Nieuwsbrief 874: Kop van Jut

Uit alle hoekjes van ons antiquariaat zijn negentiende-eeuwse boeken en andere papieren produkten te voorschijn gekomen. Ze lopen sterk uiteen, maar het bezingen en op de hak nemen van moderne uitvindingen, van koningshuis en vaderland, van de politiek, het behagen van het volk, misdaad, stoomtrein, zanglust, liefde en drama, dat zijn allemaal rode draden.

1. ARNHEM SPOORWEG Programma, ter feestelijke opening van den Engelschen-Spoorweg te Arnhem. Lithografie (anoniem) ter gelegenheid van de opening van de Rhijnspoorweg tussen Arnhem en Utrecht, 1845. 561 x 433 mm. Alleen recto: 7 platen met gelithografeerde toelichting. Wat kreukjes, slijtage aan de randen, vage vochtvlekken. Wat scheurtjes, maar de afbeelding is intact. Driemaal gevouwen.
Verkocht
* Grote spotprent op de spoorlijn tussen Arnhem en het westen van Nederland, die gezien werd als melkkoetje voor de Engelse exploitanten. De Nederlandse betrokken ondernemers en politici, én koning Willem II, worden afgeschilderd als beteuterde armoedzaaiers. ‘Er staat een Schraal déjeuner gereed, waaraan het drietal deel neemt. Achter de tafel staat John Bull met uitgestreken gelaat, de handen in de broekzakken, en onder den arm een vierspanszweep, om desnoods de gasten tot spoed voort te zweepen. Hij berekent intusschen hoeveel ieder glas Madera hem kost. De Hollansche maagd, in haar rooden rok, kan van aandoening niets gebruiken, en vraagt alleen een glas zuiver water. De heer Enthoven doet zich het meest te goed; de minister wrijft rug en ooren.’
(Het plaatje vertoont een klein deel van de litho).

2. (BEEK EN GEULLE). HUGO VAN ROSSEM, P.A. Harp-accoorden. Amsterdam, Höveker & Zoon, [1886]. 13 x 9 cm. Ingenaaid. 16 p. 1e druk. Klein teer boekje met een enkel vlekje, maar in goede staat.
€ 15
* Domineespoëzie van de jeugdige predikant (1858-1922) in het Limburgse Beek en Geulle. Over evolutie en andere vraagstukken, maar Hugo van Rossem richtte ook een gedicht aan de uitvinder van de kunsttaal Volapük, een katholieke priester.

3. (BEEK EN GEULLE). HUGO VAN ROSSEM, P.A. Losse schakels. Gedichten. Amsterdam, Höveker & Zoon, [1887]. 14 x 10 cm. Origineel linnen. 44 p. 1e druk. Naam op schutblad.
€ 15
* Poëzie van een jonge, in Limburg zeer actieve dominee (1858-1922), op dat moment predikant in Beek en Geulle. Deels christelijke gedichten, maar ook verzuchtingen als ‘Wetenschap zonder openbaring’, ‘Zaken-mannen’, ‘Sommige liberalen’ en ‘Vergaderingen’. Mooi, typisch 19e-eeuws klein dichtbundeltje.

4. BELLAMY, Jacobus Erato. Geschenk aan Neerlands Schoonen. Utrecht, C. van der Post Jr., 1851. Linnen met rijke vergulding en blinddruk. VIII, 128 p. Gegraveerde titelpagina op glimpapier. 1e druk. Net exemplaar met heel lichte slijtage van de hoekjes en randjes.
Verkocht
* Mooi versierde Victoriaanse bloemlezing van het werk van Bellamy, die reeds in 1786 overleed, 28 jaar oud.

5. (BERGÉ-uitgave). [THEMMEN, Phoebus H.] Komieke en vermakelijke boeren-reis van Dirk den Eenvoudige, en zijne zonen, uit het Overmaasche naar Delft. Vierde druk. Met platen. Rotterdam, J. Bergé, [1877]. 23 x 15 cm. Origineel omslag (met illustratie). 240 p. Niet afgesneden. Frontispice en plaat tegenover p. 80 in kleur. 4e druk. Wat stoffig, vooral de uitstekende pagina’s. Wat kreukjes, maar zeer gaaf, een fraai exemplaar van een kwetsbaar boek.
€ 75
* Herdruk door uitgever J. Bergé (bekend van het Artistiek Bureau) van een grappige parodie op Eens Christens Reize naar de Eeuwigheid van John Bunyan, waarin een boerenfamilie van Oostvoorne (‘Oostveen’ in het boek) naar Delft reist, en weer terug. Onder de Sterne-achtige humor in het boek schuilt de godsdienstige tegenstelling tussen Voetianen en Coccejanen. Geschreven door de Amsterdamse arts Phoebus Hitzerus Themmen (1757-1830) en voor het eerst verschenen in 1804, even anoniem als deze uitgave. Buisman 2242.

6. BERGH, J.A. de Terugblik op ‘s-Gravenhage in 1880, uitgesproken in den Nieuwjaarswensch van Thomasvaer en Pieternel, op de bruiloft van Kloris en Roosje, op 4 Januari 1881. [Den Haag, eigen beheer, 1881]. Opnieuw genaaid in het originele omslag met daaromheen een beschermend modern omslag. 16 p. Met een plaat. 1e druk. Vlekjes op origineel omslag, enkele kleine reparaties, maar een bijzonder mooi exemplaar.
€ 30
* Sarcastisch en vermakelijk betoog over het oude stadhuis van Den Haag (!), dat kennelijk op de nominatie stond afgebroken te worden, maar ook de nieuwe bouwkunst, de straatverlichting, het stadhuis van Amsterdam, de Haagse tram en de politie worden ‘behandeld’. J.A. de Bergh (1844-1888) was ambtenaar en journalist: schrijver van zijn scherpe en humoristische eenmansblaadje Haagsche Penkrassen.

Aardappelen

7. CAMPEN, Willem Cornelis van Een twintigtal Gelegenheids- en andere Verzen van V.C., waaronder een: ‘Aan het weldadige Oud-Nederland, ter gelegenheid van de stormen van 24-26 December 1836 en de door dezelve ontstane rampen en schaden op het IJ, bij Spaarndam en Spaarnwoude’. Amsterdam, C.A. Spin, voor rekening van den autheur, 1838. Oorspronkelijk bedrukt omslag. 86 p. Niet afgesneden. 1e druk. Net exemplaar.
€ 25
* Voorin geschreven: ‘Present van/ den autheur’. Met diverse opmerkelijke, door actuele gebeurtenissen geïnspireerde dichtwerken van deze in Leiden geboren predikant (1785-1842), onder meer ‘Op het eerste gezicht van een nieuwen driegulden’, ‘De bevroren Zeeuwsche aardappelen’ en ‘Wiegezang voor Z.K.H. den Erfprins van Oranje’, ofwel de latere koning Willem III.

8. DOMELA NIEUWENHUIS, F.J. – E. LAURILLARD B.T. Lublink Weddik als prediker beschouwd. Amsterdam, J.H. Gebhard, 1864. Origineel geel omslag. 40 p. 1e druk. Rug verstevigd met reepje bruin papier.
Verkocht
* Met opdrachtje van de schrijver (de vader van Ferdinand Domela Nieuwenhuis): ‘v.d.S.’ op omslag, en de handtekening van de bekende dichter-dominee Eliza Laurillard op de titelpagina.

9. DRANK Jamaica-Rum – Fransche Brandewijn. Zonder plaats of uitgever, (ca. 1860). 22 x 26 cm. Reclameblad. Twee litho’s met daaronder een vers.
€ 125
* Lithografische karikaturen van hoge kwaliteit: een zwarte vrouw met strooien hoed en een Fransman in ouderwetse napoleontische dracht, met rijm in schrijfletter: ‘Jamaica-Rum is balsem voor het harte/ Verwarmt het schrale lijf, niet waar, gij oude Zwarte?’.

10. (DRANKMISBRUIK). BÖTTCHER, J.H. Het groote huiskruis of de sterke drank. Een boekje voor jong en oud, voor rijk en arm. Amsterdam, H.W. Mooij, 1851. Kartonnen uitgeversbandje. (4), 92 p. 3e druk. Rug weggesleten, omslag sleets, naam in potlood voorin.
Verkocht
* Samenspraken (‘Avond-bijeenkomsten’) over drankmisbruik.

11. GÉBEL, C. Tafereel eener ontvlugting van drie Scheveningsche visschers, met een bootje uit Engeland naar Holland, in Januarij van den jare 1781. Den Haag, J.P. Beekman, 1831. Karton. (14), 34 p. Met staalgravure van J.C. Bendorp naar J.C. Schotel op de titelpagina. 1e druk. Band aan de randen wat brekelijk, iets gevlekt. Met achterin de naam van fotografe Marianne Dommisse.
€ 40
* Dichtwerk over de barre tocht van drie Scheveningers die Engelse gevangenschap ontvluchtten. Met dramatische titelprent van de beroemde zeeschilder Schotel.

12. HEIJE, J.P. Naar ouden trant op nieuwe wijze. Vijf liederen voor eene zangstem met pianobegeleiding. Woorden van Dr. J.P. Heije. Muziek van Dr. E.D. Pijzel. Amsterdam, Brix von Wahlberg, ca. 1890. 30 x 22 cm. 16 p. incl. omslag. Nieuwe, herziene en vermeerderde uitgave. Rugje verstevigd, klein vlekje achterop.
€ 18
* Mooi boek met versiering in lithografie.

13. HEUSDE, Ph.W. van De school van Polybius of Geschiedkunde voor de negentiende eeuw. (Bewijsexemplaar). Amsterdam, Johannes Müller, 1841. Origineel karton. XX, 256, (4) p. Niet afgesneden. Rug wat verkleurd en versleten. Oud zegeltje op voorplat. Heel lichte gebruikssporen.
€ 45
* Bewijsexemplaar aangeboden aan de Stad Amsterdam met handgeschreven opdrachten ‘ter voldoening aan Art. 6 der Wet’ van de uitgever Johannes Müller en de drukker C.A. Spin. Nagelaten werk van de invloedrijke Nederlandse filosoof.

14. HOOP Jr., A. van der Lente en herfst. Verspreide en nagelaten dichtloveren. Rotterdam, H. Nijgh, 1842. Origineel halflinnen. Alle zijden verguld. (8), xvi, xxiv, 276 p. Met gelithografeerd portret als frontispice. 1e druk. Platten wat vlekkig, op de randen enige slijtage, maar een mooi exemplaar.
€ 25
* Mooie posthume uitgave na het ontijdig verscheiden van de Rotterdamse dichter Adriaan van der Hoop junior (1802-1841). Voorwoorden van F.H. Greb. Met lijst van intekenaren, aantekeningen bij de gedichten en bibliografie.

15. HUMOR Humoristisch album. 2e jaargang (1856). Rotterdam, H. Nijgh, 1856. 30 x 23 cm. Halfleer met gemarmerde platten. 192 p. Geheel geïllustreerd in lithografie. Met 12 getinte litho’s buiten de tekst. 1e druk. Rug wat versleten, maar compleet en in goede staat.
Verkocht
* Het Humoristisch Album verscheen van 1855-1916. Het pionierde op het gebied van komische strips en bevat vele scherpe en minder scherpe humoristische waarnemingen. Met een verslag op rijm van een bezoek aan Parijs ten tijde van de wereldtentoonstelling door W.J. van Zeggelen en een vertaling van The Holly Tree, First Branch van Charles Dickens.

16. JONGMANS, L. De worstpartij. (Getekend beeldverhaal). Originele tekening, of liever 8 originele tekeningen in stripvorm op één groot papier getekend. Op de achterzijde staat met potlood ‘871’ of ‘Q71’. 43,5 x 33,5 cm. Met zwarte en bruine inkt en opzetlijnen in potlood. Onder elke tekening staat een vierregelig dichtcouplet, handgeschreven. De achtste tekening is linksonder gesigneerd ‘L. Jongmans’. Horizontaal gevouwen. Enkele randscheurtjes.
€ 150
* Drastisch verhaal op zijn Max-en-Maurits over Frits, zijn ouders en ‘de vriend’ (en niet te vergeten de keukenmeid in de kelder!). De familie wil een worst aansnijden, maar de hond gaat er mee vandoor. Tijdens de achtervolging vallen de familieleden en de vriend stuk voor stuk bovenop de meid, die steeds meer geplet wordt, wat haar niet verhindert de onfortuinlijken met een kaarsje bij te lichten als ze weer uit de kelder klimmen. Stripverhaal zonder moraal, met geestdrift getekend, zij het niet door een geoefend kunstenaar – het heeft ook wel iets van het Kladschrift van Jantje (Felix Hess). De enige L. Jongmans die we konden vinden was een Delftse kapelaan (1853-1888). Die jaartallen zouden overeenstemmen met de tekenstijl en de kleding van het burgermansgezin (en ‘vriendlief’, en niet te vergeten de meid).

17. (JUT). VRIES, B. de Regtsgeding tegen Hendrik Jacobus Jut en zijne huisvrouw Christina Goedvolk, beschuldigd van den moord gepleegd op Mevrouw van der Kouwen en hare dienstbode Helena Beeloo. Bewerkt door B. de Vries. Den Haag, H.C. Susan, C.H.zoon, 1876. Herbonden in halflinnen, versleten origineel omslag opgeplakt. 256 p. Met uitklapplattegrond van de woning. 1e druk. Het opgeplakte omslag ziet er belabberd uit, maar van binnen is dit boek een keurig exemplaar, gedeeltelijk nog onopengesneden.
Verkocht
* De bekende zaak van de dubbele moord door Hendrik Jut, woordelijk verslag van het proces, waardoor de misdaad van minuut tot minuut te volgen is. Dit boek is een origineel uit de tijd van de sensationele moordpartij waardoor wij nog steeds weten van een Kop van Jut is!

18. (JUT). Uitvoerig verhaal van den moord van Mevr. van der Kouwen en haar dienstbode Helena Beeloo en van het daarop gevolgde rechtsgeding tegen H.J. Jut en Christina Goedvolk. Met alle officieele stukken en pleidooien op deze zaak betrekking hebbende en een aantal afbeeldingen. Amsterdam, Bureau van het Geïllustreerde Politie-Nieuws, [1876]. Origineel geïllustreerd halflinnen. 128 p. Met illustraties. 1e druk. Fraai bandje nogal versleten, gevlekt en beschadigd, titelpagina oudtijds gerepareerd.
Verkocht
* Op de voorkant staat als titel: ‘Proces en verhaal van den moord aan de Bocht van Guinea met afbeeldingen. Jut.’ Sensationeel verslag van de moorden in Den Haag en het proces met houtgravures en plattegronden. Voorop de vermoorden en de moordenaars, achterop is de crime scene afgebeeld. Zeldzaam griezelig.

19. (KATE, J.J.L. ten) Anti-gerusomachia. Tragico-comisch-dramatisch en episch dichtstuk. Utrecht, C. van der Post jr., 1839. Groen omslag met bladmotief. 28 p. Gedrukt op zwaar papier. 1e druk. Met bijgeschreven naam van de auteur op omslag en titelpagina. Exlibris verwijderd van binnenzijde omslag. Binnenpagina’s los van naaisel.
Verkocht
* Lang gedicht, anoniem uitgegeven, geheel uit citaten opgebouwd. Het Grieks-Latijnse titelwoord betekent ‘Strijd tegen de Raad van Ouden’ (gerousia). ”t Gelijkt het ruischen van de zee/ Bij ’t woeden van de orkanen;/ (‘k Hoor liever ’t loeijen van mijn vee,/ Of ’t kraaijen van mijn hanen.)/ Les mauvais vins, funestes aux vivans,/ Ont des effets, bien moins extravagans./ Het tafelkleed geleek een nare woestenij, met putten overdekt’ (…) ‘Een nieuwe gloed deed alle boezems koken;/ Zij zien – zij peinzen – zij doorgronden;/ De haat gloeide in elks hart, en vonkelde uit elks oogen./ En echter rees er soms een traan,/ Die lang en schuchter stil bleef staan./ On entendait des voix, qui disaient, – tot smeltens geroerd en gekneed:/ Pulcre! bene! recte!/ Heer coninck! lieve heere/ Draag maar geduldig jou verlies’. Een huzarenstukje van de nog geen twintig jaar oude student J.J.L. ten Kate, die daarvoor bij Vergilius, Voltaire, Bilderdijk, Beets, Helmers, Cats, Tollens, Van Lennep, zichzelf, Karel van Mander, Victor Hugo en vele anderen, zowel groten als kleinen zinsneden leende. Curieus product van een onwaarschijnlijk erudiet genre!

20. KERMISTOERISME HAARLEM Groot Cyclorama van eene Romaneske Reis door Tyrol, Stiermarken, Zwitserland en Italiën, over berg en dal. Niet te verzuimen!!! Deze reusachtige schilderkunst te bezoeken. Dit uitmuntend kunstwerk is op een 300 vierkante voet doek, geschilderd door de heeren Heyl en Gebr. Borgmann in Berlijn. [Haarlem, juni 1853]. Reclameblad op groen papier, tweezijdig bedrukt. 19,2 x 10,3 cm. Wat kreukelig, maar verder in goede staat.
Verkocht
* Schilderkunstige voorstelling van toeristische reizen (‘Daar het Reizen en wandelen eene algemeene mode en zelfs eene behoefte geworden is…’), zodat de mensen gewoon thuis op de kermis naar de vreemde landen kunnen kijken, en dat voor prijzen van 10 tot 99 cents! Boeiende informatie over het fantastische alpengebied: ‘Ischl, het rendez-vous der Aristocratie’. ‘Wildbad Gastein, met zijne vijf heete bronnen, waar elk lijdende nieuw leven herschept’. ‘Tot slot: de Vuurspuwende Vesuvius’! ‘De romaneske reis geschied (sic) onder geleiding van zachte melodiën van eene liefelijke muziek op de Pianino, bespeeld door den heer Fastré, Ex-Organist van wijlen Z.M. Willem II’. Dit cyclorama was te vergelijken met het Panorama Mesdag, maar dan mobiel, met spreekstalmeester en muzikale ondersteuning, voor vertoning op kermissen. Ongewoon en aantrekkelijk drukwerk voor het volk.

21. LIEDBLAADJES Collectie van 21 liedblaadjes in oud omslagje. (Amsterdam, G. van der Linden, circa 1870). 16 x 10 cm. Grijs omslag. (56) p. Enkele illustraties. Wat verbruind, enkele scheurtjes, maar toch in een behoorlijke staat.
Verkocht
* ‘Popje lief, harte dief’, ‘Lucifers Mijnheer’, ‘Nieuw lied van een meisje over het vertrekken van haar minnaar naar Afrika’, ‘De bloemenverkoopster’, ‘Het schoone vrolijke Geldersche bloemenmeisje’, ‘De Tyroler met zijn zoontje’, ‘Treurlied van een jongeling’, ‘Treurzang’, ‘Karel en Rosa’, ‘De Resida’, ‘De verliefde jongman’, ‘Het onweder’, ‘Het vrouwtje van Stavoren’, ‘Klaaglied’, ‘De dappere Hollandsche legermeid, uitgetrokken naar den Krim’, ‘La classe en-avant’, ‘De magt van het goud’ (2 x), ‘Nieuw lied van de valsche minnaar’, ‘Nieuw kermislied’, ‘De horlogemaker’, ‘Een nieuw lied van den boer’, ‘Ik heb mijn lief verloren’, ‘Een nieuw lied van bomlala, bomlaliere’, ‘De jager en de herderin’, ‘De scheepsjongen’, ‘Verdreven van huis’ en ‘De dobbelaar op het ziek en sterfbed van zijn kind’.
Niet altijd wordt een uitgever vermeld, maar het is in alle gevallen G. van der Linden.
Enkele jaartallen die uit de liederen te halen zijn: de Krim-oorlog van 1853-1856, de stormramp van 16 november 1861 en het Albini-geweer dat in 1867 werd ontwikkeld en in het Belgische leger gebruikt werd. Met een 15-tal verschillende vignetten en houtsneden. Mooie en schaarse collectie.

22. LIEDJES De tweede nieuwe Overtoomsche marktschipper, of Durkerdammer kramer. Geladen met liederen uit de oude- en nieuwerwetsche doos. Versierd met eigenaardige figuren. Amsterdam, F.G.L. Holst, (ca. 1845). 16 x 10 cm. Ingenaaid met eenvoudig grijsblauw omslag. 64 p. Met gevarieerde houtsneden geïllustreerd. Rugje en randjes wat versleten, iets roest, maar het binnenwerk is gaaf.
€ 50
* Populaire liedjes met aardige plaatjes! Deze editie verscheen circa 25 jaar eerder dan de uitgave van G. van der Linden.

23. (LOOSJES Pz., A., met Petronella MOENS) Rijkdom, middelbare stand en armoede. In drie bespiegelingen met (3) plaaten. Haarlem, A. Loosjes Pz., 1803. Perkament. IV, 208 p. Gegraveerde titel door R. Vinkeles naar ontwerp van de auteur. 1e druk. Plakker met viltstiftnummer op de rug. Stempel op titelpagina (zie afb.). De platen hebben een watervlek.
€ 80
* Mooi boek op zwaar papier gedrukt. Proza en poëzie.

24. ONTMASKEREN De geheimen der magnetiseurs en somnambules ontmaskerd voor weldenkende en deugdgezinde menschen. Naar het Fransch. Zonder plaats of uitgever [= Dordrecht, A. Blussé & Zoon], 1816. Ingenaaid. (4), 88 p. Niet afgesneden. 1e druk. Iets watervlekkig, méér aan het eind; laatste pagina’s iets ezelsorig.
€ 65
* Met een bijvoegsel over de reacties van magnetiseurs en somnambules op de Franse uitgave.

25. (OOMKENS, Jan) Album der deelgenooten aan de Vereeniging van Oud-studenten bij de inwijding van het nieuwe Akademie-gebouw te Groningen, september 1850. [Groningen, Jan Oomkens, 1850]. 27 x 23 cm. Origineel bedrukt karton. 26 eenzijdig bedrukte bladen, waarvan de genummerde 1-24 in facsimile de handtekeningen van de oud-studenten bevatten. 1e druk. Buitenkant wat stoffig, verder mooi.
€ 45
* Met een prachtige in blauw, groen, rood en glanzend goud gedrukte titelpagina waarop de fraaiste lettertypen prijken en een mooie afbeelding van het nieuwe Academiegebouw.

Tegen de tuimelgeest

26. PAMFLET Verzaameling van gedichten als de geessel der muitelingen, de prikkel der beteugeling, breydel op den breydel voor heersende muitzucht ter beteugeling van den hoofdmuiter Irenophilus… benevens de Leidse muitzucht beteugelt. Groningen e.a., Gedrukt voor de Liefhebbers die zulks begeerden; en zijn te bekomen te Groningen bij Barlinkhoff (e.a.), [1748]. Marmeromslag. (2), 46 p. 1e druk. Wat verfomfaaid en vlekkig, gebruikssporen.
€ 55
* Verzameling van felle gedichten, banbliksems tegen de ‘tuimelgeest’ die het schuim der natie beheerst, met uitvoerige verklarende en commentariërende noten. 1748 was een roerig jaar in de Nederlandse geschiedenis. Knuttel 18182.

27. (PEIJPERS, W.N.) De wegen der misdaad. Tafereelen uit de lijfstraffelijke regtspleging. Rotterdam, H. Nijgh, 1858. Halfleer met gemarmerde platten (recent). (4), 284 p. Lithografisch frontispice. 1e druk. Litho aan de randen gevlekt. Wat lichte gebruikssporen.
€ 100
* Spannende ‘true crime’ avant la lettre: Cathérine Estinés (1787), Johanna Altburg (1841), Strugnell en Cartwright (1802), Bomal (1850), Hasse (1851-1852), het duel van Dreil (de moord op Von Kennau, 1830), de vadermoorders (François D. de S., 1712), Constantin Weise (1835), James Annesley (1743), en de aanslagen op koning Louis Philippe door Joseph Fieschi (1835) en door Louis Alibaud (1836). Samengesteld door W.N. Peijpers. Schaars boek.

28. PERK, M.A. De troubadours. Amsterdam, A. Rössing, 1887. Ingenaaid. (4), 160 p. Niet afgesneden. 1e druk. Rugje wat versleten, enkele zijscheurtjes.
€ 20
* Nog behoorlijk net exemplaar van een uiterst kwetsbaar boek.

29. (REISDAGBOEK). REPELAER VAN MOLENAARSGRAAF, Ocker Journaal van eene reis door Duitschland, een klein gedeelte van Zwitserland en door Frankrijk in 1823 gedaan door den Heer en Mevrouw van Tets van Goudriaan [en] de Heer en Mevrouw O. Repelaer van Molenaarsgraaf, begonnen 15 July en geëindigd 23 September. Stevig genaaid cahier van geschept papier met gestippelmarmerd omslag, waarop ‘Journaal’ gescheven is. 140 p., genummerd [3], 2-138. Met 131 pagina’s dagboek en 5 met een overzicht van de verschillende etappen in verband met de paarden van de reiskoets. Goed leesbaar handschrift van één schrijver met verschillende pennen. In zeer goede conditie.
Verkocht
* Op montere toon geschreven dagboek van een vakantiereis van twee welgestelde echtparen ‘met een goeden en gemakkelijken reiskoets’. De jonge Dordtse regent en grootgrondbezitter Ocker Repelaer (1796-1869) was naar alle waarschijnlijkheid de schrijver van het gehele boek. Hij was op 29 mei 1823 getrouwd met Arnoldina van Tets, die hem vergezelde, evenals haar ouders: de doorgewinterde politicus (later minister van Financiën) Arnold van Tets van Goudriaan, op dat moment gouverneur van Noord-Holland, en Cornelia Gevaerts, dochter van een bekende patriot. Een levendig en helder reisboek, van Haarlem via Nijmegen en Kleef via Frankfurt, Mannheim, Baden-Baden en Basel naar Nancy, Parijs, Brussel, Antwerpen, Breda en terug naar Haarlem. Allerlei bezienswaardigheden worden bezocht, overal worden de benen gestrekt, God wordt gedankt vanwege de avondschoonheid in de bergen, vele kiene waarnemingen, en de nodige aandacht voor koets, paarden en postillons. Veel familiebezoek op de terugweg van de succesvolle, vrolijke vakantie van enkele van de kwartjes van de vroege 19e eeuw, alleen de laatste dagen worden overschaduwd door het overlijden van een familielid. Boeiend en leesbaar dagboek, dat geïnteresseerden veel historisch plezier zal bezorgen.

(De afbeelding vertoont een typische reisdag: van Mannheim via de immense tuinen van het groothertogelijk paleis van Lodewijk van Baden (in Schwetzingen) naar Heidelberg.)

30. SOESTDIJK Een tuiltje van zeven dichtbloemen, aan het vorstlijk jagtslot van Soestdijk gewijd. Zonder plaats of uitgever, ca. 1865. 9,5 x 7,5 cm. Zonder omslag. (16) p. Met afbeeldingen. Wat vlekkig.
€ 40
* Aandoenlijk populair boekje, misschien een souvenir, over Soestdijk en zijn bewoners: koning Willem II (de held van Quatre-Bras), zijn echtgenote Anna Paulowna en de twee op Soestdijk geboren jongere broers van Willem III, prins Hendrik en prins Alexander. Niets over dit boekje te vinden.

31. (SOUVENIR-ROOS). KLEDERDRACHTEN Rose de Costumes de Hollande. Hamburg, C. Adler, (Ca. 1860). 23 x 23 cm. Souvenirkaart die opengaat in waaiervorm met 14 grotere en 14 kleine kleurenlitho’s met typisch Nederlandse klederdrachten. Met de originele, versierde envelop (oudtijds met papier gerepareerd).
€ 175
* Charmant Victoriaans efemeer hebbedingetje voor de vroege toerist in het landelijk Holland. Adler publiceerde een omvangrijke reeks van deze buitengewoon knap gemaakte souvenirrozen, bijna altijd met bezienswaardigheden van steden in Duitsland.

32. SPOORWEG ANTWERPEN-KEULEN Détresse des Chevaux de Diligences. Chemin de fer d’Anvers à Cologne. Lithografie van J.J. Cöntgen naar ets verschenen bij de opening van de spoorweg Antwerpen-Keulen, 1843. 338 x 275 mm. Spoor van belastingstempel in rechter onderhoek. Bijgesneden. Vouw gerepareerd aan de achterzijde. Wat vergeeld, wat roest.
€ 150
* De koetspaarden moeten kunsten vertonen en uit bedelen gaan, ze beroven treinen en vluchten voor de kraaien en de honger. Welsprekende prent met Antwerpen op de achtergrond en een afbeelding van de stoomtrein. Cöntgen was actief in de periode 1830-1850. (N.B. de prent is te groot voor de scanner).

Zwezerik met morilles

33. (STENIS, J.C. van). GIFMOORD IN DEN HAAG Regtsgeding van J.C. van Stenis, schuldig verklaard aan vergiftiging. Den Haag, J. Belinfante, 1843. Contemporain moiré linnen. (4), 168 p. 1e druk. Oud plakzegeltje voorop, verder mooi.
Verkocht
* Zeer gedetailleerd over de moord (in Den Haag) door Jan van Stenis op zijn bejaarde oom Jan Mouthaan door middel van een kippenpastei van zwezerik en morilles, die met arsenicum was vergiftigd, en over het daaropvolgend proces.

34. (STUDENTEN). KNEPPELHOUT, J., als: KLIKSPAAN De studenten en hun bijloop. December 1840-Maart 1844. (Studentenleven-convoluut met 9 publicaties.). Leiden, H.W. Hazenberg en Comp., 1844. XXIV, 134 p. Bijgebonden: Handleiding ter veraangenamende lezing van den Studenten-Almanak voor 1841. 4 p. & (Ingezonden). 4 p. & Klikspaan redekavelt over den Almanak. 16 p. & (Klikspaan:) Jacobus Quad, Numismaticus en oordeelveller. 4 p. & De studenten-almanak. Eene microscopische uitspanning van Klikspaan. 44 p. & (Klikspaan:) Aan de commissie voor de redactie van den Studenten-Almanak. 6 p. & (Klikspaan:) Ophelderingen II, III en Bijvoegsel. 8 p. & Naschrift. 8 p. 1e drukken. Gebonden in modern linnen (F.H. Danner, 1998). Eigenaarsstempel op eerste pagina.
€ 75
* Vervolg van Kneppelhouts roemruchte Studenten-leven. 19e-eeuws boekhandelsmerkje achterin (Van Cleef, Den Haag).

35. STUDENTENMASKERADE LEIDEN 1835 Optogt gehouden door de heeren Studenten der Leydsche Hoogeschool op den 9 February 1835. Voorstellende de intogt van Ferdinand en Isabella in Grenada, op den 6 January 1492. Leiden, Van der Paauw en Zoon, 1835. 19 x 36 cm. Herbonden in oblong halflinnen boekband. In 16 stukken opgeplakt op papier. Gevolgd door 6 prenten van L. Springer, voorstellende een burleske studentenparade, met de titels: ‘Hail Muse! &c. &c.’, ‘Zinnebeeldige voorstelling der vijf Faculteiten’, ‘Publieke Promotie’, ‘Kwakzalverij’, ‘Bal bij Inteekening’ & ‘Deus nobis haec otia fecit’. Rugje ontbreekt, wat slijtagesporen. Eigenaarsstempel voorin. Prenten hier en daar roestig en met wat plekjes. Wellicht niet geheel compleet.
€ 190
* Curieus geheel, een beeldverslag van de studentenmaskerade van 1835 (een van de allereerste), en de satirische parade daarna.

Liefd’ is ’t fondament

36. STUDENTENMASKERADE LEIDEN 1875 Maskerade gehouden door de leden van het Leidsche Studenten-Corps den 15den Juni 1875, ter viering van den 300sten verjaardag der Leidsche Hoogeschool, voorstellende de Leidsche Hoogeschool, afgebeeld in de beroemdste en merkwaardigste mannen, die van hare stichting af hun naam aan den haren hebben verbonden. Overeenkomstig de teekeningen door de commissarissen tot regeling van de maskerade verstrekt en onder hun toezicht geteekend en op steen gebragt door G.J. Bos. (Met bijbehorende publicaties). Leiden, Jac. Hazenberg Czn., [1875]. Linnen portfolio met goud- en blinddruk, linten present. Oblong 28 x 36 cm. Leporello van 40 gelithografeerde en gekleurde bladen van elk 26 x 35 cm, ofwel één prent van 10,40 meter lang! Met bijbehorende losse toelichting op blauw papier (8 p.). 1e druk. De portfolio is op de rug ingescheurd. Eerste blad los, enkele vouwen wat ingescheurd, hier en daar aan de randen wat vuil.
€ 450
* Een kolossaal lange lithografische prent die de feestelijke optocht voorstelt waarmee de Leidse studenten het driehonderdjarig bestaan van de in 1575 gestichte Universiteit van Leiden vierden. Hier werd de triomfantelijke binnenkomst in Leiden gevierd van Willem van Oranje, die op 15 mei 1575 had plaatsgevonden.
Bijgevoegd: Nicolaas BEETS, Toespraak gehouden den 14den Juni 1875 voor oudstudenten en studenten der Leidsche Hoogeschool. Uitgegeven ter opheldering van de maskerade. Leiden, P. van Santen, 1875. Ingenaaid. 16 p. 1e druk. Omslag iets verbleekt.
En: Programma van de maskerade. Leiden, Jac. Hazenberg Corns zoon, [1875]. Op paars papier. 16 p. 1e druk.
Tevens: Het derde eeuwfeest. Eene herinnering aan de Leidsche maskerades van vroeger en later. Leiden, A.W. Sijthoff, 1875. Origineel omslag. 60 p. Omslag los en versleten.
Voorts: Een scoon liedt opt belegh ende ontset der stadt Leyden, mitsgaders op de triumfante incoempste van syn furstelijcke excellentie den Prince van Oraengien aldaer op ten 15 van bloymaent 1575, op ordonnantie van Borghemeisters ende die van den Gerechte gedicht door die Witte Acoleykens, onder de Spreucke: Liefd’ is ’t fondament. Op de wijse van den 3 Psalm. [Leiden, G.D.J. Schotel, 1875].
Tenslotte: Collegium Civitatis Academicae Lugduno-Batavae Supremum L.S. Verklaring van lidmaatschap (gedateerd oktober 1875) van het Leidsch Studentencorps voor Jacobus Frans Antoine Mellink (1856-1926), later leraar biologie aan de H.B.S. in Leiden. Met twee lakzegels en handtekeningen van Karel Polano (1852-1911), Jacobus Kappeyne van de Copello (1854-1920), W.K.L. van Walree, W.P. Hubert en E. Baak. Geheel in het Latijn. Aan de randen versleten.

Mooi ensemble met de toelichting op blauw papier en vier zeldzame contemporaine publicaties over deze jubileummaskerade.

37. TIEDGE, Christoph August / TOLLENS, Hendrik Urania, lyrisch-leerdicht in zes gangen, vrij naar het Hoogduitsch van C.A. Tiedge, door Johs. Phs. van Goethem. Amsterdam, S. de Grebber, 1836. Contemporain halflinnen met gemarmerde platten. VIII, 192 p. 1e druk. Hoekjes gebutst, verder mooi. / Achteraan meegebonden: Een bedelbrief in den winter. Dichtstukje van H. Tollens, Cz. Uitgegeven ten voordeele van de armen te Rijswijk. Den Haag, K. Fuhri, 1848. 8 p.
Verkocht
* Urania is het hoofdwerk van Tiedge (1752-1841), en behelst een poëtische verhandeling over de filosofie van Immanuel Kant. Voorin een inleiding van Van Goethem, achterin Aanmerkingen, Verbeteringen en uitgeversreclame, waarna het uitgaafje van Tollens volgt, dat niets met de didactische poëzie van Tiedge-Van Goethem gemeen heeft. Mooi decoratief boekje.

38. (VISLAAKE, F.W.) Collectie liedblaadjes met in totaal 14 liedjes. Amsterdam, F.W. Vislaake, ca. 1875, of zonder uitgever. 4 met de naam van uitgever F.W. Vislaake. Bijeenbehorend stapeltje van nogal voddige liedblaadjes: gevlekt, gekreukt en aan de randen gescheurd.
Verkocht
* 1 complete uitgave van 8 pagina’s, niet op Liederenbank: Bluflied – Er uit en er in – Vrolijk werkmanslied.
De andere liedjes van Vislaake: De jager en de herderin, De Belgische loteling, Nieuw lied van een verlaten meisje, Het ontkiemen van Amstelredam, Een nieuw lied: Lang leeft de Fabrikant.
De liedjes zonder uitgever:
De schone bruid, Het bedelende meisje, Rinaldo Rinaldini, Mijn lieve Christiaan, Nieuw Kermislied van Jaap de verliefde Molenaar, De voddenraper.

39. VOLKSLIEDEREN De spoorwagen, vol met zedelijke liederen ten dienste van alle fatsoenlijke gezelschappen. Amsterdam, G. van der Linden, (ca. 1875). 17 x 11 cm. Ingenaaid met eenvoudig gedecoreerd omslagje. 64 p. Niet afgesneden. Primitieve houtsnede van trein De Arend op de titelpagina. Twaalfde verbeterde druk. Wat gebruikssporen.
€ 40
* Populair liedboekje. Bijgevoegd: los eerste katern van hetzelfde boekje, leuk om in te lijsten.

40. WAANDERS, F.B. Jonkvrouwe Hortense de Boer, den Krans overreikende aan Z.K.H. den Prins van Oranje, op den 29 Septb. 1831, bij de woorden ‘De votre gloire de notre amour/ L’emblême est en ces immortelles, etz’. Zonder plaats, F.B. Waanders, 1831. 55 x 46 cm. Ontwerp F.B. Waanders. In de marge zijn blindstempel FBW. Rechteronderhoek beschadigd en gerestaureerd aan de achterzijde. Wat marginale roest.
Verkocht
* Deze opvallende, grote lithografie vertoont de overhandiging van een zegekrans aan de Nederlandse kroonprins Willem, die in 1840 als Willem II de Nederlandse troon zou bestijgen, door Hortense de Boer op de Citadel van Antwerpen, 29 september 1831. Bij de omstanders valt de formidabele gestalte op van de commandant van Antwerpen, generaal baron Chassé. Voor hem staat de kleine Hendrik (1820-1879, zie ook nr. 30 in deze lijst), de derde zoon van de kroonprins, die later ‘De Zeevaarder’ genoemd zou worden. De jeugdige, maar zeer kundige Waanders (1809-1880) was erbij, hij tekende het feestelijke gebeuren (veel van de aanwezigen hebben een glimlach op het gezicht) naar de natuur en bracht de tekening zelf over op de lithosteen.

Portret van een scheepshond

41. WERUMÉUS BUNING, A. Onze ouwe Kokkert. Zijn leven en lotgevallen, gedurende zijn verblijf aan den vasten wal. Den Haag, Henri J. Stemberg, 1882. Origineel omslag. 48 p. Met vier tweekleurige illustraties van J.M. Schmidt Crans. 1e druk. Rugje en bovenrand wat versleten. Enkele roestvlekken.
€ 25
* Innemende voorplaat en ook achterop een portret van deze scheepshond, waarvan ‘Oud Zee-Officier’ Arnold Weruméus Buning met dit leuke boekje zo’n liefhebbend getuigenis heeft afgelegd.

42. WILDSCHUT, Samuel Een tafreel uit het leven van den kop’ren bruigom. Amsterdam, eigen beheer, 1874. 44 x 36 cm. Rijmprent. Handgekleurde lithografie. 9 prenten, met 10 bijbehorende liederen, op bekende wijs te zingen. Horizontaal (tweemaal) en verticaal gevouwen.
Verkocht
* Feestgezangen, speciaal bestemd voor Mr. Samuel Wildschut (1821-1897) bij gelegenheid van zijn koperen huwelijksfeest met Bregje van IJsendijk. Zij was zijn tweede echtgenote, wat in deze verzen dan ook uitgebreid aan de orde komt: ‘Schoon maagdelijn, genees mijn pijn! Of zie mijn lijk, Bregtje van IJseldijk! (bis met fiorituur)’. Opmerkelijk, zo’n persoonlijk, intiem feestwerk. Wildschut was vele jaren rechter in de Amsterdamse arrondissementsrechtbank, hij en zijn vrouw waren uit de welgestelde klasse afkomstig, en dat verklaart dan de luxe uitvoering van deze speciaal voor de feestelijke gelegenheid getekende humoristische prent met zijn fraaie kleuring in rood, groen, geel, oranje en blauw. Niet in de NCC, niets over bekend.

43. WOLFF-BEKKER, Elisabeth, & Agatha DEKEN Levensgeschiedenis van Sara Burgerhart. Vijfde druk, met platen. Goedkoope uitgaaf. Schiedam, H.A.M. Roelants, 1856. Twee delen. Ingenaaid, oorspronkelijke omslagen. 212; (2), 203, V p. Met getinte litho’s. Niet afgesneden. 5e druk. Lijmresten rond de rug, wat roest.
€ 25
* Zeer schaarse uitgave met de tere, originele gele omslagen.