Nieuwsbrief 921: Bram de Does – 2

Wat is er leuker dan een letterontwerper te kunnen eren met twee nieuwsbrieven van 26 nummers elk?

Vorige week wijdden we onze nieuwsbrief 920 aan Bram de Does, die dertig jaar als typograaf voor Drukkerij Enschedé in Haarlem werkte. Hij ontwierp twee nieuwe drukletters, de Trinité en de Lexicon, en had ook een eigen private press, de Spectatorpers.

Onze vorige lijst eindigde bij de D. Hier is D-Y, met een aftrap voor Laurens Janszoon Coster, want was die niet de aartsvader van de Nederlandse typografie? Dit is de andere helft van onze collectie.

1. (COSTER, Laurens Janszoon). HADRIANUS JUNIUS L.J.C. (Fragment uit Batavia, 1568). (Met een vertaling door A. van der Linde, 1870). (Spectatorpers, 2007). Vouwblad, garenloos geplakt in omslag. Met de hand gezet uit de letter van Henric de Lettersnider, de Rosart en de Romanée en kaba-ornamenten en gedrukt in groen, rood en zwart door Bram de Does op Gekko Hodumura-papier in een oplage van 165 exemplaren.
Verkocht
* Uitgave ter gelegenheid van de Laurens Janszoon Costerprijs 2007, die werd toegekend aan Bram de Does. Op de voorkant zien we de boom waar volgens de overlevering Coster zijn letters uit sneed. Hadrianus Junius’ Batavia is de eerste bron van de Costerlegende.

2. DIJK, C. van Wie nu nog op de handpers drukt. Haarlem, Leo Vos, 1984. 51 x 36 cm. Plano. Gedrukt in rood en zwart op beige Zaans bord met schepranden. Typografie Bram de Does. 1e druk.
Verkocht
* Mooie tekst uit S.L. Hartz in de Grafische wereld (1969), gedrukt op de handpers – om bij margedrukkers aan de muur te hangen.

3. (DOES, Bram de). Mathieu LOMMEN (red.) Bram de Does. Letterontwerper & typograaf. Typographer & type designer. Amsterdam, De Buitenkant, 2003. Karton. 256 p. Geïllustreerd. 1e druk.
€ 35
* Inventieve typografie. Tweetalig. == Bilingual.

4. GERLACH, Eva Kooi. (Met een Aantekening door Gert Jan Hemmink). Amstelveen, AMO, 1987. Ingenaaid met omslag van Zaans bord, vervaardigd uit spijkerbroeken. (2), 18 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does in een oplage van 40 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. Omslag langs randen licht verkleurd.
€ 90
* Eén van de 30 Arabisch genummerde, op Immortal Fire gedrukte exemplaren. Vijf gedichten over dieren, van pad tot leeuw. AMO 40.

5. GROENENDAAL, Paul 33 gedichten. Leiden/ Aartswoud, eigen beheer/ Spectatorpers, 1994. Ingenaaid met een omslag van handgemaakt Nepalees papier (Erik Schots). 52 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does op Zerkall vergé in een oplage van 100 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. Minieme kreukjes in eerste pagina’s.
€ 85
* 33 gedichten, typografisch prachtig verzorgd door Bram de Does. Dit is nummer 1 van de oplage, met op de achterflap een handgeschreven opdracht van de auteur aan de drukker: ’15 augustus 1994/ nummer één/ voor Bram,/ mijn eerste confrater/ in het lood/ Paul’.

6. GROENENDAAL, Paul 33 gedichten. Leiden/ Aartswoud, eigen beheer/ Spectatorpers, 1994. Ingenaaid met een omslag van handgemaakt Nepalees papier (Erik Schots). 52 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does op Zerkall vergé in een oplage van 100 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk. Minieme kreukjes in eerste pagina’s.
Verkocht
* 33 gedichten, typografisch prachtig verzorgd door Bram de Does.

7. HANLO, Jan Acht gedichten – in het engels. Haarlem, Houtpers, 1986. Ingenaaid met omslag. 16 p. Gezet door Niek Smaal en gedrukt door Bram de Does in een oplage van 175 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 25

8. HANLO, Jan Het gedroomde stukje. Haarlem, Houtpers, 1983. Cahiersteek. Met de hand gezet uit de Baskerville en gedrukt door Bram de Does en Niek Smaal in een oplage van 150 exemplaren.
€ 20
* Koppermaandaguitgave.

9. HARTZ, S.L. Essays. Aartswoud/ Amsterdam, Spectator Pers/ Serif Pers/ Klein Kapitaal, 1992. Karton. 48 p. Gezet uit o.a. de Emergo en met de hand gedrukt door Bram de Does in een oplage van 510 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Prachtig boek met korte artikelen over onder anderen De Roos en Van Krimpen en een overzicht van de letters die Hartz heeft ontworpen (onder meer de letter Juliana, met een speciaal voor deze editie ontzuurde en ingeplakte pagina uit een pocket).

10. HOPKINS, Gerald Manley The Wreck of the Deutschland. Introduction by James Dickey. Boston, David Godine, 1971. 27 x 17 cm. Decoratief karton. (32) p. Typografie Bram de Does. Gezet uit de Lutetia en gedrukt bij Enschedé in 1250 exemplaren op geschept papier van Hahnemühle. Als nieuw.
Verkocht
* Onder het colofon is gekalligrafeerd ‘hors commerce’.

11. (KELLENDONK, Frans). BRACHES, Ernst Uit de stilte. Amsterdam, De Buitenkant, 2004. Ingenaaid (omslagontwerp Bram de Does). 28 p. Gedrukt in een oplage van 225 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Mooi portret van Frans Kellendonk, geschreven in de vorm van een rondgang door diens bibliotheek. Bantammerreeks nr. 2.

12. KOKSMA, Jorjos Panajia Myrtidiotissa. Een verhaal van het eiland Kythira opgetekend door Jorjos Koksma en bewerkt door Ton Lagerweij. (Met een ingeplakte kleurenfoto van de ikoon in het klooster Panajia Myrtidiotissa op Kythira). Aartswoud, Spectatorpers, 1989. Ingenaaid. 24 p. Met de hand gezet door Bram de Does, Cor Heijnes en Ton Lagerweij uit de Romanée en gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 65

13. KOOTEN, Kees van Van de Hoge. (Drukproef). Amstelveen, AMO, 1986. 27,7 x 18,9 cm. Losbladig. 24 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does. Op een blanco omslag schreef de uitgever in potlood: ‘[afgekeurde editie]/ [bestaat in 1 ex!]/ [dit]’.
€ 350
* Drukproef op ander papier. In de proef staat nog een zetfout, die in de uiteindelijke uitgave is rechtgezet. Drukproef van AMO 20.
Bijgevoegd: Drukproef van het colofon op houthoudend papier, met daarop ook proefjes van de tenaamstelling in druk (‘Dit is nummer I voor…’ etc.), eveneens met zetfouten.
Tevens: Twee losse omslagen van de ingenaaide uitgave.

14. KOOTEN, Kees van Van de Hoge. (Met een frontispice door Peter van Straaten. Met een Aantekening door Gert Jan Hemmink). Amstelveen, AMO, 1986. 27,1 x 18,6 cm. Ingenaaid met omslag. (2), 28 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does in een oplage van 50 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 175
* Eén van de 30 Arabisch genummerde, op Immortal Fire gedrukte exemplaren. Het ontroerende verhaal wordt voorafgegaan door een brief van de auteur aan zijn zoon Kasper, speciaal geschreven voor deze uitgave. AMO 20.

15. KRIMPEN, J. van (Twee fragmenten uit ‘On Designing and Devising Type’). [Spectatorpers], 1993. Vouwblad. Met de hand gezet uit de Romanée en de Enschedé nr 7 initialen en gedrukt in bruin en zwart [in een oplage van 59 exemplaren]. Enkele roestvlekjes.
Verkocht
* Gedrukt ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van drukker Ser Prop.

16. LIEBAERS, Herman 4 Grandsons, 4 Carafes. (Brussel, eigen beheer, 1994). Ingenaaid met omslag. (12) p. Geïllustreerd. Gezet uit de Trinité van Bram de Does en gedrukt op Calypso in een oplage van 150 gesigneerde exemplaren.
Verkocht
* Over vier karaffen die Liebaers door Sem Hartz voor zijn kleinzonen had laten graveren. Met handgeschreven opdrachtje: ‘Voor Margreet,/ Herman/ Haarlem, 17 maart 1994’.

17. LOMMEN, Mathieu Bram de Does. Catalogus bij de tenstoonstelling van zijn letterontwerpen, grafische ontwerpen & ornamentiek. Amsterdam, Universiteitsbibliotheek, 1999. Ingenaaid met stofomslag (ontwerp Marie-Cécile Noordzij). 28 p. Geïllustreerd.
Verkocht
* Bijgevoegd: uitnodiging voor de opening van de tentoonstelling.

18. MANN, Thomas Tristan. Eine Novelle. Amsterdam, Phoenix Editions, 1983. 25 x 16 cm. Halfperkament, de platten bedekt met grove Thaise zijde. 66 p. Geheel in het Duits. Gezet bij Joh. Enschede & Zonen in Haarlem met de Trinité roman wide 3, ontworpen door Bram de Does. Redactie G.A. von Winter. Typografie Karina Meister. Als frontispice dient een bladzijde uit de originele partituur van Tristan und Isolde. Gedrukt in 125 genummerde exemplaren. Met prospectus, zonder schuifhoes. Zeer mooi exemplaar.
€ 190
* Een van 35 luxe-exemplaren gedrukt op Saunders Creamlaid Bookpaper met prachtvolle bleekpurperen boekband. De Trinité roman wide 3 werd hier voor het eerst gebruikt.

19. MANN, Thomas Tristan. Eine Novelle. Amsterdam, Phoenix Editions, 1983. 25 x 16 cm. Karton (stijfselpapier; Binderij Phoenix). 66 p. Gezet uit de Trinité en gedrukt in een oplage van 125 genummerde exemplaren. Geheel in het Duits. Met prospectus. Mooi exemplaar. Redactie G.A. von Winter. Typografie Karina Meister. Frontispice: een blad uit de originele partituur van Tristan und Isolde. Gedrukt in 125 genummerde exemplaren. Dit is een van de 90 op Zerkall Bütten-Werkdruckpapier. Mooi exemplaar.
€ 45
* Eerste toepassing van de Trinité roman wide 3 van Bram de Does. Typografisch verzorgd door Karina Meister, gezet bij Enschedé, gedrukt door Jan de Jong en gebonden door Binderij Phoenix.

20. (MINCO, Marga). VOETEN, Jessica Marga Minco & Het bittere kruid 1957-1987. Een kleine documentaire. (Amsterdam, Bert Bakker, 1987). Ingenaaid (door Binderij Phoenix). 40 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does in twee kleuren op Zerkall vergé in een oplage van slechts 24 exemplaren. 1e druk. Rond rug licht verschoten.
Verkocht
* Met handgeschreven opdracht van de drukker onder het colofon: ‘Drukkersexemplaar voor Ser Prop/ 28.1.2002 Bram de Does’. Zeer tijdrovend handzetwerk (proza!) voor een heel kleine oplage.

21. NABOKOV, Vladimir Carrousel. Laughter and Dreams. Painted Wood. The Russian Song. Introductory note by Dmitri Nabokov. Aartswoud, Spectatorpers, 1987. Karton (Erik Schots). 32 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt op Zerkall door Bram de Does in een oplage van 150 genummerde exemplaren. 2e druk. Band iets verkleurd.
€ 350
* Eén van de 40 Romeins genummerde exemplaren die werden gebonden door Erik Schots. Teksten uit 1923, die sindsdien niet meer herdrukt waren. Zowel de oorpronkelijke als de herziene sierletters bij de Romanée komen in dit prachtige kleinood voor.

22. NYPELS, Charles (Fragment uit ‘Blad, boek en band’) (Z.p.), Bram de Does, 1993. Planodruk. Met de hand gezet en gedrukt in rood en zwart op Zaans bord door Bram de Does in een ongetwijfeld zeer beperkte oplage.
Verkocht
* Achtregelig citaat van Nypels, gedrukt ter gelegenheid van de 42e verjaardag van drukker Jan de Jong (De Buitenkant).

23. (SPECTATORPERS) Collectie van vijf prospectussen (en meer zulks). 1. Thomas Mann, Tristan. Phoenix 1982. Vouwblad.
2. Paul Hefting, Een zwierige eenvoud. De cijferzegels van Jan van Krimpen. 1986. Vouwblad met ingeplakte postzegel van 4 cent.
3. Ernst Braches, The Steadfast Tin Soldier of Joh. Enschedé en Zonen, Haarlem. Enschedé English-bodied Roman No. 6. 1992. Vouwblad.
4. Bram de Does, Kaba ornament. Deel I. Vorm. 2002. Vouwblad.
5. Bram de Does, Kaba-structuren. 2011. Leporello.
En:
6. Ontsnapt uit het labyrint. Minotaurus Boekwinkel. Vouwblad. Gedrukt in 140 exemplaren door Bram de Does.
7. Bijlage za. 1 april ’95. Krant verspreid op de Margemarkt, met een advertentie van Bram de Does.
Verkocht
* Bijzonder fraai uitgevoerde prospectussen, in (vaak meerdere) kleuren uitgevoerd.

24. TILLEMA, Mieke Zeereep verboden toegang. Haarlem, Houtpers, 1986. Ingenaaid met stofomslag. (16) p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt op Saunders door de Spectatorpers te Aartswoud in een oplage van 90 genummerde exemplaren.1e druk. Omslag deels licht verschoten.
€ 45

25. WARREN, Hans Tijd. Amsterdam, Bert Bakker, 1986. Karton met stofomslag. 72 p. Typografische verzorging Peter Muller. 1e druk. Scheurtje in omslag.
Verkocht
* Gesigneerd door de auteur op de Franse titel met ‘6 mrt ’87/ Middelburg’. Mooie handelsuitgave, gezet uit de fijne Trinité van Bram de Does.

26. YOURCENAR, Marguerite Een cantilene van Pentaour en andere gedichten. Vertaald door J.C. Ebbinge Wubben. [Baarn], Arethusa Pers Herber Blokland, (1988). Groen halfmarokijn met rugbelettering in zilver (Binderij Phoenix). 32 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does in grijs en zwart in een oplage van 125 genummerde exemplaren. Met het bijbehorende erratumblaadje. Rug verschoten, verder prachtig.
Verkocht
* Een van de 10 extraluxe-exemplaren die door Binderij Phoenix in halfmarokijn werden gebonden. Buitengewoon fraai gezet en gedrukt, de gedichten in romein en de vertalingen cursief. Arethusa 82.