Old and Rare (1490-1850)

NIEUWE AANWINSTEN

1. ANTWERPEN KIPDORP Handgeschreven contract betreffende een huis op de hoek van de Paddegracht (Prinsesstraat) en Kipdorp tussen families Stillart, Hoefnagels en Witdoeck, 1821. Proces-verbaal voor een notaris in een handgeschreven, verticaal gevouwen document met in totaal 22 bladzijden papier. Goede staat. Met legesstempels van 25 en 75 c. Zeer leesbaar handschrift in goede staat.
€ 100
* Ook veel andere namen van participanten, o.a. Brack, De Buck, Carpentier, Charliers, Hendrickx, Hoefnagels en Van der Stappen. Studieobject!

3. [FAGEL, Caspar] Missive van een Regent ter Vergaderinge van haer Ed. Groot Mog. de heeren Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, op den 16 February 1684. praesent zijnde geweest, aen een ander Regent; over ’t gene aldaer ten selven dage voorgevallen is, by occasie van de communicatie van sekere Missive van den Heere Grave d’Avaux, Ambassadeur van sijne Koninglycke Majesteyt van Vranckrijck aen desen Staet, aen hoogst-gemelte Koningl. Majest. geschreven, in den Hage, den negenden January 1684. Zonder plaats of uitgever, 1684. Zonder omslag, met zijtouw genaaid. 32 p. Met vignet van vruchten en linten. Wat vlekjes, aan de randen iets versleten. Achterste blad oudtijds gerepareerd met enkele woorden tekstverlies op p. 31.
€ 40
* Felle aanklacht tegen de Amsterdamse regenten. Toegeschreven aan Caspar Fagel. Over de onderschepte brief van de Franse onderhandelaar de graaf d’Avaux aan Lodewijk XIV. Knuttel 12130-12131 variatie: zeer gecomprimeerde druk, waarbij 60 p. zijn teruggebracht naar 32 p. Niet op tekstvarianten onderzocht, maar de allerlaatste punt ontbreekt hier

4. LOON, Gerard van Hedendaagsche Penningkunde / Contemporary Numismatics translated in 1993 by Robert Turfboer M.D. Editing and Graphics by James O. Sweeney. Leiden, Brill, 1995. 35 x 24 cm. Artificial white leather with a slipcase. (16), 272, (32) p. Many small depictions of coins and medals. Printed in 500 numbered copies. All in English translation of the 18th century Dutch text. Excellent condition. Nice copy with inserted visiting card of the numismatic banker, N.F. Weijer. Slipcase partly worn.
€ 190
* With detailed introduction to historical numismatics from primitive money and bronze of the ancient Romans, detailed description of medals from the 16th-18th century with detailed explanation, as well as instructions for collecting and handling coins. Faithful reproductions of the interesting old engravings. With bibliography and register. Translation from the Early Modern Dutch of the full title: “Contemporary Numismatics, being a treatise on the origin of money, the development and the distinguitive features of commemorative medals; the Nature and Methods of reckoning of Jetons; How the Ancients did their calculations; the origin of numerals, Magic coins and Emergency money. As well as Rules that should be followed in properly designing collections, and in arranging and working with Medals and Coins.” Early standard work.

5. CICERO, Marcus Tullius Epistolarum ad Atticum libri XVI. Eiusdem epistolarum ad Q. fratrem, libri III. Incerti Auctoris epistola ad Octavium, non est enim Ciceronis. T. Pomponius Attici vita, per Cornelium Nepotem. Ex emendatione D. Lambini. (1579). Venetië, geen uitgever genoemd, 1579. Gemarmerd en gepolijst kalfsleer (17e-18e eeuw) met vier ribben en rugtitel. (4), 744, (4) p. Fraai houtgesneden drukkersmerk. Band wat versleten, in de knepen zijn de touwen zichtbaar. Achterop heeft in vroeger eeuwen een beker een vlek achtergelaten. Enkele 18e- of 19e-eeuwse nummertjes verwijzen naar oude bibliotheken. Naam van een vroeger eigenaar op titel in bleekrode inkt (‘Lohier’). In dezelfde kleur inkt zijn alle bladzijden, van 1-744, voorzien van netjes getrokken kaders die het tekstblok van de commentaren en de omgevende witte partijen en kopregels scheiden! Papier aan begin en eind iets verbruind. Hier en daar een wormgangetje in de marge.
€ 375
* Brieven van Cicero aan zijn vriend en uitgever Titus Pomponius Atticus, met de biografie van Cicero door Atticus, in de redactie van de Franse geleerde Dionysius Lambinus (Denys Lambin, 1520-1572), in een typografisch juweeltje.
Het drukkersmerk zonder aanduiding van een uitgever, maar met als motto ‘Concordia’ verwijst naar een tijdelijke samenwerking van uitgevers.

6. EUSEBIUS of CAESAREA Historia ecclesiastica. (Ed. Gaufridus Boussardus). Lyon, Printed by Benedictus Bonnyn for Jacobus and Franciscus Giunta, 1533. Old vellum. (40, 192) p. Title page in Renaissance frame, printed in red and black. Extensive tabula (register) placed at the beginning. Text printed in two columns. Many small woodcut initials (criblé – white dotted). Publisher’s mark with lily and the letters I and F between two roaring lions on the last page. The cover was roughly cut from a piece of old parchment, on which an embossed old coat of arms (with the Order of the Elephant) can still be seen. Ownership inscriptions by Luigi Chiappelli, an Italian historian from the late 19th century, and Jac. Bäcker, a priest. Paper somewhat browned and worn in the beginning. First two leaves with some small side bites. A few numbers on back cover.
€ 450
* Apart from the Renaissance frame on the title page, this book still looks like an incunable, with its Gothic bastarda letter. The colophon is dated September 6, 1533. This is the church history of Eusebius, written in Greek, and continuing until the death of Emperor Theodosius and his succession by Arcadius in the late fourth century – long after Eusebius’ death. In antiquity, the Church History was translated into Latin, but this text was edited by Geoffroy Boussard (1439-1522), a theologian at the Sorbonne.

7. GÉBEL, C. Tafereel eener ontvlugting van drie Scheveningsche visschers, met een bootje uit Engeland naar Holland, in Januarij van den jare 1781. Den Haag, J.P. Beekman, 1831. Karton. (14), 34 p. Met staalgravure van J.C. Bendorp naar J.C. Schotel op de titelpagina. 1e druk. Band aan de randen wat brekelijk, rugje versleten, iets gevlekt. Met achterin de naam van fotografe Marianne Dommisse.
€ 30
* Dichtwerk over de barre tocht van drie Scheveningers die Engelse gevangenschap ontvluchtten. Met dramatische titelprent van de beroemde zeeschilder Schotel.

8. HOOGSTRATEN, David van Beschryving der Heidensche Goden en Godinnen, Getogen uit de Fabelschryveren en Oude Dichteren. Met printverbeeldingen gesiert. Amsterdam, Jan Winkel, 1733. 17 x 10 cm. Perkament. (16), 272, (32) p. Gegraveerde titel van P. Goeree. 32 gravures op 16 bladen. Met uitvoerig register achterin. 3e druk. Rug wat gevlekt, band iets grauw. Boekblok raakt wat los van de band.
€ 120
* Griekse mythologie voor Nederlanders vertaald.

9. (HORATIUS FLACCUS, Quintus). OMMEREN, Richeus van Quintus Horatius Flaccus beschouwd als mensch. (&) Quintus Horatius Flaccus beschouwd als burger van Rome. Rotterdam, P.D. Hengst, 1789. Ingenaaid met grijs omslag. vi, 218 p. Niet afgesneden. Gegraveerde titelpagina. 1e druk. Rug versleten. Flinke watervlek.
€ 25
* Twee redevoeringen met vele geleerde aantekeningen. Van Ommeren (1757-1796) was rector van het Gymnasium te Amsterdam. Dit is zijn enige niet in het Latijn geschreven boek.

10. LANNOY, Juliana Cornelia de Dichtkundige werken, van Juliana Cornelia baronesse de Lannoy. Leiden, Abraham en Jan Honkoop, 1780. 19e-eeuws halfleer met rugetiket en 4 ribben. VIII, 254 p. Niet afgesneden. Met gegraveerde titel door J. Buijs en N. van der Meer jr. en een portret door J. Houbraken. 1e druk. Platten wat gesleten. Naamstempel (‘W.P. van der Held’).
€ 140
* Huiselijke, soms olijke poëzie: de berijmde ‘Brieven’, het ‘Gastmaal’ met recepten en roddels over gasten – gevolgd door historiedichten over de Tachtigjarige Oorlog en de klassieke oudheid, en persoonlijke lofzangen, o.a. aan stadhouder Willem V. Vaak schrijft ze over de rol van de vrouw in de literatuur en de rest van de wereld. Een vrijmoedige dichteres, een pionier die koos voor het vrouwelijk schrijversbestaan.

11. MOULIN, Jean Isaac du Getuigschrift ten behoeve van Pierre Laporte de Montvert, kapitein in dienst van de Republiek der Verenigde Nederlanden, tijdens zijn verblijf in Genua (1769). Brief in inkt op papier met droogstempel. 17,3 x 23,7 cm. 14 regels. In het Frans. Gedateerd ‘7e 8tm 1769’ en voluit gesigneerd door Du Moulin, die consul en chargé d’affaires was in Genua (‘Genes’). Montvert werd geboren in 1731 en leefde nog in 1799. Wat verbruind.
€ 25

12. SATISFACTIE VAN AMSTERDAM 1578. Pointen ende articulen van den Satisfactie die van Amstelredamme ghegheven, ende gheaccordeert, etc. Amsterdam, Harman Jansz (= Barent Adriaensz, 1597?). Later kartonnen omslag. 16 p. Groot stadswapen met keizerskroon. Pag. 2 en 3 gezet uit de bijzondere letter Civilité.
€ 95
* Op 8 februari 1578 sloot de stad Amsterdam een overeenkomst van genoegdoening met de Staten van Holland en Zeeland. Onder de voorwaarden van deze satisfactie kon Amsterdam zich bij de opstandelingen tegen de Spaanse overheersers van de Nederlanden aansluiten. De handgheschreven, gezegelde overeenkomst (met ‘zegele in groene wassche ende dubbelden staerte’) wordt bewaard in het Amsterdamse Stadsarchief. Maar de tekst van deze hoogst belangrijke overeenkomst is ook enkele malen gedrukt. Er zijn drie iets van elkaar afwijkende drukken bekend, die te vergelijken zijn in de chronologisch geordende pamflettenbibliografie van Knuttel. Hier betreft het Knuttel 333. Een belangrijk werk en een vroeg pamflet.

---

 

 

1. AMSTERDAM Acte betreffende de verkoop van een huis aan de Binnen Brouwersstraat oostzijde door de vertegenwoordiger van Anna Donker, wed. Jochem Blank aan Geertrui Hiessink-Moonis ten overstaan van schepenen Abraham Muyssart en Franc van der Goes, 9 mei 1776. Gevouwen blad schaapsperkament van 28 x 32 cm, met linten maar zonder zegels, aan de vleeskant beschreven in duidelijk handschrift. 25 regels + rekening. Met gedateerd zegel in blindstempel van 6 gulden.
€ 250
* Het huis was (met achterhuis en erf) gelegen tussen de Haarlemmerstraat (Haarlemmerdijk) en Brouwersgracht. Ook informatie hierover op Open Archieven.

2. AMSTERDAM Memorie van papieren en bewijzen van eigendom voor een huis aan de Haarlemmerdijk tussen de Binnen Brouwersstraat en de Korte Prinsengracht, 1782-1819. Gevouwen blad papier van 32 x 20 cm, 3 pagina’s dichtbeschreven in vrij duidelijk handschrift. Wat verbruind en versleten.
€ 65
* Met betrekking tot het testament van Jan de Wit, die een aantal erfgenamen had, geheten Ten Houten, Reurop, Eberlijn of Van Waalwijk. Nog vele andere namen.

3. AMSTERDAM Notariëel afschrift (1740) van een overeenkomst uit 1699 met betrekking tot de nalatenschap van Simon van Nieuwpoort en zijn weduwe Elisabeth Bastiaans de Jong, bestaande uit o.a. huizen aan de Tuinstraat-Prinsengracht en Rozenstraat. 8 bladen papier van 32 x 21 cm, bijeengehouden met cahiersteek, waarvan 5 beschreven in duidelijk handschrift door E. Haverkamp. De notaris van het jaar 1699 was David Doornik. Naamsvariatie: Simon van Nipoort. Een Amsterdams burger van die naam komt in het begrafenisregister voor bij 27 april 1699, ‘uit de Nieuwe Vijzelstraat tussen de Keizersgracht en de Kerkstraat’ (Open Archieven, herspeld).
€ 150

4. AMSTERDAM Twee formulieren voor aankondiging van een huwelijk te Amsterdam (1755 en 1791). Resp. van Joseph Johannes Schoonevelt en Anna Cosman, 1755, en Martinus Joachim Schoonevelt en Wilhelmina Maria Dewit, 1791. Beide paren verklaarden zich ‘als zynde onvermogende’. Met gedrukt wapen van Amsterdam en handtekeningen van de betrokkenen.
€ 100

5. AMSTERDAM, AANSLAG OP Den rechten konink Midas. Ontdekt in sijn lange ezels-oren. Zijnde een antwoort op de twee Godtvergeten lasteraars, den eenen in den Rechten ommegang, den ander in ’t Amsteldamse rommelsootjen. Delft, Op kosten van den Autheur, [1650]. Ingenaaid. Uit convoluut. 8 p. Goede staat.
€ 75
* Over de aanslag op Amsterdam door Willem II, over de West-Indische Compagnie, het ‘breydelen der dartelen Adel’, allerlei onderwerpen komen onder de aandacht van deze felle pen. Knuttel 6784.

6. AMSTERDAMSCHE COURANT Amsterdamsche Courant, 8 september 1848 (Derde Uitgifte). Amsterdam, Amsterdamsche Courant, 1848. 47 x 36 cm. 4 p. Verbruind en wat versleten, wat slijtsporen, scheurtjes. Met de twee verplichte dagbladzegelstempels.
€ 25
* Wapenstilstand in Sleeswijk-Holstein. Met overzicht (deel II) van de Amsterdamsche Tentoonstellng van Schilder- en andere Kunstwerken te Amsterdam, waarbij o.a. Bosboom, Tétar van Elven en Kruseman genoemd worden. Scheepstijdingen en advertenties.

7. ARDES, Pieter/ Diderick van HOOGENDORP Appendix, ofte naerder kort berigt. Om dan den verstandigen leser door een Naerder Kort Berigt te vertoonen, het calumnieus en valsch voorgheven van den Rentmeester Diderick van Hoogendorp, en de verdre Domestijcken van Zijn Hoogheyt, soo by mondelinge discoursen als Geschriften uytgebraeckt, tegens de apologie by Mr. Pieter Ardes, tot Justificatie van zijne Administratie als Tresorier en Rentmeester Ghenerael van Zijn Hoogheyt den Heere Prince van Oranjen, &c. gedaen, ende uytgegeven. Zonder plaats of uitgever, [1679]. Genaaid met blauw omslagje. 24 p. Deels watervlekkig.
€ 65
* Wie de dader was van de greep in de kas van Willem III, de prins van Oranje. Niet in Knuttel, maar vgl. met 11686.

8. ARMINIUS, Jacobus Copie. Van sekeren brief eertijts gheschreven van Jacobo Arminio aen Gellium Snecanum, inhoudende, een corte verclaringhe over het neghende capittel tot den Romeynen. Rotterdam, Mattys Bastiaensen (Boecverkooper opt steyger), [1610]. Vroeg 20e-eeuws omslagje. (44) p. Het tweede blad is blanco (zoals het hoort). Op de titelpagina een houtsnede van een vrouwenkop tussen twee cornucopiae in een breed kader van typografische siervormen. Initiaal op p. (5) = blad B, vignet aan het eind van de tekst. 1e druk. Goede staat. Het omslag (niet het oude pamflet) met stempels. Op het pamflet is met bruine inkt ‘3’ geschreven.
€ 125
* Uitvoerige uiteenzetting in de vorm van een brief van de ‘rekkelijke’ predikant Jacobus Arminius (1559-1609) aan Snecanus, die in 1596 een inleiding (‘isagoge’) over Romeinen IX had gepubliceerd op aansporing van Arminius. Snecanus, eigenlijk Jelle Hotzes uit Sneek (ca. 1540-ca. 1600) was een theoloog uit een vooraanstaand Sneeks geslacht, veelvuldig vervolgd om zijn geloof en zijn geschriften, tot hij zich in het definitief protestantse Leeuwarden kon vestigen om te preken en te schrijven. Arminius beschouwde hem als een medestander. Achteraan twee interpreterende gedichten en een lijst met ‘Drucke fauten’. Knuttel 1784. Tiele 894.

9. BARCLAY, John Argenis. Editio novissima. Cum clave hoc est, nominum propriorum elucidatione hactenus nondum edita. Leyden, Officina Elzeviriana, 1627. 12.5 x 7.5 cm. Vellum. (12), 804 p. Engraved title page. Reprint edition. Binding a bit stained. A few inscriptions on the flyleaves. Bookplate of Dr. J.A. van Praag. 20th century catalogue entry pasted in at first flyleaf. Bookblock is loosening a bit, but the inside is very clean.
€ 120
* “Argenis. Newest edition. With a key, that is, an elucidation of the proper names, not published before”. And indeed: ‘Hippophilus’ = King of Spain, “Hyanisbe” = Queen Elizabeth. Barclay (1580-1621), a Scotsman grown up in France, is considered one of the last humanists, ‘un des derniers feux de l’humanisme’. This is his main work, an extensive novel and mirror of political morals. First Elzevir edition.

10. BARCLAY, John Euphormionis Lusinini sive Ioannis Barclaii Satyricon Partes quinque cum clavi. Accessit Conspiratio Anglicana. Amsterdam, G. Blaeuw, 1634. 11 x 7 cm. Vellum with title ticket and gilt number plus initials on the spine. (8), 582 p. Fine engraved title page for this excellent reprint edition. Binding soiled and ticket worn. In the middle, two quires slightly protruding. Title a bit spotted and with a vague name. Some marginal notes and underlinings. A few tiny paper repairs. Two 20th century catalogue entries pasted in at the lower inside cover.
€ 115
* “The Satyricon of Euphormio Lusininus, in Five Parts, with a key, and an addition about the Gunpowder Plot”. A political satire directed against the Jesuits. Barclay (1580-1621), a Scotsman grown up in France, is considered one of the last humanists, ‘un des derniers feux de l’humanisme’. The five Parts have been dedicated to important politicians and rulers, such as Robert Cecil and King Louis XIII. This is one of several 17th century reprints of the complete edition.

11. BARTHÉLÉMY, Jean Jacques Reize van den jongen Anacharsis door Griekenland. Uit het Fransch van den Abt Barthelemij door M. Stuart. (Only vol. 10: tables). Amsterdam, Johannes Allart, 1801. 22 x 14 cm. 10 vols. Leather-backed old boards, no title. (6), 390 p. 1st edition in Dutch. Numbered old ticket on spine. Very good condition.
€ 35
* Register and useful historical tables of the Dutch translation of the famous French historical novel, Voyage du jeune Anacharsis en Grèce dans le milieu de quatrième siècle avant l’ère vulgaire (1788). The fictitious travels of a young Scythian around Classical Greece.

12. BATAAFSE REPUBLIEK Publicatie (over de Burger-Wapening voor ambtenaren, getekend 6 november 1797). Amsterdam, Stadsdrukkerij, 1797. 42 x 33 cm. Plakkaat, éénzijdig bedrukt. Papier verbruind.
€ 50
* Publicatie van een besluit van de Amsterdamse Gemeenteraad dat alle gemeenteambtenaren en degenen die subsidie van gemeentewege ontvangen, aan een gewapende weerplicht moeten voldoen. Degenen die zich daaraan onttrekken, kunnen niet meer in dienst zijn van de gemeente.

13. BATAAFSE REPUBLIEK De vertegenwoordigers van ’t Fransche volk, gezonden by de legers van ’t Noorden, en van Sambre en Maas. Aan het Bataafsche volk Amsterdam, zonder uitgever, 1795. (1sten van Pluviose = 20 January 1795). 41 x 33 cm. Plano. Eenzijdig gedrukt op papier met watermerk Posthoorn van D. & C. Blauw. Gevouwen, lichte gebruikssporen, maar mooi.
€ 140
* Uit het prilste begin van de Bataafse Republiek: op 18 januari 1795 was stadhouder Willem V naar Engeland gevlucht en vond met de aankomst van de Franse legerkorpsen in de verschillende Nederlandse steden de omwenteling plaats: de patriotten die door de Pruisen waren verjaagd, kwamen de bestuurszetels van de Prinsgezinden weer innemen.
‘Een wederspannige Stadhouder had zig meester gemaakt van Uw Gouvernement. (…) Bataven! wy konden niet denken dat Gylieden tot dit gruwelyk bestaan medepligtig waart. Onze vyanden zyn ook de uwe. (…) Wy brengen geen schrik, maar ’t vertrouwen.’ Et cetera. In druk getekend door Gillet, Bellegarde, Lacoste, Joubert en Portier de l’Oise, de vijf leden van de Nationale Conventie, de Franse wetgevende macht, die Frankrijk in Nederland vertegenwoordigden. Knuttel 22463.

14. BELLAMY, Jacobus Proeven voor het verstand, den smaak en het hart. Dordrecht, De Leeuw en Krap, 1790. Herbonden in kunstleer. (8), 192 p. Gegraveerde titelpagina. 1e druk. Stevige (maar niet erg mooie) boekband van een ‘Studenten-bibliotheek’, jaartal 1978. Met moderne inscripties en lijmsporen op de eerste pagina’s.
€ 25
* Proza en poëzie uit het gelijknamige vernieuwende poëzietijdschrift, dat verscheen in 1784-1785, deels van Bellamy zelf, deels van anderen, maar geredigeerd door Bellamy, die reeds in 1786 overleed, 28 jaar oud.

15. (BEMMEL en DOORNENBURG). Jan de BEIJER Collectie van negen gravures van de dorpen Bemmel en Doornenburg in de Betuwe (1742), tezamen in 5 lijsten achter glas. De prenten zijn afkomstig uit ‘Het verheerlykt Nederland of Kabinet van hedendaagsche gezigten’, tussen 1745 en 1774 uitgegeven door Isaak Tirion. Enkele duplicaten.
€ 95
* De prenten werden getekend door Jan de Beijer (1703-1780) in 1742 en op de plaat gezet door Hendrik Spilman en ‘S.F.’. Vraag naar detailfoto’s.

16. BERTIUS, Petrus, & Jacobus ARMINIUS Twee dispvtatien: de eene D. Petri Bertii, van de ketterije Pelagij ende Coelestij. de andere D. Iacobi Arminii, van des menschen vrije-willekeur en hare crachten. Wt den Latijne overgheset. ‘s-Graven-Haghe, Hillebrant Iacobsz., 1609. Vroeg 20e-eeuws omslagje. (40) p. Op de titelpagina, p. (12) en achteraan een identieke houtsnede met vrouwenkop tussen twee cornucopiae. 1e druk. Het pamflet zelf is in goede staat. Het onbedrukte omslag (niet het oude pamflet) met stempels. Op het pamflet is met bruine inkt ‘806’ geschreven en met rode inkt (oudtijds) heel klein ‘dap. Arm:’.
€ 125
* Twee ‘rekkelijke’ artikelen over de betekenis van het Pelagianisme van de predikant Jacobus Arminius en de kartograaf annex theoloog Petrius Bertius, voorafgegaan door een uitvoerige uiteenzetting van de vertaler uit het Latijn, die de verschillen benadrukte tussen de theologie van de vijfde-eeuwse ketter Pelagius en de door de ‘preciezen’ als ketter beschouwde ‘rekkelijke’ predikant Jacobus Arminius (1559-1609). Knuttel 1646. Tiele 806.

17. BEVERWIJCK, Johan van Schat der gesontheyt; verçiert met Historyen, Kopere Platen, als oock met Verssen van heer Iacob Cats (…). In desen sevensten druck van nieuws oversien, ende op ontallijcke plaetschen vermeerdert. Op nieus vermeerdert met het Steen-Stuck, van deselve Autheur. Amsterdam, Cornelis de Leeuw, 1649. 15,5 x 10 cm. Perkament uit de tijd. (16), 682, (2), 86 p. Geïllustreerd met 27 kopergravures in de tekst en twee buitentekstplaten. 7e druk. Boekband in goede staat. Vochtvlek eerste pagina’s, achterste kneep wat los. Vrij goed exemplaar.
€ 425
* Gezellig populair-medisch boek met de versjes van Cats en met leuke illustraties, o.a. Icarus (p. 133), gramschap (p. 165), angst van helden voor muizen (p. 183), Bacchus (p. 443) en een pijprokende Indiaan (p. 457). Behartenswaardige gezondheidsadvyzen aan de hand van de deugden en ondeugden, spijzen en dranken, de vier elementen, de jaargetijden, de aard van de lichaamssappen, en de leeftijden. Het ‘Steen-stuck’ gaat speciaal over graveel ofwel niersteen.

18. (BIBLE EXCERPTS). HIBERNICUS, Thomas Flores bibliorum, sive loci communes omnium ferè materiarum ex veteri ac novo testamento excerpti, atque alphabetico ordine digesti. Cologne, Petrus Henningius, 1630. 14 x 8 cm. Contemp. calf, spine richly gilt. (4), 698, (6) p. Spine a bit rough, but looks good. Text partly browned. Some edges worn, a few pages with ancient bookworm traces, making some lines unreadable.
€ 75
* Popular book of bible citations in Latin compiled by Thomas of Ireland (fl. 1295-1338), in alphabetical order. Looks good on a bookshelf.

19. BOMMEN BEREND Copie van die informatien, confessien ende sententien, van die twee verraders ende conspirateurs tegens de steden Arnhem ende Doesburgh, consequentelick tegens den Staat der Vereenighde Nederlanden ondernomen. Arnhem, Jacob van Biesen, 1665. Blauw omslag. (14) p. Niet afgesneden. 1e druk. Op elke pagina is oudtijds geschreven ‘2e deel No. 29’. Aan de randen wat gekreukt.
€ 60
* Betreffende het verraad van de Vlaming Jan Muller en de Arnhemse visser Hendrick in de Kelder, die van plan waren om Christoph Bernhard von Galen, de bisschop van Münster, toegang over de Rijn te verschaffen, zodat hij Arnhem en Doesburg kon belegeren. Een uitvoerig verslag van het verhoor van en de strafzaak tegen deze twee mannen, en de uitgesproken straffen, die niet mild waren.

20. BOSSUIT, Francis van Cabinet de l’art de schulpture, par le fameux sculpteur Francis van Bossuit. Exécuté en yvoire ou ébauché en terre, gravées d’après les desseins de Barent Graat par Mattys Pool. Amsterdam, Mattys Pool, 1727. 28 x 20 cm. Halflinnen omslag (19e eeuw) met 85 losse bladen, alle uitgevoerd in diepdruk: overzicht van de inhoud, twee titelpagina’s, opdrachtpagina, portret en levensbeschrijving van Bossuit, portret en levensbeschrijving van Graat, en 77 van de 89 gravures naar Bossuits sculpturen. (Enkele bladen bevatten twee prenten, de nummering is 9-103). Omslag versleten. De prenten zijn in goede staat, sommige iets verbruind aan de buitenste randen, maar niet in het beeld. Helaas is de inhoud incompleet, de volgende twaalf prenten ontbreken: 17, 18, 29, 32, 41, 43, 52, 64, 78, 80, 95 en 97.
€ 295
* Francis van Bossuit (Brussel 1635 – Amsterdam 1692) was een virtuoos beeldhouwer en ivoorsnijder uit het hoogtij van de barok. Tot 1680 werkte hij in Rome, waar hij talloze voorbeelden vond in de klassieke beeldhouwkunst, daarna ging hij naar Amsterdam. In deze uitgave (de titel is in matig Frans gesteld) is een klein honderdtal van zijn werken zeer kundig gereproduceerd naar ontwerpen van de interieurschilder Barent Graat, gegraveerd door diens schoonzoon, de kunsthandelaar Matthijs Pool (1676-1740).

21. BOWES, Ann Testament op perkament, gedateerd 1 januari 1735. Perkament. 39 x 46 cm met klein uitvouwblad. Gevouwen en gesigneerd. Prima staat.
€ 150
* Dit is het testament van Ann Bowes (geboren omstreeks 1675), een weduwe, zuster van Martin Bowes uit Bury St. Edmunds en een tante van Ann, de vrouw van Philip Broke, en haar twee zussen Elizabeth en Isabella. Deze vier: Ann, Philip, Elizabeth en Isabella, zijn allemaal samen door Thomas Bardwell geschilderd op één beroemd familieschilderij.
“I Ann Bowes of Bury St. Edmunds in the County of Suffolk” vermaakte ongeveer 300 pond (= zo’n 50.000 huidige ponden) aan enkele leden van de familie en verschillende bedienden, maar het grootste deel van haar omvangrijke erfenis aan haar drie nichtjes Ann, Elizabeth en Isabella.

22. (BRITISH NUMISMATICS). Robert WITHY, John RYALL, John WHITE Twelve Plates of English Silver Coins from the Norman Conquest to Henry the Eighth Inclusive with a Calculation of their Respective Values and Short Observations upon each Plate, Principally Designed for the Use of Young Collectors and all Dealers in Silver. London, R. Withy & I. Ryall, Book and Print Sellers, 1756. 25 x 20 cm. Full calf, spine renewed. Engraved title plus 13 engraved plates of coins with tables and texts. 1st edition. Cover a bit worn. A few unobtrusive wormholes and stains.
€ 400
* Fascinating early coin collectors book about British coins with in the end a supplementary leaf of ‘Nummi Argentei’, ‘Ancient & Singular Coins, which were lately found near & in the Isle of Thanet’ and offered for sale by John White, ‘in hopes that it may be a means of discovering by Whom, in what Age, or part of Europe they were minted’: we now know that this is an early presentation of British and Continental sceattas!

23. CAFMEYER, Petrus de Historie van het Alderheiligste Sacrament van Mirakel. In deze nieuwe Druk merkelyk verbetert en vermeerdert door verscheide bewyzen, proeven, en naauwkeurige omstandigheden tot heden nooit in’t ligt gebragt. Brussel, Theodorus Crajenschot, 1770. 17 x 11 cm. Half kalfsleer met gemarmerde platten. (24), 160 p. Met 20 prenten (van 21?). Goedkope herdruk van een meerdelige uitgave uit 1720. Wat slijtage aan de band. Diverse notities in potlood.
€ 95
* Over het wonder van een heilige hostie die gered was van ontheiliging in 1370, gekoppeld aan hostievernietiging in de periode van de Beeldenstorm, eind zestiende eeuw. Met beeldende prenten van de gruwelen en een afbeelding van een munt.

24. CAMPE, Joachim Heinrich Historisches Bilderbüchlein oder die allgemeine Weltgeschichte in Bildern und Versen. Erstes Bändchen (aber nicht weiter erschienen). Braunschweig, in der Schulbuchhandlung, 1801. 15 x 10 cm. Einfacher alter Halbleineneinband. (18), 228 p. Mit 18 Kupfertafeln, 17 von diesen nach Entwurf von Franz Ludwig Catel und 1 nicht signiert. Schnitte marmoriert. EA. Etwas gebräunt und ein wenig lose. Name am Vorsatz.
€ 75
* Charmantes kleines Buch. Äußerlich nicht schön, aber ein Erstdruck mit feingestochenen Kupfern.

26. (CATHARINA VAN GENUA). MARABOTTO, Cattaneo Vita mirabile, et dottrina santa della beata Caterina da Genova, nella quale si contiene vna vtile, e cattolica dimostratione, & dichiaratione del Purgatorio. Con vn dialogo tra l’anima, & il corpo, composto dalla medesima. Napels, Francesco Savia voor Pietro Aniello Porrino, 1645. Perkament met titelschildje. (16), 428 p. Herdruk (1e druk: 1568). Perkament wat vuil, weggeradeerde naam op titel. Hier en daar een vlekje of een papierfoutje, maar verder een heel net exemplaar.
€ 200
* Heiligenleven (in het Italiaans) van St. Catharina (Fieschi) van Genua (1447-1510), die overigens pas in 1675 zalig werd verklaard en in 1737 heilig. Met achterin het boek de geschriften van deze heilige. Wellicht uit de boekerij van Emile Erens afkomstig.

27. CATHARINA VAN SIENA Dialogo della serafica vergine, et sposa di Christo S. Catherina da Siena diviso in quattro trattati. Nel quale profondissimamente si tratta della providenza di Dio. Et un breve compendio della sua vita, & canonizatione sotto il pontificato di Papa Pio II. Et nel fine se narra il suo felice transito. (Venice, 1611). Venetië, Giacomo Sarzina, 1611. Perkament met titelschildje. (32), 652 p. Houtsnede: de Kruisafname op p. (8). Met een renaissance-kapitaal en verschillende sierranden van zetmateriaal. In het Italiaans. Herdruk. Rug wat vuil, de naakte vrouw in het emblematische drukkersmerk is deels met oude inkt doorgestreept. Met enkele (17e-eeuwse) notities en onderstrepingen, maar verder een heel net exemplaar.
€ 295
* Dialoog van de goddelijke voorzienigheid van Catharina van Siena, voorafgegaan door een inleidende brief en de heiligverklaring door paus Pius II (1461), en gevolgd door enkele contemporaine teksten van vrienden van Catharina. Dit is een typografisch mooi, renaissancistisch boek, grotendeels gezet uit een prachtige cursieve letter. Wellicht uit de boekerij van Emile Erens afkomstig.

28. CATS, Jacob Ouderdom, Buyten Leven, en Hof Gedachten. Op Nieuws vermeerderd met des Auteurs Tachtig Jarig Leven en Bedenkingen op Zorgvliet. (Amsterdam, Erven Abraham van der Putt, ca. 1778). 18 x 11 x 6 cm. Perkament. Ca. 650 p. Niet afgesneden. Met illustraties. Herdruk. Perkament wat verbruind en gevlekt. Opnieuw in de band gezet met veel latere schutbladen (Van Gelder). Wat versleten, vooral de randen van de eerste pagina’s. Gegraveerde titel ontbreekt.
€ 50
* Verzameling van Cats’ bekende werken voor het gewone volk.

29. CERVANTES, Miguel de Histoire de l’admirable Don Quichotte de la Manche. Traduite de l’Espagnol. Nouvelle édition revûë, corrigée et augmentée. (Illustré). Paris, par la Compagnie des Libraires, 1722. 6 vols. Cuir de veau, dos et tranches dorés, chacun à 5 côtes et carapaces rouges. (8), 440 (12 pl); (6), 432, (6 pl); (8), 442, (9 pl); (10), 532, (8 pl); (8), 484, (13 pl); (8), 504, (6pl). Un total de 2842 pages et 54 gravures. Les reliures présentent une certaine usure, tandis que l’intérieur présente quelques petits défauts : brunissement local, marques de chevalet, déchirures sur les bords, quelques coins de page déchirés, etc.
€ 425
* Très intéressante édition ancienne de la traduction française de Don Quichotte avec l’extension par le traducteur, François Filleau de Saint-Martin, interrompue par sa mort en 1691 (Partie V de cette série), et l’achèvement de l’ajout par Robert Challe (Volume VI), publié pour la première fois en 1713. Ces deux volumes n’ont pas été inclus dans de nombreuses éditions ultérieures (à juste titre, bien sûr), mais ce sont des romans tout aussi captivants, baroques et picaresques du genre dans lesquels le Chevalier errant et sa sentinelle vit de nouvelles aventures. Le chevalier de la figure douloureuse ne meurt pas à la fin, comme dans l’édition originale de Cervantes, mais guérit de ses maux pour pouvoir vivre de nouvelles aventures. Par exemple, nous voyons ici à plusieurs reprises le sorcier gênant Parafaragaramus et le courtois seigneur du château Sieur Valerio; Sancho Panza est fait chevalier, ce qui bien sûr ne lui convient pas.
Ces deux dernières parties sont donc intitulées Suite de l’histoire de l’admirable Don Quichotte de La Manche. Un ensemble soigné avec 5 frontispices et 49 gravures hors texte. La partie V n’a pas de frontispice – cependant, c’est plus courant.

30. COCK, Hendrik de Overeenstemming der geloovigen van Nederland, uitgedrukt in brieven, uit onderscheidene provincien onzes vaderlands en uit Oostvriesland. Uitgegeven ter overtuiging van de wereld, dat het woord des Heeren waarachtig zij, opdat zij alle één zijn gelijk de Vader in hem en hij in ons dat ook alzoo de geloovigen in den Vader en Zoon één zijn: opdat de wereld geloove dat gij mij gezonden hebt, uitgegeven zonder namen der schrijvers, maar met aanwijzing van staat en woonplaats des schrijvers. Veendam, T.E. Mulder, 1834. Ingenaaid. (4), 56 p. Niet afgesneden. Rugje enigzins beschadigd. (&) Tweede verzameling van eenige brieven der geloovigen: ten blijke van hunner overeenstemming en ter openbaring van de dwalingen en het verderf onzer dagen. Veendam, T.E. Mulder, 1835. Ingenaaid. (4), 56 p. Afgesneden. Zonder omslag.
€ 35
* Twee delen. Nette exemplaren van belangrijke brochures van Hendrik de Cock, uitgegeven ten tijde van de Afscheiding.

31. CRAJENSCHOT, Theodorus Catalogus van boeken die by Theodorus Crajenschot, boekverkooper op den hoek van de Heeregragt en Heisteeg, te Amsterdam, gedrukt, aangekogt, en te bekomen zyn. 1757. Amsterdam, Theodorus Crajenschot, 1757. Los als katern. (16) p. Iets verbruind. Pennestreep op laatste pagina.
€ 100
* Verkooplijst met prijzen van rooms-katholieke lectuur en kerkboeken.

32. (CRIMINOLOGIE). SURINGAR, W.H. Bezoeken in de gevangenis, of voorlezingen en toespraken, gehouden in den kerker. Eene bijdrage tot teregtwijzing en verbetering van gevangenen, en tot de kennis van derzelver toestand en karakter. Tevens bevattende eenige merkwaardige bijzonderheden en karaktertrekken uit het leven van gevangenen en uit de gevangenis ontslagenen. Leeuwarden, G.T.N. Suringar, 1838. Herbonden in blind linnen. (2), xiv, 346 p. Niet afgesneden. 2e druk. Iets verbruind.
€ 60
* Dutch book about visiting prisoners.

33. CUPIDO Almanach der Grazien auf das Jahr 1776. Von Cupido. Cythere, bey Ganymedes, [1775]. 14 x 9 cm. Kartonniert mit Zierpapier. 126 S. 1 Kupfer (von 3), mit dem Bild von der jungverstorbenen Hamburger Schauspielerin Charlotte Ackermann (1757-1775). Alle Seiten mit typografischem Rahmen. 1. Auflage. Fuß des Rückenstreifens abgenutzt, etwas bestossen. Zwei Gravuren fehlen. Name auf Titel gekritzelt (BerendJan …). Leichte Gebrauchsspuren.
€ 95
* Sehr seltener humoristisch-erotischer Almanach, Text komplett, leider fehlen 2 von 3 Bilder. Inhalt: Kürzere und längere Gedichte erotischer Natur, sowie ‘Lotte bey Werthers Grab’ von Carl von Reitzenstein. Sogar die Planeten, der Kalender und andere übliche Almanachelemente wurden erotisiert.
‘Das niemals Berg und Thal zusammen kommen kann,/ Ist längstens ausgemacht; wie aber geht es an,/ Dass sich zum kleinen Fips die grosse Drolla schicket?/ Mein Herr, ists Fragenswerth? – Sie hatte sich gebücket.’

34. (DOELISTEN) De Caracteren der Opperbaasen, die uyt de Eerste Oorspronkelyke Zamelplaats van de Cloveniers Doelen der Stadt Amsterdam als Hoofden wierden gehouden. (Zonder plaats of uitgever, 1748). Modern omslag. 8 p. Gevolgd door ‘Loon na Werken’.
€ 30
* ‘Den Zevende komt op de baan/ En pronkt vol luyster met het Vaân,/Gelyk een Muytemakers Heul/ Als Parfumeerder Wyven-Beul’. ‘Den Achtsten volgd ook in de Rey/ Want Elie Dik-lip hoort’ er by,/ Hy is gewent als een Scharnak/ Te Leven van de Bedel-Zak’. ‘Roey uit, Roey uit het Boos geslacht; / Maakt Galgen voor die Guiten’. Agressieve steekdichten gericht tegen Daniël Raap en de Doelisten – een vroege democratische beweging in de Nederlanden van burgers die meer invloed wilden in het stadsbestuur, omdat de regenten zo corrupt waren. De Doelisten zelf bleken echter niet beter, eens dat ze meer invloed hadden gekregen. Wat is nieuw.
Knuttel 18071.

35. (DOELISTENBEWEGING – ROTTERDAM) Copie. Request door de burgers der Stad Rotterdam, geprezenteert aan de Edele Achtbare Vroedschap derzelver Stad op den 27 September 1747. Rotterdam, Gerrit van Rooyen, 1747. 32 x 20 cm. Vouwblad. Watermerk Leeuw in Hollands Tuin. Notitie in pen: Smithof.
€ 50
* Pleidooi van enkele Rotterdamse burgers om de lucratieve gemeentelijke ambten aan de meestbiedende te verkopen (‘mits dat de Koopers van de Protestantsche Religie zynde’), die ze aan anderen mogen verhuren. De regenten die toch al rijk genoeg zijn zouden hun ambten kunnen gebruiken om de schulden van het land te delgen en de schatkist bij te vullen: een vrijwillige gift. Deze burgers pleiten ook voor een vijftigste penning, ofwel een belasting van 2%, te innen teneinde leger en vloot te versterken ‘geconsidereert hebbende, de zoo zeer gevaarlyke toestandt van tijden, waar in wij ons bevinden, door het aannaderen van een zoo magtigen, als ontrouwe en listigen Vyandt’. Pamflet in groot formaat. Knuttel 17795.

36. [DONTECLOCK, Reginaldus] Een corte ende eenvoudige antwoorde op vier poincten. By Doctor Iacob Arminius in syn leven tegen ghesproken, als te syn ontschrift-matich, ende niet noodich om te gelooven: aengaende de Predestinatie Godts. Met een kordt ondersoeck, van vier poincten by Doctor Iacob Arminius hier tegen ghestelt (…) Maer hier teghens wort bewesen dat de oprechte Leere vande eeuwighe Predestinatie Godts, zulcx is, die altydts inde Ghereformeerde Kercke hier te Landen ghe-leert is. Ghestelt simpelyck by antwoort. Schiedam, Jan Wolffertsz., ‘Anuo M.D.X.I.X’ (= vermoedelijk 1611). Vroeg 20e-eeuws omslagje. (40) p. Vignetten. Gotisch lettertype. Het pamflet zelf is in goede staat. Het omslag (niet het oude pamflet) met stempels van de R.K. Leergangen plus een ‘Verwijderd’-stempel van de KB. Pagina 22 is onbedrukt gebleven!
€ 50
* Puntsgewijs opstel gericht tegen de predikant Jacobus Arminius (1559-1609). Dit is een van de op Google vindbare ‘Corte ende eenvoudige antwoorde’ afwijkende druk: op p. 21 zijn daar twee zinnen bijgevoegd, die hier ontbreken. Helaas is pagina 22 blanco, wellicht een fout van de drukker. Niet in Knuttel. Tiele 961.

37. DREXEL, Jeremias De zonne-bloeme, ofte de overeenkomste van den menschelyken wil met den goddelyken. Overgezet uyt het Latyn van den eerw. p. Jeremias Drexelius door den eerw. p. Franciscus de Smidt, beyde priesters der Societeyt Jesu. Gent, Bernard Poelman, (1796). 15 x 9 cm. Leer. 532 p. Schaafplekken aan rug, achterste kneep wat zwak. Achterin op de schutbladen inscripties in potlood uit 1833 van een familie Rouwenhoff.
Verkocht
* Met gegraveerde titel en vijf paginagrote gravures buiten de tekst. Contemporaine inscriptie op blanco schutblad: ‘T. Joannes Wilhelmus Singendonck professus ad Aquas beatae Mariae Virginis prope Weer… 1797’. Mooi oud boekhandelsetiketje uit Mechelen op binnenzijde voorplat: ‘Men vind-se te koop tot Mechelen by P.J. Hanicq, Boek-drukker op de Eyzere-Leen’. (IJzerenleen 22-24 om precies te zijn!)

38. DRIELENBURCH, Vincent van Christianus-Mercurius, ofte Christelijcken bode met twee brieven. d’eene ghesonden aen D. Iacobum Arminium den 19. aprilis, 1608. d’ander ghesonden aen Iohan Wtenbogaert den laetsten augusti, 1608. Amsterdam, Marten Jansz. Brandt, 1616. Vroeg 20e-eeuws omslagje. 32 p. Met grote emblematische titelprent, iets kleinere slotprent (uitgeversmerk), sierlijsten en initiaal. 1e druk. Het pamflet zelf is in goede staat. Het omslag (niet het oude pamflet) met stempels van de R.K. Leergangen en achterin een scheur.
€ 140
* Schotschrift van een Utrechtse regent tegen de twee ‘rekkelijke’ predikanten Arminius en Uyttenbogaert, in mooie uitvoering van een in religie en theologische disputen gespecialiseerde, Amsterdamse uitgever. Knuttel 2278. Tiele 1205.

39. FEITH, Rhijnvis Het graf, in vier zangen. Den Haag, J. Immerzeel jr., 1829. Contemporain karton. (2), XIV, 108 p. Met door Reinier Vinkeles gegraveerde titelpagina. 3e druk. Band iets versleten. Stempel op titel van ‘De Missionarissen van het Heilig Hart van Jezus’ te Heverlee (Leuven).
€ 45
* Inliggend een fragment uit Feiths gedicht ‘Ouderdom’ (1802) en een artikel van P.J. Buijnsters over ‘Het graf’.

40. FLORIAN, Jean-Pierre Claris de Estelle. Uit het Fransch. Amsterdam, Johannes Allart, 1790. 13 x 8 cm. Halfleer. (32), 190 p. Titelgravure van Reinier Vinkeles. 1e druk. Wat versleten en verbruind.
€ 25
* Schaarse Nederlandse vertaling, die nog verscheen tijdens het korte leven van de auteur (1755-1794).

41. FLORIAN, Jean-Pierre Claris de Théâtre de Florian. Tome 1 et 2. Paris, A.A. Renouard, 1820. Complet en 2 vols. 14 x 9 cm. In-16 plein veau marbré. (4), 244; (4), 248 p. Avec des gravures gentils. Bords un peu usés.
€ 25

43. FRANCQ VAN BERKHEY, Joannes Le Verklaaring van de Zinnebeeldige Eeuwprint, op den Staatelyken Vierdag, van het Tweehonderdjaarige Eeuwgetyde der Oprichtinge van Hollands Hooge School, binnen de stad Leyden. Zonder plaats of uitgever, 1775. Gevouwen vel (39 x 27 cm) met watermerk ‘D&C Blauw’. Vage kreukjes.
€ 45

44. GAVIN, Antonio Le Passe-par-tout de l’Eglise Romaine, des Dietrichs, dessen sich die Römische Kirche an statt der Schlüssel Petri bedienet, Anderer Theil. Oder: Die Betrügereyen der Pfaffen und Mönche in Spanien. Nach dem Englischen Original ins Teutsche übersetzt. Zweyte Auflage. Keulen aan de Rijn, zonder uitgever, 1730. Kalfsleer uit de tijd. 522 p. Met 8 gravures. 2e druk. Rug en randen wat versleten. ‘M.v.C.’ in gouden letters op de voorkant. Enkele geschreven cijfers op de binnenkant van de band. Monogramstempel in een hoekje van de titelpagina. Tekstpapier verbruind.
€ 45
* ‘Over de meestersleutel (loper) waarvan de Roomse Kerk zich bedient in plaats van de sleutel van Sint Petrus’. Deel twee van drie over de uitspattingen van de ontaarde geestelijkheid van Spanje, maar ook elders (Pausen, Ieren). Antonio Gavin (1682-1750) was aanvankelijk katholiek priester in Zaragoza. In 1733 vertrok hij naar Amerika, waar hij werkte als Anglicaans priester in Goochland County, Virginia, tot zijn dood.

45. GÉBEL, C. Tafereel eener ontvlugting van drie Scheveningsche visschers, met een bootje uit Engeland naar Holland, in Januarij van den jare 1781. Den Haag, J.P. Beekman, 1831. Karton. (14), 34 p. Met staalgravure van J.C. Bendorp naar J.C. Schotel op de titelpagina. 1e druk. Band aan de randen wat brekelijk, rugje versleten, iets gevlekt. Met achterin de naam van fotografe Marianne Dommisse.
€ 40
* Dichtwerk over de barre tocht van drie Scheveningers die Engelse gevangenschap ontvluchtten. Met dramatische titelprent van de beroemde zeeschilder Schotel.

46. GELLERT, C.F. Brieven, benevens eene verhandeling over den goeden smaak in het schrijven van brieven. Utrecht, J. van Schoonhoven, 1776. 16 x 10 cm. Karton. (16), 288 p. Met titelgravure. Gedrukt ‘Te Utrecht, ter Boekdrukkerye van J.F. Rosart’. Band geschaafd. Naam voorin geschreven: A. van Wessem? met ‘1890’.
€ 90
* Aardige titelgravure van een man die zit te schrijven in een bibliotheek, gesigneerd ‘Fritzschius’. Jacques-François Rosart (1714-1777) was een beroemde stempelsnijder en lettergieter.

47. GERMAN-AMERICAN ALMANAC Des Bauern und Handwerksmannes Calender für das Jahr 1843. Philadelphia, Mentz und Rovoudt, [1842]. Sewn with cloth strip. 34 p. Illustrated. First edition. Worn and soiled as usual. Creased, corners damaged, one larger tear in p. 29/30. Last 2 pages missing.
€ 30
* A.o. about General Logan, Lord North and Adam Poe. In poor condition, but an interesting witness of the early days of Pennsylvania and its German-American inhabitants. Nice illustrations.

49. GOOILAND Placcaet op ’t stuck van de Jacht in de Houtvesterye van Goylandt, aen de Oost-zyde van de Reviere de Vecht gelegen. Den Haag, Hof van de Stadhouder, 1675. 38 x 34 cm. Eenzijdig bedrukt aanplakbiljet. Veertien artikelen grotendeels gezet uit ‘gotische’ letter en gedateerd 1 maart 1675. In druk gesigneerd door G.H. Prince d’Orange (= Stadhouder Willem III) en zijn secretaris C. Huygens (= Constantijn Huygens jr.). Aan de randen wat zijscheurtjes en kreukjes. Horizontale vouw wat ingescheurd.
€ 125
* Op 18 januari 1675 was de jacht in de Houtvesterij van Gooiland door de Staten van Holland zonder overleg van de Erfgooiers overgegeven aan stadhouder Willem III. Dit plakkaat behelst de nieuwe regels in het gebied: een streng verbod op de jacht en het weiden van vee door onbevoegden in de Houtvesterij van Gooiland ten oosten van de Vecht. Klemmen en eieren uithalen zou bestraft worden met een boete van 25 zilveren guldens. Schippers noch voerlieden mochten buitengemaakt wild aannemen, eveneens bij verbeure van 25 guldens. Boeren en andere bewoners van het gebied moesten de hand houden aan deze verboden, zo niet dan kostte het die arme sloebers vijftig klinkende pegels.

50. GORKUM Octroy, van de Nieuwe Keuren, raakende de Electie der Magistraten, binnen de stad Gorinchem; geobtineert den xxiijsten Augustus xvjc twee-en-vyftig. (&) Nader Octroy, op’t bestellen van de Magistrature der stad Gorinchem; verkregen den 22sten July 1662. Gorinchem, Henrik Haansberg, 1702 (2 x). Twee publicaties in één omslag. Genaaid met gemarmerd omslag. (8); (8) p. Beide met identiek martiaal stadswapen van Gorinchem in houtsnede op de titel. Herdruk. Als doublet verwijderd uit de Koninklijke Bibliotheek blijkens twee stempeltjes op de titel van de eerste brochure. Omslag iets versleten, eerste pagina’s verbruind.
€ 75

51. GRONINGEN, ORDONNANTIE Instructie voor lieutenant ende hooftmannen, mitsgaders secretarien ende dienaeren vande Gerichts-camer der Provincie van stadt Groningen ende Ommelanden, waer nae sy sich van wegen de Hooge Overicheyt ende Heerlickheyt derselver, inde bedieninge haeres Ambts respectievelijck sullen hebben te reguleren. Groningen, Wed. Edzard Huysman, 1667. Zonder omslag, uit convoluut. 60 p. Met groot Gronings wapen en grote initiaal I. Netjes. Veel regels oudtijds in pen onderstreept.
€ 75
* Uitvoerige regeling voor de politie te Groningen, drie-en-een-halve-eeuw geleden. Authentiek!

52. GROTIUS, Hugo Hugonis Grotii De iure belli ac pacis libri tres. Cum adnotationibus selectis Joann. Frid. Gronovii, & auctioribus Joannis Barbeyracii. Accedit H. Grotii dissertatio de mari libero; et libellus singularis de aequitate, indulgentia, & facilitate. Edidit atque praefatus est Meinardus Tydeman. Trajecti ad Rhenum (Utrecht), ex off. Ioannis a Schoonhoven & soc. (Johannes van Schoonhoven), 1773. 20 x 13 x 7 cm. Perkamenten prijsband met wapen van Amsterdam op beide kanten, vergulde rugversiering en resten van linten. Gegraveerde titel en frontispice. XLVIII, 1048, 43 (Mare Liberum), 35 (register) p. Op de rug een oudtijds met inkt geschreven titel plus uitgelopen inktvlek. Band aan de randen iets versleten, wat grauw. Van binnen gaaf, mooi en onbeschreven.
€ 150
* Degelijke klassieke uitgave met Amsterdamse prijsband, maar geen spoor van een schoolprijs. Met commentaren van J.F. Gronovius en Jean Barbeyrac. Editie en voorwoord zijn van Meinard Tydeman (1741-1825), die van 1766-1790 hoogleraar te Utrecht was. Hij was overigens een voorvader van Mary Dresselhuys.

53. (HERTOGENBOSCH, ‘s) / Joseph HAYDN Programma der feesten, te geven ter gelegenheid van de viering van het 700jarig bestaan der stad ‘s-Hertogenbosch. 17-23 juli 1885. ‘s-Hertogenbosch, C.N. Teulings, 1885. Geniet. 20, (38), (28) p. Niet afgesneden. Met mooie advertenties achterin, waaronder één (van Handelsdrukkerij Teulings) in kleuren. 1e druk. Bruine vlekjes voorop, naam voorin met datum 1969.
€ 35
* Uitvoering van Die Jahreszeiten van Haydn met complete bezetting van koor en orkest én met de complete tekst in het Duits.
De in rood en zwart op blauwgrijs gedrukte omslag is aan de voorkant versierd met een historiserende tekening, aan de achterkant met een interessante advertentie annex prijslijst van boekbinderij C. Nederveen: waar een halflinnen octavo boekband voor 80 cent te leveren was, kostte een kalfsleren band 3,80 gulden en een boekband van heelmarokijn f. 4,75. Het werkloon voor het in de band zetten kostte 35 cent en de kop vergulden veertig cent.

54. (HERTOGENBOSCH, ‘s). HEINSIUS, Daniel Rerum ad Sylvam-Ducis atque alibi in Belgio aut a Belgis anno MDCXXIX gestarum Historia. Cum Privilegio. Leiden, Elzevier, 1631. 29 x 20 cm. 18e-eeuws? gestippeld kalfsleer. (12), 143, (25) p. Met gegraveerde titel (ontworpen door Cornelis Claeszoon Duysend) en 10 prenten (o.a. van W. Hondius), deels uitslaand of over twee pagina’s: kaarten en technisch-schematische weergaven. Geheel in het Latijn. Met een voorrede en een lofdicht van Constantijn Huygens (‘In Danielis Heinsii Equitis Ad Sylvam Ducis, alibique in Belgio, aut a Belgis, rerum gestarum Anno MDCXXIX Historiam’, later opgenomen in Momenta desultoria). 1e druk. Band wat versleten. Prenten bruingevlekt, het hele boek is deels watervlekkig.
€ 320
* De eerste uitgave van Daniël Heinsius’ verslag van het kostbare, maar uiteindelijk succesvolle beleg van de door de Spanjaarden bezette, strategisch gelegen vestingstad ‘s-Hertogenbosch door stadhouder Frederik Hendrik van Oranje in 1629.
Interessante provenance: op de titelpagina is met sierlijke krullen in de titelcartouche geschreven ‘Del Marchese Sfondrato/ Ant.fl. 3-14’. Dit kan alleen Sigismondo Sfondrati, markies van Montafia betreffen, een Italiaanse generaal in het Spaanse leger, die in 1637 aan het Beleg van Venlo deelnam en na een lange carrière in de Tachtigjarige Oorlog in 1652 zou sneuvelen bij Grevelingen (Gravelines). Allicht was een werk over de verovering van Den Bosch voor Sfondrati een belangrijk studieboek. Van hem is dit boek dus gekocht voor drie gulden en veertien stuivers.
Een tweede provenance wordt verklapt door een uitvoerige Latijnse inscriptie op het schutblad, deels in dichtvorm, waaruit blijkt dat Magister Petrus Coveliers van het Gymnasium van Hoogstraten het boek als prijs heeft uitgereikt aan de jeugdige Wilhelmus Swaeck uit Rotterdam, en wel op 28 augustus 1770, een ‘probus ac ingenius adolescens’, de beste van zijn klas. Wellicht is deze Rotterdamse snaak de W. Swaeck die in 1786 tot pastoor te Noordwijkerhout werd benoemd, en tevens de in 1798 te Noordwijk woonachtige W. Swaeck die een van de duizenden was die aan de Eerste Nationale Vergadering verzochten om een Constitutie voor het Bataafsche Volk.
Kortom, een boek dat zijn waarde als studiemateriaal in verschillende eeuwen heeft bewezen!

55. (HERTOGENBOSCH, ‘s). OUDENHOVEN, Iacob van Silva-Ducis Aucta & Renata of een Nieuwe ende gantsch vermeerderde beschrijvinge van de Stadt van s’Hertogen-Bossche, vervatende des selfs begin en voortganck, soo van Geestelijcke als Wereldtlijcke Gestichten, oprichten van ’t Capittel, ende Collegien, maniere van regeeringhe, ende hare privilegien ende vryheden, bevorderinghe van haer Bisdom ende Bisschoppen, ende meer andere dingen. (&) Een nieuwe ende vermeerderde beschryvinge van de Meyerye van ’s Hertogen-Bossche, behelsende alle de Baronijen, Heerlijckheden, Steden, Casteelen, Vlecken, Dorpen, Gehuchten (&c.). s’Hertoghen-Bossche, Gedruckt by Ian Scheffers, ende Iacomina van Oudenhoven, weduwe van Isaac van Dockum, 1670. Perkament. (10), 242; (6), 152 p. Voorin een gegraveerde titel met wapenschilden en een panorama van Den Bosch. In beide boeken het drukkersmerk met schaapherders (‘scheffers’). De stevige perkamenten band is stoffig en gevlekt, voorzien van meetkundige lijnen (!?), achterop blauwe vlekjes en er zijn geen opgeplakte schutbladen. Toch een goed exemplaar, gedrukt op mooi papier.
€ 275
* Twee standaardwerken over ‘s-Hertogenbosch, zoals gewoonlijk samen in één band gebonden.

56. (HESPE, J.C.) Na-courant op den Diemermeerschen nu genaamt Nederlandschen courant./ Na-courant op den Nederlandschen courant/ Deeze na-courant (…) (11 nummers). Amsterdam e.a., Schweepe, Harmanus Koning, e.a., 1783-1784. 44 x 27 cm. Per nummer één blad aan beide kanten bedrukt. Randen gekreukt, gevouwen.
€ 190
* Nummers 1-7 en 30-33 van deze onder verschillende titels verschenen prinsgezinde courant. Er zouden er 59 van bestaan. In de NCC zijn alleen de nrs. 1-6 aanwezig (KB). Met uitvoerige stukken van veelal heftig proza, van verschillende auteurs.

57. HOOGVLIET, Arnold Abraham, de Aartsvader, in XII boeken. De zesde druk. Rotterdam, Jan Daniel Beman, 1754. 20 x 16 cm. Heel kalfsleer. (58), 288 p. Met drie prenten: gegraveerde titel (Jan Wandelaar), boekdruktitel in rood en zwart met kleine gravure van Simon Fokke, en een wapenprent (met portretje van keizer Justinianus). Veel inleidende gedichten, waaronder drie bij het verschijnen van de vierde druk. 6e druk. Aan de randen iets beschadigd. Enkele lichte verkleuringen, maar in goede staat.
€ 60
* Immens populair lang gedicht, waarvan in ruim een eeuw tien drukken zouden verschijnen. Vaak voorzien van een prentenserie, maar niet altijd – hier niet.

58. HOORN, Pieter Laurisz. van Geslacht Reeckening van Dirck Jonge Jan ende Commertje Jan Cocken Dogter. Ao 1602. Dit Geslacht Reeckening hebbe doen maken Pieter Laurisz. van Hoorn en zijn huisvrouw Annetje Klaasz. Knynenburg, [ca. 1775]. Plano. 55 x 44 cm. Gevouwen. Opgebouwd uit typografisch materiaal en versierd met enkele kleine vignetten.
€ 65
* Commertje overleed in 1602, 97 jaar oud. Pieter van Hoorn liet dit overzicht maken van haar en haar nageslacht – in feite een stamboom. Zie J. le Francq van Berkhey, p. 388 in Maendelykse uittreksels, of de Boekzael der geleerde werrelt, deel 62, 1776. Niet in de NCC. De scan vertoont de rechteronderhoek van het blad.

59. (HORATIUS FLACCUS, Quintus). OMMEREN, Richeus van Quintus Horatius Flaccus beschouwd als mensch. (&) Quintus Horatius Flaccus beschouwd als burger van Rome. Rotterdam, P.D. Hengst, 1789. Ingenaaid met grijs omslag. vi, 218 p. Niet afgesneden. Gegraveerde titelpagina. 1e druk. Flinke watervlek.
€ 30
* Twee redevoeringen met vele geleerde aantekeningen. Van Ommeren (1757-1796) was rector van het Gymnasium te Amsterdam. Dit is zijn enige niet in het Latijn geschreven boek.

60. HUWELIJKSZANGEN Klinkdicht, op het Huwelyk van den hoog edelen gestr. heer, myn heer Jan Nicolaas Christiaan van Kretschmar, en de hoog edele juffrouw, mejuffrouw Marie Jacoba Mogge van Haamsteede, plechtig verëenigt den V. van Bloeimaand MDCCL. Zonder plaats of uitgever, 1750. 27 x 21 cm. In moderne kartonnen band beplakt met marmerpapier. 6 p. (met oortje). Met initialen en sierstukken. 1e druk. Opgeplakte schutbladen niet helemaal gaaf. Het boek zelf heeft wat vlekjes.
€ 35
* Gedichten van Rijkje Oudkerk-Bubbezon en Abraham Marteilhe. Mogelijk een bindersproefstuk.

63. (INCUNABLE). LACTANTIUS, Lucius Caecilius Firmianus Opera. De divinis institutionibus libri septem; De Ira dei; et Opificio hominis cum Epithomon eiusdem. Venice, Vincentius Benalius, March 22, 1493. 30 x 21 cm. Early 19th century vellum with old marks of the University of Leiden. 139 leaves (first blank missing). Capital spaces with guide letters. Roman type with some sprinklings of Greek. At the beginning a handwritten register of words for this Lactantius. At the end part of a written register extracted from Cassius Dio. On the first text page a stamp of Leiden University signifies that the book was sold, signed by W.N. du Rieu, Leyden Librarian 1880-1897. Marginal notes in old hands (mainly in one hand, the same as the author of the registers). Some old page numbers partly cut off, in the beginning some stains.
€ 4500
* Austerely elegant incunable, discarded in the 19th century from Leiden University, with alphabetical registers and learned manuscript notes probably from the 16th century. 135 complete copies in ISTC. Goff L-11.

64. JOBERT, Louis Lodewyk Joberts Kennisse der aloude en hedendaagsche gedenkpenningen. Zynde hier bygevoegd veele nieuwe ondekkingen; Als mede eene Lyst van alle de Romeinsche Keizers en Keizerinnen, vorsten, vorstinnen en dwinglanden, welker beeldenissen op de gedenkpenningen gevonden worden, van Julius Caesar af tot Heraclius toe (…). Uit het Fransch vertaald en met Aanteekeningen verrykt door Mr. J.A. Leiden, J.A. Langerack, 1728. Herbonden in stevig, modern kunstleer. 462, (50) p. 11 uitslaande bladen met afbeeldingen + kleine gravure op de titelpagina. 1e druk. Papier wat verbruind, enkele watervlekken, maar compleet.
€ 140
* Naslagwerk samengesteld door de Franse numismaat, de jezuïet Louis Jobert (1637-1719), bewerkt door Joannes Alensoon (Alençon, 1683-1769), van wie ook een uitvoerig, zorgvuldig opgesteld reisjournaal van Italië uit 1723-1724 bekend is. Met veel wetenswaardigheden en aanwijzingen over het verzamelen, o.a. met betrekking tot de zeldzaamheid. Leuk om te lezen!

65. JOURNAL DES ARTS Journal des Arts. Publié sous les auspices d’une société d’artistes, d’hommes de lettres et d’hommes du monde. Première année nr. 1 & 16. 10 Août et 29 Septembre 1848. Bruxelles, Journal des Arts, 1848. 44 x 29 cm. 4 p. Avec étampille de 4½ c. Nr. 1 un peu bruni. Nr. 16 taché à la fin (diverses couleurs brunes d’aquarelle).
€ 45
* Nr. 1: Déclaration du but et de la mission du Journal. Nr. 16: Nouvelles des salons et d’un grand concert et bal.

66. JOUY, E. & A. RAY Les Hermites en Prison. Faisant suite aux observations sur les moeurs et les usages français au commencement du XIXe siècle par E. Jouy. Ornée du portrait des Auteurs, de deux gravures et six vignettes. Paris-Londres, Ladvocat-Martin Bossange et Cie., 1823. Halfleer met gemarmerde platten.

67. [JUNQUIÈRES, Jean-Baptiste de] Caquet-Bonbec, la poule à ma tante. Poème badin. Nouvelle édition, corrigée et augmentée d’un chant. [Paris, Pancoucke], 1764. Morocco-backed boards with gilt spine (19th century). 78 p. Finely engraved frontispiece (girl in the kitchen with chicken and egg (and box bed, cat and cabbage) by H.-F. Gravelot. With nice typographical vignettes. New, improved edition supplemented with a song (1st edition 1763). Spine damaged and somewhat worn at the edges. With label ‘Aus der Bücherei von Fedor v. Zobeltitz’ and some old notes on the endpapers.
€ 85
* Naughty biography of ‘my aunt’s chicken’, that is, a beautiful girl, in which the clergy are strongly censured. Cohen (Guide de l’amateur de livres à gravures du XVIIIe siècle, 6th ed., 1912) col. 523-524. Fedor von Zobeltitz, a German author and great book collector (1857-1934), had his first book collection auctioned in 1910 by auctioneer friend Martin Breslauer. His second one was purchased by the German Reich in 1921 and donated to the city of Leuven as a reparation payment for the library destroyed by the Germans in 1914.

69. KERKDIENSTEN Texten gepredikt te Amsterdam in de Gereformeerde, Nederduitsche, Waalsche en Engelsche, als ook in de Luthersche Kerken op den Dank, Vast- en Bededag. Den 1 Maart 1775. Amsterdam, David Frantzius Berntrop, 1775. 55 x 44 cm. Groot affiche, eenzijdig bedrukt. Gevouwen, wat gevlekt, met een flinke scheur die bovenaan door één letter heengaat (maar hij zit er nog aan, zie afbeelding), en de nodige slijtage.
€ 45
* Overzicht per kerk onder vermelding van de naam van de predikant (o.a. Cave, Chaufepié, Klap, Longueville, Perizonius, Serrurier) en de bijbeltekst. Ook met overzicht van de resultaten van de collecte van 1724-1774 (het laatste jaar was het hoogst: 18330 gulden en vijf stuiver). Zeldzaam!

70. KRUL, Jan Harmensz. J. Krul Wereldt-hatende noodtsaeckelijck. Genomen uyt Levitico in ’t 20. Capittel. Amsterdam, Jacob Aertsz. Calom, 1627. Oblong 9.4 x 13.4 cm. Sewn with decorative Dutch flower paper with gaudy colors. 136 = 132 p. First two pages (A1 and A2, title and portrait) in photocopy! Otherwise in very good condition.
€ 150
* The first poetical work of Krul (c.1602-1646), a didactic poem taking its material from the Bible. Unfortunately this very rare and delicate book is incomplete.

71. LA FONTAINE, Jean de La Fontaine en miniature. Warum-Darum en Westphalie, & London, Baylis, Deboffe and Dulau & Co., 1796. 17 x 10 cm. Worn old wrappers. (4), 180 p. Uncut. Cover almost worn away. The bookblock in good condition.
€ 50
* Fables and fragments of Jean de La Fontaine. What a curious place: Warum-Darum en Westphalie. Apparently the publisher-editor was a gentleman who had fled France during the French Revolution. Rare: only one in Worldcat (Oxford), and a mystery!

72. (LANGENDIJK, Pieter). HOUBRAKEN, Jacob ‘Zie Langendijk, het puik der Dichtren aan het IJ’. Portretgravure. Originele kopergravure met epigram van E. Visscher. Circa 1750. Papierformaat 20,5 x 15,5 cm. In eenvoudig passepartout geplakt (plakband aan de achterkant). Signatuur ‘J. Houbraken sculp.’ linksonder in de plaat.
€ 25
* Zwierig portret van de dichter (1683-1756) met langkrullige pruik en elegante mantel die over de cartouche uitbloest, waaronder de kalligrafische poëtische kenschets: ‘De nijd begrimme dien inboorling van het Spaeren/ Vrij vrucht’loos van ter zijde: Apol lauwriert zijn hoofd,/ En Neêrland heeft zijn werk d’onsterflijkheid belooft.’ Was getekend: E. Visscher. Fraai.

73. LICHTENBERG, Georg Christoph Ausführliche Erklärung der Hogarthischen Kupferstiche, mit verkleinerten aber vollständigen Copien derselben von E. Riepenhausen. (Gesamttext in 14 Teilen, zusammen in 9 Bänden, plus 1 Duplikat). Göttingen, Dieterichs, 1794-1835. 15-16 x 9-10 cm. Kartonnierte Einbände aus der Zeit mit Kalbslederrücken. 1. und 2. Druck. Mit zusätzlichem Exemplar von Teil 9. Ohne den Atlas. Einbände berieben bei den Teilen 1, 7 und 9. Mit Stempeln und Namen aus dem frühen 19. Jahrhundert. Innen in ausgezeichnetem Zustand.
€ 195
* Der Text des genialen Philosophen und Schriftstellers Georg Christoph Lichtenberg (1742-1799) ist vollständig, aber der Atlas mit den verkleinerten Reproduktionen von Hogarths Kupferstichen von Ernst Ludwig Riepenhausen fehlt, wie oft (es handelt sich um einen stämmigen Folioband, während die Textbücher klein sind).
Dieses Set wurde (vor langer Zeit) aus drei verschiedenen Sets zusammengestellt, alle aus Dänemark. Die ersten sechs Teile sind separat in goldgepunktetem Kalbsleder mit schwarz-grau marmoriertem Papier und grünen Rückenetiketten gebunden. Alle diese haben die Unterschrift des Besitzers [Graf] ‘Bille-Brahe’ und einen Hvedholm-Stempel, von dem Schloss im Süden der Insel Fünen, das die Familie Bille-Brahe besaß.
Teil 7 (und der Doppelteil 9) tragen braun-grün-rot marmoriertes Papier und einen Stempel ‘Tilhører Grevskabet Christiansholm’ (=’zur Grafschaft Christiansholm gehörend’, jetzt Schloss Aalholm auf Lolland, höchstwahrscheinlich von Graf Frederik Christian Raben gekauft). Teil 8-12 und 13-14 wurden gebunden in zwei etwas neueren Halbkalbsledereinbänden mit dunkelgrau marmoriertem Papier und hellblauen Rückentickets, dabei alle Schnitten rot gefärbt, mit den Grevskabet Christiansholm-Marken. Diese letzten sieben Teile 8-14 sind nicht als solche gekennzeichnete Nachdrucke mit genau demselben Text (und Jahreszahlen auf den Titelseiten), aber einem anderen Layout, sodass weniger Seiten benötigt wurden. == Fühlen Sie sich frei, um weitere Informationen zu bitten.

75. LIEDJES De tweede nieuwe Overtoomsche marktschipper, of Durkerdammer kramer. Geladen met liederen uit de oude- en nieuwerwetsche doos. Versierd met eigenaardige figuren. Amsterdam, F.G.L. Holst, (ca. 1845). 16 x 10 cm. Ingenaaid met eenvoudig grijsblauw omslag. 64 p. Met gevarieerde houtsneden geïllustreerd. Rugje en randjes wat versleten, iets roest, maar het binnenwerk is gaaf.
€ 60
* Populaire liedjes met aardige plaatjes! Deze editie verscheen ca. 25 jaar eerder dan de uitgave van G. van der Linden.

76. LOON, Gerard van Aloude Hollandsche Histori der keyzeren, koningen, hertogen en graaven welken, sedert de komst der Batavieren in het thans genaamde Holland, tot de herstelling van ’s Graaven Florents den eerstens zoon, aldaar het Hooggebied gehad hebben. Beweezen en bevestigd door de woordlyke getuigenissen van zoodanige Schryvers, welken in en naast die Tyden geleefd hebben, als de beschreevene zaken zyn voorgevallen. En voorts nog versierd en opgehelderd met de noodige Landkaarten, Geslachtslysten, Keyzer- en Koninglyke Penningen en veelvuldige andere Gedenkstukken, in die overoude tyden gemaakt. ‘sGraavenhaage, P. de Hondt, 1734. Twee delen. 49 x 31 cm. Halfleer, beide delen zijn met twee verschillende marmerpapieren bekleed. (44), 348, (20); (3), 360, (24) p. Deel 1: Met titelprent, frontispice en gegraveerd wijdingblad, drie dubbelbladige prenten en zes enkelbladige; vier stambomen (geslachtslijsten) op dubbele bladen en 12 dubbelbladige kaarten. Deel 2 heeft 17 geslachtslijsten (geen overbodige luxe in deze tekst, een gedetailleerde geschiedenis van het Jutlandse, Karolingische, Saksische, Luxemburgse en Ottoonse vorstenhuis en andere geslachten uit de vroege middeleeuwen, een kaart, drie prenten in verschillende formaten, benevens een (identiek) frontispice. Daarbij ook een grote, gedetailleerde gravure aan het begin van de tekst. Beide boeken hebben vele kleine gravuurtjes van munten en penningen in de tekst plus levendige in koper gegraveerde kop- en sluitvignetten. 1e druk. De boekbanden zijn versleten en het naaisel is wat los. Groot papier, niet afgesneden, met brede marges, sommige bladzijde-uiteinden wat versleten. In deel 2 rond p. 170 en rond p. 180 flinke bruine vlekken in de tekst, en een naam in potlood (‘Juffr. Klerbeert’).
€ 250
* Opus magnum van de jurist, geschiedkundige en munt- en penningverzamelaar Mr. Gerard van Loon (1683-1758) over de geschiedenis van Nederland. Het eerste deel gaat over de Romeinen, de Bataven en de Kaninefaten en wat daarvan resteert: de Brittenburg bij Katwijk bijvoorbeeld, naast de vele munten waar Van Loon extra op gespitst was. Het tweede deel gaat over de periode 600-1200, waarbij de uitvoerigheid en de precieze details de moderne lezer blijven imponeren – Van Loon verzamelde zijn materiaal in een tijd waarin er van archeologie nog geen sprake was. Dit schitterende, reuzengrote boekwerk heeft hier een heel eenvoudig kleedje: de hap-snap-gemaakte banden zijn sleets en in deel twee is zo te zien een kopje thee omver gegaan. Maar je kunt het nog altijd genietend doorbladeren en turen naar de hypergedetailleerde kopergravures.

77. LOON, Gerard van Hedendaagsche Penningkunde, zynde eene verhandeling van den Oorspronk van’t geld, de opkomst en’t onderscheyd der Gedenkpenningen; den Aardt en de Rekenwyze der Legpenningen; de wyze van’t syfferen der ouden, den oorspronk der Syfferletteren, Toverpenningen en Noodmunten. Midsgaders van de vaste Grondregelen, die in ’t ontwerpen, vergaderen, schikken en behandelen der Penningen moeten worden inachtgenomen. Den Haag, Christiaan van Lom, 1732. 49 x 31 cm. Karige 18e-eeuwse interimband van zacht karton, op de rug met touwen genaaid. Groot papier, niet afgesneden, met zeer brede marges. (12), 390, (26) p. Met vele kleine gravuurtjes van munten en penningen. 1e druk. Enigzins los.
€ 375
* Met uitvoerige inleiding over historische numismatiek vanaf het primitieve geld (larins!) en het brons van de oude Romeinen, gedetailleerde beschrijving van penningen uit de 16e-18e eeuw met uitvoerige toelichting, en ook aanwijzingen voor het verzamelen en de behandeling van munten. Met registers, ook van inscripties. Vraag om foto’s. == Translation from the Early Modern Dutch of the full title: “Contemporary Numismatics, being a treatise on the origin of money, the rise and the distinction of the commemorative medals; the Nature and the Method of Medals; the way of the counting by the ancients, the origin of the ciphers, Magic tokens and Emergency coins. Also of the fixed Basic Rules which must be observed in the design, collecting, arrangement and treatment of the Pennies.”

78. (LOOSJES Pz., A., met Petronella MOENS) Rijkdom, middelbare stand en armoede. In drie bespiegelingen met (3) plaaten. Haarlem, A. Loosjes Pz., 1803. Perkament. IV, 208 p. Gegraveerde titel door R. Vinkeles naar ontwerp van de auteur. 1e druk. Plakker met viltstiftnummer op de rug. Stempel op titelpagina (zie afb.). De platen hebben een watervlek.
€ 45
* Mooi boek op zwaar papier gedrukt. Proza en poëzie.

79. LUYKEN, Jan Voncken der Liefde Jesu, van het Godt-begerende Zielen-vuur. Bloemetjes der Saalige Hoope, tot verheugelykheid der Wandelaars, langs den Weg, na vreeden-Ryk. Amsterdam, Weduwe Pieter Arentsz (in de Beursstraat, in de drie Raapen), 1696. 16 x 11 cm. Halfleer met gemarmerde platten. (16), 212, (20) p. Met 50 etsen van Jan Luyken. Herdruk van de uitgave van Pieter Arentsz (1687). 19e-eeuwse band? met dito schutbladen. Rood nummertje op de titelpagina. Boekblok heeft wat randslijtage. Wat vlekkig, kleine ezelsoortjes.
€ 95
* ‘Heeden groot, morgen dood’. Kernachtige titels en poëzie gekruid met levenswijsheden, geïllustreerd met prachtige etsen door de auteur, die geïnspireerd zijn door cursief gedrukte bijbelteksten. Gebruiksexemplaar van Wim Zaal – van buiten onaanzienlijk, van binnen een barok juweeltje.

80. MAGNETISEURS De geheimen der magnetiseurs en somnambules ontmaskerd voor weldenkende en deugdgezinde menschen. Naar het Fransch. Zonder plaats of uitgever [= Dordrecht, A. Blussé & Zoon], 1816. Ingenaaid. (4), 88 p. Niet afgesneden. 1e druk. Iets watervlekkig, méér aan het eind, laatste pagina’s iets ezelsorig.
€ 65
* Met een bijvoegsel over de reacties van magnetiseurs en somnambules op de Franse uitgave.

81. (MARIADEVOTIE) Stigtelyke uytbreiding der litanie van O.L. Vrouwe van Loretten. (…) In t ligt gegeven door M.V.D.L. Brussel, J.J. Boucherie, (1760). 17,5 x 12,5 cm. Verguld leder met versierde platten en versierde binneranden. Alle sneden verguld. Schaafplekjes langs de randen. Achterkant bovenaan verbleekt.
€ 300
* Met 57 ingeplakte, paginagrote gravures, in de plaat gesigneerd door Udalricus Probst en Johann Baptist Klauber. Luxueus uitgevoerd, fijnzinnig gedrukt devoot boekje. Twee inliggende kleurige bidprentjes uit ca. 1890.

82. (MARIADEVOTIE). VOLKSBOEK Het leven der alderheyligste ende alderzuyverste moeder Gods ende maegd Maria, gedeyld in XXI Kapittelen. Met stichtelyke leeringen op elke verholendheyd des zelfs. Getrokken uyt verscheyde schryvers, ende meest uyt d’oude vaders, tot het gebruyk der jongheyd. Gent, Bernard Poelman, [1790]. 18 x 15,5 cm. Halfleer (19e eeuws). 56 p. Schaafplekjes aan band, bibliotheeksticker op binnenzijde voorplat, stempel op blanco schutblad en op titel, wat verbruind (vanwege de kwaliteit van het papier).
€ 140
* Met titelhoutsnede, zes houtsneden op p. (2) en vier teksthoutsneden. Aardig volksboekje over het leven van Maria met gezellig knullige houtsneden.

83. [MARIUS, L.] Amstelredams eer ende opcomen, door de denckwaerdighe miraklen aldaer geschied, aen ende door het H. Sacrament des Altaers anno 1345. Antwerpen, Hendrick Aertssens, 1639. 15,5 x 10 cm. Perkament. (16), 304 p. Niet afgesneden. De gravurs zijn kort afgesneden en op buitentekstpagina’s ingeplakt. Eerste pagina’s aan hoeken wat zwak.
€ 200
* Met gegraveerde titel en 15 gravures buiten de tekst door Boëtius à Bolswert (Bolsward ca. 1580 – Antwerpen 1633), een Nederlands kopersnijder die vanaf 1609 in Amsterdam woonde en werkte. In 1620 werd hij meester te Antwerpen, waar hij belangrijke gravures maakte naar ontwerp van Rubens.
Met op een blanco schutblad een opdracht aan ‘Emile Erens en zijne Vrouw op hun zilveren feest 17 september 1928’. De hagiograaf en anjerkweker Emile Erens (1865-1951) was de jongere broer van de ‘Limburgse Tachtiger’ Frans Erens.

84. MASKERADE 1860 (ANTWERPEN 1582). BOS, G.J. Gecostumeerde optogt gehouden door de leden van het Leidsche Studenten-Corps den 11den junij 1860, ter viering van den 285sten verjaardag der Leidsche Hoogeschool, voorstellende de intrede en huldiging van Frans, Hertog van Anjou, Alençon, Berry, enz. als Hertog van Braband en Markgraaf van Antwerpen, binnen Antwerpen den 19den februarij 1582. Naar de oorspronkelijke bronnen bewerkt door de commissarissen tot regeling van de maskerade, en onder hun toezigt geteekend en op steen gebragt door G.J. Bos. (Met 2 bijbehorende publicaties). Leiden, Jac. Hazenberg Czn., [1860]. Zwarte linnen portfolio van later datum. Oblong 29 x 38 cm. Leporello van 28 gelithografeerde en gekleurde bladen van elk 28 x 36 cm, ofwel één prent van 10,80 meter lang! Met de bijbehorende losse toelichting op blauw papier in hetzelfde formaat (8 p.) én het Programma van de maskerade, ook in blauw. 1e druk. De bladen zijn op de vouwen met plakband verstevigd geweest, waardoor verbruining is opgetreden. Wat verkleuring. Sommige bladen zijn los, enkele vouwen wat ingescheurd, laatste blad aan de rechterrand iets versleten en wat vuil. De prenten zijn te groot voor de scanner, maar de foto (dit is het laatste blad) geeft een indruk van de conditie.
€ 180
* De feestelijke intocht in Antwerpen van Frans van Anjou, de kroonprins van Frankrijk, in 1582. Het betreft dus niet de ‘Franse furie’ van 1584! Een kolossaal lange lithografische prent die de feestelijke optocht voorstelt waarmee de Leidse studenten het 57ste lustrum van de in 1575 gestichte Universiteit van Leiden vierden, en zo de hand reikten aan hun Antwerpse vrienden.

85. [MERCIER DE COMPIÈGNE, Claude-François-Xavier] Les Nuits de la Conciergerie, rêveries mélancoliques et poésies d’un proscrit. Fragmens échappés au vandalisme. Paris, Veuve Girouard-Et au bureau de la librairie, An III (=1795). 14 x 9 cm. Sewn with a contemporary, rather worn stipple-marbled cover. (4), 140 p. Uncut. With one carelessly printed image opposite p. 8. 1st edition. Some paper stains here and there. Tear in the margin of p. 8.
€ 65
* The very simple, threadbare cover houses a curious ‘gothic novel’ about the notorious Parisian city prison La Conciergerie, followed by poetry that recalls the traumatic times of the Terror by Robespierre. Mercier de Compiègne (1763-1800) was a prolific writer, specializing in erotica.

86. MERKEN, Lucretia Wilhelmina van David. In twaalf boeken. Amsterdam, Pieter Meijer, 1768. 26 x 20 cm. Half kalfsleer met stippelmarmerplatten. (4), 396 p. Niet afgesneden. Met 13 gravures buiten de tekst van S. Fokke plus een titelgravure. 2e druk. Bandbekleding versleten.
€ 95
* Een beroemd achttiende-eeuws boek, gedrukt op zwaar papier met brede marges, met schitterende barokke prenten van Simon Fokke. Een omvangrijk Bijbels heldendicht over koning David, eigenlijk vooral over de daden van David tot aan zijn kroning – en over het dramatische verloop van de boezemvriendschap van David met Jonathan, dat met de dood van de laatste eindigt. Lucretia van Merken was de meest succesvolle Nederlandse schrijfster van haar tijd; haar toneelstukken werden veel opgevoerd en dit dikke en luxueus uitgegeven boek werd binnen het jaar herdrukt. Deze tweede druk is van fouten gezuiverd, zodat de Errata aan het eind van de eerste druk vervangen konden worden door een uitgeversadvertentie.
Er bestaan ook exemplaren zonder de prenten, want die konden los besteld worden om in het boek aan te brengen. Maar dit exemplaar is compleet.

87. MODE anno 1750 Het Pompadoure en Cabriolette leeven, of de Quintessence der Mode. Gedroomd door een Veritabel Hollander. Den Haag, H. Bakhuysen, 1757. Herbonden met 19e-eeuws halflinnen bandje. (16), 148 [=132] p. Niet afgesneden. 1e druk. Band versleten. Iets verfomfaaid. Met ingeplakt reepje waarop de naam van een vorige eigenaar gedrukt is, Dr. J. te Winkel. Wat watervlekkig. Maar het belangrijkste is, dat het katern p. 81-96 geheel ontbreekt.
€ 90
* Incompleet, maar buitengewoon zeldzaam boekje, dat slechts in twee Nederlandse bibliotheken wordt bewaard (KB en Leiden), maar het nog niet tot Delpher heeft geschopt. Felle droomsatire op de mode en kapperskunst: een pompadoure is een hoog golvend kapsel à la Madame de Pompadour, een cabriolette een hoge kap voor vrouwen. Mannen nog meer dan vrouwen worden becommentarieerd en op de hak genomen.

88. MOREL, Robert Geestelyke aenspraeken van eene godtvrugtige ziel aen den Heere Jesus, die in het alderheiligste Sakrament des Outaers zyne eigendommen aenmerkende, betragt haere verbintenissen naer te koomen, en door gebeeden en verzugtingen de noodige hulp daertoe te verwerven. Uit het Fransch vertaelt en vermeerderd door W[illibrordus].K[emp]. Utrecht, Cornelius Guillielmus le Febvre, 1735. 14 x 9 cm. 19e-eeuws halfleer. 146 (=154) p. 1e druk. Curieus: 4 ontbrekende pagina’s (p. 21-25) zijn vervangen door een handschrift van dezelfde tekst, in 12 pagina’s! Kort afgesneden.
€ 50
* Geestelijke overdenkingen van een Franse benedictijner monnik (1653-1731).

89. NAARDEN Placaet van de Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, alsoo tot onse kennisse gekomen is dat eenige Menschen Eygenaers van afgesande Landen ende Gronden rontsom de Stede Naerden gelegen ondernemen ende haer verstuouten van tot groot nadeel van de fortificatie-werkcken der voorsz Stede Santvaerten Graften en Slooten te dempen te vullen ende tot Landt te maecken. Den Haag, zonder uitgever, den 16 November 1707. 24 x 23 cm. Eén blad, met vouwen. In Oud-Hollandsche (‘gotische’) letters. Grote geleeuwde initiaal D. Met de naam van Simon van Beaumont. Onderaan iets beschadigd. Kleine notities in potlood en pen.
€ 50
* Wie grachten en sloten dempt moet 50 Carolusguldens boete betalen en op eigen kosten de betreffende grachten en sloten weer uitgraven.
Dit gaat om de instandhouding van de Oude Hollandse Waterlinie, waarmee in 1672-1673 de Franse legers werden verhinderd om de Vesting Holland binnen te trekken.

90. NAARDEN Placaet van de Staten van Hollandt ende West-Vrieslandt, dat Wy om goede redenen goedtgevonden hebben alle de Zanderyen in Gooylandt en aen Muyderbergh in het geheel by desen te verbieden en voorts te statueren en te ordonneren dat alle de Scheepjens om Zandt varende ter grootte van vijftien lasten en daer beneden nergens anders haer Zandt zullen vermogen te halen als tot Naerden. Den Haag, zonder uitgever, den 21en Junii 1703. 24 x 23 cm. Eén blad, met vouwen, met kimmetje aan de linkerrand. In Oud-Hollandsche (‘gotische’) letters. Grote initiaal D versierd met bloemvaas. Met de naam van Simon van Beaumont. Een klein beetje ingescheurd op één vouw, onderste horizontale vouw bijna door. Kleine notities in potlood en oude inkt.
€ 50
* Het weghalen van zand per schip is in Gooiland en Muiderberg verboden, tenzij het bij de vesting Naarden wordt afgehaald. Sluiswachters mogen geen kleine zandschepen laten passeren. De trekvaart tussen Naarden en Muiden moet diep genoeg worden gehouden om schepen van 15 last te kunnen laten varen, en de grote schepen hoeven geen sluisgeld te betalen.
Dit gaat om de instandhouding van de Oude Hollandse Waterlinie, waarmee in het Rampjaar 1672-1673 de Franse legers werden verhinderd om de Vesting Holland binnen te trekken.

91. NIEUWE ROTTERDAMSCHE COURANT 6 nummers van juni 1850. No. 134, Vrijdag 7 Junij; nr. 139, 13 juni; nr. 140, 14 juni; nr. 142, 17 juni; nr. 143, 18 juni; nr. 152, 28 juni. 48 x 37 cm. 4 p. elk. Deze zes gedrukt op blauw papier. Gevouwen, deels verbruind. In goede conditie. Bijgevoegd: de eerste helft van de krant van 15 december 1852, op gewoon papier. Alle kranten met twee dagbladzegelstempels.
€ 120
* Veel internationaal nieuws (o.a. ‘Per duif’ verzonden uit Parijs), verslagen van de Staten-Generaal, beursberichten en vele advertenties, vaak voorzien van een vignet van een schip of een wijzend handje. Bijzonder, een totaal andere wereld openbaart zich tot in de kleinste en vreemdste details.

92. (NUMISMATICS). CHANLER, Georgius Nieuwe Keysers Chronica ofte Gheschicht-boeck van alle de Roomsche, soo Oostersche als Westersche keyseren: Oock mede van de Tyrannen ende Rebellen, die soo hier en daer tot keysers verkozen zijn gheworden; oock eensdeels henselven daer voor opgheworpen hebben. Van Cajus Iulius Caesar, den eersten Roomschen Keyser af, tot den tegenwoordigen keyser Mathias toe. Kortelijck begrypende aller keyseren oprechte Afbeeldinghen ende Spreucken; mitsgaders hare Stammen, Verkiesinghen, Officien, Regeeringe, Houwelycken, Kinderen, Ouderdom, Doot ende Begravenisse. Ghetoghen wt de gheloofweerdichste Originele Munten, Antiquiteyten ende Autheuren te samen vergaert; door wylen den Ed.Hoochgheleerden ende Erentfesten Heere Georgius Chanler, Rector gheweest te Padua, I.V.D. Ridder van Sint Marcus, ende veler Potentaten ende Heeren Raets-Heer. Ende nu wt den Hoochduytschen in Nederlandtsche sprake doen oversetten, ende in den Druck bekosticht ende verveerdicht, door Georgius Chanler, des Autheurs Soons Sone. Interprete Iacobo Westfrisio No. Pub. Amstelredamensi. Amsterdam, Nicolaes Biestkens, 1617. Old vellum, rebacked using the old spine. (10), 324 p. Richly illustrated with depictions of coins. 1st edition. Binding soiled and a bit creased. Large engraved 17th century bookplate. Free endpapers renewed. Title remargined. Many corners and one inner margin restored with Japanese paper. Some soiling and a little waterstaining.
€ 525
* “New Emperor Chronicle or History Book of All Roman Emperors, Eastern and Western”. In 17th century Dutch, this is the longest book title we have! The main attraction of this book is the depiction of numerous ancient coins and medals, although the descriptions of the emperors in prose and poetry is nice, too, if you can read the language. With a large attractive 17th century bookplate: two leopards holding a coat of arms with a winged dragon. Under this, a dragon with heads on both ends, each devouring a leopard. Unfortunately we don’t know the name of the owner.

93. OBSERVATEUR, L’ L’Observateur, 12 septembre 1845 (Édition du Matin). Bruxelles, J.J. Coché-Mommens, 1845. 48 x 32 cm. Imprimé sur papier bleu. 4 p. Quelques taches brunes. Avec les deux timbres de journaux obligatoires (français).
€ 40
* Journal fascinant! Bulletin politique de Belgique: ‘La presse et ses détracteurs’, feuilleton ‘Teverino’ (George Sand), Salon de 1845 (Calame & Bles), Annonces, Chemins de fer.

94. (ONANISMUS). SALZMANN, Christian Gotthilf Ueber die heimlichen Sünden der Jugend. Leipzig, Friedrich Christian Wilhelm Vogel, 1819. Leather-backed boards. VIII, 232 p. Telling title engraving with a young man in a bleak wood, contemplating a cockroach that’s a foot long. 4th edition. Copy from the Kinderbesserungsanstalt zu Dresden (‘Child Correction Institute in Dresden’) with stamps and some other marks on the first few pages. Cover somewhat worn, but inside condition very good.
€ 100
* Interesting anti-masturbation book by German educationalist Salzmann (1744-1811) in the tradition of Onania, or the Heinous Sin of self-Pollution. First published 1785.

95. (ONANISMUS). TISSOT, S.A.A.D. Verhandeling over de kenmerken, oorzaken, toevallen, behoedmiddelen en geneeswijze van het onanismus, of de zelfbesmetting, door den heer Tissot. Vermeerderd met een aanhangsel en op nieuw verbeterd door H.J. Schouten, Med. Doct. te Amsterdam. Amsterdam, Lodewijk van Es, 1827. Original flexible boards. (2), xxviii, 270, (2) p. Uncut. 4th edition. Cover repaired with glue, location numbers, some foxing.
€ 190
* With original typographical cover and four pages of publisher’s ads, this book is rare. (By the way, the first advertisement treats a book about masturbation that’s unknown in the bibliographies.)

96. ONECHTE KINDEREN Placaat, vervattende een elucidatie en ampliatie van ’t reglement van den 17. October 1771, onder anderen op ’t stuk van doopen van onechte kinderen, geëmaneerd. Arnhem, Willem Albert van Goor, 1788. Brochure uit convoluut. 8 p. Met groot houtsnedevignet van het Wapen van Gelderland. Nummertje in rechterbovenhoek geschreven.
€ 50
* Besluit te Nijmegen op een ‘ordinaris landdag’: onechte kinderen mogen van hun ouders geen familienaam krijgen. Met de uitzondering daarop.

98. (OUD-KATHOLIEKE KERK). (MEINDAERTS, Petrus Johannes) Acta et decreta synodi cleri Romano-Catholici provinciæ Ultrajectensis, in sacello ecclesiæ parochialis Sanctæ Gertrudis, Ultrajecti, celebratæ: mense Septembri M.DCC.LXIII. (Handelingen en besluiten van de Oud-katholieke synode van 1763). (Zonder plaats of naam), 1764. 25 x 20 cm. Halflinnen met gemarmerde platten en rugschildje (vroeg 19e eeuw). (2), xxiv, 222 p. Titel in rood en zwart gedrukt. Met enkele vignetten, sierlijsten en kapitalen. 1e druk. Band wat versleten. Naam in balpen voorin (met het jaar 1971). Enkele onderstrepingen in paars potlood en vertalingen van Romeinse cijfers in Arabische. Wat verbruind.
€ 150
* Handelingen en besluiten van de Oud-katholieke synode, gehouden in de Utrechtse Gertrudiskapel onder verantwoordelijkheid van aartsbisschop P.J. Meindaerts (1684-1767, in dit boek Meyndaerts gespeld). Het was de eerste katholieke synode sinds 1565. De Franse vertaling van deze Acta et decreta werd door de Rooms-katholieke Kerk veroordeeld.

99. OUD-KATHOLIEKEN De geheele H. Schriftuur, behelsende alle de boeken, de welke in ’t algemeyn Concilie van Trenten voor Canonyke zyn goedt-gekeurdt. Nieuwe overzettinge in de Nederlandsche tael: met korte verklaringen op de duystere plaetsen. Utrecht, Theodorus vanden Eynden, 1717. 18e-eeuws blindgestempeld heelleer, rug moderner. 40 x 27 cm. Folio. X, 596; 538 p. Twee titelpagina’s in rood en zwart met identieke gravure, verder ongeïllustreerd. Vertaling en verantwoording (voorwoord) van E.C.P. = Egidius de Witte. Met voetnoten en aanmerkingen achterin. 1e druk. Band op de knepen beschadigd en verfomfaaid. Boekblok wat los in de band. Een veelgebruikt boek, maar onbeschreven.
€ 375
* Fikse foliant, de eerste druk van de Oud-Katholieke bijbel.

100. (OUDE MISDAAD). HEEMSKERK, Matthias Originele ‘Handteekening van Matthias Heemskerk’, geknipt uit een brief of acte, en geplakt op een handgeschreven verklaring (ca. 1860). Verklaring meet 19 x 12 cm. Tweezijdig beschreven, 43 regels. In goede staat.
€ 45
* ‘Deze ongelukkige misdadiger was gesproten uit een der meest aristocratische familiën van Amsterdam en verkeerde in de hoogste kringen dier stad. Een zijner neven was lid van de Staten-Generaal.’ Maar ‘Onbeteugelde speelzucht die zich lucht gaf in uitzinnige speculatiën’ deed hem zijn vermogen verliezen en ‘valsche schaamte stootte hem in de afgrond’. Hij stal uit de kas, beleende de ontvang-cedellen en verkwanselde het vermogen van een aan hem toevertrouwd kind. In 1855 werd hij gearresteerd. ‘Na eenige jaren in de gevangenis … vertrok hij naar Antwerpen waar men hem een plaats op een kantoor bezorgde.’ Misdaad uit het verleden, boeiend! Kennelijk van een 19e-eeuwse handtekeningenverzamelaar.

101. OUDEWATER Twee publicaties, 12 en 16 juni 1787. Den Haag, Staaten van Holland en Westvriesland, 1787. Beide ca. 27 x 27 cm. Met beide een grote initiaal D, waarin het provinciewapen. Eenzijdig in gotische letter gedrukt. Tot op de tekst afgesneden. Wat randscheurtjes en slijtage.
€ 125
* Over het hoogverraad van de officier Henry Balneavis, die met een aantal soldaten zijn kolonel Van Citters van het garnizoen van Oudewater had overmeesterd, vijf kanonnen had vernageld, de krijgskas en de vaandels had gestolen uit het huis van Van Citters, en was weggetrokken uit zijn garnizoensstad. Het eerste plakkaat looft een beloning van 2000 gouden dukaten uit voor wie de gouden tip geeft om Balneavis te vangen neemt ‘zullende den naam van den Leveraar of Aanbrenger des begeerende gesecreteert blijven’. Het tweede plakkaat belooft amnestie aan de soldaten die zich vóór 1 juli overgeven ‘met een waar berouw over hunne voornoemde Euveldaaden en desertie’, zij zullen weer in hun compagnieën mogen dienen. Ondertekend door C. Clotterboocke.

102. OVIDIUS NASO, P. Almanak, Klaag-liederen, droefheid in Pontus, en troost-digt aan Livia. Vertaalt door Abraham Valentyn. (Al de werken deel III). Leiden, Daniel van Gaasbeek,1678. 14 x 8 cm. Gemarmerd kalfsleer. (8), 391, (45) p. Met namenregister. 1e druk. Band aan de randen wat versleten. Schutbladen ontbreken. Hier en daar wat verbruind, maar een bruikbaar, net exemplaar.
€ 65
* Vertaling in Nederlands proza uit de Latijnse poëzie van Ovidius: Fasti, Tristia, de Epistulae ex Ponto en de (ten onrechte aan Ovidius toegeschreven) Consolatio ad Liviam. Op de binnenkant van het voorplat staan enkele handgeschreven aantekeningen over vroegere eigenaars: Gosuin van Nouhuijs (wellicht de predikant van die naam, 1705-1789) en Gerard ter Pelkwijk, burgemeester van Utrecht van 1934-1948; zijn moeder heette Anna van Nouhuijs.

103. PAMFLET DRENTHE Missive van de Ed. Mogende Heeren Gecommitteerden ter Generaliteits Rekenkamer, aan Hun Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal, rakende het doen van rekening der penningen, die door de respective Provintien en het Landschap Drenthe ter Generaliteit gefourneerd worden. Nijmegen e.a., Van Goor e.a., [1787]. Eenvoudig blanco papieren omslag. 32 p. Ongeopend. Niet afgesneden. Goede staat.
€ 65
* Over het ontbreken van de verantwoording van de betalingen van Drenthe aan de Staten Generaal in de loop van de 17e eeuw en later, waarbij onregelmatigheden worden verondersteld. Niet in Knuttel.

104. PAMFLET IJSSELSTEIN Publicatie. De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden (…): Alsoo tot Onse kennisse gebracht is dat seecker moetwilligh booswight onderstaen heeft op den twee en twintighsten der voorleden maende Julii deses jaers 1703. aen François de Mauny, Capiteyn onder het Regiment van Charost, gevangen van oorlogh geworden by de veroveringe van het Kasteel van Luyck, en hebbende Ysselsteyn tot een plaetse van sijne Gevangenisse, des avondts aldaer uit loutere moetwille met een Mes een sneede in het Aengesichte te geven (…). Zonder plaats of drukker, 1703. 21 x 23 cm. Plano. Eenzijdig bedrukt. In hout gesneden initiaal D. Getekend B.J. v. Welvelde, vt. en F. Fagel. Verbruind en gevouwen – op de vouw bijna doormidden.
€ 50
* Enkele personen uit IJsselstein zouden geloot hebben om de eerste de beste Fransman die ze zouden tegenkomen te mishandelen. Speciaal gericht tegen de schoenmakersgezel Jacob Joppe, die voortvluchtig was. De Mauny stond als krijgsgevangene onder bescherming van de Staten-Generaal.

105. PAMPHLETS Catalogue of Pamphlets relating to the United Netherlands/ Catalogue d’une collection de Pamphlets ayant rapport à l’Histoire … des Pays-Bas. Vol. 1-5 (complete). Den Haag, Van Stockum’s Antiquariaat, 1911-1915. 4to. Orig. wrappers. 60; 52; 92; 56; 48 p. Broad margins. First editions. A little wear, but in very good condition.
€ 45
* Illustrated catalogue of famous antiquarian bookshop and auction house Van Stockum in The Hague, with fixed prices of 2681 political pamphlets about the Netherlands published between 1560 and 1766, a Knuttel extra. Complete in 5 volumes. Vol. 1 is in English, the other volumes in French. Published between 1911 and 1915. A fine publication with wide margins. Fragile paper covers a bit discoloured. == Deze Franstalige catalogi (met vaste prijzen) vormen samen een overzicht van een collectie politieke pamfletten gepubliceerd tussen 1560 en 1766. De delen 2-5 in het Frans, deel 1 is Engelstalig. Hier en daar wat verkleurd, maar een mooie set van vier kwetsbare catalogi met brede marges.

106. PATRIOTTENTIJD De Staatsman. Of onpartydige redeneringen over de merkwaardigste gebeurtenissen van onze tyd, welke eenen onmiddelyken invloed kunnen hebben op de belangen van het Menschdom in ’t algemeen en die van ons Vaderland in het byzonder: alles met staatkundige beoordelingen, en geschiedkundige verklaringen opgehelderd. Mitsgaders aanmerkingen over den landbouw, koophandel, zeevaart, en andere gewigtige onderwerpen. (Gevolgd door:) Mengelwerk van de Staatsman. No. 1, February 1784. [Amsterdam, W. Holtrop], 1784. Zonder band. Bladzijden 43-80 en 33-64, (2) p. Niet afgesneden. Wat verfomfaaid.
€ 30
* Een van de laatste nummers van dit politieke tijdschrift, dat in 1779 was gesticht door Lodewijk Theodoor graaf van Nassau-la Leck (1741-1795). Laatste twee pagina’s (interessante) boekhandelsreclame.

107. (POLAND). VAUGONDY, Robert de Royaume de Pologne. (Map of Poland with color outlining, about 1778). Paris, 1778? Paper format 285 x 417 mm. Format of the engraving 245 x 308 mm. Borders outlined in colors. Printed on good handmade paper. Vague fold in the middle. Stub (talon) on the reverse. Written number on the reverse (28). Edges slightly yellowed. Very good condition.
€ 60
* Between Stettin and Smolensk. Very suitable for framing. Probably from the Nouvel Atlas Portatif.

108. POOT, Hubert Korneliszoon H.K. Poot’s Gedichten. Amsterdam, S.J. Baalde, 1780. Compleet in drie deeltjes. 15 x 10 cm. 19e-eeuws linnen. (2), LXXX, 286; (4), 440; (4), 384 p. Met drie identieke, gegraveerde titelpagina’s naar ontwerp van J. Buys, gesneden door J. Koning, waarop het portret van Poot prijkt op een versierde gedenkzuil. Uitvoerige inleiding van de dichter. Voorin onbeschreven plakzegeltjes. Wat gebruikssporen, o.a. margepotloodstrepen bij de inleiding.
€ 65
* Deze kleine boekjes met tezamen bijna 1200 pagina’s vormen eigenlijk een populaire pocketeditie avant la lettre. De ‘boerendichter uit Abtswoude’ (1689-1733) genoot grote bekendheid in de achttiende eeuw.

109. POPULAIRE LECTUUR Apollo’s kermis-gift. Aan de Haagsche vermaaks-gesinde jeucht. (Deel 1). Den Haag, Jan van den Bergh, 1740. Perkament. 187, (5) p. Met (vrolijke) gegraveerde titelpagina en uitvoerige opdracht in proza aan de Haagsche Vermaaks-Gesinde Jonge Juffers. 1e druk. Band iets versleten, boekblok deels los. Oud stempel op de voortitel.
€ 60
* Populaire liefdesliedjes. Er verschenen later nog twee delen.

110. [POST, Elisabeth Maria] Het land, in brieven. Amsterdam, J. Allart, 1788. Half kalfsleer met gestippelmarmerde platten. (10), 336, (2) p. Niet afgesneden. Met gegraveerde titel en 4 gegraveerde illustraties buiten de tekst. 2e druk. Wat slijtage aan de band. Binnenin hier en daar roestvlekjes en sporen van ouderdom
€ 150
* Met mooi frontispice van Reinier Vinkeles: een lezende vrouw in een volle bibliotheek. Deze anoniem gepubliceerde briefroman tussen twee vriendinnen was een succes: drie drukken in één jaar!
Inliggend documentatie van Wim Zaal, o.m. een originele foto van het graf van de schrijfster met aan de achterkant naam en adres van Leonard de Vries – die in 1988 het boek Reinhart van Elisabeth Post heruitgaf.

111. [POST, Elisabeth Maria] Voor eenzaamen. Amsterdam, J. Allart, 1789. Half kalfsleer met gestippelmarmerde platten. (12), 328, (4) p. Niet afgesneden. Met gegraveerde titel en 5 gegraveerde illustraties buiten de tekst. 1e druk. Band licht beschadigd, bovenste kneep ligt ver open. Binnenin hier en daar roestvlekjes en sporen van ouderdom.
€ 150
* Met mooi frontispice van Reinier Vinkeles: een lezende vrouw in een volle bibliotheek. Poëzie en proza vol bewondering voor de natuur.

112. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS d’Ontdeckte Ambassade van de Groot, Ambassadeur in Vranckrijck. Waer in ’t geheym van sijn secrete Handelingh met sijn Complicen vertoont wert. In ’t licht gegeven door een Liefhebber der waerheyt. Zonder plaats, By Do. Hartogh, in ’t Moord-Jaer, 1672. Na de Copye tot Parys. Gevouwen. 8 p. Langs de randen wat gesleten. Uit convoluut.
€ 35
* Dialoog tussen een Hollander en een Fransman: De moord op de gebroeders De Witt wordt afgekeurd. Knuttel 10466.

113. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS Conditien ende Articulen van het Quartier Generael, aengaende het Wisselen ende Rantçoeneren der Gevangenen, Soo van sijne Koninghlijcke Majesteyt van Vranckrijck, als die van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Den Haag, Jacobus Scheltus, 1675. Zonder omslag. 16 p. In twee losse katernen. Netjes.
€ 120
* Als pamflet uitgegeven interessante, gedetailleerde overeenkomst tussen de Graaf d’Estrades namens Lodewijk XIV, de koning van Frankrijk, en Johan Pesters namens de stadhouder, prins Willem III van Oranje over de rantsoenering en de uitwisseling van krijgsgevangenen, met precieze specificatie van de te betalen bedragen: 5000 gulden voor een generaal en zeven-en-een-halve gulden voor een eenvoudig kanonier. Meer dan honderd verschillende functies worden genoemd, waaruit je de financiële waarde van de verschillende rangen en beroepen kunt afleiden. Nasleep van het Rampjaar van 1672-1673, of meer precies de Frans-Nederlandse Oorlog van die jaren. Knuttel 11266.
Nog enkele aan het Rampjaar gewijde pamfletten vindt u op onze pagina Oud & Zeldzaam, die pas is bijgewerkt.

114. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS Vriende-praatjen over het Eeuwig Edict, ofte starcken eeuwigen Edick (Gelijck men seght) die de Hollandse azynmakers soo suur in de oogen begint te druypen in de persoonen van den vluchtenden De Groot, en gevangenen Ruwaert. Zonder plaats, Gedrukt voor Vrede en Vryheyt, 1675. Zonder omslag. 8 p. Netjes.
€ 75
* Mooie woordspeling: het gehate ‘Eeuwig Edict’ (1667), waarbij de Oranjes van het stadhouderschap waren uitgesloten, wordt de ‘sterke eeuwige edik’ genoemd, een woord voor azijn dat ware gelovigen uit de Bijbel kennen. Dit is een samenspraak tussen twee fictieve burgers – Jacob en Jochum over ene De Groot, die er met zijn jacht vandoor is gegaan. Het gaat hier om Pieter de Groot (1615-1678, een zoon van Hugo), die pensionaris was geweest van Rotterdam, maar ook actief als diplomaat en wegens de ongunstige onderhandelingen met de Fransen daarop veroordeeld. Dit pamflet dateert wellicht uit de periode die de ‘Ruwaert’, dat is Cornelis de Witt, in gevangenschap doorbracht. Knuttel 10336.

115. (RADELOOS REDELOOS REDDELOOS). BATAVIER Den tambour, in den vrywilligen optocht der Batavieren, ingevalle den vyand ergens inbrak, of zyne Hoogheyt hen quaeme op t’ontbieden, tot verlossinge en bevrydinge des Vaderlants. Den Haag, Levyn van Dyck, voor de Liefhebbers van de Vryheydt des Vaderlands, [1673]. Ingenaaid. Zonder omslag. 8 p. Met vignet waarop een grijnzende Hollandse Leeuw in de Tuin omringd door de Zeven Provinciën. Wat vaag gevlekt.
€ 95
* Inleiding met ondertekening ‘Batavier/ In Batavia den 19. January 1673′. Gevolgd door een alarmistisch gedicht, waarin de belegeringen en heldendaden van de Nederlanden worden opgesomd: Amsterdam, Dordrecht (Bossu), Gouda, Den Haag, Scheveningen, Leiden (Van der Werve). Prozastuk over Antwerpen, gevolgd door kwatrijnen over Groningen in 1672 en de Veldheer Van Oranje. Uitvoerig, welsprekend, interessant. Knuttel 10940.

116. REKENBOEKJE Koopmans en winkeliers hand-boekje, waar in men met een opslag kan zien als men weet tot wat Prys ’t stuk, de el, het pond of wat het ook zyn mag, gekogt is, hoe veel de somma van de geheele koop bedraagt. Zeer dienstig voor alle kooplieden, suyker-handelaars, winkeliers, cassiers, maakelaars, voor werk-baazen om hunne knegts de dagloonen te betaalen, en voor schoolmeesters om hunne leerlingen sommen op te geven. Benevens, een uitrekening van intresten of kortinge der Pr. centen (…). Amsterdam, Jacobus Haffman, [1744]. Mooie boekband uit de eerste helft van de 20ste eeuw met vergulde geitenleren rug, titelschildje en gemarmerde platten. (8), 182 p. (van de 324 p.). Met handgeschreven signatuur van Jacobus Haffman aan het eind van het voorwoord: ‘De drukker aan den gebruyker’. 1e druk. Vooral eerste bladen nogal vuil en versleten. Met mooi exlibris van de kunstenaar Jan Theodoor Giesen (1900-1982): een kind op een stapel boeken kijkt naar een zingende vogel, met een doodshoofd aan zijn voeten.
€ 50
* Zeldzame eerste druk van dit gebruiksboekje, dat ca. 70 jaar lang ongewijzigd herdrukt werd. Het bestaat behalve de eerste 8 p. geheel uit tabellen. Helaas zwaar incompleet: bijna de helft van de tabellen ontbreekt.

117. (RHEINLAND). VAUGONDY, Robert de Haut et Bas Rhin, Franconie, Souabe. (Karte von dem Rheinland, Frankenland und Schwaben, um 1780). Paris, 1778? Papiergrösse 285 x 417 mm. Bildgrösse 251 x 308 mm. Grenzen farbig umrandet. Gedruckt auf gutem Büttenpapier. Vage Falte in der Mitte. Umbug (‘stub’) auf der Rückseite. Rückseitig geschriebene Nummer (24. Sehr guter Zustand.
€ 40
* Karte west-östlich zwischen Mosel und Külmbach, mit dem Rhein von Feldkirch zu Neuss. Sehr gut geeignet für Einrahmung. Wahrscheinlich aus dem Nouvel Atlas Portatif.

118. [RIEMSNIJDER, H.] Galante dichtluimen. Zonder plaats of uitgever [= Den Haag, H.H. van Drecht], 1780. Ingenaaid. XVI, 80 p. Niet afgesneden. 1e druk. Aan de buitenkant wat roest. Voorzijde origineel omslag (beschadigd, verkleurd, maar het IS er!) ligt los bij.
€ 199
* Vaak toegeschreven aan Bilderdijk, maar de auteur was waarschijnlijk Hendrik Riemsnijder (1743-1825). Eerste uitgave van dit roemruchte erotische werkje, met als motto op de titel: ‘Dat zelfs de Scherts der malse Wellust, vrij/ Van Vuigheid en Bordeeltaal zij’. Dit gedicht is kenmerkend:
‘Raadzel:
‘k Ben van gestalte klein; woon in een lom’rig dal
Leef steeds bedekt, en ben met pragt noch praal bepaereld-
Vogt is mijn voedsel slegts; men kent mij overal;
‘k Ben stom en doof: nogthans regeert mijn magt de waereld,
Schoon hij, die mij genaakt, trotsch en vermetel staat,
Verzwakt nogtans zijn moed, eer’ hij weêr van mij gaat.’

119. ROBINSON CRUSOË ‘Robinson allant à la chasse Voyez la page / la description de son habillement’. Losse prent, frontispice uit La Vie et les aventures surprenantes de R. Crusoé. (Amsterdam, ca. 1750). 162 x 96 mm. Beeldformaat 119 x 68 mm. Paginering is niet ingevuld in de plaat. Wat stoffig.
€ 20
* Losse pagina uit deze Franse vertaling van Robinson Crusoe waarop Robinson te zien is met zijn parasol en geweer, en van wilde dieren gemaakte kleding. Naar B. Picart.

120. RYSSENIUS, Leonardus Sutor ultra crepidam, ofte den uytspoorigen secretaris ingetoomt, in een wederlegginge van sijn dol Schrift voor de hedensdaegsche nieuwigheden tegen de Formulieren onser Kerken. Genaemt, Beginselen des antichristendoms wederstaen. Door J. Steengracht, secretaris van den Raedt ter Admiraliteyt in Zeelant. Utrecht, Willem Clerck, 1675. Zonder omslag. (4), 44 p. Uit convoluut. Eerste blad wat verkleurd en versleten met verlies van 1 letter. De gedrukte opdracht ‘Aan de Edele Mogende Heeren Staten van Zeelandt’ (4 p.) die aan de titelpagina vooraf hoort te gaan, is tussen p. 42 en 43 genaaid.
€ 90
* De Latijnse titel betekent ‘Schoenmaker, blijf bij je leest’ en bedoelt dat een provinciaal ambtenaar niet uit zijn spoor moet lopen om over theologie te schrijven. Johan Steengracht (1633-1705) was secretaris van de admiraliteit van Zeeland en auteur van het boek Beginselen des antichristendoms wederstaen (1674). De theocratisch georiënteerde, Voetse predikant Ryssenius stort fiolen van toorn uit over de Coccejaan Steengracht en marcheert door diens boek heen om het regel na regel met de grond gelijk te maken.
Vol vermakelijk gescheld, zowel in het Nederlands als het Latijn, niet alleen van Ryssenius, maar ook Steengracht kon er blijkens citaten wat van: ‘Een vies, belgsieck geslacht, met gefronste wijnbrauwen, dictatoire mijnen, magistrale troinie’ versus Ryssenius’ ‘wyven-knibbelarye’. Volgens deze dominee kon de aarde niet om zijn as draaien: ‘dat indien de aerde omdraeyde, soo soude een poort van een stadt die des morgens nae het oosten leyt, des avonts na het westen leggen’. Niet in Knuttel.

121. SATISFACTIE VAN AMSTERDAM 1578. Pointen ende articulen van den Satisfactie die van Amstelredamme ghegheven, ende gheaccordeert, etc. Amsterdam, Harman Jansz (= Barent Adriaensz, 1597?). Later kartonnen omslag. 16 p. Groot stadswapen met keizerskroon. Pag. 2 en 3 gezet uit de Civilité.
€ 95
* Op 8 februari 1578 sloot de stad Amsterdam een overeenkomst van genoegdoening met de Staten van Holland en Zeeland. Onder de voorwaarden van deze satisfactie kon Amsterdam zich bij de opstandelingen tegen de Spaanse overheersers van de Nederlanden aansluiten. De handgheschreven, gezegelde overeenkomst (met ‘zegele in groene wassche ende dubbelden staerte’) wordt bewaard in het Amsterdamse Stadsarchief. Maar de tekst van deze hoogst belangrijke overeenkomst is ook enkele malen gedrukt. Er zijn drie iets van elkaar afwijkende drukken bekend, die te vergelijken zijn in de chronologisch geordende pamflettenbibliografie van Knuttel. Hier betreft het Knuttel 333. Een belangrijk werk en een vroeg pamflet.

122. (SCANDINAVIA-RUSSIA). VAUGONDY, Robert de Partie septentrionale de la Russie Européenne (&) Partie meridionale de la Russe Européenne, Tartarie Russienne, Petite Tartarie. (Two maps of Russia with color outlining, about 1780). Paris, 1778? Paper format 285 x 417 mm. Format of the engravings 245 x 308 mm. Borders outlined in colours. Printed on good handmade paper. Vague fold in the middle. Stub (talon) on the reverse. Written numbers on the reverse (12 and 13). Excellent condition.
€ 80
* 1. From the Gulf of Finland to the Ural Mountains. 2. From the Dnyepr to the Caspian Sea. Very suitable for framing. Probably from the Nouvel Atlas Portatif.

123. SCHUYLL, Everhardus H. Een Grondighe Wederlegginge, van een seecker Paeps Boecxken, geintituleert Tafele des Gheloofs &c ghestelt, tot een Ooghensalve om de verduysterde Ooghen van de eenvoudige Papisten van S’hertogenbosch, als oock van t’Lant van Limborch, Mestricht, Venlo, Romundt en Straelen &c. Een weynich daer meede te verlichten, op dat sy de waerheydt siende, haer niet langer door het schoon bedroch der Iesu-wyten soude laten rooven. Door Everhardum H. Schuyll, Bedienaer des Evangely in s’Hertogen-Bosch. ‘s-Hertogenbosch, Ian van Turnhout, 1633. Perkament. (12), (182) p. 1e druk. Flink gat in de band, reparatie en bruine vlekken. Het binnenwerk van het boek is in goede staat.
€ 180
* Fel anti-jezuïtisch (‘Iesu-wyten’) en anti-rooms-katholiek boekje, uitgegeven met steun en een subsidie van de protestantse Bossche autoriteiten. Puntsgewijze reactie op Tafele des Gheloofs (1617) van de jezuïet Jacobus Stratius. Schaarse Bossche publicatie.

124. SLICHTENHORST, Arend van XIV boeken van de Geldersse geschiedenissen. Van ’t begin af vervolghd tot aen de afzweeringh des konincx van Spanien; waervan ’t eerste Deel verhandeld de landbeschrijvingh. Getrocken meerendeels uyt de Latynsse werken van den heer Ioh. Isacus Pontanus; doch doorgaens veranderd, verbeterd, ende met meer dan driehonderd nieuwe hoofd-stucken, en andere noodelyke bijvoeghsels, allesins vergroot. Arnhem, Iacob van Biesen, 1653. Halfleer uit de tijd (rug geschaafd, bovenaan de rug hangt een stuk leer los (maar het is er wel), gat in het midden van de rug). (16), 116, (4), 596, (24) p. Sommige pagina’s in het eerste boek zitten los (waarschijnlijk omdat de prenten eruit zijn gehaald). 1e druk.
€ 150
* Exemplaar zonder de kaarten en plattegronden, maar verder compleet. Met gegraveerde titel (aan rechterzijde kort afgesneden) en 6 gravures van penningen en 28 gravures van wapens in de tekst.

125. SMITS, Wilhelmus Sapientia Vulgatae editionis versione Belgica, notis grammaticalibus, literalibus, criticis &c. praemisso Prolegomeno, elucidata, authore F. Wilhelmo Smits. Antwerpen-Amsterdam, Alexander Everaerts-Gerardus Tielenburg, 1749. Kalfsleer met vijf ribben en titelschildje. (28), LXXVIII, 186 p. Gegraveerd frontispice van J.C. Philips. Uitvoerige inleiding, tweetalige presentatie van het boek Wijsheid (Latijn en Nederlands), voorzien van noten. 1e druk. Leer aan de achterkant beschadigd. Schutbladen verbruind, wat gebruikssporen.
€ 125
* Zelfstandig deel van een omvangrijke serie bijbelboekvertalingen door de geleerde Franciscaan, geboren in Kevelaer. Dit betreft het apocriefe boek Wijsheid, ook wel Wijsheid van Salomo genoemd, dat geschreven is in Alexandrië tussen 30 en 50 n.Chr. Het staat wel in de Septuagint, maar wordt door veel protestanten niet tot de bijbelboeken gerekend.

126. SONESIO, Henrico Profetia veridica. Di tutti i sommi pontefici sin’al fine del mondo fatta da San Malachia arcivescovo Armacano. (&) Osservatione notabile sopra l’elettione del Nuovo Pontefice Clemente X. E sopra la Verificatione della Profetia di San Malachia De Flumine Magno. Venice, Stamperia Pinelli, 1675 (&) 1670. Simple later cover. 46, (10) p. In the middle eight pages of blank paper are sewn in with notes from the years after 1730 and from ca. 1901. Some wear and stains. On the title page the signature of a former owner, H. Labouchère, and the inscription ‘Brussele, li 2. Gennaio 1901’. The book is richly annotated in the same hand as the Italian inscription from 1901.
€ 250
* “Veridic prophecy of all the supreme pontiffs until the end of the world made by San Malachy, Archbishop Armacano. (&) Notable observation on the election of the New Pontiff Clement X. And on the Verification of the Prophetia of San Malachy ‘De Flumine Magno’.”
Famous mystification. Predictions attributed to the Irish twelfth century saint St. Malachy, Archbishop of Armagh. This is a list of 112 popes with cryptic descriptions, which first came to light in 1587. The list was seen as falsification early on, because the descriptions up to 1590 (Sixtus V) are quite correct, but those after that are generally not. This ‘prophecy’ was probably intended as an original attempt to get a certain cardinal, Girolamo Simoncelli, to the papal throne. But this ‘fake old news’ was not successful, another one was chosen.
Nevertheless, the prophecy has been revived countless times with each election of popes, especially in modern times, because the current pope would be the last according to this list!
The second publication in this 17th-century edition is an attempt to link Pope Clement X to the description ‘De Flumine Magno’. The author tries to make it plausible that this expression refers to the river Tiber.
Labouchère is a noble family that had international branches (British, Dutch) with important functions in banking and diplomacy, and the pastimes that grow from a financially well-watered soil like that. But which “H. Labouchère”?

127. TACITUS, Publius Cornelius [Germania]. Antiquitates Germanicae of Hoogduitsche Oudtheden; waar in de gelegentheid en zeeden der Germaanen, beschreven door Tacitus, naaukeurig verklaart, en met printverbeeldingen opgeheldert worden: Benevens H. Grotius verhandeling van de Oudtheid der Batavische Republyk. Amsterdam, Gerrit Tielenburg, 1756. Sleets half kalfsleer. (18), 124, 118, (24) p. Met 26 gravures. 1e druk. Rug gescheurd, boekblok iets los, oud schoolstempel. Blanco schutblad ontbreekt grotendeels, en op het flapje is een naam geschreven met jaartal (19)68. Van buiten zeer matig, van binnen in orde.
€ 150
* Tacitus’ Germania, een zelfstandig boek uit het eind van de eerste eeuw, is een belangrijke bron voor de oude geschiedenis voor onze contreien en die van onze oosterburen. Nederlandse vertaling met commentaar gevolgd door de verhandeling van Hugo de Groot. Met prenten van Germanen plus de afbeelding van Oud-Dordrecht anno 1421 en Romeins Nijmegen met het oude Valkhof.

128. TIBULLUS, Albius Tibull’s Elegien lateinisch und deutsch von Friedrich Karl von Strombeck. Göttingen, Johann Christian Dieterich, 1799. Pappband. 200 S. Erstausgabe von Strombecks Überträgung. Ziemlich abgenützt. Exlibris Dr. Heinrich Löwenthal. Papierstreifen von Vorsatz abgeschnitten (2 x 11,5 cm.). Vorsätze braunfleckig.
€ 25

129. TROUBELJAAR Extraordinaire courant in ’t troubeljaar 1684. (&) Extraordinare courant, 1684, in twistmaand. (Sic). Zonder plaats of uitgever, 1684. Gevouwen blad van 4 p., tweemaal. Wat gekreukt en gevlekt.
€ 50
* Twee nummers van een ‘tijdschrift’ zonder eenduidige tijdsaanduiding. ‘Twistmaand’ is vermoedelijk april 1684, en het ‘troubeljaar’ geeft als datum ‘Alle dagen’. Deze twee krantachtige pamfletten brengen nieuws in raadselachtige, gecamoufleerde teksten, wellicht uit angst voor censuur en complotten. Dat nieuws, ook vermomd als boekennieuws, is zeer leesbaar, gesteld in satirische en sappige stijl. Het zakenleven staat er niet goed voor: ‘De wevers (uytgezondert die de slechte stofjes voor Spanje maaken) hebben ’t zeer drok met leeg gaan, en indien de Kooplieden van Amsterdam, gelyk zy beginnen, voortgaan, zullen’er een groote menigte de lengte, en breete van den hout wel tweemaal daags gaan meeten’. De ‘regent Philalethes’ wordt vaak genoemd, waarmee raadpensionaris Caspar Fagel wordt bedoeld, de opvolger van Johan de Witt. Boeiend oud nieuws, waar zoals gewoonlijk veel paralellen met de huidige tijd in te vinden zijn. Knuttel 12196 en 12191. Er bestaat ook een ‘Extraordinaire courant in twyffelmaent’, maar die is niet voorhanden.

130. UTRECHT Publicatie. (Tegen het bouwen van woningen voor arme en onvermogende lieden van buiten de stad). Utrecht, Jacob van Poolsum, 1730. 44 x 32 cm. Eenzijdig bedrukt. Met de naam van J. van Baerle. Gevouwen, wat verbrokkeld en ingescheurd op de vouwen. Wat verbruind. Nummertje ‘6’ in de rechterbovenhoek.
€ 30
* Wie woonruimte voor arme, onvermogende en ongekwalificeerde mensen van buiten Utrecht bouwt, wordt gestraft met een boete van 150 gulden. Mooi groot plakkaat met het wapen van Utrecht in houtgravure, maar de conditie is matig.

131. VEERGELD – TRANSPORT Ordonnantie volgende dewelke ten behoeve van de gemeene saake in den Lande van Holland en Westvriesland volgende den consente van de Staaten van den selven Lande by collecte geheeven sal werden het Veergeld; Ingaande met den eersten January 1750. Zonder plaats of uitgever, 1749. Zonder omslag, zoals uitgegeven, met touw genaaid. 12 p. Wapen van Holland in houtgesneden initiaal D voorop. Met oude notitie in inkt: ‘Dezelfde Ordonn. No. 35’. Enkele potloodnotities. Zeer gaaf.
€ 25
* Over het veergeld, maar ook vrachtgeld voor vervoer per koets, kar of slee, en de daarover te betalen belasting. Gedateerd 2 December 1749.

132. VERGILIUS Opera. In tres tomos divisa, cum integris notis Servii, Philargyrii, nec non J. Pierii variis lectionibus, & selectissimis plerisque commentariis Donati, Probi, Nannii, Sabini, Germani, Cerdae, Taubmanni, & aliorum. Quibus accedunt observationes Jacobi Emmenessii. Cum indice Erythraei. Leiden, Jacobus Hackius-Amsterdam, Abraham Wolfgang, 1680. 18 x 11 cm. Drie delen. Oud kalfsleer met donkerblauwe stijfselversiering op alle sneden. (400), 704; (4), 1124; 982 p. Met resp. 4, 6 en 6 gravures van G. Appelmans. Alle drie de delen met schaafplekjes aan de banden, rug deel 2 en 3 behoorlijk beschadigd, boekblokken wat flodderig in de band, laatste blad deel 2 ligt los en er ontbreekt een hoek aan (met enig tekstverlies), onderaan de rug van deel 3 hangt een stukje los. Naamstempel op titels. Flink bestudeerd exemplaar met her en der contemporaine aantekeningen in de marge. Voorin alle drie delen een stempel van het instituut Noorthey, de bekende kostschool in Veur, later Voorschoten, die bestond van 1820-1907.
€ 145
* Gegraveerde titelpagina, drie paginagrote gravures en enkele kleine afbeeldingen in de tekst in deel 1, zes paginagrote gravures en twee tekstgravures in deel 2 en zes paginagrote gravures en diverse tekstplaatjes in deel 3. Deel 1 wordt voorafgegaan door het uitvoerige register van Bassus en Erythraeus uit de 16e eeuw. Doorwrochte en goed gebruikte complete Virgilius-editie met zeer uitgebreide commentaren, gezet uit heldere en goed leesbare kleine lettertypen. De drie boeken zijn samen 16 cm dik! == Complete Virgil with extensive comments, well used and worn.

134. VOLTAIRE, M. de Poëmes et discours en vers. Stéréotype d’Herhan. Paris, Frères Mame, 1808. 17 x 10 cm. Reliure de plein veau marbré, dos richement doré avec étiquette rouge. Tranches marbrées. (4), 396 p. Dos usé, des rouillures, ancien prix à la fin; condition moyenne.
€ 25

135. VONDEL, J. van Bespiegelingen van Godt en Godtsdienst. Tegens d’ongodisten, verlochenaers der Godtheit of goddelijcke voorzienigheit. Amsterdam, Wed. Barent Visscher, 1723. Latere band met sierpapier en blanco papieren rug. (18), 220 p. Met gegraveerde titelprent. 3e druk. Voorin een beetje grof gerepareerd, verder netjes. Ongevlekt.
€ 125
* Leerdicht met inleidende gedichten bij de herdruk door Petrus Rabus en Claes Bruin.

136. VONDEL, Joost van den Brieven der heilige maeghden, martelaressen. (En:) Altaergeheimenissen. Ad 1: Amsterdam, Abraham de Wees, 1642. Ad 2: Keulen, in de Nieuwe Druckerye, 1645. 21 x 15 cm. Blind perkament met doorgehaalde knepen. (8), 88; (2), 168 p. 1e drukken. Kort afgesneden, soms met licht tekstverlies.
€ 250
* Twee delen in éen band. Ad 1: met gegraveerd titelvignet en 11 tekstgravures. Ad 2: met gegraveerd titelvignet en gegraveerde titel.

137. VONDEL, Joost van den Jeptha of Offerbelofte. Amsterdam, ‘Weduwe van Abraham de Wees, 1659’ = jaren 1660. Onbedrukt oud blauw omslag. (10), 62 p. ‘Putjesdruk’. Omslag sleets.
€ 95
* Op een meegenaaid voorblad handtekening en planknotitie van Wim Zaal. Vroege druk van het beroemde Treurspel. STCN 842285261.

138. (VONDEL, Joost van den). LOOTS, Cornelis Hulde toegebragt aan de nagedachtenis van J. van den Vondel, op den Amsterdamschen Schouwburg, na het vertoonen van den Gijsbrecht van Amstel, in de Wintermaand des jaars 1818. Amsterdam, Johannes van der Hey, 1818. Eenvoudig omslagje. 16 p. Niet afgesneden. 1e druk. Stempeltje van het Vondel Museum. Keurig!
€ 15
* Lang gedicht.

139. VOS, Jan Alle de gedichten. Tweede deel. Amsterdam, Hendrik & Gerrit Bosch, 1726. Perkament. (8), 572, (4) p. Gegraveerd uitgeversvignet: een putto reikt naar muziekinstrumenten die op een rijtje aan een boom hangen, voor een rivierlandschap. Op verschillende plaatsen in het boek en op het achterplat vlekkig.
€ 75
* Met Vos’ bekendste toneelwerken, Aran en Titus (een bloederig drama naar Shakespeare’s Titus Andronicus) en Medea, gevolgd door een bonte stoet gelegenheids- en andere gedichten. Dit is de tweede, tevens allerlaatste uitgave van het dichtwerk van Jan Vos (1610-1667), wiens toneel ook nu nog uitgevoerd wordt, en die de Toneelgroep Jan Vos nog immer tot voorbeeld strekt.

140. VRIES, Mattheus de (uitgever) Bekentenisse of belydenisse des Geloofs der Nederlantsche Gereformeerde Kercken. Mitsgaders de Heydelbergsche Catechismus, met de Schriftuur-texten, en eyndelyck het oordeel van de Nationale Synode van Dordrecht, over de vyf stucken der Leere. Dordrecht, Mattheus de Vries, 1725. 20 x 16 cm. Perkament. VI, 64; IV, 30, 62, VI, 78 p. Met uitslaande prent en titelprent, beide vertonende de Nationale Synode van 1619. 1e druk. Band en buitenste bladen vlekkig, p. 73/74 los en wat verfomfaaid. Scheur in uitklapprent. Perkament aan de achterkant wormstekig. Matig, maar compleet exemplaar.
€ 85
* De verschillende varianten van de Nederlandse Geloofsbelijdenis van 1563-1619. Documenten van 1619 zijn getrouw gereproduceerd.

141. WALL, Cypriaan Gerard van de Specimen antiquario-iuridicum inaugurale, Sistens Diplomata quaedam inedita, ad Res Dordracenses spectantia et animadversionibus illustrata. (Dissertatie van C.G. van de Wall bij rector magnificus Henricus Ioannis Arntzenius). Utrecht, Wilhelm van Yzerworst, 1793. Ingenaaid, zonder omslag. (4), 46, (6) p. Wat roest. Voorblad los.
€ 50
* Over oud-recht van Dordrecht met citaten uit 14e-eeuwse stukken. De getalenteerde jurist C.G. van de Wall (1773-1799) overleed jong, als rentmeester-generaal van Zuid-Holland.

144. WEYERMAN, Jacob Campo De doorzichtige heremiet, bespiedende door zyn verrerykende verrekyker, in het geheimste van zyn kluis, de verborgenste gebreken der menschen, dezelve op een geestige en aangenaame wyze ten toon stellende. Uitgegeven voor Rekening van den Autheur, [ca. 1740]. Oudtijds genaaid met gemarmerd omslag. (2), 144 p. Papier met scheprand, niet afgesneden. 2e druk. Omslag verfomfaaid, rug weggesleten, papier verstevigd en voorzien van een klein wapenschild. Gegraveerde titelpagina ontbreekt, gezette titel ligt los.
€ 95
* Vroege herdruk van Weyermans krant, die oorspronkelijk verscheen van 27 september 1728-14 maart 1728. Nieuwtjes uit de wereld in gekruide, barokke taal.

145. ZEEUS, Jakob Overgebleve gedichten. Amsterdam, Antoni Schoonenburg, 1737. Klein 4to. Perkament. (2), xliv, (36), 288, LIV p. Titelvignet en twee andere vignetten, twee tussentitels (bij de Wolf en bij Horatius) plus twee schitterende portretten door Houbraken (die Zeeus’ leermeester was geweest als graveur). 2e druk (eerste: 1726). Vlek achterop, driehoek geknipt uit eerste schutblad, verder mooi.
€ 140
* Met zijn bekendste werk, De wolf in ’t schaepsvel, en een vertaling van Horatius, maar ook vele andere gedichten en een tiental rouwzangen voor de jonggestorven Zeeus (1686-1718). Voorafgegaan door een biografie.
In 1721 was een eerste deel ‘Gedichten’ verschenen, waarvan de tweede druk als pendant deel I tegelijk met deze herdruk van de Overgebleve gedichten uitgebracht werd (deel II, zo aangegeven op de rug).