Nieuwsbrief 1053: Zeven zonden

Weest allen welkom, gij snooden, bloodaards, pluimstrijkers en saletjonkers, wie heeft er geen zeven zonden begaan?
Roestvlekjes, zetfouten, uit het duister opdoemende donkergroenigheden, drugulinen, aartsblauwen en aartsvaders, bijenrovers, blankenbergers, bitterlijders, clichéknippers en chagrijnlederaars, germaanse Generalen en Admiralen, Schmögers, Schmalzls, Schnorren en Zupfgeigers, vuur- en ijstijdigen, ameszten en erasten, radelozen, redelozen en ruwaerts, verschotenen, ondeugenden en azynmakers, slauerhoven en schaduwjuristen,
gij die iets krom zijt,
scheefgelezenen, naaigatigen en geperforeerden – uw zonden zijn u vergeven.

1. BEVERSLUIS, Martien Arbeiders-Noodlot. (Das proletarische Schicksal). Geautoriseerde vertaling van Martien Beversluis. Met origineele teekeningen van Willem van Schaik en bandteekening van Nans Amesz. [En:] Das proletarische Schicksal. Ein Durchschnitt durch die Arbeiterdichtung der Gegenwart. (Redactie Dr. Hans Mühle). Arnhem, H. ten Brink, [1932]. Ingenaaid. 224 p. Met illustraties van Willem van Schaik. Omslagillustratie van Nans Amesz in felrood op het gele omslagpapier. 1e druk. Enkele kleine randscheurtjes. Deels niet opengesneden. / Met een exemplaar van de originele Duitse uitgave, de fraai geïllustreerde herdruk uit 1930. Gotha, Leopold Klotz Verlag, 1930. Soepel linnen. XX, 236 p. Uitvoerige inleiding van Hans Mühle. Illustraties van Käthe Kollwitz, Otto Kast (4), Frans Masereel (2) en Rudolf Schiestl. 7e en 8e duizendtal.
Verkocht
* Arbeiderspoëzie van o.a. Max Barthel, Ernst Penzoldt, Bruno Schönlank, Paul Zech en vele anderen, vertaald door de nog in socialistische sferen verkerende Beversluis.

2. (BOEKENWEEK 1946) Het kleine geschenk 1946. Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels, 1946. Geniet. 32 p. Paar roestvlekjes op omslag, net exemplaar.
€ 70
* Boekenweekgeschenk 1946.

3. BÜCH, Boudewijn De blauwe salon. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1981. Linnen met lederen kapitaaltje en leeslint (Binderij Phoenix). 196 p. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 28 luxe-exemplaren, gebonden in linnen, genummerd en gesigneerd door de auteur en voorzien van een fraaie bijlage: een mapje, bestaande uit het gedicht ‘Le salon archi-bleu’ en een colofon, beide met de hand gezet en Sub Signo Libelli gedrukt door Ger Kleis, verrijkt met hetzelfde gedicht in handschrift (en gesigneerd) en een originele foto van de auteur (bij een beeld van Spinoza) door Klaas Koppe. Breugelmans 71.

4. CAPEK, Karel Obrázky z Holandska. S kresbami autorovými. Praag, Fr. Borový, 1937. Ingenaaid met fraai stofomslag. 92 p. Geïllustreerd met mooie lijntekeningen. 5e druk. Ietwat los.
Verkocht
* ‘Plaatjes van Nederland. Met tekeningen van de auteur.’ Lieflijke tekeningen van typisch Nederlandse dingen (boeren, fietsen, koeien), en teksten van de begenadigde dubbeltalentige auteur (1890-1938) voorafgegaan door het verslag van een PEN-congres in Den Haag met karakterportretten van min of meer vergeten auteurs als Schalom Asch, Theodor Däubler, Georges Duhamel, Johan Fabricius en Jakob Wassermann. In 1934 verscheen de bewerking door Eva Raedt-de Canter onder de titel ‘Over Holland’.

5. CLAUS, Hugo Handgeschreven brief aan ‘Beste Ernst (Nagel)’. 29,5 x 21 cm. Gesigneerd ‘Je Hugo’. Niet gedateerd. Alleen recto. 7 regels tekst.
Verkocht
* ‘Hierbij de drukproef terug. (…) Als je aandachtig personeel nu de zetfouten van het geheel opspeurt, ben ik tevreden’. Blijkens een aantekening in potlood van Ernst Nagel dateert deze harmonisch in het vlak gecomponeerde brief van ongeveer 10 augustus 1993 en betreft het de proeven van Toneel IV. Ernst Nagel was hoofd produktie van uitgeverij De Bezige Bij, de vaste uitgeverij van Claus.

6. COUPERUS, Louis Dionyzos. Amsterdam, Veen, [1904]. Ingenaaid (!). XVI, 348 p. Niet afgesneden. 1e druk. Omslag zeer licht verschoten. Binnenwerk iets roestig, maar een mooi gaaf exemplaar.
Verkocht
* Eenvoudig versierd roodbruin omslag. VV 236,6.

7. DRUGULIN, Offizin W. Die Schriften der Offizin W. Drugulin. Erster Teil – Werkschriften. Leipzig, W. Drugulin, 1927. Halflinnen. XII, 156 p. Gedrukt in rood en zwart naar typografisch ontwerp van F.H. Ehmcke. 1e druk. Netjes.
€ 45
* Aantrekkelijke letterproef van een eerstklassige Duitse drukker. Het tweede deel, hier niet aanwezig, was ‘Antiquaschriften’.

8. (DUDOK). FRIEDHOFF, G. W.M. Dudok. (Uit de serie Nederlandsche Bouwmeesters onder redactie van W. Retera Wzn.). Amsterdam, Van Munster, [1928]. 22 x 17 cm. Ingenaaid met omslagontwerp van W. Retera. (6), 28, (10) p. plus 45 illustraties op glanspapier. Achterin mooie advertenties. 1e druk. Netjes. Wat roest.
€ 25
* Mooie expressionistische architectuur-publicatie met discussie en fraaie foto’s van Dudoks vroege werken, voornamelijk in en om Hilversum gebouwd. Zeer donker, geheimzinnig omslag in donkergroen op zwartgrijs met op de achtergrond een eveneens groenig uit het duister opdoemende, nauw waar te nemen advertentie voor sigaren.

9. EEDEN, Marcel van Tekeningen zeichnungen drawings dibujos 1993-2003. Nürnberg, Verlag für moderne Kunst Nürnberg, (2003). Ingenaaid. 226 p. Rijk geïllustreerd.
€ 45
* Viertalige uitgave met teksten van Roel Arkesteijn, Cornel Bierens en Diedrich Diederichsen.
Bijgevoegd: handgeschreven brief (in potlood) van Marcel van Eeden aan ‘Geachte heer (Tom) Van Deel’. 29,5 x 21 cm. Gesigneerd ‘Marcel van Eeden’ en gedateerd ‘Den Haag, 29-12-00’. Met naamstempel van Van Eeden. Alleen recto. 12 regels tekst. Begeleidende brief bij een andere publicatie van Van Eeden. ‘Ik stuur U dit toe op verzoek van George Moormann in verband met Tirade. (…) Meer tekeningen zijn momenteel te zien in Haarlem: Teylers Museum, T/m 28 januari 2001′.
Ook bijgevoegd is een uitnodiging voor de opening van een tentoonstelling van Van Eeden bij Wetering Galerie in Amsterdam in 2005, gericht aan Marjoleine de Vos.

10. EERSTE WERELDOORLOG Verordening over de in beslagneming van bijenwas en bijenvolkeren, getekend door de Oberbefehlshaber Sixt von Armin, 3 April 1918. (&) Uitvoeringsvoorschriften nopens de Verordening van den Opperbevelhebber van het 4de Leger, getekend door de Kommandierender Admiral Von Schröder op 9 Juli 1918, betreffende het in beslagnemen van Bijenwas en Bieen. (België, Duitse militaire overheid), 1918. 56 x 46 cm en 67 x 58 cm. Twee aanplakbiljetten in groot formaat. Krantenpapier, gevouwen. Eenzijdig bedrukt in het Duits en het Nederlands. Het eerste biljet is versleten en brokkelig, vooral aan de rechterrand. Het tweede in goede staat, wel met een deels gescheurde middenvouw. Achterop een in rood potlood geschreven plaatsnaam, waarschijnlijk Uitkerke (dorpje bij Blankenberge). Dit affiche is gedrukt in Brugge.
€ 150
* Navrante verordeningen: originele affiches, uit het door het Duitse Keizerrijk bezette België. De Vlaamse bijenhouders moesten volgens het door admiraal Von Schröder getekende Uitvoeringsvoorschrift van 9 juli 1918 een kwart van alle bijenwas en bijen tegen betaling inleveren. Het oudere biljet, een verordening van opperbevelhebber generaal Sixt von Armin, eiste alle bijenvolken, was en honingraten eenvoudig op voor het leger, zonder compensatie.
Deze bijenroof zou de Duitsers echter niet baten: de strijd werd door het Duitse leger op het Belgische slagveld in de loop van 1918 verloren.

11. EMMERICH, Anna Katherina Das arme Leben und bittere Leiden unseres Herrn Jesu Christi und seiner heiligsten Mutter Maria nebst den Geheimnissen des alten Bundes nach den Gesichten der gottseligen Anna Katharina Emmerich. Aus den Tagebüchern des Clemens Brentano herausgegeben von P. C. G. Schmöger, aus der Congregation des allerheil. Erlösers. Regensburg-New York-Cincinnati, Friedrich Pustet, 1881. 28 x 21 cm. Contemporain halfleer. LXIV, 1138 p. Met een uitslaande kaart in kleuren en vele staalgegraveerde platen en vignetten, deels van Fr. Max Schmalzl CSSR. Frontispice in goud en kleuren. 1e druk. Rug bijna los, gebruikssporen.
Verkocht
* Rijke Roomse uitgave met vele fraaie illustraties van de redemptoristische lekenbroeder Max Schmalzl (1850-1930), die wel de ‘laatste Nazarener’ wordt genoemd, naar de vroom-katholieke Duitse schildersschool rond Overbeck en Schnorr von Carolsfeld. Met bijliggende bestelbon voor de boekband: dit is de eenvoudigste vorm in linnen met marokijnpreging en chagrijnlederen rug.

12. FENS, Kees Het oudste kind. (Met een Aantekening door Gert Jan Hemmink). Amstelveen, AMO, 1987. Ingenaaid met omslag. (4), 16 p. Met de hand gezet uit de Baskerville en gedrukt door Hein Elferink in een oplage van 35 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 70
* Eén van de 28 Arabisch genummerde, op Bütten Chicago gedrukte exemplaren. Mooie tekst over Danny Kaye. Het slot: ‘Kaye leefde als een enkelvoudige, op zijn eentje bijna, als volwassene. Hij bleef door een achterdeur het bestaan binnenkomen. Ik heb hem benijd. Zoals ik jaloers ben op kinderen.’ AMO 44.

13. (FIETSEN). METS Tzn., W. Een moderne Munchhausen. Wonderlijke avonturen van Munchhausen’s achterkleinzoon. Amsterdam, Jan Leendertz & Zoon, [1887]. Linnen met rijke zwart- en goudopdruk en blindstempel van de Amsterdamse boekbinderij J.S. de Haas. 206 p. Met 4 getinte litho’s. 1e druk. Scheefgelezen, verder heel mooi.
Verkocht
* Onmogelijke verhalen à la Munchhausen met voor 1887 moderne uitvindingen: de fiets (‘wieler’) en chloroform. Zeer leesbaar proza en prachtige plaatjes, onder andere van koorddansende en in een boom gehouden velocipèdes.

14. FUNKE, C.P. Handboek van welgemanierdheid en zedelijkheid, in karakterschetsen, vooral ten dienste der jongelingschap. Naar het Hoogduitsch. Twee delen in één boek. Nijmegen, J.F. Thieme, 1832. Ingenaaid met contemporain sierpapier. (8), 182; 152 p. 2e verbeterde druk. Omslag wat verbleekt. Gebruikssporen: kreukjes en verkleuring, enkele ezelsoortjes. Nummertje van Wim Zaal. Een kennelijk veelgebruikt boek.
Verkocht
* Wie men niet moet zijn: de neuswijze, de bloode, de voorbarige weetal, de bokachtige, de komplimentmaker, de grommer, de saletrekel, de spreeuw, de windmaker, de bezige leeglooper. Het tweede deel vertoont gecompliceerder karakters: de verwijfde en sentimentele, de tafelschuimer en pluimstrijker, maar ook enkelvoudige slechtaards, zoals de kijfachtige en de lage ziel. Vermakelijk!

15. GRAY, Thomas Poems. (Eton prize book). London, Riccardi Press for Eton College, 1920. Origineel verguld perkament met het wapen van Eton op de voorkant. (10), 92 p. Kop verguld. Niet afgesneden. Gedrukt op geschept papier. Band wat krom en vuil, maar een goed exemplaar.
€ 40
* Eton-prijsboek met inscriptie door Cyril Alington voor John A.R. Grey (1927). Cyril Argentine Alington was rector van Eton 1918-1933. Mooie typografie.
Poëzie van een geliefde achttiende-eeuwse dichter, gevolgd door vertalingen uit het Latijn (Statius en Propertius) en het Italiaans van Tasso.

16. HAHN jr., Albert 24 Juni a.s. Nationale Zonnestraaldag. De sterken voor de zwakken tegen de tuberculose! (Raamposter). Vermoedelijk 1934. 21 x 14 cm. Raambiljet met aan de voorzijde een plaat in zwart en geel, en aan de achterkant een tekst in blauw gedrukt. Zeer fris.
Verkocht
* Zonnestraaldag heette de jaarlijkse collectedag ten bate van kosteloze verpleging van TBC-patiënten in het Hilversumse sanatorium Zonnestraal. Deze dag werd van ca. 1927-1940 op een zaterdag in de zomer georganiseerd.

17. HERMANS, W.F. Relikwieën en documenten. Een toespraak. [Amsterdam], Cornamona Pers, 1985. Verguld donkerblauw halfmarokijn met handgemarmerde platten en in papieren foedraal (Geert van Daal). (2), 30 p. Gezet uit de Bembo en gedrukt op Bugra-Bütten in een oplage van 75 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. [2e druk; de 1e druk verscheen een paar maanden eerder bij De Bezige Bij in een oplage van meer dan 5000 exemplaren]. Scheurtje in foedraal.
Verkocht
* Eén van de slechts 50, zeer verzorgde en voornaam gebonden exemplaren. Dit exemplaar draagt het lage nummer III. JS 387.

18. HOOGVLIET, Arnold Abraham, de Aartsvader, in XII boeken. De zesde druk. Rotterdam, Jan Daniel Beman, 1754. 20 x 16 cm. Heel kalfsleer. (58), 288 p. Met drie prenten: gegraveerde titel (Jan Wandelaar), boekdruktitel in rood en zwart met kleine gravure van Simon Fokke, en een wapenprent (met portretje van keizer Justinianus). Veel inleidende gedichten, waaronder drie bij het verschijnen van de vierde druk. 6e druk. Aan de randen iets beschadigd. Enkele lichte verkleuringen, maar in goede staat.
€ 60
* Immens populair lang gedicht, waarvan in ruim een eeuw tien drukken zouden verschijnen. Er was een mooie serie bijpassende prenten leverbaar, maar die is hier niet meegebonden.

19. (INCUNABELBLAD). VORAGINE, Jacobus de Legenda aurea sanctorum, sive Lombardica historia. (Maculatuur). Keulen, Johann Koelhoff de Oudere, 1479. Eén incompleet blad: d8. Van de 8 kolommen is alleen het onderste deel van zes kolommen aanwezig. De bovenste 9 regels ontbreken. Gerubriceerd en met twee éénletterige aantekeningen in de marge. Kennelijk gebruikt als opvulling in een boekband, getuige twee naaigaatjes – dat wordt ‘maculatuur’ genoemd.
Verkocht
* Het betreft hier een stukje tekst onder het kopje ‘De Epiphania domini’ (niet aanwezig, het staat op een eerder blad). Watermerk zichtbaar. ISTC nr. ij00093000.

20. KOMRIJ, Gerrit De Zeven Zonden van Jeroen Bosch. (Bezorgd en van een voorwoord voorzien door Arie Pos). Utrecht, Stichting De Roos, 2013. 30,4 x 23,1 cm. Linnen overslagmap (Boekbinderij De Distelkamp) met in de flappen mee ingenaaid het voorwoord, de liedteksten (links) en de spreekteksten (rechts). In het midden van de map werden de liedteksten in facsimile van het handschrift met schroeven bevestigd. Boekverzorging Jan Heijnen. Gedrukt in een oplage van 175 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 50
* Lied- en spreekteksten, gebaseerd op het aan Jeroen Bosch toegeschreven schilderij ‘De zeven hoofdzonden en de vier uitersten’. Komrijs teksten werden gebruikt in een muziektheatervoorstelling door Camerata Trajectina, een CD en een DVD van die voorstelling, op het toneel aan elkaar gepraat door Komrij zelf, zijn in het midden ingelegd. De Roos 180.

21. KOPLAND, Rutger Dichtgroeiende weg. Illustraties Jeanette Ensing. Landgraaf, Herik, 1993. Cahiersteek met omslag. 16 p. Gedrukt in een oplage van 225 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Zwarte reeks 17.

22. KROESE, Nicolaas Het ultimatum van Einstein. Amsterdam, eigen beheer, 1963. 53 x 32 cm. Affiche met inlegvelletje. Met een illustratie. Gevouwen, maar als nieuw, zeer gaaf.
Verkocht
* Belangrijk ogende wartaal van de beroemde Amsterdamse restauranthouder van d’Vijff Vlieghen, de proto-provo annex deskundoloog Nicolaas Kroese (1905-1971).

23. LEOPOLD, J.H. Cheops. (Tekstbezorging en toelichting H.T.M. van Vliet). Baarn, Arethusa Pers, (1985). 30 x 18,5 cm. Verguld halfleer met lederen voorrand en gemarmerde platten (Atelier de Distelkamp / Geert van Daal). 24 p. Gezet uit de Garamont en met de hand gedrukt door Vincent Loosjes in een oplage van 100 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Een van de 10 exemplaren die door Geert van Daal in halfleer werden gebonden. Er werden ook 10 exemplaren in heelleer gebonden en 80 in linnen. Het boek verscheen ter gelegenheid van het afscheid van A.L. Sötemann als hoogleraar in Utrecht.

24. (LETTERPROEF) ÉTABLISSEMENTS PLANTIN Lettergieterij Établissements “Plantin”. Letterproef. Brussel, Établissements ‘Plantin’, (ca. 1928). 27 x 20 cm. Verguld linnen. XII, 200 (= 232) p. Met 4 tussentitels op zwaarder papier en 6 supplementaire bladen gemerkt ‘A’ en ‘B’. Band dof. Naaisel wat los. Exlibris uit ca. 1980. Wat gebruikssporen, laatste bladen bijna los en wat gekreukt.
Verkocht
* Établissements Plantin was een dochteronderneming van Lettergieterij Amsterdam, opgericht in 1911 (en bestaat nog steeds). Aantrekkelijke letterproef in late art nouveau, deels in navolging van de Grote Letterproef die S.H. de Roos in 1915 samenstelde, maar met veel nieuwe toevoegingen (o.a. autovignetten!). Veel letters van De Roos, waaronder de Hollandsche Mediaeval en de Erasmus in volle glorie. En vier pagina’s sierranden van de fantasierijke ontwerper Leo Visser, die gebruikt maakt van plantjes en diertjes.
Met zoals gebruikelijk enkele aanvullingen, die naast de paginering met A-B zijn aangegeven: 8A en B, 16A en B, 56A-B + C_D, 122A-B en 128A-B. Enkele daarvan hebben betrekking op de sierlijke letter Gravure. Vaak werden er door drukkers cliché’s of andere letterbeelden uit letterproeven gesneden. Deze is echter intact, ofschoon zij wel gebruikssporen vertoont. En is het niet een genot om zo’n letterproef van A tot Z te gebruiken!

25. MEIJSING, Geerten Boedelbeschrijving. [Zeist], Vrienden van de Vorm, 2013. 13 bladen in doosje met titeletiket. Gezet uit de Spectrum en gedrukt door de Hof van Jan en de Avalon Pers in een oplage van 150 door de auteur op Syracuse gedateerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 50
* Dagboekfragmenten uit de periode 1996-2001, gedrukt op de achterzijde van notariële boedelinventarissen uit de eerste decennia van de twintigste eeuw.

26. MICHELANGELO Sonnetten. Vertaald door Frans van Dooren. (Met een tekening door Bob van Blommestein). [Amsterdam], Sub Signo Libelli, 1979. Linnen. (4), 32 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in rood en zwart door Ger Kleis in een oplage van 50 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Eén van de 26 exemplaren in een linnen band. Breugelmans 48.

27. MICHELANGELO Sonnetten. Vertaald door Frans van Dooren. (Met een tekening door Bob van Blommestein). [Amsterdam], Sub Signo Libelli, 1979. Ingenaaid. (2), 30 p. Met de hand gezet en gedrukt door Ger Kleis met de Romanée in rood en zwart in een oplage van 50 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Exemplaar met opdracht van de vertaler op het voorste schutblad: ‘”Caro m’é ‘l sonno……”/ A Dolf Verspoor/ Frans van Dooren’. Breugelmans 48.

28. MOLKENBOER, Willem De Génestet-Album. Teekeningen. Leeuwarden, A. Akkeringa, 1872. Oblong 27 x 34 cm. Origineel halflinnen. titelpagina (met steunkleur in oker), 20 eenzijdig bedrukte bladen en 2 pagina’s toelichting. 1e druk. Rug los en beschadigd. Band vuil.
€ 25
* Tekeningen bij de bekende gedichten van De Génestet van de nog maar 27-jarige aankomend beeldhouwer, tevens de vader van de twee bekende schilders Molkenboer.

29. NOOTEBOOM, Cees Vuurtijd, ijstijd. Gedichten 1955-1983. Amsterdam, De Arbeiderspers, (1984). Linnen met leeslint in papieren foedraal (Binderij Phoenix). XIV, 302 p. 1e druk. Rechter onderhoekje iets gedeukt.
Verkocht
* Eén van de 25 genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren die door Binderij Phoenix in linnen werden gebonden. Dit exemplaar bleef helaas ongesigneerd.

30. OSTAIJEN, Paul van Gedichten. Music-Hall, Signaal, Feesten van angst en pijn, Eerste boek van Schmoll. (Met een inleiding van Gaston BURSSENS). Antwerpen, De Sikkel, 1942. Ingenaaid. 160 p. 3e druk. Rug beschadigd.
€ 20

31. PELLICO, Silvio Mijne gevangenschappen. Den Haag, Nederlandsche Maatschappij van Schoone Kunsten, 1841. Vier deeltjes in één band. Halfleer. 60; 68; 70; 54 p. Rijk geïllustreerd met houtgravures, de titelpagina’s in twee kleuren. Gewoon boekbandje met wat slijtage; knepen gebarsten. Handtekening voorin van Andries Munnichs. Sommige bladzijden wat verbruind.
€ 45
* Mooi verzorgde uitgave met vele fraaie houtgravures. De eerste vertaling van Le mie prigoni verscheen in 1833. Frans Erens gaf een nieuwe vertaling in het licht in 1911.

32. PEUGEOT 203 Peugeot 203, ’n “wonder” op wielen! Productie 1951. (Reclamefolder). Parijs, Peugeot, 1951. 31 x 46 cm, driemaal gevouwen tot een boekje van 17 x 12 cm en 32 p. Gedrukt in blauw en zwart. Met duidelijke tekeningen en doorsneden en een overzicht van de Peugeot-fabriek. Helaas aan de onderkant geperforeerd. Met stempel van Eras, een autohandel in Den Haag. Buitenkant-achterop heel licht gevlekt. Bij een van de afgebeelde modellen is ‘6500’ geschreven in potlood, waarschijnlijk de prijs in guldens.
Verkocht
* Schitterende, modern ogende Nederlandse folder. Een van de meest gewaardeerde auto’s van de jaren 1950, bij zijn introductie hypermodern en nog tegenwoordig nog altijd geliefd.

33. RADELOOS REDELOOS REDDELOOS Vriende-praatjen over het Eeuwig Edict, ofte starcken eeuwigen Edick (Gelijck men seght) die de Hollandse azynmakers soo suur in de oogen begint te druypen in de persoonen van den vluchtenden De Groot, en gevangenen Ruwaert. Zonder plaats, Gedrukt voor Vrede en Vryheyt, 1675. Zonder omslag. 8 p. Netjes.
€ 75
* Mooie woordspeling: het gehate ‘Eeuwig Edict’ (1667), waarbij de Oranjes van het stadhouderschap waren uitgesloten, wordt de ‘sterke eeuwige edik’ genoemd, een woord voor azijn dat ware gelovigen uit de Bijbel kennen. Dit is een samenspraak tussen twee fictieve burgers – Jacob en Jochum over ene De Groot, die er met zijn jacht vandoor is gegaan. Het gaat hier om Pieter de Groot (1615-1678, een zoon van Hugo), die pensionaris was geweest van Rotterdam, maar ook actief als diplomaat en wegens de ongunstige onderhandelingen met de Fransen daarop veroordeeld. Dit pamflet dateert wellicht uit de periode die de ‘Ruwaert’, dat is Cornelis de Witt, in gevangenschap doorbracht. Knuttel 10336.

34. REVE, Gerard Bezorgde ouders. Utrecht/ Antwerpen, Veen, (1988). Halfleer (!) met twee (op de rug verschoten) stofomslagen. 320 p. 1e druk. Bovenhoeken zeer licht gebutst.
Verkocht
* Eén van de twee (?) luxe-exemplaren die gebonden werden in halfleer! Zelf Reve Verzamelen 62: ‘Bijzondere exemplaren: Bij de presentatie [op 9 december 1988] ontving Reve een in halfmarokijn gebonden exemplaar met stofomslag’.
Dit exemplaar heeft een opdracht aan de directeur van uitgeverij Veen, Dick Gubbels, de vaste uitgever van Reve, gedateerd op de dag van verschijnen, de dag waarop ook Reve een luxe gebonden Bezorgde ouders overhandigd kreeg: ‘Voor Dick en Elly [Gubbels],/ in dank en met veel/ lieve wensen van/ Gerard Reve./ Utrecht, 9.12.1988.’ Het luxe-exemplaar dat die dag aan Reve werd overhandigd zou hij voorzien van een opdracht aan Joop Schafthuizen. Het ligt voor de hand dat naast Reve alleen de directeur van de uitgeverij een luxe-exemplaar van Reve’s beste boek van na 1980 overhandigd kreeg. Deze Bezorgde ouders heeft twee stofomslagen: onder het gewone, als altijd verkleurde stofomslag dat ook om de kartonnen handelsuitgave zit, zit nog een stofomslag in een andere kleur dat op de achterzijde hetzelfde vierkant heeft als op de voorzijde (maar dan zonder belettering). Ook van de eerste druk van De avonden bestaan twee luxe-exemplaren (gebonden in halfperkament), en van Reve’s beste boek uit zijn latere periode dus ook. Hiermee is de cirkel rond – nu of nooit!

35. REYM, Karel E. van (ps. van E.B. de BRUYN) Bain vapeur. (Sub Signo Libelli), 1980. Ingenaaid met omslag. (2), 18 p. Met de hand gezet en gedrukt in grijs, oranjerood en zwart in een oplage van 75 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 25
* Ondeugende homo-erotische versjes geschreven tussen 1928 en 1937, hier voor het eerst (en het laatst) gepubliceerd. Breugelmans 59.

36. SCHIERBEEK, Bert Met het oog op de naald. (Met zeven originele etsen van Frank Lodeizen). (Utrecht), Stichting De Roos, (1991). Leporello in linnen overslagdoos. Typografie Kees Nieuwenhuijzen. Gezet uit de Garamond en gedrukt door Rob Cox op Hahnemühle in een oplage van 175 genummerde exemplaren. Vaag bandvlekje.
€ 75
* Zeer bijzondere produktie met prachtige etsen van Lodeizen. De schaduwjury voor de Best Verzorgde Boeken 1991 oordeelde: ‘De beelden van Lodeizen zijn prachtig, als in een droom gemaakt en de gedichten van Schierbeek ademen dezelfde sfeer; ook zij lijken te wankelen op de smalle rand tussen bewustzijn en onderbewustzijn’. Leeflang 139.

37. SLAUERHOFF, J. (Als:) John RAVENSWOOD Oost-Azië. [Utrecht], De Gemeenschap, 1928. Linnen (blauw linnen met zilveren en gele opdruk). 56 p. 1e druk. Gedrukt door Nypels in rood, zwart en grijsblauw op getint gevergeerd Bührmann in een oplage van 800 genummerde exemplaren. 1e druk. Naam uitgegumd op schutblad. Mooi exemplaar met complete rugbelettering.
Verkocht
* Dit is nummer XXV van de 25 exemplaren die niet in de handel kwamen. Van Laar 72.

38. SLAUERHOFF, J. (Als:) John RAVENSWOOD Oost-Azië. [Utrecht], De Gemeenschap, 1928. Linnen (blauw linnen met zilveren en gele opdruk). 56 p. 1e druk. Gedrukt door Nypels in rood, zwart en grijsblauw op getint gevergeerd Bührmann in een oplage van 800 genummerde exemplaren. 1e druk. Naam op schutblad. Kop en voet van de rug miniem rafelig, rugbelettering licht gesleten, maar een prima exemplaar.
€ 125
* Vrij zeldzaam in linnen: de exemplaren in linnen die wij tegenkwamen waren steeds met de hand voorzien van een nummer onder de honderd (dit is nummer 67), wat ons voorzichtig doet concluderen dat er slechts honderd exemplaren werden gebonden. Van Laar 72.

39. SLAUERHOFF, J. (Als:) John RAVENSWOOD Oost-Azië. [Utrecht], De Gemeenschap, 1928. Halfmarokijn met sierpapieren platten (compleet omslag achterin meegebonden) in eenvoudig kartonnen foedraal (Pau Groenendijk?). 56 p. Gedrukt door Nypels in rood, zwart en grijsblauw op gevergeerd getint Bührmann in een oplage van 800 genummerde exemplaren. 1e druk. Rechterbovenhoek enigszins verbruind.
Verkocht
* Aantrekkelijke, subtiele boekbindersband, het donkerbruine marokijn stemmig in zwart bedrukt, de platten overtrokken met vooroorlogs ogend zwart-bruin sierpapier, mogelijk oosters of Indonesisch. Op een schutblad in potlood ‘Groenendijk’. Zou dat betekenen dat Pau Groenendijk verantwoordelijk is voor de mooie band? Paul Snijders, die in de jaren tachtig met haar samengewerkt heeft in de tijd dat hij werkzaam was bij Binderij Phoenix, houdt dit voor waarschijnlijk. Van Laar 72.

40. SLAUERHOFF, J. (Als:) John RAVENSWOOD / Charles NYPELS Oost-Azië. [Utrecht], De Gemeenschap, 1928. Ingenaaid. 56 p. Gedrukt door Nypels in rood, zwart en grijsblauw op getint gevergeerd Bührmann in een oplage van 800 genummerde exemplaren. 1e druk. Bibliotheeksticker op voorzijde omslag, twee bibliotheekstempels op voorste schutblad. Gaaf en fris exemplaar.
€ 75
* Ongenummerd exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de drukker onder het colofon: ‘voor/ Pater O. Huf S.J./ C. Nypels’. Van Laar 72.

41. TIJDSCHRIFT, VLAAMS De Vlaemsche Letterbode. Tydschrift voor kunsten en wetenschappen (inzonderheid voor letterkunde). Deel 1, aflevering 1. Antwerpen, Karel Oberts, 1843. 19 x 13 cm. Ingenaaid. (4), IV, 252 p. Niet afgesneden. 1e druk. Omslag op meerdere plaatsen ingescheurd en gekreukt; wat stoffig, stukjes bijna afgescheurd. Er zit een bocht in het boekblok.
€ 65
* Bijdragen in proza van o.a. Prudens van Duyse, Silvio Pellico, Emmanuel Rosseels (o.a. over E.A. Borger), Th. van Ryswyck, L. van Hoogeveen Sterck (= Leonhard Sterk), en in poëzie van C.S. Adama van Scheltema, S.J. van den Bergh, Van Duyse, J.J.L. ten Kate, Theodoor van Ryswyck (‘Ode by het openen der yzeren Spoorbaen tusschen Antwerpen en Keulen’), Van Hoogeveen Sterck, W.J. van Zeggelen en anderen. Het tijdschrift bleef bestaan tot 1846.

42. TREVES, Luisa Van achteren naar voren. Toneelwerk 1989-1946. Met een inleiding door Hella S. Haasse. [Baarn], De Prom, (1989). VERGULD HEELLEDER. 432 p. 1e druk.
€ 75
* Luxe-exemplaar, gebonden in heelleer. Op het voorplat staat in vergulde letters ‘SETH GAAIKEMA 10 NOVEMBER 1989’. Waarschijnlijk is dit de datum waarop het boek gepresenteerd werd. Op 10 november 1989 verscheen de eerste recensie (in NRC Handelsblad) en in de week die daarop volgde verschenen er advertenties in de kranten. Volgens een artikel in de Telegraaf van 28 november 1989 was ook Seth Gaaikema aanwezig bij de presentatie (evenals Mary Dresselhuys, Lex Goudsmit en vele anderen). Wellicht hield Seth Gaaikema de feestrede en werd hij daarom begiftigd met een luxe-exemplaar met zijn naam erop?

43. VETH, Cornelis Het jaar van de Vrouw. Feestgave bij het Internationaal Congres voor Vrouwenkiesrecht te Amsterdam, Juni 1908. Amsterdam, Maas & Van Suchtelen, 1908. 28 x 20 cm. Ingenaaid. 28 p. Geïllustreerd door Cornelis Veth. 1e druk. Rug versleten, uit het achterblad mist een hapje. Wat roest.
€ 45
* Kwetsbare en zeldzame humoristische uitgave bij het Congres voor Vrouwenkiesrecht: een door Veth geschreven drama met tekeningen. De Kwestie wordt er degelijk in uitgelegd, maar de mannen beginnen steeds over der vrouwen aantrekkelijkheid.

44. WANDERVOGEL Der Zupfgeigenhansl. Herausgegeben von Hans Breuer unter Mitwirkung vieler Wandervogel. Leipzig, Friedrich Hofmeister, 1915. 17 x 12 cm. Linnen. 252 p. Met mooie silhouetten van Hermann Pfeiffer. 138e druk, 762-766ste duizendtal. Met de gebruikelijke gebruikssporen: wat roest, slijtage, ezelsoren, één bladzijde los.
Verkocht
* Het beroemde liedboek van de Wandervogel-beweging, een uitgave van de idealistische Duitse jeugdbeweging die zich uitte in vrij en avontuurlijk kamperen onder het zingen van romantische kampvuurliedjes. De eerste uitgave is van 1909. Veel van die vrolijke Wandervogel (ofwel trekvogels) kwamen om in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog, waar dit liedboek tot het vaste voer behoorde – onder wie Hans Breuer zelf. Hij wordt herdacht op pagina 3: ‘Hans Breuer gefallen!’ ‘Zupfgeige’: ‘tokkelviool’ is een humoristische naam voor de gitaar. Achterin de nodige aanwijzingen voor het gewenste gitaarspel: ‘Einiges über das Zupfen’ gevolgd door eenvoudige akkoorden.

45. (WIGMAN (vert.), Menno). BAUDELAIRE, Charles Les Fleurs du Mal. De Bloemen van het Kwaad. Vertaald, ingeleid en toegelicht door Menno Wichman (sic!). Amsterdam, Nachtschade Uitgave, 1987. Geniet. 80 p. 1e druk. Exlibris op binnenzijde vooromslag.
Verkocht
* Vertalingen door een nog pas twintigjarige Menno Wigman, uitgegeven in eigen beheer. Zeldzaam!