Nieuwsbrief 1143: Marcellus Emants

Onlangs kochten we een aantal titels van Emants uit het bezit van diens enige kleinzoon. Kleinzoon? Ja, uit Emants’ derde huwelijk, hij was al tweemaal weduwnaar, werd éen dochter geboren, Lilith Eva Clara Jenny Emants (1909-1985), roepnaam Eva. Zij kreeg een zoon, die zijn in 1923 overleden grootvader weliswaar nooit gekend heeft, maar die zijn boeken wel altijd gekoesterd heeft.
In deze nieuwsbrief vindt u zijn collectie, deels afkomstig van Emants’ dochter Eva, aangevuld met een fotoalbum uit de familie dat we elders konden verwerven.
Op de website van het Literatuurmuseum staat een mooi artikel over de band tussen vader en dochter van de hand van Yannick Dangre.

1. EMANTS, Marcellus Afgestorven. Een tweetal novellen. (Met een ‘Aan de lezers’ van de auteur). Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, (1916). Blauw linnen met rode belettering. 144 p. 2e druk: de 1e druk verscheen in 1892 onder de titel Dood. Rug flink geschaafd, voorste kneep gebroken. Merkje van ‘Ontwikkelings-boekhandel op Humanitairen Grondslag “De Nieuwe Geboort”, Terwestenstraat 37, Den Haag.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van de kleinzoon van de auteur, met diens naam en het jaartal “’65” op de Franse titel. Dit is een nieuwe uitgave van het boek Dood (zie nr. 4 in deze lijst), waarbij de titels van de twee novellen werden weggelaten.

2. EMANTS, Marcellus Afgestorven. Een tweetal novellen. (Met een ‘Aan de lezers’ van de auteur). Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, (1916). Grijs halfinnen met grijze platten (bandontwerp Ph. van Praag). 144 p. 2e druk: de 1e druk verscheen in 1892 onder de titel Dood.
€ 15
* Voor de figuur van de raadselachtige luitenant Siria in ‘Afgestorven’ stond onder anderen jhr. Johan Ram model, die rond 1890 bevriend was met Louis Couperus.

3. EMANTS, Marcellus Brieven aan Frits Smit Kleine. Ingeleid en van aantekeningen voorzien door Pierre H. Dubois. Amsterdam, Joost Nijsen, 1982. Ingenaaid. 156 p. 2e druk. Franse titel verkleurd door inliggend knipsel.
€ 20
* Exemplaar met opdracht van de dochter van Marcellus Emants aan haar zoon op de Franse titel: ‘Voor Alexander/ van/ Mam./ Velp, 31/12 1982’.

4. EMANTS, Marcellus Domheidsmacht. Toneelspel in drie bedrijven. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1918. Linnen. 128 p. 2e druk. Pagina 15-16 en 127-128 liggen los.
€ 25
* Uit de bibliotheek van de dochter van de auteur, met haar naam (‘L. Schoemaker-Emants’) op de titelpagina.

5. EMANTS, Marcellus Dood. Een tweetal novellen. Haarlem, H.D. Tjeenk Willink, 1892. Verguld linnen. (4), 200 p. 1e druk. Scheefgelezen, minieme slijtage aan de rug. Hoek uit titelpagina en volgende twee bladen geknipt. Naam van Feitse Boerwinkel op voorste schutblad en op titelpagina, boekhandelsetiketje (‘Mensing & Visser/ ’s Hage’) op binnenzijde voorplat. Wat roest. Enkele streepjes in de marge en opmerkingen: ‘fin de siècle’ en ‘toneelregie’ in een fijn potloodhandschrift.
Verkocht
* Bevat de novellen ‘Spreken’ en ‘Zwijgen’. Voor de figuur van de raadselachtige luitenant Siria in beide novellen stond onder anderen jhr. Johan Ram model, die rond 1890 bevriend was met Louis Couperus.
Feitse Boerwinkel (1906-1987) deed in 1943 zijn dissertatie het licht zien: De levensbeschouwing van Marcellus Emants. Een bijdrage tot de kennis van de autonome burger der negentiende eeuw.
Zeer fraaie uitgeversband: fijne versiering in goud met zwart- en blindstempel op blauw linnen.

6. (EMANTS, Marcellus) Foto-album. Negentiende-eeuwse, stevige lederen band met metalen opzetstukken en sluiting. 26 x 19 x 5 cm. 16 bladen. Sneden verguld. Bevat 82 foto’s: 9 in kabinetsformaat (17 x 11 cm), 73 cartes-de-visite (10 x 6 cm). 5 foto’s liggen los in het boek. Er zijn 22 plaatsen open. Te dateren tussen ca. 1870 en 1905. Enkele foto’s zijn aan de achterkant beschreven, o.a. door Marcellus Emants, maar ook door een of meer anderen. (Verwey) Mejan, de naam van Emants’ moeder, wordt enkele malen genoemd. Ook met een aantal jaartallen: 1877, 1888 en 1896. Eén foto dateert in elk geval niet van voor 1901. Band wat gevlekt en versleten, één metalen hoekstuk ontbreekt. Papieren binnenwerk deels brokkelig. De foto’s zijn alle in goede staat en veelal voorzien van de naam van de fotograaf op voor- of achterkant. Met enkele notities op briefjes van een onbekende, die Emants’ vader, moeder en de eerste twee echtgenoten identificeert. Marcellus Emants is op enkele foto’s te zien, ook met echtgenote (hij was drie maal getrouwd).
Enkele namen van fotografen: Deutmann, Zwolle; Bornträger, Wiesbaden; Adler, Hanfstaengl, Koebcke en Engler, Dresden; Lavieter en Zimmermann, Den Haag; Reesinck, Zutphen; Arena, Napels; Kameke, Bruining en Westerborg, Arnhem; Huijsen, Hoorn; Hisgen en Greiner, Amsterdam; Westendorp en Raps, Keulen; Lichtenberger, Interlaken.
€ 950
* Belangrijk negentiende-eeuws fotoalbum afkomstig uit de familie Emants.

Op deze foto ziet men links Emants met zijn eerste echtgenote, rechts met zijn tweede. Beide portretten zijn gemaakt door fotograaf Giacomo Arena te Napels; het kaartje waarop de foto links is geplakt, is gedateerd ‘1875’, rechts ‘1881’.

7. EMANTS, Marcellus Inwijding. Haags leven. (Met ‘Een woord vooraf tot waarschuwing van enkelen onder de velen, wie ’t zou kunnen berouwen dit boek te hebben gelezen’). Den Haag, Haagsche Boekhandel- en Uitgevers-maatschappij, 1901. Twee delen. Halflinnen met gemarmerde platten (privéband). 416; 360 p. 1e druk. Scheefgelezen, rug deel 2 gevlekt, evenals de Franse titel van deel 2. Contemporaine naam op beide Franse titels (‘C.H. Op ten Noort’).
Verkocht
* Caroline Henriëtte von Weiler tot Poelwijk (1850-1916), geparenteerd aan de beste familiën (o.a. De Nerée tot Babberich) werd in 1872 de echtgenote van jhr. L.P.D. Op ten Noort, later een der stichters van de K.P.M. en een scheepsmagnaat.

8. EMANTS, Marcellus Inwijding. Haags leven. (Met een inleiding van Barend de Goede. Illustraties van Jan Roëde). Utrecht, Stichting De Roos, 1949. Twee delen. Linnen. Niet afgesneden. 224; 196 p. Band en typografie J. van Krimpen. Gezet uit de Romulus en gedrukt door Enschedé in een oplage van 175 genummerde exemplaren. Wat scheefgelezen.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van Emants’ dochter, met in beide delen haar naam op het voorste schutblad (‘L. Vreede-Emants’).
Ongenummerd exemplaar met achterin het tweede deel een opdracht van bestuurslid Chris Leeflang onder het colofon: ‘Dit exemplaar/ wordt aangeboden aan/ Mevrouw Vreede-Emants/ door het bestuur van de/ Stichting “De Roos”/ C Leeflang/ 15-9-49’. Leeflang 13.

9. EMANTS, Marcellus Inwijding. Ingeleid door Ton Anbeek. Amsterdam/ Brussel, Elsevier, 1978. Linnen. XVIII, 418 p. [4e druk].
Verkocht
* Uit de bibliotheek van de dochter van de auteur, met haar naam (‘Eva Emants’) op de Franse titel.

10. EMANTS, Marcellus Jong Holland. Oorspronkelijke roman. Den Haag, Henri J. Stemberg, 1881. Twee delen in éen band. Halflinnen met gemarmerde platten (nette privéband). (2), 238, (2), 280 p. 1e druk. Iets scheefgelezen.
Verkocht

11. EMANTS, Marcellus Jonge harten. Blijspel in drie bedrijven. Den Haag, W. Cremer, 1888. Versierd linnen. 80 p. 1e druk. Vlekjes op achterplat.
Verkocht
* Als gebonden versie niet in Brinkman. Waarschijnlijk zijn er maar enkele exemplaren gebonden ter gelegenheid van de première: op het achterplat is in goud de datum ‘7 November 1888’ gedrukt. En inderdaad vond op woensdag 7 november 1888 de première plaats, uitgevoerd door de Vereenigde Rotterdamsche Toneelisten in de Koninklijke Schouwburg te ‘s-Gravenhage.

12. EMANTS, Marcellus Juffrouw Lina. Een portret. Met een nawoord van Margaretha H. Schenkeveld. Amsterdam, Querido, 1981. Garenloos. 192 p. Omslagtekening Charlotte Mutsaers. 2e druk. Scheefgelezen.
€ 20
* Uit de bibliotheek van de dochter van de auteur, met haar naam (‘Eva Emants’) op de Franse titel. Roman over een zenuwzieke dienstbode, die naar zelfmoord wordt gedreven. Het motto is een voorspellend citaat uit Huysmans’ En rade (1887).

13. EMANTS, Marcellus Langs den Nijl. Aanteekeningen van een toerist. Haarlem, W. Gosler, 1884. Ingenaaid (prachtig omslag in rood, goud, bruin en zachtgroen). (8), 192 p. Achterin 8 p. uitgeversreclame, waarvan 7 uitvoerig over Henri Conscience. 1e druk. Ondanks een beschadiging onderaan de rug een heel mooi exemplaar van dit kwetsbare ingenaaide boek.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van de dochter van de auteur, met haar naam (‘Eva Emants’) op het voorste schutblad. Interessant en onderhoudend verslag van Emants’ reis langs de Nijl en de kunstschatten van Egypte. In 1983 en 1991 nog herdrukt.

14. EMANTS, Marcellus Langs den Nijl. Aanteekeningen van een toerist. Haarlem, W. Gosler, 1884. Ingenaaid (prachtig omslag in rood, goud, bruin en zachtgroen). (8), 192 p. Achterin 8 p. uitgeversreclame, waarvan 7 uitvoerig over Henri Conscience. 1e druk. Rug ontbreekt deels, voor- en achterzijde omslag en laatste pagina’s liggen los.
€ 125
* Auteursexemplaar, met ‘Present v/d Uitgever’ in pen op het voorste schutblad. Interessant en onderhoudend verslag van Emants’ reis langs de Nijl en de kunstschatten van Egypte. In 1983 en 1991 nog herdrukt.

15. EMANTS, Marcellus Liefdeleven. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1919. Gedecoreerd linnen over voor- en achterkant. 280 p. 2e druk. Drie vlekjes op voorplat.
Verkocht
* Dit boek is meer dan een roman over een mislukt huwelijk: de auteur leverde tevens een inleiding (‘Aan de Lezer’) en een afsluitend opstel ‘Pathologie in de litteratuur’, gevolgd door een ‘Naschrift’ door Carel Scharten en vervolgens door meer ‘Aantekeningen’ van Marcellus Emants. Én een voor- én nawoord ‘bij de tweede druk’.
Achterop stempeltje van de binder in blauw: J.B.&Z.A. (J. Brandt & Zoon, Amsterdam), zoals we dat ook van de boekbanden van Couperus kennen.

16. EMANTS, Marcellus Lilith. Gedicht in drie Zangen. Haarlem, De Graaff, [1879]. 26 x 20 cm. Felrood gedecoreerd linnen. (4), IV, 66 p. Met voorwoord van Emants over de figuur Lilith, waarin een vertaling is opgenomen van de sage zoals die bij Johann Gottfried Herder voorkomt. 1e druk. Eerste katern en laatste blad liggen los.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van Emants’ dochter, met haar naam op het voorste schutblad (‘L. Schoemaker-Emants’). Eva Clara Jenny Emants (1909-1985), het enige kind van Marcellus Emants, noemde zich later Lilith. Naar dit boek dus!

17. EMANTS, Marcellus Mensen. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf, [1920]. Linnen. (4), 268 p. 1e druk. Rugbelettering dof, vlek op achterplat, naam op titelpagina, aantekening (inhoudsopgave) op p. 266, maar een net exemplaar van de eerste band in bruin linnen.
€ 25
* Origineel linnen met goudopdruk. Op de achterzijde klein blindstempel van de binder ‘W&Z’. Achterin reclame voor andere boeken van Emants, maar ook voor Top Naeff.

18. EMANTS, Marcellus Monaco. Drie typen door Marcellus Emants geschetst. Haarlem, W.C. de Graaff, 1886. Ingenaaid. 212 p. 2e druk. Omslag beschadigd: rug overplakt met strook grijs papier, voorzijde omslag aan randen gerafeld, rechter onder- en bovenhoek voorzijde omslag ontbreken, potloodkrassen (een zwierige, maar helaas onleesbare handtekening) en cijfer in inkt (’22’) op voorzijde omslag. Reliëfstempel (‘Leesgezelschap/ Baldur/ Delft’) in voorzijde omslag.
€ 40
* ‘Parrigolos’, ‘Mastazza’ en ‘Osinsky’. Los samenhangende, dramatische novellen over gokspelers en hun omgeving.

19. EMANTS, Marcellus Op zee. Den Haag, Van Holkema & Warendorf, [1899]. Gedecoreerd linnen (bandontwerp [Johann Georg] v[an] C[aspel]). (8), 264 p. Titeluitgave (215 exemplaren werden in 1907 overgenomen door Van Holkema & Warendorf) van de 1e druk. Naam in potlood op titelpagina: F. Boerwinkel (zie nr. 5 in deze nieuwsbrief). Enkele leesstreepjes en terzijdes in potlood: ‘puerilisme’, ‘Artiest’, ‘Juliaan’ (titel van een boek van Emants).
€ 175
* Prachtige art-nouveau-boekband van J.G. van Caspel. De titelpagina van de Haagsche Boekhandel- en Uitgevers-Maatschappij is vervangen door die van Van Holkema & Warendorf. Iets ouder broertje van Vijftig, dat een maand later verscheen. Niet in Braches.

20. EMANTS, Marcellus Uit Spanje. Den Haag, W. Cremer, 1886. Ingenaaid (met paginagroot titeltafereel van J. Scheidel op de voorkant en vignet van een rokende vrouw achterop – zie onderaan deze nieuwsbrief). (4), 232 p. 1e druk. Rug beschadigd en gebroken (maar niet los), scheefgelezen, wat roestig,
hoek uit voorzijde omslag, hoeken uit achterzijde omslag.
€ 200
* Bijna vervaagd, maar nog goed leesbaar: exemplaar met ‘Van den schrijver’ in de rechterbovenhoek van het omslag.
Zeer leesbaar reisboek, voorzien van allerlei uitleggende voetnoten. Hier in zijn oorspronkelijkste vorm met voorop een levendige tekening van de in Schotland geboren Joseph Scheidel (1838-1895).

21. EMANTS, Marcellus Vijftig. Den Haag, Van Holkema & Warendorf, 1899. Gedecoreerd linnen (bandontwerp [Johann Georg] v[an] C[aspel]). (8), 266 p. Titeluitgave (250 exemplaren werden in 1907 overgenomen door Van Holkema & Warendorf) van de 1e druk. Naam in potlood op titelpagina: F. Boerwinkel (zie nr. 5 in deze nieuwsbrief). Voet van de rug vertoont wellicht iets van slijtage, maar een mooi exemplaar.
€ 175
* Prachtige art-nouveau-boekband van J.G. van Caspel. De titelpagina van de Haagsche Boekhandel- en Uitgevers-Maatschappij is vervangen door die van Van Holkema & Warendorf. Jonger broertje van Op zee, dat een maand eerder verscheen. Niet in Braches.

22. EMANTS, Marcellus Waan. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1905. Gedecoreerd linnen [ontwerp Th.J.J. Neuhuys]. (4), 208 p. 1e druk. Twee vlekjes op achterplat, rug wat dof. Etiketje op binnenzijde voorplat, naam op voorste schutblad (‘C. Schippers’). Goed exemplaar.
Verkocht
* Neuhuys hergebruikte voor Waan het bandontwerp voor het boek Levenslicht uit den Bijbel. Verzameld en ingeleid door P.H. Hugenholz Jr. (1904). Zie Braches, Nieuwe Kunst Documentatie 1362:10. En Bouwstoffen p. 733-734.