Nieuwsbrief 1117: Speelkist

Het heden is interessant, naar men zegt, maar het verleden mag er anders ook wezen. Er werd mooi geschreven en nog mooier gedrukt, en er werden malle dingen bedacht, net als nu. Met het heden wacht ik nog even, want het verleden heb ik nog niet uit.

1. BAANDER, Ru Leman. Oorspronkelijke schetsen. Met teekeningen van Adolf Wiesenhaan. Groningen, H.L. van der Klei, 1904. Ingenaaid. 72 p. 1e druk. Zeer gaaf.
€ 25
* Wonderlijk boekje met schetsen van het studentenleven te Amsterdam. De schrijver is wellicht pseudoniem, maar tekenaar Wiesenhaan is geboren in het Friese Ferwerderadeel in 1883.

2. BERGH, George van den L’heure commune européenne. Un systeme unifié de reforme de l’heure pour l’ensemble de l’Europe à l’ouest du Rideau de Fer = The euroclock. A unity system of clock reform for the whole of Europe west of the Iron Curtain = Un sistema unitario di riforma dell’orologio per tutta l’ Europa ad occidente della Cortina di Ferro = Ein Einheitssystem der Uhrreform für ganz Europa westlich des Eisernen Vorhangs. Haarlem, H.D. Tjeenk Willink & Zoon, 1958. 18 x 11 cm. Papieren mapje met een pocketboek en vier leesmaskers voor Frans, Engels, Italiaans en Duits. 128 p. De vertalingen zijn van respectievelijk Louis Laurent, J.J. Hennekam, Corinna van Schendel en Elisabeth Augustin. 1e druk. Enige slijtage aan het mapje; wat roestspatjes, verder mooi.
€ 60
* Een demonstratie van meerlingdruk in hoofdletters. Van den Bergh (1890-1966) was, naast de eigenaar van veel andere kwaliteiten, de uitvinder van de papierbesparing door meerlingdruk: het gebruik van kleine, vetgedrukte hoofdletters, waarbij de tekst wordt verviervoudigd (in dit geval) door in het wit tussen de regels te drukken! Wanneer u een plastic raster gebruikt dat de te lezen regels laat zien en de tussenliggende regels afdekt, wordt het papier aanzienlijk efficiënter gebruikt. Zo heeft u hier één boek in vier talen.
Voorwoord van Van den Bergh over de meerlingdruk gedateerd ‘december 1958’. Geniaal! Maar helaas (?) vond het nooit navolging. De jurist Van den Bergh was hoogleraar Staatsrecht in Amsterdam, en daarnaast astronoom en onpraktisch uitvinder. De euroklok houdt in dat de dagen in de ene helft van het jaar 100 seconden langer duren dan die in de andere helft: de overgang van zomer- naar wintertijd en omgekeerd zou dan geleidelijker verlopen.

3. (BERGMAN, Jan). Kahlil GIBRAN De profeet. Vertaling Carolus Verhulst. (Met een originele houtgravure van Jan Batterman, afgedrukt op Japans papier). Haarlem/ Rotterdam, D’Eendracht Pers/ De Slofpers, 1980. Ingenaaid met stofomslag. (16) p. Met de hand gezet en gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Ingetogen in-memoriam-uitgave voor de kunstenaar Jan Bergman (1899-1980) met citaten van de Libanees-Amerikaanse schilder-wijsgeer (1882-1931). Fraai portret door Batterman.
Bijgevoegd: drie gesigneerde nieuwjaarswensen van Gerard Bergman uit de jaren vijftig en zestig.

4. BEUYS, Joseph Aus Berlin. Neues vom Kojoten. Berlin: Block, Frölich & Kaufmann, Garenloos. 176 p. Zwartwitillustraties. 2e vermeerderde druk. Omslag iets vergeeld.
Verkocht
* Op 15 september 1979, nog wel op de dag waarop de vijftiende verjaardag gevierd had kunnen worden, hief galerie René Block (409 West Broadway, New York) zich op. Het was op de laatste dag van een tentoonstelling gewijd aan Joseph Beuys, die het stucwerk van de muren van de galerie afsloeg en het in tweeëntwintig houten kisten verpakte.

5. BRAAK, Truida ter Drie ansichtkaarten aan Peter Hondius van Herwerden. Twee kaarten uit 1952 en éen uit 1965.
€ 30
* De kaarten uit 1952 werden gestuurd naar Parijs, waar Hondius toen woonde en werkte (o.a. bij Unesco, waar hij Simon Vinkenoog had leren kennen, die daar ook werkte). ‘Inmiddels veel beleefd. Zes weken geleden is mijn Vader [dus ook de vader van Menno ter Braak, F.H.] gestorven en mijn moeder woont nu sinds anderhalve week in Velp. De volgende week gaan we voor het laatst naar Eibergen’. De tweede kaart is een nieuwjaarswens vanuit Kopenhagen. De kaart uit 1965 is een uitgebreide vakantiegroet uit Noorwegen: ‘Het toerisme is hier weinig opdringend. (…) De nachten zijn, zoals het hoort, licht zodat de avonden heel lang zijn’.
Geertruida ter Braak (1908-1981) was een jongere zus van Menno ter Braak. In 1935 zou zij trouwen met Victor Varangot, een ex-leerling van Ter Braak die in 1936 de novelle Wissels publiceerde en die in de jaren dertig en veertig aan talloze tijdschriften verhalen en essays zou bijdragen. Controverse om zijn novelle Virginia was in 1935 de aanleiding tot de opheffing van het tijdschrift Forum.

6. BRAAK-FABER, Ant ter Drie handgeschreven ansichtkaarten aan ‘Lieve Enny & Dirk [Binnendijk]’ en ‘Geliefden’. Diverse formaten. Alleen verso. Gesigneerd ‘Ant’ en gedateerd ’28 VII 1969′, ’10 X 74′ en ‘3 X 77’.
€ 30
* Vakantiegroeten uit België (‘Geliefden. In ruil voor uw aangezicht, de mijne zoals gewoonlijk uit België, zelfde plaats en kamer’) en van Texel (‘Het stormt hier enorm. Geen strand meer over om te wandelen’) van de weduwe van Menno ter Braak.

7. (COHEN, Fré). VONDEL, Joost van den Inwying der Doorluchtige Schoole t’Amsterdam. Amsterdam, Stadsdrukkerij, 1932. 29 x 21 cm. Omslag met inliggend gevouwen vel (4 p.). Gedrukt in rood, blauw en zwart. Iets verbruind en met een randscheurtje.
Verkocht
* Zeer opvallende fantasie-initialen in rood en blauw. Een gedicht gedrukt ter herdenking van het 300-jarig bestaan van de Universiteit van Amsterdam 1632-1932, ontworpen door Fré Cohen. Het bestaat ook in de vorm van een portfolio op zwaarder papier gedrukt, met inliggende bladen. Van Dam/ Van Praag 483.

8. DEELDER, J.A. (Tien eigen aanzetten tot een flaptekst voor Junkers 88) Origineel handschrift. 1983. Recto en verso.
Verkocht
* Leuk! Een paar voorbeelden: ‘Gevraagd naar de bedoeling van dit nieuwe werk van dit nieuwe werk, sprak de dichter: geen idee. ik weet alleen dat er wat staat waarbij het lachen je vergaat’. en ‘Junkers 88 is een raadsel. Gevraagd naar de bedoeling zei Deelder: “ik ben geen psychiater”. Eén ding staat vast: het lachen vergaat je’. O.k., nog éentje: ‘Junkers 88…. 22 raadsels waarbij het lachen je vergaat. De nouveaux (sic!) riche van de Nederlandse literatuur schiet andermaal raak’.

9. DEYSSEL, Lodewijk van Bezoek aan den Dom te Keulen. Baarn, [eigen beheer], 1902. 36,5 x 27,5 cm. Ingenaaid. (2), 10 p. [Gedrukt door J.H. Enschedé & Zn. op geschept papier van Van Gelder in een oplage van 100 exemplaren]. 1e druk. Twee vouwtjes in omslag. Bovengemiddeld goed exemplaar van deze kwetsbare en curieuze uitgave.
€ 125
* Privé-uitgave van Van Deyssel, die, blijkens de fraai omkaderde titelpagina, deze uitgave toezond aan ‘de deelnemers aan zijn feest van 26 november 1899’ (toen vierden Van Deyssel en echtgenote Cateau Horyaans hun koperen bruiloft).
Dit exemplaar werd (in handschrift van de auteur) op naam gesteld van ‘Frans Netscher [te] Sandpoort [sic]’. De datering ‘Juni 1902’ werd door Van Deyssel veranderd in ‘6 October 1903’.

10. ELSSCHOT, Willem Kaas. (Met gesigneerde opdracht). Amsterdam, Van Kampen, [1944?]. Halflinnen met stofomslag. 152 p. 4e druk? Iets scheefgelezen, stofomslag watervlekkig op de rug. Met inliggend knipseltje.
Verkocht
* Exemplaar met een handgeschreven opdracht van de auteur op het voorste schutblad: ‘Aan mijn vriend/ Willem Baekelmans/ 20 Sept. 1945/ De schrijver/ A.DeRidder/ (WE)’. Over Willem Baekelmans kunnen we niet veel vinden; In 1917 publiceerde hij Het cijfer zeven bij Gust Janssens (die een jaar eerder het debuut van Paul van Ostaijen had uitgebracht) en in 1924 Ons volk tegen den Duitsch, 1914-1918 bij Opdebeek. Of hij familie is van Lode Baekelmans kon ik niet achterhalen, al bewaart het Letterenhuis een brief van Lode Baekelmans aan Willem Baekelmans en vice versa. Schuhmacher F4b (Dit stelt mij wel voor raadsels: Wilma dateert deze uitgave juli 1944, maar tegenover te titelpagina staat tussen de verschenen boeken de Manteau-editie van verzen, die pas in oktober 1946 zou verschijnen. Misschien zie ik iets over het hoofd).

11. GIELEN, s.j., A.B.H. Standaardcatalogus van het R.K. Centraal Bureau voor Lectuur. Amsterdam, Uitgeverij Joost van den Vondel, [1925]. Linnen. 266 p. (+ katern boekreclame).
Verkocht
* Fantastische lectuur! De jezuïet Gielen (1871-1929) hakte als geen ander in op schrijvers en boeken die niet aan zijn morele standaard voldeden: Couperus (‘een heilloos schrijver om zijn bar sensualisme, zijn amoraliteit en immoraliteit en zijn theosofische gevoelens’), De Haan (‘Zijn romans, of hoe men ze noemen wil: Pathologieën en Pijpelijntjes, verheerlijking van tegennatuurlijke ontucht, zijn verboden’), Van Oudshoorn (‘Van hem kennen wij Louteringen, de roman van iemand, die als knaap reeds de neiging had naar het naakte te gluren en schunnige poppetjes te teekenen. Slecht’), Israël Querido (‘Menschenwee, een roman van de tuinders, wier zwoegen en ondergang hij vertelt. De breed-opgezette beschrijving van de jongens en de meiden op de kermis in de stad, hun dierlijke instincten, hun walgelijke praat, dronkenschap en ontblooting, behoort tot het brutaalste naturalisme in onze literatuur’), Oscar Wilde (‘Men beweert dat hij katholiek zou zijn gestorven. Dat is dan het beste werk van zijn leven geweest’), allemaal krijgen ze er genadeloos van langs.
Gerrit Komrij schreef in Verzonken boeken over de Standaardcatalogus: ‘Het is een zekere wegwijzer naar de ondeugd. Nooit ben ik, in mijn eerste nieuwsgierige jaren, op het spoor van zoveel ‘interessante werken’ betreffende geest en lichaam gebracht als door de Standaardcatalogus van het R.K. Centraal Bureau voor Lectuur, onder leiding van A.B.H. Gielen SJ. Het was een goudmijn van modieuze, anarchistische, ontuchtige, verkeerde, hoerige, opwindende en polemische boeken, kortom, van alle boeken die ik wou lezen’.

12. GUSTO Werf Gusto. Firma A. F. Smulders. Ingenieurs-Constructeurs Engineers-Shipbuilders. Schiedam (Holland). Schiedam, Gusto, ca. 1932. Oblong 24 x 31 cm. Ingenaaid. (48) p. Grafisch ontwerp Willem Boon. Rijk geïllustreerd met zwartwitfoto’s van schepen en liften. 1e druk. Overstekende omslagranden wat versleten, vage vlek op onderzijde omslag
Verkocht
* Indrukwekkende introductie van deze grote scheepswerf in Schiedam-Rotterdam, die bestond van 1862-1978.

13. (HEM, Piet van der) Inbraakverzekering. [Den Haag], De Nederlanden van 1845, (ca. 1925). 15 x 10 cm. Vouwblad van stevig papier, aan alle 4 kanten bedrukt, het binnenwerk met de Hollandsche Mediaeval. Voorop een kleurenprent van Piet van der Hem. Tekst in rood en zwart. Netjes.
€ 25
* Aantrekkelijke reclamekaart met uittreksel uit de polisvoorwaarden en een vragenformulier (‘Wenscht U de volle waarde van Uw inboedel te verzekeren of het 1/3 gedeelte (met premier-risque-voorwaarden)?’). Voorop kruipt een onverlaat door een openstaand raam naar binnen, terwijl een ander (mét geruite pet) een oogje in het zeil houdt.

14. (HEM, Piet van der) Königlich Holländischer Lloyd. Las Palmas und Süd Amerika. Amsterdam, Koninklijke Hollandsche Lloyd, (ca. 1925). 22 x 60 cm. Leporello met 10 p. van 22 x 12 cm elk. Gedrukt in blauw, oranje en zwart. 1e druk. Netjes.
Verkocht
* Buitengewoon fraaie, Duitstalige folder voor luxe-reizen van Amsterdam via Gran Canaria naar Zuid-Amerika met maar liefst 9 grappige tekeningen in kleur van Piet van der Hem. De reis werd gemaakt met het in 1913 tewatergelaten stoomschip S.S. Gelria, waarop Slauerhoff in 1928 en 1929 als scheepsarts werkzaam was. Niet in Worldcat.

15. ISRAËLS, Isaäc Tentoonstelling van schilderijen en aquarellen. Bern, Fribourg en Londen. Door Isaac Israels. Amsterdam, Frans Buffa & Zonen, [1915]. 27 x 20 cm. Genaaid met raffia. 20 bladen (8 p. tekst en 16 eenzijdig gedrukte zwartwitplaten). Op glanspapier gedrukt. 1e druk. Achterkant gekreukt, verder mooi.
€ 65
* Schaarse catalogus. Schetsen van een reis naar Zwitserland en Engeland. Voorop afbeelding van een tekening.

16. JACKSON, Holbrook Bookman’s Holiday. A recreation for booklovers. Londen, Faber & Faber, 1945. Linnen met stofomslag. 264 p. 1e druk. Stofomslag rond rug nogal verbruind, hapjes en scheurtjes. Het boek zelf in goede staat.
Verkocht
* Met ingeplakt voorbedrukt notitiepapier van Faber & Faber, waarop getypt is: ‘With Mr. T.S. Eliot’s compliments’. De dichter T.S. Eliot was een van de directeuren van uitgeverij Faber & Faber. Inliggend een recensie, wellicht uit het Times Literary Supplement. Zie over Holbrook Jackson p. 26-27 in De couturedoos (die bij ons nog steeds gratis verkrijgbaar is op verzoek bij een bestelling, of voor portokosten).

17. JACKSON, Holbrook Dreamers of Dreams. The Rise and Fall of 19th Century Idealism. Londen, Faber & Faber, 1948. Linnen. 284 p. 1e druk. Iets verbleekt.
€ 20
* Over Carlyle, Ruskin, William Morris, Emerson, Thoreau en Whitman.

18. JACKSON, Holbrook The First Edition Club. Opening Speech by Mr. Holbrook Jackson at an Exhibition of Percy Smith’s Typographical Work. Londen, The First Edition Club, 1935. Genaaid. Grijs in rood bedrukt omslag met stijfje. 16 p. Gedrukt in 500 exemplaren. 1e druk. Wat gekreukt, kleine roestvlekjes.
€ 30
* Met moeilijk te vatten, met vulpen geschreven opdracht van de auteur: ‘M[B]Pa Partner/ from HJ’.

19. JACKSON, Holbrook Handgeschreven, gesigneerde brief aan ‘My dear Dan’, dat is Daniel George Bunting, gedateerd ’24:x:46′. Briefpapier met voorgedrukt Londens adres. 41 regels. Gevouwen en gekreukt, randscheurtjes, beetje cliproest.
€ 95
* Holbrook Jackson (1874-1948) was journalist en een groot bibliofiel, en schreef veel boeken over boeken. Hier betreft het waarschijnlijk zijn in 1946 verschenen The Reading of Books waar een paar foutjes in staan. Dat heeft ‘Dan’ of Daniel Bunting hem laten weten en deze grappige brief dankt hem daarvoor. ‘I have felt like a managery-lion in a den of forest-based Daniels (it ought to be geoffries!) each with the aspect of a reviewer of book licking his chops at the chance of a short-list to discomfort an already deflated author.’ Gelukkig verscheen er in 1947 een tweede druk met verbeteringen.
Jackson zwaait Daniel lof toe over ‘your broadcast on American Books’, die beter is dan de andere die tot dan toe op ‘the Third Programme’ te horen waren. Deze cultuur-zender van de BBC was pas sinds 29 september 1946 in de lucht . Jacksons handschrift is mooi maar geeft zich niet gemakkelijk prijs – speurneuzen die van puzzelen en ontcijferen houden kunnen zich op deze brief uitleven.
Daniel Bunting (1890-1967) werkte o.a. als reader voor Jonathan Cape. Hij publiceerde verschillende essaybundels onder het pseudoniem Daniel George.

20. JACKSON, Holbrook The Fear of Books. Londen-New York, The Soncino Press-Charles Scribner’s Sons, 1932. Buckram. XII, 202 p. Kop verguld. Gedrukt in 2048 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug verbleekt.
Verkocht
* Heerlijk boek over boekenangst: bibliofobie, vol amusante anecdotes en details. Een van de 2000 genummerde exemplaren.

21. JOYCE & Co. Baudelaire in België. Kalmthout, De Carbolineum Pers, 2021. Karton in foedraal (met de hand gebonden en met op het voorplat een originele houtsnede van Nicholas Meersschaert, herhaald op het foedraal). 84 p. Digitaal gezet uit de Times en gedrukt op Conqueror in een oplage van 50 genummerde en door de auteur gesigneerde en van zijn blindstempel voorziene exemplaren.
Verkocht
* Dit is nummer 1 van de oplage, op naam gedrukt voor de drukker en met een opdracht van de auteur onder het colofon: ‘Amsterdam/ 9/X/21/ gesigneerd voor de drukker/ vriend, en… in sympathie/ Geerten Jan Maria Meijsing’.
‘In 1975 publiceerde Joyce & Co. bij De Arbeiderspers de vertaling Arm België van Charles Baudelaire met een omvangrijk nawoord. In het kader van het Baudelaire-jaar 2021 verschijnt dit nawoord nu opnieuw, herzien en uitgebreid, gevolgd door een gloednieuwe, lange (4500 woorden) tekst van Geerten Meijsing over de invloed van Baudelaire op zijn eigen leven en werk’ (Website De Carbolineum Pers).

22. KATE, J.J.L. ten Huwelijks-album. Den Haag, M.M. Couvée, (ca. 1880). Verguld rood linnen. (212) p. Met teksten van Ten Kate en ruimte voor vele notities van pasgetrouwden en zilverenbruiloftvierders. Zeer goede conditie.
€ 75
* Dit boek is in 1891 in gebruik genomen door Willem Hoek (1859-1919) en Nelly Witlich Meyneken (1863-1940), die in 1891 in het huwelijk traden, met als ambtenaar van de Burgerlijke Stand de Rotterdamse wethouder Milders (!), (1820-1900), terwijl het huwelijk werd ingezegend door Ds. Isaäc Hooykaas.

Vele handtekeningen, gedichten en teksten uit 1891, maar ook latere, tot en met 1943. Onder andere de families Hoos en Vervloet. Meer uitgebreid over de huwelijksreis naar Baden-Baden, de terugkomst naar het nieuwe huis, Lange Haven 21 in Schiedam, en de doop van het eerste kind, Frederik, in 1892 door Ds. Fr. Haverschmidt! In de twintigste eeuw worden er vooral namen, data en huwelijken in het boek geschreven, nieuwe namen zoals Lenglet en Scharroo, en de dubbele naam Witlich Hoek, die dus op het huwelijk van Willem en Nelly in 1891 teruggaat. Met fraaie zilver- en gouddruk, echt een keurig huwelijksboek in Victoriaanse stijl.

23. MARÉE, Piet Uit de bonte speelkist. Drie originele gouaches. Kleurige tekeningen op aquarelpapier. Driemaal groot formaat: 38,7 x 28,0 cm. 1. Clown hangt een bordje op met de naam van de kunstenaar onder de titel ‘Uit de bonte speelkist’, op zwarte ondergrond. Klare lijn in potlood. 2. Plattegrond van een ganzenbordachtig vakjesspel met boertjes en boerinnetjes die naar een Hollands huisje lopen, temidden van molen, hooiberg, zon, zeilboot en kerstboom. Gesigneerd met het bekende monogram van Marée ‘M//.’ 3. Kleurige kaleidoscopische vierkanten, een groot en drie kleine. Op de achterkanten wat verf- en roestvlekjes, verder in goede staat.
€ 350
* Ontwerpen voor een nooit verschenen publicatie in de bekende heldere stijl van de vernuftige ontwerper Piet Marée (1903-1999), wellicht daterend uit de jaren 50.

24. (MARÉE, Piet). PROCTER, Maurice Het einde van de straat. Den Haag, Nederlandse Boekenclub, (jaren 50). Halfleer (?) met zilveropdruk. 316 p. Mooi exemplaar.
Verkocht
* Boekenclub-boek met fraaie boekband, de sfeervolle tekening herhaald op de schutbladen, van duivelskunstenaar Piet Marée.

25. (MOESMAN, J.H.). Piet BAKKER, Fred. THOMAS, & Joh. LUGER Spoorwegserie. Compleet in vier delen: Seinwezen, Hoe ontstaat een dienstregeling?, De Nederlandsche Spoorwegen, een millioenenbedrijf, & Wat rijdt er langs de rails? [Utrecht, Nederlandsche Spoorwegen, 1942]. Geniet. (32), 32, 24, 32 p. Met foto’s van o.a. J.H. Moesman en omslagen van o.a. Marten Toonder en Sam van Vleuten. Aan deel III is uitgebreid meegewerkt door de Nederlandse Stichting voor de Statistiek, de beeldstatistieken zijn van Gerd Arntz. Nietjesroest, wat lichte gebruikssporen.
Verkocht
* Deze aantrekkelijke boekenserie zou volgens velen uit 1940 dateren, maar de eerste besprekingen in kranten zijn van begin 1942. Alleen deel 1 is voorzien van een K-nummer (1676, de Leidsche Rotogravuremaatschappij), op de laatste pagina.

26. NIJLEN, Jan van Heimwee naar het zuiden. Met een portret door Sacha Klerx. (Met handgeschreven opdracht van Van Nijlen). Brussel, 1929. Ingenaaid. Gedrukt in een oplage van slechts 30 genummerde en door de dichter gesigneerde exemplaren. 96 p. Voor- en achterzijde omslag los en beschadigd, rug ontbreekt deels.
Verkocht
* Onvindbare privé-uitgave door E. du Perron, bovendien met handgeschreven opdracht van de dichter in paarse inkt aan Nini Brunt onder het colofon: ‘Hartelijk aan Nini/ van/ Jan’.

27. (NOORDZIJ, Gerrit). Donald JACKSON The Story of Writing. Londen, Cassell / The Parker Pen Company, 1981. Karton met stofomsslag. 176 p. Rijk geïllustreerd. Keurige staat.
Verkocht
* Boek over schrijven, uitgegeven door een vulpenfabriek. Met inliggend gedrukt kaartje van De Eenhoorn Binderij, waarop de auteur schreef ‘Van Donald Jackson/ Voor Gerrit Noordzij’.
Het laatste hoofdstuk, ‘Personality and the Pen’, gaat over de Parker-vulpen en is geïllustreerd met Parker-advertenties en afbeeldingen van pennen, voor de niet onaanzienlijke schare Parkerverzamelaars.

28. PERRON, E. du Voor kleine parochie. (Cahiers van een Lezer. Met handgeschreven opdracht van Du Perron aan Truida ter Braak!). Brussel, A.A.M. Stols, 1931. Ingenaaid. 168 p. 1e druk. Rug verdwenen, omslag beschadigd (maar: om te lezen is er een keurig exemplaar bijgevoegd!).
€ 175
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur onder het colofon: ‘Voor Truida,/ in afwachting van “Een/ Voorbereiding”, dit andere/ verleden van/ E./ Gistoux, 3 Mei ’31’. Truida ter Braak (1908-1981) was de jongere zus van Menno ter Braak, boezemvriend van Du Perron. Van 1935 tot 1949 was zij getrouwd met Victor Varangot, schrijver en vertaler. Ze schreef op de Franse titel in de rechterbovenhoek: ‘GterBraak/ 5 Mei ’31/ van Eddy’.
De opdracht is waarschijnlijk neergepend op de dag dat Du Perron zijn 10 presentexemplaren van Stols per post ontving.
Over Truida ter Braak en haar verhouding tot Du Perron schreef Hans van Straten op p. 38 van De Nieuwe Engelbewaarder 3 (augustus 1993): ‘Eigenlijk was zij verliefd op Du Perron, die haar ook wel lief vond (zie zijn brieven aan haar!). Maar ja, hij was al getrouwd, met Ter Braaks vriendin Elisabeth de Roos. Ook in die tijd was liefde een ingewikkelde zaak.’
Een amusant boek, overigens, over contemporaine schrijvers: Gide, Marsman, Van Ostaijen, Van Schendel, en vele andere groten en kleinen, en de affaire-De Zondaar, compleet met Polderlandse Onrustige Kapoenen.
Standpunten en getuigenissen 5. Batten/Stols 39. Van Dijk 253.

29. REVE, Gerard Drie Toespraken. (Amsterdam, Loeb), 1976. Linnen met stofomslag. 32 p. Gedrukt in een oplage van 250 [= 300] genummerde exemplaren. 1e druk. Naam op schutblad, omslag deels licht verschoten (als altijd).
€ 60
* Eén van de 50 Romeins genummerde exemplaren, die niet in de handel kwamen. Bibliofiele Bijenkorf Bibliotheek 6. Zelf Reve Verzamelen 31.

30. REVE, Gerard Het hijgend hert. (Gesigneerd). [Amsterdam/ Antwerpen], (Veen, 1998). Leporello in kartonnen band. 18 p. Gedrukt in een oplage van 1200 door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* ‘Alles was altijd anders dan men dacht, wist Wessel’. Mooi uitgevoerd jaarwisselingsgeschenk van de uitgeverijen Atlas, Contact en Veen met facsimile van het handschrift achterop de leporello. Met een gedrukt aanbiedingskaartje: ‘Wij wensen u een voorspoedig 1998/ Uitgeverijen Atlas, Contact en L.J. Veen’, gesigneerd door twee medewerkers van de uitgeverij. Niet in de handel. Zelf Reve Verzamelen 77.

31. (REVE, Gerard). MULLER, Hans De Gerard Reve uitgaven van de Eliance Pers. Amsterdam, Indruk, 2009. Geniet met stofomslag. 36 p. Geïllustreerd. Gedrukt in een oplage van 30 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Dit informatieve boekje bevat een aantal ongepubliceerde brieven van Reve aan Peter Muller, de man achter de Eliance Pers, die met toestemming van de erven werden opgenomen.

32. ROLAND HOLST, A. In ballingschap. Keuze uit eigen werk. (Met een voorwoord van de auteur). Den Haag/ Antwerpen, Daamen/ De Sikkel, 1955. Garenloos. 224 p. 1e druk. Paar schaafplekjes.
Verkocht
* Met een mooie, handgeschreven, gesigneerde opdracht van de schrijver: ‘Voor/ Spink -/ niet in een notedop, maar/ in een zeeschelp, het/ leven van haar/ oom/ Jany./ Bergen N.H./ 20.xi.’55’. Wij hebben geen idee wie dit nichtje van Roland Holst zou kunnen zijn, wellicht de vrouw van éen van zijn oomzeggende neven? Of een figuurlijk nichtje? De zeeschelp verwijst naar de omslagtekening van Herman Berserik. Ooievaar 16.

33. (SALTER, George). LETTERGIETERIJ “AMSTERDAM” Flex. ’n Band, ’n letter, de bandletter. Amsterdam, Lettergieterij ‘Amsterdam’, [1937]. 27 x 21 cm. Soepel karton. (16) p. Gedrukt in kleuren. 1e druk. Omslag iets gevlekt.
Verkocht
* Weinig bekend lettertype van de beroemde Duits-Amerikaanse ontwerper George Salter ‘een logisch gevormde, vlotte bandletter, voor ons en met onze medewerking ontworpen’. Mooie typografie. Lane-Lommen 756.

34. SMITH, Logan Pearsall Handgeschreven, gesigneerde brief aan Cuthbert Williamson, gedateerd 6 november 1936. Op papier met briefhoofd ’11, St. Leonard’s Terrace,/ Chelsea’. Gevouwen blad, waarvan 3 p. beschreven. 35 regels in kriebelig, naar rechtsonder aflopend handschrift. Envelop met postzegel van koning Edward VIII (die een maand later zou aftreden, minder dan een jaar na zijn troonsbestijging). Williamsons adres luidt ‘York House/ Portugal St.’
€ 65
* Williamson had Smith geschreven naar aanleiding van zijn boek Reperusals and Recollections (=Herinzagen en herinneringen) – over de botanicus James Britten en de tuinkundige Gertrud Jekyll. Smith wijdt nog even uit over Britten: hij was ‘delightful company, but certainly a trying guest’, hij ‘put the evil eye on all our flowers when he came to stay with us in Sussex’. Ook over het schrijvende damespaar ‘Michael Field‘, bevriend met zijn ouders, die een van de jonge Logans lievelingsschilderijen in beslag hadden genomen. Smith neemt het zich dertig jaar na dato nog kwalijk dat hij het op hoge toon terug had geëist.
Logan Pearsall Smith (1865–1946) was geboren in Amerika en in zijn jonge jaren bevriend met Walt Whitman. Hij studeerde in Oxford en bleef de rest van zijn leven in Engeland. Hij was verwant met Bertrand Russell, Lytton Strachey, Virginia Woolf en Bernard Berenson. Hij was een echte taalverfijner en zijn boeken zijn nog steeds onderhoudend en lezenswaard.

35. (TEIGE, Karel). BIEBL, Konstantin Nebe, peklo, ráj. Praag, Sfinx, 1931. Origineel decoratief omslag (ontwerp Karel Teige). 64 p. 2e herziene druk. Rugje iets versleten.
€ 45
* ‘Hemel, hel, paradijs’. Prachtig modern ontwerp van Karel Teige, de grote Tsjechische vormgever (1900-1951), speciaal omslag, titel en inhoud.

36. (WAGNER, Otto, & Koloman MOSER) Erläuterung zur Bauvollendung der Kirche der niederöst. Landesheil- und Pflegeanstalten. Wenen, zonder uitgever, 1907. 22 x 13 cm. Genaaid met blauw-geel sierkoord. (16) p. Geïllustreerd. Op glanspapier gedrukt. 1e druk. Zeer gaaf en fris. Met inliggende uitleg (4 p.) over de ramen, een mozaïek, het altaarstuk en zijn technieken, daterend uit juli 1913: de inwijding door ‘Seine fürsterzbischöfliche Gnaden, den hochwürdigsten Herrn’ aartsbisschop Piffl op 26 juli 1913 wordt erin aangekondigd.
€ 495
* Schitterende Jugendstilbrochure voor een van de bekendste bouwwerken van de Wiener Sezession, de ‘Kirche am Steinhof’ of Leopoldskerk zoals dit Gesamtkunstwerk gewoonlijk wordt genoemd.

36. WOLKERS, Jan Jan Wolkers schilder beeldhouwer. Amsterdam, De Bezige Bij, 1986. Ingenaaid. 176 p. 164 ills, veelal in kleur. 1e druk. Paar krasjes.
Verkocht
* Door Wolkers paginagroot gesigneerd op de Franse titel.

37. ZEISS PLANETARIUM Zeiss Planetarium Haagsche Courant. [Den Haag], Zeiss Planetarium Haagsche Courant, [1938]. Geniet. 24 p. Geïllustreerd. 1e druk. Afgezien van een stempel voorin, in uitstekende staat.
€ 25
* Het beroemde planetarium, niet van Eise Eisinga, maar hypermodern anno 1938 en bedoeld als speciale attractie van de Haagsche Courant. In 1976 werd het door brand verwoest. Later werd het in verbeterde vorm opgenomen in het Museon. Mooi omslag.

Ter gelegenheid van de grote (en leuke) antiquarenbeurs in Amsterdam, verscheen onze uitvoerige catalogus Strange Desires. Attitudes to Alternative Sex in Print 1472-1800. U kunt hem van A tot Z bekijken op onze website. Hij is voor portokosten te bestellen.

(Uit nr. 25)