Nieuwsbrief 844: Klaus Baumgärtner en andere kunstenaars/ boeken

In deze nieuwsbrief vindt u zowel de poëtische, trefzekere kunst als de bedriegelijk eenvoudige, vernieuwende omslagontwerpen van Klaus Baumgärtner, een Duitse kunstenaar die langdurig een inspirerend docent was aan de Koninklijke Academie in Den Haag. De aanleiding was een tentoonstelling in het Gemeentemuseum, waar we ook de schilderijen zagen van Ad Gerritsen. Vandaar dat we de nieuwsbrief hebben aangevuld met uiteenlopende kunstenaarsboeken.

1. BAUMGÄRTNER, Klaus Collectie van zeven grotere en kleinere publicaties van Galerie Ramakers, Toussaintkade 51, Den Haag. Den Haag, Galerie Ramakers, ca. 2000-2010. Verschillende formaten. Geniet. Gemiddeld 24 p. Collages, foto’s en objecten. 1e drukken.
€ 65
* Plastische constellaties en foto’s / Plastische Konstellationen und Photos; (Zonder titel); Collages; MyCelium (met uitnodiging); (Zonder titel); Postzegels; KB.

2. BAUMGÄRTNER, Klaus Foto’s. Amsterdam, Editions Vincent Steinmetz, 1988. Oblong 24 x 32 cm. Meerdere omslagen. 40 p. Foto’s in zwartwit en kleur met inleiding in Engels en Nederlands van de New Yorkse galeriehouder Peter Blum. 1e druk.
Verkocht
* Bijgevoegd: Legenda. Twee collages van Klaus Baumgärtner. Tekst van Gerrit Willems. Rotterdam, Galerie Phoebus, 2005. Met inliggend een uitnodiging waarop Klaus Baumgärtner schreef ‘hartelijke groeten/ Klaus B’. En bijgevoegd van Klaus Baumgärtner (en twee anagrammen): Plastische constellaties en foto’s / Plastische Konstellationen und Photos (2004). En drie kleinere publicaties/ uitnodigingen.

3. BAUMGÄRTNER, Klaus HUMUS Cahiers 1 en 2: Object zonder titel. Een intiem kunstwerk. (&) 9 foto’s. (Den Haag, eigen beheer, 2009, 2012). 24 x 16 cm, oblong 22 x 30 cm. Geniet. 20 p. elk. Foto’s van Baumgärtner en teksten van Hans Locher. 1e druk.
€ 35
* Twee serene kunstpublicaties.

4. BAUMGÄRTNER, Klaus (Objecten). Zürich, Galerie Esther Hufschmid, 1995. 24 x 16 cm. Origineel omslag met flappen. 32 p. Foto’s in zwartwit met korte toelichting in het Duits. 1e druk.
€ 45
* Met de uitnodiging, waarop Baumgärtner schreef: ‘hartelijke/ groet/ K.’.
Bijgevoegd: een catalogus van dezelfde galerie in groter formaat (31 x 23 cm, omslag met rood koord, 1998).

5. BAUMGÄRTNER, Klaus Photographs. (Die waslijnen in de Outer Hebrides). (Den Haag, Galerie Ramakers, 2009). Oblong 14 x 24 cm. 24 p. Foto’s met korte toelichting in 5 talen (Schots-Gaelic, Nederlands, Duits, Engels en Frans) door Baumgärtner. 1e druk.
€ 24
* De ijle schoonheid van wasgoed, teer maar fier wapperend op verre eilanden.

6. BAUMGÄRTNER, Klaus Berlin. Photos. Text Hans Locher. Freiburg im Breisgau, Morat-Institut für Kunst und Kunstwissenschaft, 2007. 31 x 23 cm. Origineel omslag met flappen. 36 p. Foto’s in kleuren met korte toelichting in het Duits. 1e druk.
Verkocht

7. BAUMGÄRTNER, Klaus / Markus LAUBTRÄGER / Mageres Blaukraut Plastische constellaties en foto’s / Plastische Konstellationen und Photos. (Den Haag, Galerie Ramakers, 2004). 31 x 23 cm. Omslag met geel koord. 24 p. Foto’s met korte toelichting in Nederlands en Duits. 1e druk.
€ 25
* Bijgevoegd twee kleinere publicaties van de Haagse galerie Link uit 1993 en 1994: Chaka en Het oog polijst.

8. ALBEE, Edward, & John BEECH Obscure/ Reveal. (40 drawings on photographs by Beech, with words by Albee). New York, Peter Blum Editions, 2008. 42 x 31 cm. Linnen (zeer oranje). (102) p. Rijk geïllustreerd. Ontwerp en typografie Klaus Baumgärtner. Gedrukt in 750 copies. 1e druk. Mooi.
€ 85
* Reuzenformaat! 40 tekeningen op foto’s van Beech, met lapidaire tekst van Albee. Met een ingevoegde folder van de Peter Blum Gallery met een tekst van Albee, The Art of John Beech (2007).

9. GROOT, Hugo de / EYFFINGER, Arthur De vrije zee / Mare Liberum. Een uiteenzetting over het recht van de Nederlanders om handel te drijven in Oost-Indië. (Den Haag), Jongbloed Juridische Boekhandel, 2009. Linnen. 264 p. Met leeslint. Typografie Klaus Baumgärtner. 1e druk. Als nieuw.
Verkocht
* Latijnse tekst met Nederlandse vertaling en een uitvoerige inleiding van Arthur Eyffinger.

10. JACKSON, Matthew Day The Tomb. In Search of. New York, Peter Blum Edition, 2010. 27 x 21 cm. 2 boeken van verschillend formaat in bijbehorende doos. Gedrukt in 800 exemplaren bij Albani drukkers bv in Den Haag. Inleiding Benno Tempel. 1e druk.
Verkocht
* Intrigerende foto’s van het kunstproject The Tomb van Jackson (geboren 1976). Boekontwerp Klaus Baumgärtner.

11. JONGSTRA, Atte, & POL, Jan van der Magazijn ‘Memoria’. [Utrecht], (Stichting De Roos), [2008]. 28 x 21 cm. Linnen. (120) p. Typografische verzorging Klaus Baumgärtner. Gedrukt in een oplage van 175 genummerde en door beide kunstenaars gesigneerde exemplaren.
€ 40
* 56 korte prozastukjes met pregnante, kleurige prenten van Van der Pol. Groot formaat, opvallende boekband.

12. KEULEN, Mensje van, & Klaus BAUMGÄRTNER Saint Didier. Den Haag, Jongbloed, 2000. Oblong 16 x 22 cm. Lichtblauw karton. 32 p. Verhaal met zwartwitfoto’s. Met inliggend de uitnodiging voor de presentatie. 1e druk.
Verkocht
* Op de titelpagina gesigneerd door Mensje van Keulen en Klaus Baumgärtner, in het colofon door uitgever Ab Jongbloed.

&&&&&

13. BRUSSE, Mark Handgeschreven brief aan ‘Beste klaas’. 27,0 x 21,1 cm. Drie bladen. Alleen recto. Niet gesigneerd en gedateerd ‘parijs cité des Arts/ [doorgestreept:] 10 mei 1970’. 74 regels tekst.
Verkocht
* Uitgebreide brief waarin de kunstenaar, op verzoek van het tijdschrift De Gids, herinneringen ophaalt aan redacteur Theo Stibbe, met wie Brusse in Parijs bevriend was geraakt. Stijlvolle, goed uitziende en persoonlijke tekst.

14. BRUSSE, Mark Mark Brusse. (Met opdracht van de kunstenaar). Apeldoorn/ Parijs/ Utrecht/ Antwerpen, Van Reekum Museum/ Institut Néerlandais/ Veen/ Reflex, 1990. Ingenaaid met omslag. 144 p. Geïllustreerd in kleur en zwart-wit. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de kunstenaar op de Franse titel: ‘en dit boek is speciaal/ voor kees/ mark/ bij heleen + klaas [Gubbels]/ 29.11 1990’.
Tweetalige editie met teksten van o.a. William Burroughs, Daniel Spoerri, Pierre Restany, Paul Hefting, Roland Topor en Brusse zelf.

15. CONSTANT Aan Constant. Amsterdam, Phoenix Productions, 1985. 34,6 x 24,5 cm. Verguld halfperkament met platten van Italiaans handgeschept papier. In cassette (Binderij Phoenix). (56) p. Met de hand gezet en gedrukt door Rob Cox in een oplage van 65 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Dit is nummer 1 van de oplage! Prachtige feestuitgave ter gelegenheid van de 65e verjaardag van Constant Nieuwenhuys. Bevat tekstuele bijdragen van M. Vasalis (als ‘Quiqui’), Stephen Gilbert, Gerrit Kouwenaar, Homero Aridjis (in facsimile van het handschrift), Jan van Gest, Bert Schierbeek, Jan G. Elburg, André Volten (in facsimile van het handschrift), arthus cristof caspari, Betty van Garrel en Mirella Bandini. Met originele litho’s van Tajiri, Eric Ortvad, Reinier Lucassen, Armando, P. Simondo, originele etsen van Jan Sierhuis, Ronald Tolman (in kleur), Ger Lataster en een kleurendruksel van Frans de Jong.
Bijgevoegd: Drukje (waarschijnlijk van Rob Cox) voor de medewerkers van deze uitgave: ‘Ter herinnering aan de totstandkoming/ van een uniek project’. Met in potlood ‘voor David/ Amsterdam 21-10-’85’. David is David Simaleavich, Meesterbinder van Binderij Phoenix en de uitgever van deze prachtuitgave.
Voorts: prospectus voor deze uitgave.

16. CROZIER, Robin Portrait of Robin Crozier. Sunderland, Ceolfrith Press, 1975. 19 x 19 cm. Garenloos. (68) p. 1e druk. Enkele pagina’s laten los.
Verkocht
* De mail-kunstenaar Robin Crozier vroeg kunstenaars en andere correspondenten een portret van hem te maken, ook als ze hem helemaal niet kenden of wisten hoe hij eruit zag. Hij bewerkte al deze portretten en maakte van deze ca. 100 kunstwerken dit boek.

17. DEJONG Second (one of a quartet). Zonder auteur, uitgever, plaats of jaar. Unicum. 18 x 15 cm. Linnen. 16 ‘bladzijden’ van lstof en karton, beplakt met een blad, gelakt en bewerkt, zodat bij het omslaan een op een plantenblad bevestigde steen zichtbaar wordt.
Verkocht
* Naam en titel op de titelpagina.

18. DEJONG Veinous. Zonder auteur, uitgever, plaats of jaar. Unicum. 22 x 17 cm. Linnen. 12 ‘bladzijden’ van linnen beplakt met stof en beschilderd, of gemaakt van geprepareerde lotusbladeren.
Verkocht
* De naam van de auteur staat er niet op, maar het moet Dejong zijn, zoals het vorige nummer.

19. GERRITSEN, Ad Gaunerzinken. Zonder plaats, eigen beheer, 1976. 29 x 23 cm. Karton. 16 prenten in linosnede op Japans papier met bijschriften op doorzichtig papier. Gedrukt in 20 genummerde en gesigneerde exemplaren.
Verkocht
* Aanwijzingen zoals inbrekers die achterlaten op muren van huizen. Dit is het laatste nummer van de oplage, nr. 20. Bekend kunstenaarsboek van Ad Gerritsen (1940-2015).

20. GREVINK, Gea Moskwy plan goroda. (Plattegrond van Moskou). Arnhem, Stichting Plaatsmaken, 1990. 41 x 41 cm. Uitklapbare plattegrond met uitgestanste patronen. In kleuren. 1e druk. Reusachtig grote, zeer bewerkelijke uitgave in goede staat. Stempel in wit van de kunstenares (wereldbol met ‘Gea’ erin).
Verkocht
* Inventieve, grote uitklapplattegrond met bladen waarin het stratenpatroon, de metro, het openbaar vervoer e.d. zijn uitgestanst, eigenlijk een kunstenaarsboek van de eerste orde, waar veel werk in moet zitten. Bijschriften in Russisch en Engels.

21. GRUNBERG, Arnon Ze stond daar verdomme mooi de stralende hoer C. te wezen. New York, Kunst Editions, 1998. 30,5 x 30,5/ 61,5 cm. Twee met twee scharnieren met elkaar verbonden linnen panelen, met bijgevoegd het colofon op een gelamineerd vel en een getypte transcriptie van het gedicht, eveneens gelamineerd. Vervaardigd in een oplage van 7 onder het colofon genummerde en gesigneerde exemplaren.
Verkocht
* Fantastische bibliofiele uitgave, uitgevoerd in verf en krijt op schilderslinnen! Tweëenzestigregelig gedicht in handschrift, door Grunberg geïllustreerd met de verfkwast. Tevens gesigneerd en gedateerd op de voor- en achterzijde van het doek. Dit is nummer 6 van de oplage, een van de drie exemplaren bestemd voor auteur en uitgever. Wuijts A-34.

22. GUBBELS, Klaas Klaas Gubbels ’85-’88. 22 afbeeldingen in kleur en een inleiding door Kees Broos. (Met originele tekening). Amsterdam, (Galerie Espace), 1988. 14,2 x 11,0 cm. Ingenaaid. (72) p. Geïllustreerd in kleur. 1e druk. Vouw in voorzijde omslag.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht op p. (3): ‘Hé Cees: Klaas’. Hieronder staat een originele, gemonogrammeerde en gedateerde tekening door Gubbels van een tafel.
Bijgevoegd: Twee polaroidfoto’s van Gubbels en enkele zijner kunstwerken.

23. (HENDRICKXSZ). SCHAALMA, Albert Catastrofes / Een sluitend landschap. [Groningen], Purper Pers / Hendrickxsz Productions, 1997. 12 x 11 cm. Geklemd. In bijbehorend plastic zakje met sluitnaald. 24 p. Gedichten in keerdruk met illustraties. Met de hand gezet uit de Bembo en de Helvetica en gedrukt in 48 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 25
* Een weerbarstig kunstenaarsboekje met platten van fluweel en schuurpapier, met twee titels en gedichten die elkaar in het midden ontmoeten – in een met een metalen bisschopsstafje versloten tasje, zodat het schuurpapier uw andere boeken niet bijt. Vormgeving van Lidia Hendriks onder de naam Hendrickxsz (sic).

24. HUISMANS, Sipke Academie schets- en tekenbloc. (Amsterdam, Galerie Espace, 1972). Oblong. Geniet. Omslag met flappen. 80 p. Met 40 tekeningen + 8 op het omslag. 1e druk. Iets verkleurd en met slijtspoortjes.
Verkocht
* Kunstenaarsboekje met allerlei verschillende tekeningen (en droedels), te vergelijken met Huismans’ in 1981 uitgegeven Wasboekje F.H. Smalt. Bevat serieuze portretten, o.a. van Bob Bonies, Dick Cassée, Lucebert en Paul van Ostaijen, prachtige tekeningen van vogels (mezen, ganzen), televisietekeningen en weergaven van oude prenten en schilderijen – en nog veel meer.

25. JONG, Frans de oe boek, oude koeien uit de sloot gehaald door frans de jong. (Amsterdam, Huis bij de drie vrouwen, 1968). Oblong. Ingenaaid. (28) p. Gedrukt in een oplage van 45 genummerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Prachtig en origineel boekwerk, gedrukt met veel verschillende lettertypen en versierd met druksels van kleurige Lascaux-koeien.

26. LEVERT, Eric Opgravingen. (8 diepdrukken in kleuren). (Amsterdam, eigen beheer, 1986). Oblong 23 x 25 cm. Linnen met venster waarachter een van de diepdrukken achter een raampje met de titel. 9 bladen waarvan de 7 met prenten bedekt zijn met een vloeipapier. Gedrukt in 25 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 50
* Mooi en kunstig gemaakt boek met in ingewikkelde diepdruktechniek uitgevoerde kleurenprenten, kennelijk geïnspireerd door fossielen.

27. (MARTENS, Jan). WAARSENBURG, Hans van de Je zit aan tafel. (Met twee originele zeefdrukken van Jan Martens). (Banholt, In de Bonnefant, 1995). Cahiersteek in omslag. (16) p. Met de hand gezet uit de Garamont en gedrukt in een oplage van 225 ongenummerde en door auteur, kunstenaar en drukker gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 28
* De zeefdrukken staan op het omslag en op de middenpagina’s.

28. SOEST, Pierre van / KOUWENAAR, Gerrit, ELBURG, Jan G., SCHIERBEEK, Bert, e.v.a. Naar Helle varen. Pierre van Soest zestig jaar. Banholt, (In de Bonnefant), 1990. 36,5 x 25,0 cm. Linnen. (36) p. Met de hand gezet en gedrukt op Vélin d’Arches in een oplage van 50 op de pers genummerde danwel op naam gedrukte exemplaren. Geïllustreerd. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 28 genummerde exemplaren. Artistiek huldeblijk (tekst en illustraties) van Van Soests vrienden, onder wie Thérèse Cornips, André Dieteren, Jan Elburg, Gerrit Kouwenaar, Wiel Kusters, Ger Lataster, Jörg Remé, Jan Sierhuis en Thei Voragen. Ook met een ingenieus schaakgedicht van Gerard Peters en een zeer merkwaardige reuzenhaikoe van Ben van der Meer. Slechts enkele exemplaren waren voor de verkoop bestemd. Met prospectus.

29. (SOEST, Pierre van). WAARSENBURG, Hans van de De wijn is een spotter. (Met een originele zeefdruk van Pierre van Soest). (Banholt, In de Bonnefant, 1996). Cahiersteek. (12) p. Met de hand gezet en gedrukt in een beperkte oplage. Kreukje.
€ 32
* Onder het colofon in potlood gesigneerd door Van de Waarsenburg, Van Soest en drukker Hans van Eijk.

30. (TEEKEN, Toon). WAARSENBURG, Hans van de De dorst der havensteden. Met houtsneden van Toon Teeken. Banholt, (In de Bonnefant), 1988. Linnen. (28) p. Met de hand gezet uit de Pascal en gedrukt op Zerkall in een oplage van 50 op de pers genummerde danwel op naam gedrukte exemplaren. 1e druk.
€ 125
* Onder het colofon gesigneerd door drukker, dichter en kunstenaar. De drie bladvullende houtsneden van Teeken zijn in zwart gedrukt.

32. (TYSON, Ian). HUGONIN, James Jouissance. Edinburgh, The Fruitmarket Gallery, 1992. 34 x 31 cm. Origineel omslag met flappen. 10 bladen met een gedicht van Thomas A. Clark en 8 kleurenlitho’s van James Hugonin. Ontwerp van Ian Tyson. Gedrukt in 550 genummerde exemplaren, alle gesigneerd door Hugonin. 1e druk.
Verkocht
* De subtiele kleurenlitho’s zijn bijkans onfotografeerbaar vanwege de van wit bijna niet te onderscheiden kleuren. Dit exemplaar (genummerd 492/500) heeft een losse extra litho op zwaarder papier (‘Jouissance II (ii)’), gesigneerd door de kunstenaar en genummerd A/P, kennelijk een van 16 extra prenten die niet in het colofon genoemd zijn.

35. WAP, Jan Berg. 6 lino’s. 6 gedichten. (Een van 30 geïllustreerde exemplaren). (Homoet, Homoet Publishers, 1991). 29,7 x 10,4 cm. Ringband. (30) p. Op blokboekwijze gebonden. Met zes lino’s van de schrijver-kunstenaar. Ontworpen door Ziggurat en gedrukt in een oplage van 99 (door de dichter) genummerde (en gesigneerde) exemplaren. 1e druk.
€ 45
* De prenten zijn slechts in 30 van de 99 exemplaren opgenomen. Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter: ‘Voor Willemien/ & Peter/ Hans Wap/ 24/II/91’. Kunstenaarsboek in opvallende vormgeving!

36. WITTENBERNS e.a., Eric Doorzichtigheid. Utrecht, Salix Alba, (1981). Ingenaaid. 40 x 31 cm. Vervaardigd in 40 genummerde exemplaren. Titel en colofon in kleurige boekdruk uitgevoerd door Eric Wittenberns.
€ 150
* Kunstenaarsboek met originele grafiek, groot formaat, gesigneerd door de kunstenaars.
1. Henk van der Haar. Ets.
2. Anco van der Haar. Ets.
3. Gerard van Rooy. Kleurenets (dubbelpagina),
4. Eric Wittenberns. Gemengde techniek (dubbelpagina).

37. WITTENBERNS, Eric Droom. Zonder plaats, eigen beheer, 1987. Oblong 23 x 35 cm. Houten platten met opgeplakte letters van spaanplaat in kleur. Leporello van 10 bladen, die een metamorfose laten zien van een duif die vanuit een envelop door Japans aandoende achtergronden naar een (zelf?)portret vliegt. De bladen zijn bewerkt met opgeplakte in vorm gesneden stukken kleurig papier. Achterin gesigneerd met het stempel van Wittenberns en het jaarstempel ’87’.
€ 125
* Origineel kunstenaarsboek, kennelijk een unicum.

38. WITTENBERNS, Eric Trillingen. Zonder plaats, eigen beheer, ca. 1985? Oblong 16 x 21 cm. Houten platten met voorop een gestempelde titel en achterop de letters ‘U9’. Leporello van 14 bladen, in vele kleuren met biljetletters en sierranden bestempeld. Geen colofon.
Verkocht
* Teksten, soms leuzen van Wittenberns: ‘wit zien zwart kijken groentje’/ ‘blauwe maandag rood staan’. Origineel kunstenaarsboek, kennelijk een unicum. Een kunstwerk waar veel aan te beleven is!

39. WITTENBERNS, Eric Typoëzie. Zonder plaats, Stichting Naughty People, ca. 1985. Oblong 23 x 30 cm. Houten platten met voorop een gestempelde titel en achterop de letters ‘U8’. Leporello van 18 bladen, met paarsblauwe inkt in biljetletters gestempeld. Met colofon.
€ 90
* Poëzie van Wittenberns. Origineel kunstenaarsboek, kennelijk een unicum.

40. WITTENBERNS, Eric Verscheurdheid. Utrecht, Salix Alba, 1982. 35 x 35 cm. Map met 7 prenten, bijna alle gedrukt over twee pagina’s. Oplage 60 genummerde exemplaren. 1e druk. Besmettelijk zwart omslag iets gekrast.
Verkocht
* Omvangrijke bibliofiele publicatie met het gedicht ‘Verscheurdheid’ van Eric Wittenberns, door de dichter/ margedrukker fraai vormgegeven met irisdruk. Van zes andere kunstenaars, Jan Hartzema, Gerard van Kesteren, Gerda van Leeuwen, Buzze Weidema, Fons Moonen en Johan de Zoete werden prenten rond hetzelfde thema opgenomen, in verschillende technieken uitgevoerd.

41. ZWERENZ, Gerhard, Horst BINGEL, Wolfgang WEYRAUCH e.v.a. Tandem. 1-3. Dreieich, pawel pan presse, 1974-1978. 42 x 30 cm (nr. 1); 34 x 25 cm (nr. 2 en 3). Uitgevoerd als blokboek met flexibele binding van zwaar papier. Gedrukt in 600, 300 en 300 genummerde exemplaren. Groot formaat in zwart, grijs en zilver gedrukt kunsttijdschrift met literaire teksten en grafiek, met steun van het Hessische ministerie van Cultuur. 1e druk. Enkele randen iets geschaafd, maar in prima conditie.
€ 88
* Tandem 3 is genummerd ‘1’ met een handtekening van een van de redacteuren, Sascha Juritz. Ook met bijdragen van o.a. Peter O. Chotjewitz, Marie Luise Kaschnitz, Karl Krolow, Christoph Meckel en Martin Walser.