Nieuwsbrief 998: Zonder onderschriften

De zomer nadert, maar de winter is nooit ver – Brouwers gestorven, Haverschmidt de bleeke zanger – maar gelukkig zijn er ook distels, grasjes en kleine bloemen, nachtvlinders en kruiden.

Ook in deze nieuwsbrief loont het om de plaatjes aan te klikken, die in groter formaat veel mooier zijn.

1. (BINDERIJ PHOENIX). Ger KLEIS (inl.) April’s Fool. A glimpse of the first four years. Amsterdam, Phoenix Productions, 1985. Linnen met deels overlappend achterplat (Binderij Phoenix). (4), 50 p. Geïllustreerd. 1e druk.
Verkocht
* Eén van de 40 gebonden luxe-exemplaren. De geschiedenis van de eerste vier jaar van Binderij Phoenix, met uitgebreide beschrijvingen (door Paul Snijders) van 23 bijzondere banden (waaronder vijf SSL-uitgaven).
Bijgevoegd: uitnodiging voor de opening van de tentoonstelling.

2. BOUTENS, P.C. Welkomstlied aan Lorenzo. In: Lorenzo de’ Medici’s Intocht in Florence. 1480. Maskerade programma. Delft, J. Waltman Jr., 1908. Verguld linnen. 16 p. Met twee advertenties. Programma, rolverdeling en het door Boutens geschreven Welkomstlied, dat door een mannenkoor gezongen werd. Spoor van plakzegeltje, naam vorige eigenaar voorin (‘Pieter C. v. Holst’ of iets dergelijks), verder mooi en gaaf.
Verkocht
* Boutens schreef dit lied (‘Ben venuto! Ben venuto!/ Die met krijg en winter uitzeilt,/ Die met lente en vrede keert!’) speciaal voor het Maskeradespel. Mooi boekje met inliggend een reclamevouwkaart van Corpsfotograaf Charles Abraas om foto’s te bestellen van het Florentijnsch Steekspel op 2 juli 1908, inclusief de binnenkomst van de Nederlandse Koninklijke Familie.

3. BROUWERS, Jeroen Feuilletons. Proefnummer. Zomer 1996. Zutendaal, Noli me tangere, (1996). Ingenaaid (fraai omslagontwerp Ben Laloua (= Samira Benlaloua)). 120 p. Geïllustreerd. 1e druk.
Verkocht
* Gesigneerd door de auteur op de titelpagina.

4. BROUWERS, Jeroen Het mes op de keel. Brussel/ Den Haag, Manteau, (1964). Garenloos (omslagontwerp Stefan Mesker). 128 p. 1e druk. Brouwers’ literaire debuut. Gaaf, ongelezen exemplaar.
Verkocht
* ‘Ondanks de negatieve kritiek is Het mes op de keel na verloop van tijd toch wel uitverkocht geraakt. Het is het enige boek van mij dat niet bij De Slegte is terechtgekomen, maar gewoon is uitverkocht. Na een paar jaar was het weg’. (Brouwers in Brussel (Brussel 2000), p. 19).

5. BROUWERS, Jeroen Sunken Red. Translated from the Dutch by Adrienne Dixon. Londen, Peter Owen, (1988). Karton met stofomslag. 132 p. 1e druk.
Verkocht
* Gesigneerd door de auteur op de titelpagina: ‘Jeroenbrouwers/ 20. v. 2000’. Engelse vertaling van Bezonken rood (1981).

6. BROUWERS, Jeroen (Verhuisbericht). Voorbedrukte adreswijziging van de PTT/TNT-post/PostNL, door Brouwers ingevuld en gericht aan Hans van Straten. Datum poststempel 20-9-1993.
€ 50
* Brouwers ging verhuizen naar Zutendaal. Met een kleine toevoeging in handschrift: ‘hartelijk gecomplimenteerd met uw plagiatenboek. Ik wens u het beste toe, Jeroen Brouwers’.

7. BROUWERS, Jeroen Zonder onderschriften. Een dramatische dialoog. (Met vier genummerde en gesigneerde etsen van Roger Wittevrongel). [Antwerpen], (Ziggurat, 1980). 32,0 x 46,5 cm. Zes losse katernen in zilverkleurig omslag. (48) p. Gezet uit de Times en gedrukt op Rives 270-grams in een oplage van 60 genummerde en door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Zeer fraai en gaaf exemplaar, goed beschermd door de schitterende overslagdoos die iemand er ooit voor heeft laten maken door de handboekbinder Erik Schots: een zwartlinnen rug met roze linnen platten, beplakt met 32 kartonnen vierkanten en rechthoeken, op enkele plaatsen versierd met een reepje groen, en met belettering in goud en zilver. Echt een kunstwerk!
Zonder onderschriften is als hoorspel uitgevoerd bij de KRO in 1970-1971 en als luisterspel bij de BRT in 1976. De fantastische etsen zijn door Roger Wittevrongel zelf in het boek afgedrukt.
‘[…] een onhanteerbare oblong-uitgave die in opengeslagen toestand bijna een meter lengte van de keukentafel in beslag nam, een boek met zilveren voor- en achterplat, voorzien van prachtige etsen en aan het elite-publiek te koop gesteld voor meer dan zevenhonderd gulden […]‘. (Papier (Nijmegen 1985), p. 14).

8. BROUWERS, Jeroen, en Gerrit KOMRIJ De stilte bestaat uit zoveel antwoorden. Correspondentie 1980-1986. Bezorgd door Onno Blom. Antwerpen/ Leiden, De Luchtbuks, 2006. Linnen met stofomslag. 64 p. Met de hand gezet uit de Spectrum en de Gill en gedrukt in groen en zwart op Zerkall Bütten Werkdruck in een oplage van 220 genummerde en door beide correspondenten gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht

9. (BROUWERS, Jeroen). DEBERGH (red.), Gwennie Brouwers in Brussel. 1964-1976. (Brussel), Demian/ VUBpress, (2000). Karton (omslagontwerp Danny Somers). 192 p. Geïllustreerd. 1e druk.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de redacteur op de titelpagina: ‘Voor Arie O[exman]/ Van harte,/ Gwennie Debergh/ Antwerpen, 2 november 2002’. Daaronder schreef Brouwers: ‘al het goede voor Arie/ Jeroenbrouwers’.
Bevat o.a. een zeer uitgebreid (70 pagina’s!) interview met Brouwers en een bloemlezing uit het (niet eerder herdrukte) journalistieke werk van Brouwers.

10. (BROUWERS, Jeroen). Gwennie DEBERGH Voetsporen van een Einzelgänger. Jeroen Brouwers’ dooltocht tussen modernisme en postmodernisme. Eindverhandeling ingediend tot het verwerven van de graad van licentiaat in de Germaanse Taal- en Letterkunde. Eigen beheer, 1997. garenloos in plastic omslag met linnen rug. 120 eenzijdig bedrukte p.
Verkocht
* Licentiaatsverhandeling Vrije Universiteit Brussel. Met een prikkelend motto van Brouwers: ‘Van de tientallen scripties die er intussen over mijn eigen werk zijn vervaardigd is het merendeel schreinswaardig abominabel. Ze weerspiegelen het idem idem peil van het hedendaafse universitaire onderwijs: – gemakzucht, oninteresse, luiheid’.
Met handgeschreven kaartje van de auteur: ‘met vriendelijke groeten, Gwennie Debergh’.

11. (BROUWERS, Jeroen). Ingeborg TUCKERMANN Tjideng zwart op wit. Vrouwenkamp Tjideng 1942-1945. (Met tekeningen van Gwendolyn de Ruyter de Wildt en een inleiding van P.M. Adriaanse). (Amsterdam, Drukwerkverzorging Quadriga, 1977). Ingenaaid. 32 p.
Verkocht
* Liedjes en tekeningen. Brouwers was vanaf 1943 geïnterneerd in vrouwenkamp Tjideng.

12. DEYSSEL, Lodewijk van Een liefde. Eerste deel. Amsterdam, C.L. Brinkman, [1887]. Ingenaaid. (4), 208 p. [Gedrukt in een oplage van 550 exemplaren]. 1e druk. Rug verstevigd met zuurvrije tape, omslag langs randen wat beschadigd, rechterbovenhoek aangevreten (door muisjes?).
€ 25
* Alleen deel 1. Desalniettemin: de eerste druk van Een liefde is, ongecensureerd als hij is, bijzonder zeldzaam.

13. DEYSSEL, Lodewijk van De kleine republiek. Deventer, Beitsma, 1889 [= december 1888]. Twee delen in éen band. Half linnen (voorzijde omslag deel 1 voorop geplakt; saaie, maar contemporaine privéband). (4), 336; (4), 272 p. [Oplage 500 exemplaren]. 1e druk. Erratablad meegebonden. Voorzijde band gevlekt.
€ 100
* Bijgevoegd: Albert VERWEY Mijn meening over L. van Deyssels Roman Een Liefde. Amsterdam, Versluys, 1888. Ingenaaid. (2), 24 p. 1e druk. Omslag ontbreekt.

‘De roman is als iemand die aan een deur klopt, aan de deur van de literatuur. Sommigen doen of ze niets hooren. Anderen zeggen: Ga weg, je bent onzedelijk. Nu ga  i k  zeggen: Kom binnen, want je bent mooi.’

14. (DEYSSEL, Lodewijk van). PRICK, Harry G.M. Lodewijk van Deyssel & het goede der aarde. (Woubrugge), Avalon Pers, (1984). Linnen. (4), 28 p. Gezet uit de Lutetia en met de hand gedrukt in paars en zwart op Zerkall-Bütten met golvend watermerk in een oplage van 150 genummerde exemplaren. 1e druk. Vlekje op voorplat.
€ 65
* Eén van de 40 Romeins genummerde luxe-exemplaren die in linnen gebonden werden (door J.C. van Hooff te Haarlem) en door de auteur gesigneerd.
Prachtige verhandeling over Lodewijk van Deyssel als liefhebber van lekker eten en drinken.

15. (DEYSSEL, Lodewijk van). PRICK, Harry G.M. Lodewijk van Deyssel en Dr. Charles M. van Deventer. Overdruk uit Handelingen XXIII der Kon. Zuidned. Mij. voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis (1969), p. 275-356.
€ 15
* Exemplaar met vriendelijke opdracht van de auteur aan Fernand Lodewick.

16. ERENS e.a., Frans Een pic-nic in proza. Bloemlezing uit “De Nieuwe Gids”. Amsterdam, S.L. van Looy/ H. Gerlings, 1893 [= 1892]. Versierd linnen (ontwerp G.W. Dijsselhof: groen linnen met opdruk in rood en goud). (6), 226 p. 1e druk.
Verkocht
* Eerste druk van deze bloemlezing uit de Tachtigers met werk van o.a. A. Aletrino, Lodewijk van Deyssel, Frederik van Eeden, Frans Erens, Jac. van Looy, Arij Prins en Albert Verwey. Bandontwerp met nachtvlinders, kruiden en versiering. Braches Bouwstoffen p. 201.

17. ERENS e.a., Frans Een pic-nic in proza. Amsterdam, S.L. van Looy, 1900. Versierd groenblauw linnen met goudopdruk (J.B. Heukelom). (8), 396 p. ‘Tweede veel vermeerderde druk’.
Verkocht
* Uit de bibliotheek van de vrouw van Frans Erens, met haar naam op het schutblad: ‘S. Erens-Bouvy’. Tweede druk van deze bloemlezing uit de Tachtigers met werk van o.a. A. Aletrino, Louis Couperus, Lodewijk van Deyssel, Frederik van Eeden, Marcellus Emants, Frans Erens, Willem Kloos, Jac. van Looy, Arij Prins, Stijn Streuvels en Albert Verwey. Band van Heukelom met distels, grasjes en kleine bloemen. Braches Bouwstoffen p. 253.

18. ERENS e.a., Frans Een pic-nic in proza. Amsterdam, S.L. van Looy, 1904. Twee delen. Ingenaaid (met eenvoudig typografisch omslag). (4), (12), 684 p. ‘Derde veel vermeerderde druk’. Reepje zuurvrij plakband aan bovenzijde rug deel éen en rug deel twee geheel overplakt met zuurvrij plakband.
€ 20
* Derde druk van deze bloemlezing uit de Tachtigers met werk van o.a. A. Aletrino, Frans Coenen, Louis Couperus, Lodewijk van Deyssel, Frederik van Eeden, Marcellus Emants, Frans Erens, Willem Kloos, Jac. van Looy, Arij Prins, Stijn Streuvels en Albert Verwey.

19. ERENS e.a., Frans Een pic-nic in proza. Amsterdam, S.L. van Looy, 1904. Twee delen. Versierd naturel linnen met blauwe opdruk (J.B. Heukelom). (4), (12), 684 p. ‘Derde veel vermeerderde druk’.
Verkocht
* Derde druk van deze bloemlezing uit de Tachtigers met werk van o.a. A. Aletrino, Frans Coenen, Louis Couperus, Lodewijk van Deyssel, Frederik van Eeden, Marcellus Emants, Frans Erens, Willem Kloos, Jac. van Looy, Arij Prins, Stijn Streuvels en Albert Verwey. Bandontwerp van Heukelom met distels, grasjes en kleine bloemen in kader, en iets groter dan bij de tweede druk. Deze pic-nic is als enige in twee delen uitgevoerd, en zelden als zo’n fraaie art-nouveau-set te koop. Braches Bouwstoffen p. 254.

20. ERENS, Frans Boekbeoordeeling. Françis Vielé-Griffin, Palai. (En) Dr. Fastenrath, Columbus. Apart gepagineerde overdruk uit De Nieuwe Gids, december 1895. Ing. 8 p.
€ 90
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van Erens: ‘van den Schrijver/ (uit “de Nieuwe Gids”, Dec. 1895)/ Frans Erens’.

21. (ERENS, Frans). Charles NYPELS In memoriam Frans Erens. (Met een ingeplakte foto als frontispice). Oosterhesselen, De Klencke Pers, (1992). Garenloos. (6), 20 p. Gedrukt in een oplage van 32 genummerde exemplaren.
€ 45
* Winckeldochters 4.

22. (ESCHER, M.C.). D. GILTAY VETH Dutch Bookplates. A Selection of Modern Woodcuts & Wood Engravings. New York, Golden Griffin Books, 1950. 14 x 11 cm. Linnen. 228 p. Met 84 exlibris, alle gedrukt van de blokken. Uitvoerige Engelstalige inleiding van Giltay Veth, waarin alle kunstenaars behandeld worden.
Verkocht
* De Amerikaanse editie, gedrukt in 540 genummerde exemplaren. Bekend vanwege exlibris nr. 75 van M.C. Escher, voor A.M.E. van Dishoeck. Maar ook de andere boekmerken mogen er zijn, van o.a. D.A. Bueno de Mesquita, Livinus vn de Bundt, Doeve, Duyvis, Franken, Van Gelder, Mauve, Mees, Rozendaal, vader en zoon Rueter, Sleper en Verhagen.

23. GOGH, Vincent van Een tochtje naar Zweeloo. (Met een Kanttekening door C. van Dijk). Oosterhesselen, Agri Montis Pers, (1989). 24,3 x 16,0 cm. Ingenaaid met omslag. (4), 16 p. Met drie ingeplakte illustraties. Vervaardigd op Arches in een oplage van slechts 20 genummerde exemplaren.
€ 65
* Tekst van een brief aan broer Theo uit 1883. Slechts éen exemplaar in WorldCat (KB Den Haag). Serie Dichter bij Drente 2. AMP 35.

24. GOGH, Vincent van Extraits de lettres de Vincent van Gogh à E. Bernard. (1887-1888-1889-1890 (I). (Suite). P. 1-22, 112-122 en 211-217 in Mercure de France. Mei-augustus 1893. Verguld halfleer (op rug en langs randen geschaafd, achterplat beschadigd). 376, (VIII) p. Uit de bibliotheek van Frans Erens.
€ 75
* Eerste publicatie van brieven van Van Gogh, met twee niet eerder gepubliceerde tekeningen. Vervolg van een publicatie van brieven van Van Gogh aan Bernard in het maartnummer van 1893. De Franse schilder Emile Bernard pleitte na de dood van Van Gogh voor erkenning voor zijn kunstbroeder. Hij bezorgde in 1893 voor de Mercure de France een keuze uit de brieven van Van Gogh aan hem: de allereerste publicatie van brieven van Van Gogh.
Op p. 303-315 staat een eerste aflevering van brieven van Vincent aan Theo van Gogh. In totaal zijn zes tekeningen afgebeeld. Verder zijn er vertalingen van Multatuli opgenomen en worden Frans Erens en De Nieuwe Gids genoemd.

25. HAVERSCHMIDT, F. (als:) Piet PAALTJENS Snikken en grimlachjes. Academische poëzie van -. Met (naar rechts kijkend) portret, met beschermvloei. Schiedam, Roelants, [1867]. Linnen. XVI, 96 p. 1e druk. Scheefgelezen. Band gevlekt en verweerd, sleets op de rug. Schutbladen beknabbeld. Naam voorin, wellicht van Henriëtte (Kleijn van Willigen-)van Scherpenberg (1893-1968).
€ 100
* “De maan glijdt langs de ruiten/ En blikt mij vragend aan./ ‘Wat moet dat, bleeke zanger, -/ In uw ooghoek glinstert een traan?’/ Zoo gij de maan zelf niet waart,/ ‘k Zou zeggen: loop naar de maan. -/ Wat mij het oog doet glinstren,/ Dat gaat geen schepsel aan.” Met, vol dichterzorgen, het bekende portret van Piet Paaltjens in lithografie door Johan Michaël Schmidt Crans.

26. HAVERSCHMIDT, F., als: Piet PAALTJENS 4 immortellen. Wijhe, (Hein Elferink), 1983. Ingenaaid. (12) p. Met de hand gezet uit de Nobel en gedrukt op Hahnemühle Ingres in een oplage van 99 genummerde exemplaren.
€ 15

27. HAVERSCHMIDT, F., als: Piet PAALTJENS Een snik en een grimlach. Vertaalde poëzie van Piet Paaltjens. Groningen, Helicon-pers, 1986. 13 x 10 cm. Dubbelboekje in linnen. (24) p. Met portret. Gedrukt in 50 genummerde exemplaren. Met portret.
€ 35
* Immortellen met vertaling in het Duits, Engels en Frans – en Fries. Dit is een van de eerste 15 exemplaren met inliggend vouwblad, waarop twee vertalingen in het Fries zijn gedrukt (of geprint). De Helicon-pers is de margedrukkerij van Paaltjens-fanaat Albert Bouma.

28. HAVERSCHMIDT, F., als: Piet PAALTJENS Sanglots et sourires. Poésies de Piet Paaltjens traduites du Hollandais par F.L.A. de Jaegher (…) d’après la cinquième édition. Schiedam, Roelants, [1890]. Ingenaaid. XXIV, 96 p. Gedrukt op Van Gelder-papier. 1e druk. Omslag deels verbruind.
€ 25
* Franse vertaling van Snikken en grimlachjes, nog tijdens het leven van de dichter verschenen. Met een voorrede van de vertaler en een door hem geschreven gedicht voor Piet Paaltjens. Aan het eind is een Latijnse vertaling van Immortelle LX opgenomen, geschreven door ‘Sand’ en gepubliceerd in 1880. François de Jagher (1814-1886) wijdde zich zijn leven lang aan het vertalen van het Nederlands in het Frans.

29. HAVERSCHMIDT, F., als: Piet PAALTJENS Tijgerlelies. (Met een originele aquarel van Katalin). Amsterdam, LJC-pers, 1993. 24 x 15 cm. Cahiersteek met omslag. (12) p. Gezet uit de Janson en gedrukt in een kleine oplage in groen en rood op handgeschept papier uit Transsylvanië.
€ 35
* Vier gedichten uit Snikken en grimlachjes (‘Aan Rika’ en anderen). De LJC-pers wordt gedreven door Dick Witteveld en Ronald Steur (voorzitter van de Stichting Lettergieten), wiens vrouw Katalin de tijgerlelie schilderde. Losse bijdrage van de margedrukkersdoos Snikken en Grimlachjes.

30. HAVERSCHMIDT, F., als: Piet PAALTJENS De Zelfmoordenaar. Zonder plaats, (Pers Aldo, 1985). Oblong 9 x 12 cm. Ingenaaid. (2), 30 p. Met linoleumsneden van Hens Klinkenberg. Gedrukt in 180 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 15
* Pakkende weergave van het beroemde gedicht met een inleidende schets.

31. (HAVERSCHMIDT, F.). J.H. RÖSSING Hij wou, maar kon er niet uit. Piet Paaltjens. Fr. Haverschmidt. Oosterhesselen, Agri Montis Pers, (1989). 29 x 16 cm. Ingenaaid. (4), 16 p. Gedrukt in een oplage van 16 genummerde exemplaren.
€ 75
* Dit is nummer 1 van de oplage, met het originele portret van Paaltjens ingeplakt, genomen uit de zesde druk van Snikken, evenals de titelpagina van het boekje. Het beste en mooiste exemplaar!
Ontroerend, ja, aangrijpend gedachtenisartikel van journalist Rössing bij het overlijden van Piet Paaltjens, overgezet in moderne spelling.

32. (HAVERSCHMIDT, F.). J.H. RÖSSING Hij wou, maar kon er niet uit. Piet Paaltjens. Fr. Haverschmidt. Oosterhesselen, Agri Montis Pers, 1989. 29 x 16 cm. Ingenaaid. 16 p. Gedrukt in 16 genummerde exemplaren. Met als illustratie een ingeplakte pagina uit een ‘toch al zeer gehavende’ zesde druk van Snikken en grimlachjes (elk exemplaar kreeg een andere pagina) én een portet van Haverschmidt uit hetzelfde boek in facsimile. 1e druk.
€ 50
* Ontroerend, ja, aangrijpend gedachtenisartikel van journalist Rössing bij het overlijden van Piet Paaltjens, overgezet in moderne spelling. Vijf jaar later, in 1994, zou een herziene, ‘teruggespelde’ versie verschijnen (in een veel grotere oplage, namelijk 24 exemplaren – zie nr. 33 hieronder).

33. (HAVERSCHMIDT, F.). J.H. RÖSSING Iets over F. Haver Schmidt. Oosterhesselen, De Klencke Pers, 1994. 29 x 19 cm. Ingenaaid. 20 p. Gedrukt in 24 genummerde exemplaren. Herziene druk.
Verkocht
* Ontroerend, ja, aangrijpend gedachtenisartikel van journalist Rössing bij het overlijden van Piet Paaltjens. Verbeterde versie van de uitgave van 1989, en uitgebreid met enkele verzen van Paaltjens. Kwartel-reeks 18.

34. (HAWINKELS, Pé). _BOEKRAAD e.a. (red.), Hugues C. Moet dit een wereldbeeld verbeelden? Van en over Pé Hawinkels. (Nijmegen), SUN, 1979. Ingenaaid. Rijk geïllustreerd en meet een uitgebreide bibliografie. 536 p. 1e druk. Naam op Franse titel. Inliggend krantenknipsel (zie links).
€ 15
* Bevat bijdragen van Herman Brood en vele anderen. Bijzonder omslagontwerp: het boek binnenstebuiten.

35. HAWINKELS, Pé ‘Jij was aan ’t verdrinken.’ (Handgeschreven gedicht.) Circa 1964. 9,7 x 13,2 cm. Acht regels (twee kwatrijnen).
€ 100
* Door ons niet gevonden in Verzamelde Gedichten (Nijmegen 1988). Ongepubliceerd?
Met op de achterzijde een briefje aan Michel van Nieuwstadt ter begeleiding van het gedicht: ‘hier ook een ter beoordeling. Niet te vrezen heb je
1. dat jij “jij” bent.
(…)
4. Dat Merlijn morgen in de bus ligt.
5. ” ” over een maand ” ” ” ” .
(…)’
Gesigneerd ‘phhhawinkels’.

36. (HAWINKELS, Pé) Originele zwartwit-foto door Jan van Teeffelen. 12,7 x 17,7 cm. Met op de achterzijde copyrightsticker van Van Teeffelen.
€ 30
* Pé Hawinkels met verwaaide haren in de Ooijpolder, met op de achtergrond een dijk, enkele boerderijen en de voormalig hervormde kerk in Ooij.

37. (HAWINKELS, Pé) Originele zwartwit-foto. 1963. 21,8 x 10,8 cm. Horizontale vouw en enkele kreukjes.
Verkocht
* Op de achterkant in potlood: ‘Pé Hawinkels op de studentenkamer van Michel van Nieuwstad (sic!) met op de deur foto’s van Bataille, D. Thomas, du Perron, Lenin e.a. In 1963′. We zien ook o.a. Dürer en Goethe.
Deze foto is afgebeeld op pagina 142 van Moet dit een wereldbeeld verbeelden? Van en over Pé Hawinkels (Nijmegen 1979). Op de foto in het boek staat Michel van Nieuwstadt naast Hawinkels, op de hier aangeboden foto is Van Nieuwstadt er afgeknipt (vandaar het smalle formaat).

38. HAWINKELS, Pé Verzamelde gedichten. (Luxe-exemplaar). Nijmegen, De Stiel, (1988). Linnen met (op rug licht verschoten) stofomslag. 420 p. 1e druk. Vochtvlekje onderaan laatste pagina’s.
€ 50
* Eén van de 150 luxe-exemplaren, gebonden in linnen en voorzien van een extra katern met facsimiles.

39. (HAWINKELS, Pé). (GORTER, Herman). CLINGE DOORENBOS, Jenne Wisselend getij. Dichterlijke en politieke activiteit in Herman Gorters leven. Met een inleiding van drs. Enno Endt. Amsterdam, Polak & Van Gennep, 1964. Ingenaaid. 60 p. Naam en datum op Franse titel.
€ 45
* Uit de bibliotheek van Pé Hawinkels, met zijn handtekening op de Franse titel. Hawinkels heeft dit boek aandachtig gelezen, getuige de talloze onderstrepingen. Op pagina 8 schreef hij een regel commentaar in de marge, bij de inleiding van Enno Endt schreef hij bij de zinsnede ‘in een wereld die alle vaart van idealisme heeft verloren’ de kanttekening: ‘had de wereld van Gorter die vaart van idealisme dan wel? ’t Is de vraag’. Onder de naam van de inleider schreef hij ‘flut’. Op de achterzijde schreef hij bij een zin van de flaptekst (bij de vraag waarom Gorter naast zijn beroemde Mei niet ook een October schreef): ‘wie vraagt er ook zoiets!’

40. HEINSIUS, Daniel Rerum ad Sylvam-Ducis atque alibi in Belgio aut a Belgis anno MDCXXIX gestarum Historia. Cum Privilegio. Leiden, Elzevier, 1631. 29 x 20 cm. 18e-eeuws? gestippeld kalfsleer. (12), 143, (25) p. Met gegraveerde titel (ontworpen door Cornelis Claeszoon Duysend) en 10 prenten (o.a. van W. Hondius), deels uitslaand of over twee pagina’s: kaarten en technisch-schematische weergaven. Geheel in het Latijn.
Met een voorrede en een lofdicht van Constantijn Huygens (‘In Danielis Heinsii Equitis Ad Sylvam Ducis, alibique in Belgio, aut a Belgis, rerum gestarum Anno MDCXXIX Historiam’, later opgenomen in Momenta desultoria). 1e druk. Band wat versleten. Prenten bruingevlekt, het hele boek is deels watervlekkig.
€ 400
* De eerste uitgave van Daniël Heinsius’ verslag van het kostbare, maar uiteindelijk succesvolle beleg van de door de Spanjaarden bezette, strategisch gelegen vestingstad ‘s-Hertogenbosch door stadhouder Frederik Hendrik van Oranje in 1629.
Interessante provenance: op de titelpagina is met sierlijke krullen in de titelcartouche geschreven ‘Del Marchese Sfondrato/ Ant.fl. 3-14’. Dit kan alleen Sigismondo Sfondrati, markies van Montafia betreffen, een Italiaanse generaal in het Spaanse leger, die in 1637 aan het Beleg van Venlo deelnam en na een lange carrière in de Tachtigjarige Oorlog in 1652 zou sneuvelen bij Grevelingen (Gravelines). Allicht was een werk over de verovering van Den Bosch voor Sfondrati een belangrijk studieboek. Van hem is dit boek dus gekocht voor drie gulden en veertien stuivers.
Een tweede provenance wordt verklapt door een uitvoerige Latijnse inscriptie op het schutblad, deels in dichtvorm, waaruit blijkt dat Magister Petrus Coveliers van het Gymnasium van Hoogstraten het boek als prijs heeft uitgereikt aan de jeugdige Wilhelmus Swaeck uit Rotterdam, en wel op 28 augustus 1770, een ‘probus ac ingenius adolescens’, de beste van zijn klas. Wellicht is deze Rotterdamse snaak de W. Swaeck die in 1786 tot pastoor te Noordwijkerhout werd benoemd, en tevens de in 1798 te Noordwijk woonachtige W. Swaeck die een van de duizenden was die aan de Eerste Nationale Vergadering verzochten om een Constitutie voor het Bataafsche Volk.
Kortom, een boek dat zijn waarde als studiemateriaal in verschillende eeuwen heeft bewezen!

41. KERDIJK, F. Hoe kiest de drukker gemakkelijk zijn kleuren? Druknormen met toestemming overgenomen van Blad N 903 van de Hoofdcommissie voor de Normalisatie in Nederland. Amsterdam-[Zutphen], Farbianca-Bührmann, ca. 1942-1945. Geniet. 8 p. Met 16 ingeplakte kleurmonsters. 1e druk. Gaaf.
Verkocht
* Het artikel omgeeft de kleurmonsters. Met K-nummer (dus uit de oorlogsjaren) 1163: drukkerij Trio, waar Kerdijk directeur was.

42. LEOPOLD, J.H. Gedichten uit de nalatenschap, deel 1 en 2. Gedichten I, deel 1 en 2. Gedichten II, deel 1 en 2 (a en b). Historisch-kritische uitgave, verzorgd door A.L. Sötemann en H.T.M. van Vliet. Amsterdam/Oxford, New York, Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1983-1985. Ingenaaid met stofomslagen. Zeven delen. Geïllustreerd.
€ 75
* Complete set. Monumenta Literaria Neerlandica II.

43. REVE, Gerard Dagsluiting. Roeping. Droom. (Rotterdam, Bébert, 1986). Serie van drie wandtegels in kleurig vloeipapier in de oorspronkelijke doosjes. Gebakken in een oplage van 300 door Reve gemonogrammeerde en genummerde tegels. Van de rechteronderhoek van ‘Dagsluiting’ is een afgesprongen schilfertje gerepareerd.
€ 250
* Gelijkgenummerde set (nummer 122).

44. REVE, Gerard Slager Crolus koopt een oude viool. (Met 10 rasterafdrukken van foto’s van Vincent Mentzel). New York, Kunst Editions New York, 1997. Losbladig in linnen map. 14 bladen. Vervaardigd in opdracht van JBR Organisatie-adviseurs te Zeist in een oplage van 999 genummerde exemplaren, die niet in de handel kwamen. Butsje rechterbovenhoek, linnen deels iets verkleurd..
€ 95
* Dit exemplaar werd onder het colofon gesigneerd door Gerard Reve en Vincent Mentzel. De eerste 150 exemplaren waren luxe, dit is nummer 155, een behoorlijk laag nummer van de ‘gewone’ editie dus. Met aanbiedingsbrochure van Antiquariaat AioloZ. Van Winden 75.

45. TIMMERMANS, Felix Het hovenierken Gods. Met tien penteekeningen. Amsterdam, P.N. van Kampen, [1926]. Halfleer met gemarmerde platten. (4), 78 p. Kop verguld. Niet afgesneden. Gedrukt in 265 genummerde exemplaren op Hollandsch papier van Van Gelder. 1e druk. Rug wat verbleekt, randen iets gesleten.
Verkocht
* Dit is een van 100 exemplaren die voor Nederland bestemd waren, alle gebonden door Jan Wansink. Een vrolijk en opgeruimd boek.