Nieuwsbrief 1094: De vijfde windstreek

Het is maar één van de windstreken van deze nieuwsbrief, nee, noord noch zuid vindt u hier. Het is niet de minste, maar een levensnoodzaak, zoals muziek, liefde en schoonheid. Voor mij ook: de tastbaarheid van het verleden, het papier dat in je schoot dwarrelt en dat je kunt voelen, bewegen en lezen.

1. ACHTERBERG, Gerrit Zeven gedichten. (Collectie proeven). Zes ongesneden vellen van elk vier bladen (de uiteindelijke uitgave bestaat uit twee vellen = (16 p.)) plus een proef van het omslag. Met de hand gezet uit de Janson door Reinold Kuipers en gedrukt op Ingres.
€ 150
* Leuk, een kijkje in de keuken van de Zondagsdrukker: een collectie proeven van deze in 1979 verschenen uitgave. Drie vellen zijn aan éen zijde bedrukt, drie vellen aan twee zijden, maar ze registeren nog niet. Twee gedichten zijn over een negatief-afdruk van een ander gedicht heen gedrukt. Met wat aanwijzingen in balpen.
Niet eerder gebundelde gedichten van Achterberg, uitgegeven ter gelegenheid van het vertrek van Reinold Kuipers en zijn echtgenote Tine van Buul bij uitgeverij Querido. Onder andere het ‘Drieluikje voor Jany’: ‘Leeuw van oud licht onder de fabeldieren’.

2. ANDRIES, Marc, en Eddy AUSLOOS Dood is dood. (Met tekeningen van Eddy Ausloos). [Antwerpen], VZW Arsenaal, [2013]. (20) p. Vervaardigd in een oplage van 126 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 26 geletterde exemplaren met een gekleurd omslag, die bovendien werden gesigneerd door auteur en kunstenaar. Exemplaar met opdracht van de auteur [aan Wim Zaal]: ‘Marc en Gilberte/ wensen/ jullie een/ opperbest/ 2014’.

3. ANDRIES, Marc, en Eddy AUSLOOS Het bezoek. (Met tekeningen van Eddy Ausloos). [Antwerpen], VZW Arsenaal, [2012]. (16) p. Vervaardigd in een oplage van 120 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 15
* Eén van de 20 Romeins genummerde exemplaren met een gekleurd omslag, die bovendien werden gesigneerd door auteur en kunstenaar. Exemplaar met opdracht van de auteur: ‘Met de beste wensen/ voor Wim [Zaal] en Helmut/ van/ Marc en Gilberte’.

4. BAUDELAIRE, Charles De wijn. Fransche tekst met Nederlandsche vertaling van Bert Decorte. Les fleurs du mal / De bloemen van den booze. (Het Model voor den Uitgever). (Amsterdam, Corvey’s Papiergroothandel), 1947. Geniet. 20 p. Geïllustreerd door uitgever Johan van Eikeren. Iets verkleurd.
€ 25
* Vijf gedichten in tweetalige editie. Uit de omvangrijke reclameserie die van 1936-1970 geheel door Van Eikeren werd samengesteld en verzorgd, en dus hier ook vakkundig geïllustreerd. Uit de collectie van Huib van Krimpen, die een bibliografie van de serie samenstelde. Voorin schreef hij het nummer 48.

5. BUYSSER, Pieter De De ongelooflijke veranderingen van meneer Afzal (over zijn glazen been wordt niet gesproken). Een polloffel. [Leuven], Literarte, 2012. 19 x 15 cm. Lichtbruin kunstleer met opdruk in grijsblauw. 120 p. Met illustraties van Brody Neuenschwander. Gedrukt in 250 genummerde exemplaren, gesigneerd door schrijver en kunstenaar. 1e druk. Zeer mooi.
€ 45
* Dit is een van 110 exemplaren bestemd voor de leden van Literarte. ‘Een polloffel is een volkssaga voor een volk in ontbinding en heerlijk zwanzen tegelijk’. Groteske gebeurtenis op een originele manier voorzien van abstracte schilderingen van de in Brugge wonende Amerikaanse kalligraaf Brody Neuenschwander.

6. CLAUS, Hugo Sonnetten. Amsterdam, De Bezige Bij, 1987. Halfmarokijn met vergulde lijnen (Binderij Van Waarden). 40 p. Gedrukt in een oplage van 500 genummerde exemplaren. [2e druk].
€ 350
* Eén van de 25 luxe-exemplaren, gebonden in halfmarokijn en bestemd voor auteur en uitgever. Dit exemplaar is door Claus gesigneerd onder het colofon en door hem gemarkeerd ‘H.S.’ Jaarwisselingsgeschenk 1986/1987. Niet in de handel. BHC 156.2.B.

7. COUPERUS, Louis Eline Vere. Een Haagse Roman. (Jubileumuitgave 1963). Amsterdam, P.N. van Kampen, [1963]. Linnen, in foedraal. 580 p. 12e druk. Goud op de rug geschaafd; naam voorin. Exlibris op p. 2. Schuifhoes licht beschadigd.
€ 25
* Mooi uitgegeven jubileumeditie ter gelegenheid van het eeuwfeest van Couperus’ geboorte (hoewel dat niet in het boek vermeld wordt). Het foedraal is met oude foto’s versierd.

8. COUPERUS, Louis Herakles. Amsterdam, Veen, [1913]. Twee delen. Ingenaaid [ontwerp R.N. Roland Holst]. (4), 248; (4), 228 p. Niet afgesneden. 1e druk. Bibliotheekexemplaar: bescheiden plaatsstempeltje op voorzijde omslagen, ruggen vervangen door blanco stroken papier waarop een geschreven plaatsnummer en een getypt titeletiket (deels verwijderd), etiketje op verso Franse titel deel één, stempeltjes op titelpagina netjes weggeradeerd. Aan de achterzijde van beide delen is ter versteviging een stuk karton meegebonden, maar de achterzijde van de omslagen zitten er nog gewoon ‘vrij’ in.
Verkocht
* De eerste versie met foutieve titel ‘Herackles’ op het omslag en eigenmachtige toevoeging van de uitgever ‘Roman in twee deelen’ op de titelpagina – waarover Couperus Veen in een feuilleton kapittelde, wél over de ondertitel en het symbolistische bandontwerp, maar curieus genoeg niet over de flagrante spelfout. De reeds aan de boekhandel ter inzage geleverde ingenaaide exemplaren werden (zo’n zes weken na verschijning) teruggevraagd en van een nieuwe band en titelpagina voorzien. Dat is bij dit exemplaar dus niet gebeurd. De kwetsbare ingenaaide versie van Herackles komt zelden voor. VV 280,2. Veen Herakles 1.2. Matla 31aa.

9. COUPERUS, Louis Noodlot. Amsterdam, Elsevier, 1891. Linnen. (8), 212 p. 1e druk. Matig exemplaar: scheefgelezen (als meestal), vochtvlek op rug, vegen op voorplat, blanco pagina (1-2) uitgesneden, dankbriefje (1994) op voorste schutblad geplakt, twee namen op Franse titel (L. Smit en Th. de Goeijen).
€ 90
* Goede exemplaren van Noodlot, een bijzonder kwetsbaar boek gedrukt op goedkoop papier, zijn helaas zeer schaars. VV 122,1. Matla 4b.

DE ELIANCE-PERS

De Eliance Pers is een belangrijke Nederlandse marge-uitgeverij. Peter Muller, de man achter de Pers, was actief als drukker-uitgever in de jaren 1968-1980 (met een nakomertje in 2003). Zijn pers paarde typographie pure aan een indrukwekkende rij topauteurs (o.a. Vestdijk, Reve, Hermans). De eerste vijf jaar drukte Muller alles zelf op zijn handpers, maar omdat zijn interesse meer uitging naar typografie dan naar zelf de pers bedienen, besloot hij de (ondanks de hoge kosten) de meeste latere uitgaven naar zijn aanwijzingen te laten drukken door professionele drukkers.

10. CHARLES, J.B. De dieren. (Zandvoort), Eliance Pers, (1969). Ingenaaid met omslag. (32) p. Gezet uit de Spectrum en gedrukt op de handpers in een oplage van 35 genummerde exemplaren. 1e druk. Bovenzijde omslag iets verkleurd.
€ 35
* Eliance-reeks 7.

11. DEYSSEL, Lodewijk van Beste jongen. (Bezorgd door Harry G.M. Prick). (Zandvoort), Eliance Pers, (1974). Ingenaaid met omslag. (4), 28 p. Gezet uit de Baskerville en gedrukt op de handpers in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* De typografie schittert van eenvoud. Eliance-reeks 26.

12. ELBURG, Jan G. Elf gedichten. [Zandvoort], Eliance Pers, 1968. Ingenaaid met omslag. (20) p. Gedrukt op de handpers in een oplage van 30 genummerde exemplaren. Exlibris (van Ernst Lampe, ontworpen door Gisèle van Waterschoot van der Gracht) op verso eerste schutblad, met daarboven datum van aankoop/ ontvangst. Omslag aan bovenrand iets verbruind.
Verkocht
* De tweede uitgave van de Eliance Pers.

13. GRESHOFF, Jan De liefde heeft het laatste woord (…). (Zandvoort, Eliance Pers, 1968). Ingenaaid met omslag. (16) p. Gezet uit de Spectrum en gedrukt op de handpers in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 1e druk. Omslag (als vrijwel altijd) deels verschoten.
€ 20
* Motto: ‘Poëzie is de vijfde windstreek’. Klein gedicht, uitgegeven ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van de auteur. Niet in de handel. Eliance-reeks 6.

14. HOORNIK, Ed. In de vreemde. Zandvoort, Eliance Pers, 1968. Ingenaaid met omslag. (32) p. Gezet uit de Spectrum en gedrukt op de handpers in rood en zwart in een oplage van 35 genummerde exemplaren. Wat kreukjes in de rug.
€ 35
* Poëzie. Fraaie, zuiver typografische uitgave. Eliance-reeks 4.

15. HOPMAN, Frits Twee verhalen. (Zandvoort), Eliance Pers, (1971). Ingenaaid met omslag. (4), 28 p. Gezet uit de Linotype Times en gedrukt op de handpers in een oplage van 35 genummerde exemplaren. Rond rug verschoten.
€ 35
* ‘Een zoenoffer’ en ‘De dubbelganger’ van de jong gestorven Hopman (1877-1932). Eliance-reeks 8.

16. KEULEN, Mensje van (als:) Constant P. CAVALRY Trucjes. (Amsterdam), Eliance Pers, (1977). Ingenaaid met omslag. 32 p. Gezet uit de Imprint en gedrukt door Thieme in een oplage van 100 genummerde exemplaren.
€ 45
* ‘Onze geslachtsdelen scheidden met een sappige plop.’ Het literair pseudoniemenboek van Wim Hazeu (N.p., 1987) geeft abusievelijk aan dat Constant P. Cavalry een pseudoniem is van Martin Ros. Erotisch Panopticum 4.

17. MARTIALIS Erotogrammen. Vertaald door Frans van Dooren. (Amsterdam), Eliance Pers, (1976). Ingenaaid met omslag. 48 p. Gezet uit de Perpetua en de Felicity en gedrukt door J.F. Duwaer in een oplage van 100 genummerde exemplaren. Achterkant omslagpapier wat gebobbeld.
Verkocht
* 33 kortere en langere gedichten met een inleiding door de vertaler. Erotisch panopticum 3.

18. REYM, Karel E. van (pseudoniem van E.B. de BRUYN) Het slaapmiddel. (Amsterdam), Eliance Pers, (1975). Ingenaaid met omslag. (4), 28 p. Gezet uit de Electra en gedrukt door Mouton in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk. Klein kreukje bovenaan.
Verkocht
* Lang, verhalend gedicht over jongens (‘de vreugden tussenbeens’) en masturbatie als ideaal slaapmiddel, fraai gedrukt op roze papier. Serie Erotisch Panopticum 1.

19. ROLAND HOLST, A. Het verbeurde lot. (Zandvoort), Eliance Pers, (1972). Ingenaaid met omslag. (4), 20 p. Gezet uit de Janson en gedrukt op de handpers in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 50
* Proza. Eliance-reeks 17.

20. (SLAUERHOFF (vert.), J.). RAUCAT, Thomas Twee verhalen. Vertaald door J. Slauerhoff. (Met een verantwoording door K. Lekkerkerker). (Zandvoort), Eliance Pers, (1974). Ingenaaid met omslag. (4), 52 p. Gezet uit de Caslon en gedrukt door Mouton in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk. Paar kreukjes.
€ 45
* ‘Japansch prentje’ en ‘De berg der gouden bloemen’. Eliance-reeks 25.

21. SLAUERHOFF, J. Een bezoek aan Makallah. (Met een verantwoording door K. Lekkerkerker). (Zandvoort), Eliance Pers, (1975). Ingenaaid met omslag. (2), 30 p. Gezet uit de Ehrhardt en gedrukt door Confiance op Hahnemühle in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Volmaakte vormgeving, zuivere typografie. Eliance-reeks 30.

22. VERWAYEN, Frans B. Elf gezangen. (Zandvoort), Eliance Pers, (1968). Ingenaaid (met groot rood lint) in omslag. (20) p. Gezet uit de Spectrum en gedrukt op de handpers in een oplage van slechts 25 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Negen aanspraken aan ‘Dame’ en twee damesoverwegingen. Frans Boudewijn Verwayen (1946) is japanoloog. ‘De nummers I-VII komen niet in de handel’. Dit is nummer VIII. Eliance-reeks 3.

23. VESTDIJK, S. Deernis met de wegen. (Zandvoort), Eliance Pers, (1974). Ingenaaid met omslag. 16 p. Gezet uit de Spectrum en gedrukt door Joh. Enschedé op Zerkall-Bütten in een oplage van 100 genummerde exemplaren. Niet opengesneden.
€ 25
* Eliance-reeks 29.

24. WARREN, Hans. (Als:) Engel PICCARDT Sperma en tranen. (Amsterdam), Eliance Pers, (1976). Ingenaaid met omslag. 48 p. Gezet uit de Garamond en gedrukt door Duwaer in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 40
* ‘Vandaag heeft Peter Muller me vijftien exemplaren van Sperma en tranen door Engel Piccardt gebracht. […] Het ziet er beeldschoon uit. Het moet negentig gulden kosten. Peter heeft ze zelf genaaid en in de kaften gedaan. Hij verkoopt er zo’n stuk of dertig en komt dan net uit de kosten.’ (Geheim dagboek. 1977-1978. Twaalfde deel (1994), p. 19). Erotisch panopticum 2.

25. ELIOT, T.S. Four Quartets. London, Folio Society, (1969). 19 x 17 cm. Linnen met titeletiketjes. Met foedraal. 56 p. Gezet uit de Monotype Ehrhardt. 2e druk van de Folio Society-editie. Rugetiket verbleekt (maar het reserveticketje is nog aanwezig).
€ 20
* The dove descending breaks the air
With flame of incandescent terror
Of which the tongues declare
The one discharge from sin and error.

Serene uitgave van deze vier gedichten uit het eind van de jaren dertig en het begin van de oorlogstijd.

26. ENSCHEDÉ & ZONEN, Joh. Nassau romein en cursief. (Maandblad Chemigrafie) December-aflevering 1925. Haarlem-Amsterdam-‘s-Gravenhage-Batavia, Lettergieterij Joh. Enschede en Zonen, 1925. 27 x 21 cm. Ingenaaid. 24 p. Geïllustreerd. Gedrukt in rood en zwart. 1e druk. Mooi.
Verkocht
* Bijzonder reclametijdschrift van de lettergieterij: tegelijk letterproef en literair-populair tijdschrift! In deze aflevering poëzie van Nico van Suchtelen, Hélène Swarth, Willem Gijssels en Guido Gezelle naast meer letterproef-achtige teksten.

27. GERHARDT, Ida Kosmos. Santpoort, v/h C.A. Mees, 1940. Linnen. 48 p. 1e druk. Debuut. Band deels verschoten.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven opdracht op het voorste schutblad: ‘Voor Corrie Krol, die/ niet van gedichten/ houdt./ 1 Mei 1940/ I.G.M.G.’.
Corrie Krol was de vrouw van J.S. Krol (1909-1976), die vanaf 29 oktober 1939 dominee was in Kampen. Op 24 april 1940 schreef Ida Gerhardt in een brief aan Catharina Ypes over het echtpaar Krol: ‘Er is verder geen nieuws. De nieuwe predikant (Vrijz.) + gade worden vrienden van mij.’
Dit moet wel éen van de vroegste opdrachtexemplaren van Kosmos zijn: op 2 mei 1940 schreef Ida Gerhardt aan Mea Verwey een brief om haar te bedanken voor de auteursexemplaren die ze een dag eerder, op 1 mei dus, had ontvangen. Heel bijzonder!

28. GONCOURT, Edmond de Les Frères Zemganno. Illustrations de Apeles Mestres. Madrid-Parijs, España Editorial-G. Charpentier et E. Fasquelle, [1891]. Origineel omslag met kleurenillustratie. XVI, 398 p. 1e druk. Geringe ouderdomssporen.
Verkocht
* Met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de schrijver ‘souvenir amical/ Edmond de Goncourt’. De naam van de gelukkige is niet heel goed leesbaar, maar het lijkt wel ‘à Jean Lorrain’! Helaas is het niet helemaal duidelijk.

29. GRAHAM, Rigby Some Irish Drawings. Leicester, New Broom Private Press (Toni Savage), 1980. Linnen met stofomslag. 40 p. Titel in rood en zwart. Gedrukt in 80 genummerde exemplaren op getint papier, alle gesigneerd door Rigby Graham. 1e druk.
€ 40
* Sfeervolle schetsen met de plaatsen erbij vermeld.

30. GRESHOFF, Jan De Witte Mier. Maandschrift voor de vrienden van Boek en Prent onder leiding van J. Greshoff. Maastricht, Boosten & Stols, 1924-1926. Jaargang 1-3 in twee gebonden delen en één ingenaaid. 492; 480; 468 p. Met foto’s, maar vrijwel zonder omslagen. Complete set van de tweede serie. Een gebruiksexemplaar: deel 1 en 3 waren tot 1988 deel van de bibliotheek van een Delftse studentenvereniging (met verwijderstempel en andere stempels). Alleen jaargang 1924 is één keer uitgeleend, in 1931 blijkens een decoratief formulier. De staat is dan ook goed, met slechts wat roest, geen droedels of ezelsoren. Deel 2 is in blanco papier ingenaaid, zonder sporen; twee nummers ontbreken daaraan, maar deze zijn als losse nummers toegevoegd: 7 en 10 – met omslagen en advertenties.
€ 75
* Fraai, door Jan van Krimpen vormgegeven tijdschrift ‘niet alleen over litteratuur en grafische kunsten, maar ook over alle ethische en sociale problemen, welke daarmede verband houden’. In feite een internationaal georiënteerd literair maandblad met sterke interesse voor boekvormgeving. Met bijdragen van J.C. Bloem, Jan Greshoff, Roel Houwink, Jan van Krimpen, H. Marsman, Jan van Nijlen, Maurice Roelants, Nico Rost, J. Slauerhoff en vele anderen. In de rubriek ‘Menschen, Daden & Data’ schrijft Greshoff over overleden schrijvers, ontmoetingen met kunstenaars, bijzondere opdrachtexemplaren uit zijn bezit en een enkel polemiekje. Ook met vertalingen van Nederlandse poëzie in het Duits door Kloos en Verwey en het Italiaans door wonderkind Giacomo Prampolini (Van Ostaijen! De Haan!), bibliografieën van o.a. Van Looy en Boutens.
Wedergeboorte van het tijdschrift De Witte Mier. Een klein maandschrift voor de vrienden van het boek, dat Greshoff redigeerde van 1912 tot 1914. Helaas was deze tweede reeks ook geen lang leven beschoren.
Een literair maandblad dat zelden onder de aandacht komt, maar vol interessante wetenswaardigheden staat, te berde gebracht door de meest vooraanstaande letterkundigen (+ typograaf) van de jaren twintig.

31. GULIK, Robert van Lakový paraván / Červený pavilón. Bratislava, Vydala Smena, Ediicia Labirint, 1979. Linnen met stofomslag. 288 p. Geïllustreerd door Vladislav Rostoka. 1e druk. Rugje iets verbleekt.
€ 25
* Slowaakse vertaling van Het Chinese lakscherm en Het rode paviljoen, door Jarmila Samcová.

32. HELMAN, Albert De stille plantage. Rotterdam, Nijgh & Van Ditmar, 1931. Ingenaaid. 254 p. 1e druk. Matig exemplaar: rug, titelpagina en achterzijde omslag ontbreken. Rug overplakt met linnen tape.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven opdracht: ‘Voor Henny Marsman,/ die zich op deze plantage/ “thuis” voelt -/ van zijn vriend/ Albert Helman’. Enkele margestreepjes in potlood.

33. (KRIMPEN, J. van). WERUMEUS BUNING, J.W.F. Grafschrift voor Miep van ’t Hoff. Opgedragen aan Mária Inez Ignatia Schopman in wie zij voortleeft. (Haarlem, Joh. Enschedé & Zonen), 1946. Ingenaaid met fraai handgekleurd omslag (ontwerp Pam G. Rueter). (20) p. Gezet uit de Romanée en gedrukt op blauwgrijs handgeschept Barcham Green in een oplage van 50 exemplaren ‘voor J.v.K.’ (= Jan van Krimpen).
Verkocht
* Werumeus Buning verliet in 1931 zijn vrouw en kinderen uit liefde voor Miep van ’t Hoff-Kools. Jan van Krimpen liet na haar overlijden op 9 mei 1945 dit lange elegische gedicht in eigen beheer prachtig drukken bij zijn werkgever, drukkerij Joh. Enschedé & Zonen.

34. (KUNERA PERS). VILLON, François Oeuvres de François Villon. Le lais, Le testament et ses ballades. (Den Haag, Kunera Pers, 1926). Origineel soepel perkament met vergulde rugbelettering. In papieren foedraal (Binderij Phoenix). (4), 142 p. Met de hand gezet [uit de Disteltype] en gedrukt door J.F. van Royen in zwart, rood en blauw in een oplage van 110 exemplaren. Zeer mooi exemplaar.
€ 450
* L’un des plus beaux ouvrages imprimés de bibliophiles néerlandais. Schuhmacher, De Kunera Pers, 2. Van Royen 1964, 15.

35. LENSVELT NICOLA Gastenboek. (1950-1990, met handtekeningen van o.a. Toon Hermans en maarschalk Josip Broz Tito). Album. 23 x 18 cm. 21 beschreven bladen. Met 6 ingeplakte foto’s en kaarten. Met enkele inliggende programma’s. Goede conditie.
Verkocht
* Gastenboek met inscripties van bekende bezoekers van het legendarische tearoom-restaurant Lensvelt Nicola op Tournooiveld 1 in Den Haag, een restaurant met onovertroffen Haags uitzicht op Lange Voorhout, Mauritshuis en Hofvijver, vlakbij het Nederlandse regeringscentrum en bij de Koninklijke Schouwburg. Diverse Hongaren in het album prijzen de goulash.
In volgorde van opkomst: de pianist Arthur Rubinstein (op flyer van Lensvelt Nicola, ingeplakt op verso schutblad), Toon Hermans (‘Als “de eersten de laatsten zijn”, bof ik niet’), Cees Laseur (‘Meer “Vrolijk dan Vrouwtjes”, 13 Jan. ’52’; Laseur speelde de hele maand januari de rol van Falstaff voor uitverkochte zalen), Myra Ward, Paul du Marchie van Voorthuysen (levenskunstenaar), de politici Pieter Gerbrandy, Louis Beel en Wim Schermerhorn, Cor Ruys, Eppo Doeve (‘Escalope Nicolas, voortreffelijk’, met een tekeningetje van Sinterklaas op een kalf), Enny Mols-de Leeuwe (met uitgebreid compliment), Jan Musch, Sandor Vidak, Henriette (‘Heintje’) Davis, E.N. van Kleffens (Minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet De Geer II), Alidius Tjarda van Starkenborgh (de laatste gouverneur-generaal van Nederlands-Indië), bas-bariton John Riley, de Amerikaanse actrice Jean Seberg, J.H. van Roijen (Minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet Schermerhorn-Drees), Maarschalk Tito en zijn vrouw Jovanka (met foto). Hier eindigt het eerste deel van het gastenboek, gedateerd 1951-1963. Na een aantal witpagina’s volgen Hans Wiegel, Bart Veldkamp, Marijke Merckens, Coen Pronk. Vanaf de jaren 80 lijkt het album een zwervend bestaan te zijn gaan leiden, met als terugkerende factor Theater Branoul: Rob Nieuwenhuys (tweemaal), Yvonne Keuls, Paula Gomes, Rudy Kousbroek, Pierre & Simone Dubois, Bouke Jagt, Jill Stolk, Adriaan van der Veen, Jan de Rooy, Rein Edzard, Peter van Straaten, Albert Helman, Allister Sparks en Etienne van Heerden.

36. LOOY, Jac. van De Wonderlijke Avonturen van Zebedeus. Amsterdam, Van Looy, 1910. Linnen. (8), 344 p. 1e druk. Rug wat vebruind, af en toe een potloodstreep in de marge
€ 130
* Exemplaar met handgeschreven opdracht van de auteur tegenover de titelpagina: ‘Aan Herman Robbers/ van Jac. van Looy/ 3 Juli 1910’. Blijkbaar had Robbers het boek na een paar maanden uit, want onder de opdracht schreef hij: ‘en van mij aan mijn broer/ Johan/ 3 Nov 1910/ Herman Robbers’.
Johan Robbers (1881-1943) was hoofdarchitect bij de Rijksgebouwendienst. Voor zijn broer Herman ontwierp hij in 1914 een monumentale villa in Schoorl. Zie Regionaal Archief Alkmaar, het huis bestaat nog.
Mooi bandontwerp van J.B. Heukelom (Braches Bouwstoffen 512).

37. LORRAIN, Jean, et alii Almanach de la Vie de Paris 1903. Parijs, La Vie de Paris, [1902]. 16 x 13 cm. Ingenaaid. Omslag met uitgestanst theatertje, waarachter beloftevolle vrouwen zich vertonen voor de neuzen van grijnzende mannen. (48) p. Geïllustreerd met foto’s van meisjes en vrouwen. Gedrukt in rood en blauw. Franstalig. 1e druk. Een bijzonder teer boekje met versleten rug en kleine scheurtjes in het omslag, voorzichtig te behandelen.
€ 75
* Ondeugende almanak met korte verhalen van Pierre Guédy, Jean Lorrain (‘Celle qui fait les gares’ = wie de stations aandoet’).en René Maizeroy, schalkse moppen, foto’s van wenkende vrouwen en schaterende meisjes. Met advertenties voor boeken in dezelfde veine (zoals Le décolleté et le retroussé – quatre siècles de Gauloiserie, Encyclopédie amoureuse en andere nuttige studiewerken), maar ook met hoogstaande citaten van Balzac en Stendhal. Parijse Olalà! op zijn best.

38. MAUROIS, André Les silences du Colonel Bramble – Les discours du docteur O’Grady. Parijs, Librairie Hachette, 1929. Halfmarokijn met hoeken en gemarmerde platten, auteur en titel verguld op de rug. In foedraal. (8), 156; (6), 166 p. Kop verguld. Met 25 illustraties van Paul Sarrut, in hout gegraveerd door Paul Baudier. Gedrukt in Cochin-letters op vélin des Papeteries du Marais. Driekleurig leeslint. In het Frans. Definitieve editie. Schuifhoes iets gespleten. Rug licht versleten aan de zijkanten. Wat roest.
€ 25
* Aantrekkelijke uitgave van de humoristische verhalen van Maurois, die als tolk/ verbindingsofficier fungeerde voor een Schots regiment in de Eerste Wereldoorlog. ‘Colonel Bramble’ was in 1918 de eerste roman van Maurois (1885-1972), het vervolg onder de naam van de regimentsdokter verscheen in 1920, maar jongde in de jaren daarna nog aan met nieuwe verhalen over de Schotse officieren in Frankrijk.

39. (MAUROIS, André). VAL-SAINT-LAMBERT Schoonheid. (Reclamefolder). Val-Saint-Lambert (Luik), Kristalfabrieken van Val-Saint-Lambert, (ca. 1930). 21 x 10 cm. Omslag met achterflap. 4 p. Gedrukt in oranje, blauw en zwart. Met illustraties van divers kristal. Omslag wat gevlekt.
€ 20
* Tekst over de vervaardiging van de kristallen glazen onder het motto ‘Het licht is de edelste schat van de menschheid… het kristal is zijn schrijn’. Met speciale aandacht voor de ‘Whisky garnituur André Maurois’, genoemd naar de in zijn tijd beroemde anglofiele Franse auteur (1885-1969), de schepper van ‘Colonel Bramble’, die de whisky zeer waardeert.

40. MISSAAL Missaal bevattende alle Missen van het Missale Romanum. Samengesteld door G. van Deun. Voor de Epistels en Evangelien werd gebruik gemaakt van de nieuwste vertaling der Pericopen. Vijf platen en titelblad van H. A. Bijvoet. Den Bosch-Breda-Utrecht, Mosmans, Van Wees & Van Wees, 1947. Kunstleer met leeslinten. Goud rondom. 1706 p. Dundruk. Latijn en Nederlands. Met medewerking van o.m. L. Suenens en B.J. Alfrink. Herdruk. Gebruikssporen.
Verkocht
* Dit is het missaal van Wim Zaal met zijn naam voorin: hij kreeg het kennelijk op vijftienjarige leeftijd van Sinterklaas. Inliggend een dozijn bidprentjes waar Zaal plaats en datum op schreef: Antwerpen, Venetië, Subiaco, Praag, Parijs. (Een met een klein opgeplakt relikwietje (?)). Nuttig voor wie de klassieke rooms-katholieke eredienst bij de hand wil hebben.

41. (NEUHUYS, Theo) Huldefeest ter herdenking van het 25 jarig verblijf van H.M. de Koningin-Moeder in Nederland. 1879-1904. Welkom! [Amsterdam], zonder uitgever, 1904. Cahiersteek met rood sierkoord. 16 p. Ontwerpen en tekeningen van o.a. Theo Neuhuys, Theo Nieuwenhuis, Willem Witsen, G.H. Breitner, Marius Bauer, Willy Sluyter, Jan van Oort, Willem de Zwart, G.H. Dijsselhof en J.H. Jurres. Met op het achterblad een plattegrond van het Paleis voor Volksvlijt en de festiviteiten daar. 1e druk. Omslag met roestspikkels, achterop een grijze vlek.
Verkocht
* Voor de festiviteiten bij de herdenking van de komst naar Nederland van koningin-moeder Emma, 25 jaar eerder, met een keur van Nederlandse kunstenaars die deze feesthulde van sfeervolle decoratie voorzagen, deels in art nouveau en deels in naturalistische schetsjes. Gezet uit de art-nouveau-Grassetletter en gedrukt door Ipenbuur & Van Seldam. Braches Bouwstoffen 1485.
Inliggend de ‘Verbeterde wegwijzer Huldefeest Paleis voor Volksvlijt’, die minder decoratief maar wel duidelijker is dan de op de achterkant van het boek afgedrukte ‘Wegwyzer Huldefeest’ in groene inkt.

42. NOOTEBOOM, Cees Následujiícií příběh. Praag, Mlada Fronta, 1999. Karton met stofomslag. 104 p. 1e druk. Achterkant stofomslag stoffig.
Verkocht
* Vertaling door Olga Krijtova van Het volgende verhaal, in 1991 in Nederland verschenen als Boekenweekgeschenk.

43. NUMANN, S.W., & J.A.M. BAKKER The History of the Ancient Order of Brother John. (Waalre, eigen beheer, ca. 1955). 18 x 18 cm. Halflinnen. In bijpassend verstuurdoosje, gericht aan Mr. J.M. Meulenhoff en doorgestuurd aan Mr. J.R. Meulenhoff (de uitgevers) 24 p. Geheel Engelstalig. Illustraties in kleuren van Sini de Beer. Inlegvel (6 p.) ook op naam van J.M. Meulenhoff. 1e druk. Verzenddoosje met gebruikssporen. Boek als nieuw.
Verkocht
* Ver doorgevoerde grap, zo te zien werden kosten noch moeite gespaard – van het hoofd-publiciteit van Philips, Sies W. Numann (1905-1982). Dit boek is de geschiedenis van een geheimzinnige Order of Brother John (refererend aan de Nestoriaanse Prester John uit legendarische tijden, maar ook aan een Brother Giovanni anno 1134). Die orde is heropgericht en biedt onderdak aan maximaal 50 mannen die zich moeten onderwerpen aan een niet nader toegelichte ‘Code of Discipline’ en dan ‘O.B.J.’ achter hun naam mogen zetten. Het kostbaar uitgevoerde boek weidt uit over de geschiedenis zonder over doel of persuasie al te duidelijk te worden.
Dat het een grap is blijkt wel uit de laatste regels, het originele middeleeuwse recept voor een bijzonder smakelijke likeur is sinds 1134 in de geheime broederschap overgeleverd, en alleen de O.B.J.-leden mogen deze op vertoon van hun lidmaatschapsbewijs drinken ‘in superior hotels and restaurants’. Onder de bestuursleden zien we o.a. de naam van J. (Joop) Geesink, bekend reclame- en filmman, die in de jaren dertig met Numann samenwerkte; F.G. Bodde (1900-1970, een in Engeland wonende zakenman en kunstverzamelaar), en J.A.M. Bakker die bij Philips werkte. Sini de Beer (1926-1982) was een aanstormend grafisch kunstenaar in de jaren vijftig, ook werkzaam bij Philips, tot ze haar carrière (wegens huwelijk) opgaf. Zij ontwierp ook het heldhaftige beeldmerk met motto ‘Nil Numanni a me alienum puto’.

Latere lotgevallen van de Ancient Order of Brother John speelden zich af rond Oudewater, zijn burgemeester en zijn zevenhonderdjarig bestaan (in 1965), waar Numann optrad in de personificatie van ‘pater Jansen’. Opzoeken in Delpher loont… We zien daar dat de Order is uitgebreid met onder anderen Max Gerschtanowitz, directeur van het Tuschinski-concern, en met een directeur van Heineken met de toepasselijke naam J.P. Ton.
Dit boek is bibliografisch onvindbaar: niet in Worldcat noch op de commerciële sites of in krantencollecties.

44. PALEIS VOOR VOLKSVLIJT Geldleening groot 100 gulden, in 4000 Aandeelen á f 2,50. Amsterdam, Februarij 1869. Amsterdam, Associatie-Cassa, 1869. 14,4 x 19,5 cm. Dun papier, tweezijdig bedrukt. Voorop een godin met interessante attributen zoals een hamer, een bijenkorf en twee technische engeltjes, en een afbeelding van het Paleis zelf naast twee engeltjes met geldzakken. Met stempel ‘Noord-Holland’ van 15 cent. Aan de achterkant een plan van aflossing, dat tot 1930 doorloopt. Enkele randscheurtjes en roestvlekjes, maar in goede staat.
€ 60
* Zo werd het monumentale Paleis voor het Volk op het Frederiksplein gefinancierd: met kleine aandelen die ook de kleine man kon betalen (zij het niet de armste). Mooi!

45. POTOCKI OF MONTALK, Count Geoffrey Cicadas. Leicester, New Broom Press, 1968. Cahiersteek. (20) p. Met twee linosneden van Bill Powell. Gedrukt op groen papier in 80 genummerde exemplaren (dit is nr. 7). 1e druk.
€ 25
* Poëzie uit de jaren 1930-1967 van een astrante mensenhater, tevens telg van oude Poolse adel (1903-1997), getekend door een Britse gevangenisstraf (1932) wegens het schrijven van erotische verzen in de trant van Verlaine.

46. POTOCKI OF MONTALK, Count Geoffrey Lammas Day. Leicester, New Broom Press, 1969. Cahiersteek. (28) p. Met kleurenillustraties van Rob Armstrong. Gedrukt in 100 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 25
* Poëzie uit 1941-1969. Het Angelsaksische begrip ‘Lammas Day’ is 1 augustus, het begin van de oogst.

47. REVE, Karel van het Getypte brief aan ‘Geachte heer Ernsting’. 21,6 x 14,7 cm. Op eigen briefpapier. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd ‘K. van het Reve’ en gedateerd ‘3 3 60’. 30 regels tekst.
€ 175
* Geadresseerde had Van het Reve blijkbaar een brief geschreven met kritiek op Twee minuten stilte. Ernsting had een aantal fouten opgesomd waar Van het Reve op ingaat. Verder: ‘wat die rancune tegen collega’s betreft geloof ik dat u me onrecht doet. (…) Enkele van mijn beste vrienden lopen te Amsterdam mee in die stoet, en in Leiden loop ik zelf mee. Bovendien is het ontzettend flauw. lijkt me, om als je iets tegen collega’s hebt dat op die manier te uiten. Dan liever een open gevecht.’ Hij eindigt met ‘Maar ik merk dat ik de fout van vele schrijvers verval: het verdedigen van eigen werk’.

48. RIMBAUD, Arthur Ce qu’on dit au poëte a propos de fleurs. Avec un bois de J.-L. Perrichon d’après Fantin-Latour. Parijs, Le Livre, 1925. Halfperkament met verguld lederen rugschildje en gemarmerde platten (nette privéband, oorspronkelijk omslag meegebonden). (8), 20 p. Gedukt in een oplage van 80 genummerde exemplaren. 1e druk. Een enkel vlekje.
€ 350
* Een facsimile van het gedicht in handschrift (8 p.) is meegebonden. Deze facsimile werd toegevoegd aan de luxe-exemplaren van Marcel Coulons boek Au Coeur de Verlaine et de Rimbaud, dat op dezelfde dag verscheen als onderhavige uitgave. Petitfils I, 20.

49. RIMBAUD, Arthur Oeuvres complètes. Couverture et frontispice de Christian Bérard. Parijs, La Bonne Compagnie, 1945. Verguld halfperkament (aardige privéband met versierde rug en in goud en zilver gedecoreerde platten, oorspronkelijk geïllustreerd omslag en rug meegebonden). 320 p. Gedrukt in een oplage van 1000 genummerde exemplaren.
€ 75
* Petitfils I, 46.

50. SWRIJTERS-VAN KINSCHOT, Catharina Requeste voor de Magistraat der Stad en Lande van Steenbergen. Genaaid katern. 33 x 21 cm. 8 pagina’s, dichtbeschreven in goed leesbaar handschrift. Namen en signaturen: Scheijdernijdt, J. Hop, P. Hoijer. 1749-1751. Met blindstempel van 6 stuivers. Rugje ingescheurd, verder in goede staat.
€ 100
* Johan Swrijters (ca. 1700-1747) was drossaard van Steenbergen en ontvanger der verpondingen, en bij zijn overlijden had hij een grote schuld aan de gemeente Steenbergen, zo’n 5400 gulden. De weduwe, Catharina Margaretha van Kinschot (1700-na 1751) kon dat niet direct betalen. Dit is een verzoek van haar vertegenwoordiger J. Hoijer over de betaling. De naam Swrijters evolueerde in de loop van de eeuwen naar Swijters.

51. TAXIL, Léo De geheimen der vrijmetselarij ontsluierd. Voor Nederland bewerkt en voorzien van een aanhangsel over de Nederlandsche vrijmetselarij uit Officieele bronnen. Leiden, J.W. van Leeuwen, 1890. Contemporain halfleer met gemarmerde platten. (4), X, 1038 p. Met 58 getinte lithografische platen. 1e druk. Rug gebarsten. Verschillende eigendomsmerken van ‘Wouter Lutkie Pr.’ en ‘Bibliotheek Soli Deo’.
€ 290
* Taxil, eigenlijk Marie Joseph Gabriel Antoine Jogand-Pagès (1854-1907), was sterk gekant tegen de katholieke kerk en waagde zich aan een nep-bekering en een vrijmetselaarsgraad om daarna de vrijmetselarij te bestrijden met het openbaren van ‘geheimen’ met leugens doorspekt. Dit boek is een soort Maria Monk van de Vrijmetselarij geworden, maar wel zeer uitvoerig en voorzien van vele illustraties. Net als Maria Monk is het een gezocht boek.
De priester Wouter Lutkie, eigenaar van de bibliotheek ‘Soli Deo’ te Nuland en stichter van het blad Aristo-, was in het interbellum een pleitbezorger van fascisme met Italiaanse inslag. Hij was bevriend met Mussolini, maar zette zich af tegen de NSB.

52. VELDHOEN, Aat Affiche voor de Rotterdamse Rijks-Belastingacademie met rotaprent-afbeelding van Robert-Jasper Grootveld in blackface (1964). Prent met daaronder 7 regels tekst: reclame voor een bijeenkomst in Rotterdam, georganiseerd op 17 november 1964 door de Rijks-Belastingacademie samen met de Wester Boekhandel. Papierformaat 48 x 34 cm, beeldformaat 28 x 32 cm. Gesigneerd en gedateerd in de plaat ‘VI 64’. In drieën gevouwen. Klein scheurtje bovenin, buiten de voorstelling. Wat verbruining.
Verkocht
* Schitterende Rotterdamse affiche, een originele en vrije voorstelling die nu wellicht een bijsluiter nodig heeft, maar anno 1964 hoogst tegendraads was. Uit een bekende tekensessie van juni 1964 waarin Grootveld ook full-size te zien was: in blackface én met damesondergoed. Hier is de prent gebruikt om reclame te maken voor een openbare discussie van een dispuut van de Rijksbelastingacademie ‘over de plaats van het veldhoenrotaprentenplanf3 [sic!] in onze westerse asfalt-jungle’. Bij het adres, ‘schouwburgzaal de lantaren, gouvernestraat 131’ heeft iemand in grote balpenletters ‘Rotterdam’ geschreven. Mooie gebruiksprent uit het vrije volle leven van zestig jaar geleden.

53. (WAARDEPAPIER). JONGE VAN ELLEMEET, Cornelis de Handgeschreven obligatie van C. de Jonge van Ellemeet als ‘Ontfanger generael der vereenighde Nederlanden’. Eén blad, 31 x 21 cm. Geschept papier met als watermerk het stadswapen van Amsterdam. 22 regels tekst geschreven door een klerk) met handtekeningen van financiële hoogwaardigheidsbekleders en marginalia. Aan de rechterrand wat stoffig en versleten.
Verkocht
* De Jonge van Ellemeet (1646-1721) ‘bekent’ te hebben ontvangen van Jeuda Senior Henriques de somme van ‘Twee Duyzent ponden tot veertig groote vlaems ’t pont gelicht op Interest tegens den penning vijf en twintig in ’t Jaer’, met de datering 22 april 1706 en de handtekening van De Jonge van Ellemeet. Daaronder goedkeuring van deze obligatie door functionarissen van de Raad van State, thesaurier-generaal Jacob Hop, Johan van den Bergh (Leids gedeputeerde in de Raad van State) en Simon van Slingerlandt (secretaris van de Raad van State), de Friese gedeputeerde A. van Schuurman en Alexander van Dedem (Gelders gecommitteerde in de Raad van State), met de datum 3 juni 1706.
De Jonge van Ellemeet was (mede dankzij de lucratieve functie van ontvanger-generaal der Verenigde Nederlanden) een internationaal bekende magnaat met bezittingen in Zeeland en in Holland, onder andere Duinrell, Ottoburch (nu Rijswijks Museum-Tollenshuis), een huis aan de Lange Vijverberg en een aan het Lange Voorhout.
Deze ponden waren een rekenmunt, waarvan de waarde gelijk was aan de Hollandse zilveren gulden.

54. (WAARDEPAPIER). JONGE VAN ELLEMEET, Cornelis de Handgeschreven obligatie als voren, maar voor 1000 ponden tot veertig Vlaamse groot van C. de Jonge van Ellemeet als ‘Ontfanger generael der vereenighde Nederlanden’.
Verkocht
* Woordelijk vrijwel gelijk aan het vorige document, afgezien van het bedrag. De ‘koopkracht’ van duizend Hollandse guldens van 1706 is vergelijkbaar met 12.500 euro van nu (volgens de IISG-rekenmachine).

55. WIRZ, Caspar De uraniër voor Kerk en H. Schrift. Uit het Duitsch vertaald naar de in handschrift omgewerkte brochure met een naschrift van den vertaler. Amsterdam, G.P. Tierie, 1904. Ingenaaid. (4), 68 p. Achterop advertenties voor soortgelijke werken. 1e druk. Omslag en buitenste pagina’s vlekkig, papier niet helemaal vlak door vochtinwerking.
€ 100
* Caspar Wirz was een Zwitserse predikant die in Italië werkzaam was. Deze zeer vroege, positief gestemde brochure over uranisme (een pionierswoord voor homoseksualiteit) is uit het Duits vertaald door ex-dominee H.J. Schouten (die ook schreef onder het pseudoniem Mr. G. Helpman). Hij voegde er een geleerd nawoord en een flinke hoeveelheid noten aan toe. Op p. 3 citeert Schouten uitvoerig uit een brief aan hem van jhr. J.A. Schorer (zonder diens naam te noemen), die in 1903 zijn toevlucht had gezocht bij Magnus Hirschfeld in Berlijn.