Nieuwsbrief 749: De Zondagsdrukker(s)

In 1953 gaat Reinold Kuipers, directeur van De Arbeiderspers, samen met zijn vriend en fondsauteur Simon Carmiggelt zelf teksten zetten en drukken. De private press De Zondagsdrukkers is een feit. Af en toe maakt Kuipers in z’n eentje ook een uitgave, vaak een vouwblad in een minieme oplage, als De Zondagsdrukker. Al snel krijgt Carmiggelt het te druk, vervolgens helpt Jaap Meijer een handje, en na diens pensionering voegt typograaf Wim Mol zich bij Kuipers. Dit verklaart het verdwijnen en weer opduiken van de -s in het impressum.

Liefst dertig uitgaven van De Zondagsdrukker(s) zijn beschreven voor deze nieuwsbrief: veelal poëzie, pretentieloos en perfect gedrukt. Dat sommige uitgaven toch enkele alinea’s proza bevatten, komt door Kuipers’ precisie: het colofon van een Zondagsdruk is tegelijk vaak een (lange) verantwoording.

In onderstaande beschrijvingen staan geen typefouten: soms bestaat de totale oplage van een uitgave écht uit slechts 5 (Schippers), 10 (Gill) of 12 (Bloem) exemplaren. To the happy few…

1. ACHTERBERG, Gerrit Zeven gedichten. Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1979. Cahiersteek in omslag. 16 p. Met de hand gezet uit de Janson door Reinold Kuipers en gedrukt op Ingres in een oplage van 150 exemplaren. 1e druk. Omslag iets beknibbeld.
€ 45
* Niet eerder gebundelde gedichten van Achterberg, uitgegeven ter gelegenheid van het vertrek van Reinold Kuipers en zijn echtgenote Tine van Buul bij uitgeverij Querido.

2. BLOEM, J.C. Ierland. (Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1992). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Janson en gedrukt op Hahnemühle-Ingres door Reinold Kuipers in een oplage van 12 exemplaren.
€ 175
* Nagelaten gedicht van Bloem, die op het handschrift noteerde ‘niet publiceeren’. ‘Bij het drukken is de oplaag uit respect voor de reserve van de poëet tot een dozijn exemplaren voor de intimi van zijn oeuvre beperkt’.

3. BRASSINGA, Anneke Voordeel. (Amsterdam), De Lange Afstand, (1992). Leporello. (8) p. Met de hand gezet uit de Janson door RK [= Reinold Kuipers] en gedrukt door Peter Yvon de Vries in een oplage van 20 exemplaren. In originele envelop.
€ 45
* Eenregelig gedicht ter gelegenheid van T. van Deels 47e verjaardag. Samenwerkingsverband tussen De Zondagsdrukker (zetwerk) en De Lange Afstand (druk).

4. CAMPERT, Remco Amsterdamse dagen. [Amsterdam], Cornamona Pers, 1984. Cahiersteek in omslag. In foedraal (door Geert van Daal, waarvoor door hemzelf vervaardigd handgemarmerd papier werd gebruikt). Met de hand gezet uit de romein van Bembo en de cursief van Alfred Fairbank en gedrukt door de Zondagsdrukkers [= Reinold Kuipers e.a.] op Hahnemühle-Ingres in een oplage van 70 genummerde exemplaren. 20 p. 1e druk.
€ 180
* Een van de 50 Romeins genummerde exemplaren voor de intekenaren. Met prospectus.

5. CAMPERT, Remco Amsterdamse dagen. [Amsterdam], Cornamona Pers, 1984. Cahiersteek in omslag. Met de hand gezet uit de romein van Bembo en de cursief van Alfred Fairbank en gedrukt door de Zondagsdrukkers [= Reinold Kuipers e.a.] op Hahnemühle-Ingres in een oplage van 70 genummerde exemplaren. 20 p. 1e druk.
€ 120
* Eén van de 10 ongenummerde exemplaren, ‘bestemd voor magen en vrienden van de Zondagsdrukkers’.

6. CARMIGGELT, S. Bezoek. Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1981. Cahiersteek met omslag. (2), 10 p. Met de hand gezet uit de romein van de Bembo en de cursief van Alfred Fairbank door Simon Carmiggelt en Reinold Kuipers en gedrukt op Hahnemühle in een oplage van 50 exemplaren.
€ 120
* Bewerking van een Kronkel uit Het Parool van 4 april 1981.

7. CARMIGGELT, S. Duiven melken. Amsterdam, De Zondagsdrukkers, 1955. Cahiersteek in omslag. 20 p. Gezet door J.J. Bakker en gedrukt door Johannes Jesse in een oplage van 40 genummerde exemplaren. 1e druk. Gaaf en fris.
verkocht
* Poëzie van Carmiggelt, zowel anecdotisch als aforistisch: ‘De man die ik heb ingezeept/ Zit lelijk met mij opgescheept’ (Zelfportret in de spiegel). ‘Hier ligt een humorist/ Hij heeft zich vergist’ (Grafschrift).

8. COMMUNITY SINGING Zondagmorgen. Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1980. Vouwblad. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op kringlooppapier uit de jaren 1940-1945 door Reinold Kuipers in een oplage van 20 exemplaren.
€ 90
* De tekst is afkomstig uit het in 1930 door H.N. Werkman gedrukte (en heden tamelijk zeldzame) Het pierement door Community Singing.

9. DEEL, T. van Fabel. (Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1984). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Janson en gedrukt op Hahnemühle-Ingres door Reinold Kuipers in een oplage van 18 exemplaren.
€ 40

10. DERÈME, Tristan à Monsieur Gaston Chérau. Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1988. Vouwblad. Met de hand gezet uit de Janson en gedrukt op Hahnemühle-Ingres door Reinold Kuipers in een oplage van 12 exemplaren.
€ 45
Opdracht in dichtvorm, door Kuipers aangetroffen in een achtste druk van Derèmes La verdure dorée.

11. EYBERS, Elisabeth Twee gedigte. (Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1987). Vouwblad. Met de hand gezet en gedrukt door Reinold Kuipers in een oplage van 20 exemplaren.
€ 90

12. FRENKEL, M.B. Acht gedichten. Amstelveen, De Zondagsdrukkers, 1983. Cahiersteek in omslag. 16 p. Onopengesneden. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op Hahnemühle in een oplage van 50 exemplaren. 1e druk.
€ 35
* Gedichten van de jonggestorven dichter (1904-1938) door Reinold Kuipers gekozen uit verschillende literaire tijdschriften. Dit is Martin Bernard Frenkels eerste uitgave in boekvorm.

13. FRENKEL, M.B. Voorjaar. (Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1991). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op Bugra-Bütten van Hahnemühle door Reinold Kuipers in een oplage van 20 exemplaren.
verkocht

14. GILL, Eric Machines can do practically anything… [Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1982]. 29,4 x 20,4 cm. Eenzijdig bedrukte plano. Met de hand gezet [uit de Joanna romein en cursief] en gedrukt [in een oplage van 10 exemplaren].
verkocht
* Een citaat van de beroemde typograaf. De oplage van dit vel is ontleend aan een handgeschreven notitie van Reinold Kuipers op de achterzijde van dit exemplaar: ‘gedrukt op de handpers van Reinold Kuipers. 10 exx.’.

15. KOOLHAAS, Anton Rossignol is nachtegaal. Gedichten. Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1981. Cahiersteek in omslag. 20 p. Met de hand gezet uit de Bembo en de cursief van Alfred Fairbank en gedrukt op Hahnemühle in een oplage van 50 exemplaren. Met een ‘Zondagsdrukkersmerk’ door Helmut Salden (eerste toepassing). 1e druk.
€ 45
* ‘Achter ’t behang,/ juist bij mijn wang,/ zit een muis./ Ik ben thuis’.

16. (KOUWENAAR, Gerrit) Gerrit Kouwenaar LX. (Amstelveen), [Zondagsdrukker], (1983). Vouwblad. Met de hand gezet en gedrukt in een zeer beperkte oplage.
€ 120
* Franstalig menu ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van Gerrit Kouwenaar op 9 augustus 1983, gevierd op 29 oktober 1983 in Château Neercanne bij Maastricht. Met enkele citaten uit het werk van Kouwenaar.

17. KUIJPER, Jan Twee sonnetten. (Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1985). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Bembo door de Zondagsdrukker en gedrukt op Hahnemühle-Ingres door De Lange Afstand in een oplage van 30 exemplaren. 1e druk.
€ 35
* Uitgave voor de SLAA.

18. KUIPERS, Joyce Gedichtjes. Amstelveen, De Zondagsdrukker, 1987. Cahiersteek met omslag. 12 p. Met de hand gezet uit de Bembo en de cursief van Alfred Fairbank en gedrukt door Reinold Kuipers op Bugra-Bütten in een oplage van 20 exemplaren. 1e druk.
€ 75

19. KUIPERS, Reinold On don drie. Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1981. Vouwblad. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt door Reinold Kuipers in een oplage van 20 exemplaren.
€ 35
* Uitgave over een Gronings aftelrijmpje ter gelegenheid van het afscheid van Abe Kuipers als docent aan de Akademie voor Kunst en Industrie in Enschedé, de AKI. Abe Kuipers was de jongere broer van Reinold Kuipers.

20. KUIPERS, Reinold De zetter. Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1980. 33,5 x 18 cm. Planodruk. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op Zaans bord in een oplage van 18 exemplaren.
verkocht
* Nieuwjaarswens.

21. LEVY, Helmut twee gedichten. (Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1988). Vouwblad. Met de hand gezet en gedrukt door Reinold Kuipers in een oplage van 20 exemplaren.
€ 45
* Helmut Levy (1928-1994) was huisarts en schrijver van haiku’s. Onder het pseudoniem Gerard Klaassen publiceerde hij gedichten in Tirade.

22. NOORDSTAR, J.C. ’t Eerdiploom en andere gedichten. Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1983. 28,3 x 21,5 cm. Cahiersteek in omslag. 16 p. Met de hand gezet uit de Janson en gedrukt op Hahnemühle door Reinold Kuipers in een oplage van 50 exemplaren. 1e druk. In uitstekende conditie.
verkocht
* ‘Hoe rustig zit mijn bleke Boeddha in het bos’. Voor het eerst gepubliceerde gedichten waarvan de handschriften tevoorschijn waren gekomen uit de literaire nalatenschappen van Halbo C. Kool en Constant van Wessem. Grote, fijnzinnige bibliofiele uitgave.

23. PAREAU, N.E.M. I. (Amstelveen, de Zondagsdrukkers, 1984). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Janson en de Open Ronsart en gedrukt op Hahnemühle-Ingres door Reinold Kuipers in een oplage van 30 exemplaren.
verkocht
* De titel van deze uitgave van dit nooit gebundelde gedicht is I (romeins cijfer één).

24. SCHIPPERS, K. Met Dian. (Amstelveen, de Zondagsdrukker, 1992). Vouwblad. Met de hand gezet en gedrukt door Reinold Kuipers in een oplage van 20 exemplaren.
€ 65
* In memoriam Dian Pouw (1943-1992), docent Duits en muziek, en dada-dame.

25. SCHIPPERS, K., en Reinold KUIPERS Ruzies en quaesties. Uit een rijk aanbod gekozen door Reinold Kuipers en K. Schippers. [Amsterdam, de Zondagsdrukkers, ca. 1986]. Cahiersteek in omslag. (16) p. [Met de hand gezet en gedrukt door Reinold Kuipers in een oplage van 5 exemplaren]. Kreukje.
verkocht
* Zeldzame proefdruk met een blanco binnenwerk – hoewel, proefdruk… Was de verhouding tussen uitgever en auteur niet zo dat er eenvoudig geen ruzies en kwesties (geweest) waren?

26. STORM, Theodor Zehn Gedichte. Ausgewählt von Alfred Karl Kossmann und Reinold Kuipers. (Met een zeefdruk door V.H. Elenbaas op het omslag). Amstelveen, ‘bei den Sonntagsdruckern’ [= de Zondagsdrukkers], 1981. Cahiersteek in omslag. 20 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op Hahnemühle door Reinold Kuipers in een oplage van 50 exemplaren.
€ 65

27. TELLEGEN, Toon De trein naar Pavlovsk en Oostvoorne. Amstelveen, Factotum, 1991. Cahiersteek in omslag. 16 p. Gezet uit de Monotype Fourier en gedrukt op Hahnemühle-Ingres naar typografische aanwijzingen van Reinold Kuipers door Geuze te Dordrecht in een oplage van 90 exemplaren. 1e druk.
verkocht
* Verhalend gedicht, dat pas jaren later in een handelseditie herdrukt zou worden.

28. TOORN, Willem van Worpswede. (Met een originele ets van Peter Yvon de Vries). (Amsterdam, De Lange Afstand, 1986). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Janson en gedrukt door Peter Yvon de Vries in de zetterij van de Zondagsdrukker [= Reinold Kuipers] te Amstelveen en in de boek- en plaatdrukkerij van De Lange Afstand op Hahnemühle etspapier in een oplage van 50 genummerde exemplaren. 1e druk.
verkocht

29. VEENINGA, Johan Duco, m’n zoon. (Amsterdam, de Zondagsdrukkers, 1966). Cahiersteek in omslag. 12 p. Met de hand gezet en gedrukt door Reinold Kuipers in een oplage van 10 exemplaren.
verkocht
* Ontroerende brief van Veeninga aan zijn zoon, geschreven bij diens geboorte. Johan en Duco Veeninga overleden in mei 1966 bij een auto-ongeluk: deze uitgave is een eerbetoon. Veeninga geldt als een van de initiatoren van de reeks Privé-domein.

30. VISSER, Ab Recitatief. Amsterdam, de Zondagsdrukkers, 1955. Cahiersteek. 20 p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt op Ossekop van Van Gelder door Reinold Kuipers in een oplage van 40 genummerde exemplaren. 1e druk.
verkocht

in memoriam Reinold Kuipers

31. KUIPERS, Reinold Overgezet. Wageningen, Houtpers, 2008. Kardoes. (16) p. Met de hand gezet uit de Bembo en gedrukt in een oplage van 93 genummerde exemplaren. 1e druk.
verkocht
* Eén van de 39 [= 42] exemplaren gebonden in kardoes, een grof soort papier.
Liefdevol project, blijkt uit een brief die ons ooit onder ogen kwam: de gedichten werden deels aangetroffen in de nalatenschap van Reinold Kuipers (1914-2005), meestertypograaf Wim Mol en Niek Smaal zetten de tekst, uitgever-in-ruste Ary Langbroek bedacht de titel en bond de exemplaren in. Helaas overleed Mol op de dag van verschijnen.