Nieuwsbrief 1133: Bitterkoekjes

In deze nieuwsbrief vindt u vooral veel bibliofiele uitgaven, waaronder kleine rijtjes Sub Signo Libelli, Tuinwijk Pers, diverse Bonnefantjes en de daarmee verbonden Engelse margedrukjes uit Leicester en omgeving. Maar ook geheel andere zaken die niets met bibliofilie van doen hebben, want eenheid of eenvormigheid, daar is al genoeg van op de wereld.

1. ALBERTS, A. Achter de horizon. (Nijmegen, Verzameld Werk, 1992). Ingenaaid met stofomslag. 20 p. Met de hand gezet en gedrukt door Martien Frijns in blauw en zwart een oplage van 99 exemplaren. Met drie kleurige, originele ‘druksels’ van Martien Frijns.
€ 20
* Eerste afzonderlijke, door de auteur herziene en van een nawoord voorziene druk van een verhaal uit zijn debuutbundel De Eilanden. H.c.-exemplaar.

2. ALBERTS, A. Baud en Thorbecke 1847-1851. Utrecht, A. Oosthoek’s Uitgevers-Maatschappij, 1939. 26 x 18 cm. Ingenaaid. (8), 248 p. Dissertatie met losse stellingen. 1e druk. Keurig.
Verkocht
* Alberts’ zeldzame proefschrift. De laatste stelling is actueel: ‘De methode, waarmee Savoye door de Fransche revolutielegers in 1796 is geannexeerd, vertoont een merkwaardige overeenkomst met de “aansluiting” van Oostenrijk bij Duitschland in 1938.”

3. ALBERTS, A. Een tocht naar Keureutoè. Atjeh, 1910. (Met een landkaart van Sumatra, Noordelijk gedeelte als frontispice). Oosterhesselen, De Klencke Pers, (1992). Garenloos. (2), 18 p. Gedrukt in een oplage van 24 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Aangrijpend verhaal uit 1953 over opstandelingen te Atjeh. Kwartelreeks 14.

4. ARMANDO Het gevecht. Een gedicht. (Met drie originele collages-tekeningen van de auteur). Amsterdam, Olivier Boelen, 1976. Linnen met (zeer licht geschaafd) stofomslag. 64 p. Met illustraties door de dichter. Oplage 500 exemplaren. 1e druk.
€ 275
* Bijgevoegd: drie van de acht originele illustraties uit het boek, Drie stukken karton, waarop foto’s zijn geplakt, waar de kunstenaar met dik potlood strepen op en naast heeft gezet. Het berteft de illustraties van p. 26, 42-43 en 50. Formaat 19,8 x 12,4 resp. 19,8 x 24,9 en 19,8 x 12,4 cm. Opmerkelijke uitgave, de ruige, kale gedichten met schimmige illustraties.

5. ARMANDO Twaalf (lege) enveloppen, door Armando in inkt geadresseerd aan zijn uitgever, De Bezige Bij, en aan Ernst Nagel, hoofd productie van de Bij. 1980-1997. Diverse formaten, variërend van 11 x 16 tot 31 x 47 cm.
€ 150
* Op éen na zijn alle zendingen gepost in Berlijn, de meeste enveloppen zijn aangetekend of per expresse verstuurd. Het zijn vijf gewatteerde enveloppen, drie gekartonneerde en vier eenvoudige van papier. Ooit bevatten ze tekeningen, foto’s en/of kopij voor boeken. De afzender schreef zijn naam en adres op de achterzijde of gebruikte een adresstempel of – etiketje. Curieus en tóch begerenswaardig!

6. BONNEFANT, IN DE Collectie van 5 rijmprentjes.
Anoniem: De gekken en dwazen. Rijmprent met illustratie van Rigby Graham. Jaren 80.
EIJK, Hans van: Ampersand, Ampersand (…). Bijna een ollekebolleke.
HORATIUS: ‘Sumite materiam vestris (…)’. Uit De Arte Poetica. In rood en zwart op geel papier. Met illustratie. 1980.
MOLIN, Rob: Mergelland. Met linosnede in bruin. Op blauw papier. 1980.
PITERS, Ankie: Someone’s laughing someone’s crying (…). A Keepsake for Peter Starren. Op grijs papier. 1978.
Verkocht
* Vijf ephemere uitgaafjes van Hans van Eijk, alle uit zijn beginjaren (hij begon in 1977).

7. (BONNEFANT, IN DE). SWEENEY, Matthew Ratatouille. Drawings by Rigby Graham. Ballyliffin & Leicester, Aardvark Press (= In de Bonnefant), 2007. 9,0 x 6,1 cm. Cahiersteek, origineel omslag van decoratief Japans papier. 12 p. Gedicht met 4 illustraties (in kleur gedrukt) en een uitgeversvignet.
Verkocht
* Waarschijnlijk gedrukt in 36 exemplaren. Mooie mini-uitgave uit de serie Aardvark Apocrypha: “This poem is set in 6pt Cochin by OsKar & Millicent Millipede using a magnifying glass & tweezers”.

8. BOUTENS, P.C. Drie gedichten van P.C. Boutens met hun vertalingen in het Engelsch door Sir Herbert Grierson. (Met handgeschreven nieuwjaarswens van de dichter). Haarlem, Enschedé, 1938. Ingenaaid. Niet afgesneden. Gedrukt in rood en zwart op fraai handgeschept velijnpapier.
Verkocht
* Met handgeschreven inscriptie van de auteur op het voorste schutblad: ‘Gelukkig Nieuwjaar/ P.C.B.’. Beeldschoon boekje met zijn omslag van blauw sterretjespapier en zilver-blauwe titel daarop. Kerstgeschenk.

9. (BOUTENS, P.C.). GRIERSON, H.J.C. The Flute. With other Translations and a Poem by H.J.C. Grierson. (Warlingham, The Samson Press), 1931. Halflinnen met geïllustreerde platten en titeletiketje op de rug. (4), 40 p. Met de hand gezet uit de Caslon Old Face en gedrukt door Joan Mary Shelmerdine en Flora Grierson op zwaar, handgeschept papier in een oplage van 120 exemplaren.
€ 75
* De bibliofiele drukkerij Samson Press bestond van 1930-1967, een van de weinige die gerund werd door vrouwen. Dit mooie boek bevat naast een oorspronkelijk gedicht van H.J.C. Grierson ook door hem in het Engels vertaalde gedichten van J.M. de Héredia, P.C. Hooft, Joost van den Vondel en drie vertaalde gedichten van P.C. Boutens: ‘The House of Dreams’, ‘Love’s Hour’ en ‘The Morning Nightingale’. Rijkse 4.3.

10. BUDDINGH’, C. Ballade van de oud-H.B.S.ers. (En:) Gaat naar de kaart… p. 190 resp. 193 in ‘De Dordtse H.B.S. 1865-1840. Gedenkboek uitgegeven ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan der Gemeentelijke Hogere Burgerschool te Dordrecht. Dordrecht 1940. Linnen. 216 p. Rijk geïlustreerd. Net exemplaar.
Verkocht
* Twee gedichten van C. Buddingh’ (nog zonder apostrof!), ‘leerling 1930′. Ook met een schooltijdherinnering door Jef Last. Talloze foto’s van schoolklassen bij allerlei activiteiten.

11. CAMPERT, Remco Wie doet de koningin. Amsterdam, De Bezige Bij, 1984. Garenloos. 152 p. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven opdracht van de auteur: ‘Voor Ernst [Nagel], met de gewoonlijke dank/ voor de gewoonlijke uitstekende/ verzorging/ Remco./ A’dam 8-3-1984’. Ernst Nagel was jarenlang hoofd productie bij De Bezige Bij.

12. CLAUS, Hugo Het verdriet van België. (Voorpublicatie). [Amsterdam], De Bezige Bij, [1983]. Geniet met stofomslag. 16 p. 1e druk.
€ 20
* Voorpublicatie uit Het verdriet van België, vóór het verschijnen van de uiteindelijke roman (in maart 1980) verspreid onder boekhandelaren. Wildemeersch 135.

13. COUPERUS, Louis Endymion. (Met een verantwoording door Marijke Stapert-Eggen. Met aparte bijlage waarin zeven reprodukties van etsen van Peter Yvon de Vries). (Amsterdam, Mart Spruijt, 1976). Ingenaaid. (4), 60 p. 1e druk.
Verkocht
* Bijgevoegd: Het originele, met Couperusmotieven bedrukte verpakkingsmateriaal van calqueerpapier.

14. (DAISNE, Johan). Hans LEIP Lili Marleen. Houten, Green Escape Press, 2002. Cahiersteek. (12) p. Met de hand gezet en gedrukt in blauw en zwart in een oplage van 35 exemplaren.
Verkocht
* Deze vertaling door Daisne komt uit diens roman Hoe schoon was mijn school (1961) en werd voor het eerst afzonderlijk gedrukt in de maand dat de vertaler 90 jaar zou zijn geworden. Fijn uitgaafje.

15. DECORTE, Bert Kortom. (Brugge), Orion/ Desclée de Brouwer, (1971). Linnen met stofomslag. 192 p. Geïllustreerd. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met gesigneerde opdracht aan de oudste zoon van Willem Elsschot: ‘Aan Walter De Ridder/ omwille van onze/ vriendschap en uit be-/ wondering voor de ge-/ schriften van Willem/ Elsschot, zijn vader,/ en aan Walters vrouw/ om haarszelfswil./ Brussel, 30 nov. ’71/ (sign.)’.

16. DEEL, Tom van, en Johan BREUKER Tinspo. [Den Haag], (Althaea Pers, 2018). Twaalf katoenen placemats in overslagkarton, in envelopmap. 31,5 x 43 cm. Vervaardigd in een oplage van slechts 30 genummerde en door beide kunstenaars gesigneerde exemplaren.
€ 160
* ‘In 2016 toonde de auteur Tom van Deel in het atelier van de beeldend kunstenaar Neel Korteweg in Amsterdam een selectie van correspondentiekaarten die hij door de jaren tijdens zijn ochtendontbijt had voorzien van tekeningen. Hij gebruikte daarvoor een scala aan motieven en materialen. Johan Breuker maakte samen met de tekenaar een keuze uit de duizenden kaarten. Van deze keuze zijn 10 collages gemaakt, waarbij de tekeningen zijn voorzien van toelichtingen met imaginaire tekstkaarten naar ontwerpen van Johan Breuker. De collages zijn tesamen met een in dezelfde stijl ontworpen titel- en colofonblad afgedrukt op katoenen placemats. Deze placemats, afkomstig uit Pakistan, zijn geleverd door de firma Lobbes te Ede. Het drukwerk is filmfoliedruk en uitgevoerd door Printhuis te Haarlem. De envelopmappen zijn geleverd door Ribblebox te Weesp. De betiteling op het beschermfoedraal en de envelopmap is een contourgesneden, transparante vinylsticker naar een ontwerp van Johan Breuker en vervaardigd door Maria Kramer te Wijk bij Duurstede.’ (website De Althaea Pers). Een omvangrijke en bewerkelijke uitgave. Althaea 257.

17. DIJKSTRA, Johan / DOSTOJEWSKY, Fjodor M. Uit De Zachtmoedige. Eén voorstelling, twee houtsneden. Groningen, De Vier Seizoenen, 1996. Cahiersteek. In feite een in omslag genaaide leporello van 8 bladzijden. Gezet uit de Hollandse Mediaeval en gedrukt in rood en zwart in een genummerde, maar onbekende oplage (125?). De houtsneden zijn van de blokken gedrukt op de naar binnen geklapte bladen. Zeer frisse uitgave.
€ 25
* In de nalatenschap van Johan Dijkstra bevinden zich twee nagenoeg identieke houtsneden, die voor De zachtmoedige (1929, herdrukt in 1930 en 1951) bestemd waren. Deze zijn hier tegenover elkaar van de originele blokken afgedrukt.

18. (DRUKWERK IN DE MARGE) Nederlands-Hongaarse Biljetletterproef. (Met een inleiding door Mathieu Lommen). Debrecen/ Amsterdam, 2009. 46 x 33 x 4,5 cm. Kartonnen map met drukknoopsluiting. Bevat bijdragen van 47 Nederlandse en Hongaarse margedrukkers. Oplage 55 exemplaren (waarvan slechts zeven voor de verkoop).
Verkocht
* Reusachtig project vol expressiviteit. Uit het juryrapport van Mooi Marginaal 2008-2009: ‘In een oplage van 55 exemplaren maakten 47 drukkers twee druksels op A3 formaat. Iedere drukker kreeg een letter, cijfer, of teken toegewezen. De opdracht was uitsluitend biljetletters te gebruiken, van minimaal 3 cicero tot zo groot als beschikbaar. Het grootste corps was 132 cicero. Op het eerste vel moest alleen de toegewezen letter worden gebruikt, het tweede was voor vrije grafiek. Het Nederlands-Hongaarse project trok 35 Nederlandse deelnemers en 12 Hongaarse. Het resultaat is een letterproef van het letterbezit van de drukkers, hetgeen indrukwekkend is. Elke bijdrage is anders en verrassend, van ingetogen zwart-wit grijs tot zeer kleurrijk. Het drukplezier komt je door de hele map tegemoet.
De creatieve mogelijkheden van het drukformaat van A3 tot A0 zijn ook volledig benut. Zo heeft Harmke Nijhof het cijfer 9 heel origineel gebruikt in een leporello met 4 vellen A3 aan elkaar genaaid, Ben Joosten de letter M in een 132 cicero letter op een vel van 55 bij 70 cm gevouwen in een map met daarop XXL. Er is een blad met drukkershandjes, met punten en komma’s en er is geen enkel teken vergeten. De map laat voorbeeldig zien hoeveel plezier en lol je kunt hebben met drukken. Drukkersregels gelden niet voor zo’n ontzettend leuk project. We mogen hopen dat er nog een keer een initiatief komt zoals dit’.
Bevat bijdragen van onder meer de Avalon Pers, Pastei, LJC-Pers, Lojen Deur Pers, Statenhofpers, Eikeldoorpers, Houtpers en de Uitvreter.
Projecten DIDM G-14.

19. ELSSCHOT, Willem Lijmen. I. Lijmen. II. Het been. Verbeterde tekst. Met houtsneden van Henri van Straten. Brussel/ Amsterdam, Manteau/ Van Kampen, [1944?]. Halflinnen met stofomslag. 224 p. [3e gezamenlijke druk?]. Vocht op rug en langs de bovenrand van het stofomslag en langs de bovenrand van de platten.
Verkocht
* Exemplaar met een handgeschreven opdracht van de auteur op het voorste schutblad: ‘Aan mijn vriend/ Willem Baekelmans/ 20 Sept. 1945/ De schrijver/ A.DeRidder/ (W.E.)’. Over Willem Baekelmans kunnen we niet veel vinden; In 1917 publiceerde hij Het cijfer zeven bij Gust Janssens (die een jaar eerder het debuut van Paul van Ostaijen had uitgebracht) en in 1924 Ons volk tegen den Duitsch, 1914-1918 bij Opdebeek. Of hij familie is van Lode Baekelmans kon ik niet achterhalen, al bewaart het Letterenhuis een brief van Lode Baekelmans aan Willem Baekelmans en vice versa.
Met op de flappen van het omslag persstemmen uit Haagsche Post, Het Hollands Weekblad, Vooruit, De Courant en Nieuwe Rotterdamsche Courant (van S. Vestdijk). Schuhmacher D/E3d.

20. FAVEREY, Hans Doorboord. Amsterdam, (J. Meijer), 1985. Linnen met stofomslag. (4), 28 p. Met de hand gezet uit de Baskerville en gedrukt op Zerkall-Bütten in een oplage van 50 exemplaren.
€ 100
* Hermetische poëzie in subtiele typografie.

21. GRAHAM, Rigby Hore Abbey, Cashel. Coalville, Leicestershire, Saint Bernard Press, [1974?]. Liggend formaat 17 x 22 cm. Cahiersteek. 4 p. Gedrukt in 200 genummerde exemplaren (dit is nr. 8). 1e druk. Vage kreukjes.
Verkocht
* Twee sfeervolle tekeningen van deze in 1541 verlaten ruïne met uitvoerige tekst van illustrator Graham. Kerstwens. Deel 5 van een serie van 6 monografieën over Ierse kloosterruïnes.

22. GRAHAM, Rigby Iniscealtra. Coalville, Leicestershire, Saint Bernard Press, [1974?]. Liggend formaat 17 x 22 cm. Cahiersteek. 4 p. Gedrukt in 300 genummerde exemplaren (dit is nr. 66). 1e druk. Het magenta papier van het binnenwerk heeft afgegeven op de binnenkant van het omslag (maar niet aan de buitenkant). Kreukje aan de rug.
Verkocht
* Tekening van een kloosterruïne die oogt als een expressionistische fabriek, met uitvoerige tekst van de illustrator. Kerstwens. Deel 4 van een serie van 6 monografieën over Ierse kloosterruïnes.

23. GRAHAM, Rigby Kilmacduagh Abbey, County Galway, Ireland. Coalville, Leicestershire, Saint Bernard Press, [1974?]. Liggend formaat 17 x 22 cm. Cahiersteek. 4 p. Gedrukt in 300 genummerde exemplaren (dit is nr. 3). 1e druk. Gaaf en fris.
Verkocht
* Tekeningen van een kloosterruïne gedomineerd door een puntige toren, met uitvoerige tekst van illustrator Graham, die hier behoorlijk in een expressionistische stemming was. Kerstwens. Deel 2 van een serie van 6 monografieën over Ierse kloosterruïnes.

24. GRAHAM, Rigby Kilmalkedar, Dingle, Co. Kerry. Coalville, Leicestershire, Saint Bernard Press, [1974?]. Liggend formaat 17 x 22 cm. Cahiersteek. 4 p. Gedrukt in 300 genummerde exemplaren (dit is nr. 15). 1e druk. Gaaf en fris.
Verkocht
* Twee sfeervolle tekeningen van een klooster, gesticht in 636, met uitvoerige tekst van illustrator Graham. Kerstwens. Deel 3 van een serie van 6 monografieën over Ierse kloosterruïnes. Alle tekeningen in de serie zijn gedateerd in augustus 1974, maar in welk jaar de boekjes gepubliceerd werden is niet duidelijk.

25. KARIKATUREN Map met ca. 140 krantenknipsels. Grote en kleine krantenknipsels met karikatuurportretjes en spotprenten uit Nederlandse kranten, daterend uit ongeveer 1930. Verzameld door Kees Lekkerkerker (die toen twintig was) en door hem zorgvuldig uitgeknipt en gedateerd. De meeste van 1929-1932, maar ook enkele uit 1950.
Verkocht
* Vooral politieke portretjes, veel staatshoofden uit de tijd van de Volkenbond-bijeenkomsten in Genève (door Imre Kelen / Alajos Dezsö of Derso) e.d. Maar ook heel mooie grote tekeningen van b.v. Wam Heskes en Jantje (=Felix Hess), de laatste over Sinterklaas. (Wie herkent de politici in deze krantenknipsels? Oplossingen onderaan deze nieuwsbrief)

26. KUNSTVERVALSING Map met ca. 120 krantenknipsels. Grote en kleine (en minuscule) krantenknipsels over de vervalsingen en de processen rond Han van Meegeren (1946-1951), met enkele voorafgaande knipsels over kunstvervalsing uit de oorlogsjaren). Verzameld door Kees Lekkerkerker (1910-2006) en door hem zorgvuldig uitgeknipt en gedateerd.
€ 65
* Alle in het Nederlands, maar ook uitgebreid over het Belgische staartje van de Van Meegeren-zaak met Cooremans en Decoen.

27. (RECEPT OM ELFJES TE KUNNEN ZIEN) A 1600 dated Receipt from the Ashmolean Museum Oxford / To Enable One to See the Fairies. [Llandogo], The Old Stile Press, 1985. Vouwblad van bij de Old Stile Press zelf geschept papier (zie het watermerk), op alle vier bladzijden bedrukt. Gedrukt in 60 exemplaren.
Verkocht
* Gebaseerd op sallet-olie, met daarin verwerkt een aantal bloemen (geoogst naar het oosten) en kruiden (geoogst bij een heuvel waar de elfen voorkomen). Een sallet is een type strijdhelm.

28. REVE, Gerard, en Ernst Jan ENGELS Een Jongen. Twee originele etsen. Beeldformaat 31,9 x 24,7 resp. 31,5 x 24,8 cm. Naast elkaar gedrukt op één groot blad. Rechtsonder genummerd ‘5/8’ en ‘Een Jongen eigen druk’. Rechtsonder gesigneerd en gedateerd ’14-12-1974 Ernstjan Engels’. Onder passepartout (vochtvlek aan rechterrand passepartout, niet op de ets of het papier van de ets). De ets is met sellotape aan het passepartout bevestigd, een passepartout dat indertijd nog door Engels is gemaakt, getuige zijn naam, adres en telefoonnummer op de achterzijde. (De foto hier rechts is helaas niet erg accuraat).
Verkocht
* De rechterprent is door Reve zelf geëtst en afgedrukt in zwart. Het is het 16-regelige gedicht ‘Een Jongen’, door Reve in spiegelbeeld in de plaat geëtst en door hem in de plaat gesigneerd. Het is bekend dat Reve uitstekend in spiegelbeeld kon schrijven. De linkerets is van de hand van Ernst Jan Engels, met wie Reve een ietwat moeilijke verhouding had (zie de biografie van Reve door Nop Maas, deel 2!) en stelt een jongen voor die losjes tegen een lantaarnpaal leunt, afgedrukt in donkerblauw. Het gedicht is afkomstig uit Het zingend hart (1973).
In 1997 werd er uit de collectie van Joop Schafthuizen een exemplaar van alleen de ets met de tekst van Reve geveild in Haarlem (met de aantekening ‘gedrukt in een oplage van 5 exemplaren’, maar de combinatie met de ets van Engels op één blad papier is bij ons beste weten maar Eén Keer Eerder Vertoond, namelijk door ons antiquariaat in 2019. Dat exemplaar, raadselachtig genoeg genummerd ‘3/12’, was afkomstig van Johan Polak, later van diens aangenomen zoon Rik van Dam, het exemplaar dat wij nu aanbieden werd door de vorige eigenaar ongeveer 45 jaar geleden gekocht bij een antiquariaat in de Oudemanhuispoort in Amsterdam. Hij is er in de jaren tachtig mee naar Joop Schafthuizen in Schiedam gegaan, die het graag wilde kopen omdat hij de combinatie van de originele ets van Reve met de ets van Engels niet kende, maar zij kwamen er indertijd financieel niet uit. Wij wel, en daarom kunnen wij u deze bijzondere combinatie momenteel aanbieden. Dit is een eigen uitgave van Gerard Reve, die niet in de bibliografieën voorkomt!

29. ROGERS, Bruce ‘Printing is fundamentally…’. Amsterdam, Dynamo Press, 1982. 32,5 x 24,8 cm. Planodruk. Met de hand gedrukt in 150 exemplaren op Johannot. Horizontale vouw.
Verkocht
* Zeer fraai vormgegeven door de margedrukker, Thomas Gravemaker. (De afbeelding is een uitsnede, het blad past niet op de scanner). Andere items die met Bruce Rogers van doen hebben vindt u onder nr. 44 van deze nieuwsbrief en op onze typografie-pagina, waar allerlei boeken zijn opgenomen die recent in nieuwsbrieven hebben gestaan.

30. (ROOS, S.H. de). JEFFERIES, Richard Summer in the woods. With four drawings by S.H. de ROOS. (Romeins genummerd en gesigneerd). Amsterdam, (Lettergieterij ‘Amsterdam’), 1947. Ingenaaid. VIII, 36 p. Gedrukt in bruin en zwart in 750 genummerde exemplaren. Engelstalig. Met door S.H. de Roos gesigneerde Nederlandstalige aanbiedingsbrief van de uitgever, met het vignet van S.H. de Roos, een symbolische roos in bruin gedrukt. 1e druk. Omslag iets versleten en op de rug verbruind.
€ 65
* Dit is een van de 50 Romeins genummerde exemplaren die bestemd waren voor het feestvarken, mooi door hemzelf ‘XX’ genummerd in het colofon. Eerste toepassing van de letters De Roos Roman en De Roos Italic. Uitgegeven ter gelegenheid van de 70e verjaardag van De Roos, die zich na zijn pensionering met overgave wijdde aan zijn grote liefhebberij, tekenen.

31. SCHOLTEN, Jaap Mercedes. Een wintervertelling. Amsterdam / Boedapest, Bandini, (2001). Geniet. (16) p. Gedrukt in een oplage van 376 genummerde of gealfabetiseerde en gesigneerde exemplaren. Vormgeving Martijn Kempe. 1e druk.
Verkocht
* Kort, maar dramatisch verhaal.

32. (STICHTING DE ROOS). BOON (samenst.), Ton den Taal van het jaar nul. Kroniek van het Nederlands in 2000. (Tot en met:) Taal van het jaar vijf. Kroniek van het Nederlands in 2005. Utrecht-Antwerpen, (Van Dale lexicografie, 2001-2005). Linnen. Zes delen. 124; 124; 124; 124; 124; 120 p.
€ 20
* ‘Met dit boekje, gemaakt in samenwerking met Van Dale lexicografie bv, wenst het bestuur van Stichting De Roos leden en relaties een voorspoedig 2001 (-2006) met veel mooie nieuwe woorden toe.’

SUB SIGNO LIBELLI – Een kleine keur uit onze grote voorraad

33. (SUB SIGBNO LIBELLI). REYM, Karel E. van (ps. van E.B. de BRUYN) Bain vapeur. (Sub Signo Libelli), 1980. Ingenaaid met omslag. (2), 18 p. Met de hand gezet en gedrukt in grijs, oranjerood en zwart in een oplage van 75 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 25
* Ondeugende homo-erotische versjes van de veelal aan zuidelijke kusten wonende De Bruyn (1905-1999), geschreven tussen 1928 en 1937, hier voor het eerst (en het laatst) gepubliceerd in een bibliofiele uitgave. Breugelmans 59.

34. (SUB SIGNO LIBELLI). DULLAERT, Heiman Sonnetten. (Sub Signo Libelli, 1977). Ingenaaid met (blauw) omslag. 20 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in goud, blauw en zwart op Kanzlei-Bütten in een oplage van 62 genummerde exemplaren.
€ 60
* Eén van de 30 exemplaren op Kanzlei-Bütten. Titel en initialen van Leo Mulder: de twee sierlijke initialen in het eerste vers zijn innig verstrengeld (afbeelding onder nr. 35). Een prachtig werkje uit de vroege drukkersjaren van Kleis, dat getuigt van grote perfectie – een van de eerste boeken die gedrukt werden op zijn nieuwe Diamant-trapdegelpers. Breugelmans 33.

35. (SUB SIGNO LIBELLI). DULLAERT, Heiman Sonnetten. (1/12 luxe-exemplaren). (Sub Signo Libelli, 1977). Ingenaaid met (blauw) omslag. (2), 22 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Ger Kleis in goud, blauw en zwart in een oplage van 62 genummerde exemplaren. Titel en initialen van Leo Mulder (in goud en groenblauw). Met toebehorende bijbelcitaten in de Romanée cursief. In uitstekende conditie.
Verkocht
* Eén van de twaalf geletterde luxe-exemplaren op Michel Angelo Roma van Fabriano. Dit is nummer B: het exemplaar van Theun de Vries met zijn handgeschreven initialen ‘ThdeV/ 1978’ op de eerste blanco bladzijde. Theun de Vries had over Heiman Dullaert geschreven in zijn roman Rembrandt uit 1931. Uit het logboek van Ger Kleis: ‘Eerste boek in de Romanée. Het Michel Angelo Roma-papier van Fabriano met een washandje bevochtigd, want de theorie daarover had ik nog niet goed bestudeerd’. Een prachtig werkje uit de vroege drukkersjaren van Kleis, dat getuigt van grote perfectie – een van de eerste boeken die gedrukt werden op zijn nieuwe Diamant-trapdegelpers. Breugelmans 33.

36. (SUB SIGNO LIBELLI). (KLEIS (nawoord), Ger) Over het drukken met bladgoud. Sub Signo Libelli, 1982. Losbladig in omslag. (12) p. Met een in blauw en goud gedrukte illustratie. Met de hand gezet uit de Spectrum en gedrukt in een oplage van 70 exemplaren, waarvan er 45 bestemd waren voor de gezamenlijke uitgave van Drukkers in de Marge 1982.
Verkocht
* Exemplaar met uitgebreide, handgeschreven, mysterieuze, achtregelige opdracht van de drukker aan Jan Erik Bouman onder het colofon. ‘Deze afwijkende vorm voor J.E.B.’ Waaruit de afwijking bestaat is ons niet duidelijk.
Deze uitgave bevat een tekst over het drukken met bladgoud uit het handboek Van leerling tot drukker door D. Schuitmaker en L. Ronner. Projecten DIDM B-1. Zonder opdracht leverbaar voor € 45. Breugelmans 89.

37. (SUB SIGNO LIBELLI). OGRINC, Will Rosa rubea. (Met een typografische illustratie van de drukker in rood, donkerrood en goud). Sub Signo Libelli, 1982. Vouwblad in omslag. Gedrukt ‘op onderscheidene soorten handgeschept papier’ in een oplage van 30 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Hermetisch, erotisch gedicht. Breugelmans 88.

TUINWIJK PERS

38. (TUINWIJK). HARTZ, S.L. Handgeschreven brief aan ‘Zeer geachte heer Hindriks’. Op papier met voorgedrukte naam en adres, ongetwijfeld naar ontwerp van Hartz zelf. 10 regels, met vulpen beschreven. Gedateerd ’19 Oct. 1955/ Haarlem’. Wat gekreukt en gevlekt.
€ 40
* ‘Voordat ik mij naar Helsinki ga begeven, zo dicht bij de Russen dus, wil ik U nog even bedanken (…) voor het lenen van Historische Avonden’. Het betreft hier vermoedelijk een artikel van C.H. van Fenema, ‘Hollandsche houtgraveurs in de 19e eeuw’, in Historische avonden, Derde bundel geschiedkundige opstellen (Groningen, 1916), p. 163-180. Kennelijk ging Hartz de maand november doorbrengen in Finland, voor werk of vakantie, want ‘Na Sinterklaas ben ik weer terug’. Hij eindigt met ‘Hartelijke groeten’.
S.L. Hartz (1912-1995) was langdurig in dienst bij drukkerij Enschedé. Als kundig graveur en getalenteerd kunstenaar was hij verantwoordelijk voor de vormgeving van vele bankbiljetten, postzegels en boeken. Hij was assistent en later de opvolger van Jan van Krimpen. Hieronder (nrs. 39-46) vindt u een aantal boeken van zijn privé-drukpers, de Tuinwijk Pers, genoemd naar de buurt waar hij woonde.

39. (TUINWIJK PERS) Haarlem in hout. Eenentwintig houtgravures van Haarlem en omgeving omstreeks het jaar 1909. [Haarlem], De Tuinwijkpers, 1971. 19,5 x 17 cm. Drieëntwintig plano’s in mapje. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in rood en zwart in een oplage van 60 genummerde exemplaren.
€ 45
* Deze houtgravures werden gebruikt als primitief reproduktiemiddel voor foto’s. De blokken werden opgeduikeld uit het Enschedé-archief en opnieuw afgedrukt voor deze uitgave. Nr. 9 van de zestig, door Hartz gedateerd ’11 November 1972′.

40. TUINWIJK PERS The Sixth of the ‘Cent Nouvelles Nouvelles’. Introduced and translated by The Honorable William Royall TYLER, US Ambassador to The Netherlands, 1965-1969. Boston, Club of Odd Volumes, 1970. Soepel imitatieperkament (een verraderlijk goede imitatie!). Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door De Tuinwijkpers in rood en zwart op Japans papier in een oplage van 200 genummerde exemplaren. Met twee kopergravures op postzegelformaat, gedrukt in roodbruin (met herkenbaar zicht op ‘s-Gravenhage) en groen.
€ 45
* Ongenummerd exemplaar. Dit is de zesde van de Novellen die geschreven werden voor Philips de Goede, hertog van Bourgondië, tussen 1464 en 1467: een visser uit Scheveningen krijgt in dronkenschap zin om naar de hemel op te rijzen. Dit door Sem Hartz met grote deskundigheid vervaardigde bibliofiele boekje is prachtig.

41. (TUINWIJK PERS). (DEYSSEL, Lodewijk van). Godfried BOMANS e.a. Portret van Thijm. Haarlem, De Tuinwijkpers, 1968. Ingenaaid. (4), 16 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in blauw, rood en zwart in een oplage van 90 genummerde exemplaren. Met een originele kopergravure (zeer fraai, erotisch ex libris voor Van Deyssel) door S.L. HARTZ. 1e druk.
€ 100
* Ongenummerd exemplaar met inliggend erratum betreffende de oplage: er waren veel minder exemplaren gelukt dan de 90 die in het colofon waren aangegeven. Curieus genoeg ligt er een losse, extra titelpagina bij in.

Het boek bevat teksten van Godfried Bomans, Mari Andriessen en Kees Verwey (eerder verschenen in het Haarlems Dagblad) en een bijdrage van Sem Hartz over zijn in 1935 spontaan gemaakte (ietwat te erotische) exlibris voor Van Deyssel, gevolgd door de reactie van Van Deyssel.

42. (TUINWIJK PERS). [FLAUBERT, Gustave] La résignation est la pire des vertus. Haarlem, Tuinwijk Pers, 1966. Plano, eenzijdig bedrukt. Gedrukt in slechts 10 exemplaren op een vel Ossekop van Van Gelder. Enkele vage vouwtjes.
€ 100
* Beeldschoon zetwerk van Sem Hartz met verschillende Van Krimpen-letters plus het beeldmerk van De Tuinwijkpers in rood.

43. (TUINWIJK PERS). RIJDES, B. Bitterkoekjes. Haarlem, De Tuinwijkpers, 1968. Miniboekje: 7,5 x 5,3 mm. Cahiersteek met stofomslag. (36) p. Met de hand gezet uit de Cancellaresca Bastarda (10-punts) en, ‘op japans papier, gedrukt op een honderd jaar oude handpers in 48 [genummerde] exemplaren’. 1e druk. Klein deukje in voorkant.
Verkocht
* ‘De burger leeft voort, de kunstenaar verder’. Aforismen. Mooi mini-boekje, waarin de notoir kattige drukker Sem Hartz de auteur aan het eind humoristisch in de hoek zet: ‘H.H. Erkende Uitgevers zagen – terecht – geen brood in dit bundeltje aforismen. Ook wij van de Tuinwijkpers zien er niet veel in: de 10-punts Cancelleresca Bastarda vergt een scherpe blik. Rijdes trooste zich met één van zijn eigen spreuken: ‘Een parel blijft een parel, ook als de zwijnen hem niet lusten.’

44. (TUINWIJK PERS). ROGERS, Bruce Four Unpublished Letters by Bruce Rogers to S.H. de Roos. (Haarlem, Tuinwijk Pers, 1975. Miniboekje: 10,5 x 7,0 cm. Ingenaaid. Omslag met een grote R en kapitalen BR / DR in rood, daartussen de schrijver en titel in zwart. (28) p. Gezet uit de Cancelleresca Bastarda en de Romulus op grijs geschept papier in een oplage van 25 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Dit exemplaar heeft een gecalligrafeerde opdracht van Sem Hartz, de drukker van de Tuinwijk Pers, aan de grote boekenverzamelaar Bob Nijkerk: ‘Voor BN, not a perfect copy, / maar wel met de beste wensen Januari 1978 SH’. Het eerste deel is geschreven in blauwe inkt, het tweede deel van de opdracht in potlood. Daarboven zette Nijkerks zoon Karel zijn kenmerkende paraaf ‘K’.
Wat er niet perfect is aan dit boekje zou de met de hand getekende initiaal kunnen zijn, de D waarmee de tekst van Dreyfus begint – die is mislukt, een beetje bibberig. Verder is het een beeldschoon werk, prachtig gezet, en met een liefderijke, persoonlijke pagina van Hartz over De Roos (die Hartz in zijn laatste jaren regelmatig zag), gevolgd door een inleiding over Rogers van John Dreyfus. De mooie en veelzeggende brieven van de grote Amerikaanse typograaf en letterontwerper (1870-1957) dateren uit 1908-1910.

45. (TUINWIJK PERS). ROLAND HOLST, A. Een kwatrijn Alexander Stols ter ere bij zijn zeventigste verjaardag, 28 januari 1970. Haarlem, [Tuinwijk Pers], 1970. Oblong 12 x 16 cm. Dubbel vouwblad van geschept papier en dito enveloppe. Met illustratie in blauw.
€ 45
* ‘Wie was als uitgever zoo groot en schrander,/ zoozeer een Vos en tevens een Iskander?’ Epigram op de jarige Stols door Roland Holst. ‘Door enkele vrienden gedrukt op de handpers’.

46. TUINWIJK PERS Rood als sirih je mond. Buginese liefdespoëzie. Haarlem, De Tuinwijkpers, 1970. Miniboekje: 4,8 x 7,6 cm. Ingenaaid. (20) p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in rood en zwart door S.L. Hartz op zijn eigen handpers in een oplage van 48 exemplaren.
€ 40
* ‘Zal ik je eens vertellen/ waarom ik jou nam tot bruid?/ Je bent lang niet zo mooi als die ander/ maar jouw vuur zit vlak onder je huid!’ Dertien gedichten, in het Nederlands vertaald door Netty van Kempen.

47. VERKRUISSEN, Hester Twee flessen wijn met door Hester Verkruissen gedrukte etiketten. Eén fles rood met bruinrood etiket en éen fles wit met groen etiket. In houten kist.
€ 150
* ‘Chateau Marquise. Appellation Meulenhoff 1988 controlée. Importé pour Charlotte Mutsaers par Hester Verkruissen, typographe à Groningue’.
Ongetwijfeld gedrukt ter gelegenheid van het verschijnen van de roman ‘De markiezin’ van Charlotte Mutsaers in 1988, maar we kunnen niets over deze door Hester Verkruissen gedrukte etiketten vinden. De wijn zelf is inmiddels ongetwijfeld ondrinkbaar. Niet in de KB. Niet in Worldcat.

48. WALSCHAP, Gerard Trouwen. Brussel/ Rotterdam, Manteau/ Nijgh & Van Ditmar, 1942. Halflinnen. 154 p. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met gesigneerde opdracht: ‘Aan Mijnheer en Mevrouw/ d’Ursin – De Deken/ vriendelijke hulde/ Gerard Walschap/ 12 Feb. ’44’.

49. WOLKERS, Jan De doodshoofdvlinder. Amsterdam, De Bezige Bij, 1979. Garenloos. 256 p. 1e druk.
Verkocht
* Met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur: ‘Voor/ Ernst en Liesbeth/ Nagel/ in/ oprechte/ in vriendschap/ van/ Jan Wolkers/ 15 november 1979’. Ernst Nagel was jarenlang hoofd produktie bij uitgeverij De Bezige Bij. De opdracht is uit de maand van verschijnen in zijn eerste boek dat bij De Bezige Bij werd uitgegeven.

50. WOLKERS, Jan Wintervitrines. Amsterdam, De Bezige Bij, 2003. Karton met stofomslag. 64 p. 1e druk.
Verkocht
* Met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur: ‘Voor/ Ernst en Liesbeth [Nagel]/ in vriendschap,/ Jan Wolkers/ 28 november 2003’. Ernst Nagel was jarenlang hoofd produktie bij uitgeverij De Bezige Bij.