Nieuwsbrief 999: Jan van Krimpen

Eenzame lantaarn – Feestelijke soberheid? Hier is dan de nieuwsbrief over Jan van Krimpen zelf. Er zijn veel aardige typografie-boeken bij uit zijn bibliotheek.
Ieder die iets uit deze nieuwsbrief bestelt ontvangt er een exemplaar bij van het boek De Couturedoos (zie hier voor een toelichting) over de Van Krimpens en hun collectie. Wat zou het mooi zijn als iemand een grote biografie van Jan van Krimpen zou schrijven!

Volgende week zaterdag en zondag 11 en 12 juni is de Internationale Antiquarenbeurs in het Amsterdamse Marriott-hotel. We hopen u daar eindelijk weer eens te kunnen spreken, en kunnen ook eventuele bestellingen meenemen.

(Zoals altijd: klik op het plaatje om het mooi groot voor u te zien)

1. AUDIN, Marius Histoire de l’Imprimerie par l’image. (Compleet in 4 delen). Paris, Henri Jonquières, 1929. Ingenaaid. Bij elkaar bijna 1500 p. Niet afgesneden en ook vrijwel niet opengesneden. Rijk geïllustreerd en gedrukt in rood en zwart, deel 3 met zilver erbij en deel 4 met vele steunkleuren. 1e druk. In deel 1 en 4 voorin in potlood de handtekening van J. van Krimpen, en in alle vier delen het exlibris van Huibrecht van Krimpen. Ruggen verbruind. Tere overstekende omslagen iets versleten.
Verkocht
* Deel I: L’histoire et la technique; deel II: La lettre d’imprimerie; deel III: Esthétique du livre en deel IV: Bibelots ou bilboquets. Uitvoerig en gedetailleerd geïllustreerd standaardwerk, geschreven door een drukker en gedrukt in diens eigen drukkerij. In deel 3 een keur aan moderne titelpagina’s, zelfs uit Rusland, Hongarije en Nederland, waartussen ook J. van Krimpen figureert. Deel 4 gaat over bilboquets = gelegenheids-drukwerk, smoutwerk, zoals geboortekaartjes, exlibris, briefhoofden, visitekaartjes, cheques, drukkersmerken, uitnodigingen, kalenders, en vertoont een paradijs aan gevarieerd creatief en modern of juist ouderwets drukwerk met vele kleuren. Van Van Krimpen vinden we hier het drukkersmerk van Palladium. Maar ook Léger komt voorbij en de Hongaarse typograaf Imre Kner zelfs meerdere malen. Een feest van een boekenserie.

2. (BEHRENS, Charles Gl.). ASKLUND, Erik Ensamma lyktor. Studier och skisser. Med tjugofem teckningar av Charles Gl. Behrens. Stockholm, Kooperativa Förbundets Bokförlag, 1947. Ingenaaid. 168 p. Niet afgesneden. In het Zweeds. Geïllustreerd. 1e druk. Omslag wat verbruind.
€ 65
* Met handgeschreven opdracht van de illustrator: ‘Aan/ J. van Krimpen/ van/ (monogram) B/ Augustus 49’. De titel betekent ‘Eenzame lantaarns. Studies en schetsen. Met vijfentwintig tekeningen’. Charles Glaude Behrens (1907-1965) was een Nederlandse graficus en vertaler met een liefde voor Zweden.

3. BENSON, John Howard The First Writing Book. An English Translation & Facsimile text of Arrighi’s Operina, the first manual of the Chancery hand, with Introduction and Notes By John Howard Benson. New Haven, Yale University Press, 1955. Linnen met stofomslag. xvi, 48 p. Geheel gedrukt in reproductie van het handschrift van John Howard Benson en van Ludovico degli Arrighi. 1e druk. De rug van het omslag is verbleekt en iets versleten.
€ 110
* Met fraai gekalligrafeerde opdracht van John Howard Benson ‘For/ Jan van Krimpen’, gedateerd 19 januari 1955. En met inliggend een etiket van The John Stevens Shop, Rhode Island, door Benson gekalligrafeerd met naam en adres van ‘Jan van Krimpen, Esq., c/o Joh. Enschedé en Zonen,/ Haarlem = The Netherlands’. John Howard Benson, die, 54 jaar oud, dertien maanden later zou overlijden, was hoogleraar ‘of Sculpture and Calligraphy & Design Theory’ aan de Rhode Island School of Design van 1931 tot aan zijn dood.

4. BESNARD, Albert Herinnering aan Jan van Krimpen. Oosterhesselen, De Klencke Pers, (1997). 20,6 x 14,6 cm. Cahiersteek. (4), 16 p. Vervaardigd in een oplage van 24 genummerde exemplaren. 1e druk.
€ 22
* Beeld van Jan van Krimpen als beschaafd, rechtschapen en afstandelijk man. Besnard sprak Van Krimpen zo rond 1920 vaak in een Haagse bodega met Greshoff, die getrouwd was met de zus van zijn echtgenote, en andere vrienden zoals Bloem. ‘Wij dronken er menig goed glas. Wij praatten veel en roekeloos. Vooral Jan Greshoff deed dit. Als hij op dreef was, knapten de reputaties als het hout op een laaiend vuur.’ En Besnard kwetste Van Krimpen onnadenkend door af te geven op diens schoeisel. Welsprekend psychologisch portret van de beide zwagers.
Serie Petits Paquets 13.

5. BOUDIER-BAKKER, Ina De straat. (Luxe-uitgave). Amsterdam, P.N. van Kampen & Zoon, 1927. Verguld halfleder met gemarmerde platten (Jan Wansink). (4), 124 p. Gedrukt door de firma Enschedé in een oplage van 100 genummerde exemplaren. Kop verguld. Enkele minieme krasjes op rug en ribben, exlibris op binnenzijde voorplat.
€ 125
* Uitgave ter gelegenheid van Boudiers 25-jarig schrijversschap. J. van Krimpen was verantwoordelijk voor de typografie en tekende de prachtige rode initialen.

6. BOUTENS, P.C. Drie gedichten van P.C. Boutens met hun vertalingen in het Engelsch door Sir Herbert Grierson./ Three poems by P.C. Boutens with their translations into English by Sir Herbert Grierson. Haarlem, Enschedé, 1938. Gebonden in soepel perkament met overstekende randen en rugtitel in goud. Origineel omslag en rug meegebonden. Niet afgesneden. (2), 30 p. Kop verguld. Gedrukt in rood en zwart op fraai handgeschept velijnpapier. Met stempel op een van de achterschutbladen: ‘Ex bibliotheca/ Johan B.W. Polak’.
Verkocht
* Een beeldschoon boekje met zijn omslag van sterretjespapier en zilver-blauwe titel daarop: een kerstgeschenk van de firma Enschedé in de onmiskenbare vormgeving van Jan van Krimpen. Johan Polak liet het respectvol herbinden, vanwege de inscriptie van de dichter voorin: ‘Gelukkig nieuwjaar/ P.C.B.’!

7. BOUTENS, P.C. Verzamelde werken. (1/120 van de luxe-editie in heelperkament). Haarlem/ Den Haag, Enschedé/ Boucher, 1943-1954. Zeven delen. Verguld heelperkament. Koppen verguld. Niet afgesneden. 2500 p. Gedrukt in een oplage van 1060 genummerde sets. Typografische verzorging door J. van Krimpen, die eigenhandig de nummering in de colofons uitvoerde. Met prospectus.
Verkocht
* Eén van de 120 Romeins genummerde exemplaren op speciaal voor deze luxe-editie vervaardigd papier met watermerk ‘P.C. Boutens’ en bovendien één van de weinige (25 of 30?) exemplaren in heelperkament. De delen zijn verschillend genummerd: 1 en 3 hebben nr. iii, 7 is genummerd xviiii (sic!), de andere vier zijn xxi. Oogstrelende serie in ferme banden. Van Krimpen was ook betrokken bij de redactie en de correctie. Inclusief de vele vertalingen van Boutens; deel 7 bevat de Ilias, grotendeels in eerste druk, en een uitvoerige bibliografie.

8. BRILLAT-SAVARIN, J.A. Aphorismes du Professeur pour servir de Prolegomènes a son Ouvrage et de Base eternelle a la Science. St. Gallen, Zollikofer, 1948. Genaaid in ruig viltpapier. 16 p. Gezet uit de Civilité van Joh. Enschedé & Zonen en gedrukt op geschept papier van Van Gelder in bijna 250 genummerde exemplaren, verdeeld over twee edities. Met de bijbehorende Duitse vertaling op een apart gedrukt blad. Rugje wat moe.
€ 40
* Dit is een van de 149 exemplaren van de nieuwjaarsgift van drukkerij Zollikofer. Aforismen over eten en drinken, gevolgd door een letterproef van het 16e-eeuwse lettertype de Civilité (een troetelletter van Jan van Krimpen). Moeilijk leesbaar, maar gelukkig hebben we de Duitse vertaling erbij. Uitdagend boekje uit de collectie van Huib van Krimpen.

9. CARTER, John Books and Book-Collectors. Londen, Rupert Hart-Davis,1956. Linnen met stofomslag. 196 p. 1e druk. Omslag niet helemaal gaaf en op de rug verbruind.
€ 45
* Met handgeschreven opdracht van ‘De Dijkema’s’ aan Jan van Krimpen met de datum 12 januari 1957, Van Krimpens 65e verjaardag. Het betreft hier wellicht de net als Van Krimpen in Heemstede woonachtige Pieter A. Dijkema, directeur van de sterk met Joh. Enschedé & Zonen verweven Haarlemse uitgeverij Erven F. Bohn en zijn vrouw Maria Dijkema-Schoute.

10. COLLEY, Jr., George S. Manila-Kuching and return 1941-1945. San Francisco, ‘Privately Published’, 1951. Linnen. 56 p. Geïllustreerd. 1e druk. Klein wit vlekje achterop.
€ 45
* Met handgeschreven opdracht in balpen: ‘Jan van Krimpen/ With best wishes/ George Colley/ Aug 1957’. Boekje over oorlogservaringen in de Filipijnen, mooi uitgegeven.

11. DOOLAARD, A. den Vier balladen. Maastricht, Stols, 1928. Ingenaaid (boekblok los in omslag). (4), 20 p. Gezet uit de Lutetia en gedrukt op Ossekop in een oplage van slechts 50 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug bovenaan versleten.
Verkocht
* Dit is nr. 15, op naam gedrukt voor Jan van Krimpen. Met verbruining door inliggend reepje papier uit een catalogus van antiquariaat Menno Hertzberger, gedateerd door verzamelaar A.J. Eschauzier op 20 oktober 1959 – waaruit kan worden opgemaakt dat een deel van Van Krimpens boeken toentertijd op de markt is gekomen.

12. ENSCHEDÉ Proef van nederduitsche letters en Gothische initialen uit de XVde eeuw. Spécimen de caractères flamands et d’initiales gothiques du XVme siècle. Probe niederdeutscher Schriften und gothischer Initialen aus dem XVten Jahrhundert. Specimen of Dutch Black-letters and Gothic Initials of the XVth Century. Haarlem, Collection Typographique Joh. Enschedé & Zonen, 1925. 28 x 20 cm. Gemarmerd karton met titeletiket. 52 p. Gedrukt op Pannekoek-papier in rood en zwart in verscheidene antieke lettertypen. Met achterin ingeplakt erratablaadje. Getekende letters door J. van Krimpen, in rood gedrukt. 1e druk. Rugje los, verder mooi.
Verkocht
* Deze letterproef bevat de trots van de typografische archieven van Enschedé: de Oudnederlandse en gotische letters, die onder auspiciën van Jan van Krimpen in de moderne bibliofiele druk werden gebruikt. Alle tekst is gezet uit historisch materiaal. Met bibliografische gegevens. Van Krimpen deed zijn uiterste best om dit boek te verfraaien met door hem getekende initialen, die in rood gedrukt werden. Lane-Lommen nr. 95.
We hebben een exemplaar met een Nederlandstalig etiket en een iets afwijkend met een Duitstalig etiket (waarop de vermelding van het Pannekoek-papier gedrukt is en de naam van ‘Agent: Oskar Prässler, Leipzig’).

13. GOUDY, Frederic W. A Half-Century of Type Design and Typography, 1895-1945. (Typophile Chapbook 13 & 14). New York, The Typophiles, 1946. Twee delen. Linnen. (4), (2), 142, (6); (8), (2), (142) p. Met twee portretten van Goudy in diepdruk als frontispices. Titelpagina’s in roodbruin en zwart gedrukt. 16 ongenummerde pagina’s met voorbeelden, één met ingeplakt erratum. Gezet uit de Goudy Italian Old Style en gedrukt naar eigen typografie door Peter Beilenson, Mount Vernon, NY, in 825 genummerde exemplaren, waarvan de eerste 300 voor abonnees en 425 voor de verkoop. 1e druk.
Verkocht
* Dit exemplaar heeft nummer 240, maar het is doorgestreept (!?). Voorin beide delen schreef J. van Krimpen in potlood zijn naam.
Frederic W. Goudy (1865-1947) ontwikkelde zich van ongelukkige makelaarsklerk tot zeer productief letterontwerper. Veel van zijn lettertypes zijn heerlijk verouderd, zoals de Aries, de Franciscan, de New Village Text, de Deepdene en wat dacht u van de Goudy Stout – de laatste twee ziet u op de foto.

14. HAMMER, Victor Type Design in Relation to Language & to the Art of the Punch Cutter. Aurora, NY, eigen beheer, (1946). 28 x 20 cm. Genaaid in onbedrukt grijs omslag. 4 p. Gedrukt in bruin en zwart op geschept papier van Van Gelder. Krachtige filosofisch-typografische tekst, gezet uit de door hem zelf ontworpen unciaal-letter waarmee hij de wereld een samensmelting wilde laten zien van de romein en ‘black letter’, die in Nederland ‘gotisch’ genoemd wordt.
Verkocht
* Met op de binnenzijde van het omslag een zeer fraai handgeschreven opdracht: ‘Jan van Krimpen/ from/ Paul Standard/ N.Y. Mar. 1946’/ (kalligrafische krul).
Hammer (1882-1967) wilde met zijn letter, die ‘feestelijke soberheid’ ten toon spreidt, nadrukkelijk het lezen vertragen, opdat de lezer de tekst beter tot zich neemt. Standard was een van Hammers beste vrienden en steunpilaren.

15. HARTER, Evelyn Printers as Men of the World. Chap-Book Nr. 16. New York, The Typophiles, 1947. Halflinnen. 64 p. Geïllustreerd. Gezet uit Weiss-letters, ontworpen en gedrukt door Peter Beilenson, Mount Vernon, New York, in 650 exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Met inliggend een bijzonder mooi handgeschreven briefje op eigen briefpapier met de tekst: ‘Jan van Krimpen/ with the cordial regard of/ Paul Standard/ (kalligrafische krul) / New York 12 Oct. 1948’. Standard (1896-1992) was zijn leven lang een promotor van de kalligrafie.

16. HOFER, Philip John Howard Benson & His Work 1901-1956. With a Preface by Lawrence C. Wroth and an Introduction by Rudolph Ruzicka. New York, The Typophiles, 1957. Halflinnen met gedecoreerde platten. (4), xii, 40 p. Met zwartwit-illustraties. Gedrukt in 625 exemplaren. 1e druk.
€ 100
* Met handgeschreven opdracht van Philip Hofer in balpen aan Jan van Krimpen: ‘To Jan, a great figure in Benson’s field, with admiration and regard,/ 3.IX.57/ P.H.’ Benson was kalligraaf en lettersnijder in steen. Hofer, de boekenverzamelaar die de grafische afdeling van Harvard University opzette, is natuurlijk bekend als de ontvanger van ‘A letter to Philip Hofer on certain problems connected with the mechanical cutting of punches’, geschreven door Van Krimpen in 1955 en gedrukt in 1972 (zie nr. 28 in deze lijst).

17. JACKSON, Holbrook Of the Uses of Books. Zonder plaats, Helen & George Macy, [1936]. Speciale boekband, met grof linnen bekleed. (4), 32 p. Met de hand gezet door Helen Macy uit ‘a comparatively new face by Frederic W. Goudy’ (de naam van het lettertype wordt niet genoemd, maar het is een speelse imitatie-Gooth) met decoraties van Frederic Warde en gedrukt in rood, blauw en zwart. Gedrukt in 150 exemplaren voor de vrienden van George en Helen Macy om het nieuwe jaar 1937 te groeten. Aan de achterkant was een ‘book scroll’ aangebracht zodat het boek als boekenrek gebruikt kon worden; deze ontbreekt, maar daardoor is het wel mogelijk het boek als kussen te gebruiken: de voorkant is bol gevuld met zachte stof.
Verkocht
* Dit exemplaar is voorzien van de in potlood geschreven initialen van Jan van Krimpen. Hij zou het boek best als kussen gebruikt kunnen hebben, gezien de vlekjes op de band. George Macy was de uitgever van de Heritage Press, die dit boek als nieuwjaarswens aan zijn 1500 abonnees uitreikte – in een eenvoudige halflinnen band. De boekband met het kussen was alleen voor de 150 vrienden van George en Helen! Overigens inhoudelijk erg vermakelijk (lees b.v. de afgebeelde pagina) en sprankelend vormgegeven.

18. KALLIGRAFIE In: News-Letter of the American Institute of Graphic Arts, Nr. 53, July 1939. New York, Architectural League Club House, 1939. 31 x 23 cm. Geniet. 12 p. Horizontaal gevouwen. Geïllustreerd. 1e druk. Gescheurd op de vouw, wat vlekkig.
€ 200
* Van Krimpen markeerde de titel van dit tijdschriftnummer met een volleerd kalligrafische krabbel: zijn volledige naam en ‘pp 9 etseq’, Latijn voor ‘pagina 9 en volgende’, waarbij de q eindigt in een typisch kalligrafische krul van de Italiaanse persuasie. Op pag. 9 treft men een recensie aan door Stanley Morison van The Work of Bruce Rogers. Echte kalligrafieën van Jan van Krimpen zijn moeilijk te vinden, dus we zijn blij dat we tenminste deze vertederende droedel kunnen presenteren.

19. (KRIMPEN, J. van) The Book of Psalms. Printed according to the authorised version of the Holy Bible. MDCXI. Utrecht, (Stichting De Roos), 1947. Verguld halfleer met gemarmerde platten, kop verguld (J. Brandt en Zoon). (4), 268 p. Band en typografie J. van Krimpen. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt door Enschedé op Barcham Green in een oplage van 175 exemplaren, gesigneerd door Van Krimpen op de colofonpagina. Goed exemplaar.
Verkocht
* Eén van de mooiste uitgaven van Stichting De Roos (en misschien wel éen van de mooiste Nederlandse boeken van de twintigste eeuw). Leeflang 6.

20. KRIMPEN, J. van Clement & The Printers. Lutetia Roman and Italic designed by J. van Krimpen. Haarlem, Typefoundry Joh. Enschedé en Zonen, [1930]. 42 x 28 cm. Eén blad, eenzijdig bedrukt. Geheel gezet uit de Lutetia en gedrukt in rood en zwart. Gevouwen. Speldengaatjes in de hoeken, maar nette conditie.
€ 100
* Deze letterproef was bedoeld als bijlage van het typografische tijdschrift The Fleuron, vandaar ook de systematische vouwen. Een decoratief blad, gezet uit verschillende corpsen van de Lutetia romein en cursief in schitterende vormgeving. De tekst betreft een langer fragment uit de roman The Cloister and the Hearth van Charles Reade (1861 – een latere editie vindt u hieronder), die gaat over de lotgevallen van de vijftiende-eeuwer Gerard Eliassoen uit het Nederlandse Tergou (Gouda) – de vader van Erasmus, zo blijkt later. Monnik geworden onder de naam Clement, en kundig boekverluchter, ontmoet hij in dit fragment twee mannen, Sweynheim en Pannartz, die op een kar een drukpers vervoeren. De roman van Reade is nogal educatief, zo blijkt ook hieruit, want Sweynheim en Pannartz waren toevallig de allereerste drukkers van Italië. En voor de goede Clement zijn ze gaarne bereid een blad tekst van Augustinus te drukken.
Ongetwijfeld zocht – zelf Gouwenaar – Jan van Krimpen deze tekst zelf uit voor zijn letterproef, en wat is het een studieuze schoonheid. Uit de collectie van Huib van Krimpen.

21. (Clement & The Printers). READE, Charles The Cloister and the Hearth: A Tale of the Middle Ages. Londen-Edinburgh, W. & R. Chambers, [1912]. 26 x 19 x 7 cm. Geïllustreerd nachtblauw linnen. viii, 740 p. Met 20 illustraties in kleuren, 21 schetsen in zwartwit en een honderdtal vignetten van Gordon Browne. 1e druk met deze illustraties. Enkele kleine vlekjes en lichte slijtage op de band, maar een prima exemplaar. Met exlibris van Megginch Castle (een fotogeniek kasteel nabij Perth in Schotland).
Verkocht
* Aan deze roman ontleende Jan van Krimpen de tekst van zijn drukproef Clement and the Printers. Dit is nu echt een boek dat in de Nederlandse boekenkast thuishoort. De hoofdpersoon is Gerard Eliassoen uit Tergou (Gouda), die op zijn lange reizen vele avonturen beleeft, in liefde en strijd, maar liefst als boekverluchter en kloosterling (‘Brother Clement’), en tevens was hij de vader van Erasmus van Rotterdam! Reade vulde het verhaal met veel historische informatie over het leven in de vijftiende eeuw, compleet met de rivaliteit tussen handschriften en boekverluchting enerzijds en boekdrukkunst anderzijds. In hoofdstuk 74 (p. 564-565) ontmoet ‘Brother Clement’ op reis door de Apennijnen de eerste Italiaanse drukkers, Sweynheym en Pannartz, waar ze ter plekke onder de blote middagzon een katern voor hem drukken.
En dit is een mooi geïllustreerde versie van het in 1861 voor het eerst gepubliceerde boek, met veel decoratie in de beste Britse traditie en een breedgetekende, rijkvergulde jugendstilboekband. Niet uit de collectie-Van Krimpen helaas.

22. KRIMPEN, J. van (Kerstwens). Vouwblad van stevig geschept papier. 20 x 13 cm. Voorop een tekening van de gevel van de firma Enschedé met de gevelsteen die op 21 juni 1953 werd onthuld. Op p. 3 een gedrukte kerstwens van december 1953, met in inkt ‘Toos & Jan’ in het handschrift van Jan van Krimpen.
€ 75
* Toos is C.J. Senn (1905-1990), die in 1938 met Jan van Krimpen getrouwd was.

23. KRIMPEN, J. van On Designing and Devising Type. New York, The Typophiles, 1957. Linnen met stofomslag. 112 p. Niet afgesneden. Gedrukt in 1400 exemplaren voor verschillende uitgevers. Dit is een van 350 voor The Typophiles.1e druk. Mooi exemplaar.
Verkocht
* Met inliggend het laatste blad van een handgeschreven, gesigneerde brief (in potlood gedateerd ’19-12-1957′) van de Amerikaanse letterontwerper en illustrator Warren Chappell (1904-1991) aan Jan van Krimpen. Bovenaan is een hoekje afgescheurd, buiten de tekst. Het is een lovende reactie op het boek met enkele detailnotities o.a. over Morisons waardering voor de Perpetua-kapitalen en de ‘counter-punching’-methode die 17e-eeuwse stempelsnijders gebruikten.

24. KRIMPEN, J. van On Designing and Devising Type. New York, The Typophiles, 1957. Linnen met stofomslag. 112 p. Niet afgesneden. Gedrukt in 1400 exemplaren voor verschillende uitgevers. Dit is een van de exemplaren met imprint Joh. Enschedé en Zonen.1e druk. Vlekje op het omslag.
€ 125
* Schitterend uitgevoerd boek met voorbeelden van letterontwerpen, in het Engels geschreven door Van Krimpen. Met inliggend prospectus (mooi, andere imprint, 4 p., in pen gedateerd ‘mei 57’).

25. (KRIMPEN, J. van) Spécimen des Lettres françoises, dites Caractères de Civilité des xvjme et xvijme siècles dans la Collection Typographique de Joh. Enschedé en Zonen. Haarlem, Joh. Enschedé en Zonen, 1926. Karton met titeletiket. 40 p. Gezet uit de Civilité en andere antieke letters. 1e druk. Rugbekleding ontbreekt. Platten flink verbruind.
€ 60
* Glansrijke, hoogst veeleisende typografie. Niet om te lezen, maar om te bewonderen! Uit de collectie van Huib van Krimpen, met zijn exlibris.

26. (KRIMPEN, J. van). E.N.S.I.E. Dossier E.N.S.I.E., ca. 1950. Amsterdam, E.N.S.I.E., 1946-1952. Vier geniete boekjes (prospectussen), een kaart en een verklarend knipsel. Lichte gebruikssporen en enkele nuttige handgeschreven data.
€ 45
* De Eerste Nederlandse Systematisch Ingerichte Encyclopaedie was een groots werk in tien dikke, gebonden delen. ‘Het menselijk denken, weten en kunnen in overzichtelijke volledigheid samengebracht door meer dan driehonderd Nederlandse geleerden en kunstenaars’ en vormgegeven door Jan van Krimpen. Op de prospectussen prijkt de door Van Krimpen ontworpen titel, en op de ansichtkaart de serie in volle glorie. Een machtige publicatie, die ondanks vele pogingen niet herzien en herdrukt is, al bestaat er een encyclopedische website in naam van de ENSIE.

27. (KRIMPEN, J. van). EISLER, Michael Josef Exlibris van J. Greshoff door Jan van Krimpen in de dichtbundel Elfenbeinturm. Berlijn, Otto von Holten, (1910). Origineel linnen met inliggend origineel perkaline omslag (in matige staat). 72 p. Gedrukt in 400 genummerde exemplaren. 1e druk. Wat roest, vooral in het begin.
€ 90
* Met fraai (zwart) exlibris van Greshoff, vervaardigd door zijn vriend en zwager Jan van Krimpen, waarop een lapidaire tekst van Albert Verwey: ‘Dichter alleen? Maar vriend, geen sterveling die u zal steunen! Kies tegelijk u een kerk of een partij in den staat.’ Nummer 4 van de ‘Nieuwe woorden’, voor het eerst gepubliceerd in Verweys literaire tijdschrift De Beweging, januari 1912.

28. KRIMPEN, Jan van A letter to Philip Hofer on certain problems connected with the mechanical cutting of punches. A facsimile reproduction with an introduction and commentary by John Dreyfus. Cambridge, MA-Boston, Harvard College Library-David Godine, 1972. 26 x 18 cm. Tweekleurig karton (met monogram naar ontwerp van J. van Krimpen in goud) met stofomslag. 104 p. Gezet uit de Spectrum en gedrukt door Joh. Enschedé & Zonen in zwart en paars op lichtblauw papier dat speciaal voor dit boek is gemaakt door de fa. Schut te Heelsum, in een oplage van 2000 exemplaren. Typografie Bram de Does en S.L. Hartz. Omslag wat verkleurd en niet helemaal vlekkeloos.
€ 65
* Present-exemplaar met ingeplakte presentatiekaart, in drie kleuren bedrukt, in druk getekend door David R. Godine met het jaar 1971. Uit de boeken van Huib van Krimpen.

29. KRIMPEN, Jan van Over het ontwerpen en bedenken van drukletters. (Luxe-exemplaar). Amsterdam, De Buitenkant, 1990. Verguld halfmarokijn met gemarmerde platten. 168 p. Vertaling en toelichting door Huib van Krimpen.
Verkocht
* Eén van de 60 luxe-exemplaren die fraai werden gebonden door Erik Schots. Zie pagina 32 in De Couturedoos.

30. KRIMPEN, J. van Enkele kleinere publicaties over Jan van Krimpen.
1. Het Klokhuis. Januari 1959. Herdenkingsnummer over Jan van Krimpen van dit interne tijdschrift van Joh. Enschedé & Zonen. 32 p. Met fraaie illustraties en een bibliografie.
2. Catalogus van boeken uit de nalatenschap van Jan van Krimpen. Amsterdam, UB Amsterdam, 1966. 84 p.
3. Jan van Krimpen. Tentoonstelling van zijn ontwerpen, letters en boeken. Den Haag e.a., Museum Meermanno e.a., 1967. 32 p.
4. Jan van Krimpen 1892-1958. Een keuze uit de collectie. Amsterdam, UB Amsterdam, 1992. 48 p.
5. J. van Nijlen, Aan J. van Krimpen bij zijn 60e verjaardag. Nederlandsche Vereeniging voor Druk- en Boekkunst, 1995. 4 p.
€ 45

31. LICKFIELD, William E. (samenstelling en uitvoering) Owed to the Book. Typophile Chap Book Nr. 33. Philadelphia, The Typophiles, (1957). Linnen. (10), 62 p. Geïllustreerd. Gezet uit de Monotype Perpetua, ontworpen door William E. Lickfield en gedrukt bij de Stephen Moylan Press in 500 exemplaren. 1e druk.
€ 95
* Voorin de in potlood handgeschreven initialen van Jan van Krimpen.

32. MARDERSTEIG, Hans / Frans MASEREEL The Officina Bodoni. The Operation of a Hand-press during the first six years of its work. Parijs-New York, Editiones Officinae Bodoni-At the Sign of the Pegasus, 1929. 30 x 22 cm. Ongekleurd ruig linnen. (4), 84 p. Kop verguld. Gedrukt in rood, blauw en zwart te Verona met de originele letters van Giambattista Bodoni op Lafuma lompenpapier in 500 genummerde exemplaren (naast 550 exemplaren voor de Duitse en de Italiaanse editie). De proefpagina’s werden op de handpers op handgeschept gedrukt. Met de houtsnedenserie ‘How a Book is Made at the Officina’ van Frans Masereel en een aantal ingeplakte specimina. 1e druk. Band iets roestvlekkig, hier en daar een klein vlekje en ouderdomsspoor.
€ 625
* Voorin schreef een vorige eigenaar vrij groot in potlood zijn naam: ‘J. van Krimpen’. Een vorst van een boek over deze legendarische bibliofiele pers.

33. MERCATOR, Gerardus The treatise of Gerard Mercator Literarum Latinarum, quas Italicas, cursoriasque vocant, scribendarum ratio (Antwerp 1540). Edited in Facsimile with an Introduction by Jan Denucé Antwerp and a Note by Stanley Morison London. Antwerpen, De Sikkel-Parijs, Pegasus Press, 1930. 20 x 14 cm. Verguld groen linnen. XXIV, (64) p. Kop verguld. Tekst met de hand gezet uit de Janson en met de facsimile gedrukt op handgeschept Fabriano-papier bij de Officina Bodoni in Verona in 200 genummerde exemplaren. 1e druk. Band wat gevlekt en ook binnenin is een vage doorgaande vochtvlek te zien onderaan in het hart van het boek. Sneden met wat roestvlekjes.
€ 425
* Op de binnenkant van het voorplat in potlood de handtekening van J. van Krimpen. Dit is een van de 20 exemplaren die niet in de handel kwamen (nr. 185/200).

34. MEYNELL, Francis 17 Poems. Londen, Nonesuch Press-J.M. Dent, 1945. Ingenaaid met flappen. (4), 32 p. Omslag en titelversiering Eric Gill. 2e vermeerderde druk. Rugje iets versleten.
€ 120
* Met handgeschreven opdracht van de schrijver: ‘For J. van Krimpen this vainglorious/ substitute for a Christmas card*/ from Francis Meynell// *Christmas cards and a fortiori/ their substitutes are unacknowledgeable…’. Journalist en dichter Francis Meynell (1891-1975) was de stichter van de bibliofiele uitgeverij, de Nonesuch Press.

35. (MORISON, Stanley) Printing the Times. A Record of the Changes Introduced in the Issue for October 3, 1932. Londen, Printing House Square, 1932. 25 x 19 cm. Paars buckram. 36 p. Niet afgesneden. Gedrukt op Corinthian Fine Text geschept papier. Met letterproeven en afbeeldingen van voorpagina’s. 1e druk. Band deels verkleurd. Wit vlekje achterop. Enkele roestvlekjes.
€ 150
* Voorin een grote handtekening van J. van Krimpen in potlood; daaronder een exlibris van zijn zoon Huibrecht van Krimpen.
De Times was in 1932 een zo belangrijke krant, dat de grote verandering in lettertype en typografie die door Stanley Morison werd geïntroduceerd met deze bibliofiel uitgegeven letterproef kon worden gevierd. Morison en Van Krimpen waren geestverwanten die elkaar sterk beïnvloedden.

36. MORISON, Stanley A Tally of Types, Cut for Machine Composition and Introduced at the University Press, Cambridge, 1922-1932. Cambridge, Privately Printed, 1953. 27 x 17 cm. Roodbruin linnen met rugvergulding. viii, 104 p. Gedrukt op geschept papier in roodbruin en zwart in 450 exemplaren ‘for presentation by the University Printer to his friends in printing and publishing, Christmas 1953’. In- en uitleiding van Brooke Crutchley (de University Printer). Met vignetten en initialen. 1e druk. Aan de rugkant iets verkleurd.
€ 190
* Exemplaar met de handtekening van J. van Krimpen en het exlibris van Huibrecht van Krimpen! Enkele potloodleesstreepjes in de marge. Bijzonder mooi vormgegeven boek waarin de zeventien hoofdstukken over de lettertypen die behandeld worden, gezet zijn uit de betreffende letters, zoals Centaur, Arrighi, Bembo, Poliphilus, Blado, ‘Garamond’, Granjon, Fournier, Baskerville, Bell, Goudy (oef! zeg je als die letter hier tussen de andere ziet staan), Perpetua, Felicity en Times (oef!, maar iets zachter). Jan van Krimpen wordt slechts in het voorbijgaan genoemd door Crutchley in zijn nawoord. Maar wat een schoonheid allemaal.

37. (PALLADIUM) Collectie van zes prospectussen. 1. Palladium. Juli 1920. Vouwblad. Met op de voorzijde het Palladium-vignet door Bernard Essers. Op Haesbeek-papier.
* Eerste prospectus, waarin wordt medegedeeld dat vijf door Van Krimpen uitgegeven titels zijn overgenomen door Palladium (‘pre-Palladium’) en dat als eerste titel is verschenen Deirdre en de Zonen van Usnach door A. Roland Holst.
2. Joan Luykens Duytse lier. 1921. Vouwblad. Op geschept papier met watermerk ‘Palladium’.
3.Palladium. Tot Januari 1922 verschenen boeken. 1922. Geniet. (8) p. Onopengesneden. Op geschept papier met watermerk ‘Palladium’.
4. Hetzelfde werk. Op gewoon papier.
5. Palladium. Inkeer, verzen van P.N. van Eyck. April 1922. Plano. Alleen recto. Op gewoon papier.
6. Palladium. Tot April 1923 verschenen en voor dit jaar in voorbereiding zijnde boeken. 1923. Geniet. (8) p. Op papier met watermerk ‘Palladium’.
€ 250
* Beeldschoon, vroeg, heftig programmatisch werk van Jan van Krimpen – felle teksten gedrukt op mooi papier. Zie p. 44-45 in De Couturedoos.

38. RÄDISCH, P.H. A tot Z. Haarlem, De Priegelpers, 1979. 27 x 18 cm. Groen linnen. 64 p. Met een (originele) foto van de auteur. Gezet uit de Romanée en gedrukt in 135 genummerde exemplaren. 1e druk. Mooi exemplaar.
€ 65
* Zeer informatieve en mooie autobiografie van Van Krimpens vaste stempelsnijder, Paul Helmuth Rädisch (1891-1976), zonder wie hij een minder succesvol letterontwerper zou zijn geweest. Een aangrijpend boek, want Rädisch was een Leipziger arbeidersjongen die door twee oorlogen getekend, maar Nederlander geworden was, en een meester in een uitstervend vak.
Er staat een ontroerend filmpje op Youtube van het werk van Rädisch bij Enschede, gemaakt kort na zijn pensionering: ‘Opa, snij ons nog eens een lettertje!’.

39. RALEIGH, Walter The Pilgrimage. Cambridge, Sebastian Carter, 1957. 17 x 11 cm. Ingenaaid met flappen. 14 p. Gedrukt in rood en zwart door Sebastian Carter in 25 exemplaren ter gelegenheid van kerstmis 1957. 1e druk. Boekblok los van omslag. Met inliggend mooi gedrukt kerstgroetkaartje.
€ 90
* Met handgeschreven opdracht ‘for Jan Van Krimpen/ from Sebastian Carter/ Christmas 1957’. Carter (geb. 1941) was de zoon van de stichter van de Rampant Lions Press, en nam deze pers later van zijn vader Will over. Hij was ook betrokken bij de Whittington Press.

40. RIMBAUD, Arthur Lettre de Charles d’Orléans à Louis XI pour solliciter la grâce de Villon, menacé de la potence. [Utrecht, Chris Leeflang/ G.M. van Wees, 1945]. Genaaid met rood sierkoord. 24 p. Gedrukt in rood en zwart naar typografische aanwijzingen van Charles Nypels in een oplage van 150 genummerde exemplaren, alle gesigneerd door Leeflang, Nypels en Van Wees.
Verkocht
* Nog in het verborgene door Nypels gezet, in april 1945, werd dit boekje een geschenk ‘à l’occasion de la victoire glorieuse de mai 1945’. Exemplaar met handgeschreven opdracht van G.M. (Bep) van Wees onder het colofon: ‘Pour Jan van Krimpen/ avec mon souvenir/ le plus amical’. De bibliofiele zakenman Van Wees was sinds eind jaren dertig actief bevorderaar van mooi drukwerk. In feite is dit boekje een soort pre-De Roos, want Stichting De Roos werd reeds in juni 1945, opgericht door hetzelfde trio Leeflang, Nypels en Van Wees! Van Laar 193. De Jong 699.

41. SLAUERHOFF, J. Verzamelde werken. Rotterdam (Proza IV: Den Haag; Proza V: Amsterdam), Nijgh & Van Ditmar/ K. Lekkerkerker, 1940-1957. Acht delen. Verguld halfleer met groflinnen platten. Niet afgesneden. Typografische verzorging Jan van Krimpen. De eerste delen met schutbladen van vezelig Japans papier. 1e druk. Ruggen wat verschoten en met schaafplekjes. Hier en daar wat roest. Het laatste deel in zeer gave staat: het kwetsbare boek is bewaard gebleven in Lekkerkerkers speciale behangpapier.
€ 750
* Luxe-exemplaar naar typografie van Jan van Krimpen. Een van de 50 genummerde luxe-exemplaren, gedrukt op Haesbeek-papier (deel 8 (Proza V) op Pannekoek) en gebonden in halfleer. Gedichten I-III en Proza I-IV zijn uniform genummerd (nummer 16), het later (in 1957) door K. Lekkerkerker in eigen beheer uitgeven Proza V heeft nummer 36. Zeer zeldzame, complete set van de luxe editie.
Uit de bibliotheek van de legendarische bibliofiel Emile van der Borch van Verwolde, met diens door John Buckland Wright ontworpen exlibris in Gedichten I, II en III en Proza I. Deze delen verschenen in 1940 en 1941. De delen vanaf Proza II verschenen pas vanaf 1944, terwijl Van der Borch van Verwolde op 20 juli 1943 als verzetsman door de Duitsers was gefusilleerd. Blijkbaar heeft zijn familie het ‘abonnement’ op de serie toch voortgezet, gezien de gelijke nummering tot en met Proza IV (verschenen in 1946).

42. TARR, John C. Good Handwriting and How to Acquire It. London, Phoenix House Ltd, 1953. Linnen met stofomslag. 68 p. 2e vermeerderde druk. Omslag wat stoffig.
Verkocht
* Met inliggend getypt briefje van John Ryder op papier van Phoenix House Ltd aan Jan van Krimpen, gedateerd 13th February, 1953: in de nieuwe druk van dit boek is een fragment van zijn handschrift opgenomen. Het staat op p. 64 en betreft een stuk van een brief van Van Krimpen aan Tarr, waarin hij hem bedankt voor diens bijdrage aan het Liber Amicorum voor zijn zestigste verjaardag. Het handschrift van de ‘celebrated Dutch type-designer’ krijgt als karakteristiek mee: ‘a script with graceful flourishes and a tendency to separation of characters, eminently legible and free’.
Het ‘vermeerderde’ aspect in dit boekje betreft voorbeelden van handschriften van bekende moderne typografen en grafici: Paul Standard, Beatrice Warde en Nicholas Bentley bijvoorbeeld.

43. THIBAUDEAU, Francis & George AURIOL Manuel français de typographie moderne. Cours d’initiation à l’usage de tous ceux que cet art intéresse par la pratique du Croquis-Calque ou manuscrit typographique. Paris, Bureau de l’édition, [1924]. 23 x 17 cm. Ingenaaid. XVI, 590 p. Rijk geïllustreerd en met veel voorbeelden op verschillende papiersoorten. 1e druk. Omslag verbruind, rug gekreukt en wat versleten.
Verkocht
* Zeer omvangrijk boek over moderne (= art-nouveau-) typografie met typevoorbeelden van George Auriol, samengesteld door Thibaudeau, die werkte voor Deberny & Peignot. Met handtekening van J. van Krimpen (zoals altijd in potlood) en met exlibris van zijn zoon Huib van Krimpen.

44. TSCHICHOLD, Jan Formenwandlungen der Et-Zeichen. Frankfurt, Stempel, 1953. Cahiersteek. 28 p. Gedrukt in rood en zwart. Met 288 afbeeldingen van ampersands. 1e druk. Netjes. Met aan de voorkant, het is nét te zien, doorgedrukt (5 cm van onder af) een rijtje kalligrafische letters, zo te zien proefjes van de i, de n en de f door ‘iemand’ die een blad papier op het boek had gelegd!
Verkocht
* Met voorin een handgeschreven, gesigneerde opdracht in dun potlood: ‘To Jan van Krimpen/ from/ Jan Tschichold’.

45. WERUMEUS BUNING, J.W.F. Grafschrift voor Miep van ’t Hoff. Opgedragen aan Mária Inez Ignatia Schopman in wie zij voortleeft. [Haarlem, Joh. Enschedé & Zonen], 1946. Ingenaaid met fraai handgekleurd omslag (ontwerp Pam G. Rueter). (20) p. Gezet uit de Romanée en gedrukt op grijs handgeschept zeer Brits & uiterst luxe Barcham Green-papier in een oplage van 50 exemplaren ‘voor J. v. K’, Jan van Krimpen.
€ 120
* Werumeus Buning – een goede vriend van de familie Van Krimpen – verliet in 1931 zijn vrouw en kinderen uit liefde voor Miep van ’t Hoff-Kools. Jan van Krimpen liet na haar overlijden op 9 mei 1945 dit lange elegische gedicht prachtig drukken bij zijn werkgever, drukkerij Enschedé.

Bovenaan onze webpagina Typografie staat een overzicht van publicaties die met vader en/ of zoon Van Krimpen te maken hebben.