Nieuwsbrief 936: Jan van Nijlen

Uit de nalatenschap van Nini Brunt verwierven we een aantal bijzondere foto’s en boeken, die uitdaagden tot een aan de Vlaamse dichter Jan van Nijlen gewijde nieuwsbrief.

1. (BOEKENWEEK 1960) Verzen uit Forum. (Utrecht, School voor de Grafische Vakken, 1960). Genaaid met koord. 24 p. 1e druk. Klein vlekje.
Verkocht
* Gedichten van tien dichters, o.m. Hendrik de Vries, Slauerhoff, Marsman, Van Nijlen, Vestdijk, Du Perron en Van Hattum. Gedrukt in een geringe oplage voor de gasten van burgemeester en wethouders van Utrecht bij het Boekenweekfeest.

2. GRESHOFF (samenst.), Jan Het jaar der dichters. Muzenalmanak voor 1911. Samengesteld door J. Greshoff. Den Haag, Luctor et Emergo, 1910. Perkaline (gescheurd en beschadigd). 180 p. Geïllustreerd. 1e druk.
€ 20
* Bevat bijdragen van o.a. Bloem, Boutens, Van Eyck, Greshoff, De Haan, Van der Leeuw, Van Nijlen en A. Roland Holst. Achterin een advertentie voor J. Brunt & Zoon, de boekhandel van de vader van Nini en Aty Brunt, het ‘huis in de Gortstraat’ waarover Nini een ontroerende autobiografie schreef.

3. GRESHOFF (samenst.), J. Het jaar der dichters 1914. Samengesteld door J. Greshoff. Amsterdam, Van Looy, 1913. Ingenaaid. XXVI, 132 p. Gedrukt in blauw en zwart. 1e druk. Rugje iets versleten, omslag heel licht gekreukt. Fraai medisch exlibris van H. Schütte.
Verkocht
* Bevat bijdragen van o.a. J.C. Bloem, P.N. van Eyck, Jacob Israël de Haan, Aart van der Leeuw, Jan van Nijlen en A. Roland Holst, maar ook een gedicht van J.G. Danser. Een heel vroeg typografisch ontwerp van J. van Krimpen, die dit boek van een prachtig kalligrafisch omslag voorzag.

4. GRESHOFF, J. Het Jaar der Dichters. Muzenalmanak voor 1915. Samengesteld door J. Greshoff. Amsterdam, Van Looy, 1914. Ingenaaid. 144 p. Omslag, typografie, kalligrafische tussentitels  en prachtige initialen van Jan van Krimpen. Onafgesneden. Gezet uit de Hollandsche Mediæval van S.H. de Roos. 1e druk. Iets gevlekt, rugje licht versleten.
Verkocht
* Deze bekende almanak – met werk van o.a. Bloem, De Haan, Van der Leeuw, Van Nijlen en Roland Holst – is het eerste boek volledig ontworpen door Jan van Krimpen.

5. GRESHOFF, J. Het Jaar der Dichters. Muzenalmanak voor 1915. Samengesteld door J. Greshoff. Amsterdam, Van Looy, 1914. Losse katernen in omslag. 144 (= 86, zie verderop) p. Omslag, typografie, kalligrafische tussentitels en prachtige initialen van Jan van Krimpen. Onafgesneden. Gezet uit de Hollandsche Mediæval van S.H. de Roos. 1e druk.
Incompleet exemplaar: enkele katernen (pagina 9-56) ontbreken (o.a. Bloem, Danser en een deel van Van Eyck). Van Nijlen is aanwezig!
€ 35
* Eén van de 15 Romeins genummerde luxe-exemplaren, gedrukt op Haesbeek-Hollandsch van G.H. Bührmann. Dit is nummer ii, op naam gedrukt voor C. Mensink. Deze bekende almanak – met werk van o.a. De Haan, Van der Leeuw, Van Nijlen en Roland Holst – in zijn meest begeerlijke uitvoering en tevens het eerste boek volledig ontworpen door Jan van Krimpen, maar incompleet. Een poor man’s luxe Van Nijlen (en De Haan, Roland Holst, Van Krimpen natuurlijk)…

6. GRESHOFF, J. Het Jaar der Dichters. Muzenalmanak voor 1915. Samengesteld door J. Greshoff. Amsterdam, Van Looy, 1914. Ingenaaid. (16), 160 p. Omslag, typografie, kalligrafische tussentitels en prachtige initialen van Jan van Krimpen. Onafgesneden. Gezet uit de Hollandsche Mediæval van S.H. de Roos. 1e druk. Onbeduidende vochtvlek aan rand achterzijde omslag.
Verkocht
* Eén van de 15 Romeins genummerde luxe-exemplaren, gedrukt op Haesbeek-Hollandsch van G.H. Bührmann. Dit exemplaar is ongenummerd, maar werd op naam gedrukt van ‘G.H. Bührmann Amsterdam-Rotterdam op Hollandsch Papier Merk “De Haesbeek” Mat wit 56.75 c.M. 36 K.G. No 5836’, een archiefexemplaar van de papierfabrikant dus. Deze bekende almanak – met werk van o.a. Bloem, De Haan, Van der Leeuw, Van Nijlen en Roland Holst – in zijn meest begeerlijke uitvoering en tevens het eerste boek volledig ontworpen door Jan van Krimpen.

7. GRESHOFF, J. (als:) Otto P. REYS Dichters in het Koffyhuis. Herinneringen door Otto P. Reys. Met een woord vooraf door J. Greshoff. Baarn, Hollandia, 1925. Ingenaaid. 108 p. Geïllustreerd met ingeplakte portretjes. 1e druk.
€ 20
* Onderhoudend boekje, o.a. over het Koffiehuis met de Roode Buisjes, en over andere Haagse, Bergense, Brusselse, Parijse en Italiaanse cafés. Met ingeplakte portretten, gedrukt in bruinrood, van allerlei schrijvers, o.a. Van Nijlen, Greshoff, ‘Reys’, Minne, Papini, Soffici, Prampolini, Van Schendel en een onwaarschijnlijk plaatje van Bloem. Ook over Roland Holst en de Rolls-Royces van Martinus Nijhoff en P.N. van Eyck.

8. HELIKON. Maandschrift voor poëzie. Maastricht/Brussel, Stols, 1931-1939. Jaargang 1-9. In 70 afleveringen. Op één aflevering na compleet: jaargang 9, aflevering 3 ontbreekt. Omslag eerste nummer wat beschadigd. Wat roest rond de nietjes, enkele scheurtjes.
€ 200
* Typografisch zeer fraai en invloedrijk poëzietijdschrift onder redactie van A.A.M. Stols (jrg. 1-4), Jo Landheer en A.A.M. Stols (jrg. 5) en Jo Landheer (jrg. 6-9). Jaargang 1-4 hebben elk 10 nummers, jaargang 5-9 elk 6 nummers. Inclusief het extra nummer van juli 1931. Van Boutens tot Marsman. Bevat in totaal veertien gedichten van Van Nijlen.

9. HELIKON. Maandschrift voor poëzie. (Onder redactie van A.A.M. Stols). Jaargang 1 en 2. Maastricht, Boosten & Stols, 1931-1932. In twee verguld halfperkamenten uitgeversbanden. Omslagen niet, registers wel meegebonden. (8), 160; (8), 160 p. Minimaal roest voor- en achterin, klein hapje uit rug jaargang 1.
€ 50
* Deze eerste twee jaargangen bevatten elf gedichten van Van Nijlen.

10. HELIKON. Maandschrift voor poëzie. Vier losse afleveringen met in totaal zeven gedichten van Van Nijlen. Geniet.
€ 12
* Jaargang 1 (1931), afl. 1 (behoorlijk beschadigd), 3 en 8; jaargang 3 (1933) afl. 7.

11. NIJLEN e.a., Jan van Circulatiebriefje van de redactie van Groot Nederland. Oorspronkelijk handschrift. 6,9 x 9,9 cm. [1935?]. Met de meningen van o.a. de redacteuren Jan van Nijlen, Frans Coenen, Jan Greshoff en S. Vestdijk. Wat gekreukt en met een berekening achterop.
Verkocht
* Ooit door Kees Lekkerkerker gered uit de prullenbak van Adriaan van der Veen, die op jeugdige leeftijd debuteerde in Groot Nederland met het surrealistische verhaal ‘Klerkje in droomland’. Het is niet allemaal even goed te lezen, maar Van Nijlen schreef met grote letters: ‘Voor opneming van/ dit stukje/ V.N.’. Coenen had geen mening: ‘Blanco/ f.c.’. Greshoff vond het ‘Buitengewóón goed’ en was ‘enthousiast vóór’. Vestdijk was voor en een onbekende schreef o.a. ‘dit is een debutant van 18 j. zéér merkwaardig’. Het begin van de lange en interessante carrière (weliswaar met vergetelheid bekroond) van Adriaan van der Veen (1916-2003) ligt in dit onooglijke briefje. Curieus!

12. NIJLEN, Jan van Aan Ceres. (Met drie illustraties van [J.F. Doeve]). [Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1942]. Planodruk. 39 x 27 cm.
Verkocht

13. NIJLEN, Jan van De lokstem en andere gedichten. (Gesigneerd door Van Nijlen en met opdracht van de uitgever). Den Haag, (A.A.M. Stols), 1924. Ingenaaid met omslag. 32 p. Gedrukt in een oplage van slechts 50 genummerde en door Van Nijlen en Stols gesigneerde exemplaren. 1e druk. Omslag verbruind.
Verkocht
* Dit exemplaar werd weliswaar niet gesigneerd door Stols (wel door Van Nijlen), maar Stols schreef desniettemin een opdracht op het voorste schutblad: ‘voor Th. Wink/ Maastricht, 21-6-24′.
Uit Stols’ memoires: ‘Van Jan van Nijlen heb ik in 1924 het bundeltje De lokstem uitgegeven. Dit was het eerste van een serie kleine boekjes die ik onderbracht in de reeks ‘To the happy few’, een aan Stendhal ontleende titel. De serie volgde het voorbeeld van de grote Franse uitgever Édouard Champion met zijn reeks ‘Les amis d’Édouard’. Champion vroeg aan zijn auteurs en vrienden zo nu en dan een korte tekst, liefst niet eerder uitgegeven, die hij liet drukken, buiten de handel hield en cadeau deed aan wie hij wilde. Jan van Nijlen was de eerste die ik wist te strikken voor een soortgelijk plannetje’.
To the happy few 1. Van Dijk 23.

14. NIJLEN, Jan van Gedichten 1904-1938. Maastricht/ Brussel, Stols, 1938. Linnen met stofomslag (waarop ”Gedichten/ 1906-1938′!). 212 p. 1e druk.
€ 500
* Met paginagrote opdracht van de auteur aan Nini Brunt, in de vorm van een gedicht van vier kwatrijnen, gesigneerd ‘JvanNijlen’ en gedateerd ’16-2-1939′. Het gedicht werd opgenomen en toegelicht op pagina 327-328 in de biografie van Van Nijlen door Stefan van den Bossche: ‘Ook met de zussen Aty en Nini Brunt was het echtpaar Van Nijlen intiem bevriend. Vooral sedert hun verhuizing naar Den Haag waren de Van Nijlens geregeld bij Van Krimpen of Greshoff te gast. De jonge koppels vonden het prettig om de taal met merkwaardige uitdrukkingen en neologismen te verrijken, een bezigheid die Van Nijlen zijn leven lang zou bedrijven en waarin hij, naar verluidt, erg goed was. In haar exemplaar van zijn in 1938 verschenen Verzamelde gedichten schreef Van Nijlen op 16 februari 1939 een gedicht voor Nini Brunt dat de dagen en gesprekken van toen in herinnering bracht’. Op pagina 343 van hetzelfde boek staat het gedicht in facsimile van het handschrift afgedrukt.

15. NIJLEN, Jan van Gedichten 1904-1938. (Met 18 originele aquarellen van Bob Buys), Maastricht/ Brussel, Stols, 1938. Linnen. 212 p. 1e druk. Een paar schaafplekjes aan de boven- en onderzijde van de rug. Balpenaantekening op voorste schutblad (‘illustraties Bob Buys’).
Verkocht
* Dit exemplaar werd getruffeerd met 18 originele, kleurige aquarellen door de Nederlandse kunstschilder Bob Buys (1912-1970), stuk voor stuk passend bij het gedicht waarbij ze geschilderd zijn. Vijf aquarellen zijn paginagroot, de eerste is gesigneerd ‘Bob Buys’. Met enkele knipsels over Van Nijlen en Bob Buys uit de jaren 40-60.

16. NIJLEN, Jan van Heimwee naar het zuiden. Met een portret door Sacha Klerx. Brussel, 1929. Ingenaaid. Gedrukt in een oplage van slechts 30 genummerde en door de dichter gesigneerde exemplaren. 96 p. Voor- en achterzijde omslag los en beschadigd, rug ontbreekt deels.
€ 500
* Onvindbare privé-uitgave door E. du Perron, bovendien met handgeschreven opdracht van de dichter in paarse inkt aan Nini Brunt onder het colofon: ‘Hartelijk aan Nini/ van/ Jan’.

17. (NIJLEN, Jan van) ‘Het zou eene ernstige en onder oogpunt van literatuurgeschiedenis zeer belangrijke studie vergen…’ Pagina 128 in: De Nieuwe Gids. Gedenkboek 1885 – 1 October – 1910. Den Haag, Luctor et Emergo, 1910. 26 x 19 cm. Karton (verbruind). Illustraties. 1e druk. Rug verbruind. Naam in potlood voorin. Lichte gebruikssporeen.
€ 25
* Kernachtige lofrede van nog geen pagina lang! Ook met een portretje van een bebaarde Van Nijlen op een pagina die hij moet delen met o.a. Frans Mijnssen en Lodewijk Mortelmans. Dit gedenkboek, verschenen ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van De Nieuwe Gids, bevat bijdragen van de redactieleden, o.a. A. Aletrino, Hein Boeken, Lodewijk van Deyssel, Frans Erens, Willem Kloos, Jac. van Looy en Frans Netscher, maar ook van P.C. Boutens, Marcellus Emants, Jan Greshoff, J.H. Leopold, Jan van Nijlen, A. Roland Holst, Arthur van Schendel, Stijn Streuvels, Felix Timmermans en vele anderen.

18. NIJLEN, Jan van Het licht. Antwerpen/ Bussum, Flandria/ Van Dishoeck, 1909. Ingenaaid. 88 p. 1e druk. Matig exemplaar: een stukje van de bovenlaag van de voorzijde van het omslag is verdwenen, rugje versleten. Roestig.
€ 40
* Tweede bundel verzen van Van Nijlen.

19. NIJLEN, Jan van Het oude kind. Maastricht, De Halcyon Pers (= A.A.M. Stols), 1938 [=1939]. Ingenaaid met omslag en titeletiket. 44 p. Gedrukt op Pannekoek met watermerk van de Halcyon Pers in een oplage van slechts 30 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug en omslag langs randen licht verschoten.
€ 500
* Niet in de handel, bestemd voor vrienden van de dichter en de drukker. Dit is nummer 11, met op de Franse titel een handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter: ‘Van het oude/ aan het jonge kind/ JvanNijlen/ 7.IV.1939’. Deze opdracht is hoogstwaarschijnlijk gericht aan Van Nijlens dochter Sophie, die een dag later haar 23ste verjaardag zou vieren. De Halcyon Pers 9. Van Dijk 431.

20. NIJLEN, Jan van Verzamelde gedichten 1904-1948. (Met informele opdracht). Den Haag, A.A.M. Stols, 1948. Linnen. 264 p. 1e druk. Rug verschoten.
€ 125
* Exemplaar met handgeschreven opdracht van de dichter aan Pierre H. Dubois op het voorste schutblad: ‘Aan Pierre/ van/ Jan/ 13 Nov. 1948’. Opvallend dat Van Nijlen zijn opdracht informeel ondertekent met ‘Jan’!

21. NIJLEN, Jan van De vogel Phoenix. Brussel/Maastricht, Stols, 1928. Ingenaaid. (4), 48 p. Gedrukt in rood en zwart in een oplage van 300 genummerde exemplaren. 1e druk. Exlibris van L.M. Schwarz. Beschadiginkje aan bovenzijde rug.
Verkocht
* Eén van de 75 exemplaren op Pannekoek, op naam gedrukt voor (u raadt het al) L.M. Schwarz. Dit is nr. 5! Van Dijk 150.

22. NIJLEN, Jan van Wijsheid. [Avalon Pers], 1997. Plano. Met de hand gezet en gedrukt in rood en zwart in een beperkte oplage t.g.v. een antiquarische boekenbeurs in de Pieterskerk in Leiden.
€ 15
* Met sierlijke initiaal in rood.

23. NIJLEN, Jan van Zwart-witfoto. 11,3 x 8,2 cm. Contemporaine afdruk. Hoekje gevouwen.
€ 60
* Portretfoto van Van Nijlen op middelbare leeftijd, in pak met gestippelde stropdas. Niet in de De wereld is zoo schoon waarvan wij droomden, de biografie van Van Nijlen door Stefan Van Den Bossche. Uit de nalatenschap van Nini Brunt.

24. NIJLEN, Jan van, Jan GRESHOFF en S. VESTDIJK Drie zwart-witfoto’s. 9,2 x 6,2 cm. Circa 1936. Contemporaine afdrukken.
Verkocht
* De redactie van Groot Nederland in drie verschillende opstellingen. De eerste foto (naar een afdruk in het Literatuurmuseum) is ook afgedrukt in de Greshoff-biografie van Annemiek Recourt. Ze zijn gemaakt tijdens dezelfde gelegenheid en op precies dezelfde plek als de foto op pagina 562 rechtsonder in de Van-Nijlenbiografie van Stefan Van Den Bossche. Deze komen uit de nalatenschap van Nini Brunt. Kernachtige literatuurgeschiedenis van de jaren dertig in een trio van trio’s!

25. NIJLEN, Jan van, ROLAND HOLST, A., VRIESLAND, Victor van, KEMP, Pierre, en M. NIJHOFF In Sanderum. Haarlem, Carlinapers, 1979. 25,0 x 17,1 cm. Ingenaaid. (2), 14 p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt op Barcham Green in een oplage van slechts 28 genummerde exemplaren.
Verkocht
* Latijn voor ‘Aan Sander’. Gedichten bestemd voor een nooit gerealiseerd liber amicorum voor Alexander A.M. Stols.

26. (SLAUERHOFF, J.) In memoriam J. Slauerhoff. Themanummer Proloog. Jaargang 1, aflevering 10-11 (okt.-nov. 1946). Ingenaaid. (96) p. Geïllustreerd. Verbruind.
Verkocht
* Bevat niet eerder gepubliceerd werk van Slauerhoff en bijdragen van o.a. W.F. Hermans en Bert Voeten en getuigenissen en in-memoriamgedichten van o.a. Jo Landheer, Ferdinand Langen, L.Th. Lehmann, Jan van Nijlen en A. Roland Holst.

27. (SLAUERHOFF, J.). BRAAK (inl.), Menno ter In memoriam J. Slauerhoff. Overleden 5 October 1936. Den Haag, Stols, 1945. Ingenaaid. (12), 14 p. Gedrukt met de Erasmus op geschept papier van H.F. de Charro in een oplage van 300 exemplaren. 1e druk.
€ 15
* Van Dijk 669.

28. (SLAUERHOFF, J.). BRAAK (inl.), Menno ter In memoriam J. Slauerhoff. Overleden 5 October 1936. Den Haag, Stols, 1945. Blind linnen (omslag meegebonden). (12), 14 p. Gedrukt met de Erasmus op geschept papier van H.F. de Charro in een oplage van 300 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Bevat bijdragen van Menno ter Braak, Wiebe Dijkstra, Ed. Hoornik, Karel Jonckheere, Jo Landheer, L.Th. Lehmann, Johan de Molenaar, Jan van Nijlen, Jan Prins en A. Roland Holst. Van Dijk 669.

29. (STOLS, A.A.M.) Nieuwe uitgaven 1948. Den Haag, A.A.M. Stols, 1948. Geniet. 32 p. Geïllustreerd. Wat roest, maar gaaf.
Verkocht
* Paginagrote aankondigingen van onder meer Van Nijlen, Jo Boer, Marnix Gijsen, Keuls, Roland Holst en Slauerhoff.

NAGEKOMEN

30. (WITTE MIER). (NIJLEN, Jan van) De Witte Mier. 1924 no. 10. (Speciaal nummer gewijd aan Jan van Nijlen). In: complete jaargang 1924. Maastricht, Boosten & Stols, 1924. Eenvoudig halflinnen. viii, 490 p.). Met illustraties op kunstdrukpapier. 1e druk. Exemplaar met enige gebruikssporen en verwijderstempel van de studentensociëteit Phoenix te Delft.
€ 50
* Met artikelen van Jan Greshoff (redacteur van De Witte Mier), Karel van de Woestijne, Maurice Roelants, Jan van Krimpen en anderen, gedichten van Greshoff (een Ode), Karel Leroux en Van Nijlen zelf, getuigenissen van o.a. Bloem, Stols, Vriamont, en een bibliografie. Bijgevoegd: een gelijk uitgevoerde jaargang 1926 en een incomplete jaargang 1925 (waarin we op p. 286 een artikeltje van Van Nijlen kunnen vinden). Overigens een buitengewoon interessant tijdschrift over de (overvloedige) contemporaine bibliofilie en literatuur. De Witte Mier verscheen van 1913-1914 en 1924-1926 met als grote figuur en spin in ’t web Jan Greshoff. Ook bijgevoegd: het maartnummer 1932 van Forum. Maandschrift voor Letteren en Kunst, met daarin het gedicht ‘De planter’ van Van Nijlen. Dit lot is niet mooi, maar bevat wel veel en interessante informatie.

31. NIJLEN, Jan van Aan J. van Krimpen bij zijn 60ste verjaardag. Zonder plaats, Nederlandsche Vereeniging voor Druk- en Boekkunst, (1995). Vouwblad. Met de hand gezet uit de Haarlemmer en gedrukt in rood en zwart op Zerkall in een beperkte oplage. 1e druk.
€ 15
* Aangeboden aan de aanwezigen bij de opening van de Van Krimpen-tentoonstelling in het Museum van het Boek.