Nieuwsbrief 1120: Hanestaart

Volgend weekend, van 6 tot en met 8 december, vindt de altijd sfeervolle antiquarenbeurs in het Vlaamse Mechelen weer plaats, gehouden in het Cultuurcentrum, op een boogscheut van de imposante Sint-Romboutskathedraal.

Deze en volgende week is onze nieuwsbrief gevuld met boeken die klaarliggen om mee te gaan naar de beurs, maar alles is nu al te koop! Meer informatie vindt u op de website van de beurs. Daar ook een steeds aangevulde deelnemerscatalogus en een formulier om een gratis kaartje uit te printen.

1. ALMANACH DE LA LIBRAIRIE 1781 Almanach de la librairie. Contenant 1 °. Les noms des ministres & magistrats qui sont à la tête de la librairie, ceux des censeurs & des inspecteurs. 2°. Un abrégé des formalités qu’on doit remplir pour obtenir les différentes permissions d’imprimer, de faire venir des livres étrangers, de suivre les procès pendants en la Commission ou au Conseil. 3°. Un tableau de tous les libraires & imprimeurs de Paris & du Royaume. 4°. Un tableau des libraires des principales villes de l’Europe. 5°. Un tableau de graveurs d’histoire, de paysages, de portraits, établis à Paris, suivi de celui des marchands d’estampes & de dessins. 6°. Les noms & les adresses des graveurs en lettres & en musique, & ceux des marchands de musique de Paris & des principales villes du Royaume. 7°. Les Foires de librairie. 8°. Le départ des messageries, des coches d’eau & des rouliers et enfin les nouveaux réglements. Paris, Moutard, 1781. Halfleer, rug verguld. 194 p. Rug met lichte gebruikssporen. Ex-libris van de Franse boekbinder Léon Gruel (1841-1923).
Verkocht
* Zeldzame boekhandelsalmanak. Met een compleet overzicht van boekhandels in heel Europa, zelfs met vermelding van openingstijden! Speciale vermelding van ‘Mesdames les Veuves’, de vele weduwen van boekhandelaren die hun zaak voortzetten. Mooi exlibris met de kraanvogel (‘grue’ in het Frans) die boekbinder Gruel als naamdier gebruikte, en zijn wapenspreuk In Labore Fructus.  == Zoals altijd kunt u de plaatjes vergroten door erop te klikken.

2. ANTWERPEN KIPDORP Handgeschreven contract (1821) betreffende een huis in Antwerpen op de hoek van de Paddegracht (Prinsesstraat) en Kipdorp tussen families Stillart, Hoefnagels en Witdoeck. Proces-verbaal voor een notaris in een handgeschreven, verticaal gevouwen document met in totaal 22 bladzijden papier. Goede staat. Met legesstempels van 25 en 75 c. Zeer leesbaar handschrift in goede staat.
€ 100
* Ook veel andere namen van participanten, o.a. Brack, De Buck, Carpentier, Charliers, Hendrickx, Hoefnagels en Van der Stappen. Studieobject!

3. BOON, Louis Paul De kleine eva uit de kromme bijlstraat. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1956. Ingenaaid met stofomslag. 44 p. 1e druk. Naam (‘Wim Zaal’) en plaatsnummer op Franse titel.
€ 120
* Exemplaar met gesigneerde opdracht van de auteur: ‘Voor Wim Zaal,/ die mijn tekeningen zag/ en zei: oh, ze zijn allemaal van/ 74!/ ook dit boek is/ getekend: aug ’74/ LPBoon’.

4. COUPERUS, Louis Psyche. Amsterdam, Veen, [1916]. Crème linnen met bruine opdruk [bandontwerp Jan Toorop]. 176 p. 4e druk. Schutblad uitgesneden. Wat roest. Met stempel van Nelly Driescher. De band is mooi.
Verkocht
* Van Psyche zijn alleen de 1e (1898), 4e (1916) en 7e druk (1927) uitgegeven in octavoformaat met het oorspronkelijk bandontwerp van Toorop op voorzijde, rug én achterzijde. Van deze vierde druk was de oplage 1000, verdeeld over ingenaaide exemplaren en twee kleurvarianten van de Toorop-band. Matla 12 bl, Van Vliet 192,19. Couperus Collectie Veen Psyche 4.1.

5. CRANE, Walter Kunst en samenleving. Naar Walter Crane’s Claims of decorative art, in het Nederlandsch bewerkt door Jan Veth, en vercierd met talrijke vignetten, in hout gesneden door G.W. Dijsselhof. Amsterdam, Scheltema & Holkema’s Boekhandel, 1894. Originele papieren band. XII, 172 p. Niet afgesneden. Gedrukt op geschept papier. Voorwoord van Jan Veth. Gezet uit een letter van J.M. Fleischmann uit 1743 en bij door Joh. Enschedé en Zonen. 1e druk. Omslag in behoorlijk goede staat. Rug met katernvouwen, boven- en onderaan gerestaureerd en verstevigd. Enkele kreukjes, achteraan ontbreekt een klein driehoekje (zie scan). 4 blanco pagina’s aan begin en eind uitgesneden.
Verkocht
* Vroeg voorbeeld van de Nieuwe Kunst in Nederland met een schitterend omslag, uitgevoerd in houtsnede van Gerrit Willem Dijsselhof (1866-1924). Veel exemplaren van dit boek zijn in een geheel andere, maar ook zeer aantrekkelijke halfleren boekband gebonden. Vaak zijn de ingenaaide exemplaren herbonden; in deze originele vorm komt het zelden voor. De oplage bedroeg 500 stuks.
Al even mooi zijn Dijsselhofs titelhoofden en sluitvignetten, vaak gestileerde dieren zoals een pauw, een mug, een spinnenweb, zeepaardjes of kippen. Braches Bouwstoffen 360.

6. ELSSCHOT, Willem Een Ontgoocheling. (Met gesigneerde opdracht). Antwerpen, Lectura, 1920. Ingenaaid. 80 p. 1e druk. Omslag deels verschoten (als meestal), maar een goed exemplaar.
Verkocht
* Met een handgeschreven opdracht van de auteur op de Franse titel: ‘Aan mijn vriend/ Willem Baekelmans/ 20 Sept. 1945/ De schrijver/ A.DeRidder (WE)’. Over Willem Baekelmans kunnen we niet veel vinden. In 1917 publiceerde hij Het cijfer zeven bij Gust Janssens (die een jaar eerder het debuut van Paul van Ostaijen had uitgebracht) en in 1924 Ons volk tegen den Duitsch, 1914-1918 bij Opdebeek. Of hij familie is van Lode Baekelmans kon ik niet achterhalen, al bewaart het Letterenhuis een brief van Lode Baekelmans aan Willem Baekelmans en vice versa. Schuhmacher B1a.

7. ESCHER, M.C. Origineel ex libris voor G.H. ‘s-Gravesande. Houtgravure door M.C. Escher. [1940]. Papierformaat 7,0 x 7,0 cm. De houtgravure meet 6,0 x 6,0 cm. Gebruikt in het boek ‘Plaquette’, een dichtbundel van Max de Jong, uitgegeven onder de nazibezetting van Nederland in 1944 in 340 exemplaren (De Jong 435).
Verkocht
* De houtsnede toont een opengeslagen boek met de tekst ‘Ex libris G.H. ‘s-Gravesande’ en daaromheen een stralende spreuk ‘Van dichten comt mi cleine bate/ Die liede raden mi dat ict late’ (uit het 14e-eeuwse gedicht ‘Beatrijs’). In de hoeken een zingende vogel, een uil, een inktpot en een lier. Het exlibris was bedoeld voor de dichtbundels van ‘s-Gravesande. Bool 322.
Herkomst: dit exemplaar komt uit de verzameling clandestiene uitgaven die werd bijeengebracht door A.J. Eschauzier (1926-2009), met zijn verzamelstrookje waarin de veiling van ‘s-Gravesande in 1966 wordt genoemd.

8. GIJSEN, Marnix Het Huis. Verzen waarin opgenomen De loflitanie van Sint Franciscus van Assisi en Vier gedichten van Joachim. Den Haag, Stols, (1947). Linnen (rug licht verschoten). 176 p. Gezet uit de Bodoni en gedrukt in een oplage van 275 genummerde exemplaren op geschept Hollands papier. Resp. 3e, 5e en 1e druk.
€ 10
* Van Dijk 758.

9. GILLIAMS, Maurice Elias of het gevecht met de nachtegalen. Amsterdam, Meulenhoff, 1943. Halfleer met verguld lederen rugschildje. 156 p. 2e druk. Schaafplekjes aan rug, exlibris verwijderd van binnenzijde voorplat.
Verkocht
* Eén van de 10 luxe-exemplaren op Oud-Hollandsch papier. Dit exemplaar, genummerd ’11’, is afkomstig van de boekbinder (Van Rijmenam in Den Haag). Vander Loo a 18 (‘Gewijzigde en herziene versie; eerste uitgave in de definitieve vorm’).

10. GILS, Gust Anoniem 20e eeuw. Antwerpen, Ontwikkeling, [1959]. Ingenaaid met flappen. 46 p. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht op het voorste schutblad: ‘voor wim simons,/ onvermoeibare beuker/ zeer hartelijk/ gust gils/ brasschaat 3.11.’59’. Wim Simons (1926-2005) was in 1953 éen van de oprichters van uitgeverij De Beuk.

11. GILS, Gust De waarheid liegt. (Met een originele sculptuur en een handgeschreven gedicht door de auteur). [Antwerpen], Jef Meert, 1997. Losbladig in omslag (als uitgegeven) in zeer ruime linnen overslagdoos (Boekbinderij Jansen; 22 x 35 x 11 cm). (64) p. Gedrukt op Zerkall Wild Gevergeerd 165 gram in een oplage van slechts 30 door de dichter genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. De overslagdoos is enigszings gevlekt (vooral aan de onderzijde, dus dat zie je meestal niet).
€ 225
* Fraai bibliofiel project. Alle exemplaren werden bovendien voorzien van een handgeschreven, gesigneerd gedicht en een gemonogrammeerde en gedateerde sculptuur van de dichter, gebakken volgens de Japanse Rakutechniek en geglazuurd door Yo Vandevenne.

12. KAFKA, Franz Zurück Brüder. Utrecht, Hugin & Munin, (1996). Cahiersteek. (8) p. Met de hand gezet uit de Romulus en gedrukt in blauw en zwart [in een oplage van 27 op de pers genummerde exemplaren]. Hapje (1 x 2 cm) uit achterzijde omslag, naaigaren los.
€ 100
* ‘Fehldruck’. In plaats van de regel ‘Von 27 Abzügen ist dies Nummer [‘x]’ die in de reguliere exemplaren onder het colofon staat, staat in dit exemplaar op die plaats in blauw gedrukt ‘Fehldruck!’.Het enige verschil met reguliere exemplaren is het omslag: bij de reguliere exemplaren staat de titel in kapitalen op het omslag, op het omslag van dit exemplaar staat een vetgedrukte, kapitale ‘K’. Volgens een bijgevoegd handgeschreven briefje van de drukker bestaan er drie exemplaren van deze ‘Fehldruck’. H&M 3.

13. LANDDROSTAMBT VAN OVERIJSSEL – MEDICI / APOTHEKERS Regels waar aankomende artsen en apothekers aan moeten voldoen. Zwolle, Landdrostambt van Overijsel, Hooimaand 1809. (Aanplakbiljet). 41 x 33 cm. Gedrukt op blauw papier met mooi watermerk Hollandse Maagd met vrijheidsstaf en leeuw in de tuin. In druk getekend door landdrost D. Bentinck tot Diepenheim. Tweemaal gevouwen, links een kreukje, verder gaaf.
€ 85
* Leerlingen in de Artsenij-Mengkunde moeten examen doen voor zij gezel of knecht mogen worden. Zij mogen vier jaar leerling blijven, maar moeten dan examen doen, anders moeten ze zes gulden boete betalen. Daarna moeten ze zich bij de Departementale Geneeskundige Commissie inschrijven, of anders opnieuw zes guldens betalen. (De foto toont de bovenste helft van het plakkaat.)

14. LANOYE, Tom Hanestaart. (Met illustraties van Jimi Dams). [Utrecht], Sub Signo Libelli, 1988. Groen halfleer met rode belettering en dito platten (Binderij Phoenix). Rood linnen met horizontale, groene strook linnen over achterplat, rug en (deels) voorplat. (24) p. Gedrukt in blauw, groen, rood en zwart in een oplage van 80 genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk. Miniem, echt miníem vlekje op voorplat.
Verkocht
* Eén van de circa 10 exemplaren die door binderij Phoenix in halfleer werden gebonden. Afkomstig uit de bibliotheek van Lanoye-verzamelaar Boris Rousseeuw, die maar liefst dertig jaar naar deze variant heeft gezocht en met veel plezier 500 euro betaalde voor dit exemplaar. Op de vraag of ik het hem moest toesturen of dat hij het zou komen ophalen tijdens de antiquarenbeurs in Mechelen antwoordde hij: ‘Doe maar Mechelen. Ik wacht al 30 jaar, die weken kunnen er nog wel bij’. Het werd door Rousseeuw later van een stofomslag van de ingenaaide editie voorzien, dat (dus) iets te krap is. Dit stofomslag hoort er oorspronkelijk niet bij. Breugelmans 175.
Bijgevoegd: fotokopie uit catalogus 50 van André Swertz uit 1989, waarin een exemplaar in halfleer werd aangeboden. Rousseeuw schreef erbij: ‘enige voorkomen in catalogi ooit’.

15. LANOYE, Tom Hanestaart. (Met illustraties van Jimi Dams). [Geesbrug], Sub Signo Libelli, 1988. Ingenaaid. (24) p. Gedrukt in blauw, groen, rood en zwart in een oplage van 80 genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Iconisch-erotische dichtbundel in schitterende bibliofiele uitvoering, felrood! Breugelmans 175.

16. LANOYE, Tom Tekst en uitleg. Columns. Woorden met vleugels. Toespraken. (Luxe-exemplaar). Amsterdam, Prometheus, 2001. Onafgesneden katernen in met de hand betekende kartonnen band, boven- en onderaan de rug afgezet met een strookje zwart leer. Met stofomslag (Handboekbinderij De Pers). 116, 92 p. 1e druk.
€ 140
* Eén van de veertig door de auteur genummerde en gesigneerde luxe-exemplaren die door Handboekbinderij De Pers werden gebonden.

17. (LANOYE, Tom). HENDRYCKX, Michiel Twee originele kleurenfoto’s van Tom Lanoye door fotograaf Michiel Hendryckx.. 21,8 x 15,1 cm.
Verkocht
* Op de ene foto steekt Lanoye van achter een boom zijn tong uit naar de fotograaf, op de andere staat hij naast journalist/ schrijver Chris de Stoop (tevens een oud-klasgenoot van Lanoye) voor een muurschildering.
Bijgevoegd: handgeschreven briefje van Lanoye-verzamelaar Boris Rousseeuw: ‘Foto’s Michiel Hendryckx originelen gekregen 12 april 2002 te Gent’.

18. NIJLEN, Jan van Herinneringen aan E. du Perron. Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1955. Linnen met stofomslag. 64 p. 1e druk.
€ 120
* Exemplaar met handgeschreven opdracht van de auteur op het voorste schutblad: ‘aan G.H. ’s Gravesande/ van harte/ JvanNijlen/ 3.V-1955′.

19. REVE, Gerard Pleitrede. Uitgesproken ter zitting van het gerechtshof te Amsterdam door Gerard Kornelis van het Reve op dinsdag 17 oktober 1967. Parketno. 3344 – 183 – 1 – 66. F 666428. [Amsterdam, De Arbeiderspers, 1967]. Geniet. 24 p. [Gedrukt in een oplage van 110 exemplaren]. 1e druk. Enkele kleine vlekjes op deels wat verbruind omslag. Naam (S[joerdtje]. Koopal-Ringnalda) op binnenzijde omslag.
Verkocht
* Reve’s pleidooi tijdens het proces dat tegen hem gevoerd werd wegens godslastering. Eén van de zeldzaamste Reve-titels. Zelf Reve Verzamelen 14.

20. SEUPHOR, Michel Le bazar d’Imuïf. (Met een originele ets van Seuphor als frontispice). (Gent), Ergo Pers, 1995. Karton met stofomslag. 104 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Rein Ergo op pur chiffon d’Italie in een oplage van 50 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk. Enkele vage roestvlekjes (inherent aan de gebruikte papiersoort).
€ 250
* Collectie proza en poëzie van de in Borgerhout als Ferdinand Berckelaers (1901-1999) geboren kunstenaar en schrijver Seuphor. De naam is een anagram van Orpheus. Dit is nummer 3 van de oplage.

21. VONDEL, Joost van den Brieven der heilige maeghden, martelaressen. (En:) Altaergeheimenissen. Ad 1: Amsterdam, Gedrukt by Dominicus vander Stichel voor Abraham de Wees, 1642. Ad 2: Keulen, in de Nieuwe Druckerye, 1645. 21 x 15 cm. Blind perkament met doorgehaalde knepen. (8), 88; (2), 168 p. 1e drukken. Kort afgesneden, soms met licht tekstverlies, in flink overstekend perkament.
€ 200
* Twee delen in éen band. Ad 1: met gegraveerd titelvignet en 12 tekstgravures. Ad 2: met gegraveerd titelvignet en gegraveerde titel. Bijzonder fijnzinnige portretten van de maagden-martelaressen.

22. (WARREN, Hans, en K.P. KAVAFIS). Roos WIGGERS Originele potloodtekening. 16 x 16 cm. Onder passepartout (40 x 30 cm.). Niet gesigneerd. [1984].
€ 200
* Portret van Kavafis met achter hem Warren die over zijn schouder meekijkt. Gepubliceerd in Jeroen Dera, ‘Naar de geest of naar de letter? Warren en Molegraaf als hervertalers van Kaváfis’. In: De Parelduiker, jaargang 15, aflevering 4 (2010).
Bijgevoegd: ansichtkaart van Roos Wiggers aan Hans Warren uit 1984: ‘Hartelijk dank voor de envelop met inhoud, die maandagochtend hier aangekomen is. Het is fijn dat u zo in uw schik bent met de tekening’.

23. WIJN IN DEN HAAG Afkondiging. Ordonnantie waarop, binnen de stad ‘s-Gravenhage en haar grondgebied, zal worden geheven, de Stedelijke belasting op den WIJN. Den Haag, Gebr. Giunta d’Albani, 1833. 53 x 44 cm. Twee bladen, eenzijdig bedrukt. Met wapen van Den Haag, de ooievaar staande op een gekroond rococo-schild tussen twee leeuwen. Onderaan in druk getekend door burgemeester Copes van Cattenburch en de klerk B. van der Haer. Wat vlekken en verbruining, gevouwen, enkele kreukels, maar in goede staat. Potloodnotitie van de Haagse antiquaar Bob Loose op de achterkant.
€ 150
* Groot aanplakbiljet in twee forse bladen, waarop het wijnreglement in 49 artikelen staat aangegeven. Over belasting en wanneer die moet worden betaald, boetereglementen indien de hoeveelheid kleiner of groter is dan aangegeven. Wijn mag alleen overdag worden vervoerd en alleen door precies bepaalde en opgesomde straten en vaarwegen. Over sluikhandel: gesloken wijn wordt verbeurd verklaard.
Bijzonder vette kop ‘Afkondiging’ en de leeuwen in het Haagse wapen zijn breed aan het grijnzen, of is het grimlachen? De ooievaar staat er heel tevreden bij te gniffelen, want hij heeft juist een worm gevangen. Omvangrijke en gedetailleerde regelgeving op uiterst zeldzame affiches!

24. WOESTIJNE, Karel van de Gedichten van Karel van de Woestijne gekozen uit zijn bundels Verzen, De gulden schaduw, De modderen man, Het zatte hart, God aan zee, Het berg-meer en uitgegeven ter gelegenheid van zijn vijftigsten verjaardag op 10 maart 1928. (Samengesteld door J. Greshoff). Haarlem, Joh. Enschedé en Zonen, 1928. Verguld blauw heelmarokijn met vergulde kaders op voor- en achterplat, vergulde lijnen op de kanten en op de marokijnen inslag in voor- en achterplat. Kop verguld. Hemelsblauw leeslint. In met marokijnen rand afgezette cassette. Prospectus en oorspronkelijk blanco omslag (+rug) achterin meegebonden. (2), 74 p. Niet afgesneden. Gezet uit de Lutetia en gedrukt in een oplage van 150 exemplaren. Typografie Jan van Krimpen. 1e druk. Enkele onbelangrijke krasjes op de rug. Enkele vlekjes op de met marmer beklede cassette en enkele krasjes op deszelfs marokijnen voorrand. Fraai exemplaar.
€ 950
* Eén van de 15 luxe-exemplaren op Japansch, met als toegevoegde weelde op de binnenzijde van het voorplat het exlibris van de legendarische bibliofiel Emile van der Borch van Verwolde (1910-1943), ontworpen door John Buckland Wright. De fantastische band is weliswaar niet gesigneerd, maar wij gokken op Elias van Bommel. Weergaloos.

25. ZINNEPRENT Dire de la sirène / Gezegde van de meermin. ‘Gedrukt voor den auteur’. [1747]. 48 x 38 cm. Dubbele kopergravure met uitleg in het Frans en het Nederlands over de verheffing van Willem Friso tot stadhouder der Nederlanden, na de inneming van Cadzand door de Fransen. Aan de randen wat gekreukt en ingescheurd. Wat vlekkig.
€ 160
* Goede adviezen aan de jonge stadhouder Willem IV: ‘Groote Leeuw, O Uitspruitzel van Oranje! Houd tegen met uwe overwinnende hand de ontrouw, de eedbreuk van de dolle Haan.’ Het is onbekend wie deze curieuze tekst met al even merkwaardige illustraties heeft uitgegeven. Niet in Knuttel of in de STCN, maar wel in Worldcat. Voor de duidelijkheid de curieuze afbeeldingen nog eens iets vergroot: