Nieuwsbrief 709: A. Marja

Vandaag is het precies honderd jaar geleden dat Arend Theodoor Mooij, alias A. Marja, ter wereld kwam. Artistiek Bureau staat daarom geheel in het teken van deze dichter, romancier, vertaler, recensent, bloemlezer, uitgever én practical joker.

Al het leuks dat we de afgelopen jaren in huis haalden van A. Marja werd vrijwel onmiddellijk geconfisqueerd door onze werknemer. Tóch kunnen we een nieuwsbrief wijden aan deze veelzijdige auteur.

In de oorlog was hij zeer actief als uitgever en redacteur. Voor de verschillende imprints van F.G. Kroonder en voor de illegale uitgeverij In agris occupatis zocht Marja auteurs en teksten bij elkaar. Praktische werkzaamheden verrichtte hij ook: sommige uitgaven van de Bayard Pers zijn door Marja in het colofon genummerd. Met drukker H.N. Werkman en uitgever Kroonder was A. Marja goed bevriend. Ook na de oorlog bleef hij nog enkele jaren voor Kroonder werken.

Uitgaven uit de begintijd van Kroonder zijn vrij sober uitgevoerd. Johan van Eikeren deed meestal de typografie. Met een beetje geluk was er gelegenheid en geld om Fons Montens een vignet voor het omslag te laten maken. Zo niet, dan kreeg het bandje een titeletiket.

Voorafgaand aan de onder Marja’s vleugels verschenen boeken vindt u drie luxe, genummerde en gesigneerde edities met werk van hemzelf.

1. MARJA, A. Maar ja, Marja. Gedichten. [Bussum], Homerus Pers [= F.G. Kroonder], 1942 [= 1943]. Halflinnen. 32 p. Gezet uit de Lutetia en gedrukt in een oplage van 300 genummerde exemplaren. 1e druk.
verkocht
* Eén van de 75 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren op ‘blauw-grijs, luxe-tekst’. De gezondheid van Marja verslechterde gedurende de oorlog: de laatste verzen in deze bundel zijn een grafschrift ‘Op mijzelf’ en ‘Testament’. De Jong 539.

2. MARJA, A. Waar ik ook ga. Gedichten. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], 1944. Ingenaaid. 40 p. Gezet uit de Astree en gedrukt [in een oplage van 350 exemplaren]. 1e druk.
verkocht
* Eén van de 50 genummerde en gesigneerde exemplaren, gedrukt op Oud-Hollands Vergé. Met erratum: ‘Door de tijdsomstandigheden was de auteur niet in de gelegenheid zelf de proeven voor deze bundel te corrigeren. Een aantal storende drukfouten was hiervan het gevolg’. In deze bundel zijn opgenomen de clandestiene bundels Maar ja, Marja (min één gedicht) en Zelfportret voor haar. De Jong 540.

3. (MARJA, A. (vertaling)). RILKE, R.M. Keur uit Rilke. Vertaalde gedichten. (Met een brief als inleiding van de vertaler). [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], (1944). Ingenaaid met omslag. 48 p. [Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren]. 1e druk.
verkocht
* Eén van de 50 door de vertaler genummerde en gesigneerde exemplaren, gedrukt op Vergé Text. De Jong 696.

4. ACHTERBERG, Gerrit Doornroosje. Bussum, Kroonder, 1947. Karton. 36 p. Gedrukt in een beperkte, genummerde oplage. 1e druk. Band deels licht verbruind.
€ 15
* Bayard reeks 17.

5. ACHTERBERG, Gerrit Meisje. [Groningen], In agris occupatis, 1944. 25,0 x 17,1 cm. Ingenaaid. 12 p. Gedrukt door en met een druksel van H.N. Werkman in een oplage van 110 exemplaren. 1e druk. Enkele lichte roestvlekjes op omslag.
€ 950
* Eén van de 10 Romeins genummerde exemplaren, echter ongesigneerd. Volière-reeks 2. De Jong 25. Dekkers G-242. Hot printing 44-g6. Simoni A 14.

6. ACHTERBERG, Gerrit Sintels. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], (1944). Ingenaaid. 32 p. Gezet uit de Weiss Antiqua en gedrukt [in een oplage van 500 exemplaren]. 1e druk. Omslag langs randen verbruind. Roestvlekjes op binnenzijden omslag.
verkocht
* Deze bundel is in druk opgedragen aan A. Marja. De Jong 28.

7. BIERCE, Ambrose Het voorval op de Owl Creek brug. Een fantastisch verhaal van – ingeleid en uit het Amerikaans vertaald door Jan Spierdijk met houtgravures van Arnold Pijpers. (Bussum), Bayard Pers [= F.G. Kroonder], 1945. Ingenaaid met stofomslag. 34 p. Gezet uit de Bodoni en gedrukt [in een oplage van 500 exemplaren]. 1e druk. 1e druk.
€ 12
* Vertaling van Tales of soldiers and civilians (1891). De Jong 82.

8. CHARLES, J.B. Ontmoeting in den vreemde. Novelle. Bussum, Kroonder, 1946. Ingenaaid. 40 p. Gezet uit de Garamont. 1e druk. Omslag deels flink verkleurd.
€ 18
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op de Franse titel: ‘voor Wim (Tom) van de BB,/ IV ’47/ Charles’. Bayard reeks XIV.

9. LANDELL, Olaf J. de Witte vrouwendans. Gedicht. Bussum, Kroonder, 1946. Halflinnen. 32 p. Gezet uit de Egmont en gedrukt in rood en zwart op Van Gelder Bykorf in een beperkte oplage. 1e druk. Wat verkleurd.
€ 18
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op het schutblad: ‘Voor Saar en Max,/ om uit het hoofd te leeren./ O.d.L.’ Het betreft hier de baritonzanger Max Kloos (1884-1959) en zijn derde vrouw Sara van Alphen. Met inscriptie in rode balpen van een latere eigenares.

10. LAST, Jef Tau Kho Tau. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], (1941) [= 1944]. Ingenaaid. 24 p. Gezet uit de Weiss Antiqua en gedrukt in blauw en zwart op Hollands Text [in een oplage van 350 exemplaren]. 1e druk. Omslag deels flink verbruind.
verkocht
* Eén van de 50 Arabisch genummerde en gesigneerde exemplaren. Clandestien uitgegeven tijdens de Tweede Wereldoorlog met misleidend jaar van uitgave. De Jong 486.

11. MILLER, Henry Het heelal van de dood. Een studie over Lawrence, Proust en Joyce. (Vertaald en ingeleid door J[acques] d[en] H[aan]). [Groningen], In agris occupatis, [1944]. Ingenaaid. 36 p. Omslag in rood en wit ontworpen en gedrukt door H.N. Werkman. Gedrukt in een oplage van 200 genummerde exemplaren. Mooi en strak exemplaar, iets verbruind en met een klein kreukje onderaan.
€ 90
* Betekenisvolle tekst. De Groninger boekverkoper Jacques den Haan (1908-1982) was een onvermoeibaar pleitbezorger van Henry Miller. De drukinkt van dit boek is niet geheel zwart, maar een beetje paarsig, waarschijnlijk vanwege de oorlogsomstandigheden. Volière-reeks 9/10. De Jong 568. Dekkers G-254. Hot printing 44-g21. Simoni M 23.

12. MOK, Maurits Salvis Titulis. Bussum, Kroonder, 1946. Ingenaaid. (2), 38 p. Gezet uit de Egmont en gedrukt in een beperkte oplage. 1e druk. Omslag deels verbruind. Wat roest.
€ 15
* Eén van 50 genummerde en gesigneerde exemplaren. Bayard reeks II.

13. NORWID, Cyprian Kamil De legende van Krakus en de draak. Vertaald en geïllustreerd door A. Nonymus [= Johan van Eikeren]. [Bussum], Kameleon Pers [= F.G. Kroonder], 1945. Ingenaaid. 32 p. Gezet uit de Atlas en de Nobel en gedrukt op Dürer Text [in een oplage van 750 exemplaren]. 1e druk.
€ 25
* Eén van de 50 genummerde exemplaren die voor de uitgever gereserveerd bleven. De Jong 609.

14. NORWID, Cyprian Kamil De legende van Krakus en de draak. Vertaald en geïllustreerd door A. Nonymus [= Johan van Eikeren]. [Bussum], Kameleon Pers [= F.G. Kroonder], 1945. Ingenaaid. 32 p. Gezet uit de Atlas en de Nobel en gedrukt op Dürer Text [in een oplage van 750 exemplaren]. 1e druk.
€ 10
* De Jong 609.

15. [SCHUUR, Koos] De 7 vloeken. Poëtisch pamflet. [Groningen], In agris occupatis, 1944. 25,0 x 16,3 cm. Ingenaaid (naaigaren ontbreekt). (12) p. + omslag. Gedrukt door H.N. Werkman in een oplage van 110 genummerde exemplaren. Met een druksel in drie kleuren op het omslag. 1e druk. Omslag deels zeer licht verkleurd, enkele vlekjes op voorzijde omslag.
€ 825
* Eén van de 15 Romeins genummerde luxe-exemplaren (dit is nummer XV), gedrukt op Dührer-text en gesigneerd door de dichter (met het kenmerkende bloemetje). De kleuren van het druksel op het omslag van dit luxe-exemplaar verschillen van de kleuren op het omslag van het gewone exemplaar: het effect van de irisdruk is hier sterker. We hebben andere luxe-exemplaren gezien met dezelfde kleuren: zou Werkman opzettelijk andere kleuren inkt hebben gebruikt bij het sjabloneren van de luxe-exemplaren (die immers ook op ander papier werden gedrukt)? Volière-reeks 4. De Jong 976. Dekkers G-248. Hot printing 44-g11. Simoni S 15.

16. SCHUUR, Koos De 7 vloeken. Poëtisch pamflet. [Groningen], In agris occupatis, 1944. Geniet. (12) p. Gedrukt [door H.N. Werkman] in een oplage van 90 exemplaren. 2e druk. Omslag deels verschoten en op rug beschadigd. Hapje uit rechterbovenhoek omslag en binnenwerk.
verkocht
* Onder het colofon gesigneerd door de dichter: ‘Koos Schuur/ Verbannen Koning’, door hem voorzien van het bekende bloemetje. De Jong 977.

17. SPIERDIJK, Jan XVI sonnetten. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], [1944]. Ingenaaid. 24 p. Gezet uit de Weiss Antiqua en gedrukt op Hollands Text [in een oplage van 350 exemplaren]. 1e druk. Beetje roest. Ex libris Harry Brander (‘Der stärkst liebende ist immer im Nachteil’).
€ 22
* Eén van de 50 genummerde en gesigneerde exemplaren, al rept het colofon verder niet van luxe-exemplaren of deeloplagen. Bovendien met een mooie, handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur onder het colofon: ‘Voor Harry/ Brander,/ met verontschuldiging/ dat de wijn zo weinig/ in de poëzie is doorgedrongen’.
Een ‘gewoon’ exemplaar is leverbaar voor € 12. De Jong 772.

18. TEX, E. den In memoriam patriae. [Groningen], In agris occupatis, 1944. Geniet. 16 p. [Gedrukt door E.Th. Zoeteweij in Yerseke] in een oplage van 150 genummerde exemplaren. 1e druk. Tekstpapier verbruind. Ex libris Phons en Mária Schellart: houtgravure van Valentin le Campion.
verkocht
* Clandestiene uitgave. De Jong 809.

19. TEX, E. den Schipbreuk. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], 1945. Ingenaaid. 32 p. Met de hand gezet uit de Hollandse Mediaeval en gedrukt [in een oplage van 500 exemplaren]. 1e druk. Roest.
€ 22
* Eén van de 50 genummerde en gesigneerde exemplaren. De Jong 811.

20. VESTDIJK, S. Het schuldprobleem bij Dostojewski. Bayard Pers/ Bussum, Kroonder, 1945. Ingenaaid. 24 p. Gezet uit de Egmont en gedrukt op Glazed Featherweight. 1e druk. Wat roest (als meestal).
€ 90
* Eén van de 50 genummerde en gesigneerde exemplaren.

21. VESTDIJK, S. De uiterste seconde. Gedichten. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], [1944]. Ingenaaid. 40 p. Gezet uit de Lutetia en gedrukt op houtvrij papier [in een oplage van 500 exemplaren]. 1e druk. Rug verbruind.
€ 15
* Geschreven tijdens Vestdijks verblijf in Sint-Michielsgestel. De Jong 862.

22. VET, Anton van der Gefluisterd relaas. Gedichten. Bussum, Bayard Pers/ Kroonder, 1945. Ingenaaid. 36 p. Met de hand gezet uit de Erasmus Mediaeval en gedrukt op Brittania tekst in een beperkte oplage voor vrienden en bekenden van de Bayard Pers. 1e druk. Scheurtje in omslag.
verkocht
* Eén van de 50 door de dichter genummerde en gesigneerde exemplaren. Clandestiene uitgave. Niet in De Jong.

23. WAGENVOORDE, Hanno van De lampion der beminden. Gedichten. [Bussum], Homerus Pers [= F.G. Kroonder], 1943. Halflinnen. 32 p. Gezet uit de Lutetia en gedrukt op bruin pakpapier in een oplage van 150 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
€ 28
* Eén van de [slechts enkele] Romeins genummerde en gesigneerde exemplaren. Met – los bijgevoegd – een handgeschreven brief van de auteur over deze en andere uitgave(n). De Jong 922 (vermeldt geen Romeins genummerde exemplaren).

24. WAGENVOORDE, Hanno van De lampion der beminden. Gedichten. [Bussum], Homerus Pers [= F.G. Kroonder], 1943. Halflinnen. 32 p. Gezet uit de Lutetia en gedrukt op bruin pakpapier in een oplage van 150 genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
verkocht
* De Jong 922.

25. WAGENVOORDE, Hanno van Vlinders op een mandolien. (Utrecht [= Bussum]), Odyssee-pers [= F.G. Kroonder], 1942. Halflinnen. (28) p. Gezet uit de Egmont en gedrukt in een oplage van 225 genummerde exemplaren. 1e druk.
verkocht
* Eén van de 20 Romeins genummerde en gesigneerde exemplaren die niet in de handel kwamen. Met – los bijgevoegd – zwart-witfotootje van de auteur. De Jong 924.

26. WAGENVOORDE, Hanno van Vlinders op een mandolien. (Utrecht [= Bussum]), Odyssee-pers [= F.G. Kroonder], 1942. Halflinnen. (28) p. Gezet uit de Egmont en gedrukt in een oplage van 225 genummerde exemplaren. 1e druk.
verkocht
* Eén van de 125 Arabisch genummerde en gesigneerde exemplaren. De Jong 924.

27. WILDE, Oscar De tuchthuisballade. (Vertaald door Eduard Verkade). [Groningen], (In agris occupatis), [1944]. 27 x 20 cm. Cahiersteek. 24 p. Gedrukt in rood en zwart [in een oplage van 200 exemplaren. Typografie Jannes de Vries]. 1e druk. Omslag minimaal verschoten.
verkocht
* Illegale oorlogsuitgave. Volière-reeks 6. De Jong 944. Simoni W 18.