Nieuwsbrief 655: Jan Toorop

Deze nieuwsbrief verschijnt naar aanleiding van de huidige Toorop-tentoonstelling in het Gemeentemuseum. Van Jan Toorop hebben we enkele van zijn belangrijkste boekbanden in huis, evenals een fraaie ets van twee van zijn literaire vrienden. De afbeeldingen zijn op te klikken tot schermvullend.

1. COUPERUS, Louis Babel. Amsterdam, Veen, [1901]. Linnen (ontwerp Jan Toorop). 200 p. 1e druk. Goed exemplaar. Oud boekhandelsmerkje van een Haagse boekhandel.
Verkocht
* Braches 010618. VV 212, 1; 215, 5. Couperus Collectie Veen Babel 1.

2. COUPERUS, Louis Babel. Amsterdam, Veen, [1901]. 20,4 x 15,0 cm. Ingenaaid (grijs papieren omslag met opdruk in rood; ontwerp Jan Toorop). 200 p. 1e druk. Rug wat versleten en verbruind, overstekende randen van omslag bijgesneden. Nummer in balpen op voorzijde omslag.
€ 65
* De kwetsbare ingenaaide versie. VV 212, 2. Couperus Collectie Veen Babel 2.

3. COUPERUS, Louis Babel. Amsterdam, Veen, [1901]. 21,2 x 15,9 cm. Ingenaaid (grijs papieren omslag met opdruk in oranjerood; ontwerp Jan Toorop). 200 p. 1e druk. Rug heeft één gaatje en is wat verbruind, maar een opvallend goed exemplaar. Het boekblok is niet afgesneden, zelfs het omslag heeft nog flappen (1 cm breed).
€ 150
* De kwetsbare ingenaaide versie. VV 212, 3. Couperus Collectie Veen Babel 3.

4. COUPERUS, Louis Metamorfoze. Met een Portret door H.J. Haverman. Amsterdam, Veen, [1897]. Linnen [ontwerp Jan Toorop]. (8), 432 p. 1e druk. Rug en hoekje iets geschaafd. P. 1-2 en frontispice los geweest en met sellotape geplakt. Scheurtje in p. 83-6. Exlibris Anna Elisabeth van der Masch Spakler Cnoop Koopmans op binnenzijde voorplat.
€ 130
* Zeer fraai art-nouveau-ontwerp over voorkant, rug en achterkant. Autobiografie van Couperus in de vorm van een psychologische roman. Braches 971119. VV 172, 1. Couperus Collectie Veen Metamorfoze 1.

5. COUPERUS, Louis Psyche. Amsterdam, Veen, [1898]. Linnen [ontwerp Jan Toorop]. (8), 184 p. 1e druk. Eigendomsstempeltje op titelpagina. De rug is weliswaar iets verbruind, het boek is misschien iets scheefgelezen, maar de crèmekleurige platten zijn onverkleurd gebleven: het mooiste exemplaar dat wij ooit tegenkwamen.
€ 350
* De behoorlijk schaarse eerste druk, met bestempeling in zwart (er bestaat ook een blauwe variant) op voor- en achterkant naar ontwerp van Toorop, een van zijn beste, en daarmee ook een van de mooiste boekbanden van de art-nouveauperiode. Braches 981115. VV 187,1. Couperus Collectie Veen Psyche 1.

6. MOORSEL, A.J.M. van De Kinkhoorn. Verzen. Boekversiering van Jan Toorop. Maastricht, A.A.M. Stols, 1927. Ingenaaid. (4), 52 p. Gedrukt in rood en zwart in een oplage van 220 genummerde exemplaren. 1e druk. Met erratablad.
verkocht
* Omslagillustratie, frontispice (portret van de auteur) en illustratie van Toorop. Van Dijk 118.

7. SCHENDEL, Arthur van Pandorra. Amsterdam, J.M. Meulenhoff, 1919. Karton met stofomslag. 174 + 10 p. uitgeversreclame. 2e druk (kort volgend op de 1e druk: privé-uitgave naar het zetsel van de publicatie in De Gids). Keurig exemplaar.
€ 15
* Omslag en frontispice hebben een tekening van Jan Toorop. Meulenhoff-editie 117.

8. TOOROP, Jan Portretten van Stefan George en Albert Verwey. Droge naald op Japans. Beeldformaat: 15,8 x 15,8 cm. Geplakt onder passe-partout: 31,7 x 26,8 cm. Tweemaal gesigneerd in de plaat met de tekst (deels in spiegelbeeld, deels overlappend): ‘Stefan George Alb. Verweÿ/ Stefan George/ Katwyk 19002 [sic]/ Zee’. Linksonder genummerd in potlood: ’20/25′. Randen van passe-partout wat verbruind, onderaan lichte vochtschade.
€ 950
* Zeldzame originele ets van Toorop met een hoog literair gehalte: in 1896 maakte Toorop, nadat hij in Den Haag een lezing van George had bijgewoond, het portret van de Duitse dichter om er in 1902 het portret van Verwey aan toe te voegen. De dichters waren met elkaar bevriend; op 24 mei 1901 had George een lezing gegeven in Den Haag, waarvoor hij bij Verwey in Noordwijk kon logeren. Al in 1900 was bij Toorop, in de briefwisseling met George, het plan ontstaan voor dit dubbelportret.
Deze ets is afgedrukt na de dood van Toorop, in 1928, door A.C. Ninaber van Eyben, die van verschillende etsplaten en houtblokken van Toorop afdrukken vervaardigde in oplagen van 10 tot 25 stuks.
De zinken plaat van de ets bevindt zich in het Rijksprentenkabinet, Amsterdam.

9. TOOROP, Jan Dorst naar rechtvaardigheid. Reproductie van krijttekening. 48,2 x 57,2 cm. Ca. 1930. Blindstempel linksonder: ‘Copyright by/ Vorst & Tas/ Amsterdam’. Enkele scheurtjes en kreukjes aan de randen, punaisegaatjes in de hoeken.
gratis af te halen
* Vroege reproductie van deze allegorische tekening uit 1899.

10. VERWEY, Albert Nederlandsche dichters. Complete serie van 6 delen met bijbehorend foedraal. Amsterdam, S.L. van Looy & H. Gerlings, 1893-1897. 17 x 12 cm. 6 delen in foedraal bekleed met verguld linnen en voorzien van treklint. Origineel donkerrood linnen, fraai en individueel verguld, papieren omslag meegebonden. 100-140 p. 1e druk. Alle boeken, en ook het foedraal aan de binnenkant, zijn voorzien van het exlibris van Elise (Bolkestein-)Pouw. Foedraal op de randen iets gesleten, treklint niet helemaal compleet. In uitstekende conditie, met helder verguldwerk.
€ 350
* Bloemlezing van Nederlandse dichters uit het verleden (van Maerlant tot Perk), samengesteld en op hoogstpersoonlijke manier ingeleid door de jonge Albert Verwey: ‘De keel in Holland die het strakst gespannen stond, is niet die van den grooten Vondel, maar die van den artistiekeren Hooft geweest.’ De uitgever trok voor de band, de titel en de vignetten de crème de la crème van de Nederlandse art nouveau aan. Bij de afsluiting van de serie werd een ‘keurig étui in groen linnen met gouden stempels’ beschikbaar gesteld voor één gulden. Dit étui is zeer zeldzaam geworden, maar hier present, met exlibris van de jonge studente Nederlands D.C.E. (Elise) Pouw (1878-1961), moeder van de latere burgemeester van Deventer, Nico Bolkestein. Dit in groen linnen uitgevoerde foedraal heeft het vignet van Wenckebach dat ook deel 4 siert, op voor- en achterzijde. Op de bovenkant staat het vignet van Dijsselhof, dat op het voorplat van deel 1 staat. Dit foedraal wordt niet vermeld in Braches Nieuwe Kunst Documentatie (2006), die overigens veel informatie verschaft, zoals briefcitaten van Toorop en Van Looy aan Verwey. De meegebonden papieren omslagen zijn op de achterkant voorzien van nuttige uitgeversreclame. Alle titelpagina’s zijn op geheel eigen wijze door de kunstenaars versierd.
1. P.C. Hooft. Vignetten van G.W. Dijsselhof. Titelpagina in rood en zwart. 1893 (= november 1892). Braches Documentatie 328.
2. G.A. Bredero. Vignetten van T. Nieuwenhuis. 1893. Braches Doc. 1403.
3. Jacob Maerlant. Twee paginagrote illustraties en vignetten van Jan Toorop. Met achterin een lijst van verbeteringen. Op het achterplat een extra vignet in goud. 1894. Braches Doc. 1922.
4. Roemer Visscher tot Feitama. Vignetten van L.W.R. Wenckebach. 1894. Braches Doc. 2236.
5. Jhr. Onno Zwier van Haren en Mr. Willem Bilderdijk. Vignetten van C.A. Lion Cachet. 1895. Braches Doc. 895.
6. Feith tot Jacques Perk. Vignetten van T. Colenbrander. Met opvallend gedecoreerde schutbladen in rood op wit en een extra vignet in goud op het achterplat. 1897 (= november 1896). Braches Doc. 261.