Nieuwsbrief 398: Clandestiene & illegale uitgaven

De tentoonstelling ‘Het ideale boek’ in Museum Meermanno | Huis van het boek is haar laatste week ingegaan. Onze nieuwsbrievenreeks rondom private presses sluiten we af met een mooie lijst clandestiene en illegale oorlogsuitgaven, waaraan op de tentoonstelling ook een zaal is gewijd. U treft natuurlijk H.N. Werkman aan, Balkema met zijn prachtige Vijf Ponden Pers, De Bezige Bij, maar ook onbekendere uitgaafjes uit verre uithoeken van bezet Nederland, van Franse literatuur tot vrolijke kinderboekjes. Misschien niet altijd ideale boeken qua vormgeving en luxe uitvoering, maar zonder uitzondering boeken gemaakt met een ideaal.

---

1. [AAFJES, Bertus] Boeren. Open brief van het land. [Amsterdam, A.A. Balkema,] 1945. Geniet. (8) p. [Gedrukt in een oplage van ongeveer 500 exemplaren.] 1e druk. Mooi exemplaar.

€ 10

* Mooi uitgaafje, anoniem verschenen. De Jong 95.

2. ACHTERBERG, Gerrit Eurydice. [Utrecht, Het Spectrum], 1944. Ingenaaid. 36 p. Gedrukt in een oplage van 275 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug als meestal wat verbruind.

€ 50

* De Jong 22. Van Laar 183. Een mooi exemplaar van de tweede druk uit 1946, verschenen in dezelfde uitvoering, is leverbaar voor € 10.

3. ACHTERBERG, Gerrit Huis. Ode (…). Teekeningen van C.A.B. Bantzinger. [Den Haag], Mansarde pers, [1943]. Ingenaaid. (12) p. [Gedrukt in een oplage van 75 exemplaren]. Omslag roestvlekkig en deels verbruind.

€ 40

* De Jong 23.

4. (BIET, Bea) ’t Arme boertje. (Met tekeningen van Lescha [= Leo Schatz]). [Den Haag, W. Polak, 1943]. Oblong. Geniet. (16) p. Kleurrijk geïllustreerd. 1e druk. Ruggetje iets beschadigd.

€ 65

* Geen gewoon prentenboekje, zegt de inleiding, maar tevens ‘een liedje om te spelen’, voor kinderen. Illegaal gedrukt tijdens de oorlog in een oplage van 10.000 exemplaren, maar desondanks een zeldzame uitgave. De Jong 46.

5. (BIET, Bea) Dokter Langpootmug. (Met tekeningen van Lescha [= Leo Schatz]). [Den Haag, W. Polak, 1945]. Oblong. Geniet. (16) p. Kleurrijk geïllustreerd. 1e druk. Exlibrisstempel op binnenzijde omslag. Omslag niet brandschoon.

€ 65

* Kinderversjes met heel aardige illustraties, illegaal uitgegeven door Wim Polak en Bea Biet. De opbrengst was bestemd voor de onderduikers. Gedrukt in een oplage van 20.000 exemplaren, maar desondanks een zeldzame uitgave. De Jong 198.

6. BORDEWIJK, F. Als: Emile MANDEAU Verbrande erven. Een plaatsbeschrijving. (Met illustraties van Jan Rap [= J.M. PRANGE]). [Utrecht], De Bezige Bij, 1944. Ingenaaid met omslag. 64 p. Oplage 525 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug en omslag deels verschoten.

€ 25

* Quousque tandem 15. De Jong 532. Leverbaar in rood (H.C.-exemplaar met naam en titel op rug geschreven) en bruin omslag.

7. BRAAK, Menno ter Reinaert op reis. Essays. [Amsterdam], Het zwarte schaap [A.A. Balkema, Fred Batten en Adriaan Morriën, 1944]. Ingenaaid. 152 p. Gedrukt in een oplage van 110 exemplaren. 1e druk.

€ 45

* Met onder het colofon een handgeschreven, gesigneerde opdracht van Fred Batten aan G.H. ‘s-Gravesande: ‘Aan G.H. ‘s-Gravesande,/ ter nagedachtenisse/ van Menno ter Braak,/ wiens vaderlandse/ rechterhand hij was./ 1.11.44 Fred Batten.’ Bovendien met het (fraaie) exlibris van ‘s-Gravesande. De Jong 106.

8. (BUDDINGH’ (vert.), C.). AUDEN, W.H. Vier gedichten. Vertaald door C. Buddingh’. [Dordrecht], Semaphore Pers, 1945. Geniet. 16 p. Gedrukt in een oplage van 275 genummerde exemplaren. 1e druk. Omslag deels iets verbruind.

€ 22

* Clandestiene uitgave, in het geheim gedrukt onder de nazi-bezetting. De Jong 50.

9. DOORNE, Koos van De eerste victorie. [Delft], De Vrient en Sjollema, 1944. Origineel omslag. 20 p. Gedrukt in 200 genummerde exemplaren. 1e druk.

€ 18

* Kort verhaal. De Jong 204.

10. DOORNE, Koos van Waan en weten. [Delft], Ursula-Pers, 1944. Ingenaaid. 40 p. Gedrukt in 100 genummerde exemplaren. 1e druk. Omslag met veel kleine vlekjes.

€ 20

* Gedichten. De Ursula-pers bestond uit Koos van Doorne zelf en Anton Deering. Gedrukt op grijs ‘gehamerd’ papier. Dit is nummer 1 van de oplage. De Jong 206.

11. DUINKERKEN, Anton van Drievuldige begroeting. (Met drie houtgravures door Pam G. Rueter en een drukkersvignet [door Dirk van Gelder]). [Breda], Eenhoorn Pers [= C.J. Asselbergs], 1944. Ingenaaid. (2), 18 p. Gedrukt in een oplage van 100 genummerde en door de dichter, illustrator en uitgever gesigneerde exemplaren. 1e druk. Omslag licht gevlekt.

€ 65

* Heel aardig is de drievuldige begroeting onder het colofon: de handtekeningen van de drie makers van dit uitgaafje. De Jong 218.

12. DUINKERKEN, Anton van Waaiend pluis. (Met een houtsnede en sluitvignet van R. de Paauw). [Den Haag], Mansarde Pers, [1944]. Ingenaaid. (16) p. Gedrukt in een oplage van 700 exemplaren. 1e druk. Scheurtjes in rug.

€ 25

* Eén van de 100 genummerde en door de dichter gesigneerde exemplaren. De Jong 220.

13. ELBURG, Jan G. Serenade voor Lena. [Den Haag, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman (= Astra Nigra), 1943]. Geniet. 30 (= 32) p. Gestencild in een oplage van 75 genummerde exemplaren. 1e druk. Debuut. Roest (als altijd).

€ 90

* Astra Nigra 2. De tweede druk van deze titel, die in 1945 verscheen, werd geantedateerd ‘1941’. De Jong 239.

14. EMMENS, Jan Chaconne. Gedichten. [Den Haag], Pandora Pers, [1945]. Ingenaaid. 20 p. Gedrukt in een oplage van 150 [door de dichter] genummerde exemplaren. 1e druk. Debuut.

€ 40

* De Jong 242.

15. ‘s-GRAVESANDE, G.H. Verzen uit het ziekenhuis. [Den Haag, eigen beheer, 1943]. Ingenaaid met omslag. 16 p. Gedrukt [door N.V. Drukkerij Trio] in een oplage van 50 exemplaren. Omslag gevlekt.

€ 40

* Aardig bundeltje, eindigend met het gedicht ‘Weer thuis’. De Jong 330.

16. [HATTUM, Jac. van] Maatschappelijk hulpbetoon. Enkele Nieuwe Gedichten gevolgd door een dichterlijk spel in vertaling, en acht oorspronkelijke pentekeningen [door Julia Giesberts] met bijbehorende rijmen [door David Koning]. [Haarlem], Die Raeckse, [1944]. Halflinnen. 34 [= 52] p. [Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren]. 1e druk. Schutbladen roestig. Enkele pagina’s aan onderzijde licht watervlekkig.

€ 40

* De verzetspoëzie, waarmee deze illegale uitgave opent, is van Jacques van Hattum, terwijl het ‘dichterlijk spel’ van John Drinkwater is, in een vertaling van David Koning. De Jong 529.

17. [HEEROMA, K.] Margrieten. [Oegstgeest, eigen beheer], 1943. Geniet. (16) p. 1e druk.

gratis bij een bestelling

* Fel anti-Duitse gedichten, in het geheim gedrukt onder de nazi-bezetting. Goedkoop uitgegeven, zonder omslag. De Jong 536.

18. HERAKLEITOS Fragmenten [vertaald door Everhard Hoek]. [Amsterdam, Balkema], 1944. Ingenaaid. Onafgesneden. (48 p.) Oplage 100 exemplaren. Typografische verzorging J. van Krimpen. Omslag deels licht verschoten.

€ 32

* Tweetalige editie. De Jong 378.

19. KADT, Jacques de De oude intellectuelen en de politiek. (Met een voorwoord [door Fred Batten en Karel van Boeschoten]). [Den Haag, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman], (1945). Ingenaaid. 136 p. Gedrukt in een oplage van 125 genummerde exemplaren. 1e druk. Mooi gecalligrafeerd exlibris Charles E. van Blommestein op binnenzijde omslag.

€ 30

* Asta Nigra IX. De Jong 437.

20. KUIPERS, Reinold De broddellap. [Amsterdam], (De Boekvink) [= eigen beheer], (1945). Ingenaaid (garen los). (2), 22 p. Gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk.

€ 22

* De Jong 469.

21. LA ROCHEFOUCAULD, François de Réflexions ou sentences et maximes morales. Amsterdam, (A.A. Balkema), 1942 [= 1944]. Ingenaaid met omslag. (94) p. Gezet uit de Garamond en gedrukt op Pannekoek in een oplage van 200 exemplaren. 1e druk. Mooi onopengesneden exemplaar.

€ 35

* Een scheefgelezen exemplaar met iets gevlekt omslag is leverbaar voor € 15. De Jong 474. Simoni L7.

22. LEHMANN, L.Th. Als: S. COLMAR Het verbreken. Gedichten. [Leiden, Sijthoff, 1945]. Ingenaaid. 24 p. Niet opengesneden. Gedrukt in 150 genummerde exemplaren. 2e druk. Achterzijde deels verkleurd, verder zeer netjes.

€ 18

* Met een houtsnede van Madeleine Gans. De eerste druk was gelijk van uitvoering en oplage. In het geheim gedrukt onder de nazi-bezetting van Nederland. De Jong 152.

23. LINKS, Karel Lodewijk Het is niet waar… dat hebben we niet gewild! Deze uitgave is ten bate van de slachtoffers van de huidige tyrannie. [Amsterdam], De Bezige Bij, [1945]. 12 ansichtkaarten in mapje. 1e druk. Mapje deels verkleurd en gebutst. Kaarten als nieuw.

€ 20

* Sarcastische karikatuurtekeningen, illegaal uitgegeven in de laatste maanden van de oorlog. Met de opbrengst van dergelijke uitgaven werden onderduikers en verzetslieden financieel gesteund. De Jong 383.

24. LÉAUTAUD, Paul Le Petit Ami. Roman. [Amsterdam], Les Éditions de la bête noire [= A.A. Balkema, F. Batten & A. Morriën], 1943. Ingenaaid. 136 p. Met een portret van Marie Laurencin. Gedrukt in 100 exemplaren. Rug verbruind. Exlibris van J. Maas door Albert Hahn jr. Enkele roestvlekjes.

€ 50

* Voor het eerst uitgegeven in 1903. Clandestien gedrukt onder de nazi-bezetting. De Jong 492.

25. MORRIEN, Adriaan Afscheid van Lida. [Amsterdam], Het Zwarte Schaap [= A.A. Balkema, Fred Batten en Adriaan Morriën], [1944]. Ingenaaid. 28 p. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren. 1e druk. Rug verschoten.

€ 35

* Met vlekjes en exlibris op schutblad leverbaar voor € 20. De Jong 576.

26. MORRIËN, Adriaan Afscheid van Lida. [Amsterdam], Het Zwarte Schaap [= A.A. Balkema, Fred Batten en Adriaan Morriën], [1944]. Ingenaaid. 28 p. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren. 1e druk. Rug verschoten, omslag heeft vlekje.

€ 120

* Eén van de 25 genummerde luxe-exemplaren op Hollandsch, voorzien van een gedicht in handschrift: het 20-regelige ‘Waarom zijn wij niet bij elkaar gebleven?’, uitgeschreven en gesigneerd onder het colofon. De luxe versie van dit boek is iets groter dan de gewone editie: 20,0 x 13,8 in plaats van 19,3 x 12,9 cm. Simoni M34. De Jong 576.

27. [NIJHOFF (vert.), M.] Eenige romantische gedichten. Naar het Fransch. Naar het Fransch. Amsterdam, [Balkema], 1944. Ingenaaid met stofomslag. Onafgesneden. 16 p. Gedrukt in blauw en zwart in een oplage van 55 exemplaren. 1e druk. Exlibris op binnenzijde omslag.

€ 40

* Er bestaan exemplaren mèt en zònder litho’s van Titia Wiegman. In dit exemplaar ontbreken de litho’s. Vijf Ponden Pers. De Jong 232.

28. (NIJHOFF, M.). LA ROCHEFOUCAULD, François de Réflexions ou sentences et maximes morales. Amsterdam, (A.A. Balkema), 1942 [= 1944]. Ingenaaid met omslag. (94) p. Gezet uit de Garamond en gedrukt op Pannekoek in een oplage van 200 exemplaren. 1e druk. Twee flinke vlekken op omslag.

€ 100

* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van Martinus Nijhoff in dichtvorm: ‘Voor de rest van het leven/ zij deze wijsheid/ je meegegeven./ Pom/ 9/7/45’. De Jong 474. Simoni L7.

29. [NIJHOFF, M.] Bij het graf van den Nederlandschen onbekenden soldaat gevallen in de Meidagen 1940. [Groningen], (De Blauwe Schuit, 1942). Ingenaaid. 24,3 x 19,0 cm. 4 p. Gedrukt door en met een druksel van H.N. Werkman in een oplage van 100 [De Jong: 150; Dekkers: 200] exemplaren. 1e druk. Zeer fris exemplaar.

€ 1400

* Met een druksel in vijf kleuren van Werkman op de voorkant en met de rol gekleurde binnenzijden omslag, lichtgeel en lichtblauw. De Blauwe Schuit 10. Dekkers BS-10 en p. 340-347. De Jong 135. Simoni N 12. Hot printing 42-g3. Logboek p. 31. Zuithoff p. 41.

30. NIJHOFF, M. Der Apostelen eerste Daad. Fragment uit het Pinksterspel des Heilands Tuin. [Met een titelvignet door Jan Th. Giesen]. [Oegstgeest], In signo piscium [= K.H. Heeroma], 1944. Ingenaaid. (12) p. Gedrukt in een oplage van 250 genummerde exemplaren. 1e druk.

€ 18

* De Jong 178.

31. NIJHOFF, M. Der Apostelen eerste Daad. Fragment uit het Pinksterspel des Heilands Tuin. [Met een titelvignet door Jan Th. Giesen]. [Oegstgeest], In signo piscium [= K.H. Heeroma], 1944. Ingenaaid. (12) p. Gedrukt in een oplage van 250 genummerde exemplaren. 1e druk.

€ 40

* Gesigneerd door Nijhoff onder het colofon. De Jong 178.

32. ODIJK, Ad J. Voorland. Gedichten. Santpoort, D’Uilen-Spiegel (Aldert Witte), 1939 [=1943]. Halflinnen. 16 p. Omslagillustratie (lino) van Nico G. Berkhout. 1e druk. Band bovenaan vergeeld en met met twee vlekjes achterop, rechteronderhoekje wat beschadigd.

€ 30

* Clandestiene uitgave, gedrukt in 100 exemplaren. De Jong 617.

33. OMAR KHAYYAM Kwatrijnen. Vertaald door Ponticus [= H.W.J.M. Keuls]. Met (12) illustraties van John BUCKLAND WRIGHT. [Utrecht], De Bezige Bij, [1944]. Ingenaaid. Niet afgesneden. 36 p. Gedrukt in rood en zwart in 525 genummerde exemplaren. Omslag deels wat verbruind.

€ 45

* Prachtig geïllustreerde, hoge en smalle uitgave. Quousque Tandem 4. De Jong 618.

35. OUDTMOED, H. Nederland herrijst. Aanhalingen en gedichten, verzameld door H. Oudtmoed (Redacteur van ‘Ons Verzet’). Zonder plaats, Naamloze vriendenkring ‘De Strijders’, 1944. Geniet. (2), 22 p. Gestencild. Teer omslag rafelig.

€ 110

* Niet in De Jong of Simoni, wel in Van Heertum: A Supplement to Anna E.C. Simoni, “Publish and be Free” (1995), nr. 73. Slechts éénmaal in de NCC: NIOD. Dit exemplaar is in zijn geheel gereproduceerd in Het Geheugen van Nederland; de afbeeldingen laten duidelijk zien dat de vervaardiging op een andere typemachine is geschied dan die van het onderhavige exemplaar! Het exemplaar van het NIOD is éénzijdig gestencild en bevat een colofon (oplage 175 + XV genummerde exemplaren), maar ons exemplaar is tweezijdig gestencild en heeft duidelijk nooit een colofon gehad. De tekening van de Nederlandse Leeuw op de titelpagina is ook anders. Dit is kennelijk een latere druk.

36. PRINS (vert.), Jan Pervigilium Veneris. Venus-verwachtingsnacht. (Vertaald door Jan Prins). Amsterdam, (Balkema), 1945. Ingenaaid. (24) p. Gedrukt door Duwaer in een oplage van 150 exemplaren op Hollandsch van Van Gelder.

€ 20

* Tweetalige uitgave. De Jong 659.

37. (PÖRZGEN, Hermann) Het meesterwerk. Een Chineesche anecdote. Eigen beheer, 1942. Linnen met goudopdruk. 16 p. Twee illustraties door Herbert Meyer-Ricard in zwart en rood op ingeplakte velletjes. 1e druk. Exlibris van Ulco Proost.

€ 45

* De graficus Meyer-Ricard was wellicht ook degene die de gouden haan op de band heeft getekend. Hij woonde in Amsterdam en vervaardigde samen met de bij hem ondergedoken schrijfster Grete Weil illegale pamfletten die hij toespeelde aan Duitse soldaten. Hermann Pörzgen was journalist en woonde veertig jaar in Rusland – waarvan tien in de gevangenis. Niet in De Jong. Simoni P14.

38. ROLAND HOLST, A In Memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak. [Utrecht, De Bezige Bij, 1944]. Ingenaaid met omslag. (28) p. Gedrukt in grijs en zwart in een oplage van 525 genummerde exemplaren. [3e = 5e druk].

€ 10

* Quousque tandem 2. De Jong 710.

39. ROLAND HOLST, A In Memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak. Obierunt idibud V MCMXL. [Eddy van der Veen/ Jacques Frenkel], 1942. Karton. (16) p. Gedrukt in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 2e [= 4e] druk. Schaars.

€ 100

* Ongenummerd exemplaar. De Jong 711. Volgens het colofon werden er 35 exemplaren ingenaaid en 15 exemplaren in linnen gebonden. Het colofon klopt echter niet (zie verderop). Ongeautoriseerde uitgave (De Jong 711 (citerend uit Bornkamps bibliografie van A. Roland Holst, De Jong 97): ‘Deze colophon is onjuist. (…) Tenslotte zijn er, naast gecartonnerde en linnen exemplaren, ook nog enkele exemplaren in half leer. A.R.H. was woedend over deze uitgave’).

40. SCHEEPMAKER, H.J. Aan het raam. Een kleine reeks sonnetten. Amsterdam, Balkema, [1945]. Oblong. Ingenaaid. (16) p. Gedrukt in een oplage 125 exemplaren. 1e druk.

€ 30

* Eén van de 25 onder het colofon door de auteur gesigneerde exemplaren. Bovendien heeft dit exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht aan de actrice Charlotte Köhler: ‘Aan/ Mevrouw Charlotte Köhler/ in eerbiedige bewondering/ van/ HJ Scheepmaker./ Mei 1945/ Amsterdam’. De Jong 738.

41. SCHEEPMAKER, H.J. Aan het raam. Een kleine reeks sonnetten. Amsterdam, Balkema, [1945]. Oblong. Ingenaaid. (16) p. Gedrukt in een oplage 125 exemplaren. 1e druk.

€ 8

* De Jong 738.

42. SCHENDEL, Arthur van Sparsa. [Utrecht], De Bezige Bij, [1944]. Ingenaaid. (4), 52 p. Gedrukt in rood en zwart in een oplage van 525 genummerde exemplaren. 1e druk.

€ 15

* Quousque Tandem 7. Van Dijk 650. De Jong 741.

43. SCHIELAND, Willem van (= W.A. WAGENER) Verkort front. [Den Haag, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman, 1944]. Ingenaaid, blanco omslag zoals altijd bij Astra Nigra. 44 p. Gedrukt in blauw en zwart in 100 genummerde exemplaren. 1e druk. Netjes.

€ 40

* Astra Nigra VII. De Jong 744. Een gevlekt exemplaar met scheurtjes is leverbaar voor € 22.

44. STENDHAL Souvenirs d’égotisme. Amsterdam, Balkema, [1944]. Ingenaaid. Niet opengesneden. 192 p. Met portret (‘Stendhal au physionotrace’). Gedrukt in 300 exemplaren. Opvallend mooi exemplaar!

€ 18

* Clandestien gedrukt onder de nazi-bezetting. Fraaie typografie van J. van Krimpen. De Jong 780.

45. STENDHAL Souvenirs d’égotisme. Amsterdam, Balkema, [1944]. Ingenaaid. Niet opengesneden. 192 p. Met portret (‘Stendhal au physionotrace’). Gedrukt in 300 exemplaren.

€ 10

* Clandestien gedrukt onder de nazi-bezetting. Fraaie typografie van J. van Krimpen. De Jong 780.

46. (VIJF PONDEN PERS). NOOT, Jan van der Ode teghen d’onwetende vyanden der poëteryen van Marcvs van Wonsel. Amsterdam, (Vijf Ponden Pers), 1944. 16 x 10 cm. Herbonden in halfperkament met gemarmerde platten en het oorspronkelijke gedrukte etiket. (20) p. Gezet uit de Civilité en de Romanée en gedrukt in 55 exemplaren op geschept papier van Barcham Green door Joh. Enschedé. Typografische verzorging J. van Krimpen. Rug met oostindische inkt beschreven. Lichte rookgeur.

€ 45

47. (VIJF PONDEN PERS). QUEM QUERITIS (Amsterdam), [Balkema], (1943). Halfperkament met gemarmerde platten (aardige privéband, klein bindfoutje aan onderzijde rug). (8) p. Gedrukt door Enschedé in een oplage van 50 exemplaren. [Typografische verzorging door J. van Krimpen].

€ 180

* Vijf Ponden Pers. De Jong 683.

48. VIJF PONDEN PERS, De De complete clandestiene productie van deze prachtige serie bibliofiele werken, in het geheim gedrukt in een klein aantal exemplaren onder de bezetting door de Nazi’s. (22 titels). ‘De naam van de pers was een sardonische verwijzing naar het maximale gewicht van papier voor onofficieel drukwerk, dat door de bezetter was toegestaan’ (Purvis). Het fonds van de Vijf Ponden Pers, gesticht door A.A. Balkema, W. Hellinga en J. van Krimpen in 1942, vormt een verzameling van zeer diverse, verfijnd ontworpen boeken, sommige heel groot, andere heel klein. De typografie is vaak van J. van Krimpen, soms van Dick Elffers, Susanne Heynemann, S.H. de Roos en anderen. Volgens H.N. Werkman in een brief aan August Henkels waren de boeken van de Vijf Ponden Pers bijna té mooi: ‘Het was me of ik de producten van lettergieterijen in handen had. Wat is dat allemaal onberispelijk van uitvoering en wat is dat van uiterlijk en innerlijk weergaloos select. Je slaat je handen van verbazing ineen als je zooiets ziet in deze tijd. In déze tijd waarin je haast geen vel goed papier machtig kunt worden’.

De staat is in het algemeen prima.

€ 5500

* 1. Charles BAUDELAIRE Le vin. Cinq poëmes choisis dans Les Fleurs du Mal. Met zes originele, gesigneerde etsen door Jeanne Bieruma Oosting. Typografie door J. van Krimpen. 55 exemplaren. De Jong 72. In potlood onder het colofon door de kunstenares gesigneerd.

2. Edgar DEGAS Huit sonnets. Typografie door Dick Elffers. 50 exemplaren. De Jong 172.

3. Emily DICKINSON Ten poems. Tweetalige uitgave met Duitse vertalingen door Rosey E. Pool. Gedrukt naar calligrafie door Susanne Heynemann. 55 exemplaren. De Jong 189. Omslag langs randen licht verbruind.

* Aantekening van Fred Batten in rood potlood op voorste schutblad: ‘Amsterdam, 10.VII.44/ van Balkema/ Fred Batten.’

4. Dick ELFFERS [Kalender. Januari-juni] 1944. Illustraties en typografie door Dick Elffers. 55 exemplaren. De Jong 442.

5. [W.G. HELLINGA] Dies noctesque. Geïllustreerd door Fred. Carasso. 50 exemplaren. De Jong 191. Bovenzijde overstekend omslag licht gerafeld.

6. Franz KAFKA Ein Landartzt. Illustraties en typografie door Jan Bons. 55 exemplaren. De Jong 440. Omslag iets verbruind. Deukje.

* Met op het schutblad een dubbele opdracht van Jan Bons: ‘voor Jaap, augustus ’44./ “Erst kommt das Fressen/ dann erst die Moral.” ‘ Daaronder de latere aantekening ‘Exported by Jaap (onleesbaar)/ to the USA in the fifties/ and returned in 1986 -/ pleased to see it/ still in quite an/ acceptable condition/ Jan Bons.’

7. [H.W.J.M. KEULS] Doortocht. Gedichten. Typografie door Dick Elffers. 70 exemplaren. De Jong 207. Naaisel los.

8. Valery LARBAUD Portrait d’Eliane à quatorze ans. Met handgeaquarelleerde illustraties door Salim. 55 exemplaren. De Jong 484. In nieuwstaat.

9. Livinus (= L. van de BUNDT). Six gravures. 55 exemplaren. De Jong 516.

10. Jac. van LOOY De pendule. Met een illustratie door Titia Wiegman. Typografie door J. van Krimpen. 50 exemplaren. De Jong 519. Exlibris C.J. Asselbergs tegenover de titelpagina.

11. Stéphane MALLARMÉ L’après-midi d’un faune. Eglogue. Met een illustratie door Melle. Typografie door J. van Krimpen. 50 exemplaren. De Jong 531.

12. Thomas NASHE In time of plague. Typografie door J. van Krimpen. 55 exemplaren. De Jong 591.

13. [Martinus NIJHOFF (vert.)] Eenige romantische gedichten. Naar het Fransch. Met vijf originele litho’s van Titia Wiegman. 55 exemplaren. De Jong 232.

14. Jan van der NOOT Ode teghen d’onwetende vyanden der poëteryen van Marcvs van Wonsel. Typografie door J. van Krimpen. 55 exemplaren. De Jong 606.

15. Jacques PERK Eene helle- en hemelvaart. Sonnettenkrans. Typografie door S.H. de Roos. 55 exemplaren. De Jong 653.

16. Quem Queritis Typografie door J. van Krimpen. 50 exemplaren. De Jong 683. Rug aan onderzijde 3 cm ingescheurd.

17. Arthur RIMBAUD. Le bateau ivre. Typografie door J. van Krimpen. 50 exemplaren. De Jong 697.

18. [A. ROLAND HOLST] Helena’s inkeer. Een fragment. Typografie door J. van Krimpen. 50 exemplaren. De Jong 370.

19. [W. SANDBERG] als: Servus fidei Experimenta typografica. [1]. Lectura sub aqua. Typografie door W. Sandberg. 200 exemplaren. De Jong 258.

* Dit is een van de 23 geletterde exemplaren ‘voorzien van de valsche handteekeningen van samensteller en drukker’.

20. [W. SANDBERG] Experimenta typografica. 3. Gnothi se auton. Typografie door W. Sandberg. 55 exemplaren. De Jong 259.

* Ongenummerd exemplaar.

Bijgevoegd: Stanley Morison. First principles of typography. Amsterdam, (Vijf Ponden Pers), 1946. Typografie door J. van Krimpen. Gedrukt in een kleine oplage.

En: Catalogus van vijftig boeken en boekjes zonder toestemming uitgegeven in de jaren 1942-1945 door A.A. Balkema te Amsterdam. [Amsterdam, A.A. Balkema], 1945. Typografie door J. van Krimpen. Gedrukt in een kleine oplage.

We hadden al eerder een complete Vijf Ponden Pers, in 2006. We zijn blij opnieuw een complete collectie van deze zeldzame, clandestiene uitgaven aan te kunnen bieden.

49. VISSER, Ab Bezet gebied. [Utrecht, Jac. Romijn, 1943]. Ingenaaid. 32 p. Gedrukt in een oplage van [150] door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. Omslag deels verschoten.

€ 22

* Clandestiene uitgave. Schildpadreeks 3. De Jong 879.

50. WERUMEUS BUNING, J.W.F. De vergulde druiventros. [Met (lithografisch) gekleurde tekeningen van Han BOLTE]. Kortenhoef [= Amsterdam], de zeven bokalen [= F. Hoes], (1944) [= 1945]. Halfperkament. Kop verguld. 132 p. Gedrukt in een oplage van 275 genummerde exemplaren. 1e druk. Exlibris. Platten licht gevlekt.

€ 30

* De Jong 938. Leverbaar met blauwe én vergulde druiventros op voorplat.