Nieuwsbrief 886: Dr. W.F. Hermans, Fysisch-geograaf

Deze nieuwsbrief over Hermans als wetenschapper is er een van flarden en fragmenten: kiekjes, recensies, Luxemburg, isohypsen, doorslagen, professoren, Frijtag Drabbe en geblokte kniekousen – hier en daar tuurt de literatuur erdoorheen.

1. HERMANS, W.F. Description et genèse des dépôts meubles de surface et du relief de l’Oesling. Publications du service geologique de Luxembourg. Volume XI. (Dissertatie). Luxembourg, Service Géologique de Luxembourg, 1955. Ingenaaid. 31,0 x 23,5 cm. 100 p. + deels uitklapbaar illustratiekatern. [Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren]. Exemplaar uit de bibliotheek van het ‘Geographisches Institut der Universität des Saarlandes’ in Saarbrücken, met verwijderd plaatsetiket op de rug, plaatsnummer (?) in de rechterbovenhoek van het omslag en twee stempels van het Instituut, waarvan éen overstempeld: ‘Ungültig!’. Omslag deels verschoten.
Verkocht
* Titeluitgave van de proefschriftuitgave/ wetenschappelijke editie. Dit is dus de handelsuitgave, een exemplaar uit de noeste fysisch-geografische praktijk! Van beide edities werden 250 exemplaren gedrukt. Wordt maar zelden aangeboden. JS 460.

2. HERMANS, W.F. (Drie recensies). P. 364-365 in: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, Tweede reeks, Deel LXXIII. Leiden, Brill, 1956. Halflinnen. X, (274) p. Met het stempel van de Bibliotheek Weg- en Waterbouwkunde in Delft op schutblad en titelpagina, stempel ‘afgeschreven’ op schutblad en uitleenkaart in ingeplakt envelopje op binnenzijde voorplat.
Verkocht
* Delvigne/ Janssen 274-276.

3. HERMANS, W.F. Erosie. Zaandijk, Heijnis, 1960. Linnen met stofomslag. 192 p. Geïllustreerd (o.a. met 8 foto’s van de auteur). 1e druk.
€ 300
* Zeer fraai exemplaar, bijna in nieuwstaat. JS 461.

4. (HERMANS, W.F.) Getypt briefje van de Directeur van de Topografische Dienst, C.A.J. von Frijtag Drabbe, aan ‘de Heer W.F. Hermans’. 19,7 x 15 cm. Gedateerd ‘Delft, 31 januari 1953’. Blijkens de brief had Hermans een lezing van Von Frijtag Drabbe bijgewoond en hem een vraag gesteld: ‘Alvorens uw vraag over de besproken brochure te beantwoorden zag ik mij gaarne ingelicht in welke kwaliteit U van de inhoud nader wilt kennis nemen’.
Verkocht
* Bijgevoegd: Het antwoord van Hermans. Getypte brief in doorslag. 20,7 x 14,7 cm. Op doorslagpapier. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd (getypt:) ‘(W.F. Hermans, phys. geogr. drs.)’ en gedateerd ‘3 – 2 – 1953’. 12 regels tekst. Met een kleine, handgeschreven verbetering.
* ‘Ik ben belast met het geven van inleidende colleges in de meteorologie en klimatologie aan dit Instituut. Zodoende zult U zich, meen ik, kunnen voorstellen, dat ik mij verplicht houd, mij ook op de hoogte te stellen van de nieuwste denkbeelden omtrent ijstijden etc.’

5. HERMANS, W.F. Getypte brief (doorslag) aan ‘Zeer geachte Redactie’ (van het “Chemisch Weekblad”). 29,9 x 21,3 cm. Op doorslagpapier. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd (getypt:) ‘(Dr. W.F. Hermans)’ en gedateerd ’18 januari 1973′. Twee regels tekst. Perforatiegaatjes links.
Verkocht
* Hermans biedt een recensie aan van het Lexicon voor fysische geografie door H.A. Visscher.
Bijgevoegd: De recensie door Hermans in doorslag van typoscript. 29,5 x 21,0 cm. Eén blad. Recto en verso. Gesigneerd (getypt) ‘W.F. Hermans’. 27 regels tekst. Perforatiegaatjes links. ‘Het feit dat er ook artikeltjes gewijd zijn aan onderwerpen als “pacht”, “panorama”, “communisme”, “islam”, “christendom” en dergelijke, moet de auteur elke kans hebben doen verliezen niet te weinig te vermelden over zaken die voor geïnteresseerden in de fysische geografie van wezenlijker belang zijn. Men vindt in dit boekje soms wat men er nooit in zou zoeken en zoekt vergeefs wat men zou dienen te vinden.’
Voorts: Kladblaadje waarop Hermans met zwarte balpen auteur, titel, uitgever en prijs van het gerecenseerde boek noteerde, daronder schreef hij met blauwe balpen ‘Chemisch weekblad’. Daaronder plakte hij een scheursel waaruit blijkt dat je voor eenvijfde van de winkelprijs maandelijks een chemieboek kon aanschaffen, waarbij als tegenprestatie een korte recensie werd gevraagd.
Tenslotte: Begeleidend schrijven van het Chemisch Weekblad bij het te recenseren boek en een blad met een ‘Toelichting beoordelingsformulier’.
Leuk dossier uit het archief van W.F. Hermans! Delvigne/ Janssen 422a (alleen online te raadplegen via http://www.willemfrederikhermans.nl).

6. (HERMANS, W.F.) Getypte brief van Wm. S. Miller van de Denoyer-Geppert Company in Chicago aan ”Mr. W.F. Hermans/ Assistant Lecturer in Phys. Geography’. Op luchtpostpapier (vouwbaar tot envelop). Gedateerd ‘December 9, 1952’. 16 regels tekst. De adressering was gericht aan Hermans in Groningen, maar werd doorgestuurd naar ‘Zomerlustplein 21, Voorburg’.
Verkocht
* Hermans had interesse getoond in door de firma Denoyer-Geppart uitgegeven kaarten voor het instituut in Groningen en wordt verwezen naar de zaakvoerder in Antwerpen: ‘We are notifying this organization of your interest, and asking them to contact you thru their nearest source, so that they may work with you in securing the maps or globes which you desire as part of your equipment’.
Bijgevoegd: Getypte brief van de zaakvoerder in Antwerpen, de Algemene leermiddelenhandel Aug. Bossaerts & Zoon aan ‘De Heer Hermans/ assistent Lector in physische aardrijkskunde. Gedateerd ’12 December 1952’. 13 regels tekst.
‘De firma is door de Amerikaanse uitgever op de hoogte gesteld en deze brief begeleidde een ‘cataloog van aardrijkskundige wandkaarten’.

7. HERMANS, W.F. Johan Lulofs en zijn tijdgenoten. Een bijdrage tot de kennis van de physisch-geografische denkbeelden in de achttiende eeuw. Met een portret. P. 89-104 in: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, Tweede reeks, Deel LXXI. Leiden, Brill, 1954. Linnen. X, 372 p. Met het stempel van de Bibliotheek Weg- en Waterbouwkunde in Delft op schutblad en titelpagina, stempel ‘afgeschreven’ op schutblad en uitleenkaart in ingeplakt envelopje op binnenzijde voorplat.
Verkocht
* Delvigne/ Janssen 228.

8. (HERMANS, W.F.) Jökull. Special edition: Geology of Iceland. Aflevering 29 (1979). Ingenaaid. 104 p. Geïllustreerd.
Verkocht
* Tijdschrift uit de bibliotheek van W.F. Hermans, met zijn naam in blindstempel in het omslag en de door hem handgeschreven toelichting ‘Reykjavik/ 13 aug ’82’.

9. HERMANS, W.F. Originele zwart-witfoto. 5,9 x 8,3 cm. Op de achterzijde een potloodaantekening (‘Vóór de afreis/ Valkenburg’). 1941.
Verkocht
* Twaalf eerstejaarsstudenten geografie zitten op een muurtje, tijdens een excursie naar Zuid-Limburg in juni 1941. Hermans is de vijfde van rechts (in plusfours!).

10. HERMANS, W.F. Originele zwart-witfoto. 6,3 x 8,7 cm. Op de achterzijde een etiket van het Hermans-magazine en een potloodaantekening (‘Eperheide’), maar wel een originele, oude afdruk. 1941.
Verkocht
* Mooi, scherp groepsportretje van ongeveer twintig eerstejaarsstudenten geografie, tijdens een excursie naar Zuid-Limburg in juni 1941. Hermans staat, breed lachend, op de achterste rij. J.P. Bakker zit op de voorste rij met geblokte kniekousen aan. Afgedrukt in: Het Grote Willem Frederik Hermans Boek (Amsterdam 2010), p. 61. (Op de afbeelding een vergrote uitsnede, mét Hermans en Bakker). 

11. HERMANS, W.F. (Recensie van D. van Diepen, De Bodemgesteldheid van de Maaskant) P. 155-156 in: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, Tweede reeks, Deel LXXII. Leiden, Brill, 1955. Halflinnen. XII, 400 p. Met het stempel van de Bibliotheek Weg- en Waterbouwkunde in Delft op schutblad en titelpagina, stempel ‘afgeschreven’ op schutblad en uitleenkaart in ingeplakt envelopje op binnenzijde voorplat.
Verkocht
* Delvigne/ Janssen 244.

12. HERMANS, W.F. (Recensie). Typoscript in doorslag. Op doorslagpapier. Eén blad. Alleen recto. Gesigneerd ‘W.F. Hermans’ in inkt en gedateerd ’11 – 3 -1953′. 28 regels tekst.
Verkocht
* Recensie van de Atlante Internazionale del Touring Club Italiano, waarschijnlijk van de herdruk uit 1951 van de in 1927 voor het eerst verschenen atlas.
Bijgevoegd: Getypt briefje van C. Vervoort aan ‘Beste Wim’ (Hermans). Op briefpapier van het Physisch-geografisch laboratorium van de UvA. Gedateerd 27 Maart 1953. Waarschijnlijk had Hermans nog niets gehoord van de redactie van het T.A.G.: ”Je hoeft je niet ongerust te maken, maar daar het April-nummer van het T.A.G. geheel aan de overstromingsramp gewijd zal zijn, zal jouw artikel pas op de redactievergadering in de tweede helft van April behandeld worden’.
Of de recensie ooit is gepubliceerd weten wij niet: niet in Delvigne/ Janssen. Dus: ongepubliceerd? Een echte, ongepubliceerde tekst van Hermans?

13. (HERMANS, W.F.) Regeling studie in de Sociale Aardrijkskunde. Studiejaar 1954/ ’55. Negen eenzijdig gestencilde bladen, linksboven bijeengehouden door een nietje. Perforatiegaatjes.
Verkocht
* Op pagina 3 en 4 staat het programma voor het onderdeel ‘natuurkundige aardrijkskunde’, waarbij W.F. Hermans optreedt als docent voor het vak ‘Klimatologie, Kartografie enz.’, bestaande uit collegestof over twee jaren (1 uur per week) en vier titels verplichte literatuur.

14. (HERMANS, W.F.) Soil conservation. An international study. Rome, Food and Agriculture Organization of The United Nations, 1952. Ingenaaid. VIII, 192 p. + uitvouwblad. Geïllustreerd. 2e druk.
Verkocht
* Boek uit de bibliotheek van W.F. Hermans, die zijn naam op het omslag schreef en in de marge met pen en potlood enkele aandachtsstrepen zette. FAO Agricultural Studies No. 4.

15. (HERMANS, W.F.) SCHREUDERS, Piet ‘Bewoont W.F. Hermans een krot?’ Pag. 8-9 in: ALOHA. Jrg. 4, afl. 12 (oktober 1973). Geniet. 32 p. Rijk geïllustreerd.
Verkocht
* Melige reportage over een bezoek aan Haren, waarbij het huis van Hermans vanaf de straat in ogenschouw werd genomen, becommentarieerd en gefotografeerd.
In 1952 kreeg Hermans een aanstelling als fysisch geograaf aan de Rijksuniversiteit Groningen, wat hem naar Groningen deed verhuizen.

16. (HERMANS, W.F.). Dr. R. TAMSMA De Moshav Ovdiem. Invloeden op de sociale geografie van Israël’s coöperatieve kleine-boerendorpen zonder loonarbeid. Assen, Van Gorcum, [1966]. Linnen. XXXII, 456 p. + illustratiekatern + 12 los bijgevoegde kaarten. 1e druk.
Verkocht
* Tamsma’s proefschrift, waarop hij in 1966 cum laude promoveerde. Prof.dr. Robert Tamsma werd Prof.drs. Knellis Tamstra in Onder professoren.
Bijgevoegd: Prof.dr. R. Tamsma, ‘Toelichting op de stellingen van het proefschrift’. Pagina 13-14 uit Geografencontact, maart 1967. Los blad uit het tijdschrift, bevat niet het gehele artikel, maar wél de karikatuur die later werd opgenomen in Het Grote Willem Frederik Hermans Boek (Amsterdam 2010), p. 238.

17. (HERMANS, W.F.). LUCIUS, Dr. M. Les traits fondamentaux de l’histoire géologique du sol luxembourgeois [avec] 2 planches et 12 figures. Luxemburg, eigen beheer, 1951. Garenloos met overplakte rug en titeletiket. 75 eenzijdig bedrukte bladen (= 150 p.) + uitvouwblad. Gestencild. 1e druk. Enkel kreukje.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van W.F. Hermans, die zijn naam op het eerste blad schreef, gevolgd door ‘Luxembourg 22 Sept ’52’. Op 21 september 1952 maakte Hermans, die in Luxemburg veldwerk deed voor zijn proefschrift, kennis met Michel Lucius (1876-1961), de vader van de Luxemburgse geologie. Een dag later kreeg Hermans blijkbaar deze (nu zeldzame) publicatie cadeau. ‘Lucius was een zachtaardig en mededeelzaam man. Hermans kon niet in betere handen zijn’, schrijft Otterspeer. Lucius was tevens beoordelaar van Hermans dissertatie en zorgde ervoor dat het boek in de wetenschappelijke reeks van de Geologische Dienst van Luxemburg kon verschijnen. Lucius zou model hebben gestaan voor de slechtziende professor Nummedal in Nooit meer slapen.
Bijgevoegd: Twee enveloppen met documentatie over Lucius en Hermans, afkomstig van de ‘Service Géologique’ van de Administration des ponts et chaussées in Luxemburg, met begeleidende brief, gericht aan Dirk Baartse van het Hermans Magazine. De ene envelop bevat fotokopieën van doorslagen van brieven van Lucius aan Hermans en aan J.H. Bakker over Hermans en documentatie over het drukken van Hermans’ proefschrift in Luxemburg. De tweede envelop bevat twee artikelen van Lucius en van L. Champier over Hermans’ proefschrift in fotokopie en een uitgave van de Service Géologique du Luxembourg uit 1976 ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Michel Lucius.
Mooi dossier over Lucius, die cruciaal is geweest voor de academische loopbaan van Willem Frederik Hermans.

18. (HERMANS, W.F.). STRAHLER, Arthur N. The Earth Sciences. New York/ Evanston/ Londen, Harper & Row, (1971). Karton. VIII, 824 p. Geïllustreerd. 2e druk.
Verkocht
* Boek uit de bibliotheek van W.F. Hermans, die in de inhoudsopgave enkele hoofdstukken aankruiste en getallen noteerde, voorafgegaan door de zin: ‘aangestreept (X)/ hoofdst. opgegeven door/ Gans’.
Inliggend: de gedrukte nota voor dit boek van ‘Academische Boekhandel Scholtens & Zoon N.V.’ te Groningen, ingevuld op naam van ‘Dr. Hermans W.F./ Julianalaan 11/ Haren’ en gedateerd ’25-1-72′.

19. (HERMANS, W.F.). TWENHOFEL, William H. Treatise on sedimentation. Prepared under the Auspices of the Committee on Sedimentation (…). In two volumes, volume one. New York, Dover Publications, (1961). Ingenaaid. 460 p. Geïllustreerd. Herdruk. Alleen deel 1.
Verkocht
* Boek uit de bibliotheek van W.F. Hermans, die zijn naam op de binnenzijde van het omslag schreef en de datum ‘jan ’63’. Enkele penstrepen van Hermans in de marge.