Nieuwsbrief 937: Jef Last (en André Gide & Harry Domela)

Naar aanleiding van de langverwachte, bijzonder interessante biografie van Jef Last door Rudi Wester, die vorige week uitkwam, wijden we graag een nieuwsbrief aan deze kwikzilverachtige veelschrijver met het avontuurlijke leven, moedig in de strijd voor Spanje en voor het feestelijke en vanzelfsprekende van homoseksualiteit, vol goede moed en humor, legendarisch slordig (alpinopet!), rusteloos en energiek.

We hebben ook belangrijke items van twee van zijn medestrijders, Harry Domela en André Gide – die vindt u aan het eind.

1. LAST, Jef De wind speelt op het galgetouw. Liedjes van Jef Last. Plaatjes van M.v.S. (Luxe-exemplaar). (Rotterdam, Storm), [1929]. Zeer provisorische ‘uitgave’ van 16 losse blaadjes met gedichten en tekeningen, bijeengehouden door twee nietjes aan de bovenrand. 1e druk. Buitenste bladen verbruind, maar compleet en in goede staat.
Verkocht
* Dit is een luxe-exemplaar op geschept papier, gesigneerd door Jef Last en M.v.S. (monogram in de vorm van een poes!). Linksonder staat de prijs in rood gedrukt: Fl. 1,-. Gewone exemplaren kostten 10 cent!

2. OORSCHOT, Geert van, & Bertus MEIJER, Freek van LEEUWEN, Jef LAST, Jo GROSS, Lou TIEMAN & Willem van IEPENDAAL Verzet. Kapitalisme. Gedichten van Bertus Meijer, Freek van Leeuwen, Geert van Oorschot, Jef Last, Jo Gross, Lou Tieman (en) Willem van Iependaal. [Rotterdam], Links Richten, (ca. 1931). Geniet. 8 p. 1e druk. Omslag deels verbruind, rug ingescheurd.
€ 60
* Met een houtsnede op het omslag, gemonogrammeerd ‘H.B.’, wellicht Henk Bruyntjes, die ook redactiesecretaris was. Mooie vormgeving.

3. LAST, Jef Verleden tijd. Verzen. Rotterdam, Brusse, 1932. Ingenaaid (ontwerp Henk Bruyntjes). 48 p. 1e druk.
€ 15
* Op de titelpagina gesigneerd door de auteur, en met de naam van de vorige eigenaar, A.M. Veth, en de tweevoudige datering ‘8/VII-’44’. Catalogus Brusse 749.

4. LAST, Jef Verleden tijd. Rotterdam, Brusse, 1932. Ingenaaid (ontwerp Henk Bruyntjes). 48 p. 1e druk.
Verkocht

5. LAST, Jef Twee werelden. (Omslagontwerp door Wim Brusse). Rotterdam, Brusse, 1933. Ingenaaid. 48 p. 1e druk.
Verkocht
* Gesigneerd door de schrijver. Met naam van de vorige eigenaar, A.M. Veth, en in zijn hand de datum ‘8/VII-’44’. Mooie modernistische dichtbundel. Brusse 775.

6. LAST, Jef Het stalen fundament. Reportage over 2500 k.m. zwerftochten door de Oeral. Amsterdam, Boekengemeenschap der vrienden van de Sowjet-Unie, 1933. Linnen. 264 p. Met veel foto’s. 1e druk. Wat roest.
Verkocht
* Rijk geïllustreerd, enthousiast reisverslag van een tocht door het Nieuwe Rusland.

7. LAST, Jef Collectie van vier prospectussen van boeken van Last (1934-1939). Reclameblaadjes voor Zuiderzee, Voor de mast, Een flirt met de duivel en voor De Spaansche tragedie.
Verkocht
* Van Querido en Contact. De prospectus van De Spaansche tragedie behandelt ook de vertalingen en citeert (behalve Henriëtte Roland Holst) vijf Scandinavische recensies!

8. LAST, Jef Collectie van zes inhoudelijke krantenknipsels over Last (1936-1956). Gedateerd, de meeste in goede staat.
Verkocht
* Besprekingen die hout snijden, enkele vrij omvangrijk, van D.A.M. Binnendijk, Menno ter Braak, G.H. ‘s-Gravesande, H. Marsman en twee ongesigneerde. Allen hebben oog voor het goede en voor het slordige van Last, en de humor ervan. Kruisgang der jeugd is een ‘grammaticale tragedie’ (Ter Braak) en Binnendijk schrijft over De bevrijde Eros: ‘Links richten… Mis!’

9. LAST, Jef De bevrijde Eros. Een ketter in Moorenland en andere gedichten. Rotterdam, Brusse, 1936. Oblong 16 x 19 cm. 40 p. 1e druk. Verbruind door inliggend knipsel. Leessporen.
€ 12
* Fraai omslag van Zaans bord. Cat. Brusse 837.

10. LAST, Jef Oproep voor een openbare vergadering in theater Bellevue te Amsterdam op 8 januari 1937. [Amsterdam], Commissie “Hulp aan Spanje”, [1937]. Vlugschrift, één blad. Alleen recto. Lasts naam is met pen onderstreept. Nette conditie.
Verkocht
* Als sprekers traden op: Jef Last, Gerrit Kastein, Ds. N. Padt en Mr. N.A. Stempels.

11. VISSER, Tilly Twee brieven aan Ida Last. 1. Handgeschreven brief op nondescript papier, met paarse inkt, ietwat rommelig. 27,0 x 23,5 cm. Gedateerd ‘7 rue Lebouis/ Paris 14e/ 21/1/37”. Gesigneerd ‘je Tilly’. Recto en verso. 52 regels. Aan de randen gekreukt.
2. Getypte brief op heel dun papier, met paars lint, met in de brede marge (voor publicatie?) commentaar in andermans handschrift. Gedateerd ’25/2/37′ en gesigneerd ‘Tilly’ in grote hoekige letters. Zes bladen, 163 regels.
Verkocht
* De eerste brief, hartelijk en welwillend van toon, gaat over de Internationale Conferentie over Spanje te Parijs, waar Tristan Tzara en Georges Soria saai spraken, en Jef Last de avond redde. Er kwam een groot stuk in L’Humanité, ‘waarin de rede van Jef ongeveer 1/3 uitmaakt.’ Bij het vertrek naar Toulouse kreeg Jef een ‘groot en uitgebreid’ zakmes, een doosje naaigerei en een extra rugzak mee, terwijl hij ook een nieuwe leren broek had gekregen. Behalve Tilly Visser en haar vriend Zdenko Reich waren ook Gide en Herbart naar het station gegaan. Last was welgemoed en voldaan over zijn verlof, en zijn ‘spontaniteit en fraîcheur’ hebben diepe indruk gemaakt. ‘Aragon is poeslief op hem toegekomen.’
De tweede brief, vol enthousiasme over Jef Last, beschrijft uitvoerig de ‘beweging’ in Parijs en noemt namen als Groethuysen, Gide, Aragon en Herbart. Over publicatie van Lasts brieven uit Spanje en wat Ida Last daarvoor moet doen. Visser waarschuwt haar voor uitgeverij Contact, die in het geval van het boek van Anton De Kom niet zuiver heeft gehandeld. Niet veel later zou Jef Last echter voor Visser hebben afgedaan, omdat hij kritisch was over de Sovjet-Unie.
Over Mathilde/ Tilly Visser (1900-1985), welgestelde en licht ontvlambare dochter van president van de Hoge Raad Mr. L.E. Visser, haar leven lang fel Russofiel communiste, verscheen in 2018 een zeer lezenswaardige biografie van de hand van Igor Cornelissen.

12. LAST, Ida Handgeschreven, gesigneerde brief aan ‘Lieve jongen’: haar echtgenoot Jef Last. Gelinieerd blocnotevel. 25,2 x 20,5 cm. Gedateerd ‘Zondagavond 12 Dec ’37’. Recto en verso. 54 regels. Enkele randscheurtjes.
Verkocht
* Brief vol bezorgdheid van zijn echtgenote aan Jef Last, die op dat moment in bergen boven Madrid vocht tegen de brigades van generaal Franco. Of hij haar op de hoogte wil houden van zijn adressen, ook aan het front. Over haar leven (voor het kindertheater De Vrolijke Brigade) en dat van haar drie puberdochters: ‘Dit nooit weten hoe ik met de kinderen leven moet / wat denk jij eigenlijk – hoe we dat tegenwoordig doen – ik kan niet leven van f 40 per maand / en steeds dat halve werk voor de Brigade door dat ik door de kinderzorg zo gehandicapt ben is niet vol te houden – En als ik dan weer moet mee maken hoe we alles ontberen door een ideaal dat je z.g. kameraden door de modder halen en tot slot je voortdurend wantrouwen – ‘. Ze laat heel voorzichtig weten dat ze denkt over scheiding, maar ‘Het belang van de kinderen zal ik niet vergeten – maar weet goed dat het ook jouw kinderen zijn, die heel veel van je houden – ik zou zo graag willen dat dat zo bleef -‘.

13. LAST, Jef 11stedentocht. Amsterdam, Arbeiderspers, 1941. 24 x 16 cm. Dubbel vouwblad, geniet. 8 p. Met portret van het boek voorop en zeven kleine fotootjes van Tini Ros binnenin. 1e druk. Netjes.
€ 30
* Niet te verwarren met het boek Elfstedentocht! Dit is een reclameblad met geheel eigen inhoud over Lasts wedervaren met de deelnemers van de Elfstedentocht, in feite een aardige reportage, compleet met fotootjes. Met afbeelding van het mooie stofomslag van Jelle Troelstra (de zoon van Pieter Jelles).

14. LAST, Jef Tau Kho Tau. [Bussum], Bayard Pers [= F.G. Kroonder], (1941) [= 1944]. Ingenaaid. 24 p. Gezet uit de Weiss Antiqua en gedrukt in blauw en zwart op Hollands Text [in een oplage van 350 exemplaren]. 1e druk.
Verkocht
* Clandestiene oorlogsuitgave met enkele indrukwekkende, fel tegen de Duitse bezetter gerichte gedichten. De Jong 486.

15. LAST, Jef Handgeschreven briefkaart aan ‘Beste Kees [Bantzinger]’. 8,9 x 13,7 cm. Alleen recto. Gesigneerd ‘Jef’ en niet gedateerd [datum poststempel: ’29 X 1945′]. 4 regels tekst.
€ 25
* ‘Ik heb mijn alpinopetje bij St Joris laten liggen’. Of Bantzinger het wil meenemen.

16. LAST, Jef Kort overzicht der geschiedenis van de Chinese revolutie. Amsterdam, AJC, [1946]. Oblong 16 x 22 cm. Geniet. 10 p. Gestencild. 1e druk. Uitstekende bladen wat verbruind en gekreukt.
Verkocht
* Zeer eenvoudig vermenigvuldigd boekje voor de socialistische jeugd. Bijgevoegd: Iets omtrent de geschiedenis en de ontwikkeling van de Verenigde Staten (V.St.) door Z. Stokvis (1946), een identieke uitgave. 1 bladzijde tekst is niet afgedrukt.

17. LAST, Jef Huldigingen. Collectie van zes gedrukte en gestencilde documenten over Lasts jubilea: zijn 50ste, 60ste en 70ste verjaardag (1948-1968).
Verkocht
* 1. De schrijver en dichter Jef Last. Bussum, Kroonder, [1948]. Gedrukt in rood en zwart in 600 exemplaren op geschept papier, met mooi omslag van Zaans bord. 16 p. Levensbeschrijving met bibliografie voor Lasts 50e verjaardag.
2. Gedrukte convocatie voor de 50ste verjaardag met in het Ere-comité o.a. oud-minister-president Schermerhorn, Louis de Bourbon, Albert Camus, André Gide, Ed. Hoornik, P.J. Meertens, Martinus Nijhoff, Jan Sluijters en Jean-Paul Sartre.
3. Gedrukte uitnodiging in groot formaat voor de 60ste verjaardag met uitnodiging bij te dragen aan een geschenk (1958). Met in het Comité van aanbeveling: Asselbergs, Fenner Brockway, Paul Citroen, Albert van Dalsum, Ed. Hoornik, Reinold Kuipers, Arthur Lehning, P.J. Meertens, Wim Sonneveld, Jelle Troelstra, A. Viruly, Victor van Vriesland, Beb Vuyk en de universiteit van Hamburg (waar Last in 1957 gepromoveerd was).
4. 2 mei 1963, Jef Last vijfenzestig jaar. Lijst van tot nu toe verschenen werk. 4 p., geniet in omslag.
5. Gestencilde uitnodiging voor de 70ste verjaardag (met vertrouwelijk verzoek om bij te dragen aan een geldbedrag). In het comité van aanbeveling zaten onder anderen Drees, Schermerhorn, Hatta, Samkalden, Jonckheere, Van Vriesland, Carmiggelt, Den Doolaard, Van Duinkerken, Lubberhuizen, P.J. Meertens, A. Roland Holst en Antoinette Nijhoff. Met (6.) een losse gestencilde levensbeschrijving.

18. LAST, Jef The First Ship up the Neva. Londen, Secker & Warburg, 1949. Linnen met stofomslag. 274 p. Omslag aan de randen wat versleten en mist rechtsonder een hapje. Prijsje op binnenflap afgeknipt.
Verkocht
* Vertaling van Het eerste schip op de Newa door Fernand G. Renier en Anne Cliff: Jef Lasts Peter de Grote-roman. Op de achterkant van het stofomslag reclame voor onder andere Nineteen Eighty Four, ‘Evening Standard Book of the Month’.

19. LAST, Jef “Zwitserland”. Originele tekening in waterverf. 26,0 x 19,5 cm. ± 1950. In groene pen rechtsonder gesigneerd ‘Jef Last’. Ingelijst achter glas (31,0 x 25,3 cm) en geplakt op vel karton.
€ 175
* Mooi landschapje van een kerk en enkele gebouwtjes in een dorp in Zwitserland. Een vorige eigenaar schreef in viltstift achterop de lijst: ‘Jef Last/ Zwitserland’.

20. LAST, Jef Getypte, gesigneerde brief aan uitgeverij Stichting De Beuk, gedateerd ‘I December 55’. Gevouwen, in goede staat. A4-formaat. Dun schrijfpapier. Alleen recto. 23 regels. Geperforeerd; iets roestig.
€ 60
* Vanuit Hamburg (waar Last werkte aan zijn promotie over de Chinese dichter Loe Sjuun), over ‘een manuscript waarvan ik zeker niet verwacht dat het een best seller zal worden’. De Bezige Bij had het maandenlang vastgehouden om tenslotte te schrijven dat ze er geen geld in zagen. ‘Of het experimentele kunst is weet ik niet, wel, dat het voor mij een experiment was’. ‘ik begon plotseling te schriven, zonder in het minst te weten waar het heen ging, werkte drie weken achter elkaar van de morgen tot de nacht, toen was het klaar.’ Last eindigt: ‘In de hoop dat er onder de bladerrijke beuk misschien ook plaats voor deze nieuwe baby van mij gevonden kan worden’.
Het enige boek van Last dat bij De Beuk zou uitkomen is de herdruk van De bevrijde Eros – in 1963.

21. LAST, Jef Reiziger in cultuur. Typoscript op 52 bladen met voorblad. 27,5 x 21 cm. Voorin gesigneerd en met diverse verbeteringen in handschrift. Circa 1960?
€ 150
* Kopij van een niet verschenen boek. Elf luchthartige, vlot geschreven stukken, verslagen over Lasts ervaringen bij voordrachten. Deze zijn deels verschenen in De groene Amsterdammer (o.a. 1963) en lagen klaar voor bundeling aan het eind van het leven van Jef Last, maar dat boek is er niet van gekomen.

22. LAST, Jef Golven der gele rivier. Chinese poëzie vertaald en ingeleid door —. [Den Haag], Boucher, [1962]. Ingenaaid. 80 p. 1e druk. Exlibrisstempeltje op p. 77.
Verkocht
* Voorin gesigneerd door Last, bovendien met door hem getekende tekst in het Chinees (13 karakters).

23. LAST, Jef Handgeschreven, gesigneerde briefkaart aan uitgeverij Stichting De Beuk, gedateerd 1.6.65′. Briefkaart met voorgedrukte postzegel van 10 cent. Recto en verso. 6 regels. Kreukje.
€ 25
* Verzoek om 10 auteursexemplaren van De bevrijde Eros: ‘er is een beetje haast bij’.

24. DOMELA, Harry Getekend zelfportret van Harry Domela, in pen eerst opgedragen aan zijn strijdkameraad Manuel Moreno (mei 1938), later aan Jef Last (Antwerpen, [voorjaar] 1940). Ruig gegrondeerd tekenpapier (31,0 x 23,3 cm). Tekening in bruin krijt met accenten in potlood. Onderaan in een uitgespaarde witte ruimte een opdracht in inkt: ‘A mi buen compañero de lucha/ y mi mejor amigo Manuel Moreno/ un requerdo de Victor – maio 1938 -‘ (Aan mijn goede strijdkameraad en mijn beste vriend Manuel Moreno, een herinnering aan Victor, mei 1938). Daarboven een tweede opdracht: ‘Meinem Freunde Jef Last/ Harry Domela/ Antwerpen 1940’. Wat kreukjes en zijscheurtjes, reparatieplakband aan de achterkant alsmede een veel later naamkaartje van het Internationaal Literatuur Bureau van Hein Kohn. Ook met drukaanwijzing in potlood.
€ 250
* Harry Domela was behalve schrijver en polyglot een getalenteerd tekenaar, die na 1940 decennia lang in Venezuela als tekenleraar werkzaam was. In 1938 vocht hij als vrijwilliger in de Spaanse burgeroorlog. Mogelijk is Manuel Moreno identiek aan zijn strijdkameraad ‘Manolo’ die in juli van dat jaar aan Domela’s zijde door een bom om het leven zou komen, getuige een van zijn brieven aan Jef Last.

25. DOMELA, Harry Omvangrijk dossier met originele brieven aan Jef Last en hun afschriften, met correspondentie van Jef Last en Hans van Straten. Meer dan 80 kantjes dichtbeschreven of getypte brieven van Harry Domela, gericht aan Jef Last, grotendeels onder zijn pseudoniem Victor Zsajka, hoofdzakelijk uit 1938-1940. Met getypte afschriften, ook van brieven die hier niet in origineel bijliggen (behalve aan Last ook aan Jan H. de Groot), enkele concepten van antwoorden, correspondentie over Domela en over mogelijke uitgave van een boek waarvoor deze brieven de basis zouden moeten vormen, o.a. van Hans van Straten uit de jaren 1986-1987 aan uitgever Wim J. Simons, die deze papieren tot zijn overlijden in 2008 in bezit had. Gebruikssporen, maar nog in zeer goede staat.
€ 750
* Harry Domela, geboren in 1905(?) in het huidige Litouwen en ontworteld door de Eerste Wereldoorlog, vertrok in de jaren twintig als wees zonder geld naar Duitsland. Daar wist hij tijdelijk wereldberoemd te worden door te doen alsof hij Wilhelm, prins van Pruisen was – een kleinzoon van keizer Wilhelm II. Na enige tijd werd hij gesnapt en na een sensatieproces gevangen gezet, maar zijn memoires werden door de Berlijnse Malik-Verlag uitgegeven als Der falsche Prinz (ook vertaald in het Nederlands en andere talen, én verfilmd). Dat leverde hem een kapitaal op, maar niet voor lang. Hij trachtte zich aan te sluiten bij de communistische partij, maar daar werd hij geweigerd. In 1932 vluchtte hij naar Oostenrijk, waar hij een nieuwe pas verwierf met een nieuwe naam, die hij de rest van zijn leven zou dragen: Victor Zsajka.

In 1934 vluchtte Domela/ Zsajka naar Frankrijk, daarna naar Amsterdam, waar hij via Maurits Dekker Jef Last leerde kennen, met wie hij intiem bevriend werd. Domela woonde eerst bij Jan H. de Groot, daarna bij de schrijvende huisschilder Bertus Meijer in Rotterdam. Hij ontmoette in dat jaar 1935 onder anderen Victor van Vriesland en Menno ter Braak. In maart 1936 verhuisde hij naar Antwerpen, waar hij bevriend werd met de dichter Freek van Leeuwen. In september van dat jaar probeerde hij oorlogsvrijwilliger te worden in Spanje. Dat lukte pas nadat Jef Last zich over hem ontfermd had.
Via een bezoek aan André Gide vertrokken Last en Domela naar het front ten noorden van Madrid, waar ze lange tijd samen vochten. Last werd er kapitein, Domela eerste luitenant. Begin 1939 vluchtte hij naar Frankrijk. Na een aantal avonturen in Luxemburg en in Antwerpse gevangenissen wist hij dankzij papieren van André Gide op het nippertje (half mei 1940) vanuit Marseille naar Venezuela te ontkomen, waar hij een relatief vredig leven zou leiden als leraar in Maracaibo. In 1965 onstond weer correspondentie met Jef Last, maar al spoedig ging het contact verloren, wellicht omdat Domela niet wilde dat er een nieuw boek over hem zou verschijnen – Igor Cornelissen was daarbij betrokken.
De originele brieven in deze collectie zijn via Wim ’t Hart, de secretaris van Last, bij uitgever Wim J. Simons van Stichting De Beuk terechtgekomen, die een biografie van Harry Domela wilde uitgeven. Daarbij werd Hans van Straten ingeschakeld, die als speurneus in archieven optrad en de brieven liet uittikken door zijn zuster, de vertaalster C.E. van Amerongen-van Straten – deze afschriften waren en zijn zeer welkom! Maar tot een uitgave kwam het ook nu niet: Van Straten en Simons konden er niet achter komen of Domela nog leefde, en er lagen ook copyrightproblemen op de loer.

De afschriften van Hans van Straten zijn in kopie aanwezig bij het IISG: de brieven uit 1938-1940 zijn op de website gewoon te lezen. Inhoudelijk voegt dit dossier dus niet veel toe aan de Domelalogie, om het zo maar te noemen – maar dit zijn de originelen, ontroerende getuigen van een ontworteld leven.

26. GIDE, André Les nourritures terrestres. Et Les nouvelles nourritures. (Met opdracht van de schrijver). Parijs, Gallimard, (1944). Gebonden in fraaie kunstenaarsband van karton met handgemaakt zilvergetint sierpapier en leren randen, hoeken en verguld rugschild. 308 p. Herdruk. In goede conditie.
€ 220
* Met handgeschreven opdracht van de auteur ‘pour/ Madame Thorold Stangebye/ j’inscris mon nom sur ce livre/ en souriant hommage’. Thorold Stangeby (1891-1980) was de broer van Arne Stangeby, een bekend Noors ondernemer en groot kunstverzamelaar in Frederikstad.

27. GIDE, André L’école des femmes Paris, Gallimard, 1929. 17 x 12 cm. Herbonden in donkerblauw heelmarokijn met gemarmerde schutbladen, origineel omslag meegebonden (gesigneerd Ole Olsen-Co’libri 1978), papieren foedraal. 176 p. Dit is een van de 547 genummerde exemplaren op Hollands papier van Van Gelder en een van de 47 daarvan, die niet in de handel waren. 1e druk. Mooi.
Verkocht
* Met handgeschreven opdracht ‘à Dorothy Simon Bussy/ ce petit livre que j’ai achevé/ à Roquebrune/ son ami/ André Gide’. Dorothy Bussy (1865-1960), een oudere zuster van Lytton Strachey, was de belangrijkste vertaler van Gide in het Engels. Ze woonde vele decennia met haar echtgenoot, een Franse schilder, in een kleine villa in Roquebrune in Zuid-Frankrijk. De biseksuele Bussy was de schrijfster van de autobiografische roman Olivia over een lesbische verhouding (geschreven in 1934, maar pas in 1949 anoniem gepubliceerd – en een bestseller).
Ole Olsen (1932-2009) was met zijn werkplaats Co’libri een van de bekendste Deense boekbinders.

28. GIDE, André Robert. Supplément à l’école des femmes Paris, Gallimard, 1929. 17 x 12 cm. Herbonden in donkerblauw heelmarokijn met gemarmerde schutbladen, origineel omslag meegebonden (gesigneerd Ole Olsen-Co’libri 1978), papieren foedraal. 94 p. Dit is een van de 547 genummerde exemplaren op Hollands papier van Van Gelder en een van de 47 daarvan, die niet in de handel waren. 1e druk. Mooi.
Verkocht
* Met handgeschreven opdracht ‘à mon amie/ Dorothy Simon Bussy/ son bien dévoué/ André Gide’. Zie vorige nummer.

29. GIDE, André Corydon. Paris, Gallimard, 1964. Ingenaaid. 168 p. Niet afgesneden.
Gratis bij een bestelling
* Met een bijlage van 21 pagina’s uit 1929 met brieven van en aan François Porché en Léon Kochnitzky, voornamelijk over Dante.

29 a. GIDE, André Over Duitschland. (Vertaald en ingeleid door P. [= Max Nord]). [Utrecht], De Bezige Bij, 1945. Ingenaaid. 32 p. Gedrukt in een oplage van 275 genummerde exemplaren. 1e druk. Omslag deels verschoten.
€ 20
* Herdruk van een tekst uit 1919, die nog steeds de moeite waard is om te lezen. De Jong 314.

30. GIDE, André Poétique. Neuchâtel/ Parijs, Ides et Calendes, (1948). Ingenaaid met omslag. 96 p. Niet afgesneden. Frontispice door A.A.M. Dunoyer de Segonzac. Gedrukt in een oplage van 1016 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 20
* Uit de bibliotheek van Martinus en Antoinette Nijhoff. Eén van de 895 exemplaren, gedrukt op vergé Dauphin de France. Bijgevoegd: een andere titel van Gide uit de collectie van Nijhoff, La Tentative amoureuse (in slechte staat).

31. GIDE, André; JEUNESSE, Ernest La; BLEI, Franz In Memoriam Oscar Wilde. Herausgegeben von Franz Blei. Leipzig, Insel, 1904. Verguld heelleder. Kop verguld. (8), 100 p. Gedrukt in een oplage van 800 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug verschoten, voorrand gesleten, wat kaal.
€ 25
* Uit de bibliotheek van Martinus en Antoinette Nijhoff. Met de handtekening van Marie Wind-de Bruyne, de moeder van Antoinette Nijhoff-Wind, en een doorgestreept adres, Frankenslag 115 in Den Haag. In onbekend handschrift vier citaten op voorste schutblad en p. (99).

32. GIDE, André ‘Návrat marnotratného syna.’ (Vertaling in het Tsjechisch van een substantieel fragment van Le retour du fils prodigue. Pag. 79-100 in 1000 nejkrásnějších novell, deel 26). Praag, Nakladatel Jos. R. Vílimek, (waarschijnlijk 1912). Ingenaaid met decoratie in goud en zwart. 100 p. Iets versleten. Gestempelde naam van een vorige eigenaar. Laatste katern los.
€ 25
* De serie 1000 nejkrasnejšich novell (= 1000 mooie novellen) verscheen van ongeveer 1911 tot 1916 als tweewekelijks tijdschrift in boekvorm. Het bevatte voornamelijk vertalingen uit verschillende talen, vier in elk deel. Dit boek bevat ook vertalingen van Cervantes (Tsjechische titel vertaalbaar als ‘De stem van het bloed’), Iza Savická (‘De organist’) en Novalis (‘Sprookje’). In deze serie verscheen in deel 25 ‘Een zieltje’ van Couperus.

33. (GIDE, André). DIJK, C. van Alexandre A.M. Stols en André Gide. (Met een ingeplakte houtgravure door Alfred Latour [voor Gide’s Le Voyage d’Urien]). Oosterhesselen, De Klencke Pers, (1991). 29,0 x 19,5 cm. Ingenaaid met omslag. (4), 18 p. Vervaardigd in een oplage van 28 genummerde exemplaren. 1e druk. Met een ingeplakte ‘verbetering’ op de colofonpagina.
€ 45
* Lettersnider-reeks 5.

34. (GIDE, André). Raoul SIMONSON Bibliographie de l’oeuvre de André Gide. Maestricht, Boosten & Stols, 1924. 24 x 16 cm. Ingenaaid. (2), 42 p. Niet afgesneden. Gezet uit de Erasmus van S.H. de Roos en gedrukt in rood en zwart in 250 genummerde exemplaren. Met portret. 1e druk. Wat ouderdomssporen.
€ 15
* Gedetailleerde bibliografie geschreven door een bekende Brusselse antiquaar. Van Dijk 27.

35. (NIJHOFF (vertaling), Martinus). GIDE, André Moer. Narrenspel. Vertaling M. Nijhoff. (Met opdracht van Martinus Nijhoff aan zijn echtgenote). Brussel, A.A.M. Stols, 1929 [= 1944]. Ingenaaid met flappen. 116 p. Niet afgesneden. Gedrukt in een oplage van 125 genummerde exemplaren. 1e druk. Scheefgelezen. P. 3-8 beknibbeld door papiervisjes.
€ 195
* Uit de bibliotheek van Martinus en Antoinette H. Nijhoff. Opdracht van de vertaler aan zijn echtgenote op het voorste schutblad: ‘voor Antoinette/ van/ 18-8-44 Martinus’. Clandestiene oorlogsuitgave met vervalst jaartal. Mooie typografie van Stols. De Jong 313. Van Dijk 634.

36. PERRON, E. du Over André Gide. [Den Haag, Van Boeschoten en Zimmerman, 1944]. Ingenaaid met onbedrukt omslag. 60 p. Gedrukt in een oplage van 125 genummerde exemplaren. 1e druk. Netjes.
Verkocht
* Clandestiene oorlogsuitgave. Serie Astra Nigra V. Batten/Stols 49. De Jong 654.