Nieuwsbrief 1141: Literarte

Bibliofiel genootschap Literarte werd in 1994 opgericht door Jo Smet te Leuven. Van 1994-2018 verscheen er ieder jaar een bijzondere uitgave, een oorspronkelijke tekst in samenwerking met een kunstenaar in een vaak opvallende en experimentele vormgeving. Kijkboeken van allerlei vorm en met ongewone materialen, al even bewerkelijk als dynamisch, versierd met letters, met betekenis en ooguitdagingen. Een Vlaamse Stichting De Roos, maar dan nog priveër en uitzinniger!

1. BUYSSER, Pieter De De ongelooflijke veranderingen van meneer Afzal (over zijn glazen been wordt niet gesproken). Een polloffel. [Leuven], Literarte, 2012. 19 x 15 cm. Lichtbruin kunstleer met opdruk in grijsblauw. 120 p. Met illustraties van Brody Neuenschwander. Gedrukt in 250 genummerde exemplaren, gesigneerd door schrijver en kunstenaar. 1e druk.
€ 35
* ‘Een polloffel is een volkssaga voor een volk in ontbinding en heerlijk zwanzen tegelijk’. Groteske gebeurtenis op originele manier voorzien van abstracte schilderingen van de in Brugge wonende Amerikaanse kalligraaf Brody Neuenschwander.
‘Meneer Afzal werd geschreven in opdracht van het muziektheater LOD, werd als radiofeuilleton uitgezonden door Klara (najaar 2011), verschijnt nu met de steun van Klara nu in boekvorm en zal later als basis dienen voor een theatervoorstelling. Brody Neuenschwander schilderde op 18 stroken Japans Kozo-papier van 1 op 3 meter zijn reflectie op de tekst van Pieter De Buysser. De beschilderde stroken papier werden versneden en rond de tekstkaternen gevouwen. Elk boekwerk bevat dus 12 originele bladzijden van deze grafische bewerking’ (website Literarte). Literarte 20.

2. BUYSSER, Pieter De De ongelooflijke veranderingen van meneer Afzal (over zijn glazen been wordt niet gesproken). Een polloffel. [Leuven], Literarte, 2012. 19 x 15 cm. Lichtbruin kunstleer met opdruk in grijsblauw. 120 p. Met illustraties van Brody Neuenschwander. Gedrukt in 250 genummerde exemplaren, gesigneerd door schrijver en kunstenaar. 1e druk. Zeer mooi.
Verkocht
* Dit is een van 110 exemplaren bestemd voor de leden van Literarte, zie verder het vorige nummer.
Bijgevoegd: Pieter de Buysser, ‘Kom binnen, het woordgat gaat beginnen’. Tekst in facsimile van het handschrift. 130 x 93 cm. Gevouwen blad, met rood naaisel, verticaal in het midden van het blad. Bijgevoegd is de uitgeprinte tekst. Met deze tekst won De Buysser in 2011 de Marie Kleine-Gartman Pen, waarmee het Nederlands Toneelverbond jaarlijks één theaterbeschouwer of kunstenaar in staat stelt om zijn of haar gedroomde theateressay te schrijven.

3. CIORAN, E.M. Brief aan een verre vriend. Vertaald door Katelijne De Vuyst (en) ingeleid door Luc Devoldere. [Kessel-Lo], Literarte, 1998. Oblong. 24 x 29,5 cm. Genaaid-gebonden in 300 grams Malmero-Teniers en 400 grams Fridakvist, deels beplakt met zwart linnen (Imschoot, Gent). Oblong. 56 p. Vormgeving Danny Dobbelaere. Gedrukt in een oplage van 155 (+ 30) genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* ‘Deze belangrijke tekst van de Roemeens-Franse filosoof-schrijver Cioran werd vertaald door Kathelijne De Vuyst, ingeleid door Luc Devoldere en met tekeningen geïllustreerd door Máximo San Juan Arvanz, de huiscartoonist van El Pais. Het is een tekst waarin Cioran het maatschappijtype van het Westen vergelijkt met wat toen nog het Oostblok was. Maar waarin voorts vooral de obsessies van Cioran prima tot uiting komen’ (website Literarte). Literarte 5.

4. DECORTE, Jan Zeg Hé. [Kessel-Lo], (Literarte, 2010). 29 x 20 cm. Ingenaaid. Harmonicaboek. (24) p. Vormgeving Filip Daniels. Gedrukt in een oplage van 125 (+ 40) genummerde en door auteur en illustrator gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* “Zeg Hé” van toneelregisseur Jan Decorte bevat drie direct aansprekende brieven aan zijn jeugdig petekind, getiteld ‘Dag Hé’, ‘Dood Hé’ en ‘Seks Hé’. Johan Daenen maakte er 5 schilderijtjes bij. Brieven en schilderijen werden bibliofiel vorm gegeven door Filip Daniëls die er een ingenieus harmonikaboek van maakte. De druk was in handen van Drukkerij Lamine uit Herent. Het omslagkarton is (donkerbruin) Bier 250 gr. Het binnenwerk is Conqueror Smooth CX 22 wit 160 gr. Activering De Link uit Mortsel zorgde voor de afwerking. Literarte 18.

5. GRUNBERG, Arnon Extase. [Kessel-Lo], Literarte, (2010). 28 x 19 cm. Vijf aan elkaar genaaide dubbelbladen. (20) p. Gezet uit de Gill Sans Bold en gedrukt in fluorescerend roze op Officio wit 240 gram in een oplage van 105 (+ 40) genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 90
* ‘Extase is een essay dat handelt over verlangen en macht en over de macht van het verlangen. Over seks en geweld, over erotiek en agressie. Arnon Grunberg schreef het aanleunend bij zijn laatst verschenen roman ‘Huid en Haar’. Hij vertrekt vanuit 3 films (Bitter Moon, The Nightporter en Last Tango in Paris). Stills uit deze films werden gebruikt voor de illustratie. Eva Moulaert en Salome Schmuki zorgden voor de vormgeving. Het boekje werd door Knust uit Nijmegen uitgevoerd in stencildruk wat betekent dat een retro-effect werd nagestreefd. De inbinding gebeurde door Activering De Link uit Mortsel’ (website Literarte).

6. HERTMANS, Stefan Het geeft ons niets. (Met een origineel kunstwerk van textiel door Marie-Jeanne Callewaert). [Wilsele], (Literarte, 2006). Oblong. Cahiersteek in kartonnen koker (34,5 x 8 cm). (20) p. Vervaardigd in een oplage van 160 genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 95
* Bijzondere uitgave: het boekje zit opgerold in een bedrukte koker. In de koker zit een kleinere koker met daarin een stuk bewerkt textiel, een uniek kunstwerk van Marie-Jeanne Callewaert.
‘Stefan Hertmans schreef 7 gedichten en Marie-Jeanne Callewaert maakte voor elk boek een uniek en exclusief doekwerk. Op vraag van Literarte lieten beide kunstenaars zich inspireren door de canonieke tekst van het Requiem. Het ontwerp is van Walter Lorent. Drukkerij ACCO verzorgde het drukwerk en Atelier Kaftwerk deed de afwerking’ (website Literarte).

7. KRIJGELMANS, C.C. Goya. (Met zeven reproducties van etsen van Goya). [Kessel-Lo], (Literarte, 2011). 27 x 18 cm. Ingenaaid met uitvouwflap, waarin de illustraties. (16) p. Vormgeving Alligator/Studio. Gedrukt in een oplage van 135 (+ 15) genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 35
* ‘Claude Krijgelmans schreef zeven teksten bij zeven etsen van Goya’ (website Literarte). Literarte 19.

8. KUYPER, Eric de Vrouweneilanden. (Met zes ingeplakte illustraties). [Kessel-Lo], (Literarte, 1995). 22 x 15 cm. Acht delen (+ uitvouwblad) in bedrukte perspex cassette (‘gegoten acrylaat met gezeefdrukte tekst (naar een idee van Walter Lorent)’) . (8); (8); (8); (8); (12); (16); (16); (16) p. Gedrukt naar vormgeving van Bob Matthysen in een oplage van 135 genummerde en door auteur en uitgever gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 90
* ‘Een verzameling verhalende portretten van filmdiva’s, van Anne-Theresa De Keersmaeker en een verhaal ‘Drie Vrouwen’. De verhalen werden geïllustreerd met reproducties van oude chocoladereep-prentjes en met foto’s’ (website Literarte). Literarte 2.

9. MALLARMÉ, Stéphane Un coup de dés jamais n’abolira de hasard. (Vertaald door Paul Claes). [Wilsele], Literarte, (2014). 29,5 x 22,5 cm. Twee delen en een vouwblad in overslagmap. Cahiersteek en losbladig (als uitgegeven). (24); (24); (4) p. Vormgeving Werther Vandenborre. Gedrukt in een oplage van 150 genummerde en door de vertaler gesigneerde exemplaren.
Verkocht
* Met nawoord ‘Het testament van Mallarmé’. Schitterende klassieke typografie. Tweetalige uitgave. Literarte 21.

10. MORTIER, Erwin Naar nergens smaken (het scheppen van de schrijver). Kessel-Lo, Literarte, 2005. 26 x 19,5 cm. Genaaide vellen kunststofpapier met losse glazen platten in bijbehorende kartonnen doos. 40 bladen. Gezet uit de letters Mrs Eaves en Avenir en gedrukt in 250 genummerde en gesigneerde exemplaren op ArjoWiggins Curious translucent flexi clear 180g (omslag) en 112g (binnenwerk). 1e druk. Als nieuw.
€ 75
* Beeldende tekst over het schrijven. Met bibliografische aantekeningen. Zeer bijzondere vormgeving door Kurt Cornelis en Hugo Puttaert.

11. NOOTEBOOM, Cees Een Winterreise. (Met een originele, genummerde en gesigneerde ets van Jan Vanriet). [Kessel-Lo], Literarte, 2007. 30,5 x 24,5 cm. Karton. 96 p. Illustraties en vormgeving Jan Vanriet. Gedrukt in een oplage van 135 (+ 10) door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* ‘In september en oktober van 2006 maakte Cees Nooteboom een lezingen-tournee door Duitsland en Nederland. In 18 korte berichten stuurde hij van die reis een verslag aan zijn vriend Jan Vanriet in Antwerpen. Daarvoor gebruikte hij ansichtkaarten, bier-viltjes, folders en hotelbriefpapier. Jan Vanriet maakte bij elke ontvangen zending een tekening waarbij hij zich liet inspireren door het beeld op de ontvangen ansichtkaart of door de inhoud van het anekdotisch bericht. Deze samenwerking groeide uit tot Een Winterreise, de 16e bibliofiele uitgave van Literarte vzw. Het boek bevat de berichten die recto/verso en uitgetypt zijn weergegeven en de tekeningen van Jan Vanriet die ook drie etsen maakte waarvan aan elk boek er één is toegevoegd (website Literarte). Literarte 16.

12. PAUW, Josse de Weg. (Met 33 ingeplakte tekeningen van Koenraad Tinel). [Kessel-Lo], (Literarte, 1999). 42 x 30 cm. Spiraalband. (56) p. Vormgeving Dooreman. Gedrukt op zwaar karton in een oplage van 200 genummerde en door auteur, kunstenaar en vormgeven gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 120
* ‘”Weg” is de theatertekst die Josse De Pauw presenteerde in samenwerking met Peter Vermeersch en Pierre Vervloesem. Koenraad Tinel, beeldend kunstenaar en vriend van de auteur maakte voor het boekwerk 33 aangrijpende tekeningen in roestbruine bister. De tekst is gezet uit de Trade Gothic op een grijs karton. Het boekwerk werd vormgegeven door G. Dooreman en gerealiseerd door drukkerij Imschoot, Gent.’ (website Literarte).
‘Voor “Weg” heeft Tinel zijn tekenkunst tot het uiterste gedreven, maar vooral heeft hij een zielsverwant ontmoet : “Met alle argwaan die mij eigen is, kwam de samenwerking uit bij iets hoopgevends. Josse is een broer geworden. We zijn allebei met hetzelfde bezig: iets maken dat langer bestaat dan wijzelf.”‘ (Gerrit Six in Tijd Cultuur, 24 maart 1999).
Literarte 6.

13. PESSOA, Fernando Liefde is een sterfelijke vorm van onsterfelijkheid. (Met negen, originele genummerde en gesigneerde lino’s, een litho en diverse beeldbijdragen van zes verschillende kunstenaars). (Kessel-Lo, Literarte, 2008). 44 x 32 cm. Drie delen (plus losse illustraties) in besmettelijk witte, kartonnen overslagmap met preegdruk en magnetische sluiting. (72) p. Vormgeving Annelies Vaes. Gedrukt op 300 en 100 grams Munken Lynx en op 100 grams Kalk in een oplage van 150 (+30) genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Deze uitgave in groot formaat bevat teksten en vertalingen door August Willemsen, een essay en vertalingen door Michaël Stoker en, los bijgevoegd, twee originele, genummerde en gesigneerde lino’s van Isabelle Dubois, een originele, genummerde en gesigneerde kleurenlitho van Karolien Vansant en zes genummerde en gesigneerde ‘beeldbijdragen’ van Peter Borstels, Johan Devrome, Frederik Heyman en Joris Van de Weyer.
‘Liefde is een sterfelijke vorm van onsterfelijkheid is een Pessoa-map met teksten van Fernando Pessoa, August Willemsen en een essay van Michaël Stoker. August Willemsen schreef twee essays (zijn laatste teksten) over Pessoa bij een vertaling die hij maakte van een selectie uit de automatische geschriften. Het thema is het vraagstuk van Pessoas seksuele identiteit. Van Michaël Stoker is een essay opgenomen onder de titel De seksuele maskerade in het drama der mensen. Hij illustreert zijn betoog met enkele weinig bekende teksten die de verschillende seksuele voorkeuren van Pessoas heteroniemen aantonen. Eén van die teksten betreft de brief van Pessoa’s enige vrouwelijke heteroniem, Maria José, die haar hunkerende liefde voor een metaalarbeider openbaart. Deze teksten zijn voor deze uitgave door Michaël Stoker vertaald en worden voor het eerst in het Nederlands gepubliceerd’ (website Literarte). Literarte 17.

14. SNOEK, Paul Nostradamus. [Kessel-Lo], Literarte, 2001. 20 x 14 cm. Twee delen in aluminium ‘klem’, waarin een uitsparing in de vorm van van een snoek. Karton (met bijlagen) en garenloos (Chinese blokboekbinding). Vormgeving Bob Matthysen. Gedrukt in een oplage van 160 (+ 15) genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* ‘Het originele manuscript van de dichtbundel ‘Nostradamus’, in de vorm van een geïllustreerd poëziealbum opgedragen aan zijn vrouw, werd aan Literarte toevertrouwd om er een getrouw facsimile van te maken. Het werd door Fotogravure De Schutter, Antwerpen, gerealiseerd. De grote variatie aan ‘verluchting’ in het handschrift – gekleurde initialen, ingekleefde aluminiumfolie en notitieblaadjes, tekeningen met balpen, Chinese inkt en viltstift, goudkleur, inlegbladen en dergelijke maakte het realiseren van dit facsimile een technisch moeilijke klus waar ook heel wat handwerk bij te pas kwam. Het boek werd in imitatie van het origineel ingebonden door Boekbinderij Jansen te Edegem. Het facsimile wordt begeleid door […] een diepgaande studie van de poëzie van Paul Snoek. Het wordt geïllustreerd met enkele foto’s van de hand van Herman Selleslags. De vormgeving is van Bob Matthysen. Het facsimile en het begeleidend boekje worden samengehouden door een aluminium klem waarin een opening is uitgespaard in de vorm van een snoek.
In Revolver nr 111 van 2001 verscheen van de hand van Yves T’Sjoen een artikel ‘Mijn zilversnijdend geheim. Inleiding tot een tekstgenetische studie van Pauls Snoeks dichtbundel Nostradamus.’. Zie ook: Yves T’Sjoen, ‘Nostradamus van Paul Snoek. Een varianteneditie met inleidend literair-historisch en genetisch-interpretatief commentaar’, in Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 114/2 (2004), p.181-262′ (website Literarte). Literarte 8.

15. TELLEGEN, Toon Onvoltooide gedichten. (Alternatieve titel: Of ik). [Kessel-Lo], (Literarte), 2000. 20,5 x 13,5 cm. Linnen (Atelier Steel, Brugge). Vormgeving Christine Steel. 86 p. Gedrukt in een oplage van 130 (+ 45) genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Bijgevoegd: twee witte handschoentjes (vanwege het besmettelijk witte linnen).
‘Toon Tellegen schreef 39 onvoltooibare gedichten, dit is, gedichten die slechts gedeeltelijk als het ware onder het stof vandaan zijn gehaald, waar stukken uit ontbreken en die niet meer af te maken zijn. Via zeefdruk zijn de leeg gebleven plaatsen aangebracht zo dat ze ook voelbaar zijn. Christine Steel zorgde voor een sobere vormgeving. Drukkerij Lamine uit Herent drukte en Atelier Steel maakte de boekband’ (website Literarte).
‘Volgens literatuurwetenschappers bezit een literaire tekst altijd lege plekken die de lezer met zijn verbeeldingskracht en voorstellingsvermogen moet aanvullen. Omdat de context zo minimaal is, wordt dat bij dit boek een hele klus. (&) Wie traag kan lezen, ontvankelijk voor de associaties die de woorden wekken, merkt dat hier letterlijk een ‘eigen’ vorm van poëzie groeit – gestimuleerd door de dichter, tot stand gebracht door de lezer’ (Erik de Smedt in Leesidee, april 2001).
‘De moedwilligheid waarmee Tellegen dit artistiek project in samenwerking met Literarte heeft uitgevoerd, verdient alle aandacht en heeft alles te maken met een kennelijke interesse die er bestaat voor hoe een kunstwerk tot stand komt en welke criteria er gelden voor de af- of onafheid ervan’ (Tom van Deel in Trouw, 24 maart 2001).
Literarte 7.

16. VERPALE, Eriek Een jaar en twee dagen. (Met tekeningen van de auteur). [Kessel-Lo], Literarte, 1994. 32 x 20 cm. Losbladig in bedrukte map met kijkgaatje. 92 p. Gezet uit de Perpetua, de Futura en de Gill Sans op Scaldibulk en Pergamenta in een oplage van 120 (plus 15) genummerde en door auteur en uitgever gesigneerde exemplaren, alle voorzien van een handgeschreven gedicht van de auteur. 1e druk.
€ 120
* Brieven van Verpale aan Luuk Gruwez. Alle exemplaren bevatten ook twee ingeplakte foto’s, een ingeplakte envelop met daarin een facsimile van een brief van Verpale aan Luuk Gruwez én een handgeschreven gedicht van de auteur (wat een strafwerk moet dat geweest zijn!).
‘Een jaar en twee dagen is een compilatie van de eerste brieven van Eriek Verpale aan zijn literaire spitsbroeder Luuk Gruwez. Verpale zelf zorgde voor de illustraties onder meer met een handgeschreven gedicht’ (website Literarte).
‘De publicatie is vormelijk zonder meer uitstekend geslaagd: de map is een te koesteren kleinood’ (Marc Reynebeau in Knack, 22 juni 1994).
Literarte 1.

17. VROMAN, Leo Geboorte van het Platte Kind. (Met twaalf tekeningen van de auteur in een apart illustratiekatern). [Kessel-Lo], Literarte. (1996). 26 x 30 cm. Ingenaaid in een omslag van door Bob Matthysen handgeschept papier van 100 % katoen (ontwerp en bindwerk Atelier Luka, Antwerpen (Kula Kalentzi & Luc Rombouts)). (36) p. Vormgeving Bob Mattysen. Gedrukt (grotendeels naar facsimile van het handschrift) op 220 grams gevergeerd en 160 grams Pergamenata in een oplage van 135 (+15) genummerde en door auteur en uitgever gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 100
* ‘Leo Vroman schrijft een gedicht over het ontstaan van een gedicht. En hij schrijft het zo dat de 15 ontwikkelingsfases van het gedicht in handschrift kunnen weergegeven worden. Een tekening over het ontstaan van het gedicht wordt ook in twaalf ontwikkelingsmomenten opgebouwd. De geboorte van een gedicht’ (website Literarte). Literarte 3.

18. WISPELAERE, Paul de Ik ben ongeneeslijk. (Met tekeningen van Karel Dierickx). [Kessel-Lo], Literarte, 2004. 34,5 x 24 cm. Ingenaaid met kartonnen platten. Twee delen in linnen cassette. (24; (12) p. Vormgeving Bob Matthysen. Gedrukt in een oplage van 140 (+ 10) genummerde en door auteur en kunstenaar in beide delen gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 150
* ‘Ik ben ongeneeslijk is een mijmerende tekst van Paul de Wispelaere. Op de hem kenmerkende wijze bespeelt hij zijn thema’s: verval, verlies, natuurverloedering, het voortgaan van de tijd. Dit alles wordt doorspekt met intieme herinneringen: aan zijn jeugdig élan, aan verloren liefdes, aan zíjn zestiger jaren. Om te besluiten dat hij ongeneeslijk is. Karel Dierickx koos vijf passages uit die tekst en maakte er tekeningen bij, die dezelfde sfeer weergeven. Het boek bestaat uit twee boekdelen samengehouden in een foedraal’ (website Literarte). Literarte 12.

19. YPERMAN, Chris Kaddisj voor Roel. (Met illustraties van Roel D’Haese en een inleiding van Hugo Claus). [Kessel-Lo], (Literarte, 1997). 35,5 x 22,5 cm. Ingenaaid met stofomslag. (48) p. Vormgeving Bob Matthysen. Gedrukt in een oplage van 170 (+ 30) genummerde en door auteur en uitgever gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 75
* ‘Chris Yperman schreef 15 rouwgedichten ter nagedachtenis van haar man, de beeldhouwer Roel D’Haese. Hugo Claus schreef de inleiding “Mijn vriend” en een gedicht “voor Roel”. Het boek is geïllustreerd met 54 droedels, vluchtige tekeningen van Roel D’Haese. De bundel werd later door uitgeverij-P in een reguliere uitgave uitgebracht.
Van de website van Uitgeverij P dit: ‘Kaddisj voor Roel zou je kunnen lezen als een lang rouwgedicht, maar het is ook meer dan dat. Deze onderkoelde en tegelijkertijd intieme poëzie is nooit eenzijdig of overgevoelig. Met woorden en beelden weeft Chris Yperman vrij strakke structuren ineen, waarin ze de contouren van een geliefde steeds blijft vasthouden. Zij maakt daarbij gebruik van haar typische bondige stijl die geen ruimte laat voor veel tierlantijntjes. Haar gedichten zijn to the point, speels intertekstueel en grondig afgewerkt. Een bijzonder sterke bundel.
Chris Yperman (Merksem, 1935[-Gent, 2015]) schrijft zowel romans (Een heel klein scheepje, Pour Delphine, e.a.), als poëzie en toneelstukken en -bewerkingen. Zij publiceert sinds 1954 in talrijke tijdschriften en verzamelwerken. Vaak lietzij zich inspireren door de kunstwerken van Roel D’Haese, haar overleden echtgenoot. Zo schreef zij in 1971 in haar bundel 49 sculptures gedichten bij gouden beeldjes van zijn hand. Zij nam meerdere keren deel aan De Nacht van de Poëzie en geniet al jaren grote faam in de literaire wereld’ (website Literarte).

In oktober vorig jaar presenteerden wij onze catalogus 89, Strange Desires. Attitudes to Alternative Sex in Print 1472-1800. Daarin stonden een paar als geheel geprijsde collecties bestaande uit 5-20 nummers. Deze hebben we nu los geprijsd. De Juvenalis-edities, de vervolgingen van 1730 en de publicaties rond het monsterproces van Faan (1731-1732) zijn nu apart verkrijgbaar. Binnenkort maken we er een vereenvoudigd overzicht van.

Andere catalogi op onze website die we hebben bijgewerkt zijn Amsterdam (en overig Noord-Holland), 19e eeuw, Dutch Design 1915-1940 en In and out of English.

Zoals altijd: de plaatjes in deze nieuwsbrief worden mooi groot als u ze aanklikt.