Nieuwsbrief 1083: Sapristi!

In deze van politiek doortrokken tijden werden wij getroffen door het overlijden van Dries van Agt, die in onze jeugdjaren de voorpagina’s vulde. Een speurtocht in de voorraad leverde het onderstaande op: vooral veel gesigneerde foto’s van politici uit de collectie van een verzamelaar, en een keuze uit onze webpagina Politiek met wat uitwiebeling naar elders.

1. AARTSEN, J. van Gesigneerde zwart-witfoto. 18 x 13 cm. Met op de achterzijde het copyrightstempel van Fotobedrijf Meijer in Den Haag.
€ 25
* De minister kijkt opzij van achter zijn bureau. Jan van Aartsen was minister van Verkeer en Waterstaat van 1958 tot 1959 en van 1963 tot 1965. Van 1959 tot 1963 was hij minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid. Hij is de vader van de VVD-politicus Jozias van Aartsen.

2. AEBINGA VAN HUMALDA, Jhr. Idsert Uit een brief geknipt strookje met zijn handtekening. 6 x 12 cm. ‘De Gouverneur van Vriesland/ I. Abinga Van Humalda’.
Verkocht
* Idsert Aebinga van Humalda (1754-1834, de laatste van zijn adellijk geslacht) was lid van de Commissie voor Grondwetsherziening 1814 en daarna gouverneur van Friesland.

3. ANDRIESSEN, J.E. Originele zwart-witfoto en een kaartje met zijn handtekening. De foto meet 13 x 18 cm, het kaartje 6,5 x 10,5 cm.
€ 20
* Koos Andriessen (1928-2019) was minister van Economische Zaken van 1963 tot 1965 en van 1989 tot 1994. In 1994 was hij ook korte tijd minister van Verkeer en Waterstaat. Niet te verwarren met Frans Andriessen (1929-2019), minister van Financiën onder Van Agt, en een van de vaders van het CDA.

4. ANTI-REVOLUTIONAIRE PARTIJ (ARP) Veertien propagandakranten en andere publicaties, vooral met betrekking tot Jan Schouten. Verschillende plaatsen, Anti-Revolutionaire Partij, 1946-1962. Verschillende formaten. Met foto’s en tekeningen. Goede staat.
€ 50
* Voor de Tweede-Kamerverkiezingen van 1946, maar ook 1948 en 1952, tenslotte 1959 (o.a. Nieuw-Guinea) en 1962, de Provinciale Statenverkiezing Zeeland. Ook met een vroeg, gestencild (moeilijk leesbaar, met potloodaantekeningen) discussiestuk ‘Eenige richtlijnen’ en een mooi versierd krantje voor de Provinciale Statenverkiezingen van 1950. Veel aandacht voor partijleider Jan Schouten (1883-1963), zelfs, heel frivool, een bierviltje met zijn portret.

5. (ARNTZ, Gerd) Mensen en boeken – 1961. Samenvatting der uitkomsten van een onderzoek naar koop-, lees- en studiegewoonten in opdracht van de Stichting Speurwerk betreffende het Boek. Den Haag, Nederlandse Stichting voor Statistiek, 1961. 29 x 20,5 cm. Ingenaaid. 22, (30) p. Deels gestencild. Met beeldstatistieken, naar wij aannemen van Gerd Arntz. Aan de binnenzijde van het omslag Arntz-achtige verbeelding van het enquêteren door de Stichting voor Statistiek. 1e druk. Buitenkant iets verbruind.
Verkocht
* Heel leuke, inmiddels weer actuele enquête over het lezen van boeken, met grappige statistiekverbeeldingen, vermoedelijk van de voor de Naziklem gevluchte Duitse kunstenaar Gerd Arntz, die van 1940-1965 verantwoordelijk was voor vormgeving van de Statistische Zakboeken en andere publicaties van de Nederlandse Stichting voor Statistiek. Moeilijk te bemachtigen uitgave met mooie, stijlvolle vormgeving en bijzondere beeldstatistieken.

6. BEERMAN, A.C.W. Gesigneerde zwart-witfoto en visitekaartje. De foto meet 15 x 10 cm, het visitekaartje 6 x 10 cm. op zijn visitekaartje schreef hij ‘Vacantie vertraagde het voldoen aan uw verzoek’, voor het gedrukte ‘minister van Justitie’ schreef hij ‘oud-‘.
€ 20
* Beerman was voor de Christelijk-Historische Unie minister van justitie van 1959 tot 1963.

7. BEHRENDT, Fritz Bitte nicht drängeln. Grafische Kommentare von -. (Met opdracht aan Ivan Sitniakowsky). (München), Keyser, (1988). Ingenaaid. (120) p. 1e druk.
€ 25
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de tekenaar op de titelpagina: ‘Voor Ivan [Sitniakowsky] met vele goede/ wensen/ Fritz/ 27.1.89/ F. Behrendt’. Fritz Behrendt was vele jaren politiek tekenaar bij De Telegraaf, waar Sitniakowsky de culturele redactie bestierde.

8. BERGH, S.J. van den Originele zwart-witfoto en een strookje met zijn handtekening. De foto meet 5,5 x 4 cm, het strookje 5,5 x 10,5 cm.
€ 25
* Sidney van den Bergh, topman van Unilver en penningmeester van de VVD, was in 1959 korte tijd minister van Defensie, maar moest aftreden vanwege een relatie met een nog niet gescheiden vrouw.

9. BOERENPARTIJ Verkiezingskrant voor Amersfoort en Hoogland. Bennekom, Politiek Weekblad, 1973. 39 x 28 cm. Krant: 4 p. Met kleine fotootjes van Hendrik Koekoek en de aspirant-raadsleden A. Nyveldt, J. Tieleman en A. Jongejan. Horizontale vouw, verder keurig.
€ 35
* Omdat het dorp Hoogland bij de stad Amersfoort werd gevoegd, werden er op 21 november 1973 gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De Boerenpartij was tegen die samenvoeging en presenteerde zich met deze vermakelijke Verkiezingskrant. Met het uitvoerige ‘Beginselprogram van de Boerenpartij’ en het korte Urgentieprogram, met veel programmapunten die nog altijd actueel zijn. In Ermelo werd een nieuwe afdeling van de Boerenpartij opgericht, waar bij de feestelijke loterij de hoofdprijzen een tuinslang en een koekoeksklok waren. Over de autoloze, maar niet brommerloze zondag: ‘De drie kamerleden van de BP hebben reeds in de Kamer het standpunt ingenomen van: Auto’s stil, dan ook brommers, maar de grote partijen dachten er anders over.’
Helaas! De Boerenpartij behaalde slechts 1,1% van de stemmen (396), te weinig voor een zetel in de Amersfoortse gemeenteraad.

10. BOT, Th.H. Gesigneerde reproductie van foto. 19 x 14 xm.
€ 15
* Theo Bot (1911-1984) was KVP-minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen van 1963 tot 1965; daarna was hij de eerste minister van Ontwikkelingshulp. Hij is de vader van minister Ben Bot.

11. CLEVERINGA, R.P. Handgeschreven briefje aan ‘Geachte heer’. Op eigen briefpapier. Gesigneerd ‘RP Cleveringa’ en gedateerd ’23 April 1967′. Cleveringa stuurt een handtekening vaan een verzamelaar. ‘Een foto heb ik helaas niet’.
Verkocht
* Cleveringa (1894-1980) sprak zich in een beroemd geworden rede in het begin van de nazi-bezetting van Nederland uit tegen het beroepsverbod en de vervolging van Joden, wat hij met gevangenschap moest bekopen. Hij was lid van het College van Vertrouwensmannen van augustus 1944 tot 6 mei 1945, een door de regering aangewezen college dat na de bevrijding het gezag moest waarnemen.

12. FEUILLETAU DE BRUYN, W.K.H. Wie voor de Grondwet stemt, stemt voor de ontbinding van het Koninkrijk. (Kiest Lijst 9). Den Haag, eigen beheer, (1948). Vouwblad: 4 p. Gedrukt in twee kolommen. 1e druk. Netjes.
€ 15
* Fel pamflet van de oud-militair en ontdekkingsreiziger in Nieuw-Guinea Dr. W.K.H. Feuilletau de Bruyn (1886-1972) tegen onafhankelijkheid van Indonesië. Hij was betrokken bij het tussen de partijen staande Nationaal Comité Handhaving Rijkseenheid en stelde zich vergeefs met een eigen lijst kandidaat voor de Tweede Kamer van 1948.

13. GLASGERINKEL Klirrende Fensterscheiben! Neuester Scherz! Zonder plaats of uitgever, ca. 1900. 9 x 6 cm. Papieren zakje aan beide kanten bedrukt, waarin vier geelkoperen plaatjes ‘welche in 3 verschiedenen Tönen abgestimmt sind’. Met afbeelding van een kwajongen die doet alsof hij een ruit heeft ingegooid. Wanneer men de vier plaatjes op de grond laat vallen, klinkt het als een ingegooid raam. Met gebruiksaanwijzing in het Duits, Frans en Engels. Zakje sleets.
€ 40

14. KLEFFENS, E.N. van Handgeschreven brief aan ‘Amice’. Op briefpapier van het Ministerie van Economische Zaken. Vouwblad met perforatiegaatjes. Gesigneerd ‘Van Kleffens’ en gedateerd ’21 Nov. 1934′. 31 regels tekst.
€ 40
* Van Kleffens was blijkbaar gevraagd voor een partijfunctie, maar hij kan er helaas niet op ingaan. ‘In het algemeen acht ik de combinatie van hoofdambtenaar en deelnemer aan de leiding van een politieke partij of wat daarop lijkt geen gelukkige’.
Eelco van Kleffens (1894-1983) was van 1939 tot 1946 partijloos minister van Buitenlandse Zaken, ook bij de regering in ballingschap te Londen.

15. KLOMPÉ, Marga Gesigneerde zwart-witfoto. 18 x 13 cm. Met op de achterzijde het copyrightstempel van J.A.M. Meijer.
Verkocht
* Leuke foto: de minister schenkt thee in in een huiselijke setting.
Bijgevoegd: begeleidende brief van haar secretaresse. Op briefpapier van de minister van Maatschappelijk Werk. Gedateerd ‘2 november 1962’.
Marga Klompé was van 1956 tot 1963 minister van Maatschappelijk Werk en van 1966 tot 1971 minister van C.R.M. Ze was de eerste vrouwelijke minister van Nederland.

16. KLOMPÉ, Marga Zes brieven en een kaartje aan Nico Wijnen. 1958-1978. Vijf brieven en een visitekaartje (en drie enveloppen), de meeste getypt en gesigneerd in pen en vanwege Wijnens functie als secretaris van de Haagse Kunstkring, maar ook een persoonlijke brief, geheel met de hand geschreven.
€ 95
* De oudste brief, van 23 december 1958 is een vriendelijke afwijzing van een uitnodiging voor het bijwonen van een voordrachtavond, gesigneerd ‘De Minister van Maatschappelijk werk/ (handt.)’, op officieel ministerieel papier, met dienstenvelop. De tweede (1968), eveneens op officieel ministeriepapier, dankt hartelijk voor de bloemengroet en noemt ook (indirect) de mogelijkheid van subsidie via de Zomerpostzegels, hetgeen helaas niet door kan gaan. Het visitekaartje (1968) heeft de handgeschreven toevoeging ‘De paashaas wordt hartelijk bedankt!’. Dan zijn er twee brieven uit 1978 en 1979, waarin Klompé meldt niet bij een bijeenkomst te kunnen zijn: ‘Dit spijt mij bijzonder want ik heb hele grote waardering voor het werk van Ida Gerhardt’. De persoonlijke brief aan ‘Cher Amice’ is gedateerd ’29 Jan. 1978′ en dankt zeer hartelijk voor de dichtbundel ‘met het hartelijk woord voorin’.

17. (KNIPKUNST) 29 karikaturen van Nederlandse politici, met de schaar geknipt uit zwart papier en op witte of grijze kaarten geplakt. Ca. 1960-1965. Op 27 bladen geplakt (23 x 16 cm). De karikaturen meten ca. 8 x 5 cm. Bij alle is de naam in balpen bijgeschreven. Alle in goede staat.
€ 195
* Zeer knappe, goed herkenbare en humoristische karikatuurknipsels van ministers en staatssecretarissen. Helaas is de maker onbekend. De kaarten zijn gemaakt om te laten zien, niet klaargemaakt voor de druk. Onder anderen zien we Aalberse, Van Aartsen (sr.), Beerman, Blaisse, Bot (sr.), Bruins Slot (Dr. J.), Burger, De Jong, De Kort, Linthorst Homan, Mansholt, Marijnen (2 x), Patijn, Romme, Schmelzer, Stijkel, Toxopeus (2 x), Veldkamp, Vondeling, Witteveen en Zijlstra.
We hebben overigens ook een serie buitenlandse politici van dezelfde onbekende knipkunstenaar.

18. KORTHALS, H.A. Gesigneerde zwart-witfoto met begeleidende brief. De foto meet 12 x 9 cm. De brief meet 20 x 14,5 cm, op eigen briefpapier (‘Vice-minster-president’). Gesigneerd en gedateerd ‘4 september 1962’.
€ 20
* Hendrik Korthals was minister van Verkeer en Waterstaat en vice-minister-president van 1959 tot 1963. Hij was de vader van minister Benk Korthals.

19. LUNS, J.M.A.H. Gesigneerde zwart-witfoto. 18 x 13 cm. Luns dateerde de foto ‘den Haag, 30 Aug ’62’.
Verkocht
* De minister zit achter zijn bureau en schrijft. Joseph Luns was van 1956 tot 1971 minister van Buitenlandse Zaken.

20. LUNS, J.M.A.H. Getypte brief aan WelEdelgeboren Heer (Th. Röling). Op briefpapier van met ministerie van Buitenlandse Zaken. Gesigneerd en gedateerd ”s-Gravenhage, 25 oktober 1967′. 30 regels.
Verkocht
* Uitvoerig over de Nederlandse houding tegenover Rhodesië. ‘De sleutel tot de oplossing van het Rhodesische vraagstuk blijft dan ook bij de Veiligheidsraad berusten. Toen Nederland nog lid was van dat lichaam heeft het met kracht bijgedragen tot de formulering van rechtvaardige en doeltreffende besluiten van de Raad. Nu wij daarin geen zitting meer hebben zal onze rol bescheidener moeten zijn, doch gericht blijven op hetzelfde doel’. Joseph Luns was van 1956 tot 1971 minister van Buitenlandse Zaken.

21. (MINISTER-PRESIDENT). BEEL, Louis Gesigneerd visitekaartje, bedrukt met zijn huisadres in Wassenaar en de functies ‘Minister van Staat’ en ‘Vice-President Raad van State’. 6,5 x 9,5cm.
€ 20
* Beel was KVP-premier van 1946 tot 1948 en van 1958 tot 1959.

22. (MINISTER-PRESIDENT). BIESHEUVEL, Barend Originele foto, geplakt op briefpapier van de Minister van Landbouw en Visserij, gesigneerd door Biesheuvel en door hem gedateerd ’13/9/’63’.
€ 45
* Biesheuvel was voor de ARP premier van 1971 tot 1973. In 1963 was hij minister van Landbouw en Visserij. Vanwege zijn rijzige gestalte en donkere, doordringende blik was zijn bijnaam algemeen ‘Mooie Barend’.

23. (MINISTER-PRESIDENT). CALS, Jo Gesigneerde reproductie van een portretfoto. Met begeleidende brief van zijn secretaresse op briefpapier van de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, gedateerd ”s-Gravenhage, 5 september 1962′.
€ 35
* Jo Cals (1914-1971) was voor de KVP premier van 1965 tot 1966. In 1962 was hij minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Paul Snijders beroemde zich als kind op zijn band met de politicus: het echtpaar Cals was bevriend met zijn ouders, ze hadden elkaar in hun studententijd goed gekend. Toen mevrouw Cals eens bij zijn ouders kwam logeren had Paul het veld moeten ruimen: zijn slaapkamer werd aan de logée ter beschikking gesteld. Maar hij kon de volgende dag wel op school vertellen dat de vrouw van de minister-president in zijn bed had geslapen.

24. (MINISTER-PRESIDENT). DREES, Willem Handgeschreven ansichtkaart aan ‘Geachte heer Akerboom’. 10,5 x 15 cm. Gesigneerd ‘W. Drees’, niet gedateerd. 5 regels tekst. Met op de beeldzijde een portret van Drees, getekend door Lida von Wedell.
€ 65
* ‘Bij gebrek aan een geschikte foto, dit getekende portret’. Willem Drees (1886-1988) was premier van 1948 tot 1958.

25. (MINISTER-PRESIDENT). DREES, Willem Handgeschreven brief aan ‘M’. Op eigen privé-briefpapier (‘Beeklaan 502’). 21 x 14 cm. Gesigneerd ‘W. Drees’ en gedateerd ‘7 maart 1963’. 14 regels tekst.
€ 65
* Geadresseerde had gevraagd naar het adres van oud-minister Beel. Hij had ook gevraagd om een korte levensbeschrijving van Drees, maar dat ‘kan ik bezwaarlijk per brief gaan geven. Desgewenst kunt u een en ander naslaan in het boekje van E. Messer, “Dr Willem Drees” of in mijn boek “60 jaar levenservaring”‘.

26. (MINISTER-PRESIDENT). DREES, Willem Handgeschreven briefje aan ‘Geachte heer Röling’. 21 x 14 cm. Gesigneerd ‘W. Drees’ en gedateerd ‘2 mei 1964’. 4 regels tekst.
Verkocht
* ‘Het spijt mij, maar ik zie geen mogelijkheid U een handtekening van oud-premier Boelganin te verschaffen’. Nikolaj Boelganin (1895-1975) was premier van de Sovjet Unie van 1955 tot 1958. Drees was premier van 1948 tot 1958.

27. (MINISTER-PRESIDENT). DREES, Willem Losse handtekening op een stukje papier. 6 x 10,5 cm.
€ 20
* Drees was premier van 1948 tot 1958.

28. (MINISTER-PRESIDENT). DREES, Willem Losse handtekening op een vel papier. 20 x 14 cm. Op het blad staat ook de handtekening van de schrijfster Annie van Wageningen-Salomons (1885-1980).
€ 22
* Drees was premier van 1948 tot 1958.

29. (MINISTER-PRESIDENT). JONG, Piet de Gesigneerd visitekaartje met de gedrukte tekst ‘P.S.J. de Jong/ Minister van Defensie’. 6,5 x 10 cm.
€ 25
* De Jong was premier van 1967 tot 1971. Van 1963 tot 1967 was hij minister van Defensie.

30. (MINISTER-PRESIDENT). JONG, Piet de Gesigneerde foto. 9 x 13 cm.
€ 45
* We zien De Jong opkijkend van schrijfwerk in zijn werkkamer. Achter hem een wereldbol, naast hem een zwarte, bakelieten telefoon en een nogal groot uitgevallen telefoon met allerlei geheimzinnige knopjes in een houten behuizing.
Het meegefotografeerde visitekaartje is nr. 29 in deze nieuwsbrief.

31. (MINISTER-PRESIDENT). MARIJNEN, Victor Gesigneerde portretfoto. 9 x 6 cm.
€ 25
* Victor Marijnen was voor de KVP premier van 1963 tot 1965. Van 1968-1975 was hij burgemeester van Den Haag.

32. (MINISTER-PRESIDENT). QUAY, Jan de Gesigneerde foto. 9 x 11,5.
€ 45
* De Quay op een markante zetel in zijn werkkamer, opkijkend van schrijfwerk. Naast hem ligt de eerste druk van het boek Het Nederlandse parlement van Dr. E. van Raalte uit 1958. De Quay was voor de KVP premier van 1959 tot 1963.

33. (MINISTER-PRESIDENT). ZIJLSTRA, Jelle Gesigneerde foto. 14,5 x 10,5 cm.
€ 35
* Zijlstra kijkt ietwat lijzig in de lens. Van de Nederlandse regeringsleiders is de handtekening van Zijlstra ongetwijfeld het meest gereproduceerd: Van 1967 tot 1981 was hij president van De Nederlandsche Bank en in die hoedanigheid stond zijn handtekening op alle guldenbiljetten die in die tijd werden gedrukt. Zijlstra was premier van 1966 tot 1967.

34. NUIS, Aad Het boek en de markt. Een pleidooi voor vrijheid door verkeersregels. (Met opdracht aan Hans Dijkstal). (Amsterdam), KVB, (2001). Ingenaaid. 32 p. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: ‘Voor Hans Dijkstal/ bij wijze van groet/ Aad Nuis’.
Bijgevoegd een handgeschreven kaart van Nuis aan Dijkstal: ‘[…] Als je er, tussen het trekken van de lijst door, nog eens over praten wilt, al of niet in gezelschap van Annemarie: met alle soorten van genoegen!’.

35. OUD, P.J. Gesigneerde zwart-witfoto en een beschreven visitekaartje. De foto meet 17 x 23 cm, het visitekaartje 6,5 x 10,5 cm. De foto is gesigneerd op de achterzijde (waarop ook het copyrightstempel van I.P.O./C.M.L. Molkenboer), op het visitekaartje schreef Oud ‘zendt U hierbij de gevraagde foto met handtekening’. Mooie grote foto van Oud achter zijn bureau.
€ 40
* Pieter Oud was minister van Financiën van 1933 tot 1937. Later was hij burgemeester van Rotterdam en fractieleider van de VVD in de Tweede Kamer.

36. POUS, J.W. de Originele zwart-witfoto en een handtekening op een blanco kaartje. De foto meet 13 x 18 cm, het kaartje 7 x 10,5 cm.
€ 25
* De Pous kijkt op van schrijfwerk aan zijn bureau. Jan de Pous was voor de Christelijk Historische Unie minister van Economische Zaken van 1959 tot 1963, en daarna ruim twintig jaar invloedrijk als voorzitter van de SER – nu is dat Kim Putters.

37. (ROMME, Carl) Woorden en daden. Oproep aan de Nederlandse Katholieken. (&) De knuppel in het hoenderhok! Twee politieke pamfletten, een voortje en een tegentje.
1. SDAP, [1938]. 41 x 30 cm. Pamflet in krantvorm. 4 p. Geïllustreerd. In rood en zwart. 1e druk. Tweemaal gevouwen, zoals uitgegeven. In prima conditie.
2. KVP, [1953?]. 20 x 13 cm. Vouwblad. 4 p. Cartoon voorop. Zeer gaaf.
€ 45
* Volgens de SDAP had de RKSP bij de verkiezingen van 1937 verbetering van de situatie van de arbeiders geëist, maar daar vervolgens als regeringspartij niets meer aan gedaan. We zien dan ook een cartoon, door Peter van Reen, waarbij RKSP-minister Romme van Sociale Zaken een munt in een spaarvarken doet die hij uit het spaarbankboekje van een arbeider heeft gehaald. Ook met een stripje ‘Drama in drie bedrijven’ eveneens van Peter van Reen, waarin de katholieke minister Goseling eerbiedig een sigaar voor minister-president Colijn aansteekt, met felrode typografische accenten.
Het tweede pamflet toont Romme als kippenhok-knuppel ‘Vrije loonvorming’ tussen de ‘socialistische hoenderen’.
Mooi en gaaf.

38. ROOY, C.J.M.A. van Gesigneerde foto en een uit een uit een brief geknipte handtekening. De foto meet 17 x 11,5 cm, het strookje 3,5 x 7 cm. De foto is op de achterzijde gesigneerd, het gesigneerde strookje heeft de getypte tekst ‘De Burgemeester van Heerlen, Dr.mr. Ch.J.M.A. van Rooy’.
€ 20
* De burgemeester aan zijn bureau. Charles van Rooy (KVP) was na diverse burgemeestersposten minister van Sociale Zaken van 1959 tot 1961. Van 1962 tot 1964 was hij burgemeester van Heerlen, daarna tot 1977 Commissaris van de Koningin (‘Gouverneur’) in Limburg.

39. SCHAEPMAN, H.J.A.M. Vondel. Een gedicht. Amsterdam, Van Langenhuysen, 1867. Ingenaaid. 24 p. 1e druk. Omslag nogal beschadigd.
€ 22
* Exemplaar met opdrachtje op het omslag: ‘Van den Schrijver’. Herman Schaepman (1844-1903) was de eerste priester in de Tweede Kamer, waar hij zich ontwikkelde tot de bezielende voorman van de katholieken, en een akkoord sloot met de anti-revolutionairen van Abraham Kuyper. Dat was het begin van een lange, vruchtbare samenwerking tussen de confessionele partijen. Maar vóór die tijd was Schaepman een produktief dichter.

40. SCHAPER, H. Handgeschreven brief aan ‘den Heer Th. Röling’. Op eigen briefpapier. Gesigneerd en gedateerd ’11 Maart 1964′. Begeleidende brief bij een gesigneerde foto (niet bijgevoegd). 3 regels.
€ 15
* Schaper was staatssecretaris van Defensie van 1966 tot 1967. In 1964 was hij chef van het Militaire Huis van H.M. de Koningin.

41. SCHOUWENAAR-FRANSSEN, J.F. Gesigneerd visitekaartje, bedrukt met de tekst ‘Drs. J.F. Schouwenaar-Franssen/ Minister van Maatschappelijk Werk’. Gedateerd ’30 Juli ’63’. 6,5 x 9,5 cm.
€ 20
* Op de achterzijde schreef de minister nog de tekst ‘Beste Theo, Een foto heb ik niet, maar hier is mijn kaartje (sign.)’. Jo Schouwenaar-Franssen was minister van Maatschappelijk Werk van 1963 tot 1965. (Daarna werd zij lerares Latijn op de Werkplaats in Bilthoven, waar zij in 1967 een blauwe maandag de jeugdige Paul Snijders in de klas had.)

42. SORGDRAGER, Winnie Een verantwoordelijke minister. Opstellen over justitie en politiek. (Met opdracht aan Hans Dijkstal). (Breda), De Geus, (1999). Garenloos. 288 p. Geïllustreerd. 1e druk. Ex librisstempel H.F. Dijkstal (met saxofoon!).
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: ‘voor Hans Dijkstal,/ mijn vriend in het/ kabinet Kok/ Winnie/ 14.06.99’. Sorgdrager was voor D66 minister in het eerste kabinet-Kok.

43. STIKKER, D.U. Gesigneerde zwart-witfoto. 19,5 x 13 cm. Stikker achter zijn bureau. Met begeleidende brief van zijn secretaresse op briefpapier van de Office of the Secretary General van de NATO. Gedateerd ’10 april 1964′. 4 regels tekst. Met achterop het stempel van de OTAN/NATO en het stempel ‘Photo Dominique Berretty’.
€ 35
* Dirk Stikker was voor de VVD minister van Buitenlandse Zaken van 1948 tot 1952. Van 1961 tot 1964 was hij secretaris-generaal van de NAVO. Fotograaf Berretty was een zoon van de Indische persmagnaat Dominique Berretty en de Nederlandse filmactrice Mien Duymaer van Twist.

44. STIKKER, D.U. Getypte brief aan ‘Dear Mr. Röling’. Op eigen briefpapier. Gesigneerd en gedateerd ‘January 17, 1966’. 5 regels tekst. De foto
Verkocht
* Het briefje begeleidde een foto (niet aangetroffen). ‘I am sorry I cannot help you with the signatures of the three statesmen you mentioned ‘. Dirk Stikker was minister van Buitenlandse Zaken van 1948 tot 1952. Van 1961 tot 1964 was hij secretaris-generaal van de NAVO.

45. TERLOUW, Jan – Uitgetypt en geprint verslag van een gesprek van Wim Hazeu met Jan Terlouw voor het NCRV-radio-programma Open Boek, uitgezonden op 26 november 1976. Op geel papier, 34 bladen (34 x 21 cm) eenzijdig geprint. Met fragmenten van een gesprek met Terlouws ouders en gevolgd door een gesprek tussen de schipper Jac. Minnaard en de politicus Jan Terlouw – maar dit is onaf. De eerste bladen hebben aan de randen ezelsoortjes.
€ 22

46. TJARDA VAN STARKENBORGH STACHOUWER, A.W. Gesigneerde zwart-witfoto. 14,5 x 10 cm. Met op de achterzijde het stempel van Max Koot.
Verkocht
* De Groningse jurist Jhr.Mr.Dr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer (1888-1978) was van 1936 tot 1945 de laatste Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië. Na de oorlog weigerde hij enkele ministerschappen en andere politieke functies.

47. TOOM, W. den Gesigneerde foto. Met een brede glimlach aan de telefoon, voor hem een groot stempel. Gesigneerd in balpen.
€ 20
* Luitenant-generaal Den Toom was voor de VVD minister van Defensie van 1967 tot 1971, in de woelige tijden van de haarlengte, de Leopard-tank alsmede de afschaffing van de groetplicht én het vliegtuigschip de Karel Doorman.

48. TROELSTRA, Jelle Mijn vader Pieter Jelles. Met tekeningen, facsimile’s en foto’s uit het bezit van de familie. Amsterdam, De Arbeiderspers, 1953. Linnen. 160 p. 2e druk.
€ 20
* Gesigneerd door de auteur op het schutblad.

49. VELDKAMP, G.M.J. Gesigneerde zwart-witfoto. 14 x 9 cm. Met begeleidende brief van zijn secretaresse, op eigen briefpapier, gedateerd ’19 september 1962′.
€ 25
* De KVP-politicus Gerard Veldkamp was minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid van 1961 tot 1967.

50. VISSER, S.H. Gesigneerde zwart-witfoto. 14 x 9 cm.
€ 25
* Simon Hendrik Visser (1908-1983) was namens de VVD minister van Defensie van 1959 tot 1963, tussen Sidney van den Bergh en Piet de Jong. Hij gooide de nodige glazen in tijdens de Nieuw-Guineacrisis, ook voor zichzelf: ‘Een uiterst fatsoenlijk man met een rechtlijnigheid die de grens met de tactloosheid nu en dan overschreed’, aldus Parlement.com, omdat hij het ‘moeilijk kon verteren, dat voor Robert Kennedy het zelfbeschikkingsrecht der Papoea’s totaal niet telde’.

51. WELTER, Ch.J.I.M. Gesigneerde zwart-witfoto met begeleidende, getypte brief. De foto meet 14 x 9 cm. De foto zelf is niet gesigneerd, wel het mapje waar de foto is zit, tevens door Welter gedateerd ‘i2-5-64′. De brief op eigen briefpapier, gesigneerd en gedateerd ’12 mei 1964’. 2 regels tekst.
€ 35
* Charles Welter (1880-1972) was minister van Koloniën van 1937 tot 1939 en van 1939 tot 1941. Van 1940 tot 1941 was hij minister van Financiën ad interim. Hij was Kamerlid met onderbrekingen tussen 1937 en 1963, niet alleen voor de K.V.P., maar ook voor zijn eigen partij, de Katholieke Nationale Partij.

52. WELTER, Charles Actie. Propagandablad van het Voorlopig Katholiek Comité van Actie. Nr. 14, Juni 1948. Den Haag, Voorlopig Katholiek Comité van Actie, 1948. 32 x 25 cm. Gevouwen krant. Gedrukt in rood en blauw. Met foto. Horizontaal gevouwen voor verzending.
€ 25
* Wenst gij een krachtige/ beleidvolle/ fiere/ waakzame/ zuinige/ verstandige/ nationale Regering? Stem dan Rechts Katholiek, dus Welter! (gevolgd door een heus Verkiezingssonnet, gedicht door zekere ‘B.’. En dat is niet het enige rijmende vers in dit krantje!). Charles Welter (1880-1972) was voor de oorlog minister van Koloniën en in de oorlog aanhanger van Pétains defaitistische stroming, die zich half en half aan de nazi’s had overgegeven. In 1946 kwam hij voor de KVP in het parlement, maar hij scheidde zich al snel af met zijn Katholiek Nationale Partij. In 1956 keerde hij terug in de schoot van zijn moederpartij, waarvan hij nog tot zijn 83ste Kamerlid bleef.

53. WESTRA, H. Getypte brief aan ‘Zeer Geachte Heer (naam uitgeknipt)’. Op eigen briefpapier. Gesigneerd ‘Westra’ en gedateerd ‘Utrecht, 20 Juli 1932’. Begeleidende brief bij een artikel dat Westra geschreven had. 7 regels tekst.
€ 25
* Harmen Westra (1883-1959) was burgemeester voor de NSB in Den Haag van 1942 tot 1945, waar hij zich actief aan de Jodenvervolging wijdde.

54. (WIEGEL, Hans / VAN AGT, Dries) Collectie affiches gericht tegen het kabinet-Wiegel/ Van Agt. Amsterdam, Amsterdamse Palet Vereniging, [1978]. Elf affiches in zwartwit van verschillende kunstenaars. Ca. 43 x 29 cm. 1e druk. Gebruikssporen.
€ 75
* Deze nogal scabreuze affiches komen naar verluidt uit een map van 25 verschillende prenten.
Bijgevoegd een affiche van Ronald Timmermans en Max Kisman, waarop Van Agt en Wiegel als speelpoppen van werkgeversvoorzitter Chris van Veen worden bespot (55 x 39 cm).

55. WINSEMIUS, Pieter, en Miranda HOOGENDOORN Waar halen ze het vandaan? Over inspiratie. (Met opdracht aan Hans Dijkstal). (Amsterdam), Balans, 2005. Garenloos. 240 p. 1e druk.
€ 25
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van Winsemius op de Franse titel: ‘Voor Hans,/ ter meerdere inspiratie/ in een wonderschoon 2006/ Pieter’.
Bijgevoegd: Handgeschreven brief van Winsemius aan Dijkstal.
Pieter Winsemius (geb. 1942) was van 1982-1986 en van 2006-2007 minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Hans Dijkstal (1943-2010) was minister van Binnenlandse Zaken in het eerste kabinet-Kok en later fractievoorzitter van de VVD.

56. WITTEVEEN, H.J. Originele zwart-witfoto met een gesigneerd kaartje. De foto meet 14 x 9 cm, het kaartje 6,5 x 10,5 cm. Met op de achterzijde van de foto het stempel van fotograaf Dick Wolters.
€ 25
* Johan Witteveen (1921-2019) was van 1963-1965 en van 1967-1971 minister van Financiën voor de VVD.

57. WISSEN, Driek van Europese verkiezingen. Zoeterwoude-Dorp, De Uitvreter, 2004. Ingenaaid. 12 x 11 cm. Cahiersteek. (4) p. Met de hand gezet en gedrukt ter ere van de 61ste verjaardag van Beertje Brom in een beperkte oplage.
€ 15
* Lichtvoetig gedicht. De Uitvreter A 180.

Zoals altijd: klikken op de plaatjes maakt ze groter, mooier en leuker.