Nieuwsbrief 1007: De breischei

Aandacht in deze nieuwsbrief voor literatuur en geschiedenis: van Bier en Bataven tot Titus Brandsma, Nederlands verse heilige. Ook vindt u hier veel opdrachten en handtekeningen, een letterproef en andere boekvormgeving – fotomontage, art nouveau – en zo uiteenlopende personen als Hanny Michaelis, Korporaal Achilles en Anton Pieck. En natuurlijk: de breischei!

---

1. BATAAFSE REPUBLIEK De vertegenwoordigers van ’t Fransche volk, gezonden by de legers van ’t Noorden, en van Sambre en Maas. Aan het Bataafsche volk Amsterdam, zonder uitgever, 1795. (1sten van Pluviose = 20 January 1795). 41 x 33 cm. Plano. Eenzijdig gedrukt op papier met watermerk Posthoorn van D. & C. Blauw. Gevouwen, lichte gebruikssporen, maar mooi.
€ 140
* Uit het prilste begin van de Bataafse Republiek: op 18 januari 1795 was stadhouder Willem V naar Engeland gevlucht en vond met de aankomst van de Franse legerkorpsen in de verschillende Nederlandse steden de omwenteling plaats: de patriotten die door de Pruisen waren verjaagd, kwamen de bestuurszetels van de Prinsgezinden weer innemen.
‘Een wederspannige Stadhouder had zig meester gemaakt van Uw Gouvernement. (…) Bataven! wy konden niet denken dat Gylieden tot dit gruwelyk bestaan medepligtig waart. Onze vyanden zyn ook de uwe. (…) Wy brengen geen schrik, maar ’t vertrouwen.’ Et cetera. In druk getekend door Gillet, Bellegarde, Lacoste, Joubert en Portier de l’Oise, de vijf leden van de Nationale Conventie, de Franse wetgevende macht, die Frankrijk in Nederland vertegenwoordigden. Knuttel 22463.

2. BIER Ordonnantie volghende den welcken ten behoeve van de Ghemeene saecke over al in den Lande van Hollandt ende West-Vrieslandt soo wel inde Steden als ten platten Lande van weghen ende volghende den consente vanden Staten vande selve Landen de ghemeene Impost van alle de Bieren van Hollandt West-Vrieslandt en andere Nederlandtsche Provintien ghebrouwen: Mitsgaders van alle Wtheemsche gebrouwen Bieren gheheven ende geinnet sal worden voor den tijdt van ses Maenden Innegaende den eersten Octobris 1621. Zonder plaats of uitgever, 1621. Zonder omslag, zoals uitgegeven, met naaigaatjes, maar draad ontbreekt. 20 p. Houtgesneden initialen O en M voorop. Blanco, invulregels achterin niet ingevuld. Zeer gaaf.
Verkocht
* Zeer oude uitvoerige en gedetailleerde regulering op bier in het gewest Holland-Westfriesland. Er werden fikse belastingen opgelegd: de opslag op een vat bier van 30 stuivers was 17 stuivers voor de provincie, en dan nog 4 stuivers extra voor de stad. Er worden verschillende soorten bier genoemd, o.a. Jopen, Engelsche, ‘Lubeecsche ende andere Hamburgher-bieren’, ‘Wtheemsche Bieren vande grove Tonne’, ‘Scheyn-bier’ en ‘Dunne-bier’. Ook is er sprake van een tarief voor ‘Drooge-gastery ofte Soetelarije’, goedkope bieren van 20 stuivers ‘tot gerief van Arme schamele Menschen’, en gedetailleerde regelingen voor verschillende typen scheepsbier. Keurmeesters moesten ingezworen worden, bierschepen een behoorlijke certificatie hebben en tappers een eed zweren. Wie niet tot de laatste stuiver betaalde moest een draconische boete verbeuren.
Zou je denken dat de regeldruk voor de horeca tegenwoordig zwaar is, dan moet je toch dit 401 jaar oude geschrift eens van paragraaf J tot paragraaf LJJ (= 1-52) doornemen – om opgelucht te verzuchten dat het nog best meevalt.

3. BINNENDIJK, D.A.M. Collectie van zes auteursexemplaren.
€ 60
* 1. Mijn en dijn. Gedichten. Amsterdam, Meulenhoff, (1941). Linnen (privéband). (4), 48 p. Gezet uit de Bembo en gedrukt op Engelsch vergé. 1e druk.
* Auteursexemplaar met een handgeschreven correctie in inkt op p. (47) én met zijn exlibris op het schutblad.
2. Randschrift. Verzamelde critische beschouwingen. Amsterdam, Meulenhoff, 1951. Linnen met stofomslag. VIII, 212 p. 1e druk. Omslag beschadigd.
* Auteursexemplaar met handgeschreven correcties op p. 71 en 117.
3. Zin en tegenzin. Amsterdam, Meulenhoff, (1939). Ingenaaid. (4), 176 p. 1e druk.
* Auteursexemplaar met het vel Verbeteringen op p. 78 en – desondanks – twee door de auteur handgeschreven correcties op p. 24 en 79.
4. ‘Aan Annie Paap’. P. 207 in: ?. Garenloos. (2) p.
* Overdruk (uit een ons onbekend tijdschrift of jaarboek) van dit gedicht ter nagedachtenis aan H. Marsman.
5. Tekst en Uitleg bij twee en twintig gedichten. Amsterdam, Van Kampen, 1950. Karton. 196 p. Geïllustreerd. 1e druk.
* Auteursexemplaar met vier knipsels in aan Binnendijk geadresseerde envelop, waarop in diens handschrift ‘recensies Tekst en Uitleg’.
6. Forma Formans. Amsterdam, Meulenhoff, 1947. Ingenaaid met omslag. 52 p. Gezet uit de Romanée en gedrukt in een oplage van 300 exemplaren. 1e druk. Omslag op rug licht verbruind.
* Auteursexemplaar. Met drie knipsels.

4. BOEKEN, H.J. / Marius BAUER De Historie van Floris en Blanchefloer. (Met twee originele litho’s van Marius Bauer). Amsterdam, Van Looy, 1898. Linnen. (6), 76 p. 1e druk. Band iets gevlekt en papier wat roestig.
Verkocht
* Exemplaar uit de nalatenschap van Frans Erens met acht deels inhoudelijke correcties en verbeteringen door Hein Boeken.

5. BOMANS, Godfried De huis-tyran. Klucht in 2 bedrijven. Bussum, Ons Leekenspel, 1939. Geniet. Omslagtekening N. van Wijland. 80 p. Naam voorin, maar een keurig exemplaar.
Verkocht

6. BRANDSMA, Titus Godsbegrip. Rede, uitgesproken op den dies natalis der R.K. Universiteit te Nijmegen 17 october 1932. Nijmegen-Utrecht, N.V. Dekker & Van de Vegt-J.W. van Leeuwen, 1932. Ingenaaid. 36 p. 1e druk. Enkele leesstreepjes.
Verkocht
* De diesrede in zijn originele vorm.

7. BRANDSMA, Titus Godsbegrip. Nijmegen-Utrecht, N.V. Dekker & Van de Vegt-J.W. van Leeuwen, 1932. Ingenaaid. 36 p. 2e druk. Goed.
€ 35
* Herdruk van de diesrede van Titus Brandsma als rector magnificus van de Nijmeegse universiteit. Alleen de titelpagina en de eerste tekstbladzij verschillen van de eerste druk.

8. BRANDSMA, Titus Het laatste geschrift van Prof.Dr. Titus Brandsma. Tilburg, Bermans, 1944. Geniet. 24 p. Herdruk.
Gratis bij een bestelling
* Zeer populair boekje, uitgegeven in het pas bevrijde Tilburg.

9. BRANDSMA, Titus Meine Zelle. München, Ars Sacra, 1967. Geniet. 32 p. 1e druk. Ezelsoortje.
€ 15
* ‘Mijn cel’ in het Duits vertaald. Met inliggende portretkaart.

10. (BRANDSMA, Titus) Stellingen en artikelen voor te leggen in de Zaak der Zalig- en Heiligverklaring van de Dienaar Gods Titus Brandsma priester van de Orde der Broeders van O.L. Vrouw van de Berg Carmel. (Nijmegen), zonder uitgever, 1955. Ingenaaid. 56 p. 1e druk. Lichte sporen van verwijderde plakker. Stempel van een minderbroedersklooster op titelpagina, evenals de naam van een vroegere eigenaar.
Verkocht
* Gedetailleerd en door zijn nuchterheid ontroerend pleidooi voor de zalig- en heiligverklaring van Titus Brandsma, waarin zijn hele carrière, zijn karakter en behulpzame en vergevingsgezinde geesteshouding in vele, zakelijk gehouden paragrafen wordt beschreven. Gevolgd door de aan hem toegeschreven ‘wonderen’ of liever ‘gebedsverhoringen’, die voor rooms-katholieke heiligverklaring nodig zijn. Ondertekend door Adrianus Staring, ‘causae vice-postulator’. Een opmerkelijk en moeilijk vindbaar boek dat wij in het licht van de recente heiligverklaring op 15 mei 2022 graag aandacht geven.

11. (BRANDSMA, Titus). HERMESDORF, B.H.D. Prof. Dr. Titus Brandsma als vredesfiguur. (+ 4 andere boekjes). [Nijmegen, De Gelderlander], 1967. Geniet. 12 p. 1e druk. Iets verbleekt.
Verkocht
* Herdenking van de dood van Titus Brandsma in Dachau. Met inliggende portretkaart van Brandsma. Bijgevoegd: Louis FREQUIN, Wie is Titus Brandsma? (2e druk, 1981); Titus BRANDSMA, Geert Groote. Zijn keer naar de Heer. (1981); Titus BRANDSMA, Mijn cel en Dagorde van een gevangene (1944), en Het laatste geschrift van Prof.Dr. Titus Brandsma (2e druk, december 1944). Informatieve publicaties over de Nederlandse heilige.

12. BRANSKY, Fedor Stasja. Een Russische oorlogsnovelle. In de vertaling van dr. Leo Koesnetzow. Maastricht, zonder uitgever, 1945. Geniet. 36 p. 1e druk. Wat verkleurd en gevlekt. Inscriptie voorin.
Verkocht
* Over een Oekraïns boerenmeisje, dat heeft geleden onder de Duitse bezetting. Geschreven door Stanislawa Bransky (geb. 1908). Dit werk is vanaf 1945 jarenlang opgevoerd door Aafje Top in een monoloog, maar daarna geheel vergeten.

13. BREUKERS, Chrétien Vandaag in deze stad. Nijmegen, Cadans, 1991. Ingenaaid. 56 p. 1e druk. Voorzijde omslag deels verschoten.
Verkocht
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de dichter: ‘Nijmegen, 11 oktober/ 1991/ Vandaag in Nijmegen/ gesigneerd voor / Andries Munnichs/ met een groet van/ Chrétien Breukers’.

14. BRILL, Imprimerie E.J. Catalogue des caractères étrangers de l’imprimerie E.J. Brill 1683-1938. Leiden, Brill, 1938. Halflinnen. XII, 100 p. Iedere pagina met paars sierkader. 1e druk. Band wat verkleurd. Exlibris van W.C. Verdoorn.
Verkocht
* Fraaie letterproef met allerlei Aziatische en Europese lettertypen en enkele pagina’s met speciale ligaturen. Inliggend een getypte brief van F.C. Wieder jr., die later directeur van Brill zou worden, aan de onderwijzer Verdoorn over de vroege geschiedenis van Brill, gevolgd door een uitnodiging om eens langs te komen.

15. (BRUSSE, Wim). Antonio RUIZ VILAPLANA Ik verklaar onder eede. Een jaar werkzaamheid in het nationalistische Spanje. Vertaald door Dr. J. Brouwer. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1938. Ingenaaid met stofomslag. 220 p. 1e druk. Rug met leesvouwen, kwetsbaar omslag aan de randen wat versleten, krasje op voorkant en blanco achterkant wat gevlekt, maar een behoorlijk exemplaar.
Verkocht
* Lotgevallen van een rechtbankgriffier gedurende de Spaanse burgeroorlog, vertaald door de bekende hispanist Johan Brouwer. Modernistisch omslag van Wim Brusse met een foto van Carel Blazer, vervat in een ontroerende tekening.

16. (BRUSSE, Wim). DONKER, Anthonie Schaduw der bergen. Rotterdam, W.L. & J. Brusse, 1939. Ingenaaid met stofomslag. 288 p. 3e druk. Teer omslag wat versleten. Blanco achterzijde gekreukt en wat ingescheurd.
€ 30
* Opmerkelijke roman over het leven in Davos, kuuroord en vakantieplaats. De tweede en de derde druk zijn ten opzichte van de eerste druk met bijna tweehonderd tekstpagina’s bekort! (Maar Menno ter Braak betoonde zich in zijn recensie ondanks Anthonie Donkers ferme ingreep toch nog ontevreden.) Met modernistisch omslag van Wim Brusse, vrijwel gelijk aan dat van de eerste druk, een fraaie fotomontage. Geen perfect exemplaar helaas.

17. BÜCH, Boudewijn Agendanotities. Z.p., ABN Bank, 1991. Geniet. 32 p. Geïllustreerd. 1e druk.
Verkocht
* Relatiegeschenk. Niet in de handel. Onder meer over de agenda’s van Jan Hanlo en Gerard Reve.

18. BÜCH, Boudewijn Drank- en drukzucht. (Met een originele ets van Peter Yvon de Vries). Amstelveen, AMO, 1985. Ingenaaid met omslag. (8) p. Met de hand gezet uit de Erasmus en gedrukt door Peter Yvon de Vries op Van Gelder in een oplage van 35 door de auteur genummerde en gesigneerde exemplaren. 1e druk.
Verkocht
* Omslag deels verkleurd en met tabaksgeur, maar óók met een leuke opdracht onder het colofon: ‘voor Dick + Elly die op/ p. 5 goede koffie zetten/ Liefs!/ boudewijn büch/ 26 XI 1985’. Bespiegeling over het schenkbeleid van diverse uitgevers; op pagina 5 komt een aardige passage voor over de directeur van uitgeverij Veen en diens vrouw. AMO 8.

19. CARMIGGELT, S., en Frank LODEIZEN Vreugden en Verschrikkingen van de Dronkenschap. Amstelveen, AMO, 1984. Linnen (Binderij Van Waarden). (56) p. Gedrukt in een oplage van 50 genummerde danwel geletterde en door kunstenaar en dichter gesigneerde exemplaren. 1e druk. Vlekje op voorplat. Sigarettengeur.
Verkocht
* Eén van de 17 arabisch genummerde luxe-exemplaren, gesigneerd door auteur en kunstenaar onder het colofon en voorzien van twee originele, genummerde en gesigneerde droge naaldetsen van Frank Lodeizen (portretten van Carmiggelt en van Lodeizen) én van een door Carmiggelt handgeschreven kwatrijn. Bovendien met een korte opdracht van Carmiggelt aan de directeur van uitgeverij Veen. Luxe-editie van het boek dat eveneens in 1984 bij Veen verscheen. Zeventien korte gedichten bij (reproducties van) evenzovele etsen van Frank Lodeizen – of omgekeerd. AMO 2.

20. CLAUS, Hugo Handgeschreven brief aan ‘Geachte Ileen Montijn’. 15 x 21 cm. Op eigen briefpapier. Alleen verso. Gesigneerd ‘Hugo Claus’ en niet gedateerd [datum poststempel: ‘5-6-94’]. 8 regels tekst. In de originele envelop.
Verkocht
* ‘Wim Zaal vergist zich deerlijk’, gevolgd door een klinkende volzin van zes regels waaruit blijkt dat een bepaalde uitspraak van Claus ‘over het maandloon van een ongeschoolde arbeider’ niet tegen De Bijenkorf maar tegen de Antwerpse Boekenbeurs was gericht. Claus sluit af met ‘Sterkte met het jubileumboek”: in 1995 zou Ileen Montijn “’t Gonst. 125 jaar De Bijenkorf publiceren.

21. DE LA MARE, Walter The Printing of Poetry. A paper read before the Double Crown Club, London 12 February 1927. Cambridge, University Press, 1931. 16 x 11 cm. Linnen met mooi lederen rugetiketje. (2), 34 p. Gedrukt op geschept papier in 90 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug verbleekt.
Verkocht
* De dichter De la Mare geeft lekker af op bibliofiele uitgaven, waar hij overigens zelf ook in grossierde, voor een publiek dat grotendeels bestond uit verzamelaars en drukkers van bibliofiele boeken. Zie over dit heerlijk met poëziecitaten doorspekte boek (‘intimate, urbane, discursive, yet not wholly irrelevant’ volgens een Britse lezer) ook het blog van Heavenly Monkey, dat wordt samengesteld door een Canadese bibliofiele drukker. Uit de collectie van Huib van Krimpen.

22. DEYSSEL, Lodewijk van / A.M. de JONG Gedenkschriften. Amsterdam, Querido, 1924. Linnen [ontwerp J.B. Heukelom]. (8), 292 p. Gedrukt in rood en zwart. [Oplage 1075 exemplaren]. 1e druk. Band deels verbleekt. Rest plakzegeltje op schutblad. Met inscriptie voorin: ‘And. Munnichs/ 24 Juni 1943/ 3e eindexamen M.M.S. Sittard’.
€ 25
* Op de Franse titel de handtekening van de schrijver A.M. de Jong (1888-1943) met datum ‘8 Sept. ’24’, met daaronder die van zijn in 1916 geboren zoon: ‘Mels A. de Jong/ 24 April 1935’. Van A.M. de Jong verscheen in Het Volk van 20 september 1924 een waarderend artikel over Van Deyssel, waarin hij zich echter teleurgesteld betoonde over de Gedenkschriften.
Mooi bandontwerp over rug en voorplat met nog intrigerender titelbladontwerp van J.B. Heukelom.

23. (DRS. P). H.H. POLZER en Piet PAALTJENS Antwoord uit Leiden. Nijmegen, (Joep Jaspers en Nop Maas), 1984. Ingenaaid. (2), 18 p. Met de hand gezet uit de Erasmus en gedrukt (door Peter Yvon de Vries) op Zerkall-Bütten in een oplage van 175 exemplaren. 1e druk.
€ 90
* Met handgeschreven wenskaartje van de uitgevers. Niet in de handel. Jaarwisselingsgeschenk 1984/1985.

24. (EROTICA). OLYMPIA PRESS NEDERLAND Vier titels uitgegeven door de Olympia Press Nederland. (Twee met en twee zonder het veelzeggende stofomslag). [Amsterdam], Olympia Press. Linnen.
Ray KAINEN, Een zee van dijen [A Sea of Thighs]. 1968. Vertaald door Hermanna Tijgerdal (= Dorien van der Klei). 236 p.
Ed MARTIN, Een nijvere dood [Busy Bodies]. 1968. Vertaald door Hans Plomp. 224 p. Met stofomslag.
Jett SAGE, Wild [Crazy Wild]. Vertaald door O.C. Prins (= Thérèse Cornips). 240 p. Minder fraai exemplaar.
Anna WINTER, Vlees van mijn vlees [Flesh and Blood]. 1969. Vertaald door Eunice Urquhart (= Henny Scheepmaker). 224 p. Met stofomslag.
Verkocht
* Uit de periode dat Gerrit Komrij de scepter zwaaide (althans als redacteur fungeerde) over de Nederlandse tak van de roemruchte seks-uitgeverij van Maurice Girodias.

25. (FOTOMONTAGE). DUINKERKEN, Anton van Groot Nederland en wij. (Bilthoven), (De Gemeenschap), [1931]. Ingenaaid met stofomslag. 84 p. 1e druk.
€ 45
* Exemplaar met gaaf omslag, wellicht van A. Oosterbaan, met fotomontage in rood en zwart.

26. GERHARDT, Ida De zomen van het licht. Amsterdam, Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1983. Blauw halfleer met gemarmerde platten en halflederen hoeken. 98 p. (de handelseditie telt 96 p.: aan deze luxe-editie werd een colofonpagina toegevoegd). 1e druk. Colofonpagina en schutbladen achterin wat verbruind door inliggend knipsel. Sigarettenlucht. Iets verkleurd.
Verkocht
* Eén van de 40 genummerde luxe-exemplaren, gebonden door Paardekooper-Wöhrmann. Dit exemplaar werd niet gesigneerd.

27. GRESHOFF, J. De laatste dingen (1956-1958). Gedichten voorafgegaan door een geschreven portret door Pierre H. Dubois. Den Haag, Stols, 1958. Linnen met stofomslag. 106 p. 1e druk.
€ 25
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op het voorste schutblad: ‘Voor enige vrienden, de Levelts/ met oprechte hartelijkheid/ (sign.)/ 29 Aug. 1959’. H.J. Levelt en zijn vrouw woonden in Kaapstad, waar hij consul-generaal van Nederland was.

28. HECKER, Rudolf Het harden van kinderen. Een waarschuwend woord en een leiddraad. Met toestemming van den schrijver in ’t Nederlandsch bewerkt door Dr. C.C. van der Heide, te Arnhem. Haarlem, A.E. van der Heide, [1903]. Karton. 80 p. 1e druk.Wat versleten, schutbladen bruingevlekt.
€ 20
* Op de vrolijke omslagtekening (gesigneerd ‘MV’ of ‘VM’) krijgt een helder kijkende kleuter een emmer water op zijn bast. En daar gaat het ook over, maar anders dan je zou denken wordt er geen spijkerharde oplossing aangeleverd.

29. HEINE, Heinrich Ideen. Das Buch Le Grand. Amsterdam-Mechelen, De Spieghel-Het Kompas, 1930. 23 x 18 cm. Heelperkament met goudopdruk. 96 p. Kop verguld. Niet afgesneden. Gedrukt in 250 genummerde exemplaren op velijnpapier van Pannekoek Van Gelder. Band wat vergeeld, staat iets open.
Verkocht
* Dit is een van de 25 Romeins genummerde exemplaren en daarin een van de (10?) exemplaren in perkament gebonden.

30. KORPORAAL ACHILLES Klacht van een onderwijzer over de vrije & orde oefeningen op een lagere school, vertolkt door Korp.l Achilles. Den Bosch, G. Mosmans Sr., [1893]. 27 x 19 cm. Cahiersteek. 16 p. Geheel in stripvorm uitgevoerd met illustraties in kleurenlithografie. 1e druk. Omslag bijna doormidden, wat vlekjes, beschadiging in blanco achterzijde omslag.
Verkocht
* In dit schitterende boek wordt de verplichting van gymnastiek op school gehekeld met Prikkebeen-achtige tekeningen van de onderwijzer en vrijetijdstekenaar Johannes Franciscus Nuijens (1866-1945), die wel een van de aartsvaders van de Nederlandse strip genoemd wordt. Hij was in de periode 1887-1926 werkzaam als onderwijzer en tekenleraar in het Haarlemse katholieke onderwijs. Vanaf 1889 tekende hij van tijd tot tijd hij enkele humoristisch-kritische commentaarboeken op verschillende Nederlandse politieke verschijnselen. Hier zien we gymnastiekleraren en politici die oefeningen uitvoeren in allerlei grappige varianten.

31. KORPORAAL ACHILLES Het rapport der Defensiecommissie. Toegelicht en eenigszins uitgebreid door Korporaal Achilles. Vught, Lithografische Maatschappij Drukkerij Bogaerts, [1890]. 27 x 19 cm. Geniet. 16 p. Geheel in stripvorm uitgevoerd met illustraties in kleurenlithografie. 4e druk. Achterzijde omslag ontbreekt. Verticale vouw. Omslag met randscheurtjes. Veel kleine roestplekjes.
Verkocht
* Over de invoering van de militaire dienstplicht en deszelfs gevolgen. In dit boek hekelde J.F. Nuijens de commissie die adviseerde over de organisatie van de dienstplicht.

32. (KUNZ (red.), Ludwig) De KIM. Litterair pamflet. (Amsterdam, C.P. Hafkamp, 1950-1956). Zes delen. Aflevering 1 tot en met 7 (6/7 was een dubbelnummer). Geniet. COMPLEET, alles wat verscheen. Aflevering 2 aan bovenrand verkleurd, aflevering 5 wat roestig (als altijd).
€ 300
* Complete set van dit internationale vlugschrift. Het eerste nummer, met een reproductie van H.N. Werkman voorop, bevat antwoorden op een enquête, van o.a. Max Brod, Thomas Mann, Henry Miller, A. Roland Holst, Tristan Tzara en S. Vestdijk. Het befaamde vijfde nummer publiceerde ‘Dutch poetry – Niederländische Lyrik’ van o.a. Gerrit Achterberg, Remco Campert, Herman Gorter, Jan Hanlo, Hans Lodeizen, Lucebert en H. Marsman. Twee themanummers over ‘negerpoetry’ en ‘Indian poetry’. Dubbelnummer 6/7 is gewijd aan ‘film en roman’ en bevat bijdragen van Heinrich Böll, F. Bordewijk, Jean Cocteau, Federico Fellini, Thomas Mann, S. Vestdijk, Evelyn Waugh en Tennessee Williams. Friedrich Vordemberge-Gildewart verluchtte het derde nummer. Karel Appel en Corneille illustreerden no. 5.

33. LOGHEM, M.G.L. van (red.) Nederland. Verzameling van oorspronkelijke bijdragen door Nederlandsche letterkundigen onder redactie van Mr. M.G.L. van Loghem. Jaargang 50 (1898), nr. 3. [Den Haag, Loman & Funke, 1898]. Herbonden in contemporain eenvoudig halflinnen. (128) p. Uit de ‘Openbare Leeszaal op Rooms-Katholieken Grondslag’ te ‘s-Hertogenbosch met uitleenbriefje gedrukt in 1938.
€ 16
* Uit het vergeten deel van de Nederlandse literatuur anno 1900. Met bijdragen van onder anderen Hélène Swarth, W.G.F.A. van Sorgen (die net was overleden) en Fiore della Neve alias M.G.L. van Loghem, wiens verhaal ‘Operettebloed’ het grootste deel van dit nummer in beslag neemt. Ook met een nogal negatieve bespreking van Frits Roosdorps enige boek Kinderen, en een veel positievere van Thorn Prikkers Brieven, beide boeken eveneens in deze nieuwsbrief te vinden (nummers 51 en 56).

34. LUXEMBURG, Rosa Kerstmis in een nachtasyl. Antwerpen, Uitgeverij De Jongh, 1934. Geniet. 16 p. 1e druk. Keurig.
Verkocht
* Mooi modernistisch bloedrood omslag. Achterin 3 pagina’s reclame voor vrijdenkers-literatuur. Serie ‘Populaire Reeks No. 2’.

35. (MAAS, e.a., Nop). KORTEWEG, Anton, en Thomas VERBOGT, Frans KUSTERS en Gerard van EMMERIK Eindenhout. Hommage aan de heren Joep Jaspers & Nop Maas. Omslag met daarin een viertal uitgaafjes, gedrukt door de Augustijn Pers, Avalon Pers, Kalamos Pers en De Uitvreter. 1999. (10), (8), (6) en (4) p. Met de hand gedrukt in een oplage van 150 exemplaren. Bevat teksten van Thomas VERBOGT, Frans KUSTERS, Gerard van EMMERIK en gedichten van Anton KORTEWEG. Omslag deels (flink) verschoten.
€ 50
* Fraaie bibliofiele editie ter gelegenheid van de vijftigste verjaardagen van Nop Maas en Joep Jaspers.

36. MEINEN, Jan Bernhard Zij die gaan sterven groeten U. (Originele collage). Gesigneerd linksonder JB MEINEN, niet gedateerd. 23 x 14,5, geplakt op een stuk karton van 36 x 26,5 cm. Op de achterzijde schreef de kunstenaar de titel.
€ 25
* Originele collage, gebaseerd op een houtsnede van Richard Bong (1853-1935): het lijkt alsof er een vrouw naar de heksenwaag wordt geleid, opgewacht door mannen met dierengezichten. Of zijn het drie prelaten die in een ton helwaarts zinken, gadegeslagen door vrouwen en apenkoppen? Jan Bernhard Meinen (1945-2001) werd onder meer bekend van de illustraties bij De Verschrikking van Gerrit Komrij.

37. MEYLAND, Frank Andante. (Met handgeschreven opdracht). Brugge, N.R.B. Vlaanderen, 1942. Ingenaaid. 48 p. Gedrukt in 150 genummerde exemplaren. Met een lino van Max Damme. 1e druk. Rugje versleten.
Verkocht
* Met handgeschreven, gesigneerde opdracht in inkt van de uit Gent afkomstige dichter: ‘Aan André Munnichs,/ deze “heerlijke” jeugdzonde!”, gedateerd 22 Oogst 1946. En met allerlei aantekeningen in potlood, kennelijk ook van de auteur (echte naam Hubert Ascoop, 1920-1993), doorheen het hele boekje (b.v.: ‘Dit is ’t eenige wat ik overhoud uit deze bundel’). Munnichs was redacteur van het tijdschrift Roeping.

38. MEYLAND, Frank Aendachtigh. Gedichten. Antwerpen, De Nederlandsche Boekhandel, 1933. Ingenaaid. 64 p. Gedrukt in 500 genummerde exemplaren. 1e druk. Deels verbruind.
€ 20
* Dit is nr. 19 van de oplage.

39. MEYLAND, Frank Gestamelde elegieën. (Met handgeschreven opdracht). Hoogstraten, De Spiegel-Moderne Uitgeverij, 1946. Geniet. 20 p. Met portret naar Marc Neels. 1e druk.
€ 30
* Met handgeschreven, gesigneerde opdracht in inkt van de dichter aan André Munnichs, gedateerd ‘Gent, 22 Oogst ’46’. En met allerlei aantekeningen in potlood, wellicht ook van de auteur, doorheen het hele boekje. Munnichs was redacteur van het tijdschrift Roeping.

40. MEYLAND, Frank Memoria. (Met handgeschreven opdracht). Zonder plaats, Die Poorte, 1943. Halflinnen. 4864 p. Gedrukt in 350 exemplaren. 1e druk. Netjes.
€ 25
* Met handgeschreven, gesigneerde opdracht in inkt van de dichter aan André Munnichs, ‘Memoria/ als een blijvende hernnering/ aan onze eerste gesprekken/ Memoria, als een bindteeken van ons beider “herinneringzoekend” leven,/ van harte!’ gedateerd Gent, 22 Oogst ’46.’

41. MEYLAND, Frank Mors et vita. (Gedichten). Antwerpen, De Brug, 1947. Ingenaaid. 28 p. Frontispice van P. Serneels. Gedrukt in 500 genummerde exemplaren. 1e druk. Iets verbruind.
€ 15
* Deel 3 in de serie Mens en Muze, een mooi uitgegeven reeks onder redactie van Ivo Michiels, Paul de Vree en Adriaan de Roover.

42. MICHAELIS, Hanny Nagelaten gedichten. Haarlem, (Nop Maas en Joep Jaspers), 2007. Ingenaaid. (16) p. Met de hand gezet uit de Romanée en gedrukt in rood en zwart door Jan Keijser op de Avalon Pers in een beperkte oplage. 1e druk. Kreukje.
Verkocht
* Met handgeschreven kaartje van Nop Maas.

43. MICHAELIS, Hanny Twee gedichten. Z.p., z.u., (2007). Vouwblad. Deels verkleurd.
Verkocht
* Als dankbetuiging uitgereikt aan degenen die op 20 juni 2007 in De Burcht te Amsterdam de herdenkingsbijeenkomst voor Hanny Michaelis bijwoonden.

44. MICHAELIS, Hanny Zonder een spoor van vrede. Haarlem, zonder uitgever, 2008. 10 x 15 cm. Geniet. 32 p. Teksten gekozen door Nop Maas. Geheel geïllustreerd met foto’s van Michelle Baudet. 1e druk. Fraai.
Verkocht
* Bijzonder mooie en ontroerende foto’s gemaakt in het kale, verlaten appartement van Michaelis, na haar dood. Een kleinood!

45. NOORDZIJ, Gerrit Aan Paul Hefting. [Haarlem], (De Hof van Jan, 2012). Zes vouwbladen, drie plano’s en een envelop in kartonnen doosje met titeletiket. Met de hand gezet uit de Garamont en gedrukt in een oplage van 75 exemplaren. 1e druk.
€ 75
* Vijf brieven van Gerrit Noordzij aan Paul Hefting (plus éen in facsimile van handschrift), met enkele bijlagen en voorzien van een uitgebreide toelichting.

46. OLIVEIRA, E. D’ “De mannen van ’80 aan het woord”: een onderzoek naar eenige beginselen van de “Nieuwe-Gids”-school. Met 11 portretten. / “De jongere generatie (vervolg op “De mannen van ’80”). Gesprekken met vertegenwoordigers van de nieuwere richting in onze literatuur; tevens een enquête naar enkele beginselen in ons nationaal geestelijk leven. Geillustreerd. [Sic]. Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, [1916] en [1914]. Twee delen. Versierd linnen met stofomslag waarop plakzegeltje ‘Deze prijzen zijn met 5 cent verhoogd’. 192 p. Met enkele inliggende uitgeversdrukwerken. 2e resp. 1e druk. Naam op beide titelpagina’s (C.F. Fredriks) en nog wat kleine gebruikssporen.
€ 45
* Onschatbare interviews: gesprekken over eigen werk met Lodewijk van Deyssel, Willem Kloos, Albert Verwey, Frederik van Eeden, Frans Netscher, Marcellus Emants en Albert Vermeylen. In deel 2: Couperus (met voorin een foto van een opdracht van Couperus aan D’Oliveira), Johan de Meester, Van de Woestijne, Buysse, Bastiaanse, Robbers, Scharten, Adama van Scheltema, Van Eyck en J.D. Bierens de Haan. Dit zijn beide prachtige exemplaren met de moeilijk vindbare stofomslagen en nog wat uitgeversreclame van de Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, alias Wereldbibliotheek.
(Ik doe het niet altijd, maar beide titels zijn hierboven geheel conform de oorspronkelijke presentatie op de titelpagina’s inclusief alle aanhalingstekens en haakjes weergegeven.)

47. (PIECK, Anton) Uitgebreid dossier rondom de televisiedocumentaire ‘Anton Pieck en zijn werk’. Multomap met 64 insteekmappen met typoscripten, handgeschreven aantekeningen, fotokopieën en originele foto’s.
€ 125
* Op 28 april 1980 zond de AVRO de documentaire ‘Anton Pieck en zijn werk’ uit ter gelegenheid van de 85e verjaardag van de kunstenaar, vervaardigd door Cinecentrum onder regie van Vivian Pieters.
De map begint met 18 pagina’s vroege plannen van journalist Boud van Doorn (in fotokopie), gevolgd door ontwerpscenario en synopsis: acht bladen origineel typoscript (van Wim Hazeu?). Voorts enkele bladen met handgeschreven aantekeningen over budget en met diverse ideeën. Verder allerlei papieren van producent Cinecentrum in fotokopie, waaronder het contract met de AVRO. Eén van de aardigste onderdelen vormt de collectie van 99 originele kleurenfoto’s met betrekking tot het maken van de documentaire.
Daarnaast is er aandacht voor (de opening) van de tentoonstelling ‘Anton Pieck 85′ in het Singermuseum in Laren, met een uitnodiging voor de opening, het (geheime) feestprogramma en vijf originele zwartwit-foto’s van de feestavond. Geen originele Pieckjes, maar een rijke en informatieve verzameling over hem.

48. (REVE, Karel van ‘t) In memoriam. Toespraken bij de crematie van Karel van het Reve op zaterdag 6 maart 1999. [Woubrugge], Avalon Pers, 1999. Ingenaaid met omslag. (28) p. Gezet uit de Old Style en gedrukt in een oplage van 150 exemplaren. 1e druk. Zacht kreukje.
Verkocht
* Bevat teksten van Robert van Amerongen, J.W. Bezemer, Marius Broekmeijer, Rudy Kousbroek, Jozien J. Driessen-van het Reve en Michiel Driessen, David van het Reve en Wim van Norden.

49. ROLAND HOLST, A. Onderweg. (Luxe-exemplaar). Den Haag, Stols, 1947. Verguld halfperkament. 80 p. 4e, uitgebreide druk.
Verkocht
* Eén van de 30 genummerde luxe-exemplaren op geschept papier (en gebonden in halfperkament). Van Dijk 484 c.

50. ROLAND HOLST, A. Onderweg. (Met opdracht). Den Haag, Stols, [1941]. Ingenaaid. (2), 76 p. [Gedrukt in een oplage van 600 exemplaren]. Illustratie. 3e druk. Wat verbleekt.
€ 35
* Exemplaar met handgeschreven, gesigneerde opdracht van de auteur op het schutblad: ‘Aan Nel,/ als vanouds/ van/ Jany/ Bergen.N-H./ 20.i.’41’.
Van Dijk 484 b.

51. ROOSDORP, Frits Kinderen. Amsterdam, S.L. van Looy, 1898. Contemporain linnen met opgeplakt deel van het origineel omslag (naar een houtsnede van C.A. Lion Cachet). (8), 80 p. 1e druk. Enkele verwijderde oude stempels. Naam op titel van ‘Bep de Clercq/ 1918’. Aantekening van Andries Munnichs over Frans Erens in potlood.
€ 100
* Frederik C.M. Schröder alias Frits Roosdorp overleed half juni 1898, nog geen half jaar na de publicatie van zijn eerste en enige boek, slechts 23 jaar oud. Hij was toen al een aantal jaren nauw bevriend met Frans Erens, die in hem een bijzonder talent zag. In dit boek is het verhaal ‘Kennismaking’ in druk aan Erens opgedragen. Andere stukken zijn aan Lucie Broedelet en Thérèse Schwartze opgedragen. Erens schreef in Vervlogen jaren liefderijk en met veel waardering over Roosdorp.
Bep de Clercq was directrice van de Openbare Leeszaal te Utrecht van 1910-1948. Zij leefde van 1882-1960.
Braches Bouwstoffen 1010.

52. (SAND, George). Fernand LÉGER Portret in kleur. 12,8 x 8,5 cm. 1954. Vervaardigd voor Le Centre National Des Ecrivains (C.N.E.).
€ 65
* Fraai uitgevoerd kleinood, wellicht bedoeld als exlibris. We hadden kort geleden een vergelijkbaar portret door Léger van Arthur Rimbaud, nr. 98 in de catalogus.

53. SCHAEPMAN, H.J.A.M. Napoleon. Arnhem-Nijmegen, Gebr. E. & M. Cohen, 1900. Versierd linnen. 80 p. Dichtpagina’s met sierranden in lichtgroen. Als frontispice een afbeelding van Napoleon op zijn doodsbed. 4e druk. Inscriptie voorin, verder netjes.
€ 25
* Dichtwerk in vijf zangen, vooral omtrent de bekering van Napoleon tot het Rooms-katholieke geloof. Mooie boekband in goud en donkergroen op lichtgroen linnen met jugendstilweergave van leeuwebekken, bladeren en ranken. Niet gesigneerd en niet in Braches.

54. SCHIPPERS e.a., K. Vijf gedichten voor Peter Yvon de Vries. (Terhorst, Ser J.L. Prop, 2002). Cahiersteek met omslag. (16) p. Met de hand gezet en gedrukt in een oplage van 65 exemplaren. 1e druk.
€ 25
* Gedichten van T. van Deel, Reinold Kuipers, Wiel Kusters, K. Schippers en Marjoleine de Vos. Uitgave ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van Peter Yvon de Vries.

55. SCHUYLL, Everhardus H. Een Grondighe Wederlegginge, van een seecker Paeps Boecxken, geintituleert Tafele des Gheloofs &c ghestelt, tot een Ooghensalve om de verduysterde Ooghen van de eenvoudige Papisten van S’hertogenbosch, als oock van t’Lant van Limborch, Mestricht, Venlo, Romundt en Straelen &c. Een weynich daer meede te verlichten, op dat sy de waerheydt siende, haer niet langer door het schoon bedroch der Iesu-wyten soude laten rooven. Door Everhardum H. Schuyll, Bedienaer des Evangely in s’Hertogen-Bosch. ‘s-Hertogenbosch, Ian van Turnhout, 1633. Perkament. (12), (182) p. 1e druk. Flink gat in de band, reparatie en bruine vlekken. Het binnenwerk van het boek is in goede staat.
€ 180
* Fel anti-jezuïtisch (‘Iesu-wyten’) en anti-rooms-katholiek boekje, uitgegeven met steun en een subsidie van de protestantse Bossche autoriteiten. Puntsgewijze reactie op Tafele des Gheloofs (1617) van de jezuïet Jacobus Stratius. Schaarse Bossche publicatie.

56. THORN PRIKKER, Johan Brieven van Johan Thorn Prikker. Met een voorwoord van Henri Borel. Amsterdam, Versluys, 1897. Linnen (bandtekening J. Thorn Prikker). (4), 152 p. 1e druk. Heel lichte slijtage. Exlibris verwijderd van schutblad. Inscriptie uit 1924 op titelpagina. Streepjes en een enkele verhelderende notitie bij de tekst.
Verkocht
* Brieven van Thorn Prikker aan Henri Borel uit de jaren 1892-1895. Interessant om de kunstbeschouwing, maar ook om de gedetailleerde herinneringen aan Paul Verlaine en aan de Sâr Péladan. Twee kubo-art-nouveau-herten op de band. Braches Bouwstoffen 2085.

57. UYL, Bob den Elsie. Kort verhaal. Rotterdam, (Uitgeversmaatschappij “De Consternatie”), 2006. Cahiersteek met flappen (met 14 pikante foto’s op de binnenzijde van het omslag). 24 p. Omslag en centerfold Jaap Vegter. Gedrukt in een beperkte oplage. Vlek op omslag.
Verkocht
* De auteur heet op omslag en titelpagina Den Uijl in plaats van Den Uyl. Uitgave ter gelegenheid van de 29e Beurs van Kleine Uitgevers in Paradiso.

58. VESTDIJK, S. Blauwbaard en Reus. Vier verhalen. [Amsterdam], Cornamona Pers, 1982. Halfleer met lederen voorrand en gemarmerde platten, kop verguld; in gemarmerd, met (verschoten) leer afgezet foedraal (Geert van Daal / Atelier de Distelkamp). 64 p. Niet opengesneden. Gedrukt in een oplage van 175 genummerde exemplaren. 1e druk. Rug verschoten, eerste pagina’s wat vocht, tabaksgeur, klein scheurtje in rugetiket.
€ 95
* Eén van de 50 luxe-exemplaren in halfleer. Ondanks de kleine conditiefeilen blijft het een schitterende boekband annex foedraal.

59. VESTDIJK, S. Het litteken. Twee verhalen. [Amsterdam], Cornamona Pers, 1984. Halflinnen met handgemarmerde platten (Geert van Daal / Atelier De Distelkamp). 48 p. Gedrukt in een oplage van 150 genummerde exemplaren. 1e druk. Lichte tabaksgeur. Band aan de achterkant iets vergeeld.
€ 45

60. VESTDIJK, S. Negen jeugdverhalen. (Met een nawoord door Maarten ’t Hart). Cornamona Pers, 1981. Ingenaaid met handgemarmerd stofomslag (Atelier De Distelkamp / Geert van Daal). 208 p. Gedrukt in een oplage van 475 genummerde exemplaren. 1e druk. Lichte tabaksgeur. Rug verkleurd.
€ 25
* Een van de 300 exemplaren op Simili Japon, daarbinnen éen van de ‘enkele exemplaren gemerkt h.c. vervaardigd voor Mieke-Vestdijk-van der Hoeven, Dick en Annemieke Vestdijk, Maarten ’t Hart en de uitgever’. De bibliofiele Cornamona Pers was een lievelingsproject (na zijn pensionering) van Geert Lubberhuizen, oprichter en langdurig directeur van uitgeverij De Bezige Bij. Stormachtig gedecoreerd marmerpapier.

61. VETERMAN, Eduard Lysistrata 1946. Een nieuw borduursel op oud stramien. Huizen, C. Visser (drukker), 1946. Ingenaaid. 128 p. Gedrukt in 550 genummerde en gesigneerde exemplaren (die echter niet allemaal gesigneerd werden). 1e druk. Zeer breekbaar omslag aan de randen beschadigd.
Verkocht
* Het laatste toneelstuk van Eduard Veterman, dat een maand voor zijn vroege dood (hij werd aangereden door een militaire vrachtwagen) in première ging. Dit is een van 50 Romeins genummerde exemplaren (nr. VIII) die niet in de handel kwamen, gesigneerd, en bovendien volgens het colofon ‘speciaal gedrukt voor Albert van Dalsum’!

62. (WALL PERNÉ, Gust. van de). HUGENHOLTZ Jr., P.H. Levenslicht. Stichtelijke bloemlezing voor onzen tijd verzameld door P.H. Hugenholtz Jr. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1901. Versierd linnen. XXVI, 600 p. 4e vermeerderde druk. Wat gebruikssporen, maar in goede staat. Voorin schreef een vorige eigenaar zijn naam en geboortedatum (1899).
€ 50
* Mooie Jugendstil-boekband over voorkant, rug en achterkant van crème opdruk op donkergrijs linnen en tekst in goud, waardoor dit dikke boek een art-nouveau-siervoorwerp is geworden. Braches Bouwstoffen 1901.
Omvangrijke bloemlezing met bijdragen van o.a. Edwin Arnold, Beets, Bilderdijk, Busken Huet, Byron, Van Eeden, George Eliot, Fiore della Neve, S. Gorter, Victor Hugo, Maeterlinck, Multatuli, Opzoomer, Pascal, Ernest Renan, Tollens, Tolstoi, Verwey en Walt Whitman. Alles is in het Nederlands.

63. WIEGERSMA, Hendrik De breischei als voorwerp van volkskunst. Amsterdam, Van Munster, 1926. Ingenaaid. 52 p. Veel foto’s. 1e druk. Zeer gaaf.
€ 25
* Breischede, breipenhouder, breihout, breistok… Handige apparaten voor mensen die hun tijd efficiënt moesten besteden – mooi in hout gesneden door uw volkse voorouders in de 18e en 19e eeuw. Kunt u nog breien, brei dan mee! Met leuke omslagtekening door de auteur, de bekende bohémien-arts-kunstenaar Hendrik Wiegersma, die vooral breischeden uit de Peel verzamelde.

64. (WILDE, Oscar). LOGHEM, M.G.L. van ‘Oscar Wilde. Het portret van Dorian Gray, vertaald door Mevr. Louis Couperus.’ In ‘Kroniek’, p. 481-482 in Nederland. Verzameling van oorspronkelijke bijdragen van Nederlandsche letterkundigen. Jaargang 1893, No. 8. Amsterdam, Loman & Funke, 1893. Origineel omslag. (128) p. Niet afgesneden. 1e druk. Omslag met wat reparaties, o.a. rug overplakt. Stempel ‘Present-exemplaar’.
€ 30
* Vroege, positieve recensie. Ook met werk van L.R.J. Lamberts Hurrelbrinck (met portret), Emile Erens en Fiore della Neve (= redacteur M. van Loghem).

65. ZIELENS, Lode De roep. Bandontwerp Elza Van Hagendoren. Mechelen-Amsterdam, Het Kompas-De Spieghel, [1931]. Ingenaaid met omslag bedrukt in zilver, groen en zwart (voorop een gazelle, achterop een bloem als symbool voor de serie). 80 p. Gedrukt in 250 genummerde exemplaren. 1e druk. Klein hoekje van voorzijde omslag en de top van de rug zijn afgescheurd.
€ 35
* Verhaal, schitterend maar kwetsbaar uitgevoerd met voorop een smachtende art-deco-gazelle door Elsa Van Hagendoren in de serie Het Zilveren Bronneken.

---

Enkele recent gewijzigde pagina’s op onze website: Typografie (ook met een Van Krimpen-overzicht), Letters (brieven en documenten van auteurs die geen Nederlands schrijven) en Engels (in en uit).