Nieuwsbrief 730: Frans Masereel

De Belgische kunstenaar en illustrator Frans Masereel (1889-1972) heeft van jongs af aan internationale contacten gehad. Bevriend was hij met Henri Barbusse, George Grosz, Henry Van de Velde en Stefan Zweig. Bij teksten van Thomas Mann, Emile Verhaeren en Oscar Wilde maakte hij briljante houtsneden.

In deze nieuwsbrief vindt u wat we momenteel aan door Masereel geïllustreerde boeken in voorraad hebben. Van de twee toneeluitgaven van Herman Teirlinck die Masereel met (paginagrote) houtsneden verrijkte, hebben we (buitengewone) luxe-exemplaren: genummerd en gesigneerd, in verguld heelleder gebonden. Behalve een mooie provenance hebben deze exemplaren een unieke bijlage: een originele tekening door Frans Masereel.

1. PLIVIER, Theodor Koka. En andere zeemans-verhalen. (Omslagtekening en illustratie van Frans Masereel). Hilversum, Boekenvrienden Solidariteit, 1934. Ingenaaid. Geïllustreerd. Met kunstbijlage: een fotografisch portret van de auteur, in paars afgedrukt. 1e druk. Met stempel ‘Ter bespreking’. Omslag wat verkleurd en aan de randen licht beschadigd.
verkocht
* Mooie realistische uitgave mét de doorgaans ontbrekende kunstbijlage.

2. STUIVELING, Garmt Het vraagstuk van de vrede. Amsterdam, Jeugdbond voor Onthouding (‘verkrijgbaar bij Geert van Oorschot’), 1930. Ingenaaid. 48 p. Met een frontispice naar Frans Masereel. 6e druk. Beetje roest.
€ 15
* Pacifistische literatuur met inleiding van Garmt Stuiveling. Met fragmenten van Glaeser, Barbusse, Remarque, Bruno Vogel, Latzko, Upton Sinclair, Adama van Scheltema, A. van Collem en Jan W. Jacobs.

3. TEIRLINCK, Herman Ave. (Met zes houtsneden van Frans Masereel, waarvan vier paginagroot). Antwerpen, De Sikkel, 1938. Ingenaaid. 60 p. Gedrukt in een oplage van 700 exemplaren. Minimale roestplekjes langs de rand van de voorzijde van het omslag.
verkocht
* Met het roze omslag.

4. TEIRLINCK, Herman Ave. (Met zes houtsneden van Frans Masereel, waarvan vier paginagroot). Antwerpen, De Sikkel, 1938. Verguld zwart heelleder met blinddrukversiering op voor- en achterplat. Kop verguld. 60 p. Gedrukt in een oplage van 700 genummerde exemplaren. Ondanks enkele minieme krasjes op de rug een zeer fraai exemplaar.
verkocht
* Eén van de 100 luxe-exemplaren op Pannekoek, gesigneerd door Teirlinck en Masereel. Binnen die luxe-editie is dit exemplaar (nummer 9) waarschijnlijk één van de weinige exemplaren in een vollederen band (zo de band niet uniek is). De blinddruk op het voorplat (een masker en een dobbelsteen) en op het achterplat (een ‘duveltje uit een doosje’: een poppetje dat uit de dobbelsteen tevoorschijn komt) is gebaseerd op het door Masereel ontworpen omslagvignet van de ingenaaide editie.
Dit exemplaar heeft een handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: ‘aan Gaston DeClerck/ Brugge 15-2-1949/ Herman Teirlinck’. Bovendien is dit exemplaar verrijkt met, los inliggend, een ORIGINELE TEKENING van Masereel in Oost-Indische inkt, rechtsonder gemonogrammeerd ‘FM’ en getiteld ‘Ave’.
Op 20 maart 1940 schreef Masereel aan Teirlinck:

Ik ‘fabriceer’ momenteel een gebonden uitgave (echt kalfsleer!) van al je toneelwerken, althans de vijf die ik voor De Bock heb geillustreerd… Ik denk dat het een mooi boek wordt – even mooi als het exemplaar dat je gezien hebt – dat zal opgesierd woorden met 5 originele aquarellen en een groot aantal originele tekeningen voor schutbladen, Franse titels, het einde van bedrijven, enz.

Of die gezamenlijke luxe-editie ooit is verschenen weten we niet, maar de originele tekening van Masereel die is bijgevoegd heeft wel degelijk betrekking op het boek. Misschien heeft Gaston de Clerck dit exemplaar zelf laten binden en verrijken?
Gaston de Clerck was een Brugs bibliofiel, wiens collectie in 1957 in Brussel geveild is. In de jaren veertig zat hij in het bestuur van Club Brugge, de befaamde voetbalclub.

5. TEIRLINCK, Herman De man zonder lijf. (Met acht houtsneden van Frans Masereel, waarvan vijf paginagroot). Antwerpen, De Sikkel, 1938. Verguld zwart heelleder met blinddrukversiering op voor- en achterplat. Kop verguld. 72 p. Gedrukt in een oplage van 700 genummerde exemplaren. Ondanks enkele minieme krasjes op de rug een zeer fraai exemplaar.
€ 1100
* Eén van de 100 luxe-exemplaren op Pannekoek, gesigneerd door Teirlinck en Masereel. Binnen die luxe-editie is dit exemplaar (nummer 9) waarschijnlijk één van de weinige exemplaren in een vollederen band (zo de band niet uniek is). De blinddruk op het voorplat (een masker en een dobbelsteen) en op het achterplat (een ‘duveltje uit een doosje’: een poppetje dat uit de dobbelsteen tevoorschijn komt) is gebaseerd op het door Masereel ontworpen omslagvignet van de ingenaaide editie.
Dit exemplaar heeft een handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: ‘aan Gaston DeClerck/ Brugge 15-2-1949/ Herman Teirlinck’. Bovendien is dit exemplaar verrijkt met, los inliggend, een ORIGINELE TEKENING van Masereel in Oost-Indische inkt, rechtsonder gemonogrammeerd ‘FM’ en getiteld ‘man zonder lijf’.

6. VANDELOO, Jos Splitter haben scharfe Kanten. Mit einem originalholzschnitt von Frans Masereel und acht Linolschnitten von Paul Peter Piech. Oxford, Mouette Press, 1974. Ingenaaid. 16 p. Gedrukt in een oplage van 126 genummerde exemplaren (eigenlijk 252 exemplaren: er verscheen tegelijkertijd een Nederlandstalige uitgave in gelijke uitvoering onder de titel Schilfers hebben scherpe kanten). 1e druk.
verkocht
* Een van de laatste boeken waaraan Masereel meegewerkt heeft, postuum verschenen.