Unica

Antiquariaat Fokas Holthuis is gespecialiseerd in opdrachtexemplaren en luxe-exemplaren.

Wij hebben een voorliefde voor boeken die op de een of andere manier afwijkend zijn. Omdat ze bijvoorbeeld door de auteur van een opdracht zijn voorzien, omdat ze extra luxe zijn gebonden, omdat ze door de kunstenaar met een originele tekening zijn verrijkt, omdat ze deel uitmaken van een zeer kleine oplage. Het is een feest om unica te beschrijven en te verkopen.

Zo hebben wij de afgelopen jaren diverse uitgaven onder handen gehad die waren verrijkt met originele inkttekeningen of aquarellen door kunstenaars als C.A.B. Bantzinger, Herman Berserik, Wybo Meyer, Saraochim Salim, Bertram Weihs en Nicolaas Wijnberg. Van de bekende oorlogsuitgave Novemberland van Koos Schuur vonden we eens een uniek exemplaar: volledig gekalligrafeerd in Oost-Indische inkt en van vier haarfijne tekeningen voorzien door Ties Allersma, lid van de Groninger kunstkring De Ploeg. Een inliggend kaartje meldde: ‘Dit exemplaar is gesigneerd door den dichter en met tekeningen verlucht door T. Allersma. Dit is een enigst exemplaar in deze uitvoering.’

Van de roman Hoffman’s honger van Leon de Winter verkochten wij de eerste druk in een artistieke en zeer luxe boekband van Boekbinderij Phoenix. Meesterbinder Philipp Janssen voerde de band uit in donkergeel geitenleer met de titel in halve cirkels op het voorplat. Binnen de titel staat een diepe afdruk van het bovengebit van Janssen. Ook in het achterplat had de boekbinder tweemaal zijn tanden gezet. Deze boekband bevindt zich tegenwoordig in de boekbandencollectie van de Koninklijke Bibliotheek.

Van boeken van schrijvers als Belcampo, Marcellus Emants, Youp van ’t Hek, W.F. Hermans, Willem de Mérode, Gerard Reve en Hans Warren hebben wij auteursexemplaren in huis (gehad). Hermans maakte in zijn eigen exemplaar van de Zuid-Afrikaanse editie van De donkere kamer van Damokles een zestal kritische aantekeningen in de marge. Reve doopte zijn exemplaar van Nader tot U om tot ‘Het Jongens Voetbal Boek’, maakte tientallen correcties in zijn teksten en voegde vele Duitse vertalingen van zijn eigen gedichten toe.

Antoon Derkinderen ontwierp de boekband voor J.A. Alberdingk Thijm, Van Deyssels boek over zijn vader, verschenen bij Loman & Funke. Van deze prachtige uitgave uit het fin de siècle konden wij het exemplaar van de uitgever J. Funke aanbieden. De band is met kalfsleder bekleed en in goud bedrukt. Curieus detail: op het in dit exemplaar ingeplakte ex libris staat een rij fondsboeken van Funke afgebeeld, waaronder ook onderhavig boek.

In een exemplaar van Edith Piaf: lyrische straatmus (1961), het (later verworpen) debuut van Jeroen Brouwers, vonden wij een ongepubliceerd autobiografisch prozafragment, geschreven door de auteur op elk stukje wit van de eerste elf pagina’s van de pocket. Bij elkaar telt dit als opdracht vermomd verhaal ruim honderd regels.

Uitgeverij Querido zond in mei 1935 de eerste exemplaren van Het land van herkomst van E. du Perron naar de auteur in Parijs. Oeps: de illustratie van Alexandre Alexeïeff was abusievelijk ondersteboven afgedrukt op het omslag. Deze fout werd snel door Querido hersteld, maar toch is het bestaan bekend van enkele exemplaren met het verkeerde omslag. Slechts eenmaal hebben wij zo’n exemplaar aangetroffen, met een gesigneerde opdracht van de auteur bovendien. De schrijver schonk het boek in de maand van verschijnen aan een bevriend literair echtpaar: ‘À Germaine et Louis Chevasson/ leur ami/ EduPerron/ Paris, 19 mars [= mai] 1935.’ De Chevassons hebben het boek nooit gelezen: de katernen van dit maagdelijke exemplaar zijn niet opengesneden.