Nieuwsbrief 968: Uit het moeras

Hein was het, die ons uit het moeras trok. Weg van het stormtij, het graveel, de bloedzuiger, de reuzenkrokodil, het opvoedingsgesticht, het gekkenhuis, de schaafplekjes, de morendo en de nevenebla mizero – en OP naar de ontvlugting, gesontheyt, de stilte, het antwoord, het fijne witbrood, de dag in het kinderleven, de goedkeuring, de Hoge, la poule à ma tante, de meermin, de roos, de boezelaar, de macht van het woord – op Bloomsday!

1. ACHTERBERG, Gerrit Kamer. In: Prospectus voor Morendo. [Leiden, De Molenpers [= Jan Vermeulen], 1944]. 11 x 8 cm. Vouwblaadje.
Verkocht
* Eén gedicht. Niet in MDLM, maar wél een afzonderlijk (clandestien!) oorlogsuitgaafje. Prospectus voor De Jong 26.

2. ADRESBOEK Officieel zak-adresboek van hotels en restaurants. 31ste jaargang, 1940. Den Haag, Jac.G. Lasschuit, 1940. Ingenaaid. 132, IV p. Met fotootjes en tekeningen van alle bedrijven. Enkele advertenties. 1e druk. Net exemplaar. Penkrabbeltje op de laatste bladzijde. Enkele potloodnotities in de tekst.
Verkocht
* Mooi uitgevoerd, informatief adresboek met voorwoord gedateerd Juni 1940! In dit boekje komt de oorlog nadrukkelijk naar voren: ‘Doe gewoon, ga normaal met vacantie’ ondanks de ‘geesel van den oorlog’. In een erratum staat dat Hotel De Grebbeberg te Rhenen ‘waarvan wij meenden te weten, dat het gespaard was gebleven, blijkt achteraf tóch te zijn verwoest en moet dus worden afgevoerd’. Niettemin zijn het café en het terras alweer open. Zeer informatief over 475 hotels en restaurants in een honderdtal steden en dorpen in Nederland.

3. BEVERWIJCK, Johan van Schat der gesontheyt; verçiert met Historyen, Kopere Platen, als oock met Verssen van heer Iacob Cats (…). In desen sevensten druck van nieuws oversien, ende op ontallijcke plaetschen vermeerdert. Op nieus vermeerdert met het Steen-Stuck, van deselve Autheur. Amsterdam, Cornelis de Leeuw, 1649. 15,5 x 10 cm. Perkament uit de tijd. (16), 682, (2), 86 p. Geïllustreerd met 27 kopergravures in de tekst en twee buitentekstplaten. 7e druk. Boekband in goede staat. Vochtvlek eerste pagina’s, achterste kneep wat los. Vrij goed exemplaar.
€ 425
* Gezellig populair-medisch boek met de versjes van Cats en met leuke illustraties, o.a. Icarus (p. 133), gramschap (p. 165), angst van helden voor muizen (p. 183), Bacchus (p. 443) en een pijprokende Indiaan (p. 457). Behartenswaardige gezondheidsadvyzen aan de hand van de deugden en ondeugden, spijzen en dranken, de vier elementen, de jaargetijden, de aard van de lichaamssappen, en de leeftijden. Het ‘Steen-stuck’ gaat speciaal over graveel ofwel niersteen.

4. (BIRD & BULL PRESS). HEANEY, Howell J., with Henry MORRIS Thirty Years of Bird & Bull. A Bibliography, 1958-1988. Newtown, PA, Bird & Bull Press, 1988. Boek en portfolio in mooi gemaakte, oersterke doos. Fiks formaat: 32 x 26 x 8 cm (buitenformaat doos). Linnen met tweekleurig verguld leren titelschildje. Portfolio met 30 ephemera in verschillende formaten. Halfleren boek met platten van stijfselmarmer. 108 p. Geïllustreerd, o.m. met ingeplakte proefjes en papiersoorten. Gezet uit verschillende Van Dijck-lettertypen en gedrukt op bevochtigd papier door Henry Morris zelf, in 300 genummerde exemplaren. 1e druk. Naam en adres van eerste eigenaar op schutblad. Met de originele rekening van de Bird & Bull Press voor dezelfde.
Verkocht
* Uitvoerige bibliografie van de bibliofiele uitgaven van deze speelse margedrukker, die veel over papiersoorten heeft gepubliceerd, maar er ook een eigen bibliofiel fantasieland op nahield, San Serriffe geheten. Met een prachtig panorama van exceptionele ephemera (zoals een puike pennning) en andere prikkelende publicaties. En een puntgaaf prospectus!

5. BLAMAN, Anna Vrouw en vriend. Roman. (Gesigneerd met handgeschreven opdracht aan Paul Citroen). Amsterdam, J.M. Meulenhoff, 1947. Linnen met stofomslag. (4), 188 p. 3e druk. Omslag licht beschadigd.
Verkocht
* Opdracht van de auteur in groene inkt op het voorste schutblad: ’19 October 1949/ Rotterdam./ Voor Paul Citroen/ van Anna Blaman’.
In 1950 maakte Paul Citroen een portrettekening van Anna Blaman. De schrijver vond het een ‘knappe tekening’, maar ze bekende in 1956 dat ze niet hield van ‘dat te lange, smachtende en verkommerde gezicht’. ‘Maar wat kon de rechtschapen kunstenaar Paul Citroen daaraan doen? Hij tekende me zoals hij me zag, en hij zag me goed’.

6. BLAZER, Jac. Sparta-Stadion-Marsch. Opgedragen aan de R:V: en A:V: Sparta ter herinnering aan de feestelijke opening van het Stadion te Rotterdam. Rotterdam, Ph. Hakkert Jr., met opgeplakt etiket van J.G. Vlieger, (ca. 1921). 33 x 26 cm. Vouwblad. Omslagontwerp gesigneerd D.C. (= D. Coene). Partituur voor piano met alleen refreintekst (‘Naar het Sta-di-on’). Matige staat: wat verkleurd en gevlekt. Zijkant gerafeld en verbruind.
€ 35
* Tweede of latere druk uit begin jaren 20, de eerste dateert van 1916 toen Het Kasteel werd geopend. Achterop verwijzing naar o.a. In een Bootje van Louis Davids en Margie Morris.

7. [BOUCKART, Jurriaen, als:] J.M.G.V.B. Koning Lodewyk in de Griekse A tot Delft op het eyndigen der Campangje 1702, en ’t Verbranden der vloot in Vigos. ‘Bon, In de Vlugtende Keurvorst’, (1702). 8 p. zonder omslag. Titelblad losgeraakt, wat versleten.
€ 35
* Kort toneelstuk over de zeeslag bij Vigo, waar een groot deel van de Frans-Spaanse vloot verloren ging door toedoen van een Engels-Nederlandse aanvalscombinatie. De schrijver van dit stevig geschreven politiek theaterstuk vindt dat Lodewijk XIV thuishoort in het gekkenhuis, want dát was de ‘Griekse A’ te Delft. Knuttel 14818.

8. BOUTENS, P.C. Beatrijs. Met een teekening van Rie Cramer. Bussum, Van Dishoeck, 1908. Versierd soepel linnen (met illustratie en belettering van Rie Cramer). 56 p. Gedrukt op geschept papier. Niet afgesneden. 20e druk. Bovenrand iets verbleekt.
Verkocht
* Exemplaar met mooi geschreven opdracht op het schutblad: ‘aan den Heer J.K. Feijlbrief/ vriendschappelijk van/ P.C. Boutens/ Aug. 1922’. Feijlbrief publiceerde sinds 1914 proza onder het pseudoniem J. van Oudshoorn. Hij werkte lange tijd bij het Nederlandse gezantschap in Berlijn en kwam pas in 1933 in Den Haag wonen. Over het bezoek van Van Oudshoorn aan Boutens schrijft Nico Rost in 1966, dat Boutens zich zeer lovend over Van Oudshoorns proza uitte en hem een stapel eigen uitgaven met handgeschreven opdracht gaf. Maar Feijlbrief vroeg de dichtervorst of hij de helft van de boeken nog even mocht laten staan tot een volgend bezoek, want hij ging ‘meteen naar het station en er moeten ook nog sigaren in het koffertje.’

9. BROUWERS, Jeroen, en Gerrit KOMRIJ De stilte bestaat uit zoveel antwoorden. Correspondentie 1980-1986. Bezorgd door Onno Blom. Antwerpen/ Leiden, De Luchtbuks, 2006. Linnen met stofomslag. 64 p. Met de hand gezet uit de Spectrum en de Gill en gedrukt in groen en zwart op Zerkall Bütten Werkdruck in een oplage van 220 genummerde en door beide correspondenten gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht

K L E E N G E D A C H T E

10. CHARIVARIUS Ruize-rijmen. Haarlem, Tjeenk Willink, [1926]. Gedecoreerd linnen. 268 p. 3e druk. Iets versleten aan de rug. Aan de binnenkant gerepareerd.
€ 45
* Met een opdracht van de schrijver onder zijn tweede achternaam ‘Trenité’ aan Jack Pfersich, gedateerd 22-10-’27. Achterin is een pasfotootje van Charivarius (pseudoniem van Gerard Nolst Trenité) geplakt met daaronder geschreven de dag van zijn overlijden. Daarachter zijn enkele typoscripten geplakt van (vermoedelijk nimmer gepubliceerde) gedichten van Charivarius, het eerste ‘Aan J. Pfersich’, ‘Voor ’t moois dat ik ontvangen heb/ veel dank. Hierbij mijn tolk./ Volg Naso’s goden, en herschep/ Prins Albert in een wolk.’ Het tweede is ook gericht aan Pfersich: ‘De Japansche meisjes’. Een los typoscript ligt erbij, ‘Kleengedicht van kleengedachte’, een knipsel, een prospectus en een getypte brief van ‘Chariv’ op de achterkant van een brief uit 1941 aan Charivarius. Daaronder een notitie in potlood van Pfersich, die tekenleraar was aan het Haarlemse Stedelijk Gymnasium en net als Charivarius zeer actief in het amateurtoneel in die stad.
Een aardig, persoonlijk geheel. Hiernevens kunt u het eerste van de drie coupletten van een van de gedichten lezen.

11. (COHEN, Fré). VORRINK, Koos Stormtij. Amsterdam, AJC, [1923]. Ingenaaid. 36 p. 1e druk. Omslag en binnenwerk wat roestvlekkig.
€ 20
* Filosofische benadering van socialistische jeugdorganisaties. Expressionistisch oranje linosnede-ontwerp van voorzijde en achterzijde omslag van Fré Cohen, die op het moment van verschijning van dit boekje nog maar twintig jaar was en aan het begin stond van haar glansrijke loopbaan als vormgever.

12. (COHEN, Fré). VORRINK, Koos Stormtij. Amsterdam, AJC, (ca. 1932). Ingenaaid met omslagtekening in goudbruin aan beide kanten. 36 p. 4e? druk, 10e-12e duizendtal. Mooi.
€ 20
* Later art-deco ontwerp van Fré Cohen, nadat ze ook de eerdere uitgaven van dit boekje (vanaf 1923) had voorzien van eigentijdse omslagen.

13. (COHEN, Fré). VORRINK, Koos Stormtij. Amsterdam, AJC, (ca. 1933). Ingenaaid met omslagtekening in rood, alleen voorop. 36 p. 12e-14e duizendtal. Mooi. Exlibris.
€ 20
* Omslagontwerp van Fré Cohen met grote S en golven onder de zon.

14. COUPERUS, Louis Oostwaarts. Den Haag, Leopold, 1924. Rijk versierd linnen (ontwerp Tjipke Visser). XII, 260, VIII p. Met portret van de auteur en reisfoto’s. Met oorspronkelijk vloeiblad voor het frontispice. 1e druk. Een paar minuscule schaafplekjes.
Verkocht
* Opvallend mooi exemplaar. De D van ‘door’ op de normale plaats. Bruine schutbladen. VV 318,1.

15. DEVENTER Magazijn De Zon. Lange Bisschopstraat 30, Deventer. Ontvangen: de Nieuwe Japonstoffen en Katoentjes voor het aanstaande saisoen. (Reclamekrantje ca. 1900). Deventer, Magazijn De Zon, (ca. 1900). 32 x 25 cm. Dun, grijs papier met zichtbare draadjes, eenzijdig bedrukt. Horizontaal gevouwen. Enkele vouwtjes, heel weinig slijtage.
€ 75
* Leuke en zeer efemere reclamekrant voor textiel van de voorganger van warenhuis Vroom en Dreesmann, Magazijn De Zon. Vóór 1905, toen de winkel in Deventer naar het monumentale (nog steeds bestaande) pand Brink 100 verhuisde. Uit de tijd dat je nog Mans Boezeroenen en Dames Boezelaars kon kopen voor slechts 45 cent of Prima Qualiteit Dril voor Dienstboden Japonnen vanaf 21 cent.

16. DRS. P Esmeralda of De macht van het woord. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1989. 20 x 6,5 cm. Karton. 40 p. 1e druk.
Verkocht
* Gesigneerd op de titelpagina door Drs. P, die bovendien op het schutblad zijn adres schreef. Relatiegeschenk voor alle Nederlandse taaldocenten ter herdenking van het eeuwfeest van Wolters’ Woordenboeken. Mét de bijbehorende oranje boekenlegger.

17. EEKMAN, Nico 7 psalmen. Amsterdam, Bijbel Kiosk Verenging, [1948]. 33 x 24 cm. Ingenaaid. (56) p. Illustraties van Nico Eekman. Gedrukt in bruin, donkerrood en zwart op Oud Hollands geschept papier van Van Gelder. 1e druk. Omslag wat gevlekt.
Verkocht
* Dit is een van 400 genummerde exemplaren die door Eekman werden gesigneerd. Merkwaardige uitgave op groot formaat van enkele psalmen met uitvoerige uitleg door J.H. Bavinck. Opvallende typografie met expressieve tekeningen van Eekman, met grote en kleine vignetten en gebruik van o.a. de Cancelleresca Bastarda, maar een vormgever wordt helaas niet genoemd.

18. GÉBEL, C. Tafereel eener ontvlugting van drie Scheveningsche visschers, met een bootje uit Engeland naar Holland, in Januarij van den jare 1781. Den Haag, J.P. Beekman, 1831. Karton. (14), 34 p. Met staalgravure van J.C. Bendorp naar J.C. Schotel op de titelpagina. 1e druk. Band aan de randen wat brekelijk, rugje versleten, iets gevlekt. Met achterin de naam van fotografe Marianne Dommisse.
€ 40
* Dichtwerk over de barre tocht van drie Scheveningers die zich uit Engelse gevangenschap wisten te bevrijden. Met dramatische titelprent van de beroemde zeeschilder Schotel.

19. GREENAWAY, Kate A Day in a Child’s Life. Illustrated by Kate Greenaway. Music by Myles B. Foster (Organist of the Foundling Hospital). Engraved and printed by Edmund Evans. London, Routledge & Sons, [1881]. Lichtgroen halflinnen met versierde papieren platten en afgeschuinde randen. Grasgroene schutbladen. 32 p. Liedjes met notenschrift, geheel in kleuren geïllustreerd met afbeeldingen van kleine kinderen en bloemen.
1e druk. Band wat gevlekt, slijtage aan de rug en randen. Voorkneep ligt iets open. Wat roestvlekjes binnenin, maar in heel acceptabele staat.
€ 85
* Aandoenlijke prenten en bloemrijke sierkaders bij liedjes van o.a. Herrick, Myles Birket Foster zelf en Kingsley.

20. HEANEY, Seamus Het eerste koninkrijk. Een keuze uit de gedichten (1966-1996). Samenstelling, vertaling en nawoord Peter Nijmeijer. Amsterdam, Meulenhoff, 1997. Ingenaaid. 120 p. 2e druk. Uitstekende staat.
€ 95
* Op de titelpagina gesigneerd door Seamus Heaney met toegevoegde datering ’16.VI.2000′. Daaronder gesigneerd door Nijmeijer. Op die dag, Bloomsday! werd Heaney in het Bonnefanten Museum door Nijmeijer tijdens de Maastricht International Poetry Nights geinterviewd.

21. HOLLANDSCHE TEEKEN-MAATSCHAPPIJ 29ste tentoonstelling van teekeningen in het gebouw van het schilderkunstig genootschap Pulchri Studio, Lange Voorhout 15, te ‘s-Gravenhage. September 1904. Den Haag, Hollandsche Teeken-maatschappij, 1904. Geniet. 20 p. Met illustratie voorop van H.J. Haverman. Met een ledenlijst en een catalogus van tentoongestelde werken. Zonder illustraties zoals uitgegeven. 1e druk. Lichte gebruikssporen: rugslijtage, vage vlekjes, hoekjes iets gesleten.
€ 25
* Werken van o.a. Arntzenius, Bauer, Suze Bisschop-Robertson, Breitner, Eerelman, Jozef en Isaac Israëls, Pieter de Josselin de Jong, het echtpaar Mesdag, Albert Roelofs en Jan Veth. De Hollandsche Teekenmaatschappij werd in 1876 opgericht om het maken en verzamelen van aquarellen en tekeningen te bevorderen. Zij bestond tot 1922.

22. [JUNQUIÈRES, Jean-Baptiste de] Caquet-Bonbec, la poule à ma tante. Poème badin. Nouvelle édition, corrigée et augmentée d’un chant. [Parijs, Pancoucke], 1764. Halfmarokijn met verguld ruggetje (19e eeuw). 78 p. Fijn gegraveerd frontispice (meisje in de keuken met kip en ei (en bedstee, kat en kool) door H.-F. Gravelot. Leuke typografische vignetten. Nieuwe, verbeterde en met één zang aangevulde editie (1e druk 1763). Rug beschadigd en wat versleten aan de randen. Met etiket ‘Aus der Bücherei von Fedor v. Zobeltitz’ en enkele oude notities op de schutbladen.
€ 85
* Ondeugende biografie van ‘de kip van mijn tante’, een mooi meisje dus, waarin de geestelijkheid flink over de hekel wordt gehaald. Cohen (Guide de l’amateur de livres à gravures du XVIIIe siècle, 6e ed., 1912) kol. 523-524.
Fedor von Zobeltitz, een Duitse auteur en groot boekenverzamelaar (1857-1934), liet zijn eerste boekenverzameling in 1910 veilen door de met hem bevriende veilinghouder Martin Breslauer. Zijn tweede werd in 1921 door het Duitse Rijk aangekocht en als herstelbetaling voor de door de Duitsers in 1914 verwoeste bibliotheek aan de stad Leuven geschonken.

23. KERMIS Exhibition aquatique. La plus Grande Attraction du Jour. L’Homme des Bois, Le Monstre des Forêts, Le Serpent Royal des Indes et du Dahomey, Le Suceur du Sang, Le Crocodile Géant. (Reclameposter voor het Aquarium Camby, Le Havre, april 1893). Le Havre, Camby-Bracco, 1893. 29 x 20 cm. Gedrukt op heel dun oranje papier, eenzijdig. Aan de onderkant beschadigd en met papier verstevigd, verder mooi.
Verkocht
* Uiterst zeldzaam, nee, onvindbaar origineel affiche voor de tentoonstelling op de kermis van Le Havre, van allerlei ‘bosmensen, een mannetje en een vrouwtje’, wonderbeesten en monsters: een boa van 103 kilo, een ‘Grande Collection de Singes de toutes les Races’, alligators en kaaimannen.
(Wat toen kon…)

24. KOMRIJ, Gerrit, en Herman GORDIJN Binnenstebuiten. (Met bijdragen van Onno Blom, Feico Hoekstra en Ralph Keuning) (Deventer), Thieme Art, (2009). Linnen met buikband. 168 p. Rijk geïllustreerd.
Verkocht
* Eén van de 100 luxe-exemplaren, voorzien van een los bijgevoegde, originele, genummerde en gesigneerde (lekker gruwelijke) ets van Herman Gordijn (22,5 x 22 cm).
Binnenstebuiten is een serie van tien etsen van Herman Gordijn met tien gedichten van Gerrit Komrij, uitvoerig toegelicht door Onno Blom en Feico Hoekstra.

K E E S  T A C H T I G

25. KOOTEN, Annie van Waarlangs streek de wind? Met een voorwoord van Kees van Kooten. Maastricht, Arcadia boekhandel, (1992). Cahiersteek. 64 p. Oplage 500 exemplaren. 3e druk.
€ 25
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde aantekening van Anke van Kooten (zus van Kees, hun moeder was de schrijfster): ‘In naam van mijn moeder/ (sign.)/ 22 juli 2015’.

26. KOOTEN, Kees van Van de Hoge. (Gedrukt door Bram de Does). Amstelveen, AMO, 1986. 27,1 x 18,6 cm. Ingenaaid met omslag. (2), 28 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Bram de Does in een oplage van 50 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. Met een frontispice door Peter van Straaten en een Aantekening door Gert Jan Hemmink. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 30 Arabisch genummerde, op het speciaal voor Binderij Phoenix van hennepvezels gemaakte, alleen eind jaren 80 gebruikte Immortal Fire-papier gedrukte exemplaren. Het prachtige verhaal wordt voorafgegaan door een brief van de auteur aan zijn zoon Kasper, speciaal geschreven voor deze uitgave. AMO 20.

27. KOOTEN, Kees van Verplaatsingen. Amsterdam, De Bezige Bij, 1993. Garenloos. 204 p. 1e druk. Vouw onderaan het boekblok.
€ 35
* Dummy: alleen de eerste negen pagina’s zijn bedrukt (met o.a. het complete eerste verhaal, ‘Ultima tule’). De omslagfoto is geheel anders. Achterzijde effen. zwart. Curieus!

28. KOOTEN, Kees van. Als: Koos KOETS De nulties. (Nieuwjaarsuitgave 2000). Zonder plaats, Nederlandsche Vereeniging voor Druk- en Boekkunst, 1999. Ingenaaid. Oblong. (8) p. Met de hand gezet uit de Haarlemmer en gedrukt in grijs en zwart in een beperkte oplage (= 175 à 200 exemplaren). 1e druk.
€ 40
* Nieuwjaarsuitgave 2000.

29. (KORTEWEG, Anton) Dat is wat blijft als je weggaat. Gedichten voor Anton Korteweg. Den Haag, Letterkundig Museum, 2009. 63 dubbelbladen + (12) p. cahiersteek in moiré linnen doos (Frans den Breejen). Met de hand gezet uit de Van Dijck en de Gill en gedrukt door De Uitvreter op Velata Avorio Biblos-papier in een oplage van 110 exemplaren. Kleine deukjes op de rand van de doos.
€ 250
* Prachtige feestdoos ter ere van Anton Korteweg, bij diens vertrek als directeur van het Letterkundig Museum op 18 januari 2009. Een heel leger aan dichters schreef speciaal voor de gelegenheid een gedicht! En Kees Thomassen alias De Uitvreter nam al het zet- en drukwerk voor zijn rekening.
Haalt u even adem? Dit zijn de bijdragende dichters: Robert Anker, H.H. ter Balkt, Benno Barnard, Maria Barnas, Mark Boog, Pieter Boskma, Anneke Brassinga, Remco Campert, Bart Chabot, Emma Crebolder, Maria van Daalen, T. van Deel, Jozef Deleu, Maarten Doorman, Anna Enquist, Eva Gerlach, Luuk Gruwez, Micha Hamel, Jacques Hamelink, Elma van Haren, Erik Jan Harmens, Kees ’t Hart, Judith Herzberg, Ingmar Heytze, Wim Hofman, Tjitske Jansen, Roland Jooris, Hester Knibbe, Frank Koenegracht, Gerrit Komrij, Rutger Kopland, Gerrit Krol, Wiel Kusters, Jan Kuijper, Astrid Lampe, Joke van Leeuwen, Gwy Mandelinck, Erik Menkveld, Neeltje Maria Min, Leonard Nolens, Cees Nooteboom, Tonnus Oosterhoff, Jean Pierre Rawie, Marc Reugebrink, Victor Schiferli, K. Schippers, Patty Scholten, Rob Schouten, Toon Tellegen, Willem van Toorn, Anne Vegter, Hans Verhagen, Marjoleine de Vos, Leo Vroman, Victor Vroomkoning, Hans van de Waarsenburg, Menno Wigman, Driek van Wissen, Ad Zuiderent en Anton Korteweg.

30. KRABBÉ, Jeroen, en J.H. van GEEMERT Alles bleef zoals het niet was. (Met dertien genummerde en gemonogrammeerde prenten van Jeroen Krabbé). (Amsterdam, De Beuk, 1992). 13 vouwbladen en colofonblad in omslag, tezamen in linnen overslagdoos. Gedrukt in een oplage van 60 door dichter en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 145
* Alle prenten werden door Jeroen Krabbé genummerd en gemonogrammeerd, alle gedichten werden door Van Geemert gemonogrammeerd.
Bijgevoegd: de handelseditie van deze uitgave.

B E G R I M S E L E N   D E S  N I J D S

31. (LANGENDIJK, Pieter). HOUBRAKEN, Jacob ‘Zie Langendijk, het puik der Dichtren aan het IJ’. Portretgravure. Originele kopergravure met epigram van E. Visscher. Circa 1750. Papierformaat 20,5 x 15,5 cm. In eenvoudig passepartout geplakt (plakband aan de achterkant). Signatuur ‘J. Houbraken sculp.’ linksonder in de plaat.
€ 30
* Rijmprent. Zwierig portret van de dichter (1683-1756) met langkrullige pruik en elegante mantel die over de cartouche uitbloest, waaronder de kalligrafische poëtische kenschets: ‘De nijd begrimme dien inboorling van het Spaeren/ Vrij vrucht’loos van ter zijde: Apol lauwriert zijn hoofd,/ En Neêrland heeft zijn werk d’onsterflijkheid belooft.’ Was getekend: E. Visscher. Fraai.

32. LEBEAU, Chris Programma Nederlandsch Concert Theater Bureau. Den Haag, Nederlandsch Concert Theater Bureau, 1928. Geniet. 4 p. Net exemplaar, aan de randen heel lichte slijtage.
€ 75
* Bijzonder mooi art-deco-programma met op de achterkant én op de binnenkant van het omslag eveneens door Lebeau ontworpen advertenties voor de instrumenten van pianohandel L.C. Jacobi in Den Haag, voorzien van prachtig door deze kunstenaar geconstrueerde aanbevelingen van Liszt, Reger, Richard Strauss en Wagner! Op het programma stond de sopraan Moyra Stava, die zong onder begeleiding van George van Renesse in de Kleine Zaal van het Amsterdamse Concertgebouw. Ook met een kleine, door Lebeau ontworpen advertentie van moderne-kunstwinkel De Bron aan de Haagse Zoutmanstraat.

33. MELICK, Ben van Han Bennink: Cover art for ICP (12-53) and other labels (54-66)/ voor ICP en andere labels. Rimburg, Huis Clos, 2009. 17 x 12 cm. Ingenaaid met flappen. 68 p. Rijk geïllustreerd. Gedrukt in 500 op de voorzijde genummerde exemplaren. 2e vermeerderde druk. Mooi.
Verkocht
* Alle platenhoezen die door slagwerker Han Bennink (geb. 1942) ontworpen zijn. Alle exemplaren hebben een uniek, met de hand getekend en genummerstempeld omslag.

34. NIJHOFF, M. ‘Psalm 150’. Handgeschreven gedicht. 33,0 x 20,0 cm. Eén vouwblad. Alleen recto. Gesigneerd noch gedateerd [= 1952]. 16 regels. Watervlek in linkerbovenhoek, vouwen.
Verkocht
* Dit handschrift vertoont een enkele variant ten opzichte van de versie in Verzamelde gedichten. De vijfde regel van de eerste strofe luidde aanvankelijk ‘van zijn eeuwig Godlijk wezen’, maar dat is later met potlood veranderd in ‘van zijn Naam en eeuwig wezen’. Het handschrift was niet bekend bij Van den Akker en Dorleijn, is dus niet in de historisch-kritische uitgave van Nijhoffs gedichten beschreven.
‘Psalm 150’ is niet onomstreden: J. Kamphuis wijdde een boek aan de herdichting van Nijhoff en de discussie die erop volgde, Martinus Nijhoff. Dichter van een nieuwe Psalm 150 (1977).

35. PAULHAC, Jean Wij hebben niet om het leven gevraagd. Bilthoven/ Antwerpen, Nelissen/ ’t Groeit, 1954. Linnen met stofomslag. 348 p. 1e druk. In uitstekende staat.
€ 20
* Over een jongen uit een opvoedingsgesticht. Mooi stofomslag en titeltekening van ‘M de M’, gemaakt voor de Franse eerste druk uit 1953.

36. POST VAN DER MOLEN e.a., Gerard Van Hornbook tot ABC-Prentenboek. [Leiden e.a.], Corps 8, 2003. Twee ingenaaide boekjes ((16); (8) p.) en een ruime leporello, geplakt tussen twee eikenhouten plankjes, in roodlinnen foedraal (staander). Oplage 135 exemplaren [waarvan 92 voor de verkoop]. Projecten DIDM C-5.
€ 250
* Zeer ingenieuze uitgave, een prachtig project naar een idee van Gerard Post van der Molen van De Ammoniet. Het voorwerk van 16 pagina’s is met de hand gezet uit de Grotius en de Hollandse Mediaeval en gedrukt in rood en zwart door De Ammoniet en bevat teksten van John Landwehr en Frits Booy. Het nawerk werd eveneens met de hand gezet gezet uit de Grotius en de Hollandse Mediaeval en gedrukt in rood en zwart door Kees Baart, Dirk Engelen en Thijs Weststrate van Corps 8 op een pers van de Ammoniet en bevat een tekst van Ronald Rijkse van de Zeeuwse Bibliotheek en een verantwoording door de voorbereidingsgroep ‘Hornbook’.
De leporello vormt het daardwerkelijke abecedarium (recto A tot en met M, verso N tot en met Z) en werd gedrukt door De Baaierd, de BY-pers (een gelegenheidsinitiatief van Dick Wessels en Ferrie van Ramele; twee bijdragen: de B en de Y), De Vier Seizoenen, Op gezette tijden (twee bijdragen: de D en de W), Ogentroost (twee bijdragen: de E en de V), Marlies Louwes, Mercator Press, Ellen Baptist & Lodewijk de Groot (twee bijdragen: de H en de S), [Tussen Haakjes], Rootvoet Pers, De vergulde maatlat/Treemapers, De Prent, Avalon Pers; Eendracht Pers, Triona Pers, De Zwaluw, De Zolderpers, Atelier GrotesQue, Typografiek, Helicon-Pers, Antje Veldstra en De Overkant.

Voormalig Conservator Oud Bezit en Bijzondere Collecties van de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg Ronald Rijkse schreef over het Hornbook het volgende: ‘Hornbooks zijn de voorlopers van het ons vertrouwde ABC-boek en werden vanaf de Middeleeuwen tot de 18de eeuw in het onderwijs gebruikt. Een Hornbook is in feite een rechthoekig plankje (met een handgreep) met daarop een velletje papier met het alfabet. Dat papier is bedekt met een plaatje hoorn.
Vorig jaar zijn er 26 drukkers aan het werk gegaan om gestalte te geven aan een Hornbook ten behoeve van het project. Het project was gecompliceerd en het aantal betrokkenen zo groot – naast drukkers waren er ook boekbinders, houtbewerkers, cassettemakers, zeefdrukkers en clichémakers bij betrokken – dat het uiteindelijke resultaat een unicum is in de Nederlandse boekgeschiedenis. Allereerst is er een rode cassette waarin het Hornbook gestoken is. Haalt men dit eruit, dan ziet men 2 eikenhouten platten die de vorm van het oude Hornbook hebben. Tussen de platten bevinden zich achtereenvolgens een katern met het voorwerk, een leporello en een katern met het nawerk.
Een leporello is een boek waarvan de bladen uit één lange, meermalen gevouwen strook bestaan. In dit geval gaat het om een leporello met een lengte van vier meter. Daartoe zijn 13 dubbelzijdig bedrukte bladen harmonicagewijs gevouwen en aan elkaar geplakt. Op de bladen zijn door 26 margedrukkers de 26 letters van het alfabet gedrukt, voorzien van een (literaire) uitweiding en/of afbeelding. Iedere drukker was vrij om zelf vorm te geven aan zijn door loting toegewezen letter, echter binnen het overkoepelend thema margedrukken. De drukkers werkten in koppels van twee: de voor- en achterzijde van een blad moesten in onderling overleg vervaardigd worden.
Het voorwerk is getiteld Van Hornbook tot ABC-Prentenboek en bevat geïllustreerde bijdragen van John Landwehr en Frits Booy over de ontwikkeling van het hornbook tot de bekende 20ste eeuwse ABC-boekjes. Het nawerk bestaat eveneens uit 2 bijdragen. De eerste is van Ronald Rijkse, de conservator van de Zeeuwse Bibliotheek, die de kwetsbaarheid van de collectie aan de orde stelt. De tweede bijdrage betreft de verantwoording van het gehele project.
De totale oplage bedroeg 135 exemplaren, waarvan 92 voor de verkoop. Deze waren reeds bij voorintekening verkocht. Zodoende kon bij de feestelijke afsluiting op 23 mei een cheque overhandigd worden aan de directeur van de Zeeuwse Bibliotheek ten behoeve van de conservering van de rijke collectie margedrukwerk’.

37. QUAY, Jan de Getypte brief uit de formatie van het kabinet-De Quay aan aspirant-minister Sidney van den Bergh. Op papier bedrukt met ‘Commissaris der Koningin in de Provincie Noord-Brabant’. 29,0 x 21,0 cm. 13 regels. Gericht aan ‘Hooggeachte Heer van den Bergh’, gedateerd ”s Hertogenbosch, 29 april 1959”. Tweemaal gevouwen. Plakspoortjes achterop.
€ 75
* De psycholoog J.E. de Quay (1901-1985) was in de oorlog een omstreden politicus geweest, maar in 1946 werd hij, gezuiverd van blaam, commissaris van de Koningin in Brabant. Toen de KVP in 1959 de grootste partij werd, kreeg hij het verzoek minister-president te worden. Deze brief dateert uit de voorbereidingstijd van zijn kabinet: ‘Met spanning samen gebracht, en dan weer uit elkaar geslagen, zonder zelfs de gelegenheid te hebben elkaar ten afscheid de hand te reiken.’ Kennelijk was de formatie mislukt; ook de ondertekening duidt niet op succes: ‘In de hoop, dat het goede vaderland op een andere wijze uit de moeilijkheden wordt geholpen, in de hoop ook U zo nu en dan eens weer te zien, verblijf ik met vriendelijke groet en hoogachting,/ J. de Quay.’ Drie weken later trad het kabinet-De Quay aan, met Sidney van den Bergh als minister van Defensie. De beëdiging geschiedde op 19 mei 1959.

Op 1 augustus 1959 zou Sidney van den Bergh echter alweer aftreden als minister wegens een scheidingsaffaire. Zie daarvoor nr. 6 op onze webpagina Politiek.

38. RECEPTEN Vier receptenboekjes uit ca. 1930-1960.
1. Groenten- en vruchtenrecepten. Den Haag, Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen in Nederland, ca. 1935. 32 p.
2. Duyvis Salata. Koog aan de Zaan, J. Duyvis, ca. 1935. 6 p.
3. Voor welke gerechten en in welke combinaties gebruikt de moderne huisvrouw McCormick specerijen en kruiden. Amsterdam, M.H. Boas, ca. 1960. 16 p.
4. Eenige goede recepten voor Stokvisch. Amsterdam, Propaganda Bureau voor Stokvisch, ca. 1935. 16 p.
Alle boekjes in aantrekkelijke uitvoering met illustraties, en in kleuren gedrukt. Lichte gebruikssporen.
Verkocht

39. SANDBERG, Willem nu. au milieu du XXième siècle/ midden in de XXe eeuw. l’art et sa fonction dans la vie/ de kunst en het leven. Hilversum, Steendrukkerij De Jong, (1959). 25 x 25 cm. Cahiersteek. 40 p. Geïllustreerd. 1e druk. Net exemplaar.
€ 45
* Rijk geïllustreerd en inventief vormgegeven manifest voor de kunst. Serie Kwadraatbladen van Steendrukkerij De Jong & Co.

40. SIMONS, Anna Wiegenlieder. München, Drei Masken-Verlag, [1924]. Genaaid met blauwe wol. Bedrukt omslag van perkamentpapier. (40) p. Gedrukt in facsimile van de kalligrafie van Anna Simons met getekende versieringen in blauw en zwart op gevergeerd papier. Omslag wat verbruind. Voorin een inscriptie van een voormalige eigenaar, gedateerd 28 Februari 1925.
€ 16
* Zeer charmant en ontroerend kalligrafisch boekje.

41. (SOUVENIR-ROOS). KLEDERDRACHT Rose de Costumes de Hollande. Hamburg, C. Adler, (Ca. 1860). 23 x 23 cm. Souvenirkaart die opengaat in waaiervorm met 14 grotere en 14 kleine kleurenlitho’s met typisch Nederlandse klederdrachten. Met de originele, versierde envelop (oudtijds met papier gerepareerd).
€ 140
* Charmant Victoriaans efemeer hebbedingetje voor de negentiende-eeuwse toerist. Adler publiceerde een omvangrijke reeks van deze buitengewoon knap gemaakte souvenirrozen, meestal met bezienswaardigheden van Duitse steden, maar dit is ter herinnering bedoeld voor degenen die vakantie hadden gevierd in de pittoreske Nederlandse dorpen.

42. STADS ARMEN-SCHOLEN Belooning voor vlijt en goed gedrag op de Stads Armen-Scholen te Amsterdam. Amsterdam, Stads Armen-Scholen, (ca. 1855). 16 x 13 cm. Linnen met originele blind- en goudstempeling. (392) p. Met 9 houtgravures. Heel lichte gebruikssporen.
€ 65
* Met ingeplakte prijs: ‘Bewijs van goedkeuring wegens vlijt en goed gedrag. Eerste prijs (…) toegewezen aan [ingevuld]: Hendrika Monsees’, Amsterdam, 24 October 1859, met handtekening van de secretaris, J. Backer Jr. Ontroerend boekje, een lief presentje vol deugdzaam vermaak, een toonbeeld van 19e-eeuwse geschiedenis: Hendrika Monsees zou in 1872 op 23-jarige leeftijd overlijden als eerste echtgenote van Engelbert Elderenbosch. Jhr. J. Backer jr. (1820-1905), bewoner van de buitenplaats VreedenHoff aan de Vecht, zette zich zijn leven lang in voor de armenscholen van Amsterdam.

43. THIJSSEN, Theo La nevenkebla ĝeno. Momentoj de tualeta mizero. El nederlanda lingvo tradukis F. Faulhaber. Amsterdam, Libroservo Asocio de Laboristaj Esperantistoj, [1949?]. Halflinnen met stofomslag (Bach Schuurmans). 320 p. Illustraties van Bach Schuurmans. Goed exemplaar met zeer goed stofomslag, wel een vlekje aan de voet van de rug.
€ 25
* Vertaling van Het taaie ongerief (1932) in het Esperanto. De illustraties, in feite geïllustreerde initialen van de hoofdstukken, zijn door Bach Schuurmans (1906-2001) speciaal voor deze bijzondere uitgave gemaakt en niet in andere edities opgenomen.

44. WAP, Hans Berg. 6 lino’s. 6 gedichten. (Een van 30 geïllustreerde exemplaren). (Homoet, Homoet Publishers, 1991). 29,7 x 10,4 cm. Ringband. (30) p. Op blokboekwijze gebonden. Met zes lino’s van de schrijver-kunstenaar. Ontworpen door Ziggurat en gedrukt in een oplage van 99 (door de dichter) genummerde (en gesigneerde) exemplaren. 1e druk.
€ 30
* Hoog, smal boek. De prenten zijn slechts in 30 van de 99 exemplaren opgenomen. Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter: ‘Voor Willemien/ & Peter/ Hans Wap/ 24/II/91’. Kunstenaarsboek in opvallende vormgeving!

45. (WILMINK, Machiel). HUS-CARELS BAKKERIJEN Gezocht… en … . [Den Haag], Hus-Carels’ bakkerijen, ca. 1938. Reclamefolder in de vorm van een leporello, 12 p. Gedrukt in rood en zwart. Hoekje van 2 x 2 mm afgescheurd, verder mooi en gaaf.
€ 30
* Een soort stripverhaal met op elk blad leuke tekeningen.

K O M  H E I N !

46. ZUTPHEN, W.H. van Uit het moeras! Een bijdrage tot de studie der Zuiderzeeproblemen, naar aanleiding van het optreden van Dr. H. Polak in de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Amsterdam-Haarlem, Technische Boekhandel Stam, 1933. Ingenaaid. 232 p. Enkele illustraties. 1e druk. Omslag wat verkleurd.
€ 45
* Krachtig pleidooi voor een snelle inpoldering van de Zuiderzee. Met uitvoerige, gesigneerde en op 12 Juli 1933 gedateerde opdracht van de schrijver, een tekenleraar (1879-1956) aan zijn dochter Willy (W.M.C. van Zutphen, 1912-2002, later psychologe). Elf regels handgeschreven tekst, o.a. ‘Deze brochure (…) kon geschreven worden, doordat je lieve moeder weinig vraagt en veel geeft. (…) De zoo vele malen gehoorde woorden: “Kom Hein, ga jij nu ook naar bed!” zal ik nimmer vergeten.’
Curieus!

(Een recent bijgewerkte pagina van onze omvangrijke website is Ephemera/ Vieux papiers)