Old and Rare (1490-1850)

NIEUWE AANWINSTEN

---

1. FEITH, Rhijnvis Het graf, in vier zangen. Den Haag, J. Immerzeel jr., 1829. Contemporain karton. (2), XIV, 108 p. Met door Reinier Vinkeles gegraveerde titelpagina. 3e druk. Band iets versleten. Stempel op titel van ‘De Missionarissen van het Heilig Hart van Jezus’ te Heverlee (Leuven).
€ 45
* Inliggend een fragment uit Feiths gedicht ‘Ouderdom’ (1802) en een artikel van P.J. Buijnsters over ‘Het graf’.

2. [POST, Elisabeth Maria] Voor eenzaamen. Amsterdam, J. Allart, 1789. Half kalfsleer met gestippelmarmerde platten. (12), 328, (4) p. Niet afgesneden. Met gegraveerde titel en 5 gegraveerde illustraties buiten de tekst. 1e druk. Band licht beschadigd, bovenste kneep ligt ver open. Binnenin hier en daar roestvlekjes en sporen van ouderdom.
€ 150
* Met mooi frontispice van Reinier Vinkeles: een lezende vrouw in een volle bibliotheek. Poëzie en proza vol bewondering voor de natuur.

3. [POST, Elisabeth Maria] Het land, in brieven. Amsterdam, J. Allart, 1788. Half kalfsleer met gestippelmarmerde platten. (10), 336, (2) p. Niet afgesneden. Met gegraveerde titel en 4 gegraveerde illustraties buiten de tekst. 2e druk. Wat slijtage aan de band. Binnenin hier en daar roestvlekjes en sporen van ouderdom
€ 150
* Met mooi frontispice van Reinier Vinkeles: een lezende vrouw in een volle bibliotheek. Deze anoniem gepubliceerde briefroman tussen twee vriendinnen was een succes: drie drukken in één jaar!
Inliggend documentatie van Wim Zaal, o.m. een originele foto van het graf van de schrijfster met aan de achterkant naam en adres van Leonard de Vries – die in 1988 het boek Reinhart van Elisabeth Post heruitgaf.

4. HENGST, P. den Catalogus van eene uitmuntende verzameling van Latijnsche, Fransche, Engelsche, Neder- en eenige Hoogduitsche zindelyk geconditioneerde boeken, waaronder (…) eenige zeldzame Nederduitsche boeken van de XV en XVI Eeuw, Le Voyage de Vivant Denon avec l’Atlas (…), l’Encyclopedie d’Yverdon, 58 vol. quarto. Eene fraaye Verzameling van oude zeldzame Printen en Pourtraiten, eenige Landkaarten en Muziekwerken, nagelaten door Johannes Rollerus en Frans Munnikhuyzen, in leven Predikanten te Crommeniedyk en te Schiedam. Al hetwelk verkocht zal worden den 6 Maart 1821 en volgende dagen, ten huize van P. den Hengst en Zoon in de Kalverstraat by den Dam. Amsterdam, ‘By P. den Hengst en Zoon wordt de Catalogus uitgegeven voor twee Stuivers aan de Armen.’, (1821). Ingenaaid met recent blind omslag. (2), 34 p. Met belastingstempel voor Noord-Holland ‘2 Pn’ ofwel 1/4 stuiver: in centen werd nog niet gerekend. 1e druk. Netjes. Zonder aantekeningen.
€ 100
* Ruim 1000 boeken over alle mogelijke onderwerpen, 80 stuks muziek en ca. 215 prenten werden op deze veiling aangeboden. De boeken zijn nog op formaat gesorteerd: folio, quarto, octavo en twaalvo (sic!). Daaronder een incunabel van Gerard Leeu uit 1478 ‘in twee halve marokeinen banden’.

5. BARTHÉLÉMY, Jean Jacques Reize van den jongen Anacharsis door Griekenland. Uit het Fransch van den Abt Barthelemij door M. Stuart. (Only vol. 10: tables). Amsterdam, Johannes Allart, 1801. 22 x 14 cm. 10 vols. Leather-backed old boards, no title. (6), 390 p. 1st edition in Dutch. Numbered old ticket on spine. Very good condition.
€ 35
* Register and useful historical tables of the Dutch translation of the famous French historical novel, Voyage du jeune Anacharsis en Grèce dans le milieu de quatrième siècle avant l’ère vulgaire (1788). The fictitious travels of a young Scythian around Classical Greece.

6. CERVANTES, Miguel de Histoire de l’admirable Don Quichotte de la Manche. Traduite de l’Espagnol. Nouvelle édition revûë, corrigée et augmentée. (Geïllustreerd). Parijs, par la Compagnie des Libraires, 1722. 6 delen. Kalfsleer, ruggen en randen verguld, elk met 5 ribben en rode rugschildjes. (8), 440 (12 pl.); (6), 432, (6 pl.); (8), 442, (9 pl.); (10), 532, (8 pl.); (8), 484, (13 pl.); (8), 504, (6 pl.). In totaal 2842 pagina’s en 54 gravures. De banden hebben wat slijtage, terwijl het binnenwerk wat kleine kwaaltjes vertoont: plaatselijke verbruining, ezelsoortjes, randscheurtjes, enkele afgescheurde paginahoekjes en meer zulks.
€ 425
* Zeer interessante, vroege editie van de Franse vertaling van Don Quichotte mét de extensie door de vertaler, François Filleau de Saint-Martin, die in 1691 door diens dood werd onderbroken (deel V van deze serie), en de voltooiing van de aanvulling door Robert Challe (deel VI), die voor het eerst werd gepubliceerd in 1713. Deze twee delen zijn in veel latere edities niet opgenomen (terecht natuurlijk), maar toch zijn het in hun soort evengoed boeiende, barokke, picareske romans waarin de Dolende Ridder en zijn schildwacht nieuwe avonturen beleven. De Ridder van de Droevige Figuur overlijdt niet aan het einde, zoals in de oorspronkelijke uitgave van Cervantes, maar geneest van zijn kwalen om nieuwe avonturen te kunnen beleven. We zien hier bijvoorbeeld herhaaldelijk de lastige tovenaar Parafaragaramus optreden, en de hoffelijke kasteelheer Sieur Valerio; Sancho Panza wordt tot ridder geslagen, wat hem uiteraard niet glad zit.
Deze twee laatste delen zijn dan ook getiteld Continuation de l’histoire de l’admirable Don Quichotte de La Manche. Een nette set met 5 frontispices en 49 prenten buiten de tekst. Bij deel V ontbreekt het frontispice – dat komt echter vaker voor.

7. LOON, Gerard van Aloude Hollandsche Histori der keyzeren, koningen, hertogen en graaven welken, sedert de komst der Batavieren in het thans genaamde Holland, tot de herstelling van ’s Graaven Florents den eerstens zoon, aldaar het Hooggebied gehad hebben. Beweezen en bevestigd door de woordlyke getuigenissen van zoodanige Schryvers, welken in en naast die Tyden geleefd hebben, als de beschreevene zaken zyn voorgevallen. En voorts nog versierd en opgehelderd met de noodige Landkaarten, Geslachtslysten, Keyzer- en Koninglyke Penningen en veelvuldige andere Gedenkstukken, in die overoude tyden gemaakt. ‘sGraavenhaage, P. de Hondt, 1734. Twee delen. 49 x 31 cm. Halfleer, beide delen zijn met twee verschillende marmerpapieren bekleed. (44), 348, (20); (3), 360, (24) p. Deel 1: Met titelprent, frontispice en gegraveerd wijdingblad, drie dubbelbladige prenten en zes enkelbladige; vier stambomen (geslachtslijsten) op dubbele bladen en 12 dubbelbladige kaarten. Deel 2 heeft 17 geslachtslijsten (geen overbodige luxe in deze tekst, een gedetailleerde geschiedenis van het Jutlandse, Karolingische, Saksische, Luxemburgse en Ottoonse vorstenhuis en andere geslachten uit de vroege middeleeuwen, een kaart, drie prenten in verschillende formaten, benevens een (identiek) frontispice. Daarbij ook een grote, gedetailleerde gravure aan het begin van de tekst. Beide boeken hebben vele kleine gravuurtjes van munten en penningen in de tekst plus levendige in koper gegraveerde kop- en sluitvignetten. 1e druk. De boekbanden zijn versleten en het naaisel is wat los. Groot papier, niet afgesneden, met brede marges, sommige bladzijde-uiteinden wat versleten. In deel 2 rond p. 170 en rond p. 180 flinke bruine vlekken in de tekst, en een naam in potlood (‘Juffr. Klerbeert’).
€ 250
* Opus magnum van de jurist, geschiedkundige en munt- en penningverzamelaar Mr. Gerard van Loon (1683-1758) over de geschiedenis van Nederland. Het eerste deel gaat over de Romeinen, de Bataven en de Kaninefaten en wat daarvan resteert: de Brittenburg bij Katwijk bijvoorbeeld, naast de vele munten waar Van Loon extra op gespitst was. Het tweede deel gaat over de periode 600-1200, waarbij de uitvoerigheid en de precieze details de moderne lezer blijven imponeren – Van Loon verzamelde zijn materiaal in een tijd waarin er van archeologie nog geen sprake was. Dit schitterende, reuzengrote boekwerk heeft hier een heel eenvoudig kleedje: de hap-snap-gemaakte banden zijn sleets en in deel twee is zo te zien een kopje thee omver gegaan. Maar je kunt het nog altijd genietend doorbladeren en turen naar de hypergedetailleerde kopergravures.

8. HUWELIJKSZANGEN Klinkdicht, op het Huwelyk van den hoog edelen gestr. heer, myn heer Jan Nicolaas Christiaan van Kretschmar, en de hoog edele juffrouw, mejuffrouw Marie Jacoba Mogge van Haamsteede, plechtig verëenigt den V. van Bloeimaand MDCCL. Zonder plaats of uitgever, 1750. 27 x 21 cm. In moderne kartonnen band beplakt met marmerpapier. 6 p. (met oortje). Met initialen en sierstukken. 1e druk. Opgeplakte schutbladen niet helemaal gaaf. Het boek zelf heeft wat vlekjes.
€ 35
* Gedichten van Rijkje Oudkerk-Bubbezon en Abraham Marteilhe. Mogelijk een bindersproefstuk.

9. (BIBLE EXCERPTS). HIBERNICUS, Thomas Flores bibliorum, sive loci communes omnium ferè materiarum ex veteri ac novo testamento excerpti, atque alphabetico ordine digesti. Cologne, Petrus Henningius, 1630. 14 x 8 cm. Contemp. calf, spine richly gilt. (4), 698, (6) p. Spine a bit rough, but looks good. Text partly browned. Some edges worn, a few pages with ancient bookworm traces, making some lines unreadable.
€ 75
*Popular book of bible citations in Latin compiled by Thomas of Ireland (fl. 1295-1338), in alphabetical order. Looks good on a bookshelf.

10. CRAJENSCHOT, Theodorus Catalogus van boeken die by Theodorus Crajenschot, boekverkooper op den hoek van de Heeregragt en Heisteeg, te Amsterdam, gedrukt, aangekogt, en te bekomen zyn. 1757. Amsterdam, Theodorus Crajenschot, 1757. Los als katern. (16) p. Iets verbruind. Pennestreep op laatste pagina.
€ 100
* Verkooplijst met prijzen van rooms-katholieke lectuur en kerkboeken.

11. ARDES, Pieter/ Diderick van HOOGENDORP Appendix, ofte naerder kort berigt. Om dan den verstandigen leser door een Naerder Kort Berigt te vertoonen, het calumnieus en valsch voorgheven van den Rentmeester Diderick van Hoogendorp, en de verdre Domestijcken van Zijn Hoogheyt, soo by mondelinge discoursen als Geschriften uytgebraeckt, tegens de apologie by Mr. Pieter Ardes, tot Justificatie van zijne Administratie als Tresorier en Rentmeester Ghenerael van Zijn Hoogheyt den Heere Prince van Oranjen, &c. gedaen, ende uytgegeven. Zonder plaats of uitgever, [1679]. Genaaid met blauw omslagje. 24 p. Deels watervlekkig.
€ 65
* Wie de dader was van de greep in de kas van Willem III, de prins van Oranje. Niet in Knuttel, maar vgl. met 11686.

12. (LICHTENBERGER, Johann) Extract uyt Johan Lichtenburgers prophetie 1512. tot Wittenbergh gedruckt. Zonder plaats of uitgever, (1682). 34 x 30 cm. Plano. Gevouwen. Met een grote kapitaal I. Bijgesneden.
€ 100
* Toekomstvoorspelling toegeschreven aan de Duitse astroloog Johann Lichtenberger (1440-1503), die als een ‘kleine profeet’ vóór Luther wordt beschouwd, en wiens werk ook door Luther werd uitgegeven. Het betreft het jaar 1682 en de decennia daarna: het Huis Oostenrijk zal in benauwdheid zijn door de Turken, maar in 1690 zal het zuiver Evangelie in geheel Europa gepredikt worden. In 1690-1700 zal het Pausdom te gronde gaan ‘wegens haare meenigh vuldige grouwelen ‘. Aan het eind een literatuurverwijzing naar Lichtenberger bij Luther. Niet in Knuttel, maar wel in Petit, Bibliotheek van Nederlandsche pamfletten, 4550.

13. CAFMEYER, Petrus de Historie van het Alderheiligste Sacrament van Mirakel. In deze nieuwe Druk merkelyk verbetert en vermeerdert door verscheide bewyzen, proeven, en naauwkeurige omstandigheden tot heden nooit in’t ligt gebragt. Brussel, Theodorus Crajenschot, 1770. 17 x 11 cm. Half kalfsleer met gemarmerde platten. (24), 160 p. Met 20 prenten (van 21?). Goedkope herdruk van een meerdelige uitgave uit 1720. Wat slijtage aan de band. Diverse notities in potlood.
€ 95
* Over het wonder van een heilige hostie die bewaard was voor ontheiliging in 1370, gekoppeld aan hostievernietiging in de periode van de Beeldenstorm, eind zestiende eeuw. Met beeldende prenten van de gruwelen en een afbeelding van een munt.

14. (CATHARINA VAN GENUA). MARABOTTO, Cattaneo Vita mirabile, et dottrina santa della beata Caterina da Genova, nella quale si contiene vna vtile, e cattolica dimostratione, & dichiaratione del Purgatorio. Con vn dialogo tra l’anima, & il corpo, composto dalla medesima. Napels, Francesco Savia voor Pietro Aniello Porrino, 1645. Perkament met titelschildje. (16), 428 p. Herdruk (1e druk: 1568). Perkament wat vuil, weggeradeerde naam op titel. Hier en daar een vlekje of een papierfoutje, maar verder een heel net exemplaar.
€ 200
* Heiligenleven (in het Italiaans) van St. Catharina (Fieschi) van Genua (1447-1510), die overigens pas in 1675 zalig werd verklaard en in 1737 heilig. Met achterin het boek de geschriften van deze heilige. Wellicht uit de boekerij van Emile Erens afkomstig.

15. (CATHARINA VAN GENUA). DESMARETS, Jan Het leven ende wercken van de Salighe Catharina van Genua, nieuwe uyt-ghevinghe door Ian Desmarets, ende over-gheset uyt het Fransch in ons Nederlandtsche taele, Door P.C.R. (&) Kort begryp van het vaghevier, door de Godt-salighe ende Lief-brandende Vrauwe, Vrauwe Catharina d’Adornes, Gheboren van Genua. Over-gheset van het Fransch in ons Nederlandsch, Door A.B.C.D. [sic]. Gent, Ghedruckt by de hoirs van Ian vanden Kerchove, op d’Hoogpoorte, 1679. Leer (wat sleets en kaal). (16), 180 p. Met portret van Ioan vanden Sande. 1e druk. Tweede boek: idem, (1678). (6), 28 p. Herdruk van editie Brugge, 1653. Voorin een oudtijds handgeschreven naam: Anna Sabbe. In de tweede titel een fikse doorgaande vlek.
€ 150
* Heiligenleven in het Nederlands van St. Catharina (d’Adornes-Flisca) van Genua (1447-1510), die in 1675 zalig was verklaard en in 1737 de rangen der heiligen zou bereiken. Het tweede deel betreft een boek van deze heilige over het vagevuur. Wellicht uit de boekerij van Emile Erens afkomstig.

16. CATHARINA VAN SIENA Dialogo della serafica vergine, et sposa di Christo S. Catherina da Siena diviso in quattro trattati. Nel quale profondissimamente si tratta della providenza di Dio. Et un breve compendio della sua vita, & canonizatione sotto il pontificato di Papa Pio II. Et nel fine se narra il suo felice transito. Venetië, Giacomo Sarzina, 1611. Perkament met titelschildje. (32), 652 p. Houtsnede: de Kruisafname op p. (8). Met een renaissance-kapitaal en verschillende sierranden van zetmateriaal. Herdruk. Rug wat vuil, de naakte vrouw in het emblematische drukkersmerk is deels met oude inkt doorgestreept. Met enkele (17e-eeuwse) notities en onderstrepingen, maar verder een heel net exemplaar.
€ 295
* Dialoog van de goddelijke voorzienigheid van Catharina van Siena, voorafgegaan door een inleidende brief en de heiligverklaring door paus Pius II (1461), en gevolgd door enkele contemporaine teksten van vrienden van Catharina. Dit is een typografisch mooi, renaissancistisch boek, grotendeels gezet uit een prachtige cursieve letter. Wellicht uit de boekerij van Emile Erens afkomstig.

17. DREXEL, Jeremias De zonne-bloeme, ofte de overeenkomste van den menschelyken wil met den goddelyken. Overgezet uyt het Latyn van den eerw. p. Jeremias Drexelius door den eerw. p. Franciscus de Smidt, beyde priesters der Societeyt Jesu. Gent, Bernard Poelman, (1796). 15 x 9 cm. Leer. 532 p. Schaafplekken aan rug, achterste kneep wat zwak. Achterin op de schutbladen inscripties in potlood uit 1833 van een familie Rouwenhoff.
€ 100
* Met gegraveerde titel en vijf paginagrote gravures buiten de tekst. Contemporaine inscriptie op blanco schutblad: ‘T. Joannes Wilhelmus Singendonck professus ad Aquas beatae Mariae Virginis prope Weer… 1797’. Mooi oud boekhandelsetiketje uit Mechelen op binnenzijde voorplat: ‘Men vind-se te koop tot Mechelen by P.J. Hanicq, Boek-drukker op de Eyzere-Leen’. IJzerenleen 22-24 om precies te zijn!

18. GELLERT, C.F. Brieven, benevens eene verhandeling over den goeden smaak in het schrijven van brieven. Utrecht, J. van Schoonhoven, 1776. 16 x 10 cm. Karton. (16), 288 p. Met titelgravure. Gedrukt ‘Te Utrecht, ter Boekdrukkerye van J.F. Rosart’. Band geschaafd. Naam voorin geschreven: A. van Wessem? met ‘1890’.
€ 90
* Aardige titelgravure van een man die zit te schrijven in een bibliotheek, gesigneerd ‘Fritzschius’. Jacques-François Rosart (1714-1777) was een beroemde stempelsnijder en lettergieter.

19. GUISE, Duc de Letter on vellum, signed ‘Briagne’, 1575. Handwritten letter in French on a piece of vellum. 11 lines + 2 on the reverse. Written in a secretarial hand, signed ‘Briagne’ by a lord. Dated ‘mil cinq cent soixant quinze’, 1575. Very good condition.
€ 150
* Those who are able to read a 16th century manuscript will certainly soon find out what this letter is about, the handwriting (in a sort of Civility) is quite clear, and you can greatly enlarge this photo! The title “Duc de Guise” is mentioned twice, at the end of the second and fourth lines. This is Henri de Guise (1550-1588), main rival of the King of France Henri III. The Duc de Guise was responsible for the Nuit de Barthélemy, the mass murder of French Protestants. I have the impression that the letter was written in Charente, not far from Cognac.

20. [MARIUS, L.] Amstelredams eer ende opcomen, door de denckwaerdighe miraklen aldaer geschied, aen ende door het H. Sacrament des Altaers anno 1345. Antwerpen, Hendrick Aertssens, 1639. 15,5 x 10 cm. Perkament. (16), 304 p. Niet afgesneden. De gravurs zijn kort afgesneden en op buitentekstpagina’s ingeplakt. Eerste pagina’s aan hoeken wat zwak.
€ 200
* Met gegraveerde titel en 15 gravures buiten de tekst door Boëtius à Bolswert (Bolsward ca. 1580 – Antwerpen 1633), een Nederlands kopersnijder die vanaf 1609 in Amsterdam woonde en werkte. In 1620 werd hij meester te Antwerpen, waar hij belangrijke gravures maakte naar ontwerp van Rubens.
Met op een blanco schutblad een opdracht aan ‘Emile Erens en zijne Vrouw op hun zilveren feest 17 september 1928’. De hagiograaf en anjerkweker Emile Erens (1865-1951) was de jongere broer van de ‘Limburgse Tachtiger’ Frans Erens.

---

1. ALMANAK 1846 Van Zwaamen’s en Thompson’s Koopman’s kantoor- en zak-almanak voor ’t Jaar onzes Heere Jesu Christi 1846, Aanwyzende de jaarmarkten, kermissen, paarde- beeste- en leermarkten, reken- en schouw, het varen der beurtschepen en trekschuiten van en naar verschillende plaatsen. Als mede de maans- op- en ondergang, eclipsen, watergety, enz. enz. Rotterdam, Erve Mulders, 1846. 13 x 7,5 cm. Groen perkament met sluitklep. 104 p., deels met wit doorschoten en met 38 onbedrukte p. achteraan meegebonden. Met enkele titelhoutsneden en een in hout gesneden dubbelblad-kaart van Zeeland (tussen Hellevoetsluis en Sluis). Perkament nog behoorlijk stevig, wat gevlekt, scheur in kartonnen achterplat binnenin het boek, wat gebruikssporen, maar heel degelijk.
€ 75
* Met enkele inscripties, voorin ‘Katoen voor een Jakje f 2…’ en achterin een handgeschreven opsomming van voor- en nazaten van Jan Willem Varossieau (1820-1885), van de in 1792 te Waalwijk geboren Jan Johan Varossieau tot en met de acht kinderen van Jan Willem. De laatste aantekening betreft een overlijden in 1911.

2. AMSTERDAM (Aanplakbiljet). Mijne Heeren van den Gerechte hebben op voorstel van Heeren Collonellen der Edele Manhafte Burgerij goedgevonden de Provoosten van de Burgerij te authoriseeren om op de gewoone Qualificatien van Heeren Collonellen de Onwillige Contribuanten bij Executien tot betaaling te constringeeren (…). Amsterdam, Pieter Hendrik Dronsberg, 1789. 42 x 33 cm. Eenzijdig bedrukt. Met de naam van secretatis W. de Dieu. Onregelmatig vel papier (zie afbeelding). Gevouwen, wat gekreukt en aan één kant stoffig. Nummertje ‘290.’ in de rechterbovenhoek.
€ 75
* Amsterdammers die geen belasting willen betalen, kunnen door de burgerwacht daartoe gedwongen worden, waarbij de politie mag ingrijpen, daar komt dit plakkaat in het kort op neer. Met de namen van hoofdofficier Willem Cornelis Backer, Pieter Cornelis Hasselaer (Heer van beide de Eemnessen), Frederick Alewijn (burgemeester), en schepenen Jan Hodshon en Cornelis van der Oudermeulen Jr. Fraai groot biljet met wapen van de stad Amsterdam en grote initiaal M.

3. AMSTERDAM, AANSLAG OP Den rechten konink Midas. Ontdekt in sijn lange ezels-oren. Zijnde een antwoort op de twee Godtvergeten lasteraars, den eenen in den Rechten ommegang, den ander in ’t Amsteldamse rommelsootjen. Delft, Op kosten van den Autheur, [1650]. Ingenaaid. Uit convoluut. 8 p. Goede staat.
€ 75
* Over de aanslag op Amsterdam door Willem II, over de West-Indische Compagnie, het ‘breydelen der dartelen Adel’, allerlei onderwerpen komen onder de aandacht van deze felle pen. Knuttel 6784.

4. ARNHEM Copie van die informatien, confessien ende sententien, van die twee verraders ende conspirateurs tegens de steden Arnhem ende Doesburgh, consequentelick tegens den Staat der Vereenighde Nederlanden ondernomen. (Verraad van Jan Muller en Hendrick in de Kelder, 1665). Arnhem, Jacob van Biesen, 1665. Blauw omslag. (14) p. Niet afgesneden. 1e druk. Op elke pagina is oudtijds geschreven ‘2e deel No. 29’. Aan de randen wat gekreukt.
€ 65
* Uitvoerig verslag van het verhoor van en de strafzaak tegen deze twee mannen, die van plan waren om de bisschop van Munster toegang over de rivier te verschaffen, zodat hij Arnhem en Doesburg kon belegeren.

5. BARBEYRAC, Jean Traité du Jeu, où l’on examine les principales questions de droit naturel et de morale qui ont rapport à cette matiere. Amsterdam, Pierre Humbert, 1709. Two volumes. Early 18th century calf with gilt spines (5 ribs) and marbled endpapers. (4), LXXVI, 646, (4), (24) p. [Vol. 1: 1-370; (4 p. publisher’s adverts); Vol. 2: 371-646, (24 p. Traité de matières)] p. With frontispice by P. Schouten in vol. 1. 1st edition. Leather rubbed and dry, especially the spines. Some browning and a few unimportant stains. Signature of a former owner rubbed away on both titles. Some written numbers in the preliminary pages, and a former owner: “S. Wolf/ 1793”.
€ 395
* About the legitimacy of playing a game. With an extensive alphabetical register of games (a.o. chess, cards) and names (many classic authors), but it enables you also to find out about players uttering blasphemies and an answer to the question if priests may take part in hunting. Barbeyrac (1674-1744) was a talented lawyer, born in France, who started his career in Switzerland and Germany, translated many important juridical works into French (by Grotius, Bynkershoek, Pufendorf, Tillotson and others), and finally was professor of public law in Groningen (Netherlands).
Pierre Humbert (c. 1680-1758) was a Huguenot, a publisher of French books in Amsterdam and a bookseller. Interesting in vol. 1 is a 4-p. advert of his, listing solely antiquarian books in Italian and Spanish, a.o. by Guicciardini (one dated 1588), Lulius and Pallavicini, and a Don Quixote.

6. BARCLAY, John Argenis. Editio novissima. Cum clave hoc est, nominum propriorum elucidatione hactenus nondum edita. Leyden, Officina Elzeviriana, 1627. 12,5x 7,5 cm. Vellum. (12), 804 p. Engraved title page. Reprint edition. Binding a bit stained. A few inscriptions on the flyleaves. Bookplate of Dr. J.A. van Praag. 20th century catalogue entry pasted in at first flyleaf. Bookblock is loosening a bit, but the inside is very clean.
€ 120
* “Argenis. Newest edition. With a key, that is, an elucidation of the proper names, not published before”. And indeed: ‘Hippophilus’ = King of Spain, “Hyanisbe” = Queen Elizabeth. Barclay (1580-1621), a Scotsman grown up in France, is considered one of the last humanists, ‘un des derniers feux de l’humanisme’. This is his main work, an extensive novel and mirror of political morals. First Elzevir edition.

7. BARCLAY, John Euphormionis Lusinini sive Ioannis Barclaii Satyricon Partes quinque cum clavi. Accessit Conspiratio Anglicana. Amsterdam, G. Blaeuw, 1634. 11 x 7 cm. Vellum with title ticket and gilt number and initials on the spine. (8), 582 p. Fine engraved title page for this excellent reprint edition. Binding soiled and ticket worn. In the middle, two quires slightly protruding. Title a bit spotted and with a vague name. Some marginal notes and underlinings. A few tiny paper repairs. Two 20th century catalogue entries pasted in at the lower inside cover.
€ 115
* “The Satyricon of Euphormio Lusininus, in Five Parts, with a key, and an addition about the Gunpowder Plot”. A political satire directed against the Jesuits. Barclay (1580-1621), a Scotsman grown up in France, is considered one of the last humanists, ‘un des derniers feux de l’humanisme’. The five Parts have been dedicated to important politicians and rulers, such as Robert Cecil and King Louis XIII. This is one of several 17th century reprints of the complete edition.

8. BATAAFSE REPUBLIEK De vertegenwoordigers van ’t Fransche volk, gezonden by de legers van ’t Noorden, en van Sambre en Maas. Aan het Bataafsche volk Amsterdam, zonder uitgever, 1795. (1sten van Pluviose = 20 January 1795). 41 x 33 cm. Plano. Eenzijdig gedrukt op papier met watermerk Posthoorn van D. & C. Blauw. Gevouwen, lichte gebruikssporen, maar mooi.
€ 140
* Uit het prilste begin van de Bataafse Republiek: op 18 januari 1795 was stadhouder Willem V naar Engeland gevlucht en vond met de aankomst van de Franse legerkorpsen in de verschillende Nederlandse steden de omwenteling plaats: de patriotten die door de Pruisen waren verjaagd, kwamen de bestuurszetels van de Prinsgezinden weer innemen.
‘Een wederspannige Stadhouder had zig meester gemaakt van Uw Gouvernement. (…) Bataven! wy konden niet denken dat Gylieden tot dit gruwelyk bestaan medepligtig waart. Onze vyanden zyn ook de uwe. (…) Wy brengen geen schrik, maar ’t vertrouwen.’ Et cetera. In druk getekend door Gillet, Bellegarde, Lacoste, Joubert en Portier de l’Oise, de vijf leden van de Nationale Conventie, de Franse wetgevende macht, die Frankrijk in Nederland vertegenwoordigden. Knuttel 22463.

9. BEIJER, Jan de Collectie van negen gravures van de dorpen Bemmel en Doornenburg in de Betuwe (1742), tezamen in 5 lijsten achter glas. De prenten zijn afkomstig uit ‘Het verheerlykt Nederland of Kabinet van hedendaagsche gezigten’, tussen 1745 en 1774 uitgegeven door Isaak Tirion. Enkele duplicaten.
€ 75
* De prenten werden getekend door Jan de Beijer (1703-1780) in 1742 en op de plaat gezet door Hendrik Spilman en ‘S.F.’. Vraag naar detailfoto’s.

10. BELLAMY, Jacobus Proeven voor het verstand, den smaak en het hart. Dordrecht, De Leeuw en Krap, 1790. Herbonden in kunstleer. (8), 192 p. Gegraveerde titelpagina. 1e druk. Stevige (maar niet erg mooie) boekband van een ‘Studenten-bibliotheek’, jaartal 1978. Met moderne inscripties en lijmsporen op de eerste pagina’s.
€ 25
* Proza en poëzie uit het gelijknamige vernieuwende poëzietijdschrift, dat verscheen in 1784-1785, deels van Bellamy zelf, deels van anderen, maar geredigeerd door Bellamy, die reeds in 1786 overleed, 28 jaar oud.

11. BEVERWIJCK, Johan van Schat der gesontheyt; verçiert met Historyen, Kopere Platen, als oock met Verssen van heer Iacob Cats (…). In desen sevensten druck van nieuws oversien, ende op ontallijcke plaetschen vermeerdert. Op nieus vermeerdert met het Steen-Stuck, van deselve Autheur. Amsterdam, Cornelis de Leeuw, 1649. 15,5 x 10 cm. Perkament uit de tijd. (16), 682, (2), 86 p. Geïllustreerd met 27 kopergravures in de tekst en twee buitentekstplaten. 7e druk. Boekband in goede staat. Vochtvlek eerste pagina’s, achterste kneep wat los. Vrij goed exemplaar.
€ 425
* Gezellig populair-medisch boek met de versjes van Cats en met leuke illustraties, o.a. Icarus (p. 133), gramschap (p. 165), angst van helden voor muizen (p. 183), Bacchus (p. 443) en een pijprokende Indiaan (p. 457). Behartenswaardige gezondheidsadvyzen aan de hand van de deugden en ondeugden, spijzen en dranken, de vier elementen, de jaargetijden, de aard van de lichaamssappen, en de leeftijden. Het ‘Steen-stuck’ gaat speciaal over graveel ofwel niersteen.

12. BICKERSE BEROERTE Nootwendige aenmerkinge op een Fameus Libel, ghenaemt de Bickerse Beroerte ofte den Hollantsen eclipsis. Nevens een verdedinge van de heylige geunieerde Souveraineteyt. Gestelt door een Lief-hebber van de Vryheyt. Antwerpen, Jan van Waesbergen, 1650. Ingenaaid. In los blauw omslagje. 16 p. Met mooi houtgesneden vignet. 2 x afgedrukt/ Op de titelpagina is oudtijds ‘No. 18’ geschreven.
Verkocht
* De ‘Bickerse beroerte’ was het verzet van de regenten van Amsterdam (in de personen van Cornelis en Andries Bicker en hun familieleden en medestanders) tegen de stadhouderlijke staatsgreep in 1650 door Willem II. De anonieme schrijver van dit pamflet verdedigt de aristocratische regering (= die van de regenten) tegen de monarchale, en haalt daarvoor allerlei voorbeelden uit de Bijbel en de oude en recente geschiedenis aan, maar vooraan prijkt een citaat van Hugo de Groot. Tiele 3786, Knuttel 6847. ‘Gedrukt in de Nederlanden’.

14. BOSSUIT, Francis van Cabinet de l’art de schulpture, par le fameux sculpteur Francis van Bossuit. Exécuté en yvoire ou ébauché en terre, gravées d’après les desseins de Barent Graat par Mattys Pool. Amsterdam, Mattys Pool, 1727. 28 x 20 cm. Halflinnen omslag (19e eeuw) met 85 losse bladen, alle uitgevoerd in diepdruk: overzicht van de inhoud, twee titelpagina’s, opdrachtpagina, portret en levensbeschrijving van Bossuit, portret en levensbeschrijving van Graat, en 77 van de 89 gravures naar Bossuits sculpturen. (Enkele bladen bevatten twee prenten, de nummering is 9-103). Omslag versleten. De prenten zijn in goede staat, sommige iets verbruind aan de buitenste randen, maar niet in het beeld. Helaas is de inhoud incompleet, de volgende twaalf prenten ontbreken: 17, 18, 29, 32, 41, 43, 52, 64, 78, 80, 95 en 97.
€ 350
* Francis van Bossuit (Brussel 1635 – Amsterdam 1692) was een virtuoos beeldhouwer en ivoorsnijder uit het hoogtij van de barok. Tot 1680 werkte hij in Rome, waar hij talloze voorbeelden vond in de klassieke beeldhouwkunst, daarna ging hij naar Amsterdam. In deze uitgave (de titel is in matig Frans gesteld) is een klein honderdtal van zijn werken zeer kundig gereproduceerd naar ontwerpen van de interieurschilder Barent Graat, gegraveerd door diens schoonzoon, de kunsthandelaar Matthijs Pool (1676-1740).

15. CAMPE, Joachim Heinrich Historisches Bilderbüchlein oder die allgemeine Weltgeschichte in Bildern und Versen. Erstes Bändchen (aber nicht weiter erschienen). Braunschweig, in der Schulbuchhandlung, 1801. 15 x 10 cm. Einfacher alter Halbleineneinband. (18), 228 p. Mit 18 Kupfertafeln, 17 von diesen nach Entwurf von Franz Ludwig Catel und 1 nicht signiert. Schnitte marmoriert. EA. Etwas gebräunt und ein wenig lose. Name am Vorsatz.
€ 75
* Charmantes kleines Buch. Äußerlich nicht schön, aber ein Erstdruck mit feingestochenen Kupfern.

16. CATS, Jacob Ouderdom, Buyten Leven, en Hof Gedachten. Op Nieuws vermeerderd met des Auteurs Tachtig Jarig Leven en Bedenkingen op Zorgvliet. (Amsterdam, Erven Abraham van der Putt, ca. 1778). 18 x 11 x 6 cm. Perkament. Ca. 650 p. Niet afgesneden. Met illustraties. Herdruk. Perkament wat verbruind en gevlekt. Opnieuw in de band gezet met veel latere schutbladen (Van Gelder). Wat versleten, vooral de randen van de eerste pagina’s. Gegraveerde titel ontbreekt.
€ 50
* Verzameling van Cats’ bekende werken voor het ‘gewone volk’.

17. CHANLER, Georgius Nieuwe Keysers Chronica ofte Gheschicht-boeck van alle de Roomsche, soo Oostersche als Westersche keyseren: Oock mede van de Tyrannen ende Rebellen, die soo hier en daer tot keysers verkozen zijn gheworden; oock eensdeels henselven daer voor opgheworpen hebben. Van Cajus Iulius Caesar, den eersten Roomschen Keyser af, tot den tegenwoordigen keyser Mathias toe. Kortelijck begrypende aller keyseren oprechte Afbeeldinghen ende Spreucken; mitsgaders hare Stammen, Verkiesinghen, Officien, Regeeringe, Houwelycken, Kinderen, Ouderdom, Doot ende Begravenisse. Ghetoghen wt de gheloofweerdichste Originele Munten, Antiquiteyten ende Autheuren te samen vergaert; door wylen den Ed.Hoochgheleerden ende Erentfesten Heere Georgius Chanler, Rector gheweest te Padua, I.V.D. Ridder van Sint Marcus, ende veler Potentaten ende Heeren Raets-Heer. Ende nu wt den Hoochduytschen in Nederlandtsche sprake doen oversetten, ende in den Druck bekosticht ende verveerdicht, door Georgius Chanler, des Autheurs Soons Sone. Interprete Iacobo Westfrisio No. Pub. Amstelredamensi. Amsterdam, Nicolaes Biestkens, 1617. Old vellum, rebacked using the old spine. (10), 324 p. Richly illustrated with depictions of coins. 1st edition. Binding soiled and a bit creased. Large engraved 17th century bookplate. Free endpapers renewed. Title remargined. Many corners and one inner margin restored with Japanese paper. Some soiling and a little waterstaining.
€ 525
* “New Emperor Chronicle or History Book of All Roman Emperors, Eastern and Western”. In 17th century Dutch, this is the longest book title we have! The main attraction of this book is the depiction of numerous ancient coins and medals, although the descriptions of the emperors in prose and poetry is nice, too, if you can read the language. With a large attractive 17th century bookplate: two leopards holding a coat of arms with a winged dragon. Under this, a dragon with heads on both ends, each devouring a leopard. Unfortunately we don’t know the name of the owner.

18. COCK, Hendrik de Overeenstemming der geloovigen van Nederland, uitgedrukt in brieven, uit onderscheidene provincien onzes vaderlands en uit Oostvriesland. Uitgegeven ter overtuiging van de wereld, dat het woord des Heeren waarachtig zij, opdat zij alle één zijn gelijk de Vader in hem en hij in ons dat ook alzoo de geloovigen in den Vader en Zoon één zijn: opdat de wereld geloove dat gij mij gezonden hebt, uitgegeven zonder namen der schrijvers, maar met aanwijzing van staat en woonplaats des schrijvers. Veendam, T.E. Mulder, 1834. Ingenaaid. (4), 56 p. Niet afgesneden. Rugje enigzins beschadigd. (&) Tweede verzameling van eenige brieven der geloovigen: ten blijke van hunner overeenstemming en ter openbaring van de dwalingen en het verderf onzer dagen. Veendam, T.E. Mulder, 1835. Ingenaaid. (4), 56 p. Afgesneden. Zonder omslag.
€ 35
* Twee delen. Nette exemplaren van belangrijke brochures van Hendrik de Cock, uitgegeven ten tijde van de Afscheiding.

19. (CRIMINOLOGIE). SURINGAR, W.H. Bezoeken in de gevangenis, of voorlezingen en toespraken, gehouden in den kerker. Eene bijdrage tot teregtwijzing en verbetering van gevangenen, en tot de kennis van derzelver toestand en karakter. Tevens bevattende eenige merkwaardige bijzonderheden en karaktertrekken uit het leven van gevangenen en uit de gevangenis ontslagenen. Leeuwarden, G.T.N. Suringar, 1838. Herbonden in blind linnen. (2), xiv, 346 p. Niet afgesneden. 2e druk. Iets verbruind.
€ 60

20. CUPIDO Almanach der Grazien auf das Jahr 1776. Von Cupido. Cythere, bey Ganymedes, [1775]. 14 x 9 cm. Kartonniert mit Zierpapier. 126 S. 1 Kupfer (von 3), mit dem Bild von der jungverstorbenen Hamburger Schauspielerin Charlotte Ackermann (1757-1775). Alle Seiten mit typografischem Rahmen. 1. Auflage. Fuß des Rückenstreifens abgenutzt, etwas bestossen. Zwei Gravuren fehlen. Name auf Titel gekritzelt (BerendJan …). Leichte Gebrauchsspuren.
€ 120
* Sehr seltener humoristisch-erotischer Almanach, Text komplett, leider fehlen 2 von 3 Bilder. Inhalt: Kürzere und längere Gedichte erotischer Natur, sowie ‘Lotte bey Werthers Grab’ von Carl von Reitzenstein. Sogar die Planeten, der Kalender und andere übliche Almanachelemente wurden erotisiert.
‘Das niemals Berg und Thal zusammen kommen kann,/ Ist längstens ausgemacht; wie aber geht es an,/ Dass sich zum kleinen Fips die grosse Drolla schicket?/ Mein Herr, ists Fragenswerth? – Sie hatte sich gebücket.’

21. (DOELISTENBEWEGING – ROTTERDAM) Copie. Request door de burgers der Stad Rotterdam, geprezenteert aan de Edele Achtbare Vroedschap derzelver Stad op den 27 September 1747. Rotterdam, Gerrit van Rooyen, 1747. 32 x 20 cm. Vouwblad. Watermerk Leeuw in Hollands Tuin. Notitie in pen: Smithof.
€ 50
* Pleidooi van enkele Rotterdamse burgers om de lucratieve gemeentelijke ambten aan de meestbiedende te verkopen (‘mits dat de Koopers van de Protestantsche Religie zynde’), die ze aan anderen mogen verhuren. De regenten die toch al rijk genoeg zijn zouden hun ambten kunnen gebruiken om de schulden van het land te delgen en de schatkist bij te vullen: een vrijwillige gift. Deze burgers pleiten ook voor een vijftigste penning, ofwel een belasting van 2%, te innen teneinde leger en vloot te versterken ‘geconsidereert hebbende, de zoo zeer gevaarlyke toestandt van tijden, waar in wij ons bevinden, door het aannaderen van een zoo magtigen, als ontrouwe en listigen Vyandt’. Pamflet in groot formaat. Knuttel 17795.

22. (DOELISTEN) De Caracteren der Opperbaasen, die uyt de Eerste Oorspronkelyke Zamelplaats van de Cloveniers Doelen der Stadt Amsterdam als Hoofden wierden gehouden. (Zonder plaats of uitgever, 1748). Modern omslag. 8 p. Gevolgd door ‘Loon na Werken’.
€ 30
* ‘Den Zevende komt op de baan/ En pronkt vol luyster met het Vaân,/Gelyk een Muytemakers Heul/ Als Parfumeerder Wyven-Beul’. ‘Den Achtsten volgd ook in de Rey/ Want Elie Dik-lip hoort’ er by,/ Hy is gewent als een Scharnak/ Te Leven van de Bedel-Zak’. ‘Roey uit, Roey uit het Boos geslacht; / Maakt Galgen voor die Guiten’. Agressieve steekdichten gericht tegen Daniël Raap en de Doelisten – een vroege democratische beweging in de Nederlanden van burgers die meer invloed wilden in het stadsbestuur, omdat de regenten zo corrupt waren. De Doelisten zelf bleken echter niet beter, eens dat ze meer invloed hadden gekregen. Wat is nieuw.
Knuttel 18071.

23. DRIELENBURCH, Vincent van Christianus-Mercurius, ofte Christelijcken bode met twee brieven. d’eene ghesonden aen D. Iacobum Arminium den 19. aprilis, 1608. d’ander ghesonden aen Iohan Wtenbogaert den laetsten augusti, 1608. Amsterdam, Marten Jansz. Brandt, 1616. Vroeg 20e-eeuws omslagje. 32 p. Met grote emblematische titelprent, iets kleinere slotprent (uitgeversmerk), sierlijsten en initiaal. 1e druk. Het pamflet zelf in goede staat. Het omslag (niet het oude pamflet) met stempels van de R.K. Leergangen en achterin een scheur.
€ 140
* Schotschrift van een Utrechtse regent tegen de twee ‘rekkelijke’ predikanten Arminius en Uyttenbogaert, in mooie uitvoering van een in religie en theologische disputen gespecialiseerde, Amsterdamse uitgever. Knuttel 2278. Tiele 1205.

24. FLORIAN, Jean-Pierre Claris de Estelle. Uit het Fransch. Amsterdam, Johannes Allart, 1790. 13 x 8 cm. Halfleer. (32), 190 p. Titelgravure van Reinier Vinkeles. 1e druk. Wat versleten en verbruind.
€ 25
* Schaarse Nederlandse vertaling, nog verschenen tijdens het korte leven van de auteur (1755-1794).

25. FLORIAN, Jean-Pierre Claris de Théâtre de Florian. Tome 1 et 2. Paris, A.A. Renouard, 1820. Complet en 2 vols. 14 x 9 cm. In-16 plein veau marbré. (4), 244; (4), 248 p. Avec des gravures gentils. Bords un peu usés.
€ 25

26. FRANCQ VAN BERKHEY, Joannes Le Verklaaring van de Zinnebeeldige Eeuwprint, op den Staatelyken Vierdag, van het Tweehonderdjaarige Eeuwgetyde der Oprichtinge van Hollands Hooge School, binnen de stad Leyden. Zonder plaats of uitgever, 1775. Gevouwen vel (39 x 27 cm) met watermerk ‘D&C Blauw’. Vage kreukjes.
€ 45

27. FRANCE TRAVEL GUIDE Wegh-wyser, aenwijsende de besonderste vremde vermaecklijckheden die in ’t reysen door Vranckryck en eenige aengrensende landen te sien zijn. Tot nut van al die gheneghen zijn om die landschappen te besichtigen. Amsterdam, Nicolaes van Ravesteyn, 1657. 13.5 x 8 cm. Vellum. (48), 572 p. Engraved title and some charts. Second, enlarged edition. Some traces of use and wear. Old owner’s stamps. Engraved title doubled, narrow strip snipped away (no text loss). Some old owner’s stamps and wormholes.
€ 450
* Early Dutch travel guide for France with descriptions of 5 trips through France, with a lot of sensible advice (a.o. by Justus Lipsius).

28. FRANSE INVASIE IN SPANJE, 1823 Over den oorlog tusschen Frankrijk en Spanje. Uit het Fransch vertaald. Amsterdam, C. Schaares, 1823. Ingenaaid (met oorspronkelijk, bedrukt blauw omslag). (4), 64 p. Niet afgesneden. 1e druk. Rug vertoont wat slijtage, maar in nette conditie. Heel kleine eigenaarsnotitie op de titel: ‘J. Cort. fl. 1 No. 70’ (?).
€ 60
* Frankrijk zou in 1823 de door liberalen belaagde koning Ferdinand VII komen steunen met een groot expeditieleger. Dit is een pleidooi voor de Franse positie.

29. GAVIN, Antonio Le Passe-par-tout de l’Eglise Romaine, des Dietrichs, dessen sich die Römische Kirche an statt der Schlüssel Petri bedienet, Anderer Theil. Oder: Die Betrügereyen der Pfaffen und Mönche in Spanien. Nach dem Englischen Original ins Teutsche übersetzt. Zweyte Auflage. Cologne, no publisher mentioned, 1730. Contemporary calf. 522 p. With 8 engravings. Second editon. Spine rubbed and creased. Edges a bit worn. ‘M.v.C.’ in gilt lettering on upper cover. Some numbers written on inside cover. Monogram stamp in a corner of the title page. Text paper browned.
€ 45
* “The Master-Key of the Roman Catholic Church”, translated into German. Vol. 2 of a series of 3 books about the depravities of the clergy, in Spain but also elsewhere. A further three books by different authors were issued about other countries. Antonio Gavin (1682-1750) was a catholic priest in Zaragoza. In 1733 he went to America, where he worked as an Anglican priest in Goochland County, Virginia, until his death.

30. GÉBEL, C. Tafereel eener ontvlugting van drie Scheveningsche visschers, met een bootje uit Engeland naar Holland, in Januarij van den jare 1781. Den Haag, J.P. Beekman, 1831. Karton. (14), 34 p. Met staalgravure van J.C. Bendorp naar J.C. Schotel op de titelpagina. 1e druk. Band aan de randen wat brekelijk, iets gevlekt. Met achterin de naam van fotografe Marianne Dommisse.
€ 40
* Dichtwerk over de barre tocht van drie Scheveningers die Engelse gevangenschap ontvluchtten. Met dramatische titelprent van de beroemde zeeschilder Schotel.

31. GERMAN-AMERICAN ALMANAC Des Bauern und Handwerksmannes Calender für das Jahr 1843. Philadelphia, Mentz und Rovoudt, [1842]. Sewn with cloth strip. 34 p. Illustrated. First edition. Worn and soiled as usual. Creased, corners damaged, one larger tear in p. 29/30. Last 2 pages missing.
€ 30
* A.o. about General Logan, Lord North and Adam Poe. In poor condition, but an interesting witness of the early days of Pennsylvania and its German-American inhabitants. Nice illustrations.

32. GERMAN-AMERICAN ALMANAC Des Bauern und Handwerksmannes Calender für das Jahr 1839. Philadelphia, Mentz und Sohn, [1838]. Sewn with cloth strip. 34 p. Illustrated. First edition. Worn, browned and soiled as usual. Creased, corners a bit damaged. Last 2 pages missing.
€ 30
* With a long article “Die Neger”. In poor condition, but an interesting witness of the early days of Pennsylvania and its German-American inhabitants. Nice illustrations.

33. GOOILAND Placcaet op ’t stuck van de Jacht in de Houtvesterye van Goylandt, aen de Oost-zyde van de Reviere de Vecht gelegen. Den Haag, Hof van de Stadhouder, 1675. 38 x 34 cm. Eenzijdig bedrukt aanplakbiljet. Veertien artikelen grotendeels gezet uit ‘gotische’ letter en gedateerd 1 maart 1675. In druk gesigneerd door G.H. Prince d’Orange (= Stadhouder Willem III) en zijn secretaris C. Huygens (= Constantijn Huygens jr.). Aan de randen wat zijscheurtjes en kreukjes. Horizontale vouw wat ingescheurd.
€ 125
* Op 18 januari 1675 was de jacht in de Houtvesterij van Gooiland door de Staten van Holland zonder overleg van de Erfgooiers afgenomen en overgegeven aan stadhouder Willem III. Dit plakkaat behelst de nieuwe regels in het gebied: een streng verbod op de jacht en het weiden van vee door onbevoegden in de Houtvesterij van Gooiland ten oosten van de Vecht. Klemmen en eieren uithalen zou bestraft worden met een boete van 25 zilveren guldens. Schippers noch voerlieden mochten buitengemaakt wild aannemen, eveneens bij verbeure van 25 guldens. Boeren en andere bewoners van het gebied moesten de hand houden aan deze verboden, zo niet dan kostte het die arme sloebers vijftig klinkende pegels.

33 a. (GOOILAND). NAARDEN Placaet van de Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, alsoo tot onse kennisse gekomen is dat eenige Menschen Eygenaers van afgesande Landen ende Gronden rontsom de Stede Naerden gelegen ondernemen ende haer verstuouten van tot groot nadeel van de fortificatie-werkcken der voorsz Stede Santvaerten Graften en Slooten te dempen te vullen ende tot Landt te maecken. Den Haag, zonder uitgever, den 16 November 1707. 24 x 23 cm. Eén blad, met vouwen. In Oud-Hollandsche (‘gotische’) letters. Grote geleeuwde initiaal D. Met de naam van Simon van Beaumont. Onderaan iets beschadigd. Kleine notities in potlood en pen.
€ 50
* Wie grachten en sloten dempt moet 50 carolusguldens boete betalen en op eigen kosten de betreffende grachten en sloten weer uitgraven.
Dit gaat om de instandhouding van de Oude Hollandse Waterlinie, waarmee in 1672-1673 de Franse legers werden verhinderd om de Vesting Holland binnen te trekken.

33 b. GOOILAND Placcaet op ’t stuck van de Jacht in de Houtvesterye van Goylandt, aen de Oost-zyde van de Reviere de Vecht gelegen. Den Haag, Hof van de Stadhouder, 1675. 38 x 34 cm. Eenzijdig bedrukt aanplakbiljet. Veertien artikelen grotendeels gezet uit ‘gotische’ letter en gedateerd 1 maart 1675. In druk gesigneerd door G.H. Prince d’Orange (= Stadhouder Willem III) en zijn secretaris C. Huygens (= Constantijn Huygens jr.). Aan de randen wat zijscheurtjes en kreukjes. Horizontale vouw wat ingescheurd.
€ 125
* Op 18 januari 1675 was de jacht in de Houtvesterij van Gooiland door de Staten van Holland zonder overleg van de Erfgooiers overgegeven aan stadhouder Willem III. Dit plakkaat behelst de nieuwe regels in het gebied: een streng verbod op de jacht en het weiden van vee door onbevoegden in de Houtvesterij van Gooiland ten oosten van de Vecht. Klemmen en eieren uithalen zou bestraft worden met een boete van 25 zilveren guldens. Schippers noch voerlieden mochten buitengemaakt wild aannemen, eveneens bij verbeure van 25 guldens. Boeren en andere bewoners van het gebied moesten de hand houden aan deze verboden, zo niet dan kostte het die arme sloebers vijftig klinkende pegels.

33 c. (GOOILAND). NAARDEN Placaet van de Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, dat Wy om goede redenen goedtgevonden hebben alle de Zanderyen in Gooylandt en aen Muyderbergh in het geheel by desen te verbieden en voorts te statueren en te ordonneren dat alle de Scheepjens om Zandt varende ter grootte van vijftien lasten en daer beneden nergens anders haer Zandt zullen vermogen te halen als tot Naerden. Den Haag, zonder uitgever, den 21en Junii 1703. 24 x 23 cm. Eén blad, met vouwen, met kimmetje aan de linkerrand. In Oud-Hollandsche (‘gotische’) letters. Grote initiaal D versierd met bloemvaas. Met de naam van Simon van Beaumont. Een klein beetje ingescheurd op één vouw, onderste horizontale vouw bijna door. Kleine notities in potlood en oude inkt.
€ 50
* Het weghalen van zand per schip is in Gooiland en Muiderberg verboden, tenzij het bij de vesting Naarden wordt afgehaald. Sluiswachters mogen geen kleine zandschepen laten passeren. De trekvaart tussen Naarden en Muiden moet diep genoeg worden gehouden om schepen van 15 last te kunnen laten varen, en de grote schepen hoeven geen sluisgeld te betalen.
Dit gaat om de instandhouding van de Oude Hollandse Waterlinie, waarmee in het Rampjaar 1672-1673 de Franse legers werden verhinderd om de Vesting Holland binnen te trekken.

34. GRONINGEN, ORDONNANTIE Instructie voor lieutenant ende hooftmannen, mitsgaders secretarien ende dienaeren vande Gerichts-camer der Provincie van stadt Groningen ende Ommelanden, waer nae sy sich van wegen de Hooge Overicheyt ende Heerlickheyt derselver, inde bedieninge haeres Ambts respectievelijck sullen hebben te reguleren. Groningen, Wed. Edzard Huysman, 1667. Zonder omslag, uit convoluut. 60 p. Met groot Gronings wapen en grote initiaal I. Netjes. Veel regels oudtijds in pen onderstreept.
€ 75
* Uitvoerige regeling voor de politie te Groningen, drie-en-een-halve-eeuw geleden. Authentiek!

35. GRONINGEN en OMMELANDEN Memoria van de differentiale poincten van wegen de Ommelanden tusschen d’Eems ende Lauwers, overgegeven aen sijNe Gen: ende die heeren Johan van Santen ende Julius van Eysingha, Raaden van Staten der Vereenichde Nederlanden, sulcx die by interventie van deselve tusschen de Ommelanden ende Stadt Groningen zijn aff-gedaen, volgens ende uyt crachte van seeckere resolutie commissariael der Heeren Staten Generael der Vereenichde Nederlanden van den XXIX. Novemb. XVIc en II. [Groningen, Hans Sas, 1645]. Oud marmeromslag. (50) p. Met verschillende houtsnede-initialen. Met in zetmateriaal een plattegrond van de voorgestelde hoofdmannenkamer en een ‘locus sigilli’. Snede rood. Wat kreukjes, maar in goede staat.
€ 99
* Uitvoerige rechtskundige, gedrukte documenten over gewapende ongeregeldheden die waren voorgevallen op 23 februari 1643 (‘S. Pieters Landsdach’) tussen vertegenwoordigers van de stad Groningen en van de Ommelanden. Over hoe die voortaan te voorkomen, aan de hand van eerdere overeenkomsten en het ontslag van de commandant van de wacht, Adam van Heerde. De Groninger Ommelanden dreigden zich in die periode af te scheiden van de stad. Mooi uitgevoerde brochure.

36. GROTIUS, Hugo Hugonis Grotii De iure belli ac pacis libri tres. Cum adnotationibus selectis Joann. Frid. Gronovii, & auctioribus Joannis Barbeyracii. Accedit H. Grotii dissertatio de mari libero; et libellus singularis de aequitate, indulgentia, & facilitate. Edidit atque praefatus est Meinardus Tydeman. Trajecti ad Rhenum (Utrecht), ex off. Ioannis a Schoonhoven & soc. (Johannes van Schoonhoven), 1773. 20 x 13 x 7 cm. Perkamenten prijsband met wapen van Amsterdam op beide kanten, vergulde rugversiering en resten van linten. Gegraveerde titel en frontispice. XLVIII, 1048, 43 (Mare Liberum), 35 (register) p. Op de rug een oudtijds met inkt geschreven titel plus uitgelopen inktvlek. Band aan de randen iets versleten, wat grauw. Van binnen gaaf, mooi en onbeschreven.
€ 225
* Degelijke klassieke uitgave met Amsterdamse prijsband, maar geen spoor van een schoolprijs. Met commentaren van J.F. Gronovius en Jean Barbeyrac. Editie en voorwoord Meinard Tydeman (1741-1825), die van 1766-1790 hoogleraar te Utrecht was.

37. HEEMSKERK, Matthias Originele ‘Handteekening van Matthias Heemskerk’, geknipt uit een brief of acte, en geplakt op een handgeschreven verklaring (ca. 1860). Verklaring meet 19 x 12 cm. Tweezijdig beschreven, 43 regels. In goede staat.
€ 45
* ‘Deze ongelukkige misdadiger was gesproten uit een der meest aristocratische familiën van Amsterdam en verkeerde in de hoogste kringen dier stad. Een zijner neven was lid van de Staten-Generaal.’ Maar ‘Onbeteugelde speelzucht die zich lucht gaf in uitzinnige speculatiën’ deed hem zijn vermogen verliezen en ‘valsche schaamte stootte hem in de afgrond’. Hij stal uit de kas, beleende de ontvang-cedellen en verkwanselde het vermogen van een aan hem toevertrouwd kind. In 1855 werd hij gearresteerd. ‘Na eenige jaren in de gevangenis … vertrok hij naar Antwerpen waar men hem een plaats op een kantoor bezorgde.’ Misdaad uit het verleden, boeiend! Kennelijk van een 19e-eeuwse handtekeningenverzamelaar.

38. (HERINGA, Peter), (TURPIN DE CRISSÉ, Constance comtesse, e.a.) Journée de l’amour, ou heures de Cythère. (Uit het bezit van Peter Heringa). ‘A Gnide’, 1776. Later halfmarokijn met gemarmerde platten en (mooiere) gemarmerde schutbladen. xvi, 168 p. Met 4 gravures buiten de tekst en 8 gegraveerde culs-de-lampes. Met Discours Préliminaire, Plan en Explication. 1e druk. Band wat gevlekt en aan de randen versleten. Buitenste bladen wat stoffig, hoekje van Franse titel aangezet, wat vlekjes.
€ 250
* Luchthartige liefdesteksten, anoniem gepubliceerd door de gravin Turpin met medewerking van Favart, Guillard en de abbé de Voisenon in de beste Franse traditie, voorzien van kundige en verfijnde illustraties. Op het schutblad het exlibris van eroticaverzamelaar Bob Luza tegenover het exlibris van dichter Peter Heringa (naar een tekening van Wim Schuhmacher). Op het eerste blanco blad schreef Peter Heringa in potlood ‘p. 81 cf Rimbaud’ – waarschijnlijk verwijzend naar ‘On plaît toujours quand on n’a que vingt ans’.

39. (HERTOGENBOSCH, ‘s). HEINSIUS, Daniel Rerum ad Sylvam-Ducis atque alibi in Belgio aut a Belgis anno MDCXXIX gestarum Historia. Cum Privilegio. Leiden, Elzevier, 1631. 29 x 20 cm. 18e-eeuws? gestippeld kalfsleer. (12), 143, (25) p. Met gegraveerde titel (ontworpen door Cornelis Claeszoon Duysend) en 10 prenten (o.a. van W. Hondius), deels uitslaand of over twee pagina’s: kaarten en technisch-schematische weergaven. Geheel in het Latijn. Met een voorrede en een lofdicht van Constantijn Huygens (‘In Danielis Heinsii Equitis Ad Sylvam Ducis, alibique in Belgio, aut a Belgis, rerum gestarum Anno MDCXXIX Historiam’, later opgenomen in Momenta desultoria). 1e druk. Band wat versleten. Prenten bruingevlekt, het hele boek is deels watervlekkig.
€ 400
* De eerste uitgave van Daniël Heinsius’ verslag van het kostbare, maar uiteindelijk succesvolle beleg van de door de Spanjaarden bezette, strategisch gelegen vestingstad ‘s-Hertogenbosch door stadhouder Frederik Hendrik van Oranje in 1629.
Interessante provenance: op de titelpagina is met sierlijke krullen in de titelcartouche geschreven ‘Del Marchese Sfondrato/ Ant.fl. 3-14’. Dit kan alleen Sigismondo Sfondrati, markies van Montafia betreffen, een Italiaanse generaal in het Spaanse leger, die in 1637 aan het Beleg van Venlo deelnam en na een lange carrière in de Tachtigjarige Oorlog in 1652 zou sneuvelen bij Grevelingen (Gravelines). Allicht was een werk over de verovering van Den Bosch voor Sfondrati een belangrijk studieboek. Van hem is dit boek dus gekocht voor drie gulden en veertien stuivers.
Een tweede provenance wordt verklapt door een uitvoerige Latijnse inscriptie op het schutblad, deels in dichtvorm, waaruit blijkt dat Magister Petrus Coveliers van het Gymnasium van Hoogstraten het boek als prijs heeft uitgereikt aan de jeugdige Wilhelmus Swaeck uit Rotterdam, en wel op 28 augustus 1770, een ‘probus ac ingenius adolescens’, de beste van zijn klas. Wellicht is deze Rotterdamse snaak de W. Swaeck die in 1786 tot pastoor te Noordwijkerhout werd benoemd, en tevens de in 1798 te Noordwijk woonachtige W. Swaeck die een van de duizenden was die aan de Eerste Nationale Vergadering verzochten om een Constitutie voor het Bataafsche Volk.
Kortom, een boek dat zijn waarde als studiemateriaal in verschillende eeuwen heeft bewezen!

40. (HERTOGENBOSCH, ‘s). OUDENHOVEN, Iacob van Silva-Ducis Aucta & Renata of een Nieuwe ende gantsch vermeerderde beschrijvinge van de Stadt van s’Hertogen-Bossche, vervatende des selfs begin en voortganck, soo van Geestelijcke als Wereldtlijcke Gestichten, oprichten van ’t Capittel, ende Collegien, maniere van regeeringhe, ende hare privilegien ende vryheden, bevorderinghe van haer Bisdom ende Bisschoppen, ende meer andere dingen. (&) Een nieuwe ende vermeerderde beschryvinge van de Meyerye van ’s Hertogen-Bossche, behelsende alle de Baronijen, Heerlijckheden, Steden, Casteelen, Vlecken, Dorpen, Gehuchten (&c.). s’Hertoghen-Bossche, Gedruckt by Ian Scheffers, ende Iacomina van Oudenhoven, weduwe van Isaac van Dockum, 1670. Perkament. (10), 242; (6), 152 p. Voorin een gegraveerde titel met wapenschilden en een panorama van Den Bosch. In beide boeken het drukkersmerk met schaapherders (‘scheffers’). De stevige perkamenten band is stoffig en gevlekt, voorzien van meetkundige lijnen (!?), achterop blauwe vlekjes en er zijn geen opgeplakte schutbladen. Toch een goed exemplaar, gedrukt op mooi papier.
€ 275
* Dubbel standaardwerk over ‘s-Hertogenbosch, zoals gewoonlijk samen in één band gebonden.

41. (HORATIUS FLACCUS, Quintus). OMMEREN, Richeus van Quintus Horatius Flaccus beschouwd als mensch. (&) Quintus Horatius Flaccus beschouwd als burger van Rome. Rotterdam, P.D. Hengst, 1789. Ingenaaid met grijs omslag. vi, 218 p. Niet afgesneden. Gegraveerde titelpagina. 1e druk. Flinke watervlek.
€ 30
* Twee redevoeringen met vele geleerde aantekeningen. Van Ommeren (1757-1796) was rector van het Gymnasium te Amsterdam. Dit is zijn enige niet in het Latijn geschreven boek.

42. (INCUNABLE). EUSEBIUS De evangelica praeparatione. Venice, [Bartholomaeus de Zanis], 10 November 1500. Translated from the Greek by Georgius Trapezuntius. Folio. 31 x 20 cm. Modern vellum, flyleaves renewed, last blank missing. With the bookplate of the Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam.
* A charming incunable, one of the last that was published. Funny small woodcut initials decorated with rabbits, winged mice, flowers and birds, but also renaissance men and monsters. Goff E 123.

More details of our incunables on their special page.

43. (INCUNABLE). FERRARIENSIS, Johannes De Coelesti vita. Venice, Matteo Capcasa (di Codeca), per Hieronymus Blondus, 19 December, 1494. 30 x 22 cm. Bound in morocco-backed boards around 1800-1850, with title label, a bit worn at the edges. Bookplate of Thomas South and of the Bibliotheca Philosophica Hermetica (Ritman). With printer’s mark and decorated woodcut initials.
€ 5750
* Title page printed in RED with a list of the essays contained in this book, and a phoenix. Goff J313.

44. (INCUNABLE). LACTANTIUS, Lucius Caecilius Firmianus Opera. De divinis institutionibus libri septem; De Ira dei; et Opificio hominis cum Epithomon eiusdem. Venice, Vincentius Benalius, 22 march 1493. 30 x 21 cm.
€ 4750
* Austerely elegant incunable, discarded in the 19th century from Leiden University. Goff L-11.

&&&

45. JOBERT, Louis Lodewyk Joberts Kennisse der aloude en hedendaagsche gedenkpenningen. Zynde hier bygevoegd veele nieuwe ondekkingen; Als mede eene Lyst van alle de Romeinsche Keizers en Keizerinnen, vorsten, vorstinnen en dwinglanden, welker beeldenissen op de gedenkpenningen gevonden worden, van Julius Caesar af tot Heraclius toe (…). Uit het Fransch vertaald en met Aanteekeningen verrykt door Mr. J.A. Leiden, J.A. Langerack, 1728. Herbonden in stevig, modern kunstleer. 462, (50) p. 11 uitslaande bladen met afbeeldingen + kleine gravure op de titelpagina. 1e druk. Papier wat verbruind, enkele watervlekken, maar compleet.
€ 140
* Naslagwerk samengesteld door de Franse numismaat, de jezuïet Louis Jobert (1637-1719), bewerkt door Joannes Alensoon (Alençon, 1683-1769), van wie ook een uitvoerig, zorgvuldig opgesteld reisjournaal van Italië uit 1723-1724 bekend is. Met veel wetenswaardigheden en aanwijzingen over het verzamelen, o.a. met betrekking tot de zeldzaamheid. Leuk om te lezen!

46. [JUNQUIÈRES, Jean-Baptiste de] Caquet-Bonbec, la poule à ma tante. Poème badin. Nouvelle édition, corrigée et augmentée d’un chant. [Parijs, Pancoucke], 1764. Halfmarokijn met verguld ruggetje (19e eeuw). 78 p. Fijn gegraveerd frontispice (meisje in de keuken met kip en ei (en bedstee, kat en kool) door H.-F. Gravelot. Leuke typografische vignetten. Nieuwe, verbeterde en met één zang aangevulde editie (1e druk 1763). Rug beschadigd en wat versleten aan de randen. Met etiket ‘Aus der Bücherei von Fedor v. Zobeltitz’ en enkele oude notities op de schutbladen.
€ 85
* Ondeugende biografie van ‘de kip van mijn tante’, een mooi meisje dus, waarin de geestelijkheid flink over de hekel wordt gehaald. Cohen (Guide de l’amateur de livres à gravures du XVIIIe siècle, 6e ed., 1912) kol. 523-524. Fedor von Zobeltitz, een Duitse auteur en groot boekenverzamelaar (1857-1934), liet zijn eerste boekenverzameling in 1910 veilen door de met hem bevriende veilinghouder Martin Breslauer. Zijn tweede werd in 1921 door het Duitse Rijk aangekocht en als herstelbetaling voor de door de Duitsers in 1914 verwoeste bibliotheek aan de stad Leuven geschonken.

47. (JUVENALIS). IUVENALIS, D. IUNIUS, & Aulus PERSIUS FLACCUS Satyrae. Cum annotat. Th. Farnabii. Amsterdam, Ioannes Blaeu, 1650. 14 x 8 cm. Perkament. 190 p. Met titelgravure (waarop ‘Schimpdichten’). Eerste schutblad gerepareerd. Titel met potlood op de rug geschreven. Inscripties van John Morison(e) uit 1713 en 1716, en een ‘M’ plus krabbel onderaan de titel.
€ 95
* Handige pocket-uitgave van Thomas Farnaby’s Juvenalis-uitgave. De Latijnse tekst staat in een fijne cursief met daaromheen het commentaar in een goed leesbare minuscule romein, met enkele al even kleine Griekse woorden ertussendoor. De gravure vertoont een sater en een nar die om een bol heen staan waar muzikanten en een dronken danser op te zien zijn.

48. KERKDIENSTEN Texten gepredikt te Amsterdam in de Gereformeerde, Nederduitsche, Waalsche en Engelsche, als ook in de Luthersche Kerken op den Dank, Vast- en Bededag. Den 1 Maart 1775. Amsterdam, David Frantzius Berntrop, 1775. 55 x 44 cm. Groot affiche, eenzijdig bedrukt. Gevouwen, iets gevlekt, met een flinke scheur die bovenaan door één letter heengaat (maar het papier zit er nog aan), en de nodige slijtage.
€ 45
* Overzicht per kerk onder vermelding van de naam van de predikant (o.a. Cave, Chaufepié, Klap, Longueville, Perizonius, Serrurier) en de bijbeltekst. Ook met overzicht van de resultaten van de collecte van 1724-1774 (het laatste jaar was het hoogst: 18330 gulden en vijf stuiver). Zeldzaam!

49. (KRANT). (HESPE, J.C.) Na-courant op den Diemermeerschen nu genaamt Nederlandschen courant./ Na-courant op den Nederlandschen courant/ Deeze na-courant (…) (11 nummers). Amsterdam e.a., Schweepe, Harmanus Koning, e.a., 1783-1784. 44 x 27 cm. Per nummer één blad aan beide kanten bedrukt. Randen gekreukt, gevouwen.
€ 200
* Nummers 1-7 en 30-33 van deze onder verschillende titels verschenen prinsgezinde courant. Er zouden er 59 van bestaan. In de KB zijn alleen de nrs. 1-6 aanwezig. Met uitvoerige stukken van veelal heftig proza, van verschillende auteurs.

50. KRUL, Jan Harmensz. Wereldt-hatende noodtsaeckelijck. Genomen uyt Levitico in ’t 20. Capittel. Amsterdam, Jacob Aertsz. Calom, 1627. Oblong 9.4 x 13.4 cm. Sewn with decorative Dutch flower paper (18th cent.) with gaudy colors. 136 = 132 p. First two pages (A1 and A2, title and portrait) in photocopy! Otherwise in very good condition.
€ 250
* The first poetical work of Krul (c.1602-1646), a didactic poem taking its material from the Bible. Unfortunately this very rare and delicate book is incomplete.

51. LA FONTAINE, Jean de La Fontaine en miniature. Warum-Darum en Westphalie, & London, Baylis, Deboffe, & Dulau & Co., 1796. 17 x 10 cm. Worn old wrappers. (4), 180 p. Uncut. Cover almost worn away. The bookblock in good condition.
€ 50
* Fables and fragments of Jean de La Fontaine. What a curious place: Warum-Darum en Westphalie. Apparently the publisher-editor was a gentleman who had fled France during the French Revolution. Rare: only one in Worldcat (Oxford), and a mystery!

52. (LANGENDIJK, Pieter). HOUBRAKEN, Jacob ‘Zie Langendijk, het puik der Dichtren aan het IJ’. Portretgravure. Originele kopergravure met epigram van E. Visscher. Circa 1750. Papierformaat 180 x 142 mm. Opgeplakt op stevig papier (20e eeuw), dat aan de onderkant wat slijtage heeft. Signatuur ‘J. Houbraken sculp.’ linksonder in de plaat.
€ 25
* Prachtig, jeugdig portret van de dichter met langkrullige pruik en zwierige mantel die over de cartouche uitbloest, waaronder de kalligrafische poëtische kenschets: ‘De nijd begrimme dien inboorling van het Spaeren/ Vrij vrucht’loos van ter zijde: Apol lauwriert zijn hoofd,/ En Neêrland heeft zijn werk d’onsterflijkheid belooft.’

53. LICHTENBERG, Georg Christoph Ausführliche Erklärung der Hogarthischen Kupferstiche, mit verkleinerten aber vollständigen Copien derselben von E. Riepenhausen. (Complete text in 14 parts, together in 9 vols, plus 1 double). Göttingen, Dieterichs, 1794-1835. 15-16 x 9-10 cm. Contemporary calf-backed boards.1st and 2nd printings. With an extra copy of part 9. Without the atlas. Some binding wear in parts 1, 7 and 9. With early 19th-century rubber stamps and names. Inside in excellent condition.
€ 195
* The text by the brilliant philosopher and writer Georg Christoph Lichtenberg (1742-1799) is complete, but the atlas containing the reduced reproductions of Hogarth’s copper engravings by Ernst Ludwig Riepenhausen (as often) is missing – it is a folio volume, whereas the textbooks are small octavos.
This set was put together (long ago) from three different sets, all from Denmark. The first six parts have been bound separately in gilt mottled calf with black and grey marbled paper, and green spine labels. All of these have an owner’s signature [Count] ‘Bille-Brahe’ and a Hvedholm stamp, from the castle in the south of the island of Funen that the Bille-Brahe family possessed. Part 7 (and the double part 9) have brown-green-red marbled paper and a stamp ‘Tilhører Grevskabet Christiansholm’ (Belonging to the County of Christiansholm’, now Castle Aalholm in Lolland, most probably bought by count Frederik Christian Raben). Part 8-12 and 13-14 were bound in two slightly newer half-calf bindings with dark grey marbled paper, bright blue spine tickets, all edges dyed red, and also the Grevskabet Christiansholm stamps. These last seven parts are reprints, not marked as such, with exactly the same text (and years on the title pages), but a different layout, so fewer pages were needed. == Feel free to ask for more information.

54. LIEDJES De tweede nieuwe Overtoomsche marktschipper, of Durkerdammer kramer. Geladen met liederen uit de oude- en nieuwerwetsche doos. Versierd met eigenaardige figuren. Amsterdam, F.G.L. Holst, (ca. 1845). 16 x 10 cm. Ingenaaid met eenvoudig grijsblauw omslag. 64 p. Met gevarieerde houtsneden geïllustreerd. Rugje en randjes wat versleten, iets roest, maar het binnenwerk is gaaf.
€ 65
* Populaire liedjes met aardige plaatjes! Deze editie verscheen circa 25 jaar eerder dan de uitgave van G. van der Linden.

55. LOON, Gerard van Hedendaagsche Penningkunde, zynde eene verhandeling van den Oorspronk van’t geld, de opkomst en’t onderscheyd der Gedenkpenningen; den Aardt en de Rekenwyze der Legpenningen; de wyze van’t syfferen der ouden, den oorspronk der Syfferletteren, Toverpenningen en Noodmunten. Midsgaders van de vaste Grondregelen, die in ’t ontwerpen, vergaderen, schikken en behandelen der Penningen moeten worden inachtgenomen. Den Haag, Christiaan van Lom, 1732. 49 x 31 cm. Karige 18e-eeuwse interimband van zacht karton, op de rug met touwen genaaid. Groot papier, niet afgesneden, met zeer brede marges. (12), 390, (26) p. Met vele kleine gravuurtjes van munten en penningen. 1e druk. Enigzins los.
€ 375
* Met uitvoerige inleiding over historische numismatiek vanaf het primitieve geld (larins!) en het brons van de oude Romeinen, gedetailleerde beschrijving van penningen uit de 16e-18e eeuw met uitvoerige toelichting, en ook aanwijzingen voor het verzamelen en de behandeling van munten. Met registers, ook van inscripties. Vraag om foto’s. == Translation from the Early Modern Dutch of the full title: “Contemporary Numismatics, being a treatise on the origin of money, the rise and the distinction of the commemorative medals; the Nature and the Method of Medals; the way of the counting by the ancients, the origin of the ciphers, Magic tokens and Emergency coins. Also of the fixed Basic Rules which must be observed in the design, collecting, arrangement and treatment of the Pennies.”

56. (LOOSJES Pz., A., met Petronella MOENS) Rijkdom, middelbare stand en armoede. In drie bespiegelingen met (3) plaaten. Haarlem, A. Loosjes Pz., 1803. Perkament. IV, 208 p. Gegraveerde titel door R. Vinkeles naar ontwerp van de auteur. 1e druk. Plakker met viltstiftnummer op de rug. Stempel op titelpagina (zie afb.). De platen hebben een watervlek.
€ 75
* Mooi boek op zwaar papier gedrukt. Proza en poëzie.

57. MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN ‘T ALGEMEEN Vijf handgeschreven voordrachten, ca. 1850. Vier cahiers (waarvan 1 met omslag), met 5 voordrachten in verschillende handschriften gehouden voor de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Goed leesbaar. Enkele kleine ouderdoms- en gebruikssporen.
€ 70
* Over verschillende onderwerpen veelal van psychologische en filosofische aard. Onder meer over de deugd, over het daarhenen snellen van het jaar 1845, over de laster bij theekransjes en koffierondjes en bij het nuttigen van punch, maar ook met een vertaling van enkele van de Dodengesprekken van Lucianus van Samosata. Geen herkenbare namen.

58. MAGNETISEURS De geheimen der magnetiseurs en somnambules ontmaskerd voor weldenkende en deugdgezinde menschen. Naar het Fransch. Zonder plaats of uitgever [= Dordrecht, A. Blussé & Zoon], 1816. Ingenaaid. (4), 88 p. Niet afgesneden. 1e druk. Iets watervlekkig, méér aan het eind, laatste pagina’s iets ezelsorig.
€ 65
* Met een bijvoegsel over de reacties van magnetiseurs en somnambules op de Franse uitgave.

59. (MARIADEVOTIE) Het leven der alderheyligste ende alderzuyverste moeder Gods ende maegd Maria, gedeyld in XXI Kapittelen. Met stichtelyke leeringen op elke verholendheyd des zelfs. Getrokken uyt verscheyde schryvers, ende meest uyt d’oude vaders, tot het gebruyk der jongheyd. Gent, Bernard Poelman, [1790]. 18 x 15,5 cm. Halfleer (19e eeuws). 56 p. Schaafplekjes aan band, bibliotheeksticker op binnenzijde voorplat, stempel op blanco schutblad en op titel (van een Brussels kapucijnenklooster), wat verbruind (vanwege de kwaliteit van het papier).
€ 200
* Met titelhoutsnede, zes houtsneden op p. (2) en vier teksthoutsneden. Aardig volksboekje over het leven van Maria met gezellig knullige houtsneden.

60. (MARIADEVOTIE) Stigtelyke uytbreiding der litanie van O.L. Vrouwe van Loretten. (…) In t ligt gegeven door M.V.D.L. Brussel, J.J. Boucherie, (1760). 17,5 x 12,5 cm. Verguld leder met versierde platten en versierde binneranden. Alle sneden verguld. Schaafplekjes langs de randen
€ 300
* Met 57 ingeplakte, paginagrote gravures. Luxueus uitgevoerd devoot boekje. Twee inliggende kleurige bidprentjes uit ca. 1890.

61. MASKERADE 1860 (ANTWERPEN 1582). BOS, G.J. Gecostumeerde optogt gehouden door de leden van het Leidsche Studenten-Corps den 11den junij 1860, ter viering van den 285sten verjaardag der Leidsche Hoogeschool, voorstellende de intrede en huldiging van Frans, Hertog van Anjou, Alençon, Berry, enz. als Hertog van Braband en Markgraaf van Antwerpen, binnen Antwerpen den 19den februarij 1582. Naar de oorspronkelijke bronnen bewerkt door de commissarissen tot regeling van de maskerade, en onder hun toezigt geteekend en op steen gebragt door G.J. Bos. (Met 4 bijbehorende publicaties). Leiden, Jac. Hazenberg Czn., [1860]. Zwarte linnen portfolio van later datum. Oblong 29 x 38 cm. Leporello van 28 gelithografeerde en gekleurde bladen van elk 28 x 36 cm, ofwel één prent van 10,80 meter lang! Met bijbehorende losse toelichting op blauw papier in hetzelfde formaat (8 p.). 1e druk. De bladen zijn op de vouwen met plakband verstevigd geweest, waardoor verbruining is opgetreden. Sommige bladen zijn los, enkele vouwen wat ingescheurd, laatste blad aan de rechterrand iets versleten en wat vuil. De prenten zijn te groot voor de scanner, maar de foto (dit is het laatste blad) geeft een indruk van de conditie.
€ 180
* De feestelijke intocht in Antwerpen van Frans van Anjou, de kroonprins van Frankrijk, in 1582. Het betreft dus niet de ‘Franse furie’ van 1584! Een kolossaal lange lithografische prent die de feestelijke optocht voorstelt waarmee de Leidse studenten het 57ste lustrum van de in 1575 gestichte Universiteit van Leiden vierden.
Bijgevoegd: Programma van de maskerade. Leiden, Hazenberg, 1860. Op blauw papier. 16 p. 1e druk. Wat roest.

62. [MERCIER DE COMPIÈGNE, Claude-François-Xavier] Les Nuits de la Conciergerie, rêveries mélancoliques et poésies d’un proscrit. Fragmens échappés au vandalisme. Paris, Veuve Girouard-Et au bureau de la librairie, An III (=1795). 14 x 9 cm. Sewn with a contemporary, rather worn stipple-marbled cover. (4), 140 p. Uncut. With one carelessly printed image opposite p. 8. 1st edition. Some paper stains here and there. Tear in the margin of p. 8.
€ 65
* The very simple, threadbare cover houses a curious ‘gothic novel’ about the notorious Parisian city prison La Conciergerie, followed by poetry that recalls the traumatic times of the Terror by Robespierre. Mercier de Compiègne (1763-1800) was a prolific writer, specializing in erotica.

63. (MEYNDAERTS, Petrus Johannes) Acta et decreta synodi cleri Romano-Catholici provinciæ Ultrajectensis, in sacello ecclesiæ parochialis Sanctæ Gertrudis, Ultrajecti, celebratæ: mense Septembri M.DCC.LXIII. (‘Handelingen en besluiten van de Oud-katholieke synode van 1763’). (Zonder plaats of naam), 1764. 25 x 20 cm. Halflinnen met gemarmerde platten en rugschildje (vroeg 19e eeuw). (2), xxiv, 222 p. Titel in rood en zwart gedrukt. Met enkele vignetten, sierlijsten en kapitalen. 1e druk. Band wat versleten. Naam in balpen voorin (met het jaar 1971). Enkele onderstrepingen in paars potlood en vertalingen van Romeinse cijfers in Arabische. Wat verbruind.
€ 150
* Handelingen en besluiten van de Oud-katholieke synode, gehouden in de Utrechtse Gertrudiskapel onder verantwoordelijkheid van aartsbisschop P.J. Meindaerts (1684-1767, in dit boek Meyndaerts gespeld). Het was de eerste katholieke synode sinds 1565. De Franse vertaling van deze Acta et decreta werd door de Rooms-katholieke Kerk veroordeeld.

64. MODE anno 1750 Het Pompadoure en Cabriolette leeven, of de Quintessence der Mode. Gedroomd door een Veritabel Hollander. Den Haag, H. Bakhuysen, 1757. Herbonden met 19e-eeuws halflinnen bandje. (16), 148 [=132] p. Niet afgesneden. 1e druk. Band versleten. Iets verfomfaaid. Met ingeplakt reepje waarop de naam van een vorige eigenaar gedrukt is, Dr. J. te Winkel. Wat watervlekkig. Maar het belangrijkste is, dat het katern p. 81-96 geheel ontbreekt.
€ 90
* Incompleet, maar buitengewoon zeldzaam boekje, dat slechts in twee Nederlandse bibliotheken wordt bewaard (KB en Leiden), maar het nog niet tot Delpher heeft geschopt. Felle droomsatire op de mode en kapperskunst: een pompadoure is een hoog golvend kapsel à la Madame de Pompadour, een cabriolette een hoge kap voor vrouwen. Mannen nog meer dan vrouwen worden becommentarieerd en op de hak genomen.

65. MOREL, Robert Geestelyke aenspraeken van eene godtvrugtige ziel aen den Heere Jesus, die in het alderheiligste Sakrament des Outaers zyne eigendommen aenmerkende, betragt haere verbintenissen naer te koomen, en door gebeeden en verzugtingen de noodige hulp daertoe te verwerven. Uit het Fransch vertaelt en vermeerderd door W[illibrordus].K[emp]. Utrecht, Cornelius Guillielmus le Febvre, 1735. 14 x 9 cm. 19e-eeuws halfleer. 146 (=154) p. 1e druk. Curieus: 4 ontbrekende pagina’s (p. 21-25) zijn vervangen door een handschrift van dezelfde tekst, in 12 pagina’s! Kort afgesneden.
€ 50
* Geestelijke overdenkingen van de Franse benedictijner monnik (1653-1731).

66. (ONANISMUS). SALZMANN, Christian Gotthilf Ueber die heimlichen Sünden der Jugend. Leipzig, Friedrich Christian Wilhelm Vogel, 1819. Leather-backed boards. VIII, 232 p. Telling title engraving with a young man in a bleak wood, contemplating a foot-long cockroach. 4th edition. Copy from the Kinderbesserungsanstalt zu Dresden (‘Child Correction Institute in Dresden’) with stamps and some other marks on the first few pages. Cover somewhat worn, but inside condition very good.
€ 120
* Interesting anti-masturbation book by the German educationalist Salzmann (1744-1811) in the tradition of Onania, or the Heinous Sin of self-Pollution. First published 1785.

67. (ONANISMUS). TISSOT, S.A.A.D. Verhandeling over de kenmerken, oorzaken, toevallen, behoedmiddelen en geneeswijze van het onanismus, of de zelfbesmetting, door den heer Tissot. Vermeerderd met een aanhangsel en op nieuw verbeterd door H.J. Schouten, Med. Doct. te Amsterdam. Amsterdam, Lodewijk van Es, 1827. Original flexible boards. (2), xxviii, 270, (2) p. Uncut. 4th edition. Cover repaired with glue, location numbers, some foxing.
€ 190
* With its original typographical cover and four pages of publisher’s ads, this book is rare. (By the way, the first advertisement treats a book about masturbation that’s unknown in the bibliographies.)

68. ONECHTE KINDEREN Placaat, vervattende een elucidatie en ampliatie van ’t reglement van den 17. October 1771, onder anderen op ’t stuk van doopen van onechte kinderen, geëmaneerd. Arnhem, Willem Albert van Goor, 1788. Brochure uit convoluut. 8 p. Met groot wapenvignet. Nummertje in rechterbovenhoek geschreven.
€ 50
* Besluit te Nijmegen: onechte kinderen mogen van hun ouders geen familienaam krijgen. Met de uitzonderingen daarop.

69. OUDEWATER Twee publicaties, 12 en 16 juni 1787. Den Haag, Staaten van Holland en Westvriesland, 1787. Beide ca. 27 x 27 cm. Met beide een grote initiaal D, waarin het provinciewapen. Eenzijdig in gotische letter gedrukt. Tot op de tekst afgesneden. Wat randscheurtjes en slijtage.
€ 125
* Over het hoogverraad van de officier Henry Balneavis, die met een aantal soldaten zijn kolonel Van Citters van het garnizoen van Oudewater had overmeesterd, vijf kanonnen had vernageld, de krijgskas en de vaandels had gestolen uit het huis van Van Citters, en was weggetrokken uit zijn garnizoensstad. Het eerste plakkaat looft een beloning van 2000 gouden dukaten uit voor wie de gouden tip geeft om Balneavis te vangen neemt ‘zullende den naam van den Leveraar of Aanbrenger des begeerende gesecreteert blijven’. Het tweede plakkaat belooft amnestie aan de soldaten die zich vóór 1 juli overgeven ‘met een waar berouw over hunne voornoemde Euveldaaden en desertie’, zij zullen weer in hun compagnieën mogen dienen. Ondertekend door C. Clotterboocke.

70. OVIDIUS NASO, P. Almanak, Klaag-liederen, droefheid in Pontus, en troost-digt aan Livia. Vertaalt door Abraham Valentyn. (Al de werken deel III). Leiden, Daniel van Gaasbeek,1678. 14 x 8 cm. Gemarmerd kalfsleer. (8), 391, (45) p. Met namenregister. 1e druk. Band aan de randen wat versleten. Schutbladen ontbreken. Hier en daar wat verbruind, maar een bruikbaar, net exemplaar.
€ 65
* Vertaling in Nederlands proza uit de Latijnse poëzie van Ovidius: Fasti, Tristia, de Epistulae ex Ponto en de ten onrechte aan Ovidius toegeschreven Consolatio ad Liviam. Op de binnenkant van het voorplat staan enkele handgeschreven aantekeningen over vroegere eigenaars: Gosuin van Nouhuijs (wellicht de predikant van die naam, 1705-1789) en Gerard ter Pelkwijk, burgemeester van Utrecht van 1934-1948; zijn moeder heette Anna van Nouhuijs.

71. PAMFLET DRENTHE Missive van de Ed. Mogende Heeren Gecommitteerden ter Generaliteits Rekenkamer, aan Hun Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal, rakende het doen van rekening der penningen, die door de respective Provintien en het Landschap Drenthe ter Generaliteit gefourneerd worden. Nijmegen e.a., Van Goor e.a., [1787]. Eenvoudig blanco papieren omslag. 32 p. Ongeopend. Niet afgesneden. Pagina-eindjes rechts gekruld, verder goede staat.
€ 65
* Over het ontbreken van de verantwoording van de betalingen van Drenthe aan de Staten Generaal in de loop van de 17e eeuw en later, waarbij onregelmatigheden worden verondersteld. Niet in Knuttel.

72. PAMFLET IJSSELSTEIN Publicatie. De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden (…): Alsoo tot Onse kennisse gebracht is dat seecker moetwilligh booswight onderstaen heeft op den twee en twintighsten der voorleden maende Julii deses jaers 1703. aen François de Mauny, Capiteyn onder het Regiment van Charost, gevangen van oorlogh geworden by de veroveringe van het Kasteel van Luyck, en hebbende Ysselsteyn tot een plaetse van sijne Gevangenisse, des avondts aldaer uit loutere moetwille met een Mes een sneede in het Aengesichte te geven (…). Zonder plaats of drukker, 1703. 21 x 23 cm. Plano. Eenzijdig bedrukt. In hout gesneden initiaal D. Getekend B.J. v. Welvelde, vt. en F. Fagel. Verbruind en gevouwen – op de vouw bijna doormidden.
€ 50
* Enkele personen uit IJsselstein zouden geloot hebben om de eerste de beste Fransman die ze zouden tegenkomen te mishandelen. Speciaal gericht tegen de schoenmakersgezel Jacob Joppe, die voortvluchtig was. De Mauny stond als krijgsgevangene onder bescherming van de Staten-Generaal.

73. PAMPHLETS Catalogue of Pamphlets relating to the United Netherlands/ Catalogue d’une collection de Pamphlets ayant rapport à l’Histoire … des Pays-Bas. Vol. 1-5 (complete). Den Haag, Van Stockum’s Antiquariaat, 1911-1915. 4to. Orig. wrappers. 60; 52; 92; 56; 48 p. Broad margins. First editions. A little wear, but in very good condition.
€ 45
* Illustrated catalogue of famous antiquarian bookshop and auction house Van Stockum in The Hague, with fixed prices of 2681 political pamphlets about the Netherlands published between 1560 and 1766, a Knuttel extra. Complete in 5 volumes. Vol. 1 is in English, the other volumes in French. Published between 1911 and 1915. A fine publication with wide margins. Fragile paper covers a bit discoloured. == Deze Franstalige catalogi (met vaste prijzen) vormen samen een overzicht van een collectie politieke pamfletten gepubliceerd tussen 1560 en 1766. De delen 2-5 in het Frans, deel 1 is Engelstalig. Hier en daar wat verkleurd, maar een mooie set van vier kwetsbare catalogi met brede marges.

74. PITAVAL, François GAYOT DE Causes célèbres et intéressantes, avec les jugemens qui les ont décidées. (Complete in 22 volumes). La Haye (Den Haag), Jean Neaulme, 1737-1745. 15 x 10 cm. Complete in 22 vols, all in uniform full calf with marbled endpapers. About 10 000 pp. Frontispice in vol. 1 and a different one in vol. 2. All titles printed in red and black and with an identical title engraving showing the sun between a bull and a ram in a baroque frame. Reprint with added pieces of the first edition that was published in Paris (1734-1743). Bindings worn and dried out, especially the spines. One spine partly loose and of one a small part is missing. Some pages a bit spotted and browned, but in general the books inside in very good condition.
Sold
* Name-giver of the expression ‘Cause célèbre’, Pitaval (1674-1744) was the compiler of this vast collection of affairs, mainly of the 17th and 18th century. The scheme is clear: the crime is extensively stated and the juridical case is laid out, followed by the judgment. Each case may take dozens or even two hundred pages.
Some famous Causes Célèbres: the Affair of the Poisons (1677-1682), the Loudun Affair (1634), an interesting piece of prose about an Early Modern case of a man living as a woman, in which the terms Hermaphrodisie and Androgyne were used (‘Madame Rosette’), several international affairs like the trial of Charles I of England and that of Mary Stuart, and two cases of kings condemning their own sons to death (Philip II of Spain and Czar Peter). Among many other subjects also the processes against Cardinal Mazarin should be mentioned, the trial of the Pucelle d’Orléans, better known as Joan of Arc. In vol. XV the then so called Code Noir is treated, the French regulations concerning the conditions of black slaves in the French colonies in America.
Probably, all lawyer’s offices and courts in the 18th century used their sets of Pitaval. For us, it still is an important source of social and legal history of the 17th and 18th century.

75. (POLAND). VAUGONDY, Robert de Royaume de Pologne. (Map of Poland with color outlining, about 1778). Paris, 1778? Paper format 285 x 417 mm. Format of the engraving 245 x 308 mm. Borders outlined in colors. Printed on good handmade paper. Vague fold in the middle. Stub (talon) on the reverse. Written number on the reverse (28). Edges slightly yellowed. Very good condition.
€ 60
* Between Stettin and Smolensk. Very suitable for framing. Probably from the Nouvel Atlas Portatif.

77. POPULAIRE LECTUUR Apollo’s kermis-gift. Aan de Haagsche vermaaks-gesinde jeucht. (Deel 1). Den Haag, Jan van den Bergh, 1740. Perkament. 187, (5) p. Met (vrolijke) gegraveerde titelpagina en uitvoerige opdracht in proza aan de Haagsche Vermaaks-Gesinde Jonge Juffers. 1e druk. Band iets versleten, boekblok deels los. Oud stempel op de voortitel.
€ 65
* Populaire liefdesliedjes. Er verschenen later nog twee delen.

78. (PRISON). SURINGAR, W.H. Bezoeken in de gevangenis, of voorlezingen en toespraken, gehouden in den kerker. Eene bijdrage tot teregtwijzing en verbetering van gevangenen, en tot de kennis van derzelver toestand en karakter. Tevens bevattende eenige merkwaardige bijzonderheden en karaktertrekken uit het leven van gevangenen en uit de gevangenis ontslagenen. Leeuwarden, G.T.N. Suringar, 1838. Rebound in unprinted cloth. (2), xiv, 346 p. Uncut. Second edition. A bit browned.
€ 60
* Dutch book about visiting prisoners.

79. RACINE, Jean Memoires sur la vie de Jean Racine. Lausanne/ Geneva, Marc-Michel Bousquet & Co., 1747. 15 x 9 cm. Full calf. (8), 144, 322 p. First edition. Some wear at the corners.
€ 45
* The spine has ‘Vol II’ on it, but this book is complete in itself. Edited by Racine’s youngest son Louis (1692-1763). Nice little book with its full calf binding, richly gilt spine and marbled endpapers.

R A M P J A A R

80. BATAVIER Den tambour, in den vrywilligen optocht der Batavieren, ingevalle den vyand ergens inbrak, of zyne Hoogheyt hen quaeme op t’ontbieden, tot verlossinge en bevrydinge des Vaderlants. Den Haag, Levyn van Dyck, voor de Liefhebbers van de Vryheydt des Vaderlands, [1673]. Ingenaaid. Zonder omslag. 8 p. Met vignet waarop een grijnzende Hollandse Leeuw in de Tuin omringd door de Zeven Provinciën. Wat vaag gevlekt.
€ 95
* Inleiding met ondertekening ‘Batavier/ In Batavia den 19. January 1673’. Gevolgd door een alarmistisch gedicht, waarin de belegeringen en heldendaden van de Nederlanden worden opgesomd: Amsterdam, Dordrecht (Bossu), Gouda, Den Haag, Scheveningen, Leiden (Van der Werve). Prozastuk over Antwerpen, gevolgd door kwatrijnen over Groningen in 1672 en de Veldheer Van Oranje. Uitvoerig, welsprekend, interessant. Knuttel 10940.

81. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS Conditien ende Articulen van het Quartier Generael, aengaende het Wisselen ende Rantçoeneren der Gevangenen, Soo van sijne Koninghlijcke Majesteyt van Vranckrijck, als die van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Den Haag, Jacobus Scheltus, 1675. Zonder omslag. 16 p. Netjes.
€ 120
* Als pamflet uitgegeven interessante, gedetailleerde overeenkomst tussen de Graaf d’Estrades namens Lodewijk XIV, de koning van Frankrijk, en Johan Pesters namens de stadhouder, prins Willem III van Oranje over de rantsoenering en de uitwisseling van krijgsgevangenen, met precieze specificatie van de te betalen bedragen: 5000 gulden voor een generaal en zeven-en-een-halve gulden voor een eenvoudig kanonier. Meer dan honderd verschillende functies worden genoemd, waaruit je de financiële waarde van de verschillende rangen en beroepen kunt afleiden. Nasleep van het Rampjaar van 1672-1673, of meer precies de Frans-Nederlandse Oorlog van die jaren. Knuttel 11266.

82. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS Toets-steen voor de herten der Batavieren tot onderscheydt van de Goede en Quade. Zonder plaats, Arma viri! ferte Arma viri!, 1673. Blanco omslag. 12 p. 17e-eeuwse woorden op titel. Netjes.
€ 45
* Dichtbedrukte pagina’s over de ondraaglijke toestand in Nederland. Knuttel 10955.

83. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS d’Ontdeckte Ambassade van de Groot, Ambassadeur in Vranckrijck. Waer in ’t geheym van sijn secrete Handelingh met sijn Complicen vertoont wert. In ’t licht gegeven door een Liefhebber der waerheyt. Zonder plaats, By Do. Hartogh, in ’t Moord-Jaer, 1672. Na de Copye tot Parys. Gevouwen. 8 p. Langs de randen wat brokkelig. Uit convoluut.
€ 35
* Dialoog tussen een Hollander en een Fransman. De moord op de gebroeders De Witt wordt afgekeurd. Knuttel 10466.

84. REKENBOEKJE Koopmans en winkeliers hand-boekje, waar in men met een opslag kan zien als men weet tot wat Prys ’t stuk, de el, het pond of wat het ook zyn mag, gekogt is, hoe veel de somma van de geheele koop bedraagt. Zeer dienstig voor alle kooplieden, suyker-handelaars, winkeliers, cassiers, maakelaars, voor werk-baazen om hunne knegts de dagloonen te betaalen, en voor schoolmeesters om hunne leerlingen sommen op te geven. Benevens, een uitrekening van intresten of kortinge der Pr. centen (…). Amsterdam, Jacobus Haffman, [1744]. Mooie boekband uit de eerste helft van de 20ste eeuw met vergulde geitenleren rug, titelschildje en gemarmerde platten. (8), 182 p. (van de 324 p.). Met handgeschreven signatuur van Jacobus Haffman aan het eind van het voorwoord: ‘De drukker aan den gebruyker’. 1e druk. Vooral eerste bladen nogal vuil en versleten. Met mooi exlibris van de kunstenaar Jan Theodoor Giesen (1900-1982): een kind op een stapel boeken kijkt naar een zingende vogel, met een doodshoofd aan zijn voeten.
€ 50
* Zeldzame eerste druk van dit gebruiksboekje, dat ca. 70 jaar lang ongewijzigd herdrukt werd. Het bestaat behalve de eerste 8 p. geheel uit tabellen. Helaas zwaar incompleet: bijna de helft van de tabellen ontbreekt.

85. RÉVOLUTION FRANÇAISE Les Actes des Apôtres. Version septième (partiellement) (&) huitième (complet). Paris, (Dudoyer=Jean-Gabriel Peltier), L’an du schisme (= 1790-1791). 8vo. Demi-cuir. Ca. 500 p. Avec frontispice (‘The Royal Hunt’). État bon.
€ 99
* Version 7me: Frontispice, Étrennes patriotiques, Épilogue. Nr. 199-210 (de 30 nrs.). Version 8me: Nr. 211-240. Périodique royaliste pendant la révolution française (1789-1792). Rare et intéressante.

86. (RHEINLAND). VAUGONDY, Robert de Haut et Bas Rhin, Franconie, Souabe. (Karte von dem Rheinland, Frankenland und Schwaben, um 1780). Paris, 1778? Papiergrösse 285 x 417 mm. Bildgrösse 251 x 308 mm. Grenzen farbig umrandet. Gedruckt auf gutem Büttenpapier. Vage Falte in der Mitte. Umbug (‘stub’) auf der Rückseite. Rückseitig geschriebene Nummer (24. Sehr guter Zustand.
€ 40
* Karte west-östlich zwischen Mosel und Külmbach, mit dem Rhein von Feldkirch zu Neuss. Sehr gut geeignet für Einrahmung. Wahrscheinlich aus dem Nouvel Atlas Portatif.

87. [RIEMSNIJDER, H.] Galante dichtluimen. Zonder plaats of uitgever [= Den Haag, H.H. van Drecht], 1780. Ingenaaid. XVI, 80 p. Niet afgesneden. 1e druk. Aan de buitenkant wat roest. Voorzijde origineel omslag (beschadigd, verkleurd, maar het IS er!) ligt los bij.
€ 199
* Vaak toegeschreven aan Bilderdijk, maar de auteur was waarschijnlijk Hendrik Riemsnijder (1743-1825). Eerste uitgave van dit roemruchte erotische werkje, met als motto op de titel: ‘Dat zelfs de Scherts der malse Wellust, vrij/ Van Vuigheid en Bordeeltaal zij’.

88. ROBINSON CRUSOË ‘Robinson allant à la chasse Voyez la page / la description de son habillement’. Losse prent, frontispice uit La Vie et les aventures surprenantes de R. Crusoé. (Amsterdam, ca. 1750). 162 x 96 mm. Beeldformaat 119 x 68 mm. Paginering is niet ingevuld in de plaat. Wat stoffig.
€ 20
* Losse pagina uit deze Franse vertaling van Robinson Crusoe waarop Robinson te zien is met zijn parasol en geweer, en van wilde dieren gemaakte kleding. Naar B. Picart.

89. (RUSSIA). VAUGONDY, Robert de Partie septentrionale de la Russie Européenne (&) Partie meridionale de la Russe Européenne, Tartarie Russienne, Petite Tartarie. (Two maps of Russia with color outlining, about 1780). Paris, 1778? Paper format 285 x 417 mm. Format of the engravings 245 x 308 mm. Borders outlined in colors. Printed on good handmade paper. Vague fold in the middle. Stub (talon) on the reverse. Written numbers on the reverse (12 and 13). Excellent condition.
€ 125
* 1. From the Gulf of Finland to the Ural Mountains. 2. From the Dnyepr to the Caspian Sea. Very suitable for framing. Probably from the Nouvel Atlas Portatif.

90. RYSSENIUS, Leonardus Sutor ultra crepidam, ofte den uytspoorigen secretaris ingetoomt, in een wederlegginge van sijn dol Schrift voor de hedensdaegsche nieuwigheden tegen de Formulieren onser Kerken. Genaemt, Beginselen des antichristendoms wederstaen. Door J. Steengracht, secretaris van den Raedt ter Admiraliteyt in Zeelant. Utrecht, Willem Clerck, 1675. Zonder omslag. (4), 44 p. Uit convoluut. Eerste blad wat verkleurd en versleten met verlies van 1 letter. De gedrukte opdracht ‘Aan de Edele Mogende Heeren Staten van Zeelandt’ (4 p.) die aan de titelpagina vooraf hoort te gaan, is tussen p. 42 en 43 genaaid.
€ 90
* De Latijnse titel betekent ‘Schoenmaker, blijf bij je leest’ en bedoelt dat een provinciaal ambtenaar niet uit zijn spoor moet lopen om over theologie te schrijven. Johan Steengracht (1633-1705) was secretaris van de admiraliteit van Zeeland en auteur van het boek Beginselen des antichristendoms wederstaen (1674). De theocratisch georiënteerde, Voetse predikant Ryssenius stort fiolen van toorn uit over de Coccejaan Steengracht en marcheert door diens boek heen om het regel na regel met de grond gelijk te maken.
Vol vermakelijk gescheld, zowel in het Nederlands als het Latijn, niet alleen van Ryssenius, maar ook Steengracht kon er blijkens citaten wat van: ‘Een vies, belgsieck geslacht, met gefronste wijnbrauwen, dictatoire mijnen, magistrale troinie’ versus Ryssenius’ ‘wyven-knibbelarye’. Volgens deze dominee kon de aarde niet om zijn as draaien: ‘dat indien de aerde omdraeyde, soo soude een poort van een stadt die des morgens nae het oosten leyt, des avonts na het westen leggen’. Niet in Knuttel.

5. SATISFACTIE VAN AMSTERDAM 1578. Pointen ende articulen van den Satisfactie die van Amstelredamme ghegheven, ende gheaccordeert, etc. Amsterdam, Harman Jansz (= Barent Adriaensz, 1597?). Later kartonnen omslag. 16 p. Groot stadswapen met keizerskroon. Pag. 2 en 3 gezet uit de Civilité.
€ 95
* Op 8 februari 1578 sloot de stad Amsterdam een overeenkomst van genoegdoening met de Staten van Holland en Zeeland. Onder de voorwaarden van deze satisfactie kon de stad zich bij de opstandelingen tegen de Spaanse overheersers van de Nederlanden aansluiten. De handgheschreven, gezegelde overeenkomst (met ‘zegele in groene wassche ende dubbelden staerte’) wordt bewaard in het Amsterdamse Stadsarchief. Maar de tekst van deze hoogst belangrijke overeenkomst is ook enkele malen gedrukt: er zijn drie iets van elkaar afwijkende drukken bekend, die te vergelijken zijn in de chronologisch geordende pamflettenbibliografie van Knuttel. Dit is Knuttel 333: een belangrijk werk en een vroeg pamflet.

2. SLICHTENHORST, Arend van XIV boeken van de Geldersse geschiedenissen. Van ’t begin af vervolghd tot aen de afzweeringh des konincx van Spanien; waervan ’t eerste Deel verhandeld de landbeschrijvingh. Getrocken meerendeels uyt de Latynsse werken van den heer Ioh. Isacus Pontanus; doch doorgaens veranderd, verbeterd, ende met meer dan driehonderd nieuwe hoofd-stucken, en andere noodelyke bijvoeghsels, allesins vergroot. Arnhem, Iacob van Biesen, 1653. Halfleer uit de tijd (rug geschaafd, bovenaan de rug hangt een stuk leer los (maar het is er wel), gat in het midden van de rug). (16), 116, (4), 596, (24) p. Sommige pagina’s in het eerste boek zitten los (waarschijnlijk omdat de prenten eruit zijn gehaald). 1e druk.
€ 150
* Exemplaar zonder de kaarten en plattegronden, maar verder compleet. Met gegraveerde titel (aan rechterzijde kort afgesneden) en 6 gravures van penningen en 28 gravures van wapens in de tekst.

91. SMITS, Wilhelmus Sapientia Vulgatae editionis versione Belgica, notis grammaticalibus, literalibus, criticis &c. praemisso Prolegomeno, elucidata, authore F. Wilhelmo Smits. Antwerpen-Amsterdam, Alexander Everaerts-Gerardus Tielenburg, 1749. Kalfsleer met vijf ribben en titelschildje. (28), LXXVIII, 186 p. Gegraveerd frontispice van J.C. Philips. Uitvoerige inleiding, tweetalige presentatie van het boek Wijsheid (Latijn en Nederlands), voorzien van noten. 1e druk. Leer aan de achterkant beschadigd. Schutbladen verbruind, wat gebruikssporen.
€ 125
* Zelfstandig deel van een omvangrijke serie bijbelboekvertalingen door de geleerde Franciscaan, geboren in Kevelaer. Dit betreft het apocriefe boek Wijsheid, ook wel Wijsheid van Salomo genoemd, dat geschreven is in Alexandrië tussen 30 en 50 n.Chr. Het staat wel in de Septuagint, maar wordt door veel protestanten niet tot de bijbelboeken gerekend.

93. SPIRITUS ASPER EN SPIRITUS LENIS Een rarekiek. Naar de vierde, vermeerderde en verbeterde Hoogduitsche uitgave. Door de gebroeders Spiritus Asper en Spiritus Lenis. Den Haag, J.L. van der Vliet, 1846. Ingenaaid. 32 p. Met los inliggende, bijbehorende grote uitslaande litho, waarop 16 kleine plaatjes staan. 1e druk. Beschadigd en gerestaureerd. Oorspronkelijk vooromslag present, maar achterzijde is later vervangen. Rugje verstevigd.
€ 90
* Spottoneel waarin de rarekiek-vertoner op de kermis belachelijk wordt gemaakt, vertaald uit het Duits van de Oostenrijkse Jood Friedrich Cohn (1803-1850, die zich presenteerde onder de naam Friedrich Korn, en dit ingewikkelde pseudoniem hanteerde). Met grappige litho. In 1856 verscheen een variant waar de Krimoorlog in werd opgenomen.

94. STAATSCOURANT Nederlandsche Staatscourant. Nr. 300 + 306, 20 en 28 December 1826. 46 x 27 cm. 6 bladen elk. Verbruind en met scheuren op de vouwen.
€ 35
* O.a. over een bende valsemunters in Zwitserland, die wel 80 à 100 leden telde.

95. TACITUS, Publius Cornelius [Germania]. Antiquitates Germanicae of Hoogduitsche Oudtheden; waar in de gelegentheid en zeeden der Germaanen, beschreven door Tacitus, naaukeurig verklaart, en met printverbeeldingen opgeheldert worden: Benevens H. Grotius verhandeling van de Oudtheid der Batavische Republyk. Amsterdam, Gerrit Tielenburg, 1756. Sleets half kalfsleer. (18), 124, 118, (24) p. Met 26 gravures. 1e druk. Rug gescheurd, boekblok iets los, oud schoolstempel. Blanco schutblad ontbreekt grotendeels, en op het flapje is een naam geschreven met jaartal (19)68. Van buiten zeer matig, van binnen in orde.
€ 150
* Tacitus’ Germania, een zelfstandig boek uit het eind van de eerste eeuw, is een belangrijke bron voor de oude geschiedenis voor onze contreien en die van onze oosterburen. Nederlandse vertaling met commentaar gevolgd door de verhandeling van Hugo de Groot. Met prenten van Germanen plus de afbeelding van Oud-Dordrecht anno 1421 en Romeins Nijmegen met het oude Valkhof.

96. TASSO, Torquato La Gerusalemme liberata. London, Presso Polidori e Nardini, 1796. Two vols. Calf with ribbed back and title plates. x, 246; (4), 252 pp. Entirely in Italian. Bindings somewhat worn, adhesive seal on first upper cover. Interior good.
€ 65
* Italian publishers in London, it’s a long tradition. The publisher of this book, Gaetano Polidori (1763-1853), was Dante Gabriel Rossetti’s maternal grandfather. The typography is beautiful, in the tradition of John Baskerville.

98. TIBULLUS, Albius Tibull’s Elegien lateinisch und deutsch von Friedrich Karl von Strombeck. Göttingen, Johann Christian Dieterich, 1799. Pappband. 200 S. Erstausgabe von Strombecks Überträgung. Ziemlich abgenützt. Exlibris Dr. Heinrich Löwenthal. Papierstreifen von Vorsatz abgeschnitten (2 x 11,5 cm.). Vorsätze braunfleckig.
€ 25

99. TROUBELJAAR Extraordinaire courant in ’t troubeljaar 1684. (&) Extraordinare courant, 1684, in twistmaand. (Sic). Zonder plaats of uitgever, 1684. Gevouwen blad van 4 p., tweemaal. Wat gekreukt en gevlekt.
€ 50
* Twee nummers van een ‘tijdschrift’ zonder eenduidige tijdsaanduiding. ‘Twistmaand’ is vermoedelijk april 1684, en het ‘troubeljaar’ geeft als datum ‘Alle dagen’. Deze twee krantachtige pamfletten brengen nieuws in raadselachtige, gecamoufleerde teksten, wellicht uit angst voor censuur en complotten. Dat nieuws, ook vermomd als boekennieuws, is zeer leesbaar, gesteld in satirische en sappige stijl. Het zakenleven staat er niet goed voor: ‘De wevers (uytgezondert die de slechte stofjes voor Spanje maaken) hebben ’t zeer drok met leeg gaan, en indien de Kooplieden van Amsterdam, gelyk zy beginnen, voortgaan, zullen’er een groote menigte de lengte, en breete van den hout wel tweemaal daags gaan meeten’. De ‘regent Philalethes’ wordt vaak genoemd, waarmee raadpensionaris Caspar Fagel wordt bedoeld, de opvolger van Johan de Witt. Boeiend oud nieuws, waar zoals gewoonlijk veel paralellen met de huidige tijd in te vinden zijn. Knuttel 12196 en 12191. Er bestaat ook een ‘Extraordinaire courant in twyffelmaent’, maar die is niet voorhanden.

100. UTRECHT Publicatie. (Tegen het bouwen van woningen voor arme en onvermogende lieden van buiten de stad). Utrecht, Jacob van Poolsum, 1730. 44 x 32 cm. Eenzijdig bedrukt. Met de naam van J. van Baerle. Gevouwen, wat verbrokkeld en ingescheurd op de vouwen. Wat verbruind. Nummertje ‘6’ in de rechterbovenhoek.
€ 30
* Wie woonruimte voor arme, onvermogende en ongekwalificeerde mensen van buiten Utrecht bouwt, wordt gestraft met een boete van 150 gulden. Mooi groot plakkaat met het wapen van Utrecht in houtgravure.

101. VEERGELD – TRANSPORT Ordonnantie volgende dewelke ten behoeve van de gemeene saake in den Lande van Holland en Westvriesland volgende den consente van de Staaten van den selven Lande by collecte geheeven sal werden het Veergeld; Ingaande met den eersten January 1750. Zonder plaats of uitgever, 1749. Zonder omslag, zoals uitgegeven, met touw genaaid. 12 p. Wapen van Holland in houtgesneden initiaal D voorop. Met oude notitie in inkt: ‘Dezelfde Ordonn. No. 35’. Enkele potloodnotities. Zeer gaaf.
€ 25
* Over het veergeld, maar ook vrachtgeld voor vervoer per koets, kar of slee, en de daarover te betalen belasting. Gedateerd 2 December 1749.

11. VERGILIUS Opera. In tres tomos divisa, cum integris notis Servii, Philargyrii, nec non J. Pierii variis lectionibus, & selectissimis plerisque commentariis Donati, Probi, Nannii, Sabini, Germani, Cerdae, Taubmanni, & aliorum. Quibus accedunt observationes Jacobi Emmenessii. Cum indice Erythraei. Leiden, Jacobus Hackius-Amsterdam, Abraham Wolfgang, 1680. 18 x 11 cm. Drie delen. Oud kalfsleer met donkerblauwe stijfselversiering op alle sneden. (400), 704; (4), 1124; 982 p. Met resp. 4, 6 en 6 gravures van G. Appelmans. Alle drie de delen met schaafplekjes aan de banden, rug deel 2 en 3 behoorlijk beschadigd, boekblokken wat flodderig in de band, laatste blad deel 2 ligt los en er ontbreekt een hoek aan (met enig tekstverlies), onderaan de rug van deel 3 hangt een stukje los. Naamstempel op titels. Flink bestudeerd exemplaar met her en der contemporaine aantekeningen in de marge. Voorin alle drie delen een stempel van het instituut Noorthey, de bekende kostschool in Veur, later Voorschoten, die bestond van 1820-1907.
€ 145
* Gegraveerde titelpagina, drie paginagrote gravures en enkele kleine afbeeldingen in de tekst in deel 1, zes paginagrote gravures en twee tekstgravures in deel 2 en zes paginagrote gravures en diverse tekstplaatjes in deel 3. Deel 1 wordt voorafgegaan door het uitvoerige register van Bassus en Erythraeus uit de 16e eeuw. Doorwrochte en goed gebruikte complete Virgilius-editie met zeer uitgebreide commentaren, gezet uit heldere en goed leesbare kleine lettertypen. De drie boeken zijn samen 16 cm dik! == Complete Virgil with extensive comments, well used and worn.

102. VERSTOCKT, Gaspar, als: Fr. G.V. ’t Leven en daden der Hertogen van Brabandt. Beginnende met het Iaer nae de geboorte onses salighmakers 615, tot den Iaere 1648. Zijnde een kort en bondigh verhael getrocken uyt verscheyde auteurs door Fr. G.V. Antwerpen, Arnout van Brakel, 1664. 12 x 7 cm. Halfleer met gemarmerde platten (1e helft 19e eeuw). (12), 446 (=430) p. Met gravure van het wapenschild van Amand III van Horne. 1e druk. Rug sleets. Twee inscripties op het schutblad, een uit de 19e eeuw en een gedateerd 1966. Kort afgesneden.
€ 100
* Beknopte geschiedenis van de hertogen van Brabant sinds de vroege middeleeuwen, nog altijd goed leesbaar. Gaspar of Kasper Verstockt (of Verstock) was priester, evenals zijn beschermheer Amand III van Horne. De paginering van dit boekje bevat enkele fouten: p. 151-158 en 323-332 zijn overgeslagen, en p. 429-430 komt tweemaal voor, maar met verschillende, keurig doorlopende tekst: dit boek is compleet.

103. VOLKSBOEK Geschiedenis van Genoveva, huisvrouw van Siegfried, Graaf van Trier. Met 13 Fraaije Plaatjes. Amsterdam, G. van der Linden, (ca. 1830). 16 x 10 cm. Ingenaaid. 114 p. Met houtgravures. Zonder omslag, buitenste bladen verfomfaaid, ezelsoren en plakbandsporen. Wat kleine scheurtjes en vlekjes.
€ 65
* Typisch volksboek, beduimeld, maar compleet. Met aandoenlijke kleine houtgravures. We hebben ook een Genoveva op groter formaat, van uitgever Erve H. Rynders. De tekst en de plaatjes daarin verschillen aanzienlijk.

104. VOLKSBOEK Geschiedenis van Genoveva, huisvrouw van Siegfried, Graaf van Trier. (Verbeterde Druk). Met 12 Plaatjes. Amsterdam, Erve H. Rynders, in de Tweede Tuindwarsstraat, (ca. 1840). 19 x 17 cm. Ingenaaid. 56 p. Met houtgravures. Simpel bruin omslag, aan de binnenkant verstevigd met een 18e-eeuwse prent (gescheurd). Voorin de vroeg-19e-eeuwse handtekening van ene Peter van Kouwenhoven. Verfomfaaid, ezelsoortjes. Enkele sommetjes in de marge.
€ 65
* Een typisch volksboek, beduimeld, maar compleet. Met aandoenlijke kleine houtgravures. We hebben ook een Genoveva op veel kleiner formaat, van uitgever G. van der Linden. De tekst en de plaatjes daarin verschillen aanzienlijk.

105. VOLTAIRE, M. de Poëmes et discours en vers. Stéréotype d’Herhan. Paris, Frères Mame, 1808. 17 x 10 cm. Reliure de plein veau marbré, dos richement doré avec étiquette rouge. Tranches marbrées. (4), 3 v96 p. Dos usé, des rouillures, ancien prix à la fin; condition moyenne.
€ 30

2. VONDEL, Joost van den I.v. Vondels Poëzy of Verscheide Gedichten, by een vergadert, vermeert, en op een nieuw overzien. Mitsgaders een Aenleidinge ter Nederduitsche Dichtkunste. (Met De Parnas aan de Belt). Leeuwarden, Gijsbert Sybes, 1658. 15 x 10,5 cm. Modern halfleer met gemarmerde platten. (16), 612; 16 p. Met gegraveerde titelpagina en portret. Wat watervlekkig en verbruind. Enkele handgeschreven correcties bij het voorwoord.
€ 100
* Aan het eind is De Parnas aen de Belt (16 p.) meegebonden, zonder drukkersvermelding, maar: Amsterdam, voor wed. A. de Wees, 1657.

106. (VONDEL, Joost van den). LOOTS, Cornelis Hulde toegebragt aan de nagedachtenis van J. van den Vondel, op den Amsterdamschen Schouwburg, na het vertoonen van den Gijsbrecht van Amstel, in de Wintermaand des jaars 1818. Amsterdam, Johannes van der Hey, 1818. Eenvoudig omslagje. 16 p. Niet afgesneden. 1e druk. Stempeltje van het Vondel Museum. Keurig!
€ 15
* Lang gedicht.

107. VONDEL, Joost van den Brieven der heilige maeghden, martelaressen. (En:) Altaergeheimenissen. Ad 1: Amsterdam, Abraham de Wees, 1642. Ad 2: Keulen, in de Nieuwe Druckerye, 1645. 21 x 15 cm. Blind perkament met doorgehaalde knepen. (8), 88; (2), 168 p. 1e drukken. Kort afgesneden, soms met licht tekstverlies.
€ 250
* Twee delen in éen band. Ad 1: met gegraveerd titelvignet en 11 tekstgravures. Ad 2: met gegraveerd titelvignet en gegraveerde titel.

108. VONDEL, J. van Bespiegelingen van Godt en Godtsdienst. Tegens d’ongodisten, verlochenaers der Godtheit of goddelijcke voorzienigheit. Amsterdam, Wed. Barent Visscher, 1723. Latere band met sierpapier en blanco papieren rug. (18), 220 p. Met gegraveerde titelprent. 3e druk. Voorin een beetje grof gerepareerd, verder netjes. Ongevlekt.
€ 125
* Leerdicht met inleidende gedichten bij de herdruk door Petrus Rabus en Claes Bruin.

109. VRIES, Mattheus de (uitgever) Bekentenisse of belydenisse des Geloofs der Nederlantsche Gereformeerde Kercken. Mitsgaders de Heydelbergsche Catechismus, met de Schriftuur-texten, en eyndelyck het oordeel van de Nationale Synode van Dordrecht, over de vyf stucken der Leere. Dordrecht, Mattheus de Vries, 1725. 20 x 16 cm. Perkament. VI, 64, IV, 30, 62, VI, 78 p. Met uitslaande prent en titelprent, beide vertonende de Nationale Synode van 1619. 1e druk. Band en buitenste bladen vlekkig, p. 73/74 los en wat verfomfaaid. Scheur in uitklapprent. Sigarenlucht. Perkament aan de achterkant wormstekig. Matig, maar compleet exemplaar.
€ 150
* De verschillende varianten van de Nederlandse Geloofsbelijdenis van 1563-1619. Documenten van 1619 zijn getrouw gereproduceerd.

110. WALL, Cypriaan Gerard van de Specimen antiquario-iuridicum inaugurale, Sistens Diplomata quaedam inedita, ad Res Dordracenses spectantia et animadversionibus illustrata. (Dissertatie van C.G. van de Wall bij rector magnificus Henricus Ioannis Arntzenius). Utrecht, Wilhelm van Yzerworst, 1793. Ingenaaid, zonder omslag. (4), 46, (6) p. Wat roest. Voorblad los.
€ 50
* Over oud-recht van Dordrecht met citaten uit 14e-eeuwse stukken. De getalenteerde jurist C.G. van de Wall (1773-1799) overleed jong, als rentmeester-generaal van Zuid-Holland.

111. WEYERMAN, Jacob Campo De doorzichtige heremiet, bespiedende door zyn verrerykende verrekyker, in het geheimste van zyn kluis, de verborgenste gebreken der menschen, dezelve op een geestige en aangenaame wyze ten toon stellende. Uitgegeven voor Rekening van den Autheur, [ca. 1740]. Oudtijds genaaid met gemarmerd omslag. (2), 144 p. Papier met scheprand, niet afgesneden. 2e druk. Omslag verfomfaaid, rug weggesleten, papier verstevigd en voorzien van een klein wapenschild. Gegraveerde titelpagina ontbreekt, gezette titel ligt los.
€ 95
* Vroege herdruk van Weyermans krant, die oorspronkelijk verscheen van 27 september 1728-14 maart 1728. Nieuwtjes uit de wereld in gekruide, barokke taal.

112. WEYERMAN, Jacob Campo Den Echo des Weerelds. No. 40 en 50, Maandag den 21. July (&) 29. September 1727. [Amsterdam, eigen beheer, 1727]. Twee losse nummers zonder omslag uit verzameldeel, gepagineerd 313-320 en 393-400. Met titelhoutsneden. Met (nogal verschillende) colofons. Netjes.
€ 45
* Als voren – heerlijk onvervalst achttiende-eeuws sarcasme van de achttiende-eeuwse Komrij, Jacob Campo Weyerman. Vooral nummer 50 is een schelms stuk leesgenot.

113. WEYERMAN, Jacob Campo Amsterdamsche Hermes. No. 46, Dingsdag den 11 Augusty, 1722. [Amsterdam, eigen beheer, 1722]. Los nummer zonder omslag uit verzameldeel, gepagineerd 361-368. Met titelhoutsnede. Netjes.
€ 25
* Scheldtijdschrift, schendblaadje, chantageblaadje – heerlijk onvervalst achttiende-eeuws sarcasme van de achttiende-eeuwse Komrij, Jacob Campo Weyerman. ‘L.. (Leiden?) is zo lang als een Serpent, en zo smal als het Voetpad van een Koordedanszer, zynde gestigt in een bedompte laagte, om derzelver Inwoonders, van de wieg af, te gewennen, tot het noodlot der Hel, of tot de straf des Vagevuurs. De Inboorlingen aazen op Knoflook, als schabbige Franssen, en op Steenkoolen, als Duivels. Hun spraak krast als het muziek eens Ravens, en hun accent is vervloekter dan dat der Yren. Het gebraade Vlees wort ‘er gaar gebrant, en de Soupe wort ‘er tot Zeepzop gezooden. De Bakkers koeken zyn zo bitter als Koloquint-appelen.’ Zo! Wie gaat er nog naar Leiden?