Brieven en dergelijke

Dit zijn in hoofdzaak Nederlandstalige documenten die betrekking hebben op Nederlandse en Belgische schrijvers / aangelegenheden. Maar we hebben ook een webpagina Buitenlandse Brievenzaken.

NIEUW

1. KLEFFENS, E.N. van Handgeschreven brief aan ‘Amice’. Op briefpapier van het Ministerie van Economische Zaken. Vouwblad met perforatiegaatjes. Gesigneerd ‘Van Kleffens’ en gedateerd ’21 Nov. 1934′. 31 regels tekst.
€ 40
* Van Kleffens was blijkbaar gevraagd voor een partijfunctie, maar hij kan er helaas niet op ingaan. ‘In het algemeen acht ik de combinatie van hoofdambtenaar en deelnemer aan de leiding van een politieke partij of wat daarop lijkt geen gelukkige’.
Eelco van Kleffens (1894-1983) was van 1939 tot 1946 partijloos minister van Buitenlandse Zaken, ook bij de regering in ballingschap te Londen.

2. KORTHALS, H.A. Gesigneerde zwart-witfoto met begeleidende brief. De foto meet 12 x 9 cm. De brief meet 20 x 14,5 cm, op eigen briefpapier (‘Vice-minster-president’). Gesigneerd en gedateerd ‘4 september 1962’.
€ 20
* Hendrik Korthals was minister van Verkeer en Waterstaat en vice-minister-president van 1959 tot 1963. Hij was de vader van minister Benk Korthals.

3. DREES, Willem Handgeschreven brief aan ‘M’. Op eigen privé-briefpapier (‘Beeklaan 502’). 21 x 14 cm. Gesigneerd ‘W. Drees’ en gedateerd ‘7 maart 1963’. 14 regels tekst.
€ 65
* Geadresseerde had gevraagd naar het adres van oud-minister Beel. Hij had ook gevraagd om een korte levensbeschrijving van Drees, maar dat ‘kan ik bezwaarlijk per brief gaan geven. Desgewenst kunt u een en ander naslaan in het boekje van E. Messer, “Dr Willem Drees” of in mijn boek “60 jaar levenservaring”‘. Drees was premier van 1948 tot 1958.

4. MOULIN, Jean Isaac du Getuigschrift ten behoeve van Pierre Laporte de Montvert, kapitein in dienst van de Republiek der Verenigde Nederlanden, tijdens zijn verblijf in Genua (1769). Brief in inkt op papier met droogstempel. 17,3 x 23,7 cm. 14 regels. In het Frans. Gedateerd ‘7e 8tm 1769’ en voluit gesigneerd door Du Moulin, die consul en chargé d’affaires was in Genua (‘Genes’). Montvert werd geboren in 1731 en leefde nog in 1799. Wat verbruind.
€ 25

5. SCHAPER, H. Handgeschreven brief aan ‘den Heer Th. Röling’. Op eigen briefpapier. Gesigneerd en gedateerd ’11 Maart 1964′. Begeleidende brief bij een gesigneerde foto (niet bijgevoegd). 3 regels.
€ 15
* Schaper was staatssecretaris van Defensie van 1966 tot 1967. In 1964 was hij chef van het Militaire Huis van H.M. de Koningin.

6. TERLOUW, Jan – Uitgetypt en geprint verslag van een gesprek van Wim Hazeu met Jan Terlouw voor het NCRV-radio-programma Open Boek, uitgezonden op 26 november 1976. Op geel papier, 34 bladen (34 x 21 cm) eenzijdig geprint. Met fragmenten van een gesprek met Terlouws ouders en gevolgd door een gesprek tussen de schipper Jac. Minnaard en de politicus Jan Terlouw – maar dit is onaf. De eerste bladen hebben aan de randen ezelsoortjes.
€ 22

 

 

1. AAFJES, Bertus Vijftien handgeschreven brieven, vijftien handgeschreven ansichten/ briefkaarten en vijf stuks drukwerk aan Kees Lekkerkerker. Diverse formaten. Recto en deels verso. Alle gesigneerd ‘Bertus’. Gedateerd ‘Hoensbroek 1 Febr 61’ – ‘Swolgen 20 Mei 89’.
€ 550
* Mooie collectie brieven gericht aan Aafjes’ vaste redacteur Lekkerkerker, die vooral in de jaren ’60 een intensieve correspondentie met de dichter en vertaler voerde.
Uit deze brieven blijkt andermaal dat Bertus Aafjes blind voer op de correcties van Kees Lekkerkerker: ‘ik weet niets van de gangbare spelling af, nu schrijf ik een woord zus, dan zo en handschriften om te bekijken heb ik er niet een meer. Wat de spelling betreft moet ik dus alles in goed vertrouwen aan jou overlaten, doe wat je denkt dat goed is’.
Over het plan om een Verzameld werk te maken is Aafjes niet onverdeeld enthousiast: ‘ [er is] een groot aantal verzen die ik met de beste wil van de wereld het herdrukken niet waardig kan keuren. Erger: herdruk ervan zou mijn werk naar beneden halen’. Victor van Vriesland wil wel een keuze maken uit Aafjes’ werk, samen met Vasalis. Uiteindelijk zou het plan geen doorgang vinden, omdat niemand tijdens de voorbereiding – althans, in de ogen van Aafjes – met de auteur rekening had gehouden. Eén uitvoerige brief gaat geheel over deze pijnlijke kwestie. Pas in 1986 is er weer sprake van een verzamelband met poëzie en doet Aafjes een beroep op Lekkerkerker: ‘Al die poëzie ben ik zelf kwijt. Waaronder verzenbundels als “De Zee”, “De Meeuw” en Victoria hospitaal.” Ik zei je indertijd: vernietig ze maar. Maar jou kennende denk ik dat je dit niet gedaan hebt’.
Tevens over de uitvoering van de boeken van Aafjes (die bij verschillende uitgeverijen zat en wel enige uniformiteit nastreefde), over drukproeven en een dummy (‘niet om aan te zien’) van Een voetreis naar Rome, over contracten (‘Artikel 8 bevalt mij helemaal niet’), over de Aafjes-tentoonstelling op Hoensbroek plus allerlei korte doch persoonlijke berichten van thuis (‘we zitten hier zo’n beetje ingesneeuwd’) en onderweg (Rome, Arezzo, Jeruzalem, Marbella).
Aangevuld met divers drukwerk (het bericht van de Eerste Communie van Bianca du Mortier met een vers van Aafjes, enkele nieuwjaarswensen) en met de doorslagen van de brieven van Lekkerkerker aan Aafjes (zodat de andere kant van de medaille ook zichtbaar wordt).

2. ALETRINO, Arnold Handgeschreven briefkaart aan zijn broer David: ‘Den Weled. Heer D. Aletrino’. 8,9 x 14,0 cm. Recto en verso. Gesigneerd ‘Arnold’ en gedateerd ‘Chernex s Montreux Chalet George Maurice. ’30 April ’15’. 8 regels tekst. Laatste drie zinnen onderstreept.
€ 150
* Dramatische kaart, waarop de schrijver zijn broer David informeert over zijn gezondheid: ‘Ofschoon ik wel iets of wat vooruit ga, blijft mijn hart zwak en slap […] en mijn geestestoestand even labberlottig’. Aletrino zal niet meer corresponderen ‘tot er iets anders te vertellen is, te goede of te kwade’. Over een artikel van zijn neef, Davids zoon, Leopold: ‘T eenige wat ik er op heb aan te merken is dat ’t me wanhopig maakt, dat ik zóó achteruit ben gegaan en zóó verminder, dat ik ’t niet zóó meer zou kunnen schrijven. Ik wilde, dat ik ’t had geschreven’.
Arnold Aletrino woonde sinds 1909 in Zwitserland, in de hoop te genezen van zijn talrijke kwalen. Tot april 1915 moest hij hiervoor aan de morfine. Hij overleed op 16 januari 1916, na op zijn sterfbed meermalen naar zijn broer te hebben gevraagd.

3. APPELBOOM, Max Originele lithografie, met getypte brief. Lithografie afgedrukt op Japans papier (23,0 x 16,3 cm), in potlood gesigneerd met het jaar 1965. Voorzien van een handgeschreven, geparafeerde opdracht in potlood ‘Voor Guus en Annie/ Marquinie/ 27 juli 1969’. Met een getypte brief (26 regels) op papier met gedrukt adres in Antwerpen, eveneens gedateerd 27 juli 1969 en in dikke blauwe inkt gesigneerd. 
€ 90
* Gezellige brief: ‘Wat bijzonder leuk na zoveel jaar weer eens wat van jullie te horen. Natuurlijk herinner ik mij jullie heel goed, de meest gastvrije mensen van heel Zeeland waar je de heerlijkste biefstukken met petat frites te eten kreeg en we altijd zoveel plezier hadden… Wat zal het zijn, een 20 jaar geleden.’ Max Appelboom (1924-2003) was kunstenaar en grafisch ontwerper, maar na de oorlog werd hij televisieregisseur en -producer. Rond 1970 was hij verantwoordelijk voor Ti Ta Tovenaar, De Berenboot en Floris: ‘Mijn laatste film, een serie voor de televisie genaamd FLORIS in 13 afleveringen van een half uur (…)’. Ook met twee artikelen over Appelboom uit geïllustreerde tijdschriften, 1969 (over Floris, tevens de aanleiding voor de Marquinies om Appelboom te schrijven) en 1981.

4. (BAAN, Jan Lucas van der). ALTINK, Jan, & Jan BOER Vonken van ’t verleden. Mit holtsneden van Jan Altink. Baarn, Bosch & Keuning, 1938. Origineel omslag. 40 p. 1e druk. Omslag wat los en aan de randen verfomfaaid. Binnenin wat roest en andere vlekjes, kennelijk is het boek goed gebruikt.
€ 190
* Exemplaar met opdracht in pen voorin, en met 4 tekeningen in potlood. De opdracht is van Jan Altink: ’25/4/38// (Sjoerds Bruiloft)/ Voor Peta van Jan.’. Daaronder staat ’16 Sept ’96 aan Wim/ van Peta’. Vier van de gedichten in het boek zijn geïllustreerd met een tekening in potlood. De Sjoerd in kwestie is de chemicus Sjoerd van der Baan, later touwfabrikant en sportartikelenverkoper. Peta Edzes is Sjoerds (latere) schoonzus, de vriendin van zijn broer Jan Lucas van der Baan (1912-1990). Jan Lucas was tekenleraar en kunstenaar, aanvankelijk in wat academische stijl. Dat zou kloppen met de tekeningen in dit boekje, die duidelijk niet van Jan Altink zijn: alleen de opdracht werd door hem geschreven (Vonken van ’t verleden werd gepubliceerd in de loop van april 1938). Daarmee is dit boekje een aardig en intiem document van de Groningse Ploegbent.

5. BASART, R.A. Getypte brief aan ‘Geachte redaktie’. 34,0 x 21,3 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd en gedateerd ‘Nieuw Loosdrecht, 21 december 1977’ Vijf regels tekst.
€ 75
* Brief aan de redactie van Tirade ter begeleiding van een verhaal, getiteld “O’Morre”. ‘Het is geloof ik een nogal ‘anekdotisch verhaal’. Hoewel… Misschien toch ook wel een tikkeltje ‘akademisch’…’. Onderaan het blad schreef de auteur ‘P.S. Retourporto ingesloten’.
R.A. Basart (1946-2019) is de auteur van een klein oeuvre. Na 19 jaar niets gepubliceerd te hebben verscheen in 2016 de roman De verzoening waarmee hij een come-back maakte en zijn status van cult-auteur vestigde.

7. BELCAMPO Handgeschreven brief aan ‘Geachte Mevrouw Stuut’. 13,7 x 21,7 cm. Op voorgedrukt briefpapier van ‘Mr. H. P. Schönfeld Wichers’. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Belcampo’ en gedateerd ‘Groningen 11.8 ’83’. 19 regels tekst. Twee strookjes plakband in de marge.
€ 120
* Begeleidende brief bij De filosofie van het belcampisme (1972), waaraan de schrijver tweeënhalf jaar heeft gewerkt: ‘Het bestuderen van al die andere filosofieën kostte mij de meeste tijd’. Refererend aan de matige ontvangst en verkoop van het boek: ‘de verwachting, uitgesproken op de achterflap [‘De vrije adem die door deze bladen vaart zal ze naar alle windstreken verspreiden’], werd, op korte termijn in elk geval, niet bewaarheid’. Voorts over een mogelijk bloedverwachtschap tussen schrijver en lezer (‘een dubbele binding’), gevolgd door achternamen en jaartallen. ‘Indertijd heb ik het hele voorgeslacht hier op het provinciaal archief nagezocht waarbij ook een hele stoet Stuuten’.

8. (BESTE WENSEN). ASSER, Eli, en Hugh JANS, & Henk BROER, Leo BRAAT en Lucie & Theo KURPERSHOEK Beste wensen voor 1958, 1959 en 1960. Vier zelf ontworpen nieuwjaarswensen van verschillende kunstenaars voor D.A.M. Binnendijk. 1. ASSER, Eli, & Hugh JANS: Vouwkaart met tekening in groen en tekst in rood: ‘Eli Asser en Hugh Jans geven hierbij kennis van het feit dat zij voor het eerst van hun leven een échte kaart hebben laten drukken om U een gelukkig Nieuw-jaar van harte toe te wensen’! Niet gesigneerd.
2. BRAAT, Maaike: Gevouwen blad met lithografie in donkerbruin, in potlood gesigneerd ‘MBraat’. Aan de achterzijde staat in rood ‘Gelukkig 1959’ en daaronder in rode balpen de handtekening van haar echtgenoot, de kunstenaar L.P.J. Braat.
3. BROER, Henk: Gevouwen blad met originele litho (gezelschap aan tafel). Gesigneerd in potlood. Binnenin het vouwblad is een originele houtsnede geplakt van twee heren met hoge hoeden, in potlood gesigneerd. Wat roest.
4. KURPERSHOEK, Theo: Gedrukte, ongesigneerde nieuwjaarswens met een houtgravure van de kunstenaar als rennende hond.
€ 75
* Dichter en schrijver Dick Binnendijk was na de oorlog hoofd Kunstzaken bij de gemeente Amsterdam.

9. (BESTE WENSEN). BROER, Henk, & Hans BAYENS, Elga EYMER, Han MES en Eddie MERK Beste wensen. Vijf zelf ontworpen nieuwjaarswensen van verschillende kunstenaars voor D.A.M. Binnendijk. 1. BROER, Henk: Gevouwen blad met originele litho (twee meisjes bij de ontbijttafel). Gesigneerd in potlood en met ‘Gelukkig 1957’.
2. BAYENS, Hans: Foto van een tekening van een moeder en een baby, op papier geplakt en met een wens gesigneerd voor 1952.
3. VOSKUYL-EYMER, Elga: Vouwkaart met opgeplakte lino in zwart op geel. Binnenin gesigneerd ‘elga eymer’ in balpen en met 58 / 58 in gele verf.
4. MES, Han: Litho in paars met in viltstift: ‘gelukkig/ nieuwjaar/ Han Mes’, zonder datum, maar jaren 50.
5. MERK, Eddie: Gedrukte nieuwjaarswens van deze ‘illustrator, ontwerper vri’, met ‘een voorspoedig ‘achtenvijftig’.
Verschillende formaten, gedrukt op wit of getint papier.
€ 30
* Dichter en schrijver Dick Binnendijk was na de oorlog hoofd Kunstzaken bij de gemeente Amsterdam.

10. (BESTE WENSEN). BROER, Henk, & Herbert FIEDLER, Gerard HORDIJK, Nico JESSE, Abe KUIPERS, Cephas STAUTHAMER, Jeroen VOSKUYL en Cor de WOLFF Beste wensen voor 1956. 9 zelf ontworpen nieuwjaarswensen van verschillende kunstenaars voor D.A.M. Binnendijk. 1. BROER, Henk: Gevouwen blad met originele litho (fluitspelend meisje). Gesigneerd in potlood.
2. FIEDLER, Herbert: Gedrukte tekening (vrolijk zelfportret), rood gekleurd met waterverf en gesigneerd in potlood: ‘Uw Fiedler’.
3. HORDIJK, Gerard: Vouwkaart met opgeplakte lino in rood, waarop engelen met harpkaarsen komen aanvliegen, geflankeerd door kelken. Binnenin is met potlood geschreven ‘happy/ 56/ gerard’.
4. JESSE, Nico: Zelf ontworpen kaart, gedrukt in rood en zwart.
5. KUIPERS, Abe: Zeefdruk in oranje en blauw, met daarbij gedrukt ‘De beste wensen voor 1956’. Aan de binnenkant in pen geschreven: ‘bedankt 2/1 ’56’.
6. KURPERSHOEK, Theo: Vouwkaart met dubbelzelfportret van Theo en echtgenote op de binnenkant, ‘p.f. 1956’ in twee kleuren op de buitenkant, en in prachtig kalligrafisch schrift geschreven adres van D.A.M. Binnendijk (met gestempelde postzegel van 2 cent) ernaast.
7. STAUTHAMER, Cephas: Originele foto van gebeeldhouwd jongenskopje, met aan de achterzijde adressering en ‘Alle goede wensen’ met handtekening in vulpen.
8. VOSKUYL, Jeroen: Vouwkaart waarop originele tekening in zwart, wit, rood en bruin (met woeste stier), in inkt gesigneerd, ook met handtekening van Voskuyls vrouw, de kunstenares Elga Eymer. Achterop in balpen ‘een/ voorspoedig/ 1956’.
9. WOLFF, Cor de: Vouwkaart met lino in groengrijs, waarin een handgeschreven nieuwjaarswens in zeven talen, gesigneerd ‘Mary en Cor de Wolff’.
Verschillende formaten, gedrukt op wit of getint papier.
€ 150
* Dichter en schrijver Dick Binnendijk was na de oorlog hoofd Kunstzaken bij de gemeente Amsterdam.

11. BISSCHOPPEN, NEDERLANDSE Handschriften van vier Nederlandse bisschoppen en drie andere monseigneurs (1929), alle gesigneerd. Originele handschriften met de pen geschreven in 1929 op vellen getint, stevig papier van 26 x 21 cm. Alle in uitstekende staat.
1. Kardinaal W.M. van Rossum, aartsbisschop van Utrecht. 10 r. Antwoord op de vraag wat de heilige missie is.
2. Mgr. J.D.J. Aengenent, bisschop van Haarlem. 10 r. Heilwens. Met blindstempel.
3. Mgr. A.F. Diepen, bisschop van ‘s-Hertogenbosch. 15 r. Over het Genootschap tot Voortplanting des Geloofs.
4. Mgr. Bernard Eras, procurator (vertegenwoordiger) van het Nederlands Episcopaat te Rome. 13 r. Oproep tot de missie.
5. Mgr. A.H.L. Hensen (1854-1932), hoogleraar kerkgeschiedenis. 10 r. Citaat van de heilige Bonifatius als missionaris in Germanië, met inleiding. Getekend met zijn pauselijke eretitel als apostolisch protonotaris.
6. Mgr. P. Hopmans, bisschop van Breda. 21 r. Over de missie-wens van paus Pius XI.
7. Mgr. Laurent Schioppa, apostolisch nuntius en internuntius (vertegenwoordiger van de paus) te Den Haag. 3 r. Citaat uit een psalm.
€ 200
* Eigen teksten in originele handschriften, die bestemd waren voor de Haagse missietentoonstelling, gedateerd in mei-september 1929.

13. BLOEM, J.C. Vier handgeschreven brieven aan ‘Amice’ en een ongepubliceerd gedicht. Diverse formaten. Alleen recto. Gesigneerd ‘J.Bloem’ en ‘J.B.’ en gedateerd ‘Kijkduin/ i8.i0.’39’, ‘Kijkduin/ i9.i0.39’, ‘Kijkduin/ 20.i0.’39’ en ‘Kijkduin/ i0.ii.’39’. Acht, drie, vijf respectievelijk acht regels tekst.
Verkocht
* In 1939 had J.C. Bloem een eenvoudige baan op het departement van Sociale Zaken in Den Haag, waarvoor hij zich alleen in dat jaar 23 keer ziek meldde. Onderhavige brieven betreffen alle ziekmeldingen, op zeer klagerige toon gesteld: ‘Ik had gehoopt, vandaag weer op het Dept. te komen, maar ik voel mij te beroerd. Wat het is weet ik niet, misschien griep, maar ik denk dat er toch wat anders achter moet zitten. Morgen komt de dokter. Je weet, dat ik mij al een heelen tijd al beroerd gevoel. Ik ben den heelen dag dood-op; Alles is mij te veel’ (10 november 1939).
Het ongepubliceerde gedicht is een zesregelig gelegenheidsvers, gemonogrammeerd ‘J.B.’. De dichter dankt zijn collega’s (‘Toovenares en Toovenaar,/ Dat zijt gij vieren heel voorwaar’) voor gezonden bloemen.
Typerende collectie van een dichter die zijn dagen het liefst thuis en in kamerjas doorbracht!

14. BONS, Jan Brief aan Jean Paul Vroom met originele tekening van het kasteel van Collioure. Aquarelpapier. 25,7 x 17,7 cm. Tekening in potlood en aquarel. Horizontaal gevouwen. Op de achterkant in krullig schrift geadresseerd aan ‘(getekende zwaan) & Jean Paul Vroom’ met adres, en plakbandjes om de tekening dicht te plakken, maar kennelijk niet over de post verstuurd. Gedateerd ’16juli’91’ en gesigneerd ‘jan en noor’.
€ 125
* ‘We zitten in een kamer die MAGRITTE heet, vandaar. en dit is met je aquareldoosje gemaakt van het uitzicht op ons terras, cum piscine, cum jacuzzi, cum cuisine epicurissime’. Geweldig leuk!

15. BRAAT, L.P.J. Getypte brief aan ‘Beste Dick [Binnendijk]’. 25,5 x 20,9 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Leo’ en gedateerd ‘Amsterdam/ 11-4-75’. 43 regels tekst.
€ 25
* Over de heruitgave van Kroniek voor Kunst en Kultuur, die Braat veel tijd kost en weinig geld oplevert, waardoor hij een tentoonstelling zal moeten afzeggen. ‘Iedereen denkt, me voor niets aan het werk te kunnen zetten. Nu moet ik weer (moet: ik zei maar ja) ongehonoreerd een tijdens de 5 mei-feesten door Arrabal in Amsterdam te houden rede, met gedichten erin, uit het Spaans vertalen: voor niets, omdat Samkalden ons 5 mei-comité de beloofde F. 50.000 onthield, allerlei drogredenen aanvoerend’.

17. BROM, Gerard Handgeschreven brief aan ‘Waarde Heer’, mogelijk Karel Reijnders. Alleen recto. Met gedrukt briefhoofd, adres St. Annastraat 185, Nijmegen. Gedateerd ‘7-10” 46’. 20 regels. Gesigneerd ‘Graag tot Uw dienst, hetzij mondeling of schriftelijk,/ Gerard Brom’. Geperforeerd, gevouwen en met papercliproest.
€ 45
* De geadresseerde had het moeilijk om zijn studie voort te zetten in de naoorlogse omstandigheden. Een schrijven aan de rector van de Nijmeegse universiteit was onbeantwoord gebleven, en Brom legt hem uit waarom dat waarschijnlijk was. Hij doet een aantal suggesties en vraagt naar speciale interesses. Hij noemt ook de naam van een lotgenoot, mevrouw P. van der Spek-Hees.

18. CAMI, Ben Handgeschreven brief aan ‘Waarde Heer [Kees] Lekkerkerker’. 29,7 x 21,0 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd ‘B Cami’ en gedateerd ‘6 Juli 1951’. 7 regels tekst. Met originele envelop.
€ 45
* Cami, een jonge dichter uit Erembodegem informeert naar een mogelijke recensie van zijn eerste verzenbundel: ‘zoudt ge me aan Donkersloots bespreking kunnen helpen?’

19. CAMPERT, Remco 3 handgeschreven ansichtkaarten aan zijn moeder, Joekie Broedelet. Drie ansichtkaarten aan zijn moeder. 1. Handgeschreven ansichtkaart aan ‘Madame J. Broedelet’. 10,4 x 14,8 cm. Alleen verso. Gesigneerd ‘Rem’. Niet gedateerd (datum poststempel: ‘6-10-1953’). 2. Handgeschreven ansichtkaart aan ‘Joekie Broedelet’. 10,5 x 14,8 cm. Alleen verso. Gesigneerd ‘Remco’. Gedateerd ‘Parijs 7 mei 1980’. 3 regels tekst. 3. Handgeschreven ansichtkaart aan ‘Joekie Broedelet’. 10,4 x 14,8 cm. Alleen verso. Gesigneerd ‘Rem’. Gedateerd ‘Parijs 9-2-82’. 4 regels tekst.
€ 295
* Drie papieren groeten uit Parijs. Op de eerste kaart (van een schilderij van Édouard Manet in het Louvre) staat enkel de naam van de dichter, maar op de andere kaarten gaat de ondertekening vergezeld van een ‘liefs’ voor zijn moeder (1903-1996). Met deze drie kaarten laat Campert altijd weten hoe het met hem gaat. In Parijs in 1981 vermaakt hij zich ‘met volle teugen’. Daarvandaan meldt hij een jaar later dat hij er is ‘om een luchtje te scheppen’. Klein en intiem.

20. CHARIVARIUS (= G. NOLST TRENITÉ) Collectie handgeschreven brieven aan Reinier van der Velde en typoscripten met vertalingen uit het Oudgrieks. Een veertiental grotere en kleinere brieven, alle handgeschreven en gesigneerd, sommige dateerbaar dankzij bijbehorende envelop.
Twee grotere doorslagen van typoscripten, een vertaling van fragmenten van Herodotus (1937) en een van het begin van de Ilias van Homerus (1934-1935). De laatste met diverse kleinere doorslagen van proeven en schetsen.
€ 75
* Weerslag van een gezamenlijk vertaalproject van de columnist Charivarius, alias Gerard Nolst Trenité (1870-1946), Haarlemmer en leraar Engels – en de pas afgestudeerde classicus Reinier van der Velde (1912-1983), later leraar respectievelijk rector van het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam. Nolst Trenité (die overigens steeds met ‘Trenité’ of eenvoudig ‘Tr’ signeert) publiceerde verschillende vertalingen van klassieke teksten, vaak op gemoedelijke en humoristische toon, zodat ze geschikt waren voor schoolopvoeringen. Ook Van der Velde zou later Griekse tragedies bewerken voor vertoning, bijvoorbeeld voor lustrumvoorstellingen van het Erasmiaans Gymnasium.

21. DEMEDTS, André Huldeboek André Demedts. (Met inliggend een handgeschreven, gesigneerde brief van Demedts aan André Munnichs, 1950). Kortrijk, Davidsfonds, 1977. Linnen met stofomslag. 236 p. Met portret. Gedrukt in 1300 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 25
* In de brief (19 regels), op papier met gedrukt adres, biedt Demedts een drama aan voor publicatie in Munnichs’ tijdschrift Roeping. De kopij beslaat 44 pagina’s. Mogelijk betreft het ‘De graaf is weergekeerd. Drama in vijf bedrijven’ dat in 1950 in Roeping nr. 2-5 werd opgenomen.

23. DEYSSEL, Lodewijk van Handgeschreven brief aan ‘Zeer geachte heer [Alfred A. Haighton]’. Gevouwen blad met opdruk ‘Haarlem/ Dreef 4′. 21,5 x 13,4 cm. Drie pagina’s beschreven. Gesigneerd ‘de uwe,/ K.J.L. Alberdingk Thijm’. Gedateerd ’27 Mei ’42’. 55 regels tekst. Perforatiegaatjes. Enkele kreukjes en vlekjes. Horizontaal gevouwen.
€ 275
* Uitvoerige brief, onthullend over de aanhankelijkheid van Lodewijk van Deyssel aan zijn geliefde literaire platform, De Nieuwe Gids, en, al of niet gespeeld, aan de eigenaar-hoofdredacteur, Alfred Haighton (1896-1943) die al twintig jaar onverbloemd fascist was geweest.
Van Deyssel betreurt dat de Nieuwe Gids binnenkort zal worden opgeheven en probeert om Haighton, als ‘feitelijk de eigenaar’ te overtuigen om er toch mee door te gaan. ‘In hoeverre de nog in het leven zijnde tijdschriften meer compleet in den geest van den tijd zijn, kan ik niet beöordeelen. Indien die tijdschriften voor een gedeelte buiten den tijdgeest zijn gebleven, en niet zijn opgeheven, blijkt daar uit, dat zulke dus ook kunnen bestaan.’ Naar aanleiding van de ‘beschikbare krachten, tot samenstelling eener andere redactie’ lijkt hij Henri Bruning (‘Brüning’) te suggereren. Van Deyssel zou ‘het noodlot, indien het over ons moet komen, zeer (…) betreuren, en wil Haighton ‘nadrukkelijk bedanken voor de aangename samenwerking waarin ik eenige jaren met u heb mogen zijn’. Hij zendt zijn beleefde en hartelijke groeten, ‘ook aan mevrouw uw echtgenote’ in de ‘verwachting van uw bezoek in de eerstvolgende maanden’.
Maar Haighton schreef bovenaan de brief met dikke vulpenletters ‘+ Beekbergen, 30 Mei 1942. Onnoodig’. Misschien omdat het tijdschrift vooralsnog bleef bestaan?
In 1942 adverteerde De Nieuwe Gids in allerlei tijdschriften (van Het Vaderland tot Storm SS) veelvuldig met de leus ‘Krachtig als in Tachtig’. Het laatste nummer verscheen pas in juni 1943, nadat het in mei van dat jaar vergeefs ter overname was aangeboden in het tijdschrift De Pers.
Belangrijke brief!

24. (DEYSSEL, Lodewijk van). (BONGER, Andries). LAMAN TRIP-DE BEAUFORT, Henriette Vondel (1587-1679). Kunst en karakter. Arnhem, Van Loghum Slaterus & Visser, 1920. 16 x 11 cm. Ingenaaid. 160 p. Met portret van Vondel. Inleiding van Lodewijk van Deyssel. 1e druk. Omslag wat verbruind.
€ 90
* Exemplaar met ingeplakt handgeschreven briefje in het handschrift van Van Deyssel: ‘de Heer/ K.J.L. Alberdingk Thijm,/ te Haarlem, verzoekt het/ hierbij gevoegde boekje, waarin hij eenige inleidende/ woorden schreef, aan u te/ mogen schenken/ 26 Juli 1920/ Weledelgeb. Heer en Mevrouw/ Bonger-van der Linden/ Aerdenhout’. Het betreft de kunstverzamelaar Andries Bonger en zijn vrouw, die in het bezit waren van een groot aantal werken van Van Gogh en van Odilon Redon, nu in het Van Gogh Museum.

25. DOMELA, Harry Omvangrijk dossier met originele brieven aan Jef Last en hun afschriften, met correspondentie van Jef Last en Hans van Straten. Ruim 80 kantjes dichtbeschreven of getypte brieven van Harry Domela, gericht aan Jef Last, grotendeels onder zijn pseudoniem Victor Zsajka, hoofdzakelijk uit 1938-1940. Met getypte afschriften, ook van brieven die hier niet in origineel bijliggen (behalve aan Last ook aan Jan H. de Groot), enkele concepten van antwoorden, correspondentie over Domela en over mogelijke uitgave van een boek waarvoor deze brieven de basis zouden moeten vormen, o.a. van Hans van Straten uit de jaren 1986-1987 aan uitgever Wim J. Simons, die deze papieren tot zijn overlijden in 2008 in bezit had. Gebruikssporen, maar nog in zeer goede staat. 
€ 750
* Harry Domela, geboren in 1905(?) in het huidige Litouwen en ontworteld door de Eerste Wereldoorlog, vertrok in de jaren twintig als wees zonder geld naar Duitsland. Daar wist hij tijdelijk wereldberoemd te worden door te doen alsof hij Wilhelm, prins van Pruisen was – een kleinzoon van keizer Wilhelm II. Na enige tijd werd hij gesnapt en na een sensatieproces gevangen gezet, maar zijn memoires werden door de Berlijnse Malik-Verlag uitgegeven als Der falsche Prinz (ook vertaald in het Nederlands en andere talen, én verfilmd). Dat leverde hem een kapitaal op, maar niet voor lang. Hij trachtte zich aan te sluiten bij de communistische partij, maar daar werd hij geweigerd. In 1932 vluchtte hij naar Oostenrijk, waar hij een nieuwe pas verwierf met een nieuwe naam, die hij de rest van zijn leven zou dragen: Victor Zsajka.

In 1934 vluchtte Domela/ Zsajka naar Frankrijk, daarna naar Amsterdam, waar hij via Maurits Dekker Jef Last leerde kennen, met wie hij intiem bevriend werd. Domela woonde eerst bij Jan H. de Groot, daarna bij de schrijvende huisschilder Bertus Meijer in Rotterdam. Hij ontmoette in dat jaar 1935 onder anderen Victor van Vriesland en Menno ter Braak. In maart 1936 verhuisde hij naar Antwerpen, waar hij bevriend werd met de dichter Freek van Leeuwen. In september van dat jaar probeerde hij oorlogsvrijwilliger te worden in Spanje. Dat lukte pas nadat Jef Last zich over hem ontfermd had.
Via een bezoek aan André Gide vertrokken Last en Domela naar het front ten noorden van Madrid, waar ze lange tijd samen vochten. Last werd er kapitein, Domela eerste luitenant. Begin 1939 vluchtte hij naar Frankrijk. Na een aantal avonturen in Luxemburg en in Antwerpse gevangenissen wist hij dankzij papieren van André Gide op het nippertje (half mei 1940) vanuit Marseille naar Venezuela te ontkomen, waar hij een relatief vredig leven zou leiden als leraar in Maracaibo. In 1965 onstond weer correspondentie met Jef Last, maar al spoedig ging het contact verloren, wellicht omdat Domela niet wilde dat er een nieuw boek over hem zou verschijnen – Igor Cornelissen was daarbij betrokken.
De originele brieven in deze collectie zijn via Wim ’t Hart, de secretaris van Last, bij Wim J. Simons van de uitgeverij Stichting De Beuk terechtgekomen, die een biografie van Harry Domela wilde uitgeven. Daarbij werd Hans van Straten ingeschakeld, die als speurneus in archieven optrad en de brieven liet uittikken met de kritische blik van zijn zuster, de vertaalster C.E. van Amerongen-van Straten – deze afschriften waren en zijn zeer welkom! Maar tot een uitgave kwam het ook nu niet: Van Straten en Simons kwamen er niet achter of Domela nog leefde, en er lagen ook copyrightproblemen op de loer.

Bij het IISG zijn de afschriften van Hans van Straten in kopie aanwezig: de brieven uit 1938-1940 zijn op de website gewoon te lezen. Inhoudelijk voegt dit dossier dus niet veel toe aan de Domelalogie, om het zo maar te noemen – maar dit zijn de originelen, ontroerende getuigen van een ontworteld leven.

26. DOR, Moshe Handgeschreven, gesigneerde brief aan de Nederlandse schrijver Manuel van Loggem (1985). Luchtpostpapier met afzender en geadresseerde plus drie postzegels op de voorzijde, vriendelijke brief (in het Engels) op de achterzijde (16 regels). 27 x 20 cm. Gedateerd ‘March 10, 1985’. Iets gekreukt en licht beschadigd.
€ 50
* Over het ter vertaling aanbieden van Van Loggem’s roman over Mozes bij een Israëlische uitgeverij, maar het mocht niet baten: ‘Your Moses is not their Moses’. Moshe Dor (1932-2016) had in 1985 Nederland bezocht, wat resulteerde in de vertaling van enkele van zijn gedichten in het Nederlands. Hij had veel Nederlandse schrijvers ontmoet, onder wie Van Loggem (1916-1998).

27. DRS. P (=H.H. Polzer) Zes handgeschreven brieven (1) en correspondentiekaarten (5) aan Paul Sars. 1989-1993. Met zes originele enveloppen.
€ 300
* Paul Sars, hoogleraar in Nijmegen, kwam eind jaren tachtig via Cees van der Pluijm (alias Paul Lemmens) in contact met P. Hij was onder meer betrokken bij de uitgave van Lyriana, poëzie van Drs. P in het Frans, Duits en Engels (Nijmegen, De Stiel, 1993). Het betreft hartelijke correspondentie, soms zijn het dankkaarten voor iets dat Sars hem had gezonden, steeds bloemrijk en uitgebreid verwoord. In een uitgebreide brief van 18 januari 1991, geschreven op briefpapier van het kleine Parijse hotel L’Hotel (waar Oscar Wilde eenennegentig jaar eerder was overleden) gaat P dieper in op poëzietheorie.

28. (EEDEN, Frederik van). TIDEMAN, P. Gesigneerde, handgeschreven brief aan ‘Rees’ ofwel dr. A.J. Resink. 27,8 x 21,5 cm. Opgeplakt op een albumblad, maar de brief is helemaal leesbaar. Gedateerd ‘Bloemendaal, 27 October 1942’. 43 r. Wat roestig.
€ 60
* Pet Tideman (1871-1943) is ziek, maar zijn vrouw is nog zieker. Kennelijk zijn Pet en de twee jaar jongere ‘Rees’ oude vrienden. Hij prijst de artikelen van Resink, en hoopt dat zijn oude vriend hem zijn schrijfwerk zal blijven toesturen, want hij heeft alleen maar zijn pensioentje. Tideman denkt terug aan Van Eeden en heeft spijt van zijn ‘bruut en ongepast’ optreden tegenover hem in de Nieuwe Gids-tijd, de jaren 1891-1892. Uitvoerig hierover G.H. ‘s-Gravesande, De geschiedenis va n De Nieuwe Gids, hoofdstuk 19.
D eze brief is afkomstig uit de collectie van een grafologisch geïnteresseerde handschriftenverzamelaar en kunstschilder, P. Mulder, die verschillende brieven aan A.J. Resink bezat. Peter Mulder (1902-1967) woonde eveneens in Blaricum. Op de achterkant is een brief geplakt van Mathilde Wibaut-Berdenis van Berlekom, voorzitter van de Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs (5 r.), gedateerd ’30 Oct. ’36’.

29. EEDEN, Marcel van Tekeningen zeichnungen drawings dibujos 1993-2003. (Met handgeschreven brief). Nürnberg, Verlag für moderne Kunst Nürnberg, (2003). Ingenaaid. 226 p. Rijk geïllustreerd. € 45
* Viertalige uitgave met teksten van Roel Arkesteijn, Cornel Bierens en Diedrich Diederichsen.
Bijgevoegd: handgeschreven brief (in potlood) van Marcel van Eeden aan ‘Geachte heer (Tom) Van Deel’. 29,5 x 21 cm. Gesigneerd ‘Marcel van Eeden’ en gedateerd ‘Den Haag, 29-12-00’. Met naamstempel van Van Eeden. Alleen recto. 12 regels tekst. Begeleidende brief bij een andere publicatie van Van Eeden. ‘Ik stuur U dit toe op verzoek van George Moormann in verband met Tirade. (…) Meer tekeningen zijn momenteel te zien in Haarlem: Teylers Museum, T/m 28 januari 2001’.
Ook bijgevoegd is een uitnodiging voor de opening van een tentoonstelling van Van Eeden bij Wetering Galerie in Amsterdam in 2005, gericht aan Marjoleine de Vos.

30. ELDEN, W. van Drie getypte, gesigneerde brieven aan A.F. Ruitenberg-de Wit uit 1960 en 1964 over vertalingen uit het Engels, Latijn, Italiaans en Middelhoogduits. 27 x 21 cm. Vier bladen, alle met gedrukt briefhoofd. Samen 131 regels incl. geciteerde gedichten. Gevouwen, één geniet.
€ 40
* Gedetailleerde inhoudelijke brieven, uitvoerig over vertalingen door Willem van Elden (1899-1983) van Shakespeare, de Carmina Burana, vroege Italiaanse dichters en de minnezanger Der von Kürenberg. Anna Frederika Ruitenberg-de Wit (1911-1992), die klassieke letteren had gestudeerd, publiceerde over Achterberg en A. Roland Holst.

31. ESCHER, Rudolf In doorslag vermenigvuldigde antwoordstrook ondertekend door de componist Rudolf Escher. Uit de jaren 50. 

€ 25
* Met bijgeschreven opmerking: ‘1 repetitie Concertgebouworkest’. De componist Rudolf Escher (1912-1980) was de zoon van Berend George Escher, een oudere halfbroer van Maurits Escher. De betekenis van dit papiertje is, dat hij niet op bezoek kwam bij de repetitie.

32. EYSSELSTEIJN, Ben van Handgeschreven brief aan ‘Beste Joop [Lücker]’. 25,6 x 20,9 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘BenvanEysselsteijn’ en gedateerd ‘Rijswijk, 10 December 1943’. 23 regels tekst.
€ 50
* Uitgebreide brief aan de journalist van De Telegraaf met persoonlijke wederwaardigheden. ‘Wat duurt de oorlog vervloekt lang, hè? De geallieerden hebben geen haast, ik geloof dat die in een voor hen veilig (en wat menschenlevens betreft: het minst kostbaar) tempo dezen strijd aan het winnen zijn. Vermoedelijk zal het voorjaar 1944 de groote verrassing brengen’. Van Eysselsteijn schrijft door aan zijn oeuvre: zeeverhalen, een griezelnovelle, Verweerde Steenen. Van Dorre Grond en Tussen Zuiderkruis en Poolster verschijnen binnenkort nieuwe drukken. Achterop de brief schrijft de auteur ‘een herinnering aan 11 Nov., St Maarten-avond in Groningen, als de kinderen met lampions erop uittrekken’: een mooi vers van 35 regels.

33. FELDMANN, Clarence Electrotechnische opstellen. Gedenkboek. Aan Prof. Dr. Ing. h.c. Clarence Feldmann bij zijn afscheid van de Technische Hoogeschool te Delft op 8 juni 1937 uit naam van geheel electronisch Nederland aangeboden boekwerk als blijk van hulde voor het vele, dat hij in Nederland en daarbuiten voor de ontwikkeling van de electrotechniek heeft gedaan. Delft, Waltman, 1937. 33 x 25 cm. Rijk verguld linnen. 432 p. Geïllustreerd. Verzameling van tientallen opstellen, geschreven door vooraanstaande elektrotechnische wetenschappers. Gedenkboek gezet uit de letter Egmont van S.H. de Roos en gedrukt in 500 exemplaren. 1e druk. Perfecte staat.
€ 65
* De in New York in een Duits-joodse familie geboren Feldmann (1867-1941) was de eerste hoogleraar elektrotechniek in Delft (van 1905-1937). Dit exemplaar behoorde toe aan Ir. C.J. van der Sijp (1887-1962), werkzaam bij de HEEMAF en een van de organisatoren van de jubileumsviering. Met ingeplakt menu, gedrukt programma, rondzendbrief en inliggende, handgeschreven dankbrief van Feldmann aan Van der Sijp, fotografische reproductie van een dankalbum en het herinneringsbord e.d., ook overlijdenskaart van Feldmann uit 1941. Bijzonder geheel m.b.t. de grondlegger van de provinciale elektriciteitsvoorziening in Nederland, een geniaal electrotechnicus.

35. GÓTH, Sárika Handgeschreven brief aan ‘Geachte Mevrouw Marquinie’. 12,5 x 10,0 cm. Op een kaart met afbeelding van een tekening. Eén blad. Horizontaal gevouwen. Gesigneerd (ook nog eens op de bedrukte kant), gedateerd ‘Amsterdam, 10 April 1970’. 19 (korte) regels tekst. Met twee krantenknipsels in een envelop met plaksporen.
€ 15

36. GRAVESANDE, G.H.’s- Handgeschreven brief op papier van Het Vaderland aan ‘Waarde Heer Hoornik’, gedateerd ’21 Aug 1940′. Aan Hoornik p/a Algemeen Handelsblad, Amsterdam, als redacteur van Criterium. 12 regels. Over de drukproeven van het Marsmannummer van Criterium, om te gebruiken voor Het Vaderland. Verder wil hij Hoorniks ‘aandacht vestigen op verzen door Noordstar (dr Tammes) geschreven. Wellicht is dat iets voor Criterium’. Ten derde heeft hij verzen onder zijn berusting ‘van een jongen dichter, Anton v.d. Vet, waar ik wat in zie. Mag ik hem raden werk naar U te zenden, eventueel voor Criterium?’.
€ 30
* Anton van der Vet (1919-1997), later redacteur van het Algemeen Dagblad, zou verzen publiceren in De Gemeenschap en in Ad Interim.

37. GRESHOFF, J. Handgeschreven brief aan ‘Hooggeachte Mejuffrouw Ringeling’ (1947) en enkele portretfoto’s. Brief in kriebelig handschrift, gedateerd ‘Rondebosch, 30 Aug 47’, 20 regels in balpen. 18,0 x 10,0 cm. Tweezijdig beschreven. Met enkele adressen. Hierbij een klein fotootje van een ca. 50-jarige Greshoff, aan de achterkant gesigneerd, en een pasfoto van een veel oudere Greshoff, met het negatief daarvan. 
* Briefje over foto’s van o.m. Zuid-Afrikaanse auteurs waar Ringeling kennelijk om gevraagd had, en wie die zou kunnen aanleveren. Opperman en Eybers worden genoemd.

38. GROOT, Jan H. de Handgeschreven brief aan ‘Zeer geachte heer [Max] Schuchart’. 20,8 x 13,4 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd ‘JanHdeGroot’ en gedateerd ‘A’dam 19 Juni 1945’. 19 regels tekst. Perforatiegaatjes. 
€ 25
* De Groot schrijft over de Engelse verzenbundel die Schuchart hem zond. Hij las de bundel met ‘groeiende waardeering’, ‘al gevoelt de lezer nog wel onderscheid tussen Engelse poëzie en poëzie van een Hollander die engels schrijft’. Tevens over een sonnet ‘Holland’, dat wellicht op de redactie van Vrij Nederland is zoekgeraakt: ‘Ook dat wereldje heeft geleden onder de erupties van oorlog en vrede’.

39. (GRUNBERG, Arnon). Mr. F.E. FRENKEL Twee handgeschreven brieven en vier correspondentiekaarten van mr. F.E. Frenkel aan ‘Zeer geachte heer Simons’. Álle brieven dateren uit 1988. Zakelijke brieven aan Wim Simons over het boekje ‘Identiteitskaart – persoonlijkheid: een kwestie van wisselwerking’, dat bij uitgeverij De Beuk zou verschijnen.
€ 150
* Wim Simons (1926-2005) was directeur van Uitgeverij De Beuk, de bekende jurist en auteur mr. F.E. Frenkel (1923-2006) woonde aan de Van Eeghenstraat 89 in Amsterdam. Arnon Grunberg huurde er de serre, waar zijn uitgeverij Kasimir kantoor hield. In de jaren 1991 tot 1995 woonde hij er ook daadwerkelijk.

40. HANA, Herman Handgeschreven brief (fragment) aan ‘Beste John & Jeanne [Resink]’. Vel blocnotepapier 27,5 x 21,2 cm. 108 regels. Gedateerd ‘Blaricum – 6-5-26’. Aan één kant geplakt op een albumblad van de grafoloog Petrus Mulder te Blaricum. Zonder het vervolgblad (of -bladen?) met ondertekening. Op de achterkant van het albumblad een handgeschreven brief van Mr. Jan Thomassen (1908-1951), die in 1945 gemeentesecretaris van Rotterdam en daarna particulier secretaris van prins Bernhard werd. Deze brief is gericht aan ‘Zeer geachte heer Resink’ (= A.J. ofwel John Resink) en dateert van 27 september 1938 (37 r., o.a. over Heidegger).
€ 75
* Wat een barbaar, die Petrus Mulder, hij heeft niet eens de complete brief bewaard, maar wilde slechts Hana’s handschrift bestuderen. Niettemin een interessante, uitvoerige uiteenzetting over dikdoenerige artiesten (o.a. de ‘Grrroote Fossielen’ Van Deyssel en Kloos), zijn goede vriend A. Roland Holst en diens familie, Martinus Nijhoff, Annie Salomons, en ‘de gansche S.D.A.P., die nu zelfs Godbetert den Ouden Hoer Henri Polak den molenmaniak tot voorzitter heeft’. Nee, dan J.J.P. Oud (met wie Hana in contact is getreden) en Charley Toorop, daarmee loopt Hana weg. Ook wat kritiek op de té hoogstaande ideeën van Resink. Hana zou kennelijk iets voor hem gaan schrijven.
Herman Hana (1874-1952) was grafisch kunstenaar en boekontwerper. A.J. ‘John’ Resink (1873-1946) was de onconventionele leraar biologie van Adriaan Roland Holst, die later met hem bevriend raakte. Resink was nogal in theosofie geïnteresseerd, evenals zijn vrouw Jeanne Guicherit, die als kunstenares in de sfeer van de Bergense School verkeerde.
In het Literatuurmuseum berust correspondentie tussen Hana en Oud. Kortom, een mysterie, onaf, deze brief, maar wel een interessant mysterie waar veel aan vast te knopen valt – anno 1926!

41. HEEROMA, K. Aan K. Lekkerkerker over Koenen’s Verklarend Handwoordenboek (1943-1944).
1. Handgeschreven brief met gezegelde en gestempelde enveloppe, gericht aan Lekkerkerker p.a. Uitgeverij Contact. Gedateerd Oegstgeest, 22-10-43. 28 regels. Over spellingsproblemen en inconsequenties in de 20ste druk van Koenen, de eerste die door Heeroma was geredigeerd.
2. Briefkaart met poststempel. Gedateerd Oegstgeest 27-2-44. 22 regels.
Ook met een grotere, verzonden maar lege envelop, waar misschien een prospectus in heeft gezeten.
€ 35
* Heeroma heeft de kritische opmerkingen van L. met belangstelling gelezen, hij gaat er op in en hoopt dat er meer komen. ‘Bij Uw lijst van fouten en inconsequenties heb ik beschaamd het hoofd gebogen.’ Maar hij draagt ‘de last der schande’ niet alleen, want P.J. Meertens heeft de 20ste druk van a tot z doorgelezen en gecorrigeerd. Heeroma zal L. van elke nieuwe druk een exemplaar laten zenden, ‘net zo lang tot U niets meer aan te merken heeft!’.

42. HERZBERG, Judith Handgeschreven correspondentiekaart aan ‘L.S.’ 9,5 x 18,2 cm. Recto en verso. Gesigneerd ‘Judith Herzberg’ en gedateerd ‘Amsterdam 6 Mei 1971’. Negen regels tekst.

€ 25
* De dichteres geeft toestemming voor opname van haar gedichten in de bloemlezing ‘Gedichten voor elke dag’.

43. HEYENBROCK, Herman Gesigneerde, handgeschreven brief aan dr. A.J. Resink. Op papier met gedrukt briefhoofd ‘Museum van den Arbeid’. Tweezijdig beschreven. Gedateerd ‘Blaricum 4 Jan 32’. Opgeplakt op een albumblad, maar geheel leesbaar. 51 regels.
€ 75
* Herman Heyenbrock (1871-1948) is vooral bekend als de schilder van de industrie in Nederland: werkplaatsen, stoomlocomotieven in actie, en dergelijke. ‘Waarde heer, ik dank je voor je beste wenschen, die ik nu wel zeer behoef’. Heyenbrocks jongste dochter Vera was op 10 december 1931 overleden, 31 jaar oud. Heyenbrock zelf is ziek, al is hij weer wat opgekrabbeld – hij tekent wat en schrijft brieven. Resink had hem een schematische tekening gestuurd met ‘ingeplakte voorwerpjes’, kennelijk voor het Museum van den Arbeid dat Heyenbrock aan het inrichten was (Rozengracht 224, Amsterdam). Maar Heyenbrock ziet er niet veel in.
In het voorjaar wordt er een nieuwe vleugel van het Museum geopend, gewijd aan elektriciteit, enkele zaaltjes over verf, en drie met ‘nieuwe statistiek teekeningen van Prof. Neurath uit Weenen’. De helft van de brief wijdt Heyenbrock aan de details van de inrichting van de nieuwe zalen, waarin electriciteit in alle aspecten wordt belicht, van telefoon tot röntgenapparaten. Op de achterkant zijn afbeeldingen van portretten van Heyenbrock en een schilderij geplakt.

Dr. Albertus Johan Resink (1873-1946) was een kunstzinnige bioloog-filosoof met belangstelling voor theosofie en parapsychologie. Hij was onder meer kandidaat-lid voor de Kunstenaarspartij bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer van 1922.

Deze brief is afkomstig uit de collectie van een grafologisch geïnteresseerde handschriftenverzamelaar en kunstschilder, Petrus Mulder (1902-1967), die verschillende brieven aan A.J. Resink bezat.

44. HORST, George ter Gesigneerde foto van de beeldhouwer leunend tegen een van zijn werken. 14,7 x 10,3 cm. Kennelijk zelf afgedrukt. Circa 1974. Op het beeld gesigneerd ‘Q/ G. ter Horst’ met een hartje. Aan de achterkant wat vouwtjes.
€ 20
* Met ongedateerd krantenknipsel over Ter Horst (geboren 1948).

45. JULIANA, KONINGIN 21 negatieven in originele enveloppe van foto’s gemaakt tijdens het staatsiebezoek van koningin Juliana en prins Bernhard aan San Francisco, 17-19 april 1952. 21 negatieven in originele envelop gemaakt tijdens het bezoek van Juliana en Bernhard aan San Francisco, 17-19 april 1952. 21 verschillende negatieven. 12,5 x 10,0 cm. Opschrift (getypt): ‘Holland – Queen Juliana – S.F. Visit – at palace Hotel – Mayor Elmer Robinson’ Naam van de fotograaf moeilijk te lezen, mogelijk ‘Needham’. Goede kwaliteit.
€ 100
* Afkomstig uit het archief van het Amerikaanse dagblad The San Francisco Examiner. Foto’s van Juliana en Bernhard, van burgemeester Elmer Robinson en van het rijkelijk toegestroomde publiek.

46. KLAASSE, Piet Handgeschreven brief aan Guus & Annie Marquinie-Vercruysse. 22 x 17 cm. Op een uitnodiging voor een tentoonstelling (1976). Eén blad. Gesigneerd (ook nog eens op de bedrukte kant), niet gedateerd. 8 regels tekst. Horizontale vouw. Met twee reproducties en een krantenknipsel in een envelop met plaksporen.
€ 15
* Klaasse is blij met de ‘fanmail’; hij is evenals het echtpaar Vercruysse zelf Zeeuw van afkomst, maar had nooit een expositie in Zeeland.
Piet Klaasse (1918-2001) was tekenaar en illustrator, hij maakte verschillende Kinderboekenweekgeschenken.

47. KLOMPÉ, Marga Collectie brieven aan Nico Wijnen (1958-1979). Vijf brieven en een visitekaartje (en drie enveloppen), de meeste getypt en gesigneerd in pen en vanwege Wijnens functie als secretaris van de Haagse Kunstkring, en een persoonlijke, geheel met de hand geschreven.
€ 120
* De oudste brief, van 23 december 1958 is een vriendelijke afwijzing van een uitnodiging voor het bijwonen van een voordrachtavond, gesigneerd ‘De Minister van Maatschappelijk werk/ (handt.)’, op officieel ministerieel papier, met dienstenvelop. De tweede (1968), eveneens op officieel ministeriepapier, dankt hartelijk voor de bloemengroet en noemt ook (indirect) de mogelijkheid van subsidie via de Zomerpostzegels, hetgeen helaas niet door kan gaan. Het visitekaartje (1968) heeft de handgeschreven toevoeging ‘De paashaas wordt hartelijk bedankt!’. Dan zijn er twee brieven uit 1978 en 1979, waarin Klompé meldt niet bij een bijeenkomst te kunnen zijn: ‘Dit spijt mij bijzonder want ik heb hele grote waardering voor het werk van Ida Gerhardt’. De persoonlijke brief aan ‘Cher Amice’ is gedateerd ’29 Jan. 1978′ en dankt zeer hartelijk voor de dichtbundel ‘met het hartelijk woord voorin’.

48. KOMRIJ, Gerrit Handgeschreven ansichtkaart aan ‘Ernst-Jan Engels & Danny Fombach’. 10,3 x 14,8 cm. Alleen verso. Niet gedateerd (datum poststempel: ‘9-6-1973’). 2 regels tekst.
€ 95
* Vrolijke vakantiegroet aan Reve’s vriend en diens vriendje. ‘Veel groeten uit Albi/ van Charles & Gerrit!’
In februari 1973 was Reve’s roman Lieve Jongens verschenen, waarin Hofman en Komrij worden opgevoerd als de aantrekkelijke ‘Freddie L.’ en de oude ‘Albert S.’ Komrij was not amused, aldus Onno Blom.

49. KOMRIJ, Gerrit Getypte brief aan ‘Zeer geachte heer Ett’. Eén vel. Alleen recto. Op briefpapier van het tijdschrift Maatstaf. Gesigneerd ‘GKomrij’ en gedateerd ‘Amsterdam, 2 september 1969’. 11 regels tekst. 

€ 100
* Komrij vraagt Ett om een bijdrage voor een themanummer van Maatstaf over Multatuli ter gelegenheid van diens honderdvijftigste geboortedag in maart 1970. Zeer vormelijke brief: ‘Indien u voor medewerking kunt voelen spreekt het vanzelf dat de redactie van Maatstaf eventueel nog nader met u van gedachten wisselt of correspondeert over opzet en aard van uw bijdrage, waarin wij u overigens bij voorbaat geheel en al vrijlaten’.

50. (LANDELL, Olaf J. de). KOESMAN, Aboeng Getypte brief, in balpen gesigneerd, aan Olaf J. de Landell, met originele envelop (1981). Op luchtpostpapier. Gedateerd ‘Cirebon, 8 Junie 1981’. 22 regels. Gevouwen. Envelop geadresseerd en compleet met postzegel, maar opengescheurd.

€ 25,-
* Jan Bernard Wemmerslager van Sparwoude (1911-1989), schrijvend onder de naam Olaf J. de Landell, werd geboren in Cirebon (Java), toen Cheribon geheten. Kennelijk was hij in 1981 in zijn geboorteplaats op bezoek geweest en had er gesproken met de burgemeester, Aboeng Koesman Somawidjaja (1925-2017), een officier, later vice-gouverneur van West-Java. Dit vriendelijke en uitvoerige antwoord is in uitstekend Nederlands gesteld.

51. LAST, Jef Getypte, gesigneerde brief aan uitgeverij Stichting De Beuk, gedateerd ‘I December 55’. Gevouwen, in goede staat. A4-formaat. Dun schrijfpapier. Alleen recto. 23 regels. Geperforeerd; iets roestig.
€ 60
* Vanuit Hamburg, waar Last werkte aan zijn promotie over de Chinese dichter Loe Sjuun, over ‘een manuscript waarvan ik zeker niet verwacht dat het een best seller zal worden’. De Bezige Bij had het maandenlang vastgehouden om tenslotte te schrijven dat ze er geen geld in zagen. ‘Of het experimentele kunst is weet ik niet, wel, dat het voor mij een experiment was’. ‘ik begon plotseling te schriven, zonder in het minst te weten waar het heen ging, werkte drie weken achter elkaar van de morgen tot de nacht, toen was het klaar.’ Last eindigt: ‘In de hoop dat er onder de bladerrijke beuk misschien ook plaats voor deze nieuwe baby van mij gevonden kan worden’.
Het enige boek van Last dat bij De Beuk zou uitkomen is de herdruk van De bevrijde Eros – in 1963.

52. LAST, Jef Handgeschreven briefkaart aan ‘Beste Kees [Bantzinger]’. 8,9 x 13,7 cm. Alleen recto. Gesigneerd ‘Jef’ en niet gedateerd [datum poststempel: ’29 X 1945′]. 4 regels tekst.
€ 25,-
* ‘Ik heb mijn alpinopetje bij St Joris laten liggen’. Of Bantzinger het wil meenemen.

53. LAST, Jef “Zwitserland”. Originele tekening in waterverf. 26,0 x 19,5 cm. Circa 1950. In groene pen rechtsonder gesigneerd ‘Jef Last’. Geplakt op karton en ingelijst achter glas (31,0 x 25,3 cm). 
€ 175
* Mooi landschapje van een kerk en enkele gebouwtjes in een dorp in Zwitserland. Een vorige eigenaar schreef in viltstift achterop de lijst: ‘Jef Last/ Zwitserland’.

Zie voor Jef Last ook nr. 36 in deze lijst.

54. LEGER DES HEILS Twaalf handgeschreven en getypte brieven op papier van het Leger des Heils, 1889-1918. Brieven met verschillende soorten briefhoofd, van diverse schrijvers o.a. C. Mitchell, W. Elwin Oliphant, Alice Cleverly, S. Maidment en Joseph Rauch. Geadresseerd aan (Zuster) J. de Boek en het echtpaar Feenstra. Briefpapier van o.m. het Hoofdkwartier voor Nederland en de Kweekschool voor Vrouwelijke Officieren. Wat kreukjes, vlekjes en ezelsoortjes.
€ 100
* Sommige geadresseerd aan ‘Waarde Makker’ en ‘Waarde Kapitein’. Deels benoemingen tot rangen als ‘Luitenant over Korps No. 50’, ingevuld op een in rood en blauw fraai bedrukt formulier, waar ook vrome oproepen op afgedrukt zijn en ‘Moge God u Zegenen’.

55. MAARTENS, Maarten Handgeschreven brief aan ‘Dear Sir’. 17,8 x 11,3 cm. Gevouwen blad en enkel blad rouwpapier, vroeger aan de rand aan elkaar vastgelijmd. Vijf van de zes bladzijden beschreven. 53 regels. Brief in het Engels met gedrukt briefhoofd (‘De Zonheuvel,/ Doorn’), gesigneerd ‘”Maarten Maartens”‘ (tussen aanhalingstekens) en gedateerd ’14-X-’06/ Holland’. Lijmsporen en kleine gaatjes waar wellicht een visitekaartje aan de brief was gespeld.
€ 95
* Uitgebreide brief aan een ‘Dear Sir’ in Pittsburgh, die een lezing had gegeven en hem voor een logeerpartij had uitgenodigd. Maartens schrijft: hij is ‘just back from the Aberdeen festivities, where I met Mr. Carnegie who renewed his invitation to my daughter’. Hij zal graag komen, maar ziet er vanwege een slechte gezondheid tegenop om een snel schip naar de VS te nemen. Hij heeft echter gehoord dat er ook grote schepen bestaan die niet te snel varen, ‘which minimise the commotions of a voyage that looks so formidable from here & is nothing at all to you. I am a disgraceful sailor, but America is worth even that – can any man say more?’ Maartens vraagt zich af of hij zijn achttienjarige dochter mee kan nemen. Hartelijke brief van een vriendelijke en enigzins pedante heer, die graag de namen van zijn beroemde vrienden laat vallen: Andrew Carnegie en Admiraal F.E. Chadwick. Ook vraagt hij in het Latijn de goden om welwillendheid (‘Dii, favete!’) als hij een reis door Noord-Amerika overweegt.
Maarten Maartens is het pseudoniem van de Nederlander J. van der Poorten Schwartz (1858-1915), die vrijwel uitsluitend in het Engels schreef. Vooral dankzij een fikse erfenis kon het echtpaar Van der Poorten Schwartz in Doorn een luxueus neorenaissancepaleisje laten bouwen, dat te zijner ere nog steeds het Maarten Maartenshuis heet en nu een conferentieoord herbergt.
Niet in The Letters of Maarten Maartens (1930).

56. MAARTENS, Maarten Handgeschreven brief aan uitgever Funk & Wagnalls in Londen. 17,7 x 11,2 cm. 4 p. waarvan 2 beschreven en 1 met stempel van de uitgever. Gesigneerd ‘Maarten Maartens’ (dik onderstreept) en gedateerd ’11-11-’13’/ Holland’. 17 regels. Brief in het Engels met gedrukt adres ‘De Zonheuvel, Doorn.’. Met gaatjes waar wellicht een visitekaartje heeft gezeten. Vage lijmsporen aan achterzijde.
€ 85
* Vol verbazing over een boek dat Josua van der Poorten Schwarz, alias romanschrijver Maarten Maartens (1858-1915), was toegezonden door Funk & Wagnalls: ‘On my return, this day, from a prolonged absence abroad, I find the book you have kindly sent me. I stand before it, spellbound, as I once stood before the Great Pyramid’. Het gaat hier wellicht over de eerste druk van Funk & Wagnalls Standard Encyclopedia. Er staan nog een paar andere ietwat merkwaardige uitdrukkingen van bewondering in deze brief: ‘Your book looks a large one. But the moment we realize in it the Liebig of men’s intellect since Adam, how compactly reasonable in size it appears!’ Liebig was een bekend merk bouillonblokjes. Geen wonder dat de klerk van Funk & Wagnalls er in potlood boven schreef: ‘Please make 3 copies for Prof [Alphonso A.] Hopkins’, mogelijk om er citaten van te maken voor reclamedoeleinden. Niet in The Letters of Maarten Maartens (1930).

57. (MARSMAN, H.) Gedrukte herinnering van de tandarts aan ‘Weled. Gestr. Heer/ Mr. Marsman/ Oudwijkerlaan 4bis’. 3,5 x 7,3 cm. Met gedrukt briefhoofd ‘M.R. van der Molen/ tandarts/ Maliebaan 84/ Utrecht’. 5 regels gedrukte tekst, datum en tijdstip met de hand ingevuld.
Verkocht
* De dichter H. Marsman wordt ‘ter verdere behandeling’ verwacht bij de tandarts op vrijdag 22 februari 1935, ‘te 9 1/4 uur’. Marsman schreef op het kaartje (ondersteboven) de volgende aantekening: ‘Koch. 12a Fluweelenburgwal’, waarschijnlijk het adres van een andere tandarts in Den Haag. Odontologisch curiosum!

58. MEER DE WALCHEREN, Pieter van der Handgeschreven brief aan ‘Waarde pater Kerssemakers’. 25,5 x 20,3 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Pieter van der Meer de Walcheren’, gedateerd ‘7/8/41 // Bilthoven // Obrechtlaan 6’. 47 regels.
€ 100
* Interessante, uitgebreide brief waarin Van der Meer de Walcheren (1880-1970) zeer uitvoerig ingaat op de heilige Benedictus en de Benedictijnse geest. In 1953 zou hij zelf intreden als Benedictijn in de Sint Paulusabdij in Oosterhout. Geadresseerde is hoogstwaarschijnlijk pater Jacques Kerssemakers (1896-1943), in 1919 ingetreden als Benedictijn in de Sint Paulusabdij in Oosterhout. Kerssemakers ging als snel na de Duitse bezetting in het verzet. In oktober 1942 werd hij door de SD aangehouden in de abdij, op 7 mei 1943 werd hij geëxecuteerd in Fort de Bilt.

59. MEER DE WALCHEREN, Pieter van der Drie handgeschreven brieven aan uitgeverij Stols (‘Zeer geachte heer Stols’, ‘Zeer geachte heer Barth’ en ‘Waarde heer Barth’). Twee bladen met gedrukt briefhoofd ‘Sint Paulusabdij Oosterhout’ en éen ansichtkaart (van de Kapittelzaal in voornoemde abdij). Alleen recto. Gesigneerd ‘Dom Pieter van der meer de Walcheren’ en gedateerd 10 maart, 10 mei en 19 mei 1961. 9 resp. 14 en 5 regels. Perforatiegaatjes.
€ 45
* In de eerste brief verzoekt Van der Meer de Walcheren Stols om een presentexemplaar van de bundel ‘Blauw gras’ van Fem Rutke (‘Ík hoop dat u mij niet ergerlijk onbescheiden vindt! Paters vragen immers alles om niets!’), in de tweede vraagt hij aandacht voor de poëzie van Kees Simhoffer (‘Ik vind in zijn gedichten niet alleen een sterke belofte maar zelfs hier en daar een (onleesbaar), een volkomenheid in expressie, en vooral een zuivere echtheid en doorleefde verwoording’). In de derde brief dankt hij voor een toegezonden boek van Marnix Gijsen.

60. MEER DE WALCHEREN, Pieter van der Handgeschreven brief aan ‘Beste Gab’ [= Gabriël Smit]. 22 x 14 cm. Eén blad met gedrukt briefhoofd ‘Sint Paulusabdij Oosterhout’. Alleen recto. Gesigneerd ‘Pieter’, niet gedateerd [= 24 februari 1970]. 16 regels. Klein hoekje afgescheurd.
€ 25
* Van der Meer de Walcheren feliciteert Smit met diens 60e verjaardag, een dag later: ‘Ik zal morgenochtend de mis voor je opdragen met heel mijn vriendenhart’ en Ík denk met vreugde aan jou, beste Gab. Je oude vriend Pieter’.

61. MEIJSING, Geerten Ad hominem. Open brief aan Jaap Goedegebuure. (Originele print uit 1989). Originele matrixprint. Negen eenzijdige bedrukte bladen, met de hand genummerd 1 tot en met 9. Met vijf handgeschreven correcties van de auteur.
€ 250
* Deze tekst werd gepubliceerd in De Held, jaargang 5, aflevering 1, p. 4-7 (februari-maart 1989). Het beviel Meijsing niet dat hij door Goedegebuure tot de decadente stroming werd gerekend en daarmee op éen hoop gegooid werd met Jan Siebelink, vandaar deze open brief. De print die wij hierbij aanbieden is indertijd door Meijsing aan Jaap Goedegebuure ter hand gesteld en bevat op blad 7 en 9 enkele aantekeningen in blauwe pen door Goedegebuure.

62. MIJNSSEN, Frans Handgeschreven brief aan ‘Waarde [Victor] van Vriesland’. 17,1 x 13,5 cm. Eén vouwblad. Alleen recto. Gesigneerd ‘F. Mijnssen’ en gedateerd ‘Den Haag/ 10 Juli 1938’. 12 regels tekst.
€ 20
* Over de 75e verjaardag van de toneelschrijfster J.A. Simons-Mees, ‘den 26en dezer’. ‘Ik zou naar aanleiding daarvan gaarne probeeren een stukje over haar te schrijven’. Mijnssen polst hoofdredacteur Van Vriesland of De Groene Amsterdammer in principe iets voelt voor een dergelijke tekst. ‘En zoo ja, hoe gaat dat dan met het corrigeeren van de drukproef en wanneer uiterlijk zou je het moeten hebben?’ Frans Mijnssen zou zijn lovende tekst publiceren in De Groene van 23 juli 1938 onder de titel ‘J.A. Simons-Mees 75 jaar’.

63. NOORDSTAR, J.C. Als: A.J.P. TAMMES Handgeschreven brief en handgeschreven briefkaart aan ‘Hooggeachte Secretaris’. 1. 13,8 x 8,9 cm. Alleen recto. Gesigneerd ‘A.J.P. Tammes’ en gedateerd ’14-VI 60′. 10 regels tekst. 2. 13,4 x 21,4 cm. Op eigen briefpapier. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd ‘A.J.P. Tammes’ en gedateerd ‘Amsterdam, 10 aug. ’60’. 14 regels tekst.
€ 65
* In beide brieven excuseert Tammes zich voor het feit dat hij door ‘opeenstapeling van werkzaamheden’ en een aanstaande reis geen andere verplichtingen kan aangaan, zoals het bespreken van ‘Smit, Neutraliteitspolitiek’ voor De Gids. Maar: ‘ik zal het zeker eens een keer goed maken’.
Bijgevoegd: Doorslag van een getypte brief van een vasthoudende redacteur van De Gids, die aanvangt met ‘Ofschoon u ons teleurstelling op teleurstelling bereidt, hoop ik toch dat u thans het spreekwoord van de winnende aanhouder bewaarheiden zult’…

64. OORSCHOT, Geert van. Als: R.J. PESKENS Mijn tante Coleta. Amsterdam, Van Oorschot, [1976]. Ingenaaid. 176 p. 1e druk. Leesvouw.
€ 40
* Recensie-exemplaar uit de bibliotheek van Pierre Dubois, met op de Franse titel in diens handschrift: ‘Terug aan/ P.H. Dubois’.
Bijgevoegd: handgeschreven briefje van Geert van Oorschot aan Dubois, dat een recensie-exemplaar van Mijn moeder was eigenlijk een Italiaanse uit 1977 begeleidde (waarschijnlijk heeft Dubois het briefje in het verkeerde boek gelegd). Hij schrijft iets moeilijk leesbaars over Greshoff en ‘Jammer genoeg heb ik jl. vrijdag je lezing niet kunnen verstaan. Het was ongelukkig georganiseerd. Je tentoonstelling heb ik op m’n gemak bekeken en was diep onder de indruk van de hoeveelheid schrifturen’. Acht regels tekst. Op notapapier van Uitgeverij Van Oorschot.

65. OORT, Jan van Koningin Wilhelmina (?) als jonge vrouw. Originele potloodschets. Geknipt uit een blad geschept tekenpapier met watermerk. 160 x 130 mm. Verso een meer schetsmatige tekening van een wassende vrouw, met daaronder een rood stempeltje ‘Atelier Jan van Oort 1867-1938’. Aan twee kanten wat rafelig.
€ 50
* Driekwart-portrettekening van een staande jonge vrouw met hoed, van wie het gezicht in schaduw is gehuld. Het profiel van het gezicht, de houding en de breedgerande hoed roepen de kenmerkende gestalte van koningin Wilhelmina in gedachte, zoals zij er in de periode na haar huwelijk uitzag.
Jan van Oort was verantwoordelijk voor de illustraties in de Verkade-albums Lente-Zomer-Herfst-Winter en vele vergelijkbare publicaties.

68. PLOEG, Jan van der Getypte en gesigneerde brief aan de Maastrichtse dichter Vic Reinders (1956). Getypte brief, gedateerd 19 Juni 1956 (40 regels). Met envelop. Van der Ploeg is blij dat de reeds meer dan dertig jaar oude vriendschap nog levend is. Hij schrijft over zijn bezigheden: commentaar op de Psalmen, onderzoek naar de christenen in Syrië en de tekstrollen uit de oudheid.

€ 45
* Jan van der Ploeg O.P. (1909-2004) was godsdiensthistoricus, maar later het gezicht van de oerconservatieve theologie die zich in Nijmegen de macht over de universiteit zag ontglippen, zich niet bewust van zijn eigen antisemitisme.

69. ROLAND HOLST, A. Zes handgeschreven brieven aan ‘Lieve Annie [Roland Holst-de Meester]’ en een handgeschreven gelegenheidsgedicht. 1. 27,8 x 21,3 cm. Twee bladen. Recto (tweemaal) en verso (tweemaal). Gesigneerd ‘Jany’ en gedateerd ‘Positano./ Jan. 21. ’38’. 111 regels tekst. 2. 28,6 x 22,4 cm. Twee bladen. Recto (tweemaal) en verso. Gesigneerd ‘Jany’ en gedateerd ‘Positano./ Febr. 26. ’38’. 73 regels tekst. 3. 28,6 x 22,4 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Jany’ en gedateerd ‘Ascona./ Apr. 16. ’38’. 41 regels tekst. 4. 18,0 x 14,1 cm. Eén vouwblad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Jany’ en gedateerd ‘Ascona./ 27.4. ’38’. 20 regels tekst. 5. 10,5 x 15,0 cm. Eén blad. Alleen recto. Niet gesigneerd. Niet gedateerd [april 1938]. 8 regels tekst. 6. 20,5 x 13,5 cm. Twee bladen. Recto (tweemaal) en verso (tweemaal). Gesigneerd ‘Jany’ en gedateerd ‘28.1. ’43’. 77 regels tekst. 7. 17,5 x 13,5 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Jany’ en gedateerd ‘Bergen N.-H./ 22-xi-’61’. 32 regels tekst.
€ 450
* Poëtische en persoonlijke collectie brieven aan zijn schoonzuster, de kunstenares Annie Roland Holst-de Meester. In de eerste brief staat Roland Holst aan het eind van een persoonlijke crisis en het begin van een avontuur: om zijn sombere stemming te doorbreken was hij op 30 december 1937 aan reis door Italië begonnen.
Hij schrijft vanuit een Italiaanse kustplaats dat de hem toegestuurde ‘teekening van de hartenbrengende en gulgebibste engeltjes’ zijn gemoed deed smelten, ‘als alle wolken zooveel op bibsen leken als de jouwe, wat zou de beschouwing des heuvels dan een onrust in het bloed van den stilsten heilige teweeg brengen!’ Serieus: ‘Ik doof uit als het heimwee mij verlaat – tenminste, het heimwee, dat niet bepaald wordt door wat ook binnen den tijd. Dát was juist de reden van mijn vlucht – ik voelde, dat ik werd uitgehold en verschrompeld’. En: ‘Gedurende die eerste twee weken van mijn onderweg zijn, liet eigenlijk alles wat ik deed of zag of ondervond mij leeg en onverschillig’.
‘Mocht je weer eens iets van jezelf naar dit nu zoo bar omstormde oord voelen uitgaan, scheep ’t dan in op de inkt, tenzij je persé geen brief van mij meer wil krijgen, want die haal je er onvermijdelijk mee op je hals’.
Over heimwee staat in de tweede brief meer: ‘het heimwee (daar schreef je toen over) is nu eenmaal de alcohol in mijn levensdrank’. Vervolgens over de inrichting van zijn huisje (Roland Holst vond eindelijk een spiritusstel waarmee hij ‘thee en scheerwater’ kan verwarmen) en over het samenstellen van Uit zelfbehoud (1938) voor Stols (‘wat nog een heel wikken en wegen eischte’). De dichter verheugt zich op de komst van een dichter-vriend: ‘Over een week zoowat verwacht ik Marsman, die dan een dag of vijf bij mij wil blijven, waarna wij samen naar Sicilië hopen te gaan. Het zal mij vreemd zijn, eindelijk weer eens mijn eigen taal te spreken’. ‘Ik voel nu ook heel sterk, dat dit zoo heeft moeten zijn – vandaar misschien, dat ik weg kon gaan, hoewel het letterlijk een losscheuren was’.
In de derde brief complimenteert Roland Holst zijn schoonzus met haar nieuwe werk, waarvan hij enkele foto’s heeft ontvangen: ‘ik ben er verrukt van – het is verwonderlijk, dat je op een nog zoo nieuw gebied al dadelijk zooveel talent met een zoo intieme gevoeligheid kan doen samengaan!’ Het gaat de dichter niet voor de wind: ‘en langzamerhand ontwikkel je ’n soort koppigheid van “we zullen zien, wie ’t langer uithoudt – de pech of ik”‘.
De vierde brief begeleidt een handgeschreven, ongepubliceerd gelegenheidsgedicht over ‘Marjolijntje’, een jonggestorven meisje. Roland Holst schreef het bij zijn ontbijt en is er blij mee: ‘het lijkt mij ook uit katholiek standpunt heel aanvaardbaar – tot zelfs het woord “vroolijkheid”, waar een protestant misschien tegen protesteeren zou’.
In de laatste brieven geeft de dichter zich bloot. In de oorlogsbrief laat hij Annie weten dat hij het van haar moeder bijzonder lief vindt dat hem de wandelstok van haar vader wordt gegund, maar dit plaatst hem voor een dilemma: ‘bijgeloof is nu eenmaal (en vooral in dézen tijd) erg dwingend in mij, al speelt mijn intelligentie er ironisch mee tegenover anderen, en ik durf geen oplossing aan, die niet door dat bijgeloof erkend wordt. Dat komt ervan als je innerlijke balans, na alle schommelingen, toch steeds weer doorslaat naar de kant van den primitieven mensch met al zijn conventies’. Hij accepteert de stok graag, zal hem trouw bewaren, maar kan en wil hem nooit gebruiken.
In 1961 herinnert hij zich zijn moeder, die ‘een heel beperkte natuur’ had, maar onder gelukkiger voorwaarden toch ‘tot een eigen bloei had kunnen komen’. Deze wat droevige brief eindigt met een ‘zoen vol liefs’.

70. (RIMBAUD, Arthur). ROMIJN, Jaap Handgeschreven brief aan ‘Waarde Lekkerkerker’. 13,8 x 20,4 cm. Eén blad. Op briefpapier van Ad Interim. Recto en verso. Gesigneerd ‘Jaap Romijn’ en gedateerd ‘1 Nov. 1949’. 11 regels tekst.
€ 25
* In het augustus/septembernummer van 1949 van Ad Interim was een gedeeltelijke vertaling (eigenlijk: bewerking) door Slauerhoff van ‘Le bateau ivre’ opgenomen. Blijkbaar was daar een zetfout in blijven staan: ‘Ik herinner me, dat in de proef van de Rimbaud-vertaling stond: mij lekken. Van de door jou (of Bert Voeten?) aangebrachte correctie heeft de zetter klaarblijkelijk maar iets gemaakt. (…) Enfin, zonder zetfouten schijnt het tóch niet te kunnen’. Romijn (1912-1986) was uitgever bij Bruna en vanaf 1964 succesvol directeur van keramiekmuseum Princessehof te Leeuwarden.

71. ROOS, S.H. de Comité Huldeblijk S.H. de Roos 14 September 1877-1947. Invitatie. Getypte brief aan W.F. Gouwe met de vraag om zitting te nemen in het Comité van Aanbeveling. Gedrukt briefhoofd Comité Huldeblijk S.H. de Roos. Gedateerd Amsterdam, 21 April 1947. In pen ondertekend door jhr. Radermacher Schorer, de bibliofiele notaris H.A. Warmelink en boekveilinghouder A.L. van Gendt. Met notities van Gouwe en een opgeplakt krantenbericht over het huldigingscomité. Gevouwen en wat gekreukt. Los bijliggend de uitnodiging voor de ‘Eeretentoonstelling’ met kleine handgeschreven notitie van Gouwe.
€ 40
* Willem Frederik Gouwe (1877-1956) was van 1946-1951 hoofd esthetische dienst van de P.T.T. en als zodanig een met Van Royen vergelijkbare figuur. Het Comité vraagt Gouwe in deze uitvoerige, getypte brief zitting te nemen in een Comité van Aanbeveling en dringt aan op een spoedig antwoord. (Gouwe gaf gevolg aan de uitnodiging).

72. RUTING, Lotte 15 aangevulde/ ingekleurde ansichtkaarten (ca. 1940-1960). Circa 10 x 15 cm, de meeste gericht aan familieleden. Sommige dichtbeschreven en vanaf bootreisjes verstuurd, enkele ook gesigneerd door Jan G. Elburg, met wie Lotte Ruting (1910-1998) in de jaren vijftig een verhouding had. Met één latere, onbeschreven kaart waarvan de voorstelling wel is aangevuld, in balpen. Bijgevoegd: een uitnodiging voor een tentoonstelling van Lotte Ruting (1956).
€ 250
* Alleraardigste collectie kaarten, veelal gericht aan Rutings moeder en andere familieleden (o.a. de tekenaar Jos Ruting), alle voorzien van grappige aanvullingen en inkleuringen met pen en gouache, zoals zwemmers, zeemeerminnen, weergoden en feestvlaggen: 15 originele tekeningen dus!

73. RUTTEN, Gerard Getypte brief aan Herman van den Eerenbeemt. 29,0 x 22,7 cm. Op briefpapier met opdruk van de Nederlandsche Filmgemeenschap in Den Haag en de film Dood Water van Gerard Rutten. Twee bladen, met paperclip aan elkaar gehecht. Alleen recto. Gesigneerd ‘Gerard Rutten’ en gedateerd ’26-3-35′. 38 regels tekst. Vergeeld, kleine scheurtjes.
€ 50
* Verzoek om samenwerking van de jonge filmer Gerard Rutten (1902-1982) aan Herman van den Eerenbeemt als directeur Nederland en Overzeesche Gewesten van het filmsyndicaat S.I.R.E.C. Rutten wijst op zijn nieuwste film Dood Water (1934), die ook figureert op het fraaie briefpapier (met bovenaan een beeldmerk opgebouwd uit filmcamera’s en Hollandse molens). Het is ‘de eerste nederlandsche speelfilm welke een beroep deed op andere factoren als de goedkoope jordaanhumor’.

74. (SANDBERG, Willem). ULTVEDT, Per Olov Handgeschreven brief aan Willem Sandberg, gedateerd 19.2.65. Inkt op een half velletje dun schrijfpapier (20,5 x 14,5 cm). Bovenaan handgeschreven adres in Lidingö (in de archipel van Stockholm). 7 regels, gesigneerd met ‘Sincerely yours/ very truly/ P.O. Ultvedt’.
€ 75
* Vermoedelijk een briefje dat ontwerpen of kunstwerken begeleidde: ‘Here you are and I hope they will be good’. Ultvedt werkte in de jaren zestig samen met Sandberg aan enkele internationale tentoonstellingen. Hij wenst Sandberg geluk met het ‘nieuwe museum’, waarover hij in Zweedse kranten gelezen heeft, en hoopt hem in Amsterdam te zien.
De Zweedse schilder en kinetisch kunstenaar Per Olov Ultvedt (1927-2006) werkte sinds midden jaren vijftig samen met Tinguely en werd bekend met zijn grote bewegende sculpturen en reliëfs.

75. SCHRIJNEN, Jos. Twee getypte en gesigneerde brieven aan de Maastrichtse dichter Vic Reinders (1920). 1. Met paarse inkt getypte brief, gedateerd 17 september 1920 (27 regels). Over taalkundig onderzoek in Limburg: de taalkundige prof. Schrijnen (1869-1938) wil de linies van Ramisch doortrekken in Limburg en vraagt Reinders of hij wil nagaan hoe het woord musch (mus) in Maastricht wordt uitgesproken (met een s of met sj?), en ook in de omgeving: Eysden, Sint Pieter, Mheer, Amby, Limmel en Borgharen. Blijkens een handgeschreven tabel op deze brief heeft Reinders dat trouw onderzocht.
2. Met paarse inkt getypte brief, gedateerd 2 oktober 1920 (35 r.). Uitvoerig over het taalkundig onderzoek, met nieuwe opdrachten (Maak de tabel s.v.p. nog even over). Tenslotte over een beurs die Reinders had aangevraagd (‘Ik zal bij den Deken informeeren, en dan over een dag of tien (…) den Minister over de zaak dringen en op spoed aan sturen’.). Met envelop. 
€ 50
* Katholiek geestelijke Jos. Schrijnen (1869-1938) was hoogleraar Algemene Taalwetenschap in Utrecht. Hij was betrokken bij de oprichting van de Katholieke Universiteit in Nijmegen en werd er in 1923 de eerste rector magnificus.

77. STOLS, A.A.M. Handgeschreven briefkaart aan ‘Den Heer P.F. Hondius van Herwerden’. Gesigneerd en gedateerd ’25-6-54′. 4 regels tekst. Ponsgaatjes.
€ 20
* Over Le Club du Meilleur Livre. Voorgedrukt adres ‘8, Johannes Bildersstraat/ ‘s-Gravenhage’.

78. STOLS, A.A.M. Handgeschreven Belgische briefkaart aan ‘J. van Leeuwen’. Gesigneerd en gedateerd ’13 Warmoesberg/ Brussel’ en ’27-4-1931′. 11 regels tekst.
€ 25
* Over Helikon. De eerste aflevering (van januari 1931!) is niet meer als los nummer te koop, maar met een jaarabonnement à 4 gulden kan het wel.

79. STOLS, A.A.M. Handgeschreven ansichtkaart aan ‘De Heer en Mevrouw Barth’. Gesigneerd ‘A.A.M. Stols + ega’. 11 regels tekst in potlood. Postzegel afgeweekt.
€ 20
* Vakantiepraatje vanuit Napels, 8 augustus 1955.

80. STREUVELS, Stijn Gesigneerde portretfoto. 10,5 x 14,8 cm. De foto zelf meet ca. 10 x 7 cm, de vrijgelaten ruimte rechts is door Streuvels ferm in potlood gesigneerd. STREUVELS, Stijn Gesigneerde portretfoto. 10,5 x 14,8 cm. De foto zelf meet ca. 10 x 7 cm, de vrijgelaten ruimte rechts is door Streuvels ferm in potlood gesigneerd.
€ 50

83. TERGAST, Nes Handgeschreven briefkaart aan ‘Beste Jan [= Gerard den Brabander]’. 8,9 x 13,2 cm. Recto en verso. Gesigneerd ‘Nes’ en gedateerd ”s Gravenhage, 4.VII ’40’. 14 regels tekst.
€ 15
* Felicitatiekaart: ‘Ik meen te weten, dat je heden jarig bent […] Wegens geldgebrek kan ik tegenwoordig maar uiterst sporadisch naar A’dam komen. Een heel klein festijntje zal er dus bij in schieten’. N.B. Den Brabander (pseudoniem van Jan G. Jofriet) werd 40 op 3 juli 1940, een dag eerder dus.

84. TIMMERMAN, Aegidius W. Handgeschreven brief aan ‘Beste Vic[tor van Vriesland]’. 26,8 x 21,5 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘Tim’ en gedateerd ’25 Aug den Haag [circa 1920]’. 56 regels tekst met paarse inkt in zwierig handschrift.
€ 145
* Zeer uitvoerige brief van de classicus en letterkundige (1858-1941) aan zijn jonge vriend Van Vriesland, met wie hij vanaf 1910 reeds correspondeerde. Timmerman brengt verslag uit van zijn verjaardag. Van Vriesland gaf hem boeken: ‘Ik houd heel veel van brieven, autobiografieën en reisbeschrijvingen zoo zelfs dat ik nu al twee deelen uit heb van de brieven’. ‘O! Ja wat zijn die brieven aardig & wat is Multatuli met al zijn rarigheden een groot en goed mensch geweest!’ Het spijt Timmerman dat zijn eigen werk blijft liggen: ‘Driemaal ben ik al mijn stuk over [Gorters] Pan aan het omwerken en nog voldoet het mij niet. ’t Is zoo dodelijk saai nu Leida [Aleida Jacoba van Pellecom, Timmermans vriendin] op bed ligt en ik moet mij zoo vaak met allerlei huishoudelijke snert bemoeien’. Voorts over de vrouw van een oude vriend, die hem kwam opzoeken: ‘Wat hij daar voor appetisants aan vindt, mag god weten. Ze moet mirakuleus verstandig, geestig, lief, beminnelijk enz. enz. zijn als dat zal moeten opwegen tegen haar uiterlijk. Want ze is schuw-leelijk. De Heks van Endor is er adorable bij’ (…) ‘Je kan net zoo goed met een orgelpijp of een japansch kralengordijn naar bed gaan!’ En over het presentje van een vriend: ‘Van Kloos kreeg ik een mand vruchten. Ook aardig bedacht, vooral met het oog op L. die den heelen dag appels ligt te eten’. Verder over de schilders Willem en Pieter de Zwart, van wie de laatste ‘verleden week voor ƒ 1375 verkocht’ had.

85. TOONDER, Margje Zes handgeschreven, gesigneerde ansichtkaarten aan Peter Hondius van Herwerden. Twee uit New York. Uit 1977-1983. In totaal 48 regels. Met postzegels. Goede staat.
€ 65
* Hartelijke, leuk uitgezochte kaarten aan ‘Lieve Peter’. Met een uitnodiging voor een tentoonstelling (1980) waarop een beschouwing door Sam Segal en voor een tweede expositie (1982) die door Sem Presser geopend zou worden. Margje (1908-1991) bleef zich Toonder noemen, ook na haar scheiding van Jan Gerhard Toonder in 1953. Ze trouwde daarna met de cartoonist Wim de Mooij van Wieringen en reisde veel. Vanaf 1966 schilderde ze en exposeerde ze over de hele wereld.

87. VERSTAPPEN, Annemarie Twee gesigneerde fotokaarten in envelop. Twee identieke fotokaarten van de zwemster in het water met op beide in blauwe vulpen geschreven: ‘geen dank, graag gedaan, groetjes, annemarie’. In envelop, met krantenknipsel uit 1982.
€ 15
* Beide kaarten ook met een gedrukte handtekening in de foto.

88. VICTORIA, QUEEN Empty envelope addressed in Queen Victoria’s own handwriting to the Duchess of Sutherland. Mourning envelope, cloth-lined on the inside. 10.5 x 22.5 mm. Recto handwritten address ‘The/ Duchess of Sutherland/ The Queen’. Recto handwritten address ‘The/ Duchess of Sutherland/ The Queen’ in the hand of Queen Victoria. Verso the Queen’s lacquer seal in black. Envelope roughly torn open, two vertical folds, a bit soiled.
€ 275
* Queen Victoria was great friends with Harriet Sutherland-Leveson-Gower, Duchess of Sutherland (1806-1868), but this envelope might have been addressed to her daughter-in-law as well, Anne Sutherland-Leveson-Gower, Duchess of Sutherland (1829-1888), who was Mistress of the Robes to the Queen from 1870 to 1874. The time window of this envelope is 1861-1888. It was in the autograph collection of eccentric journalist John Arlott.

89. VINKENOOG, Simon Handgeschreven brief van P. Hans Frankfurther aan de vertaler P. Hondius van Herwerden. In de oorspronkelijke envelop, datum poststempel 17-11-1953.
€ 15
* De geadresseerde woonde op dat moment in het appartement van Simon Vinkenoog in Parijs. Waarschijnlijk legde Vinkenoog deze brief klaar voor Hondius van Herwerden. Hij schreef achterop de envelop: ‘Zondag. Even op kantoor, dit gevonden! Dag, Simon’.De afzender, P. Hans Frankfurther (1924-1996), was oprichter van zo uiteenlopende zaken als het Stripschap, de Carmiggeltkring en de Concertzender.

91. VLEK, Hans Handgeschreven brief aan ‘Geachte Rudolf Geel’. Eén blad. A4-formaat. Alleen recto. Tweemaal gevouwen. Gesigneerd ‘Hans Vlek’ en gedateerd ‘1 mrt ’68’. Dertien regels tekst.
€ 45
* Op verzoek van Ed. Hoornik stuurt de dichter een beknopte bibliografie. Hij somt zijn werk op en ‘September verschijnt ook, samen met Cees Buddingh’ Vertalingen van Hans Magnus Enzensbergers poëzie bij de Bezige Bij’.

92. VOÛTE, Erven J.J. Handgeschreven brief van I.J. Granpré Molière, J.M. Reynvaan en H.P. Witkamp aan ‘de Heeren Ketwich & Voombergh, Alhier’, gedateerd ‘Amsterdam 24 October 1843’. Gevouwen blad geschept papier, watermerk Holland met schelp, aan drie kanten beschreven en tot postblad gevouwen. 40 r. Bruine inkt. Enkele randbeschadigingen. Vrij goed leesbaar.
€ 90
* Van de uitvoerders van de laatste wil van reder J.J. Voûte over het op diens verzoek aanstellen van I.J. Granpré Molière als boekhouder van het schip ‘Het Schoon Verbond’, en de schepen ‘Elisabeth Anthonia’ en ‘Johanna’. (Volgens Maritiem-Historische Data betreft het een fregat, gebouwd in 1837, 40 meter lang, dat op Oost-Indië voer).

93. VRIES, Hendrik de Handgeschreven correspondentiekaart aan ‘Zeer Geachte Heeren [van Uitgeverij Contact]’. 9,0 x 13,9 cm. Alleen recto. Gesigneerd ‘Hendrik de Vries’ en gedateerd ‘Haren 26 Oct. 1946’. 10 regels tekst.
€ 30
* Hendrik de Vries verwondert zich om het feit dat de door Victor van Vriesland samengestelde bloemlezing Eros op den Parnassus (1945) is verschenen, zonder dat hij een exemplaar heeft mogen ontvangen: ‘Hoewel ik hieraan medewerker ben, zelfs met heel wat bijdragen vertegenwoordigd’. De Vries heeft Van Vriesland ook geschreven, maar die staat op het punt om te trouwen, ‘zoodat het mij niet zou verwonderen wanneer hij mijn verzoek niet had doorgegeven’.

94. VRIES, Theun de Getypte brief aan ‘Amice’ (= Willem Roggeman). Op briefpapier van de P.E.N.-Centrum (waar De Vries president van was). Eén blad. Alleen recto. Gedateerd ‘21.11.1972’ en gesigneerd ‘Theun de Vries’. 9 regels tekst. Met originele envelop.
€ 20
* De Vries was uitgenodigd voor een vergadering van de Vlaamse PEN, maar is verhinderd. ‘Ik hoop dat Gerrit Borgers zal komen, en dat zijn rede over Burssens een succes zal worden, evenals de gehele vergadering, uiteraard’.

95. VRIES, Theun de Getypte brief aan ‘Zeer Geachte Heer’. 27,5 x 21 cm. Eén blad. Alleen recto. Gedateerd ‘Amsterdam 4.2.1957’ en gesigneerd ‘Theun de Vries’. 28 regels tekst.
€ 25
* De Vries geeft een bibliografisch overzicht van zijn in het Duits vertaalde werk (9 titels in 11 edities). ‘In voorbereiding is een vertaling van ‘Sla de wolven, herder!’ (…), maar ik weet niet, wanneer het zal verschijnen en ook niet wie de vertaler is’.

97. VRIES, Theun de Twee brieven aan Jaap Goedegebuure. 1. Handgeschreven correspondentiekaart gedateerd ‘A’dam/ 2-6-90’. Recto en verso. Gesigneerd ‘ThedeV’. 13 regels tekst. Met originele envelop. Over de tweedelige Marsmanmonografie van Goedegebuure uit 1981: een en al lof.
2. Getypte brief, gedateerd ‘Amsterdam/ 19.8.90’ en voluit in pen gesigneerd, tevens voorzien van een adresstempel met ‘Dr. Theun de Vries’. 19 regels tekst. Met originele envelop.
€ 100
* Hoe vriendelijk het kaartje uit juni ook was, de brief van twee maanden later is verontwaardigd: ‘Dat wordt toch al te gek!’ Over de verplichte leeslijst voor de middelbare scholen, een voorstel van de hoogleraren Nederlands Goedegebuure, Anbeek en Bekkering dat half augustus 1990 gepubliceerd werd, en goed was voor maanden van vermakelijke discussies in de pers (die in de krantenwebsite prima te volgen zijn). Er zouden slechts 16 romans en 5 dichtbundels voor in aanmerking komen, en De Vries staat daar niet bij. Hij windt zich op (‘censoriale maatregel’) en noemt drie van zijn boeken ‘modern classics’. Hij verwijst ook naar ‘de populistische metaforen van Jan Wolkers’, [die de drie hoogleraren ‘opgepompte meelwormen’ had genoemd] waar hij niet in wil vervallen. In de huidige letterkundige verhoudingen zal geen sterveling voor hem in de bres springen, terwijl hij het aan zijn ‘reputatie en gevoel van eer als schrijver verplicht is deze zonderlinge stunt uwerzijds niet met passief zwijgen te accepteren’. Een woedende brief van De Vries!

98. VRIESLAND, Victor van Handgeschreven brief aan dr. A.J. Resink. Op lichtgroen papier met gedrukt adres van De Groene Amsterdammer. Eenzijdig beschreven. Gedateerd ’11-9-’38’. Opgeplakt op een albumblad. 10 r.

€ 30
* Van Vriesland kan Resinks inleiding niet volgen, omdat hij het te druk heeft. Jammer, want de syllabus van zijn cursus vond Van Vriesland in hoge mate interessant. ‘Nog bedankt voor de toezending van dat stuk over Jany, waarmeee ik het natuurlijk geheel eens was. (Die Saalborn is een rund!) – Hij zit nog steeds in Ascona bij mevr. Fröben-Kapteyn.’
Dr. Albertus Johan Resink (1873-1946) was een kunstzinnige bioloog-filosoof met belangstelling voor theosofie en parapsychologie. Hij was onder meer kandidaat-lid voor de Kunstenaarspartij bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer van 1922.
Deze brief is afkomstig uit de collectie van een grafologisch geïnteresseerde handschriftenverzamelaar en kunstschilder, Petrus Mulder (1902-1967), die daarin verschillende brieven aan A.J. Resink had opgenomen. Mulder heeft wat rode streepjes gezet bij de opmerkelijke g’s van Van Vriesland!

99. WAASDIJK, Albert van Handgeschreven brief aan ‘Waarde heer [Victor] van Vriesland’. 26,2 x 19,1 cm. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd ‘AlbertvWaasdijk’ en gedateerd ‘Rotterdam 27 Mei 1936’. 10 regels tekst.
€ 22
* Over een mogelijke uitgave van zijn hand in de reeks De Vrije Bladen, waarover hij niets meer heeft vernomen: ‘Het is merkwaardig, dat ik eerst drukproeven zal moeten ontvangen alvorens te kunnen weten welke vertellingen van mij gepubliceerd worden. Eerlijk gezegd, ben ik daar een weinig nieuwsgierig naar’. In 1937 verscheen Van Waasdijks Romantabletten als tweede aflevering van de veertiende jaargang DVB.

100. WASCH, Karel Handgeschreven brief aan Eduard Elias. Op papier met gedrukt briefhoofd van de Stichting Nationaal Glasmuseum, gedateerd ‘5 Aug 1963’. Hij dankt ‘Zeer geachte Heer Elias’ hartelijk voor zijn spontane reactie en zendt hem een ‘juist door ons uitgegeven boekje’. ‘Het was een aardige gewaarwording zelf eens aan de “andere kant” te kunnen kijken’.
€ 25
* Karel Wasch was langdurig directiesecretaris van de Glasfabriek Leerdam, en directeur van het Glasmuseum aldaar. Hij publiceerde tussen 1915 en 1940 poëzie en proza, vaak in de vorm van dialogen, maar ook romans zoals De Salon-Salomé waarmee hij zich in de Nederlandse decadentie plaatste. Eduard Elias (1900-1967) was columnist voor onder andere Elsevier en Het Vaderland.

101. WASCH, Karel – Henri de BRAUW Twee handgeschreven brieven aan Jhr. Henri de Brauw, een concept-antwoord van de laatste en een nummer van het literaire maandblad Het Getij. 1. Brief gedateerd ‘Dordrecht 31 Dec 1917’. 10 r. Wasch (1886-1967) betuigt zijn dank voor het geschenk van de bibliofiele jonkheer Henri de Brauw (1879-1941), een mooi vouwbeen.
2. Brief gedateerd ‘Dordt 7 Maart 1918′. 30 r. Wasch dankt zeer hartelijk voor de toegezonden koek en schrijft, graag eens kennis te komen maken met De Brauw – ’s avonds, omdat zijn werk hem overdag in beslag neemt. Wasch’ echtgenote R. Wasch-Swaab voegt er nog enkele vergelijkbare regels aan toe.
3. Uitvoerige conceptbrief van Henri de Brauw aan Karel Wasch, gedateerd ‘Zeebosch, Domburg 15 Mei 1917’. Dit is het buitenhuisje, in Noorse drakenstijl gebouwd, dat De Brauw in Domburg bezat. 42 r. met veel doorhalingen. Gedetailleerde reactie op de poëzie van Wasch, die De Brauw deels in handschrift, deels in de vorm van overdrukken had ontvangen. ‘Boutens heb ik in de mooiste uitgaven compleet. Uw “Aanvaarding” (Gids, Mei ’16) was het eerste gedicht dat ik van U las, en ’t ontroerde mijn geest en gemoed op eene wijze, als Boutens dit mij ook vermag te doen’.
4. Los nummer van het tijdschrift Het Getij van april 1918, waarin zijn opgenomen gedichten van Karel Wasch (met potloodstreepjes), maar ook proza van Marie Schmitz, Ernst Groenevelt en Herman van den Bergh (over Grashalmen van Walt Whitman). De opmerkelijke vormgeving van en de vignetten in dit tijdschrift zijn van Roline Wichers Wierdsma (1891-1970).
€ 80
* Karel Wasch was langdurig directiesecretaris van de Glasfabriek Leerdam, en directeur van het Glasmuseum aldaar. Hij publiceerde tussen 1915 en 1940 poëzie en proza, vaak in de vorm van dialogen, maar ook romans zoals De Salon-Salomé waarmee hij zich in de Nederlandse decadentie plaatste.

102. (WERELDOORLOG I) Gedenkboek Terugreis Zwitserland Augustus 1914. Met 35 illustraties. De netto-opbrengst strekt tot leniging van de rampen van den oorlog. Niet in den handel. Rotterdam, eigen beheer, 1914. Origineel heelleer. 138 p. Geïllustreerd. Op kunstdrukpapier. 1e druk. Bovenkant rug iets gesleten, maar een keurig exemplaar.
€ 60
* Privé-uitgave met een 35-tal verslagen van de terugtocht uit Zwitserland van bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog gestrande Nederlandse reizigers, ‘voor hunne medereizigers op papier gesteld’. De bijdragen lopen nogal uiteen, van aangrijpend via feitelijk en gedetailleerd tot zelfs een vrolijke meezinger ter ere van het Stoomschip Bandoeng! Met bijdragen van de theoloog prof. H.Y. Groenewegen, de medici prof. R.H. Saltet en prof. E.C. van Leersum, oud-minister-president Th. Heemskerk, het Eerste-Kamerlid C.C. Geertsema, de kinderboekenschrijfster Christine Doorman, Dr. M.J. Baale (de eerste vrouw in West-Europa die promoveerde in de klassieke talen), de fotograaf C.A.P. Ivens en vele anderen. Met foto’s (o.a. door Ivens) en tekeningen.
Dit exemplaar is, bovendien, op de eerste twee pagina’s voorzien van een lange, handgeschreven brief (78 regels) van een vader aan zijn jeugdige zoon Koos, gedateerd Nijmegen, Kerstmis 1914. De brief is kennelijk bedoeld als geheugensteun voor de man, een deskundige (mogelijk de apotheker dr. H.L. Visser) die op last van het Ministerie van Koloniën in Zwitserland bacteriologisch onderzoek zou doen: de brief gaat vooral over de reis van zijn gezin naar Zwitserland en het verblijf daar, met allerlei details zoals het koken door de dames zelf en het hilarische aardappels schillen door de bacterioloog zelf met notaris Van Lidth de Jeude. Een levensecht inkijkje in de neutrale oorlogspraktijk én in het dagelijks leven van Nederland!

103. WEYTS, Staf Gesigneerde foto met handgeschreven kaart. Zwartwitfoto (15 x 12 cm), met handgeschreven tekst bovenaan rechts ‘Vriendelijk gegroet/ van/ (handtekening)’. Achterop eveneens een handgeschreven groet mét de naam van de ontvanger. Met bijbehorende correspondentiekaart aan deze handtekeningenverzamelaar, bedrukt met naam en adres, gedateerd 1 juni 1969, waarop de schrijver (1909-1985) dankt voor de hartelijke wensen 
€ 45
* Prachtig uitgelichte, mooi geposeerde foto met fluwelig oppervlak.

104. WICHMANN, Clara Twee gesigneerde, handgeschreven brieven aan dr. A.J. Resink. Beide meten 26,0 x 21,3 cm. De tweede is oblong en in het midden gevouwen. Tweezijdig beschreven. Gedateerd ‘Haag, v.-Boetzelaerlaan 37/ 21 april 1920’ en ‘Haag, 11 Juni ’20./ Obrechtstr. 245’. Opgeplakt aan beide zijden van een albumblad, maar vrijwel geheel leesbaar. 40 r. en 85 r.
€ 140
* Clara Wichmann (1885-1922) was een van de eerste vrouwelijke juristen van Nederland en ijverde onvermoeibaar voor de gelijkberechtiging van vrouwen en mannen. Twee uitvoerige brieven naar aanleiding van een voordracht van Resink over sociale psychologie op het Congres van het Comité van Actie tegen de bestaande opvattingen over misdaad en straf op 21 maart 1920. Resink had zich opgewonden over een reactie van J.W. Kruyt (1877-1943), de voorzitter van het congres, maar Wichmann houdt hem voor dat hij de reactie verkeerd heeft opgevat. De tweede brief is onder meer een reactie op een (al door Wichmann afgewezen) uitnodiging om het woord te voeren op een vergadering over de wijsbegeerte van het recht. Uitvoerig over communisme. Verdient restauratie en nadere bestudering.

105. WILLEM III, Koning Drie gezegelde en gestempelde poststukken met portretzegels van koning Willem III. 1. Minuscule briefomslag met twee ongetande zegels van 5 cent (cat. nr. 1, aan elkaar), afgestempeld in Zwolle, 28 augustus 1858 (?)
2. Briefomslag met een zegel van 5 cent (cat.nr. 7), afgestempeld in Goor, 25 februari 1871
3. Enveloppe met een zegel van 20 cent (cat. 24), afgestempeld in Deventer, 22 februari 1892. Met roze ‘aangetekend’-plakker en opschrift ‘Met ingesloten waarde honderd tien gulden’. Lakzegels op achterkant.
€ 50
* Zonder inhoud. Mooie, harmonische poststukken.

114. WOUDE, Johan van der Handgeschreven brief aan ‘Beste Max [Schuchart]’. 20,7 x 14,2 cm. Op eigen briefpapier. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd ‘JohanvanderWoude’ en gedateerd ’26/I ’42’. 8 regels tekst. Perforatiegaatjes.
€ 20
* Over een interview dat Schuchart Van der Woude heeft afgenomen: ‘m.i. heb je ook goed weergegeven wat ik heb gezegd’. En over een gedicht van Schuchart: ‘nog niet bijzonder sterk, maar er staan enkele zeker niet onverdienstelijke regels in’.

---

Brieven in andere talen vindt u op deze pagina