Nieuwsbrief 1092: Dertig

Alweer een nieuwsbrief? Jawel! Opmerkelijke klassiekers, afgeprijsd, en nieuwe aanwinsten van allerlei soort, dertig in totaal, om te vieren dat ons Antiquariaat Fokas Holthuis vandaag dertig jaar bestaat. Om u te amuseren.

1. ACHTERBERG, Gerrit Collectie van 46 door Achterberg beschreven kaartjes afkomstig uit de kaartenbakken van de Dialecten commissie / Instituut voor Dialectologie van de Akademie van Wetenschappen. Elk 12,8 x 8,8 cm. Circa 1950.
Verkocht 
* Achterberg was voor het Instituut werkzaam vanaf 1947. Op de kaartjes noteerde Achterberg onder welke namen diverse akkers, gronden en weilanden in de betreffende regio (voornamelijk Friesland en Noord-Holland) bekend waren. Op de kaartjes staan die namen, de plaatsen en soms met toevoegingen als ‘bouwland’, ‘wei of hooiland’ of bronvermeldingen. We komen poëtische benamingen tegen als ‘Huftelingesloot genaamd de boerenjans’, ‘Aaltjeland naast Jetskereed’, ‘Eeuwige Leven Achter Honk’, ‘Achteruit bij ’t Doodsveld’ en ‘aan de Bilhofreed’. 32 kaartjes dragen het stempel ‘Form. N.A.K. 1948/1949’.
Antiquaar André Swertz noteerde: ‘De vorige eigenaar heeft mij verklaard dat hij dagen op het Instituut duizenden kaartjes heeft doorgekeken en van de bibliothecaris toestemming heeft gekregen de kaartjes te wisselen voor door hem gekopieerde kaartjes. Was een monnikenwerk!!, dat hierbij toch nog te gelde is gemaakt!’
Zie ook Wim Hazeu, Gerrit Achterberg, p. 444.

2. ADAMS, Samuel Hopkins Typed Letter Signed to Charles Johnson Post, dated July 24, 1909. Two leaves of thin letter paper, both with printed address ‘S.H. Adams/ Ensenore, New York’. 28,0 x 21,5 cm. Typed in purple. 35 lines. Folded. Somewhat worn and with tiny tears at the edge.
€ 250
* Humorous letter by investigative journalist and author Samuel Hopkins Adams (1871-1958) to his close friend, the journalist and artist Charles Johnson Post (1873-1956), adressed as ‘Defender of the Fake, etc.; Greetings and Loud Hails./ Noble Sir;/ In the shadow of your approach I knock my unworthy forehead upon the ground with successive concussions. How be ye, anyhow?’ He is surprised his friend has married and settled in Long Island, where he had imagined him as an adventurer in Cuba (‘I had pictured you in my mind (…) shouting in strenuous accents “On to Caracas”!’. Mention of several friends from those times: ‘Old Almond’, Louis Vaimonde, Todd, Tom and Clark. There is talk about MacDonnell, who brings up shared memories between Adams and Post: ‘We certainly ran into some Queer Ones, down there, didn’t we. The Unspeakable Parsons, for example.’ Now this is an interesting remark because of the possible implication of homosexuality in the word ‘Queer‘ at a time when it was only just starting to mean ‘homosexual’.
Charles Johnson Post was a talented painter, who had worked in Cuba during the Spanish American War. An intimate letter between old friends.

3. (ALICE in WONDERLAND). LIDDELL, Henry Signed card. Kaartje van het Christ Church College in Oxford met blindstempel, gesigneerd in donkerbruine inkt ‘Henry G. Liddell’. Geplakt op een groter stuk papier.
€ 125
* Henry George Liddell (1811-1898) was decaan van het Christ Church College in Oxford. Hij was ook de vader van het meisje achter Alice in Wonderland, Alice Liddell.

4. (BERKEMEIER, Henny / Sariochmin SALIM). MONTHERLANT, Henry de Pour le délassement de l’auteur. Paris, Émile Hazan, 1928. Rijk versierd heelleer (achterin gesigneerd Henny Berkemeier). Origineel omslag meegebonden. 144 p. Met gegraveerd portret van de schrijver door H. van der Zee. Gedrukt in 820 genummerde exemplaren. 1e druk. Pagina 132-133 heeft zo te zien langere tijd opengelegen en is wat verkleurd.
€ 450
* Algerije, Tunesië, Spanje, de Franse zuidkust. Reisschetsen van Montherlant getruffeerd met twintig originele tekeningen in pen en aquarel door Sariochmin Salim (Medan 1908-Parijs 2008), voorzien van een luxe boekband van Henny Berkemeier (kalligrafisch etiket achterin), van roodbruin marokijn ingelegd met groen en voorzien van horizontale lijnen in goud- en blindstempel. Een leuke ribbelband met reliëf, goud en kleur.
Henny Berkemeier (Rotterdam 1921-Sydney 2012), dochter van een Rotterdamse industrieel, deed haar examen handenarbeid in 1940 en illustreerde enkele clandestiene werkjes in de oorlogsjaren. Ze was vooral actief als boekbinder. In de jaren 50 verhuisde ze naar Australië.

5. BERLAGE, H.P. Mijn Indische reis. Gedachten over cultuur en kunst. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1931. 25 x 19 cm. Versierd paars linnen (bandstempels ontworpen door A.C. Strasser-Berlage, de oudste dochter van de architect). 148 p. Geïllustreerd. Gezet uit de letter Grotius. 1e druk. Rugje aan één kant los, wat gebruikssporen.
€ 140
* Op pagina 2 een handgeschreven opdracht van Hendrik Berlage aan zijn dochter: ‘Aan mijn jongste dochter Miep/ voor haar 25ste verjaardag/ V.’ (= Vader). Het verslag van Berlages reis van drie maanden door Indonesië (heen met het schip de Grotius (!), terug met de Prinses Juliana), geïllustreerd met prachtige krijttekeningen, vooral gebouwen en straatgezichten. Het boek is nog altijd interessant om te lezen. Typografische verzorging S.H. de Roos. Oplage 1250 exx. Cat. Brusse 713.

6. BEZAAN, Jo Jac. van Hattum. Het boek van Marc. (11 originele linosneden). Elf linosneden afgedrukt op Japans papier, waaronder een titelpagina. Tien zijn er op bladen geschept papier geplakt, waarop met potlood een kort bijschrift is geschreven, maar de titel niet. Vermoedelijk eind jaren 40.
€ 333
* De Puttense schilder Jo Bezaan (1894-1952) illustreerde één bekend boek van Van Hattum, het vermakelijke boekje met kinderrijmen voor volwassenen: Van Odrimond, Millimas en anderen (1941). De verhalenbundel Het boek van Marc van Van Hattum is nooit verschenen, maar enkele verhalen waarvan we de titels in de bijschriften lezen, zijn wel bekend: Duivelsschool, Jonge gelukken, Miss X. Andere titels: Beesten, De doodstraf, Nachtschade, Het nieuwe Ivoor en De overwinning. In het Rijksmuseum is één van deze prenten aanwezig met het jaar 1946.

7. BOMANS, Godfried Weet je, hoe bijen geboren worden? [oorspronkelijk handschrift] – 1971 Origineel handschrift van Godfried Bomans in balpen met enkele doorhalingen en correcties. 27,5 x 21,7 cm. Elf door Bomans genummerde, eenzijdig beschreven bladen, bijeengehouden door drie nietjes aan de linkerzijde. Op eigen briefpapier (‘Godfried J.A. Bomans/ Parkweg 10, Bloemendaal/ Telefoon 0 2500-63777/ Gironummer 278524’). Niet gesigneerd.
€ 450
* Een origineel (werk)handschrift van Bomans met correcties en verbeteringen, dat kom je niet iedere dag tegen! Handschrift en typoscript hebben gediend als kopij voor de pas in 1981 (dus postuum) bij Amsterdam Boek verschenen en door Cornelius van Velzen geïllustreerde uitgave van dit voor kinderen geschreven verhaal. Hoogstwaarschijnlijk schreef Bomans het dus in 1971, zijn sterfjaar.
Bijgevoegd: dezelfde tekst in doorslag van typoscript. Elf bladen, bijeengehouden door een nietje linksboven. Met op het eerste blad een sticker ‘Internationaal/ Literatuur Bureau/ Hein Kohn/ Koninginneweg 2 A/ Hilversum – Holland’. Dit bureau werd in 1951 opgericht door Hein Kohn en bestaat nog steeds, het is voortgezet door zijn kleindochter.
Voorts: nog een doorslag van het typoscript, maar een andere versie. Elf bladen, bijeengehouden door een nietje linksboven. Op het eerste blad een sticker van het internationaal Literatuur Bureau.
En: een kleurenfotokopie van het omslag van de uiteindelijke uitgave.

8. BROEDELET. Joh. W. Hofstad. Zeist, Meindert Boogaerdt, 1910. Twee delen. Ingenaaid. (4), 272; (4), 256 p. 2e druk. Langs rug en randen met scotch tape verstevigd. Voorin enkele eigenaarsnamen, o.a. Mispelblom Beyer en Van Voorthuyzen. Met in de marge in potlood notities over figuren in de roman en hun mogelijke voorbeeld in het werkelijke leven. Pagina 1 verbruind door papier dat er in heeft gelegen.
€ 175
* Over een vrijbuiter, ‘Vagebond’ genaamd, die zijn vadernatie ‘Keutelland’ bereist. Zeldzame parodie en vermakelijke sleutelroman, geschreven door de grootvader van Remco Campert. Couperus figureert hierin als ‘Louis Poepjes’ (zie de pagina hier rechts), naast Hélène Swarth (‘Thérèse Pielewiet’) en Frits Lapidoth (‘Wim Pielewiet’) terwijl de Nederlandse adel in het algemeen over de hekel wordt gehaald met de ‘Barones van Liktum Priktum’ (Van Limburg Stirum?). Zie over dit boek: Sander Bink, ”Ik ben Louis Poepjes’. Keutelland’s meest gevierde auteur bespot’. In: Arabesken. Tijdschrift van het Louis Couperus Genootschap, jaargang 11, afl. 22 (november 2003), p. 12-16. Dit boek werd in verkorte en toegelichte vorm heruitgegeven door Frans van der Linden in 2013.

9. CLAUS e.a., Hugo Asparagus Asparagus. Met tekeningen van Pierre van Soest. (Luxe-exemplaar van Jan G. ELBURG). Banholt, (In de Bonnefant), 1988. Groot 4to. Verguld halfperkament met platten van gewolkt, glanzend, fijn Japans papier (Binderij Phoenix). 50 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Hans van Eijk op Vélin Arches in oker en zwart in een oplage van 75 exemplaren, waarvan 37 op naam gedrukt en 38 op de pers genummerd. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de [15] luxe-exemplaren, fantastisch gebonden in halfperkament (de rest van de oplage werd in linnen gebonden), bovendien éen van de 37 op naam gedrukte exemplaren. Dit exemplaar werd op naam gedrukt voor medewerker Jan G. Elburg, die op het tweede schutblad schreef ‘Jan ELB/ mei ’88’.
Oogverblindende uitgave waarin de supergroente ASPERGE centraal staat! De zes paginagrote, veelkleurige illustraties van Pierre van Soest (waarvan er twee twee pagina’s beslaan) zijn in zeefdruk uitgevoerd; de eerste litho is door de kunstenaar met de hand bijgewerkt. Elf dichters (zeker niet de minsten!) schreven speciaal voor deze uitgave een gedicht over de asperge. In volgorde van opkomst lezen wij verzen van Hugo Claus, Manuel Kneepkens, Hans Faverey, Jan G. Elburg, Gerrit Kouwenaar, Frans Budé, Rutger Kopland, Hans van de Waarsenburg, Bert Schierbeek, Wiel Kusters en Cees Nooteboom.
De ideale ode aan ons favoriete voorjaarsvoedsel!
Bijgevoegd: Asparagus asparagus. Venlo, Museum Bommel van Dam, (1988). Ingenaaid met omslag. 96 p. Rijk geïllustreerd. Mooie catalogus van een tentoonstelling over de asperge in de kunst. Bevat asperge-poëzie van Frans Budé, Hugo Claus, Jan G. Elburg, Hans Faverey, Rutger Kopland, Manuel Kneepkens, Gerrit Kouwenaar, Wiel Kusters, Cees Nooteboom, Bert Schierbeek en Hans van de Waarsenburg. Uit de bibliotheek van Jan Elburg, met zijn naam (‘ELB’) en datum (‘mei ’88’) op het voorste schutblad.

10. DAM, C.F.A. van Vijf brieven van de latere hoogleraar Spaans aan zijn Maastrichtse vriend Victor Reinders uit de jaren 1920-1958 en een aan diens vrouw Joke. Getypt en handgeschreven. Met 5 enveloppen.
€ 95
* Victor Reinders (1888-1961) was dichter en amateurkunstenaar, van beroep leraar. Kennelijk studeerde hij tegelijk in Utrecht met Van Dam, die later bekend werd als hoogleraar Spaans (1899-1972). De eerste, intieme brief bij het naderend afscheid, getuigt van diepe vriendschap, de ‘drievolheid’ tezamen met gemeenschappelijke vriend Henk, vooral op spiritueel gebied. Twee brieven uit het eind van de jaren twintig releveren het belang van Reinders voor Van Dams ontwikkeling, en diens bezigheden zoals het Spaanse woordenboek en de vertaling van De kleine Johannes in het Spaans. De andere brieven, deels toch ook uitgebreid en verhalend, zijn uit de jaren 50.

11. (DRUKWERK IN DE MARGE) Groei & bloei. Een verjaardagsboeket voor Marlies Louwes. 2005. 19 bijdragen, geschikt als papieren boeket in een kartonnen ‘vaas’ [door Cor Aerssens]. [Oplage slechts dertig exemplaren].
€ 350
* Eén van de charmantste verjaardagsprojecten van Drukwerk in de Marge. Bevat een inhoudsblad en achttien bijdragen, elk gevat in een kleurig omslagpapiertje. Bijdragen van Jan Keijser, Doortje de Vries, Albert Bouma, Hans van Eijk, Anne de Boer, Frans den Breejen, Atelier It Plein, Jaap Schipper, Frans de Jong, Ger Kleis, Kees Thomassen, Elze ter Harkel, Pim Witteveen, Jan E. Bouman, Ronald Breugelmans, Hanneke Briër, Hans Horn, Maikie Mijnssen, Cor Aerssens en Hester Verkruissen. DIDM projecten 23.

12. (ELSSCHOT, Willem). Henri van STRATEN Complete set van tien originele linosneden voor de tweede druk van Lijmen uit 1932. Papierformaat 32 x 23 cm, beeldformaat 20 x 12 cm, van de linosnede voor het voorplat 22,2 x 17,2 cm. Gedrukt op Keizerlijk Japans papier. Negen van de prenten zijn rechtsonder in blauw potlood gesigneerd door Van Straten, de prent voor het omslag bleef ongesigneerd, maar heeft enkele potloodlijnen, wat ons doet vermoeden dat deze set wellicht gebruikt is voor reproduktie in het boek.
Verkocht 
* Zeer fraaie afdrukken, uiterst zeldzame, complete set gedrukt op Keizerlijk Japans papier. We hebben geen complete set in openbaar bezit kunnen vinden. Oeuvrecatalogus Van Straten door Ludo Raskin (2002), p. 190: ‘Zeldzame getek. proefdrukken op originele afmetingen bekend, waarvan drie in het A.M.V.C, Antwerpen. Negen voorbereidende tekeningen in Prentenkabinet, Antwerpen’. In de brieven van Elsschot is steeds sprake van houtsneden, maar het zijn linosneden, en Raskin spreekt ook van lino’s.

13. EUSEBIUS of CAESAREA Historia ecclesiastica. (Ed. Gaufridus Boussardus). Lyon, Gedrukt door Benedictus Bonnyn voor Jacobus en Franciscus Giunta, 1533. Perkament. (40, 192) p. Titelpagina in renaissancekader, gedrukt in rood en zwart. Uitvoerige tabula (register) aan het begin geplaatst. Veel kleine houtsnede-initialen (criblé – witgestippeld). Uitgeversmerk (met lelie en de letters I en F tussen twee brullende leeuwen) op de laatste pagina. De boekband is grof uit een stuk oud perkament geknipt, waarop nog een oud wapenschild (met Olifantsorde) in blinddruk te zien is. Eigenaarsinscripties van Luigi Chiappelli, een Italiaanse historicus uit het eind van de 19e eeuw, en Jac Bäcker, een priester. Papier wat verbruind en in het begin versleten. Eerste twee bladen missen kleine zijhapjes. Enkele nummers op achterschutblad.
€ 450
* Afgezien van het renaissancekader op de titelpagina oogt dit boek nog helemaal als een incunabel, met zijn gotische bastarda-letter. In het colofon gedateerd 6 september 1533. Dit is de kerkgeschiedenis van Eusebius, geschreven in het Grieks, die doorloopt tot de dood van keizer Theodosius en diens opvolging door Arcadius in het eind van de vierde eeuw, lang na het overlijden van Eusebius. Al in de oudheid is de Kerkgeschiedenis in het Latijn vertaald, maar deze tekst is geredigeerd door Geoffroy Boussard (1439-1522), een theoloog die verbonden was aan de Sorbonne.

14. (FIETSEN). SAYMAR, Edmond de Inventions extravagantes, bizarres de la bicyclette, réunies par Edmond de Saymar. Parijs, F. Juven, [1898]. Parijs, F. Juven, [1898]. Ingenaaid. (92) p. Rijk geïllustreerd. 1e druk. Roestig. Rugje versleten. Omslag en eerste blad los van boekblok. Wat slijtage.
Verkocht
* Geweldig fantasieboek vol malle rijwiel-fiets-bicycle-apparatomobielen, van de Cyclofanfare (fanfarefiets) en de Véloantiratoecrabouillant (antiharkfietsvermorzelaar), de Bicyclette sous-marine (onderzeefiets), de Cyclotourovipresse (fietstoereierpers), de Bicyclette pour marchande de fromages à la crème (loopkaaswinkelfiets), het Selle… luloïd (knisperzadel), l’Aiguisocycle (garnaalvliegrijwiel), l’Hymen-Car (?!) tot de Bicyclette de Pandore (fiets van Pandora). Beetje kapot, maar heel erg leuk.

15. FREUNDSCHAFT, Die Die Freundschaft. Jaargang 12 Nr. 1-12, 1930. Berlin, Phoebus-Verlag Kurt Eitelbuss, 1930. 24 x 17 cm. 12 nummers, alle in hun originele geniete omslagen van stijf papier. 192 p. totaal. 1e druk. Zeer gaaf.
€ 1950
* Zeldzame gebeurtenis: een complete jaargang van dit schier onvindbare Duitse homoblad in uitstekende staat. Ieder nummer bevat verhalen en gedichten, die nu misschien kitscherig lijken, maar toen de diepste gevoelens weerspiegelden van de mensen die tijdens de Weimarrepubliek – de meesten van hen angstig in het geheim – als mannelijke of vrouwelijke homoseksuelen leefden.
In elk nummer wordt de omslag gebruikt voor organisatieaspecten: abonnement, hoe te adverteren (opnieuw nauwgezet geheimgehouden voor ‘normale mensen’), en waar je ‘uitgaat’. Op de laatste pagina’s van elk nummer biedt uitgever Kurt Eitelbuss een lijst met boeken om te lezen voor homoseksuelen, waar we de roman Michael van Herman Bang vinden, twee boeken van Louis Couperus – Heliogabal en Die Komödianten – Georges Eekhouds Escal Vigor, Der Tod in Venedig, Dorian Gray, Verwirrung der Gefühle en enkele minder bekende maar niet minder indrukwekkende homoromans zoals die van Pernauhm en Sagitta.

16. HAAN, Jacob Israël de Rechtskundige significa en hare toepassing op de begrippen: “aansprakelijk, verantwoordelijk, toerekeningsvatbaar”. Academisch proefschrift ter verkrijging van den graad van doctor in de rechtswetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Amsterdam, W. Versluys, 1916. Herbonden in linnen met titel in goud op voorplat, origineel omslag (beschadigd) meegebonden. (8), 276 p. 1e druk. Met notities, strepen en aantekeningen in inkt, potlood en paars kleurpotlood.
€ 950
* Zeer bijzonder exemplaar waarin de aantekeningen van buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam L.E.J. Brouwer zijn overgenomen door Jacob Israël de Haan zelf! Op de eerste pagina schreef De Haan: ‘(Met de aantekeningen overgenomen uit het exemplaar van Prof. Brouwer, 1917)’. Brouwer, die bij de promotie opponeerde, deze dissertatie heeft gerecenseerd en daarna bevriend werd met De Haan, had in zijn exemplaar uitvoerige aantekeningen gemaakt: op maar liefst 66 pagina’s in dit boek staan handgeschreven teksten (soms uitvoerige), terwijl er 19 pagina’s alleen voorzien zijn van strepen, vraagtekens, ‘Zeer goed!’, ‘hm!’.
Enkele voorbeelden:
‘Het boek is al te logisch, een beetje zooals dat bij krankzinnigen voorkomt.’
‘jargon heeft alleen de bedoeling óf een nieuw begrip van de coterie te vestigen, of het coteriebewustzijn te steunen’
‘wat zijn er toch een hoop “voortreffelijke” mannen!’
‘goed dat Dr. A[letrino] pas dood is’
[De Haan:] ‘Eene vraag in zuivere, logische woorden heeft de waarde van een antwoord.’ [Brouwer:] ‘ha! waarom niet van een goede sigaar?’

Een uitzonderlijk studie-object!

17. (INCUNABELBLAD). PANORMITANUS DE TEDESCHIS, Nicolaus Blad uit Lectura super secundo Decretalium, deel 3. (Maculatuur). Keulen, Johann Koelhoff, 1477. 32 x 20 cm. Eén incomplete pagina, die kennelijk gebruikt is als vulling van een boekband. Aan beide kanten een kolom tekst plus in de lengte een halve. Niet gerubriceerd en zonder notities. Zonder paginacijfers (die werden pas later uitgevonden), maar twee bladen hebben een katernaanduiding: q 3 en q 4. Enkele wormgaatjes en vlekjes.
€ 25
* We hadden een tiental bladen in gelijke uitvoering (enkele zijn verkocht), die waarschijnlijk vlak bij elkaar in het boek hebben gezeten. Enkele hebben een zichtbaar watermerk, zie de foto’s: een gekroonde kelk met daarin drie fleur-de-lis-symbolen tegen elkaar aan, en een gestileerde gotische letter ‘t’ eronder; of een letter waar een kruis bovenuit steekt, die onderaan in een klaverblad uitloopt (niet meer leverbaar). Er zijn een paar kopjes bij, met gidslettertjes op de plaats waar kapitalen getekend moesten worden: Sepe stingit, Sollicit,  Ex part(…), Signif(…), Constitutis en Constitutus. De tekst betreft commentaar op decretalen, vaak van paus Innocentius III: kerkelijke wetten, die echter ook vaak het dagelijks leven regelden. De tekst is in het Latijn en zit vol afkortingen, die echter met wat oefening prima te overwinnen zijn: ‘Inno’ = Innocentius bijvoorbeeld. Het ISTC-nummer van deze incunabel is ip00059000. (Het blad is te groot voor de scanner).

18. (INCUNABEL). LACTANTIUS, Lucius Caecilius Firmianus Opera. De divinis institutionibus libri septem; De Ira dei; et Opificio hominis cum Epithomon eiusdem. Venetië, Vincentius Benalius, 22 maart 1493. 30 x 21 cm. Perkament uit begin 19e eeuw met oude merkjes van de Universiteit Leiden. 139 bladen (eerste blanco ontbreekt). Kapitaalruimten met gidsletters. Romeinse letter met wat Grieks. Aan het begin een handgeschreven woordenregister voor deze Lactantius. Aan het einde een deel van een geschreven register voor Cassius Dio. Op de eerste tekstpagina geeft een stempel van de Universiteit Leiden aan dat het boek verkocht is, gesigneerd door W.N. du Rieu, de Leidse bibliothecaris van 1880-1897. Marginale aantekeningen in oude handschriften (voornamelijk in één hand, dezelfde als de auteur van de registers). Enkele oude paginanummers deels afgesneden, in het begin wat vlekjes.
€ 4500
* Streng-elegante incunabel, in de 19e eeuw afgevoerd door de Universiteit Leiden, met alfabetische registers en geleerde manuscriptaantekeningen waarschijnlijk uit de 16e eeuw. 135 complete exemplaren in ISTC. Goff L-11.

29. JARRY, Alfred Ubu Roi. Drame en cinq Actes en prose, Restitué en son intégrité tel qu’il a été représenté par les marionettes du Théâtre des Phynances en 1888. (Met handgeschreven, gesigneerde opdracht van Jarry aan Frans Erens). Parijs, Éditions du Mercure de France, 1896. Ingenaaid. 176 (8) p. 1e druk. Matig exemplaar: rug beschadigd en gebroken, achterzijde omslag los, voorzijde omslag gevlekt. Brekelijk en verbruind, maar wel helemaal compleet.
€ 1500
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur aan Frans Erens: ‘Exemplaire offert à Frans Erens/ A Jarry’.
De echte eerste druk van de absurde wereldklassieker Ubu Roi, ‘Achevé d’imprimer le 11 Juin 1896 avec les caractères du Perhinderion’, voorzien van twee gedrukte tekeningen van Monsieur Ubu door Jarry en compleet met het katerntje achterin ‘Catalogue des publications du Mercure de France’ op ander papier.
Zie voor dit exemplaar het tweede illustratiekatern van Frans Erens, Vervlogen jaren (Amsterdam 1989; Privé-domein 154).

20. KOSINSKI, Jerzy The Devil Tree. (Met eigenhandig getekend zelfportret van de schrijver). New York, Harcourt Brace Jovanovich, n.d. (copyright 1973). Halflinnen met stofomslag. (8), 234, (12) p. 1e druk, maar met de letters BCDE op p. 4. Omslag aan de randen wat verkleurd.
€ 200
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de eerste pagina: ‘For Geert and Corry, with friendship and much thought, Jerzy/ (tekening met zelfportret als komeet, wilg en televisie)/ New York, December 10, 1272’. Wellicht is 1972 bedoeld. Op de titelpagina schreef Kosinski: ‘publication:/ February 14’ en er ligt een fotokopie in van een kort, zeer positief bericht uit Publisher’s Weekly van die dag waarop Kosinski viltstiftte: ‘First Trade Review’.

21. KUPFFER, Elisarion von Lieblingminne und Freundschaftsliebe in der Weltliteratur. Eine Sammlung imit einer ethisch-politischen Einleitung von Elisarion von Kupffer. Leipzig, Max Spohr, [1903]. Origineel blauw linnen. (4), 226 p. 1e druk. Blanco reepje van eerste schutblad afgesneden. Wat gebruikssporen, verder in prima staat.
€ 1200
* De aantrekkelijke allereerste bloemlezing uit de homoliteratuur in een titeluitgave: uitgever Max Spohr nam in 1903 de overige exemplaren van de eerste uitgave van Adolf Brand over en verving de oude titelpagina door zijn eigen. In dit geval zijn de Kupffer-recensies (één blad, tweezijdig bedrukt) aan het eind meegebonden. Lehmstedt 309.

22. (NOORDZIJ, Gerrit – boekband). FILEDT KOK, J.P. Rembrandt. Etchings & drawings in the Rembrandt House. A catalogue. Amsterdam, Rembrandthuis-Maarssen, Gary Schwartz, 1972. Gebonden in halfperkament met versierde platten van oranjerood geverfd Greuze-papier (Gerrit Noordzij). 164 p. Geïllustreerd. 1e druk.
Onder optie
* Voor eigen gebruik vervaardigde Gerrit Noordzij soms boekbanden. Dit is een halfperkamenten band met op de rug een gekalligrafeerde titel in rood en zwart en op het voorplat een eigenhandige gouache van het Rembrandthuis. Op de achterkant zien we het watermerk ‘Greuze’ van het papier decoratief afsteken.

23. QUERIDO, Is. Handgeschreven brief aan ‘WeledGeb Heer’ (‘F.C.M. Lampe, Directeur Postkantoor te Scheveningen’). Gesigneerd ‘Is. Querido’ en gedateerd ‘Rijnstraat 54. Amsterdam/ Maart 1931’. Met toebehoren in originele envelop (postzegels verwijderd).
Verkocht
* Prachtige boze brief van Querido, die blijkbaar beledigd was omdat hij niet met voorrang behandeld werd. Hij voert vier punten aan: ‘Ten tweede enkele besprekingen over mijn arbeid (ik bedoel een déél) van de meest bekende mannen van Nederland. Leest u het oordeel van den grooten Hagenaar Louis Couperus.’ ‘Ten vierde. Het opmerkelijke: een Directeur van een postkantoor heeft nog nooit van mij gehoord! Al dertig jaar schrijf ik. Querido’s “De Jordaan” beleefde pas den twintigsten druk! Zou ik werkelijk een gek figuur slaan als ik zoo iets publiceerde?’
Querido voegde enkele zaken bij zijn brief:
1. ‘Is. Querido’s meesterwerk De oude waereld. Amsterdam, Scheltens & Giltay, z.j. Geniet. 16 p. Uitgebreide persstemmen en oordelen van o.a. Louis Couperus, Bernard Canter, Frits Lapidoth, Johan de Meester en Maurits Wagenvoort.
2. Vouwblad met persstemmen en oordelen over Koningen (‘derde druk’) van o.a. Louis Couperus, Frederik van Eeden, M. Nijhoff, Mercure de France en Maurits Wagenvoort.
3. Aflevering van Cinema en theater met aandacht voor Querido.
4. Knipsel uit De Telegraaf: ‘The Int. Mark Twain Society, waarvan Mussolini het eerevoorzitterschap, bekleedt, heeft aan Isr. Querido het eere-lidmaatschap aangeboden op grond van zijn verdiensten voor de wereld-literatuur’.
Een veelbetekenend en ook ietwat verbijsterend geheel…

24. REVE, Gerard Oud en eenzaam. Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1978. Garenloos. 288 p. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven tekst van de auteur op de Franse titel: ‘L.S./ Dit is een vóórgebonden/ eksemplaar, met technische/ feilen. De editie zelf/ verschijnt D.V. overmorgen,/ de 13de Mei./ In dank & met veel goede/ wensen ben ik/ Uw/ Gerard Reve./ Schiedam, 11 Mei 1978’. De druk is misschien wat dunner, maar verder zien wij weinig verschil met de uiteindelijke uitgave. Zelf Reve Verzamelen 32.

25. SCHIPPERS e.a., Wim T. De Fred Haché Show. (Met handgeschreven opdracht aan zijn ouders). [Leiden], Tango, 1973. Garenloos. 288 p. Geïlustreerd. 1e druk.
€ 75
* Exemplaar met bijzondere, handgeschreven opdracht van de naamgever van de show: ‘Van Uw zoon, voor mijn Ouders/ Fred Haché/ Harry Touw’, daaronder ook ondertekend door zijn echtgenote: ‘Letty’.
Het boek bevat de teksten en foto’s van de vijf afleveringen van de Fred Haché Show, aangevuld met persstemmen, reacties van kijkers en een inleiding door de socioloog Prof.dr. A.C. Zijderveld.

26. SLAUERHOFF, J. De wonderdokter, Ramon de la Serna. [Amsterdam], [Bohn, Scheltema & Holkema], 1933. Gelijmd in omslag. (2) p.
€ 125
* Extreem zeldzame overdruk uit het Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, jrg. 77, nr. 21, Zaterdag 27 Mei 1933. Het zetsel van deze overdruk wijkt op een aantal plaatsen af: zo ontbreekt de in de tijdschriftaflevering gedrukte kop ‘Feuilleton’. Vanwege het speciaal ervoor gedrukte omslag beschouwen we dit overdrukje als een afzonderlijke uitgave.
Twee fragmenten uit de roman Dokter hoe is het mogelijk van Ramón Gómez de la Serna, door Slauerhoff vertaald en ingeleid – speciaal voor dit vaktijdschrift, deze inleiding is geheel anders dan die van het boek. ‘[…] De vertaling van twee hoofdstukjes hier afgedrukt, mogen den Nederlandschen vakgenooten een denkbeeld geven van den geest van het boek’.

27. (TIENHOVEN JR., Gijsbert van). RIMBAUD, Arthur Poésies complètes. Avec préface de Paul Verlaine et notes de l’éditeur. (Bijzonder exemplaar uit oud Nederlands bezit). Parijs, Léon Vanier, 1895. Ingenaaid. XXIV, 136 p. Met twee portretten van Rimbaud door Verlaine. Deels 1e druk. Geen fraai exemplaar: oorspronkelijk omslag en rug wat bijgeknipt en later opgeplakt met sellotape. Afgesneden. Naamstempel op voor- en achterzijde omslag, op Franse titel en op pagina (III).
€ 450
* De eerste uitgave van Rimbauds poëzie in boekvorm verscheen in 1891 onder de titel Réliquaire. Deze uitgave uit september 1895 is vermeerderd met tien ongepubliceerde gedichten. De twee portretten van Rimbaud door Verlaine werden hier voor het eerst gepubliceerd (Petitfils IX, II, 1a, 1 en 2), evenals het voorwoord van Verlaine en de ‘Notes de l’editeur’ van Vanier. Contemporaine naam op omslag: ‘G. van Tienhoven/ October 1895’. Advocaat en procureur Gijsbert van Tienhoven jr. (1867-1900) was een zoon van de toenmalige minister-president Van Tienhoven (1841-1914). Hij was nauw bevriend met Alphons Diepenbrock en andere Tachtigers.
Interessant, een zeer vroege Rimbaud met een vroege Nederlandse connectie: Van Tienhoven verwierf dit boek de maand na de publicatie! Petitfils 5.
Bijgevoegd: Gijs van TIENHOVEN Jr., Fluctuatiën. Amsterdam, eigen beheer, 1896. Ingenaaid. 96 p. Gedrukt in 50 genummerde exemplaren. 1e druk. Rugje iets ingescheurd, roestvlekjes op omslag. Enkele foutjes oudtijds met een fijn pennetje verbeterd.
*Filosofische en andere overdenkingen in het Nederlands en het Frans. Ook over de Nieuwegidsbeweging, ‘voorbereid door den bourgeois Huet en den plebejer Multatuli’ (aldus de patriciër Van Tienhoven) en over Nietzsche. Het boekje eindigt met een vrij lange, Franstalige discussie tussen Zarathustra en Pierrot. Arthur Rimbaud komt in dit boekje weliswaar niet voor, maar op pagina 73-75 staat een beschouwing over Verlaine. Ongenummerd exemplaar.

28. TOOROP, Jan Originele pentekening. In de catalogus van de Tooroptentoonstelling in de Haagse kunstzaal Kleykamp uit mei-juni 1921. Geniet. 32 p. Geïllustreerd. Met een voorwoord van Otto van Tussenbroek en een gedicht van P.C. Boutens. 1e druk.
€ 900
* Fijne pentekening op de titelpagina: een engel, gemonogrammeerd ‘J.Th.T’. Rechtsboven voluit gesigneerd ‘J.Th.Toorop/ Juli 1921/ den Haag’.

29. VERLAINE, Paul Oeuvres complètes (5 delen; 1925-1927). Oeuvres posthumes (3 delen; 1913-1929). Correspondance (3 delen; 1922-1929). Exemplaires de tête. Paris, Albert Messein, 1913-1929. Compleet in elf omvangrijke delen. Verguld zwart halfmarokijn met vijf ribben en gemarmerde platten, bovenranden verguld, gemarmerde schutbladen, originele omslagen en rugstroken meegebonden (Charles Septier). Exlibris van Bouessée Larchamp op schutbladen. Een paar onopvallende krasjes op enkele ruggen, maar een heel mooie set.
€ 1650
* Mooie set op Hollandsch papier, genummerd 10 (Oeuvres complètes en Oeuvres posthumes) en 22 (Correspondance). Oeuvres complètes: een van 15 copies op Hollandsch. Oeuvres posthumes deel 1 en 3: een van de 15 op Hollandsch. Oeuvres posthumes deel 2: een van de 25 op Hollandsch (na 10 exx. op Japans). Correspondance: een van de 25 op Hollandsch (na 15 op Japans).

30. VOSKUIL, Menno Lagere aap. Het leven van Kees Lekkerkerker. (en:) Catalogus 67. J. Slauerhoff. Den Haag, antiquariaat Fokas Holthuis, 2014. Verguld halfperkament met platten van decoratief papier in papieren foedraal (Binderij Phoenix). 96, (2), 62 p. Rijk geïllustreerd. Vormgeving Piet Gerards Ontwerpers. 1e druk.
€ 195
* Eén van de 15 luxe-exemplaren, zeer fraai gebonden door Philipp Janssen van Binderij Phoenix, genummerd en gesigneerd door Menno Voskuil en voorzien van vier snippers uit het rijke archief van Kees Lekkerkerker (waaronder een brief aan Lekkerkerker en een door hem geschreven ‘dinerbriefje’ uit zijn jaren in zorgcentrum Flesseman).
In december 2014 bracht ons antiquariaat de door Menno Voskuil geschreven biografie uit: Lagere aap. Het leven van van Kees Lekkerkerker. Tegelijkertijd verscheen catalogus 67, geheel gewijd aan J. Slauerhoff. Beide titels zijn nu samengebracht in één band: wat ons betreft weer een zeer geslaagde luxe-uitgave!

Vergeet niet de plaatjes goed te bekijken door erop te klikken

Zaterdag staan wij met een tafel boeken te koop in het Haagse Museum Sophiahof, waar het Couperusfeest wordt gehouden met lezingen en activiteiten. Zie onze Couperusnieuwsbrief van gisteren.