Nieuwsbrief 1055: Yanthis

Een gevarieerde nieuwsbrief, maar toch met een stiekem thema: het persoonlijke van je boek.
Een boek is een machine, ik heb het vaker gezegd, een geniale middeleeuwse ontdekking waardoor je met tekens geestelijke inhoud in allemans hersens kunt injecteren. Maar tegelijk is het een persoonlijk voorwerp dat door zijn verschijningsvorm, door de sporen van zijn vóórgebruikers, emotie van mensen naar je eigen gevoel kan transponeren.

In deze nieuwsbrief (naast allerhande varia) een paar brieven van schrijvers die oud verleden voelbaar maken, en boeken van historische figuren of vertegenwoordigers van een voorstelbaar ‘vroeger’ (ik denk nu aan uitgeversdochter Annie Koster, zie nr. 11, die zo gemakkelijk voor ieders oma kan staan). Associatieve exemplaren!
(Vergeet niet de plaatjes te vergroten door erop te klikken! Dat is vaak de moeite waard)

1. (APPEL, Karel). Arthur BELMON De lotgevallen van Vragende Kinderen. Bij de zeventigste verjaardag van Karel Appel. Oosterhesselen, De Klencke Pers, (1991). Garenloos. (4), 20 p. Gedrukt in een oplage van 60 genummerde exemplaren. Met een ingeplakte illustratie.
Verkocht
* Appels reliëf van beschilderd afvalhout Vragende Kinderen werd aanvankelijk door de eigenaar gebruikt om was op te laten drogen, maar in 1956 voor maar liefst achthonderd gulden aan het Stedelijk verkocht. Koloriet-reeks 1.

2. AUERBACH, Berthold Handgeschreven brief op eigen briefpapier, gedateerd ‘Berlin 31. Mai 68’. Kleine brief met blindstempel ‘B.A.’ 14,5 x 9,4 cm. Moeilijk te lezen. 10 regels in donkerbruine inkt. Achterop een oud plakstripje.
€ 100
* Gelukwens geadresseerd aan iemand wiens naam met een L begint, met de verloving van een familielid. Berthold Auerbach (1812-1882), van nederige joodse afkomst, had al in 1841 had hij een complete vertaling van het (Latijnse) werk van Spinoza in het Duits het licht doen zien. In 1848 nam hij hartstochtelijk aan de revolutie deel. Daarna werd hij geëerd als schrijver om zijn dorpsvertellingen.

3. (BERLAGE, H.P.). TIMMERMANS, Felix Pieter Bruegel, zoo heb ik u uit uwe werken geroken. Amsterdam, P.N. van Kampen & Zoon, [1929]. Linnen. (4), 388 p. Niet afgesneden. Geïllustreerd. 3e druk. Rug verbruind. Wat roest. Boekhandelsmerkje.
Verkocht
* Bijzondere provenance: met handgeschreven opdracht van het echtpaar Anna en Louis Bienfait ‘Aan onzen zwager Dr. H.P. Berlage/ 21 Febr. 1931’. Dat is de 75e verjaardag van Berlage. De opdracht bestaat uit een zevenregelig Engelstalig citaat van R.W. Emerson, keurig uitgeschreven: ‘Failure is only in ceasing/ to strive. All the rest is growth, (…)’. Aan de binnenkant van het voorplat het in paars gedrukte, fraaie exlibris van H.P. Berlage, wellicht door hemzelf ontworpen. Daaronder in potlood de handtekening van Max van Rooy, kleinzoon én biograaf van Berlage.

4. BIESHEUVEL, J.M.A., en Joost SWARTE Joop en Kornelis. Een voetbalverhaal met tekeningen van Joost Swarte. (Amsterdam, Van Oorschot, 2021). Leporello. Vormgeving Joost Swarte en Jord Noorbeek. Tekeningen en vignetten Joost Swarte.
Verkocht
* Briljant verhaal waarin voetbal, schoenpoets en rotte aardappels samen in de hemel komen. Eén van de 100 (= 120) door Joost Swarte genummerde en gesigneerde exemplaren waaraan een originele, genummerde en gesigneerde gicléeprent van Joost Swarte werd toegevoegd, getiteld ‘Thuiskomst’: twee koeien arriveren bij een slachterij. 25 x 22 cm.

5. BOEKRECLAME Joyeux Paris! 100 illustrations obtenue par la Photographie d’après Nature. Parijs, Bonvallot, [1898]. 32 x 25 cm. Gevouwen blad, bedrukt in groenblauw en paars. Horizontale vouw. Keurig.
Verkocht
* Bijzonder, een groot reclameblad voor een ondeugend en vrolijk boek over Parijs. Op deze zeer vroege prospectus zijn mooie, malle foto’s afgedrukt, zoals een dansmeisje met de rok hooggeheven, drie meisjes in lamskostuum, een langgerokte vrouw die met één been bloot in een P klimt, een meisje met een Groot Mes, en een dinerend paar met een laveloos meisje aan de voeten.

6. BÜCH, Boudewijn Nohant. Sub Signo Libelli, 1979. Linnen. (4), 28 p. Met de hand gezet uit de Canscelleresca Bastarda en gedrukt op Zerkall-Bütten door Ger Kleis in een oplage van 75 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 27 exemplaren in linnen. Exemplaar met handgeschreven opdracht van de dichter onder het colofon: ‘alsnog voor Ronald Breugelmans/ op de avond van zijn TV-debuut/ 20 XI 1981/ Boudewijn Büch’. Büch’s mooiste dichtbundel, bovendien in typografisch opzicht zijn mooiste bij Sub Signo Libelli verschenen bundel. Breugelmans 49.

7. CARRINGTON, Charles (Jean de VILLIOT) Les Mystères de la Maison de la Verveine. Adapté de l’anglais par Jean de Villiot. Illustrations par Adolphe Lambrecht. Paris, Charles Carrington, 1901. Halfperkament met perkamenten hoeken. VIII, 156 p. Geïllustreerd. Titel in rood en zwart. Gedrukt op handgeschept papier. Wat kleine lijmvlekjes. Minuscuul exlibris van Gerrit Komrij.
Verkocht
* Erotische capriolen in het Verbenahuis, een boek van de legendarische uitgever van Oscar Wilde en allerlei ondeugd. Straight 174 (var.).

8. COUPERUS (vert.), Louis De verzoeking van den H. Antonius naar Gustave Flaubert. Fragmenten. Amsterdam, Veen, [1896]. Linnen. (4), 176 p. 1e druk. Ruglinnen iets gespleten, vlekje, hakjes aan de rand. Van binnen heel netjes.
€ 35
* Van Vliet 171,1. Collectie Veen 1.1.

8 a. FLAUBERT, Gustave La Tentation de St Antoine. Avec une introduction de Paul Valéry et des illustrations de J.-G. Daragnès. [Paris], Imprimerie Daragnès, 1942. 33 x 24 cm. Origineel omslag. In gevouwen bladen, niet gebonden, zoals uitgegeven. In originele doos. (28), 228 p. Niet afgesneden. Illustraties in kleuren en vignetten van Daragnès. Gedrukt in roodbruin en zwart op Vélin de Rives in 1480 genummerde exemplaren. Doos op de rug gebarsten, verder in zeer goede conditie.
Verkocht
* Jean-Gabriel Daragnès (1886-1950) was een virtuoze graficus. Als artistiek directeur van uitgeverij Emile-Paul Frères kon hij veel literaire werken voorzien van zijn eigen illustraties. Maar dit rijk en kleurig geïllustreerde boek gaf hij in eigen beheer uit, in een reuzenoplage, edoch prachtig verzorgd en op goed papier.

9. COUPERUS, Louis Fantasia. Amsterdam, L.J. Veen, 1942. Soepel halflinnen met stofomslag (ontwerp R. Snapper). 128 p. 1e druk. Omslag aan rug en randen wat versleten, verder mooi.
Verkocht
* Keuze door Johan van der Woude van 15 verhalen, vooral over Italië. Onder meer Vendetta, Carlone van Castelvetrano, De villa van Hadrianus en Schimmen van Venetië, maar ook andere plaatsen komen aan de orde, zoals Granada en Den Haag (De dood van den dappere, De moord op den optimist). Schaars met het mooie omslag. Collectie Veen 1.3.

10. COUPERUS, Louis Williswinde. (Met een Voorrede van de auteur). Amsterdam, L.J. Veen, (1895). Gedecoreerd linnen (art-nouveau-bandontwerp van L.W.R. Wenckebach). (VIII), 88 p. Niet afgesneden. 1e druk. Voorin exlibris van W. Moll, die op de eerste pagina zijn naam en het jaar 1911 schreef. Laatste schutblad met ezelsoortje, verder een mooi exemplaar.
Verkocht
* In haar bespreking van Couperus’ werk in de NRC van 14 juli haalt Ellen Deckwitz Willem Kloos’ oordeel over Orchideeën aan: ‘rococo-sentimentjes uitkirrend met een stemmetje van was’. Maar in Williswinde hoor je een heel andere stem. Het is dramatische, allesbehalve zoetelijke poëzie, geïnspireerd door de Arthurlegenden en de Perzische oudheid (‘Semiramis’), maar ook een dichtvertaling van een fragment van de Apocalyps van Johannes. Oefeningen in gebonden vorm voor de romans van 1900-1910.
Willem Moll (1888-1962) was van 1923-1953 gemeentearchivaris van Den Haag, waar hij met de Letterkundige Verzameling van de gemeente Den Haag de basis legde voor het Letterkundig Museum. VV 164,1. Braches Bouwstoffen 2479.

11. COUPERUS, Louis Xerxes of de hoogmoed. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1919. Linnen. 264 p. 1e druk. Rug wat verkleurd, maar het goud is helder. Schutbladen wat verbruind, maar niet zo heftig als je vaak ziet. Handtekening van Annie Koster voorin met datum ’28/12 ’26’.
Verkocht
* Annie ofwel Anna Elizabeth Rozina Koster (onderwijzeres, telg van de Koster-Bolle-uitgeversfamilie, later getrouwd met de zakenman Herbert P.Th. Levedag) kreeg dit boek op haar twintigste verjaardag. Voorin het boek is een mooi exlibris geplakt (78 x 40 mm), ontworpen door Wam Heskes (1891-1976, ook bekend van de Hoorspelkern) van een jonge vrouw met een bos korenaren en het aan haar initialen ontleende motto ‘Achter Eenvoud Rijpe Kracht’. Dat maakt dit boek tot een speciaal exemplaar van Xerxes, en in betere staat dan gewoonlijk.

12. COUPERUS, Louis De zwaluwen neêr gestreken… Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, [1911]. Linnen [band- en titelontwerp André Vlaanderen]. 222 (= 220) p. 1e druk. Mooi exemplaar met ronde rug.
€ 20
* ‘De essays zijn een verzameling miniaturen, kleine peppillen voor de gedachten, geschreven in een onweerstaanbaar literaire stijl’, aldus Ellen Deckwitz in de NRC van 14 juli. Op de band staat ‘neergestreken’ in één woord en zonder accent circonflex. VV 369,1.

13. (COUPERUS, Louis). KERKHOFF, Joh.B.P. Louis Couperus zooals hij zich niet moet kleeden. In: De Bedrijfsreklame serie IV no. 6, Augustus 1918. Amsterdam, De Bedrijfsreklame, 1918. 31 x 22 cm. Origineel geïllustreerd omslag (ontwerp Joh.B.P. Kerkhoff). (8), (20), (6) p. Rijk geïllustreerd. Met 12 reclamepagina’s (afgezien van het omslag) en een plaat van L.W.R. Wenckebach. 1e druk. Omslag aan de randen gevlekt en versleten, maar de afbeelding is onaangetast.
Verkocht
* Dit reclametijdschrift gaf per nummer speciale aandacht aan één kunstenaar, in dit geval de Rotterdamse tekenaar Joh.B.P. Kerkhoff (1876-1941), die dan ook voor de omslagtekening zorg mocht dragen. En er zijn enkele van zijn karikaturen opgenomen, onder andere de bekende spotprent op Couperus die afkomstig is uit, eveneens, een reclameboek uit 1918, Kleeding en de Man. Ook met aandacht voor het overlijden van Albert Hahn en voor de landschapsplaatjes van Wenckebach en Voerman. En vele mooi getekende advertenties.

14. DONCKER, Jacobus Wezens die je toch nooit ziet. Amsterdam, Frans Buffa, 1927. Linnen met sierbinding van oranje raffia. (128) p. Gedrukt in rood en zwart in 100 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Eerste schutblad uitgesneden en vervangen door een handgeschreven opdracht aan ‘onze goede Vriend en Geneesheer Doctor Anton J. Krijger van zijne erkentelijke, oude Siedenburgers’, gedateerd 24 November 1956 en vergezeld van een originele zwartwitfoto van het echtpaar op een tuinpad. Het gaat om de uitgever van dit boekje, kunsthandelaar Joop Siedenburg (1875-1961) en zijn vrouw, Jozine Glerum. Absurde, soms drastische cartoons, briljante verbeeldingen van uitdrukkingen van Ko Doncker (1874-1917), die op de eerste plaats tekenaar was – reclame- en strip(!)tekenaar. (Hij was ook schimmenspeler en introduceerde de limerick in Nederland).

15. EHRENBOURG, Élie (= Ilya EHRENBURG) Handgeschreven brief aan Jean Chuzeville uit ca. 1916. Gelinieerd blocnotevel. 26,5 x 20,5 cm. Ruw afgeknipt, gekreukt. 4 regels. Ongedateerd, maar ‘Villa Ninos, Eze (A.M.)’, en gesigneerd ‘Elie Ehrenbourg’.
Verkocht
* Vroege brief aan de vertaler uit het Russisch. Hij wil Chuzeville zijn nieuwe boeken sturen, ‘Poesies et traductions de Fr. Villon’ (Ehrenburg gebruikt hier nooit accenten). Hij vraagt of hij ook voor Russische soldaten vertaalt en wil graag méér weten. Ehrenburg (1891-1967) vluchtte in 1908 uit Rusland en woonde tot 1917 in Frankrijk. In die periode moet deze brief geschreven zijn – de tijd waarin hij Villon vertaalde en in Eze verbleef. Na de Russische Revolutie ging hij terug naar Rusland, maar kreeg al gauw zijn bekomst van de corruptie en gewelddadigheid van het nieuwe bewind (what’s new). In latere jaren liet hij zich echter voor de Sovjet-kar spannen.

16. ELBURG, Jan G., en Kees BIERMAN Water Aarde Vuur Lucht. (Met 6 paginagrote zeefdrukken van Kees Bierman (plus éen losse zeefdruk, gesigneerd en gedateerd)). [Bedum], Exponent, 1992. 31 x 21,5 cm. Cahiersteek, los in overslagmap. 16 p. Met de hand gezet uit de Syntax en gedrukt door Menno Wielinga in een oplage van 100 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Dichtbundel op verzoek van Bierman samengesteld door Elburg zelf uit twee van zijn uitgaven uit de jaren 50.

17. ELSSCHOT, Willem Villa des Roses. (Uithoorn, Atelier De Ganzenweide, 2013). Verguld halfleer met gemarmerde schutbladen. Leeslint (Binderij Willems of Brilman). (10), 238, 40 p.
Verkocht
* Deze uitgave werd door De Ganzenweide verspreid in losse katernen, zodat kopers het zelf konden laten binden. Dit exemplaar is gebonden door de Haagse binderij Willems of Brilman, die achterin nog een extra uitgave meebond: ‘100 jaar Villa des Roses. Het menu. Met Elsschot aan tafel’ (WEG-serie 75 (2013)). De uitgave bevat recepten van hoofdzakelijk Belgische topchefs (waaronder Peter Goossens, Geert Van Hecke en de Zeeuws-Vlaming Edwin Vinke) van het menu dat in hoofdstuk 14 van Villa des Roses staat afgedrukt.
Bijgevoegd: de originele nota van Binderij Willems of Brilman.

18. FASEL, Anton Het onontkoombare van het leed en andere gedichten. Nijmegen, Mathom, 1977. 9,5 x 10 cm. Geniet. 18 eenzijdig bedrukte bladen. Gestencild in een oplage van 100 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Dit is éen van de eerste acht exemplaren bestemd voor vrienden van de dichter (waaronder Frans Kusters, Nop Maas en Thomas Verbogt). Dit is nummer 8, bestemd voor Karel Reijnders.
Bijgevoegd: dezelfde bundel in de eerder, in november 1976 verschenen ‘tweede druk’. Origineel typoscript, gesigneerd door de dichter en genummerd ‘II – 1’. In de originele aan Karel Reijnders geadresseerde envelop en met een begeleidende, handgeschreven brief van de auteur.

F A M I L I E   R Ö L I N G   E N   F R E U D

19. FREUD, Sigmund. De sexueele beschavingsmoraal als oorzaak der moderne zenuwzwakte. Geautoriseerde vertaling met eene inleiding door A. Stärcke, zenuwarts te Den Dolder. Baarn, Hollandia-Drukkerij, 1914. Geniet. 44 pp. 1e druk. Wat vlekjes. Achteraan een flinke deuk met bijbehorende ezelsoren. Monogrammatische handtekening voorin, wellicht van een latere Rölingtelg.
Verkocht
* Exemplaar met de handtekening van de schilder G.V.A. Röling. Gerard Victor Alphons (Gé) Röling (1904-1981) was de oudere broer van de polemoloog prof. B.V.A. Röling.

20. (FREUD, Sigmund) Redevoeringen gehouden op de algem. vergadering van den R.K. Bond van Ziekenverpleegsters op 9 Juni 1927 te ‘s-Gravenhage door Prof. J.D.J. Aengenent en Dr. F. van Bouwdijk Bastiaanse. (Omslagtitel:) Psycho-analyse volgens Freud. Voorhout, Uitgeverij “Foreholte”, 1927. Ingenaaid. 36 p. 1e druk. Omslag verbruind. Monogrammatische handtekening voorin, wellicht van een Rölingtelg.
Verkocht
* Exemplaar met de handtekening van de polemoloog B.V.A. Röling op de titelpagina, met het jaar 1929. Bernard Victor Aloysius (Bert) Röling (1906-1985) was de jongere broer van de kunstenaar G.V.A. Röling. De priester Aengenent werd in 1928 bisschop van Haarlem. Van Bouwdijk Bastiaanse was psychiater.

21. FREUD, Sigmund Über Psychoanalyse. Fünf Vorlesungen gehalten zur 20jährigen Gründungsfeier der Clark University in Worcester Mass, September 1909. Leipzig-Wenen, Franz Deuticke, 1920. Ingenaaid. (4), 62 p. 5e druk. Omslag wat verbruind en versleten. Nietjesroest. Monogrammatische handtekening voorin, wellicht van een Rölingtelg.
€ 25
* Exemplaar met de handtekening van de polemoloog B.V.A. Röling op de titelpagina, met de aanduiding ‘Bern 1932’. Diverse onderstrepingen in de tekst (in potlood). Bernard Victor Aloysius (Bert) Röling (1906-1985), later een bekend hoogleraar, was de jongere broer van de kunstenaar G.V.A. Röling.

22. GEELEN, F. Praatjes over Gezondheidsleer. Onze gele boekjes. Goedkoope Katholieke Volkslectuur. Sittard, Bern. Claessens, 1911. Geniet. 48 p. Advertenties op het omslag, o.a. met boekenlijst van de R.K. Colportage-Club, Venlo, en diverse winkels in Sittard en Venlo. Met plakzegeltje en stempel van het Bisschoppelijk College te Sittard.
€ 20
* Praktische adviezen over ziekten (typhus, tbc, Engelse ziekte, bleekzucht b.v.) en gezondheid in huwelijk (drankzucht!), woning en kleding. Ook geschikt voor niet-katholieken.

23. GIDE, André Le voyage d’Urien. Gravures sur bois par Alfred Latour. (Maastricht, The Halcyon Press (A.A.M. Stols)), 1928. Verguld heelperkament (nette privéband; oorspronkelijk omslag niet meegebonden). (12), 100 p. Gedrukt in blauw, rood en zwart in een oplage van 330 genummerde exemplaren.
€ 300
* Eén van de 300 exemplaren op Pannekoek. Typografisch uiterst fraaie Stols met ideale, dienende typografie, gezet uit de Lutetia, voorzien van elf gestileerde houtsneden van Alfred Latour. Met een Halcyon-merk dat alleen voor deze uitgave is gebruikt, eveneens vervaardigd door Alfred Latour. Van Dijk 138.

24. GIESE, Fritz Girlkultur. Vergleiche zwischen amerikanischem und europäischem Rhythmus und Lebensgefühl. München, Delphin Verlag, 1925. Gedecoreerd linnen. 152 p. Met 56 afbeeldingen. 1e druk. Rug verbleekt.
€ 75
* Opmerkelijk boek van een bekende psycholoog over moderne meisjes in Europa en Amerika met foto’s, die vaak naar de film of naar (groeps)dans verwijzen.

25. HEIJDEN, J. van der Batavia bij nacht. Realistische roman uit het nachtleven in Indië. Den Haag, Uitgevers Mij. “Confidentia”, (1940). Op het omslag staat: ‘Uitgeversmaatschappij: “Grande imprimerie-Lithographie Tournaisienne” – Doornijk (België)’ (!). Origineel geïllustreerd omslag. 96 p. Niet afgesneden. Met dubbel voorwoord van Maurice Bernard Coelho. 2e druk. Rugslijtage. Omslag met wat vlekjes, prijsplakkertje voorop.
€ 45
* De eerste druk is van 1928, maar in 1932 was deze zwoele roman ook nog gepubliceerd onder de titel Liefde-Zonde. In 2006 verscheen een moderne herdruk.

26. HELLINGA, W. & L. The Fifteenth-Century Printing Types of the Low Countries. Amsterdam, Menno Hertzberger, 1966. 39 x 28 x 8 cm. 2 delen. Halfleer met linnen platten, met stofomslagen. (2), 266; (4), 508 p. Omslagen een beetje verkleurd en met wat scheurtjes en vlekjes.
Verkocht
* Monumentale editie van Wytze Hellinga en zijn echtgenote Lotte Hellinga-Querido. Uit de bibliotheek van Huib van Krimpen, die werkzaam was bij Menno Hertzberger en wellicht mede-verantwoordelijk was voor de typografie.

27. (HERMANS, W.F.). S. VESTDIJK (Anton Wachter Romans I-IV): I. Sint Sebastiaan. II. Surrogaten voor Murk Tuinstra. III. Terug tot Ina Damman. IV. De andere school. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1948-1949. Twee delen. Linnen. 432; 444 p. 1e gezamenlijke druk.
Verkocht
* Bijzondere set! Deel II komt uit de bibliotheek van Nol Gregoor, met zijn handtekening op het voorste schutblad. Het bevat leesstrepen in balpen op pagina 218, een potloodaantekening op pagina 443 en een aantekening over de aankoop op het laatste schutblad, eveneens in potlood.
Deel I is afkomstig uit de bibliotheek van W.F. Hermans, met potloodstrepen of aantekeningen op zes pagina’s. Zo schreef hij op pagina 187 in de marge ‘wel èrg knap voor 10 jaar’ en enkele pagina’s verderop ‘waarom het hem dan te laten denken?’

28. (HOMEOPATHIE). SCHWABE, Willmar De kleine homoeopathische huisdokter, bevattende eene beschrijving der voornaamste geneesmiddelen en eene alphabetisch gerangschikte, korte aanduiding van de voornaamste ziekten en de geneesmiddelen om die te bestrijden met nauwkeurige aanwijzing van de dosis voor elk geval. Uit het Duitsch vertaald door H. Merckens. Leipzig, Dr. Willmar Schwabe, 1893. Halflinnen met opgeplakt origineel omslag (rug, voor- en achterkant). 134 p. 2e druk. Gevolgd door: GeïIllustreerde Prijs-Courant der Centrale Homoeopathische Apotheek van Dr. Willmar Schwabe te Leipzig. De grootste homoeopathische inrichting van de wereld. Leipzig, Dr. Willmar Schwabe, 1893. 124 p. Met 8 chromolitho’s en 80 houtgravures, waarvan één op de achterkant – deze is achterop het boek geplakt. Met uitvoerige bibliografie. Wat slijtage van de boekband.
Verkocht
* Omvangrijke, mooi geïllustreerde prijscourant achteraan de ‘huisdokter’. Het bedrijf bestaat nog steeds en is (na samengaan met de Nederlandse homeopathische firma Voorhoeve) het grootste concern op dit gebied.

29. HOUWINK-VAN NIE, Nell De smalle weg. (Kleine kroniek van een Vrouweleven). (Met opdracht van de schrijfster aan haar vader). Amsterdam, Uitgeversmaatschappij Holland, [1942]. Halflinnen. 244 p. 1e druk. Wat verbruind.
€ 25
* Nell van Nie was de echtgenote van de uit Zeist afkomstige schrijver Roel Houwink. Met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de schrijfster aan haar vader: ‘Voor Vader/ van zijn middelste/ dochter./ Nell’. Inliggend twaalf recensies van het boek (knipsels en een overdruk).

30. (KOENIGS, Franz). OMBIAUX, Maurice des Petit manuel de l’amateur de Bourgogne. Brussel, G. van Oest, 1908. Gepolijst halfmarokijn met gemarmerde platten. Origineel omslag (voor- en achterkant) meegebonden. Kop verguld. (6), 130 p. Gedrukt in rood en zwart op geschept papier. 2e druk. Rug en randen wat verbleekt.
Verkocht
* Voorin een handgeschreven opdracht van Werner Reinhart (1884-1952), industrieel en maecenas uit Winterthur (Zwitserland), gedateerd ‘Weihnachten 1912’ aan Franz Koenigs (1881-1941), bankier en kunstverzamelaar, die tevens een kostbare bibliotheek aanlegde. Koenigs deed zaken met en in Nederland en vestigde zich in Haarlem. Financiële perikelen en schimmige transacties met nazifiguren brachten Koenigs en zijn kunstverzameling in het nauw. Het gevolg was een hopeloos over verschillende musea verdeelde verzameling (Boymans, maar ook het Pushkin-museum in Moskou). Koenigs zelf kwam bij een mysterieus ongeluk om het leven.
‘Zur Erinnerung an gemeinsame “Studien”‘ luidt de opdracht van Reinhart. Misschien moeten we dat niet te letterlijk nemen en – gezien het thema van dit boek – opvatten als studiën naar de geestrijke diepten der Bourgognewijnen.

31. (KOENIGS, Franz). VESPER, Will (red.) Das zweite Buch der Ernte aus acht Jahrhunderten deutscher Lyrik. Ebenhausen-München, Wilhelm Langewiesche-Brandt, 1910. Glad heelperkament met overstekende randen en zevenmaal doorregen rug. Eenvoudig versierde titel op de rug. Wulps gemarmerde schutbladen. Kop verguld. 448 p. Jugendstil-boekversiering van Käthe Vesper-Waentig. 1e druk. Enkele kleine vlekjes voorop.
Verkocht
* Luxueus, speciaal ingebonden boek. Met los inliggend exlibris van de impressionistische schilder Leopold Graf Kalckreuth (1855-1928). Deze was de schoonvader van Franz Koenigs (1881-1941), bankier en kunstverzamelaar, die tevens een kostbare bibliotheek aanlegde. Het is niet onwaarschijnlijk dat dit boek (het is afkomstig uit hetzelfde antiquariaat als het vorige) eveneens uit de verzameling van Franz Koenigs en zijn vrouw Anna Gräfin Kalckreuth stamt.

32. LAUDY, Thomas Calligraphy. Some models by Thomas Laudy. Almere, Thomas Laudy – The lefthanded calligrapher, 2006. Oblong 15 x 21 cm. Geniet. 16 p. Gedrukt naar kalligrafie van Thomas Laudy. Netjes.
€ 25
* Met handgekalligrafeerde opdracht in rode en zwarte inkt van Laudy. Alfabetten en een tekst van Rilke.

33. LORRAIN, Jean Yanthis. Comédie en quatre actes, en vers. (Met handgeschreven opdracht). Paris, G. Charpentier & E. Fasquelle, 1894. Halfmarokijn met grote hoeken en gemarmerde platten. Origineel papieren omslag behouden. (4), 68 p. Niet afgesneden. Gedrukt op handgeschept papier, watermerk ‘1894’. 1e druk. Rug iets verkleurd. Met klein etiketje van Gerrit Komrij voorin.
€ 300
* Met 4-regelige handgeschreven opdracht van de auteur, mogelijk aan een van de acteurs van deze komedie: ‘à vous, mon cher ami,/ cette Yanthis un peu devenu votre’. Exemplaren op speciaal papier worden in dit boek niet genoemd.

34. (MARSMAN, H.) E.T.A. HOFFMANN Lebensansichten des Katers Murr. Hamburg, Alfred Janssen, 1912. Soepel karton. 368 p. Wat verfomfaaid. ‘1. bis 5. Tausend’.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van Marsman, met op de titelpagina in paarse inkt: ‘H. Marsman/ VIII: ’20’ en daaronder in potlood ‘Aan Roel Houwink,/ Henny Marsman./ Dec ’21’.

35. REVE, Gerard Verzamelde gedichten. (Correctie-exemplaar van Gerard Reve). Amsterdam, Van Oorschot, 1987. Linnen met stofomslag. 144 p. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met twaalf correcties van Reve in kroontjespen ten behoeve van de herdruk van Veen in 1992. Met een handgeschreven opdracht annex brief van Reve op de titelpagina: ‘Aan de Heer Dick Gubbels. Schiedam, 23.1.1992. Zeergeleerde Vriend; Doctissime Amice; In dit exemplaar gelieve je de voorlopige eerste correcties aan te treffen. Enkele zijn mijn schuld, de rest aan de firma te wijten, aan welke ik zo dom was de door mij gecorrigeerde revisie (tweede) proef toe te vertrouwen. Moedig voorwaarts! Als immer je Gerard Reve.’, gevolgd door de paginanummers met correcties. Soms betreft het kennelijke zetfouten (‘sluiter’ moet ‘sluier’ zijn in het gedicht ‘Eind goed, al goed’), soms zijn het inhoudelijke correcties. Dick Gubbels was jarenlang directeur van uitgeverij Veen en in die periode 18 jaar de uitgever van Reve. Toen Gubbels in 2000 met pensioen ging, was dat voor Reve aanleiding om de uitgeverij te verlaten. Museaal, ook al!

36. ROLAND HOLST, A. In den verleden tijd. (Herinneringen aan Lodewijk van Deyssel, P.C. Boutens, Herman Gorter, Martinus Nijhoff, Henriëtte Roland Holst, J.H. Leopold, Frederik van Eeden, Menno ter Braak, E. du Perron, J.C. Bloem, Gerrit Achterberg en anderen). Amsterdam, Boelen, 1975. Linnen met (op rug zeer licht verkleurd) stofomslag. 104 p. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 110 genummerde en gesigneerde exemplaren op Bodoni en in linnen gebonden. Het colofon van deze editie, compleet anders dan in de gewone editie, suggereert dat het hier om een aparte uitgave gaat en niet om een luxe-deel van de gewone oplage. Dan zou dit de echte eerste druk moeten zijn!

37. ROLAND HOLST, A. ‘Voor West-Europa’ en ‘Twee Deuren’. In: Vandag. Jaargang 1 nr. 6 en 7 (= Nieuwe Reeks 1 en 2, van vier). Johannesburg, Vandag (Edms) Beperk., 1946. Geniet. Resp. 72 en 64 p. Geïllustreerd met foto’s en reproducties van schilderijen. Inliggend prospectusje. 1e druk. Kleine vlekjes. Nr. 7 wat verbruind.
Verkocht
* In 1946 nam de nog maar net aan de Noordafrikaanse oorlog en Italiaanse krijgsgevangenschap ontsnapte jonge schrijver Uys Krige samen met Ehrhardt Planje de redactie over van een Zuid-Afrikaans cultureel tijdschrift, Vandag, en maakte het tot een meertalig (Nederlands, Suidafrikaans en Engels) literair tijdschrift. Daarin verschenen gedichten van A. Roland Holst, die van augustus 1946 tot april 1947 door Zuid-Afrika reisde. Maar ook van onder meer Elizabeth Eybers, J.J. Klant, Roy Campbell, Dylan Thomas en Uys Krige zelf. Jan Greshoff publiceerde er een artikel in over Arthur van Schendel. Het tijdschrift kon het echter niet bolwerken, en na vier nummers viel het doek.

38. SLUIJTERS, Jan – Tine van BERKEN Jongens, die rooken. Een verhaal. Geïllustreerd door Jan Sluyters. Amsterdam, H.J.W. Becht, [1914]. Karton met goudopdruk. 66 p. Met twee zwartwitplaten, reproductie van gewassen inkttekeningen van Sluijters. 3e druk. Netjes. Naam in potlood.
€ 25
* Hoe de elfjarige Willem Hermans van het roken af kwam (!). Aandoenlijk boekje voor kinderen van 8-88 jaar.

39. TOONDER, Marten Aangrijpende Achterkanten. (Met illustraties door de auteur). (Amsterdam), Cornamona Pers, 1982. Halflinnen. 64 p. Gedrukt in een oplage van 175 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. De besmettelijke platten deels verkleurd, vochtvlek op achterzijde.
Verkocht
* Dit exemplaar is niet genummerd, maar gemerkt ‘h.c. voor Ernst’. Ernst Nagel was jarenlang hoofd Produktie van uitgeverij De Bezige Bij. ‘Welk een verademing is het om zich mee te laten voeren door dit boek, dat als een donderslag door de Nederlandse letteren vaart!’ De briljante flapteksten van Toonders Bommelboeken gebundeld. In Ierland gedrukte en gebonden uitgave.

40. VASALIS, M. Droedels. (Met een voorwoord van Hal Droogleever Fortuyn). [Amsterdam], Van Oorschot, (2012). Linnen met titeletiket. (32) p. Gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 35
* Vasalis maakte tijdens het telefoneren heel kleurrijke tekeningen op wat voor papier haar ook voor handen kwam (uitnodigingen van de universiteit, een envelop van Bertus Aafjes, de ledenlijst van het Maatschappij der Nederlandse Letterkunde). Deze eerste publicatie van Vasalis’ droedels is een initiatief van de familie Droogleever Fortuyn. Dit is een ongenummerd exemplaar (als altijd). Verbazend vermakelijk!

Verschillende webpagina’s die u in de linkerbalk kunt aanklikken, zijn onlangs helemaal bijgewerkt. Vooraleerst natuurlijk Couperus, maar ook NIEUW, Old and Rare, 19e eeuw, Religie en Vervoer.