Nieuwsbrief 1125: De juichende gevangenis

Het leven gaat altijd heen en weer, soms op, vaak neer, en is vol ninderhissen. Wat helpt? Papier! Bewegend, altijd weer anders, leesbaar, voelbaar – papier wil voortdurend kopjes geven aan je vingers! (De computer niet, hoor.) Het injecteert gedachten in je hersens, maakt herinneringen wakker en stimuleert de goede humeuromloop. De traan is nooit ver weg, maar evenmin de grinnik noch de esthetische smelt. Probeer maar!

1. 1772. SWIETEN, Johan Fredrik van De Juichende Gevangenis van Johan Fredrik van Swieten, Burger en Inwoner der Stad’ Rotterdam, en Lidmaat der Hervormde Kerk’ aldaar: door hemzelf’ in het licht gegeven. (&) Krouwzel, voor de Jeukende Eerzucht van Johan Fredrik van Swieten: De Verlichtste Lidmaat; Getrouwste der Adelborsten; Manhaftigste der Burgeren; Wichtigste der Bakkeren; en Tweede Erasmus, der Stad Rotterdam. Dienende tot Antwoord op zyn Werkje genaamt, de Juichende Gevangenis. Rotterdam, Joost vander Laan, 1772. Gemarmerd omslag. 30 p. 1e druk. Enkele bruine vlekken (thee?). Enkele gebruikssporen. (&) Zonder plaats, uitgever of jaar [1772]. Zonder omslag. 20 p. Los en wat gekreukt en verbruind.
€ 1200
* Johan van Swieten, een te goeder naam en faam bekendstaande bakker te Rotterdam, werd beschuldigd de (vaak met de dood bestrafte) zonde van sodomie te hebben gepleegd, en dat met een armzalige Jood. Hij verklaarde echter zijn onschuld luid en duidelijk in het pamflet met de bizarre titel De juichende gevangenis, rijkelijk bestrooid met vrome passages uit de Bijbel. De Jood moet het ontgelden.
Het tweede pamflet, een lang rijmgedicht, is tegen Van Swieten gericht. ‘Krouwzel voor de Jeukende Eerzucht’ ofwel Krabbel bij het jeuken van de eerzucht steekt de draak met Van Swietens jubelende, bijbelse gebulder en hekelt zijn zelfingenomenheid. Het eerste pamflet is zeldzaam (2 exemplaren in Nederlandse bibliotheken), het tweede vrijwel onbekend (geen exemplaren in de bibliotheken), de tekst is nergens anders gepubliceerd.

2. ADRESBOEK 1916 Naamwijzer en adresboek der leden van het bestuur van Amsterdam en van de gemeente-ambtenaren, de leden van het burgerlijk Armbestuur, de rechterlijke macht, de staatsambtenaren, de leeraren, godshuizen, liefdadige instellingen enz. Bevattende tevens eene alphabetische lijst van de grachten, kaden, straten, pleinen, enz. (…). Amsterdam, Stadsdrukkerij, (1915?). Halflinnen. 1068, VI p. 1e druk. Voorop een beschadiging en watervlek, maar inwendig een keurig exemplaar.
Verkocht
* Zeer omvangrijke gemeente-almanak (bijgenaamd ‘Heerenboekje’), ook met beschrijving van straten vanaf 1866 en een uitputtende adreslijst van ambtenaren achterin. Dit informatieve jaarboek werd uitgegeven vanaf 1821 tot (in elk geval) 1976. Deze jaargang ontbreekt in het Noord-Hollands Archief, de KB en in het IISG.

3. BALKT, H.H. ter Gilleleje. (Met een tekening van de auteur). Landgraaf, Herik, 1993. Cahiersteek met flappen. (20) p. Gedrukt in een oplage van 299 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Poëzie. Mooi uitgevoerd boekje. Zwarte reeks 22.

4. BERGE, H.C. ten Een tuin in de winter. (Met tekeningen van Roger Raveel). Landgraaf, Herik, 1993. Ingenaaid. Gedrukt in een oplage van tweemaal 225 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. ‘2e druk’.
€ 15
* De oplage van deze uitgave is 450 exemplaren, verdeeld in een ‘1e druk’ van 225 exemplaren en een ‘2e druk’, eveneens in 225 exemplaren. Het enige verschil is dat de nummering van de tweede druk is voorzien van een klein, handgeschreven 2tje. Zwarte reeks 19.

5. (BILJART). QUERIDO, Is. Van het groene laken. Amsterdam, Scheltens & Giltay, [1911]. Ingenaaid. 64 p. Met fotografische reproducties. 1e druk. Zeer net exemplaar.
Verkocht
* Enthousiast boek van de fanatieke biljarter annex barokke romanschrijver Israël Querido, curieus! Vol vervoering, opgetogen en met veel aandacht voor personen, voor de mooie biljarters van zijn tijd beschrijft hij het ballen- en keuenspel. Op de foto’s zien we belangrijke spelers (Thiele en Robijns) maar ook twee keer Querido zelf, zonder zijn naam erbij, die een ingewikkelde stoot beproeft. Prachtig omslag met het heilige Groene Laken.
De liefde voor het biljarten deelde Querido met E.L.E. van Dantzig, die hem de gelegenheid gaf zijn eerste roman te publiceren. Zie nummer 47 van deze nieuwsbrief.

6. (BOEKENWEEK). ENQUIST, Anna De ijsdragers. (Luxe-editie). [Amsterdam], CPNB, (2002). Linnen met stofomslag. Leeslint. 96 p. 1e druk. Als nieuw.
Verkocht
* Eén van de 200 genummerde exemplaren van de luxe-editie, gebonden in linnen met stofomslag met leeslint. Relatiegeschenk, niet in de handel. Boekenweekgeschenk 2002.
Los bijgevoegd: handgeschreven correspondentiekaartje met de tekst ‘Voor René, met vriendelijke groeten van Anna Enquist’.

7. BOER, J.W. de De gek. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1917. Versierd linnen. (8), 132 p. 1e druk. Naampje op schutblad, verder prima.
€ 20
De trein was aan.
De menschenmassa, opeengehoopt tegen de contrôlehekken, minderde stuksgewijze, verspreidde zich naar buiten en loste op in de rumoerige groote-stadsdrukte.
De eerste zinnen van het debuut van de Rotterdamse schrijver Jan Willem de Boer (1893-1979) zet zijn toon: een jeugdig stadsgezelschap, droog en compact beschreven, deels in de tegenwoordige tijd gesteld, vaak in de vorm van gesprekken.
Cat. Brusse 351. Een van 256 gebonden exemplaren.

8. BOER, J.W. de De kolk in de kreek. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1920. Versierd linnen. 224 p. 1e druk. Band wat verbleekt.
€ 20
* Grotendeels in de tegenwoordige tijd geschreven roman. Jan Willem de Boer was een echt Rotterdamse schrijver, bentgenoot van W.A. Wagener, Ben Stroman en Jo Otten. Hij wordt wel bij de Nieuwe Zakelijkheid ingedeeld.
Cat. Brusse 426. Een van 300 gebonden exemplaren.

9. BOER, J.W. de Solaes. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1922. Blauw linnen met oranje opdruk. 256 p. 1e druk. Goed exemplaar.
€ 25
* Op de titelpagina een handgeschreven opdrcht van de schrijver ‘Voor H.W. de Ronde/ van de schrijver/ 22/IX 1922.’ Een holderdebolder-roman over een geslacht uit oude legendentijden. Solaes is de naam van de laatste telg. De Ronde (1871-1938) was een Rotterdams muziekdocent en krantencriticus. Hier ziet u een behoorlijk welwillende recensie van Martinus Nijhoff.
Cat. Brusse 362. Een van 350 gebonden exemplaren. Mooi met de vurige schutbladen van S.H. de Roos.

10. BOER, J.W. de Solaes. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1922. Ingenaaid met flappen. 256 p. 1e druk. Omslag deels verbruind.
€ 25
* Op de mottopagina een handgeschreven opdracht van de schrijver ‘voor mevr. Aeckerlin/ voor haar char-/ mant gebaar/ op Z-d. 3 Apr./ 1954,/ Boekenmarkt/ b/d Bijenkorf/ (handtekening).’ Alleen het eerste katern is opengesneden.
Cat. Brusse 462. Een van 650 ingenaaide exemplaren.

11. BOER, J.W. de Het boek God. Een beetje menschenleven. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1927. Linnen. 132 p. 1e druk. Rug wat dof. Kleine gaatjes op achterplat.
€ 20
* Opnieuw een in de tegenwoordige tijd geschreven roman, hard en afgeknauwd, over een zekere familie Domela, koppige Friezen. Cat. Brusse 562.

12. BOER, J.W. de Vrouwen en vrienden. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1938. Halflinnen. 220 p. 1e druk. Knipje uit schutblad, verder goed.
€ 20
* In de tegenwoordige tijd geschreven, levendige roman.
Cat. Brusse 865.

13. BOOM, A. van der De moderne houtsnede in Nederland. Een overzicht in 165 afbeeldingen bijeengebracht en ingeleid door A. van der Boom. Met een voorwoord van R.N. Roland Holst. Amsterdam, Kosmos, [1928]. Linnen (Stokkink’s Boekbinderij). 4to. Bandstempel Fokko Mees. Rijk geïllustreerd. 1e druk. Lichte roest op eerste en laatste pagina’s. Goed exemplaar.
Verkocht
* Dit boek met handgeschreven opdracht van de binder aan de kalligraaf Ben Aalbers: ‘Aan B. Aalbers/ 2 Mei 1941/ J. Stokkink’. Het boek bevat vele, vaak paginagrote reproducties van de schitterendste houtsneden. De schutbladen in twee kleuren zijn speciaal vervaardigd door houtsnijder André van der Vossen en gedrukt door Enschedé (zie hiernaast). De ‘moderne houtsnede’ begint in dit boek bij Dijsselhof rond 1893 en loopt via Essers, Cantré, Franken en vele anderen naar Alma, Escher, Oepts, Beers en ook De Graag.

14. CARPENTARIUS, Alexander Destructorium vitiorum. (Maculatuur van de titelpagina). Nümberg, Anton Koberger, 20 Sept. 1496. Liggend formaat 14 x 21 cm. Alleen de bovenste helft van de titelpagina met de tekst: Summa que Destructorium viciorum appellat. Gerubriceerd. Randen gerafeld.
€ 50
* Destructorium vitiorum, hier gespeld ‘viciorum’, betekent letterlijk ‘Apparaat om de zonden te vernietigen’. Het is vermoedelijk een werk uit de vroege 15e eeuw van een Brit van wie we niets zeker weten dan zijn naam: Alexander, en het beroep van zijn vader, timmerman. Carpentarius betekent ‘zoon van een timmerman’.
Dit is de titelpagina van een boek uit 1496, een incunabel, bekend als Goff A393 of ISTC ia00393000. Boeken die geen inhoudelijke waarde meer hadden werden uit elkaar gehaald en het materiaal werd voor andere dingen gebruikt, in dit geval vermoedelijk als versteviging van een andere boekband. En als de boekband gerestaureerd of vervangen wordt, komt zo’n pagina weer te voorschijn. Een technische naam is ‘maculatuur’. Rechts een foto van de titelpagina in zijn oorspronkelijke vorm, te vinden via de ISTC.

15. CLAES, Paul Glans. (Sonnega, Regulierenpers, 2000). Ingenaaid met stofomslag. 56 p. Gezet uit de Adobe en gedrukt met de inkjetprinter in blauw en zwart in een kleine oplage. 2e druk.
€ 50
* Prachtige vormgeving. Klassiek aangeblazen poëzie van duizendkunstenaar Claes: ‘Hoe onze bekkens ook botsten/ om niet omvat ik uw nevel:/ vuur dat ons klonk aan elkaar/ wond zich verwoed aan dit rad’ (Ixion).

16. CLAES, Paul Animula. Twaalf zielgedichten voor Christine D’Haen. [Gent], (Druksel, 2011). Cahiersteek met stofomslag. (36) p. Gedrukt in een oplage van 126 genummerde en gesigneerde exemplaren. Met ‘glossen’, toelichtingen bij de literaire motieven. 1e druk.
Verkocht
* Ontroerende bundel ter nagedachtenis van de in 2009 gestorvene. Naar het gedicht dat keizer Hadrianus kort voor zijn dood tot zijn ziel richtte: ”Animula vagula blandula”…

17. D’HAEN, Christine Fabula mundus. (Sonnega), [Regulierenpers], (2001). Ingenaaid met omslag. (20) p. In blauw en zwart gedrukt met een inktjetprinter in de Spectrum in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 50
* ‘Blauw goud blank paars en incarnaat’ beginnen deze twaalf gedichten. In tegenstelling tot het binnenwerk is het vezelige omslag wel door loden letters aangeraakt. Jaarwisselingsgeschenk 2001-2002.

18. D’HAEN, Christine Tien Dizains. Tekeningen Jan Sierhuis. Landgraaf, Herik, 1995. Ingenaaid. (32) p. Gedrukt in een oplage van 299 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Zwarte reeks 28.

19. (DIAMANT PERS). Jozef SIMONS Caiphas. Met drie houtgravures van Roland De Winter. Zandhoven, De Diamant Pers, 1988. Cahiersteek met stofomslag. 24 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Antoon en lisette De Vijlder in een oplage van 180 exemplaren.
€ 20
* Tweede uitgave van De Diamant Pers.
Wij kenden de in 1985 opgerichte private press De Diamant Pers nog niet, maar we zijn aangenaam verrast door de hoge kwaliteit van het drukwerk en de bijzondere typografie!

20. (DIAMANT PERS). Paul CLAES Dodendans. Zandhoven, De Diamant Pers, 1988. Ingenaaid (registerband). (48) p. Met de hand gezet uit de Bembo, de Garamond, de Armin Fraktur, de Cochin en de Gill en gedrukt door Antoon en Lisette De Vijlder op Bijbeldruk in een oplage van 180 op de pers genummerde exemplaren. Paar kreukjes.
€ 40
* Gesigneerd door de dichter onder het colofon. Dit is nummer 50 van de 50 (+10) exemplaren die niet in de handel kwamen. Derde uitgave van De Diamant Pers.

21. DRUKKERSTIJDSCHRIFT Graphica. Édition de Propagande. Numéro Special, Juillet 1932. Brussel, Fédération patronale Belge des Industriels du Livre, 1932. 32 x 24 cm. Genaaid met sierkoord. Gedrukt in vele kleuren. Met uiteenlopende ingeplakte en meegenaaide bijlagen van verschillende drukkerijen. Franstalig. 1e druk. Compleet en in goede staat.
Verkocht
* Trotse drukkersreclame met inleiding van de Minister van Nijverheid en de Voorzitter van de Belgische Patroonsfederatie van Boekindustriëlen. Wapenschilden, krullen. zilver en goud, meer traditionele bijdragen waarin drukkers hun beste beentje voorzetten, maar ook modernere, waarbij ik graag wil wijzen op de snoepverpakking van de Brugse Lithographie Artistique, het lezende meisje van Imprimerie Bénard en het voorbeeld van boekbinder René Laurent.

22. (DRUKWERK IN DE MARGE) Woordendoos. Drukwerk in de Marge, 1995. 29 bibliofiele uitgaven plus colofon in een met ruige Thaise zijde overtrokken doos met deksel (Atelier Corinne Verburg). Vervaardigd in een oplage van 60 genummerde exemplaren.
€ 220
* Gelegenheidsproject ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van Stichting Drukwerk in de Marge en het tienjarig bestaan van de Zeeuwse Bibliotheek. DIDM G-6.
Bijdragen van De Ammoniet, Arethusa Pers (M. Vasalis, ‘Scheepje varen’, met originele kopergravure van Ru van Rossem), Atalanta Pers, Augustijn Pers, Avalon Pers, Breukenpers (gedicht van H.G. Liebentrau), Bucheliuspers, Carrara Pers, Clipeus Pers, Eikeldoorpers, Philip Elchers, Hein Elferink (tekst van John Donne), Exponent, Het Gonst, Houtpers (tekst van K. Schippers), In de Bonnefant, De Klaproos, De Lange Afstand (gedicht van Erik Menkveld), Mercator Pers, Mikado Pers (gedicht van Helmut Salden), De Oude Degel, Pers no. 14 (gedicht van Richard Minne), Ser Prop (gedicht van Leo Vroman), Statenhofpers (dankbrief van S.H. de Roos), Triona Pers (Gedicht van F. van Dixhoorn), De Uitvreter, De Veerpers (gedicht van Ed Leeflang – met houtsnede van Julie de Graag), De Vier Seizoenen (tekst van H.N. Werkman, genaaid in een origineel dubbelblad uit Het boek van Trijntje Soldaats) en Eric van der Wal.

23. ENQUIST, Anna Hemligheten. Roman. Översättning från nederländskan av Per Holmer. (Stockholm), Natur och Kultur, (1999). Karton met stofomslag. 224 p. 1e druk. Omslag wat geschaafd en gevlekt.
Verkocht
* Zweedse vertaling van Het geheim (1997).
Los bijgevoegd: handgeschreven correspondentiekaartje met de tekst ‘Voor René, met hartelijke groet van de auteur van De Thuiskomst. Anna Enquist’.

24. GOLDSMITH, Oliver Books have their time as well as cucumbers. [Banholt], In de Bonnefant, [1984]. Plano: spreuk op een rolletje Japans papier, hangend aan een houtje met onderaan een touwtje. 42 x 6 cm. Met de hand gezet en gedrukt in rood en zwart [in een oplage van 64 exemplaren].
Verkocht
* Leuk!

25. HEE, Miriam Van Dagen, jaren. (Met tekeningen van Gèr Boosten). Landgraaf, Herik, 1993. Cahiersteek met stofomslag. 20 p. Gedrukt in een oplage van 299 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. Rond rug verschoten.
€ 15
* Zwarte reeks 21.

26. HONGFA, Yao Ink Colour Paintings by Yao Hongfa. / Tuschmalereien. Beijing, Foreign Languages Press, 1987. 35 x 26 cm. 16 eenzijdig bedrukte bladen in omslag. Nette staat.
€ 25
* Atmosferische inkttekeningen uit de collectie van Ben Aalbers. Op groot formaat.

27. KAFKA, Franz Collectie van 86 Nederlandstalige knipsels.
Verkocht
* Zeer interessante en belangrijke collectie knipsels, vanaf 1926 bij elkaar gebracht door Slauerhoffs tekstbezorger K. Lekkerkerker (1910-2006). Het betreft recensies en beschouwingen, maar ook ingezonden brieven, advertenties en nieuwsberichten. Eén knipsel dateert uit 1926 (recensie van Das Schloss door Georg Hermann in het Algemeen Handelsblad), vijf uit de jaren dertig, zeven uit de jaren veertig, veertig uit de jaren vijftig, 21 uit de jaren zestig, zeven uit de jaren zeventig en vijf uit de jaren tachtig.
Bijgevoegd: Prospectus voor Het proces uit 1958 (vouwblad); originele, maar incomplete drukproef van J.H. Schoutens artikel ‘Kafka’s brief aan zijn vader’ uit De Gids van november 1954 (‘2e proef’, p. 365-372, de eerste drie bladen ontbreken) en vier grote artikelen in het Duits, Engels en Frans uit de jaren vijftig en zestig.

28. KALLIGRAFIE Words in Motion. Modern Japanese Calligraphy. An Exhibition by the Library of Congress and the Yomiuri Shimbun, June 15 – September 15, 1984. Washington, Library of Congress & Yomiuri Shimbun, 1984. 29 x 29 cm. Garenloos. 188 p. Vele kalligrafie-illustraties in kleur en zwartwit. Met portretjes van de kunstenaars. 1e druk. Hoekjes wippen iets op. Lichte gebruikssporen.
Verkocht
* Groot en mooi kalligrafieboek waarin regulariteit de hoofdtoon voert. Van Ben Aalbers geweest.

29. KOUWENAAR e.v.a., Gerrit Noord-Holland in proza, poëzie en prenten. (Compleet in 72 delen). (Velsen-Zuid), Stichting Culturele Raad Noord-Holland, (1990-1993). 72 delen in drie cassettes. Ingenaaid met omslagen. Illustraties in zeefdruk. Gedrukt door de Veerpers (= Rob Cox) in een oplage van 100 genummerde (+ 25 h.c.) exemplaren. Buitengewoon fraaie productie: van de vergelijkbare projecten van andere provincies is dit, Noord-Holland, ongetwijfeld de mooiste, niet alleen vanwege de druk, maar ook vanwege de keuze van auteurs en kunstenaars. Ruggen zeer licht verschoten.
€ 450
* Fantastisch bibliofiel project, waarbij literatuur en kunst hand in hand gaan. Ieder deel is gewijd aan een gemeente in Noord-Holland. Voor ieder deel werd een auteur en een kunstenaar uitgenodigd om, speciaal voor dit project, een tekst resp. prent te maken.
0. Noord-Holland: Peter Bes (prent) & Gerrit Kouwenaar (tekst); 1. Haarlem: Mathilde Cuijpers & Louis Ferron; 2. Anna Paulowna: Erna van Mondfrans & Jos Steegstra; 3. Schermer: Sam Middleton & Guus Kuijer; 4. Haarlemmerliede: Frank Lodeizen & Hans Plomp; 5. Muiden: Jan de Beus & Wim Zaal; 6. Drechterland: Cees Baas & Sjaak Commandeur; 7. Heemstede: Willem Snitker & F.L. Bastet; 8. Zaanstad: Peter Louman & Nicolaas Matsier; 9. Velsen: Jon Marten & Hans van der Heijden; 10. Bloemendaal: Erik Prins & Michel van der Plas; 11. Uitgeest: Jan Deckwitz & Elly de Waard; 12. Venhuizen: Maarten Dekker & Marga Minco; 13. Castricum: Eric Levert & Sjoerd Kuyper; 14. Naarden: Nikki van Es & Willem Jan Otten; 15. Beemster: Wijndel Jongens & Theun de Vries; 16. Purmerend: David Groot & Gerrit Krol; 17. Laren: Hein Stork & Ferdinand Langen; 18. Noorder-Koggenland: Peter van Straaten & Robert Anker; 19. Opmeer: Jan Sierhuis & Jan Pannekeet; 20. Schoorl: Pim Weeda & Neeltje Maria Min; 21. Amsterdam: Jeroen Henneman & K. Schippers; 22. Niedorp: Dirk Breed & Guus Luijters; 23. Wieringermeer: Jos Kruit & Remco Ekkers; 24. Stede Broec: Jan Baas & Bram Rebers; 25. Schagen: Kerre de Graaf & Anton Haakman; 26. Zandvoort: Ed Dukkers & Ed Leeflang; 27. Bussum: Bep Toscani & Rudolf Geel; 28. Den Helder: R.W. van de Wint & Hermine de Graaf; 29. Medemblik: Ton van Kesteren & Rien Bonte; 30. Wieringen: Piet Lont & Jan Bremer; 31. Landsmeer: Anton Heyboer & Ernst van Altena; 32. Weesp: Anke Overduin & Mies Bouhuys; 33. Wormerland: Joke Konijn & Maria de Groot; 34. Haarlemmermeer: Bob Nieuwenhuysen & Willem van Toorn; 35. Enkhuizen: Ko Markusse & Pieter Schermer; 36. Hoorn: Jan Menses & Jacob Groot; 37. Graft – De Rijp: Joyce Ennik & Herman Meddens; 38. ‘s-Graveland: Herma Steur & G. Brands; 39. Edam – Volendam: Aart Roos & Enno Endt; 40. Heiloo: Rob Scholte & Jan van der Vegt; 41. Zeevang: Rie de Boer & Paul Beers; 42. Huizen: Astrid Engels & Cherry Duyns; 43. Hilversum; Marian Pug & Kees van Kooten; 44. Wester-Koggenland: Jan Hollenberg & J.Th. Balk; 45. Waterland: Marjolijn Juray & Ben Borgart; 46. Alkmaar: Jos van Amsterdam & Arie van den Berg; 47. Aalsmeer: Karin Borgman & Rein Bloem; 48. Andijk: Rob Ligtvoet & Ewald Vanvugt; 49. Amstelveen: Rob van der Vijgh & René Stoute; 50. Heerhugowaard: Jan van der Woud & Henk Spaan; 51. Ouder-Amstel: Jaap Ploos van Amstel & Leins Janema; 52. Heemskerk: Kees Heesterbeek & Kester Freriks; 53. Harenkarspel: Ed Dekker & A.L. Sötemann; 54. Beverwijk: Piet de Ridder & Hans Tentije; 55. Bennebroek: John Klinkenberg & Peter van Zonneveld; 56. Obdam: Henk Meijer & J. Bernlef; 57. Zijpe: Friso ten Holt & Maarten Mourik; 58. Texel: Arthur Kempenaar & Theun de Winter; 59. Langedijk: Nic Jonk & Willem Johan van der Molen; 60. Limmen: Greetje Roelofszen & Michael Tophoff; 61. Blaricum: Guillaume le Roy & Albert Alberts; 62. Akersloot: Jeroen de Carpentier & Eduard Visser; 63. Wognum: Frans Hage & Dirk van Weelden; 64. Nederhorst den Berg: Onno de Jong & Harrie Geelen; 65. Egmond: Hélène Min & Olof Baltus; 66. Diemen: Holda Kernell & Hans van Weely; 67. Bergen: Doris Groeneveld & Adriaan van Dis; 68. Oostzaan: Co Vleeshouwer & Ankie Peypers; 69. Wervershoof: Wout Berger & René Appel; 70. Uithoorn: Lenny Schröder & Atte Jongstra.

30. KOUWENAAR, Gerrit Er is geen elders waar het anders is. Een gedicht met foto’s van Pier Pennings. Amsterdam, Querido, 1993. Geïllustreerd karton. (56) p. 1e druk.
€ 15

31. KOUWENAAR, Gerrit Kijk, het heeft gewaaid. Landgraaf, Herik, 1993. Ingenaaid met omslag. 20 p. Gedrukt in een oplage van 225 door de uitgever genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Zwarte reeks 20.

32. KOUWENAAR, Gerrit Een glas om te breken. Amsterdam, Querido, 1998. Leporello met buikbandje (ontwerp Kees Nieuwenhuijzen). 1e druk.
Verkocht
* Prachtige uitgave ter gelegenheid van Kouwenaars 75e verjaardag.

33. KUKRYNIKSY & A. ARCHANGELSKY Parodies on Babel, Gladkow, Zoshtchenko, Kluchkov, Olyesha, The Peasant Poet, Tretyakov, Utkin, Shklovsky a.o. Moscow-Leningrad, Zemlya i Fabrika, 1930. 30 x 22 cm. Origineel geïllustreerd karton. 48 p. Gedichten van Archangelsky, karikaturen van het Kukryniksy-collectief, typografie van Solomon Telingater. 1e druk. Band wat gevlekt in de onderhoeken. Wat gebruikelijke gebruikssporen voor Russische boeken: achterin is met balpen burocratisch ingewikkeld een verkoopprijs geschreven. Schutbladen gevlekt.
€ 350
* Een grapjesboek dat nog uit de ‘vrije’ Russische tijd stamt – maar de drie tekenaars die samenwerkten onder het acroniem Kukryniksy en de ontwerper Telingater genoten ten tijde van Stalin en daarna nog van een succesvolle carrière. Parodieëndichter Alexander Grigorievich Archangelsky overleed in 1938 aan tbc.

34. LABÉ, Louise Sonnets de Lovize Labé Lionnoize. (Avec un portrait par Charles Eyck). Maastricht, Trajectum ad Mosam, 1924. Ingenaaid. 32 p. Gezet uit de letter Erasmus van S.H. de Roos en gedrukt in rood en zwart in 150 genummerde exemplaren op ‘papier antique à la cuve’ van Van Gelder. Klein exlibris voorin van ene ‘BPZ’. Rugje iets versleten, maar een goed exemplaar van een kwetsbaar boek.
Verkocht
* Dit is een van 100 Arabisch genummerde exemplaren die voor Frankrijk bestemd waren. Boutens zocht een uitgever die zijn vertalingen van Louise Labé mooi kon publiceren en vond de Maastrichtenaar A. Stols, die pas in 1923 zijn eerste boek had gepubliceerd. De vertaling van de sonnetten door Boutens liep nogal vertraging op door diens hyperkritische manier van corrigeren. Stols besloot in zijn jeugdig ongeduld dan maar om alvast de Franse tekst apart te publiceren (op 28 januari 1924, zijn verjaardag). Later in 1924 verscheen dan de Boutensvertaling in een tweetalige uitgave, zie het volgende nummer. Stols vertelt over deze uitgaven in zijn hoogst lezenswaardige herinneringen (opgenomen in Van Dijks bio-bibliografie), en in dat verband hoe Boutens de gewoonte had ook zijn beste vrienden te kwetsen, en cadeautjes in ondank te aanvaarden. Het zetsel van de Franse en de tweetalige uitgave lijkt sterk op elkaar, maar de Boutens-uitgave gebruikt de lange s: ſ – in de Franse gedichten en is voorzien van twee door Stols’ broer Fons getekende initialen N. Van Dijk 21.

35. LABÉ, Louise Sonnets de Lovize Labé Lionnoize. (Avec un portrait par Charles Eyck). Maastricht, Trajectum ad Mosam, 1924. Ingenaaid. 32 p. Gezet uit de letter Erasmus van S.H. de Roos en gedrukt in rood en zwart in 150 genummerde exemplaren op ‘papier antique à la cuve’ van Van Gelder. Omslag verbruind en iets versleten.
€ 25
* Dit is een van 50 Romeins genummerde exemplaren die voor Nederland bestemd waren. Bijzonder mooi geschept papier. Van Dijk 21.

36. LABÉ, Louize De sonnetten van Louïze Labé naast den oorspronkelijken tekst. Vertaald door P.C. Boutens. Maastricht, Trajectum ad Mosam (= Stols), 1924. Ingenaaid. 54 p. Met een portret door Charles Eyck. Gedrukt in rood, zwart en blauw in een oplage van 215 genummerde exemplaren. In het Frans en het Nederlands. In het begin twee grotere decoratieve initialen in rood en blauw. Niet afgesneden. Rug en bovenzijde omslag versleten, omslag niet helemaal gaaf en wat verbruind. De verwijdering van een exlibris heeft vlekken achtergelaten.
€ 25
* Prachtige klassieke liefdesgedichten: ‘Ik leef, ik sterf: ‘k verdrink en sta in brand’. Trajectum ad Mosam 7. Van Dijk 22.

37. LABÉ, Louize Oeuvres completes de Louïze Labé Lionnoize publiées par P.C. Boutens. Avec une introduction par J.J. Salverda de Grave. Portrait gravé sur bois par J. Franken Pzn. Maastricht, Stols, 1928. Ingenaaid. (8), XXXVI, 200 p. Gedrukt op geschept, getint Pannekoek in rood en zwart in een oplage van 650 genummerde exemplaren. Rug wat beschadigd, omslag niet helemaal fris.
Verkocht
* Zeer fraaie, rijke typografie. Deze uitgave bevat zowel het toneel als het proza en de poëzie van de zestiende-eeuwse dichteres. Rijkse 2.92. Van Dijk 145.
Net als de vorige Labés geen perfect exemplaar, maar in alle gevallen heeft de sublieme typografie niet onder de matige staat geleden.

38. LENNON, John Catalogue to the fourteen lithographs by john lennon exhibited in galerie taveerne p 96 and galerie podulke n v in amsterdam from the 7th of februar till the 7th of march 1970, these drawings, an autobiographical story of john lennon and yoko ono; the love scenes of john to yoko and of yoko to john; the wedding and the bedding in the amsterdam hilton hotel; the john and yoko hair – and bed – peace period; the growing your hair and bagism – time of the beatle john lennon and his wife in the year 1969. also in the catalogue is an alphabet written by john in poem and on the back is bag. no. one in wich gerard bernard took the lithographs from to amsterdam by plane on the 26th of january 1970. (Sic). Amsterdam, P96 & Podulke, 1970. 15 x 17 cm. Ingenaaid. 28 p. 1e druk. Klein bruin vlekje.
€ 95
* Fascinerende non-conformistische catalogus uit het flower-power-tijdperk.

39. NILLMIJ Wie ben ik? Den Haag, Nillmij, ca. 1935. Reclamekaart (16 x 10 cm) met beweegbaar plaatje voor verzekeringsmaatschappij Nillmij. Voorzijde in kleurendruk met uitgestanst venster, keerzijde in zwartwit. Zeer gaaf.
Verkocht
* Een kind schrijft op een schoolbord. Bijzonder aardig object, ontworpen door de grafisch kunstenaar Henk Meijer. Van ca. 1925-1940 werd het reclamefiguurtje De kleine Nillmijer gebruikt voor kinder-, gezins- en studieverzekeringen van verzekeringsmaatschappij Nillmij. Zie hier hoe het werkt!

40. PEPER, Rascha Gesigneerde map met ca. 75 krantenknipsels. Stevige A4-map met recensies, interviews e.d., alle keurig gedateerd. De meeste uit de periode 2000-2013. De map is aan de binnenkant door Rascha Peper gesigneerd!
Verkocht
* Rascha Peper alias Jenny Strijland (1949-2013) werd begin jaren negentig bekend met haar boeken De waterdame en Oefeningen in manhaftigheid.

41. POR, Jacob Letterboek voor den Schilder. Samengesteld door leeraren en leerlingen van de Nationale Schildersschool te Utrecht onder leiding van den directeur Jacob Por. Amsterdam, Kosmos, [1931]. 36 x 26 cm. Halflinnen map met 32 voorbeelden voor belettering op losse bladen en een titel + voorwoord op een gevouwen blad. 1e druk. Van buiten en van binnen in zeer goede staat.
Verkocht
* Alle lettervoorbeelden zijn getekend door leraren en (oud-)leerlingen, met naamsvermelding rechts onderaan, zoals W. Strietman en W. van Krimpen (dus niet J!). Decoratieve vormgeving; de map is gesigneerd ‘Ontw. Mens’.

42. PRINS, Jan In de Noordwijksche tram (In Memoriam Albert Verwey). Oorspronkelijk handschrift. In: VERWEY, Albert. Inleiding tot de nieuwe Nederlandsche dichtkunst (1880-1900). Amsterdam, MGGL, (1921). Karton. 168 p. 5e druk.
Verkocht
* Op de binnenzijde van het voorplat en het voorste schutblad schreef Jan Prins het gedicht ‘In de Noordwijksche tram (In Memoriam Albert Verwey)’, vijf kwatrijnen, gesigneerd ‘Jan Prins’ en gedateerd ’11 Maart 1937′ (Verwey was op 8 maart 1937 overleden). Het gedicht werd hetzelfde jaar nog gepubliceerd in De Gids. Uit de bibliotheek van een nog jonge Harry G.M. Prick (geb. 1925), met zijn naam in jeugdig handschrift op het voorste schutblad.

43. REVE, Pseudo-Gerard Zinkend Schip. Vier apocriefe gedichten. (Met een originele, genummerde lino [van Arno Kramer]). [Deventer], Erven Moeder & Zn., 1984. Cahiersteek met stofomslag. (16) p. Gedrukt in een oplage van 75 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Pastiche, geen roofdruk! Uit de Verantwoording: “‘Zinkend Schip’ bevat vier gedichten, waarvan, door de onmiskenbaar Reviaanse stijl, moet worden aangenomen dat de auteur Gerard Reve is”. De linosnede (van een zinkend schip) is los bijgevoegd.

44. [RIJNDERS, Gerhard] Als de oorlog woedt. Wat men ziet, wat men hoort, wat men zegt, wat men denkt. Liberta-serie no. 9. Zandvoort, Bibliotheek voor ontspanning en ontwikkeling, [1941]. Geniet. 32 p. incl. omslag. 1e druk. Goedkoop papier verrbruind. Iemand schreef ‘1940’ op de voorkant (maar uit de inhoud van deze brochure blijkt dat deze verscheen kort na Musserts rede op 1 mei 1941. Met inlegvelletje waarop contribuanten worden genoemd.
€ 35
* Illegaal drukwerkje van voorheen de Roode Bibliotheek van Gerhard Rijnders over de NSB en over de bezetters van Nederland.

45. SCHIPPERS (inl.), K. Het papieren vliegtuigjes boek. Papieren vliegtuigjes aan de hemel: bommenwerpers, straaljagers, helikopters en raketten. Amsterdam, Bert Bakker, (1973). Garenloos. (74) p. Rijk geïllustreerd. 1e druk. Paar vlekjes, stempel van Kluwer op Franse titel.
Verkocht
* Met op pagina 5 tot en met 21 de forse inleiding door K. Schippers, de rest van het boek bestaat uit tientallen vouwvoorbeelden van papieren vliegtuigjes.

46. SNOEK, Paul Tussen vel en vlees. (Met 5 tekeningen van de auteur).
Gent, [eigen beheer], 1956. Geniet met omslag. (28) p. Omslagontwerp en 5 tekeningen door de auteur. Gedrukt in rood en zwart in de Stedelijke Jongensvakschool te Gent in een oplage 200 genummerde exemplaren. 1e druk. Paar minimale vlekjes op de voorzijde van het omslag, maar een opvallend mooi exemplaar.
€ 90

47. (STEIN, J. von) ‘Mevrouw!’ Handbeschreven briefkaart met afbeelding van de Rotterdamsche Lloyd, naar J. von Stein. Briefkaart aan H. van Dantzig te Den Haag, afgestempeld in Batavia, 7 juli 1936, aan de achterkant dicht beschreven door Jaap van der Hoek in Port Said, 6/7 ’36. Met een driehoekige postzegel van 6 cent naar ontwerp van Pyke Koch. Vrij goed leesbaar. In het midden gevouwen.
€ 45
* Elegant ontwerp van Von Stein (1896-1965), een wit schip achter palmen met ‘Java Sumatra’ eronder. De brief is met frisse woede geschreven door een militair paardenarts 1e klasse in het KNIL, Jacob van der Hoek (44), twee weken na zijn scheiding van H.H.F. (Helena) van Dantzig (41). Het gaat over alimentatie-afspraken: Van der Hoek betaalt voor hun jeugdige kinderen (Ina en Agnes) en Van Dantzig zou maandelijks 20 gulden betalen aan zijn ouders, maar zij marchandeert.
Dit is een klein document dat grote brokken geschiedenis herbergt: Helena van Dantzig was het enige kind van de Haagse couranten- en boekenuitgever E.L.E. van Dantzig (1857-1931), een geliefd, sociaal voelend man. Van Dantzig was (hoe je daar tegenwoordig ook over mag denken) de ontdekker van Israël Querido, en tevens, evenals Querido, een verwoed biljarter (zie nr. 5 van deze nieuwsbrief).

In de oorlog wist Helena van Dantzig Theresienstadt te overleven, en er is een aangrijpend getypt verslag van haar oorlogsjaren bewaard gebleven. De geleidelijk steeds wurgender greep van de nazi’s vanaf de eerste dagen van de bezetting tot aan de selectie door de beruchte Franz Fischer (een van de Drie van Breda) is er tot de navrantste details in te lezen, evenals haar verblijf in Westerbork en Theresienstadt.

48. SWARTH, Hélène, J. KNOPPERS WKzn e.a. Mozäiek. Vertellingen voor jongens en meisjes. Purmerend, J. Muusses (titelpagina) / Amsterdam, E.L.E. van Dantzig (boekband), [1889]. Linnen met opdruk in goud, zilver, zwart en een afbeelding van een kasteel in grijs. (4), 144 p. Met 6 litho’s in kleuren op aparte bladen en veel zwartwit-illustraties in de tekst. 1e druk. In opvallend goede staat. Boekhandelsmerkje van A.J. Nuss/ C.L.C. Voskuil, Reguliersbreestraat, Amsterdam.
Verkocht
* Verhalen en gedichten voor (oudere) kinderen met prachtige illustraties, waaronder een litho met een jongen op een vélocipède ofwel ‘hoge bi’ met bijbehorend gedicht (‘Wat een leven/ zoo te zweven/ als een condor in zijn vaart‘). Het verhaal van Hélène Swarth heet ‘Geertje en Louise’. Een opmerkelijk verhaal, nauwelijks voor kinderen geschikt, is ‘Hoe ik beeldhouwer werd’ van de onderwijzer J. Knoppers WKzn. Bijzonder fraaie boekband in echt eclectische stijl. Zowel op de band als op het omslag staat de trema op de Ä, niet op de I.
Uitgever E.L.E. van Dantzig zou naar Den Haag verhuizen en er onder meer het culturele weekblad De Hofstad uitgeven. Zie over hem ook het vorige nummer van deze nieuwsbrief.

49. VERKADE Verkade’s plaatjesalbums. Een en ander over het album, de plaatjes, het verzamelen, het ruilen, de verzending enz. Zaandam, Fa. Verkade & Comp., 1908. 14 x 11 cm. Geniet. 16 p. Met tekeningen (o.a. van André Vlaanderen, die ook het omslag tekende) en fotootjes. Zeer gaaf.
Verkocht
* Bijgevoegd: Uit de natuur. Overdrukje uit het Nieuws van de Dag van 18 Juni 1909. 12,5 x 8 cm. Geniet. 8 p. Recensie van De vier jaargetijden, de serie van vier plaatjesalbums met Verkadeplaatjes. Omslag iets verbleekt, verder eveneens zeer gaaf. Uiterst zeldzame, zeer vroege reclameboekjes voor Verkadeplaatjes, een tastbare herinnering aan het verleden van 1903-1940. In het eerstgenoemde boekje tonen aardige fotootjes hoe de plaatjes werden georganiseerd.

50. VONDEL, J. van De Druckkunst. Aen Balthasar Moerentorf. Den Haag, Drukkerij Levisson N.V., 1937. Karton. (20) p. Gedrukt in rood en zwart. Rug iets verkleurd.
Verkocht
* Reclameboekje van de vooraanstaande drukkerij met het bekende gedicht van Vondel, gericht aan Christoffel Plantijns achterkleinzoon Balthasar II Moretus. Trots toont drukker Levisson een rei van fraaie lettertypen! – Worldcat: alleen in de KB te Den Haag.

51. WEIJERS, Niña Meeuwtje. [Haarlem], (De Korenmaat, 2020). Linnen met stofomslag. (20) p. Drie tekeningen (twee in kleur) van Paul van der Steen. Met de hand gezet en gedrukt in een oplage van ‘ruim’ 100 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Dit is een van de 35 luxe-exemplaren die in linnen werden gebonden. Gesigneerd door de schrijfster onder het colofon. Grotesk verhaal.

Zoals altijd, en bij deze nieuwsbrief wordt u zeker beloond: klik op die plaatjes, en ze worden groot en leuk!